background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 

Krzysztof Kubit 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wykonywanie obróbki wyrobów szklarskich 813[02].Z2.05 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
mgr inŜ. Stanisław Pelczar 
mgr ElŜbieta Pietrasz 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inŜ. Krzysztof Kubit 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr Czesław Nowak 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  813[02].Z2.05 
„Wykonywanie  obróbki  wyrobów  szklarskich”,  zawartego  w  modułowym  programie 
nauczania dla zawodu operator urządzeń przemysłu szklarskiego.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI

 

 
1.

 

Wprowadzenie 

2.

 

Wymagania wstępne 

3.

 

Cele kształcenia 

4.

 

Przykładowe scenariusze zajęć 

5.

 

Ćwiczenia 

12 

5.1.

 

Techniki oddzielania kap od wyrobów szklarskich 

12 

5.1.1. Ćwiczenia 

12 

5.2.

 

Szlifowanie wyrobów szklarskich 

17 

5.2.1. Ćwiczenia 

17 

5.3.

 

Zatapianie obrzeŜy wyrobów szklarskich 

22 

5.3.1. Ćwiczenia 

22 

5.4.

 

Wiercenie otworów w szkle i docieranie korków ze szkła 

25 

5.4.1. Ćwiczenia 

25 

5.5.

 

Cechowanie i znakowanie wyrobów szklarskich 

28 

5.5.1. Ćwiczenia 

28 

6.

 

Ewaluacja osiągnięć ucznia 

31 

7.

 

Literatura 

45 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny  w prowadzeniu 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie

 

operator  urządzeń  przemysłu 

szklarskiego.  

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania- 
-uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego, 

 

literaturę uzupełniającą. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

Jako  pomoc  w  realizacji  jednostki  modułowej  dla  uczniów  przeznaczony  jest  Poradnik 

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika 
do nich adresowanego. 

Materiał  nauczania  (w  Poradniku  dla  ucznia)  podzielony  jest  na  rozdziały,  które 

zawierają  podrozdziały.  Podczas  realizacji  poszczególnych  rozdziałów  wskazanym  jest 
zwrócenie uwagi na następujące elementy: 

 

materiał  nauczania  –  w  miarę  moŜliwości  uczniowie  powinni  przeanalizować 
samodzielnie.  Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  waŜnej 
umiejętności,  jaką  uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  –  czytanie  tekstu 
technicznego ze zrozumieniem, 

 

pytania  sprawdzające  mają  wykazać,  na  ile  uczeń  opanował  materiał  teoretyczny  i  czy 
jest  przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W zaleŜności  od  tematu  moŜna  zalecić 
uczniom  samodzielne  odpowiedzenie  na  pytania  lub  wspólne  z  całą  grupą  uczniów, 
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, 
poniewaŜ  nauczyciel  sterując  dyskusją  moŜe  uaktywniać  wszystkich  uczniów  oraz 
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości, 

 

dominującą  rolę  w  kształtowaniu  umiejętności  oraz  opanowaniu  materiału  spełniają 
ć

wiczenia.  W  trakcie  wykonywania  ćwiczeń  uczeń  powinien  zweryfikować  wiedzę 

teoretyczną  oraz  opanować  nowe  umiejętności.  Przedstawiono  dosyć  obszerną 
propozycję  ćwiczeń  wraz  ze  wskazówkami  o  sposobie  ich  przeprowadzenia, 
uwzględniając  róŜne  moŜliwości  ich  realizacji  w  szkole.  Nauczyciel  decyduje,  które 
z zaproponowanych  ćwiczeń  jest  w  stanie  zrealizować  przy  określonym  zapleczu 
technodydaktycznym  szkoły.  Prowadzący  moŜe  równieŜ  zrealizować  ćwiczenia,  które 
sam opracował, 

 

sprawdzian  postępów  stanowi  podsumowanie  rozdziału,  zadaniem  uczniów  jest 
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając 
zamieszczone  w  nim  stwierdzenia  potwierdzić  lub  zaprzeczyć  opanowanie  określonego 
zakresu materiału. JeŜeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień 
wrócić,  sprawdzając  czy  braki  w  opanowaniu  materiału  są  wynikiem  niezrozumienia  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

przez  ucznia  tego  zagadnienia,  czy  niewłaściwej  postawy  ucznia  w  trakcie  nauczania. 
W tym  miejscu  jest  szczególnie  waŜna  rola  nauczyciela,  gdyŜ  od  postawy  nauczyciela, 
sposobu  prowadzenia  zajęć  zaleŜy  między  innymi  zainteresowanie  ucznia.  Uczeń 
niezainteresowany  materiałem  nauczania,  wykonywaniem  ćwiczeń  nie  nabędzie  w pełni 
umiejętności  załoŜonych  w  jednostce  modułowej.  NaleŜy  rozbudzić  wśród  uczniów  tak 
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania 
rozdziału moŜe stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności 
ucznia  z  tego  zakresu.  Nauczyciel  realizując  jednostkę  modułową  powinien  zwracać 
uwagę  na  predyspozycje  ucznia,  ocenić,  czy  uczeń  ma  większe  uzdolnienia  manualne, 
czy moŜe lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych, 

 

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu 
całej  jednostki  modułowej  i  naleŜy  je  wykorzystać  do  oceny  uczniów,  a  wyniki 
osiągnięte  przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej 
nauczyciela  realizującego  tę  jednostkę  modułową.  KaŜdemu  zadaniu  testu  przypisano 
określoną  liczbę  moŜliwych  do  uzyskania  punktów  (0  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa 
uzaleŜniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel moŜe zastosować test według 
własnego  projektu  oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen.  NaleŜy  pamiętać,  Ŝeby  tak 
przeprowadzić  proces  oceniania  ucznia,  aby  umoŜliwić  mu  jak  najpełniejsze  wykazanie 
swoich umiejętności.  

 

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to: 

 

pokaz, 

 

ć

wiczenie (laboratoryjne lub inne), 

 

projektów, 

 

przewodniego tekstu. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

Schemat układu jednostek modułowych  

 
 
 
 
 
 
 
 
 

813[02].Z2 

Technologia  

wytwarzania szkła  

813[02].Z2.02 

Sporządzanie zestawów 

szklarskich 

813[02].Z2.03 

Topienie szkła 

813[02].Z2.06 

Zdobienie wyrobów 

szklarskich 

 

813[02].Z2.07 

Przetwarzanie szkła 

 

813[02].Z2.04 

Formowanie wyrobów 

szklarskich 

813[02].Z2.05 

Wykonywanie obróbki 

wyrobów szklarskich

 

813[02].Z2.01 

Badanie właściwości 

surowców szklarskich  

i szkła 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.

 

WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć. 

 

określać zastosowanie elementów maszyn i urządzeń,  

 

charakteryzować budowę maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim, 

 

określać zasady sterowania pracą maszyn i urządzeń, 

 

wyjaśniać  zasadę  działania  elektronicznych  elementów  i  układów  automatyki 
przemysłowej. 

 

charakteryzować  procesy  związane  z  eksploatacją,  zuŜyciem  i  uszkodzeniem  części 
maszyn, 

 

klasyfikować szkło ze względu na skład chemiczny, 

 

charakteryzować właściwości szkła, 

 

określać wpływ właściwości szkła na procesy obróbki wyrobów szklarskich, 

 

rozpoznawać przyrządy pomiarowe, 

 

charakteryzować szkło gospodarcze, opakowaniowe,, budowlane, techniczne, 

 

określać właściwości materiałów stosowanych w procesach produkcyjnych szkła. 

 

korzystać z róŜnych źródeł informacji, 

 

współpracować w grupie, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.

 

CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć. 

-

 

scharakteryzować techniki obróbki szkła, 

-

 

określić etapy szlifowania szkła, 

-

 

dobrać techniki obcinania kap z wyrobów szklanych, 

-

 

obciąć kapy z wyrobów szklanych sposobem termicznym i mechanicznym, 

-

 

dobrać narzędzia do nacinania poprzecznego płyt szklanych, 

-

 

dobrać materiały ścierne do szlifowania szkła, 

-

 

wykroić określony element z tafli szkła, 

-

 

dobierać metody rozkroju rur i prętów szklanych, 

-

 

dokonać rozkroju rur i prętów szklanych,  

-

 

wykonać szlifowanie wyrobów ze szkła,  

-

 

doszlifować korki szklane, 

-

 

zatopić obrzeŜa wyrobu ze szkła, 

-

 

wywiercić wiertłem otwór w szkle, 

-

 

wykonać cechowanie wyrobów szklanych przy pomocy urządzenia mechanicznego, 

-

 

sprawdzić zgodność wykonania wyrobów szklanych z dokumentacją, 

-

 

zastosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  przeciwpoŜarowe  oraz  ochrony 
ś

rodowiska podczas obróbki wyrobów ze szkła. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.

 

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ  

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca    

 

 …………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  

Operator urządzeń przemysłu szklarskiego 813[02] 

Moduł: 

Technologia wytwarzania szkła 813[02].Z2 

Jednostka modułowa: 

 Wykonywanie 

obróbki 

wyrobów 

szklarskich 

813[02].Z2.05 

Temat: Rozkrój tafli ze szkła. 

Cel ogólny: Wykonać rozkrój tafli ze szkła. 
 
Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć: 

 

określić techniki rozkroju tafli ze szkła, 

 

dobrać narzędzia i urządzenia stosowane do ręcznego rozkroju szkła, 

 

dobrać środki ochrony osobistej do ręcznego rozkroju szkła. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:  

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

pokaz. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w grupach 2–4-osobowych

 
Czas: 
1 godzina dydaktyczna
 
Środki dydaktyczne 

 

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla kaŜdego zespołu uczniowskiego, 

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia, 

 

pytania prowadzące, 

 

tafle szklane o wymiarach

……..

 

narzędzia do rozkroju tafli szklanych, 

 

stół do ręcznego rozkroju tafli szklanych, 

 

ś

rodki ochrony osobistej: rękawice ochronne, okulary ochronne, 

 

pisaki do pisania po szkle, 

 

linijka, krajak do szkła. 

 
Zadanie dla ucznia: 

Z  tafli  szklanej  o  wymiarach  2250x1100x4  mm  wykrój  ręcznie  elementy  szklane 

o wymiarach 450x220x4 mm

 

tak, aby maksymalne wykorzystać powierzchnię tafli szklanej. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Przebieg zajęć: 
 
Faza wstępna 
1.

 

Określenie tematu zajęć. 

2.

 

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 

3.

 

Zaznajomienie uczniów z instrukcją do wykonania ćwiczenia. 

4.

 

Podział grupy uczniów na zespoły. 

 
Faza właściwa 

Ć

wiczenie. 

 
Faza I Informacje 

Pytania prowadzące: 

1.

 

Jakie są techniki rozkroju tafli szklanej? 

2.

 

Jakie są techniki ręcznego rozkroju tafli szklanych? 

3.

 

Jakie narzędzia i urządzenia są stosowane do ręcznego rozkroju tafli szklanych? 

4.

 

Jakie środki ochrony osobistej są stosowane podczas rozkroju tafli szklanych? 

 
Faza II Planowanie 

Uczniowie określają: 

1.

 

Ile elementów moŜna wykroić z tafli szklanej wykorzystując maksymalnie powierzchnię 
tafli? 

2.

 

Jakie narzędzia i urządzenia naleŜy zastosować do wykroju elementów z tafli szklanych? 

3.

 

Jakie  środki  ochrony  osobistej  naleŜy  zastosować  podczas  wykroju  elementów  z  tafli 
szklanych? 

 
Faza III Ustalanie 
1.

 

Uczniowie  pracując  w  zespołach  dobierają  narzędzia  i  urządzenia  do  rozkroju  tafli 
szklanych. 

2.

 

Uczniowie pracując w zespołach przygotowują stanowiska pracy do wykroju elementów 
z tafli szklanych. 

3.

 

Uczniowie zakładają środki ochrony osobistej. 

 
Faza IV Wykonanie 
1.

 

Uczniowie pracując w zespołach rysują pisakiem linie podziału na tafli szklanej. 

2.

 

Uczniowie  dokonują  wykroju  elementów  szklanych  z  tafli  szklanych  zgodnie 
z znaczonymi pisakiem liniami podziału. 

 
Faza V Sprawdzanie 
1.

 

Uczniowie  sprawdzają  w  grupach  jakość  wykrojonych  elementów  szklanych  oraz  czy 
podczas wykroju maksymalnie wykorzystana była powierzchnia tafli szklanej. 

 
Faza VI Analiza końcowa 

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im 

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były 
ć

wiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca    

 

 …………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  

Operator urządzeń przemysłu szklarskiego 813[02] 

Moduł:  

 

 

 

Technologia wytwarzania szkła 813[02].Z2 

Jednostka modułowa:  

Wykonywanie 

obróbki 

wyrobów 

szklarskich 

813[02].Z2.05 

Temat: Obróbka wyrobów szklarskich. 

Cel ogólny: Szlifowanie obrzeŜy wyrobów szklarskich o róŜnych kształtach. 
 
Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć: 

 

zaplanować proces szlifowania obrzeŜy wyrobów szklarskich, 

 

przygotować stanowiska pracy szlifowania obrzeŜy wyrobów szklarskich, 

 

dobierać  środki  ścierne  do  poszczególnych  operacji  szlifowania  obrzeŜy  wyrobów 
szklarskich, 

 

obsługiwać urządzenia do szlifowania obrzeŜy wyrobów szklarskich, 

 

wykonać kolejne operacje szlifowania obrzeŜy wyrobów szklarskich, 

 

sprawdzić jakość szlifowania obrzeŜy wyrobów szklarskich, 

 

dobrać środki ochrony osobistej do szlifowania oberŜy wyrobów szklarskich. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:  

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

pokaz. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w grupach 2–4 osobowych

 
Czas: 
2 godziny dydaktyczne
 
Środki dydaktyczne 

 

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla kaŜdego zespołu uczniowskiego, 

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia, 

 

instrukcje obsługi szlifierek do szlifowania szkła, 

 

pytania prowadzące, 

 

wyroby szklarskie, 

 

ś

rodki ścierne, 

 

szlifierki do szlifowania szkła, 

 

ś

rodki ochrony osobistej: rękawice ochronne, fartuch ochronny. 

 
Zadanie dla ucznia: 

Wykonaj  operacje  szlifowania  obrzeŜy  wyrobów  szklarskich  o  róŜnych  kształtach. 

Sprawdź jakość szlifowanych obrzeŜy. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

Przebieg zajęć: 
 
Faza wstępna 
1.

 

Określenie tematu zajęć. 

2.

 

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 

3.

 

Zaznajomienie uczniów z ćwiczeniem. 

4.

 

Podział grupy uczniów na zespoły. 

 
Faza właściwa 

Ć

wiczenie. 

 
Faza I Informacje 

Pytania prowadzące: 

1.

 

Jakie są etapy szlifowania obrzeŜy wyrobów szklarskich? 

2.

 

Jakie  środki  ściernic  stosowane  są  do  poszczególnych  etapów  szlifowania  obrzeŜy 
wyrobów szklarskich? 

3.

 

Jakie urządzenia stosowane są do poszczególnych etapów szlifowania obrzeŜy wyrobów 
szklarskich? 

4.

 

Jakie  środki  ochrony  osobistej  stosuje  się  podczas  poszczególnych  etapów  szlifowania 
obrzeŜy wyrobów szklarskich. 

 
Faza II Planowanie 

Uczniowie określają: 

1.

 

Jakie etapy składają się na proces szlifowania obrzeŜy wyrobów szklarskich? 

2.

 

Jakie  urządzenia  zastosować  do  poszczególnych  etapów  szlifowania  wyrobów 
szklarskich? 

3.

 

Jakie środki ścierne zastosować do poszczególnych etapów szlifowania obrzeŜy wyrobów 
szklarskich? 

4.

 

Jakie środki ochrony osobistej naleŜy zastosować podczas szlifowania obrzeŜy wyrobów 
szklarskich? 

 
Faza III Ustalanie 
1.

 

Uczniowie  pracując  w  zespołach  dobierają  urządzenia  do  szlifowania  obrzeŜy  wyrobów 
szklarskich. 

2.

 

Uczniowie  pracując  w  zespołach  przygotowują  stanowiska  pracy  przy  poszczególnych 
szlifierkach do szlifowania obrzeŜy wyrobów szklarskich. 

3.

 

Uczniowie zakładają środki ochrony osobistej. 

 
Faza IV Wykonanie 
1.

 

Uczniowie wykonują kolejne etapy szlifowania obrzeŜy wyrobów szklarskich. 

 
Faza V Sprawdzanie 
1.

 

Uczniowie sprawdzają w grupach jakość szlifowania obrzeŜy wyrobów szklarskich. 

 
Faza VI Analiza końcowa 

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy szlifowania sprawiły im trudności. 

Nauczyciel  powinien  podsumować  całe  ćwiczenie,  wskazać,  jakie  umiejętności  były 
ć

wiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

5.  ĆWICZENIA 

 

5.1.  Techniki oddzielania kap od wyrobów szklarskich 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Narysuj  schemat  blokowy  przedstawiający  kolejne  etapy  procesu  oddzielania  kap  od 

wyrobów za pomocą palników gazowych. 
 
 
 
 

 
 
 
 
 

 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na kolejność czynności wykonywanych 
podczas procesu oddzielania kap od wyrobów ze szkła. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  etapy  procesu  oddzielania  kap  od  wyrobów  ze 
szkła, za pomocą palników gazowych, 

2)

 

dokonać  analizy  poszczególnych  etapów  oddzielania  kap  od  wyrobów  ze  szkła  na 
podstawie opisów, 

3)

 

zapisać w poszczególnych blokach schematu kolejne etapy oddzielania kap od wyrobów 
ze szkła wyrobów ze szkła za pomocą palników gazowych 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4 ze schematem blokowym, flamastry, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 2 

Przyporządkuj poszczególnym etapom opękania ich charakterystyczne cechy 

[A] zarysowanie szkła 

[]  przekroczenie  wytrzymałości  mechanicznej 
szkła 

[B] wyregulowanie płomienia 

 

[] równomierne ogrzewanie szkła 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

[C] wycentrowanie wyrobu na opękarce 

[] ostry języczkowaty kształt 

[D] podgrzewanie wąskiego pasa szkła 

[] powstanie napręŜeń w szkle 

[E] pęknięcie szkła wzdłuŜ zarysowanie 

 

[]  obniŜenie  wytrzymałości  mechanicznej 

szkła 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  charakterystyczne  cechy 
poszczególnych etapów opękania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące opękania wyrobów szklarskich, 

2)

 

dokonać analizy poszczególnych etapów opękania. 

3)

 

rozpoznać cechy charakterystyczne poszczególnych etapów opękania. 

4)

 

przyporządkować poszczególnym etapom opękania ich charakterystyczne cechy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, flamastry, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 

Pogrupuj  techniki  opękania  na  termiczne  i  mechaniczne  stawiając  znak  (+) 

w odpowiedniej kolumnie. 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na podział metod opękania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych techniki opękania wyrobów ze szkła, 

2)

 

dokonać analizy poszczególnych technik opękania na podstawie opisu, 

3)

 

zapisać w pustych miejscach tabeli technikę opękania wyrobów ze szkła. 

Techniki opękania 

Termiczna  Mechaniczna 

Palnikiem gazowym 

 

 

Kamieniem 

 

 

Prądem elektrycznym 

 

 

Gorącym szkłem 

 

 

Piłą tarczową 

 

 

Drutem oporowym 

 

 

Prądami wysokiej częstotliwości   

 

Laserem 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4 z tabelą, flamastry, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 4 

Spośród  poniŜszych  rysunków  wskaŜ  prawidłowo  wyregulowany  płomień  palnika 

opękarki płomieniowej. 
A. 

C. 

D. 

 

 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  charakterystyczne  cechy 
poszczególnych technik oddzielania kap od wyrobów. 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  sposób  regulacji  płomienia  palników  opękarki 
gazowej, 

2)

 

dokonać  analizy  poszczególnych  sposobów  regulacji  płomienia  palników  opękarki 
gazowej, 

3)

 

rozpoznać poprawne wyregulowanie płomienia palnika opękarki gazowej, 

4)

 

wskazać prawidłowo wyregulowany płomień palnika opękarki gazowej. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4 z rysunkami, flamastry, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 5 

Oddziel kapę od wyrobów szklarskich za pomocą opękarki gazowej. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania oraz zapoznać się z budową opękarki gazowej. NaleŜy zwrócić 
uwagę  na  środki  ochrony  osobistej  stosowane  podczas  opękania  wyrobów  szklarskich  na 
opękarce gazowej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  treści  dotyczące  procesu  opękania  wyrobów  ze 
szkła za pomocą palników gazowych, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi opękarki gazowej, 

4)

 

przygotować sanowisko pracy, 

5)

 

załoŜyć środki ochrony osobistej, 

6)

 

sprawdzić zgodność wysokości opękniętego wyrobu z dokumentacją, 

7)

 

oddzielić kapę od wyrobów szklanych. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

pokaz. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

wyroby ze szkła z kapami, 

 

dokumentacja wyrobu ze szkła, 

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia, 

 

instrukcja obsługi opękaraki gazowej, 

 

opękarka gazowa, 

 

wysokościomierz, 

 

ś

rodki ochrony osobistej: odzieŜ ochronna, rękawice bawełniane, okulary ochronne, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 6 

Wykonaj  operację  rozkroju  rury  szklanej  o  długości  1,2  m  na  cztery  odcinki  równej 

długości za pomocą opękarki poziomej. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania oraz zapoznać się z budową opękarki poziomej. NaleŜy zwrócić 
uwagę  na  środki  ochrony  osobistej  stosowane  podczas  opękania  wyrobów  szklarskich  za 
pomocą opękarki poziomej. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  kolejne  etapy  rozkroju  rur  i  prętów  za  pomocą 
opękarki poziomej, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi opękarki poziomej, 

4)

 

przygotować stanowisko pracy, 

5)

 

załoŜyć środki ochrony osobistej, 

6)

 

dokonać rozkroju rur szklanych na odcinki równej długości, 

7)

 

sprawdzić długość odcinków rur szklanych za pomocą suwmiarki. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

pokaz. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

rury szklane długości 1,2 m, 

 

instrukcja wykonania ćwiczenia, 

 

instrukcja obsługi opękarki poziomej, 

 

opękarka pozioma, 

 

przyrządy pomiarowe, 

 

ś

rodki ochrony osobistej: fartuch ochronny, rękawice ochronne, okulary ochronne, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 7 

Wykonaj operację rozkroju tafli szklanej o wymiarach na 1500x1000x3 mm na kwadraty 

o wymiarach 500x500x3 mm za pomocą stołu do ręcznego rozkroju tafli szklanych. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania  oraz  zapoznać  się  z  budową  stołu  do  ręcznego  rozkroju  tafli 
szklanych.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  środki  ochrony  osobistej  stosowane  podczas  rozkroju 
tafli szklanych za pomocą stołu do ręcznego rozkroju tafli szklanych. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych rozkrój tafli szklanych, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi stołu do ręcznego rozkroju tafli szklanych, 

4)

 

przygotować stanowisko pracy, 

5)

 

załoŜyć środki ochrony osobistej, 

6)

 

dokonać rozkroju tafli szklanej na kwadraty, 

7)

 

sprawdzić linijką wymiary wykrojonych kwadratów. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

pokaz. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

tafle szklane o wymiarach 1500x1000x3 mm, 

 

instrukcja wykonania ćwiczenia, 

 

instrukcja obsługi stołu do rozkroju tafli szklanych, 

 

stół do ręcznego rozkroju tafli szklanych, 

 

linijka, 

 

narzędzia do rozkroju tafli szkła: krajak 

 

ś

rodki ochrony osobistej: fartuch ochronny, rękawice ochronne, okulary ochronne, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

5.2.  Szlifowanie wyrobów szklarskich 

 

5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Przedstaw  za  pomocą  schematu  blokowego  wpisz  kolejne  etapy  procesu  szlifowania 

wyrobów ze szkła. 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  etapy  szlifowania  wyrobów 
szklarskich. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych etapy procesu szlifowania wyrobów szklarskich, 

2)

 

dokonać analizy poszczególnych etapów szlifowania na podstawie opisu, 

3)

 

zapisać  w  poszczególnych  blokach  schematu  kolejne  etapy  szlifowania  wyrobów 
szklarskich. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4 ze schematem blokowym, flamastry, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 2 

Przyporządkuj materiały ścierne do poszczególnych etapów szlifowania szkła. 

 

[A] zdzieranie  

 

 

[ ] pumeks 

 

[B] gładzenie   

 

 

[ ] taśma ścierna 

 

[C] zbieranie krawędzi 

 

[ ] karborund 

 

[D] polerowanie 

 

 

[ ] tarcza z piaskowca 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  środki  ścierne  stosowane  do 
poszczególnych etapów szlifowania wyrobów ze szkła. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  treści  dotyczące  materiałów  ściernych 
stosowanych do poszczególnych etapów szlifowania wyrobów ze szkła, 

2)

 

dokonać analizy poszczególnych materiałów ściernych do szlifowania szkła na podstawie 
opisu, 

3)

 

przyporządkować  materiały  ścierne  do  poszczególnych  etapów  szlifowania  wyrobów  ze 
szkła. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, flamastry, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 

Pogrupuj przedstawione w tabeli materiały na ścierne i polerskie stawiając znak (+) obok 

odpowiedniego materiału stosowanego do szlifowania szkła 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  podział  środków  ściernych 
stosowanych do poszczególnych etapów szlifowania wyrobów ze szkła. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach  dydaktycznych podział  materiałów stosowanych do szlifowania 
szkła, 

2)

 

dokonać analizy poszczególnych materiałów do szlifowania szkła na podstawie opisu, 

3)

 

pogrupować materiały stosowane do szlifowania szkła na ścierne i polerskie. 

Materiał do szlifowania  Ścierny 

Polerski 

Ziemia okrzemkowa 

 

 

Karborund  

 

 

Tlenek ceru 

 

 

Szlam kwarcowy 

 

 

Pumeks  

 

 

Szmergiel 

 

 

Elektrokorund  

 

 

Korund naturalny 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4 z tabelą, flamastry, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 4 

Spośród poniŜszych rysunków dobierz urządzenie do szlifowania zgrubnego wyrobów ze 

szkła. 

 

 

 

 

Do szlifowania zgrubnego słuŜy szlifierka ……… 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na maszyny i urządzenia stosowane do 
poszczególnych etapów szlifowania wyrobów ze szkła. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych urządzenia stosowane do poszczególnych etapów 
szlifowania wyrobów ze szkła, 

2)

 

dokonać analizy urządzeń stosowanych do szlifowania szkła na podstawie opisu, 

3)

 

rozpoznać urządzenie do zgrubnego szlifowania szkła, 

4)

 

zapisać które urządzenie słuŜy do zgrubnego szlifowania szkła. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4 z rysunkami urządzeń do szlifowania szkła, flamastry, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

Ćwiczenie 5 

Wykonaj szlifowanie zgrubne obrzeŜy wyrobów  ze szkła za pomocą szlifierki poziomej 

tarczowej. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  budowę  urządzeń  do  szlifowania 
zgrubnego  wyrobów  szklarskich  oraz  stosowane  środki  ochrony  osobistej  podczas 
szlifowania szkła. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych etapy szlifowania wyrobów szklarskich, 

2)

 

dokonać analizy etapu zgrubnego szlifowania, 

3)

 

zapoznać się z instrukcja do wykonania ćwiczenia, 

4)

 

zapoznać  się  z  instrukcją  obsługi  szlifierki  do  zgrubnego  szlifowania  wyrobów 
szklarskich, 

5)

 

przygotować stanowisko pracy, 

6)

 

załoŜyć środki ochrony osobistej, 

7)

 

wykonać szlifowanie zgrubne obrzeŜy wyrobów szklarskich, 

8)

 

sprawdzić jakość szlifowanej obrzeŜy wyrobów szklarskich. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

pokza. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

wyroby szklarskie, 

 

dokumentacja wyrobów szlifierskich, 

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia, 

 

instrukcja obsługi szlifierki tarczowej poziomej, 

 

szlifierka tarczowa pozioma ze środkiem ściernym do zdzierania, 

 

ś

rodki  ochrony  osobistej:  fartuch  ochronny  gumowy,  rękawice  gumowe,  okulary 

ochronne, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 6 

Wykonaj gładzenie oraz zbieranie krawędzi zewnętrznej i wewnętrznej obrzeŜa wyrobów 

ze szkła za pomocą szlifierki pionowej taśmowej. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  budowę  urządzeń  do  gładzenia  
i zbierania krawędzi zewnętrznej i wewnętrznej  wyrobów szklarskich oraz stosowane środki 
ochrony osobistej podczas szlifowania szkła. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych etapy szlifowania wyrobów szklarskich, 

2)

 

dokonać analizy etapów gładzenia oraz zbierania krawędzi obrzeŜy wyrobów szklarskich, 

3)

 

zapoznać się instrukcja do wykonania ćwiczenia, 

4)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi szlifierki pionowej taśmowej, 

5)

 

przygotować stanowisko pracy, 

6)

 

załoŜyć środki ochrony osobistej, 

7)

 

wykonać gładzenie obrzeŜy oraz zbieranie krawędzi wyrobów szklarskich, 

8)

 

sprawdzić  jakość  wykonanego  gładzenia  i  zbierania  krawędzi  obrzeŜy  wyrobów 
szklarskich. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

pokaz. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

wyroby szklarskie, 

 

dokumentacja wyrobów, 

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia, 

 

instrukcja obsługi szlifierki taśmowej pionowej, 

 

szlifierka taśmowa pionowa z wrzecionem do gładzenia krawędzi wewnętrznej, 

 

ś

rodki  ochrony  osobistej:  fartuch  ochronny  gumowy,  rękawice  gumowe,  okulary 

ochronne, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

5.3.  Zatapianie obrzeŜy wyrobów szklarskich 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Przyporządkuj  wadę  procesu  zatapiania  obrzeŜy  wyborów  ze  szkła  do  przyczyny 

powstawania tej wady. 
[A] matowe i ostrokrawędziste obrzeŜe 

 

[] zbyt szybkie studzenie obrzeza 

[B] zbyt wysoki poziom napręŜeń w obrzeŜu 

[] nierównomierna grubość obrzeŜa 

[C] zaoblone i niezaoblone obrzeŜe na obwodzie   []  intensywne  działanie  płomienia  na 

obrzeŜe 

[D] zdeformowane obrzeŜe   

 

  

[] zbyt niska temperatura płomienia  

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na właściwość szkła, która ma wpływ na 
proces zatapiania obrzeŜy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące wad procesu zatapiania obrzeŜy, 

2)

 

dokonać analizy przyczyn powstawania wad procesu zatapiania, 

3)

 

rozpoznać przyczynę powstawania wady procesu zatapiania, 

4)

 

przyporządkować wady procesu zatapiania obrzeŜy do przyczyn ich powstawania. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, flamastry, 

 

wyroby z wadliwie zatopionymi obrzeŜami, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika, 

 

polaryskop. 

 
Ćwiczenie 2 

Określ,  który  z  poniŜszych  rysunków  obrzeŜa  wyrobu  ze  szkła  przedstawia  poprawnie 

zatopione obrzeŜe. 

A. 

B. 

C. 

 

 

 

Poprawnie zatopione obrzeŜe wyrobu ze szkła to …….. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na wady procesu zatapiania obrzeŜy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych wady procesu zatapiania obrzeŜy, 

2)

 

dokonać analizy rysunków obrzeŜy wyrobu po procesie zatapiania, 

3)

 

określić poprawnie zatopione obrzeŜe. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4 z rysunkami zatopionych obrzeŜy wyrobów ze szkła, flamastry, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 
 

Wykonaj  operację  zatapiania  obrzeŜy  wyrobów  szklarskich  za  pomocą  zatapiarki 

karuzelowej. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na budowę zatapiarki karuzelowej oraz 
stosowane środki ochrony osobistej podczas zatapiania wyrobów szklarskich. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  treści  dotyczące  zatapiania  obrzeŜy  na 
zatapiarkach karuzelowych, 

2)

 

dokonać analizy procesu zatapiania obrzeŜy wyrobów szklarskich, 

3)

 

zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia, 

4)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi zatapiarki karuzelowej, 

5)

 

przygotować stanowisko pracy, 

6)

 

załoŜyć środki ochrony osobistej, 

7)

 

wykonać operację zatapiania obrzeŜy wyrobów szklarskich, 

8)

 

dokonać kontroli zatopienia obrzeŜy wyrobów szklarskich. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

wyroby szklarskie, 

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia, 

 

instrukcja obsługi zatapiarki karuzelowej, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

 

zatapiarka karuzelowa, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika, 

 

szczypce do zdejmowania wyrobów z tarczek, 

 

ś

rodki ochrony osobistej: okulary ochronne. 

 
Ćwiczenie 4 
 

Dokonaj kontroli jakości zatopienia obrzeŜy wyrobów szklarskich. 

 

 
 
 
 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  wady  procesu  zatapiania  obrzeŜy 
wyrobów szklarskich. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych wady procesu zatapiania obrzeŜy, 

2)

 

dokonać analizy obrzeŜy wyrobów po procesie zatapiania, 

3)

 

rozpoznać poprawnie i niepoprawnie zatopione obrzeŜe wyrobu ze szkła, 

4)

 

uzupełnić tabelę. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

tekstu przewodniego. 

 
 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

wyroby szklarskie z zatopionymi obrzeŜami, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika, 

 

papier formatu A4 z tabelą. 

Zatopienie obrzeŜa 

Wyrób nr 

poprawne 

niepoprawne 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

5.4.  Wiercenie otworów w szkle i docieranie korków ze szkła 

 

5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Przedstaw  za  pomocą  schematu  blokowego  wpisz  kolejne  etapy  procesu  docierania 

korków ze szkła 
 
 
 
 
 

 
 
 

 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na kolejność etapów docierania korków 
ze szkła. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych etapy procesu docierania korków ze szkła, 

2)

 

dokonać  analizy  poszczególnych  etapów  docierania  korków  ze  szkła  na  podstawie 
opisów, 

3)

 

zapisać w poszczególnych blokach schematu kolejne etapy docierania korków ze szkła. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4 ze schematem blokowym, flamastry, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 2 

Dobierz operację technologiczną do określonego etapu docierania korków. 

[A] dociskanie tulei do powierzchni trzonka  

[ ] polerowanie trzonka korka 

[B] wprowadzenie wiertła do otworu naczynia 

[ ] obtaczanie trzonka korka 

[C] wprowadzenie korka do otworu naczynia 

[ ] dopasowanie korka do otworu 

[D] docisk trzonka korka do tarczy   

 

[ ] rozwiercanie otworu 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  operacje  wykonywane  podczas 
etapów docierania korków ze szkła. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  charakterystykę  etapów  docierania  korków  ze 
szkła, 

2)

 

dokonać analizy poszczególnych etapów docierania korków ze szkła, 

3)

 

dobrać operację technologiczną do określonego etapu docierania korków ze szkła. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, flamastry, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 

Wykonaj  otwór  w  dnach  wyrobów  szklarskich  o  średnicy  zgodnej  z  dokumentacją 

wyrobu za pomocą wiertaki ręcznej. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania  oraz  zapoznać  się  z  budową  wiertarki  ręcznej  do  wiercenia 
otworów  w  wyrobach  szklarskich.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  stosowane  środki  ochrony 
osobistej podczas wiercenia otworów w szkle. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące wiercenia otworów w wyrobach 
szklarskich, 

2)

 

dokonać analizy poszczególnych etapów wiercenia otworów w szkle, 

3)

 

zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 

4)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi wiertarki ręcznej do wiercenia otworów w szkle, 

5)

 

przygotować stanowisko pracy, 

6)

 

załoŜyć środki ochrony osobistej, 

7)

 

wykonać otwór w dnach wyrobów szklarskich, 

8)

 

sprawdzić  jakość  wykonanych  otworów  w  dnach  wyrobów  szklarskich  oraz  ich 
zgodności z załączoną dokumentacją. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

pokaz. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

wyroby szklarskie, 

 

dokumentacja wyrobów, 

 

instrukcja wykonania ćwiczenia, 

 

instrukcja obsługi wiertarki ręcznej do wiercenia otworów w wyrobach szklarskich, 

 

wiertarka ręczna do wiercenia otworów w wyrobach szklarskich, 

 

wiertła do szkła o róŜnych średnicach, 

 

suwmiarka, 

 

ś

rodki ochrony osobistej: odzieŜ ochronna, rękawice ochronne, okulary ochronne, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 4 

Wykonaj operacje docierania korków ze szkła za pomocą szlifierki wrzecionowej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania  oraz  zapoznać  się  z  budową  szlifierki  wrzecionowej  NaleŜy 
zwrócić uwagę na stosowane środki ochrony osobistej podczas procesu docierania karków ze 
szkła. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące docieranie korków ze szkła, 

2)

 

dokonać analizy etapów docierania korków ze szkła, 

3)

 

zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia, 

4)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi szlifierki wrzecionowej, 

5)

 

przygotować stanowisko pracy, 

6)

 

załoŜyć środki ochrony osobistej, 

7)

 

wykonać operacje docierania korków ze szkła, 

8)

 

sprawdzić jakość dotartych korków ze szkła. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

pokaz. 

 
 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

wyroby szklarskie, 

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia, 

 

instrukcja obsługi szlifierki wrzecionowej, 

 

szlifierka wrzecionowa, 

 

narzędzia do docierania korków, 

 

suwmiarka, 

 

materiały ścierne. 

 

ś

rodki ochrony osobistej: odzieŜ ochronna, rękawice ochronne, okulary ochronne, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

5.5.  Cechowanie i znakowanie wyrobów ze szkła 

 

5.5.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Spośród poniŜszych  

 

kwasem fluorowodorowym, 

 

matowania piaskiem, 

 

siatkodruku, 

 

grawerowania, 

dobierz technikę znakowania wyrobów na gorąco oraz uzasadnij wybór. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  podział  technik  znakowania 
wyrobów ze szkła. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  charakterystykę  poszczególnych  technik 
znakowanie wyrobów ze szkła, 

2)

 

dokonać analizy technik znakowanie wyrobów na gorąco, 

3)

 

wskazać technikę znakowania wyrobów na gorąco, 

4)

 

uzasadnić wybór. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, flamastry, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 2 

Pogrupuj  materiały  do  znakowania  szkła  na  stosowane  do  technik  na  zimno  oraz  na 

stosowane  do  technik  na  gorąco  stawiając  znak  (+)  w  kolumnie  odpowiedniej  techniki 
znakowania wyrobów. 
 

Technika znaczenia wyrobów 

Stosowany matreiał 

na zimno 

na gorąco 

Kwas fluorowodorowy 

 

 

Roztwór platyny 

 

 

Piasek szklarski 

 

 

Sproszkowane aluminium 

 

 

Gliceryna  

 

 

Szkło wodne 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  materiały  stosowane  do 
poszczególnych technik znakowania wyrobów ze szkła. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  charakterystykę  poszczególnych  technik 
znakowania wyrobów, 

2)

 

dokonać  analizy  materiałów  stosowanych  do  poszczególnych  technik  znakowania 
wyrobów ze szkła, 

3)

 

rozpoznać materiały stosowane do znakowania wyrobów ze szkła, 

4)

 

pogrupować materiały do odpowiedniej techniki znakowania wyrobów ze szkła. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4 z tabelą, flamastry, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 

Wykonaj  cechowanie  wyrobów  szklarskich  za  pomocą  urządzenia  do  mechanicznego 

cechowania. Sprawdź jakości cechowanych wyrobów oraz zgodności z dokumentacją. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania  oraz  zapoznać  się  z  budową  urządzenia  do  mechanicznego 
cechowania  wyrobów  szklarskich.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  stosowane  środki  ochrony 
osobistej podczas cechowania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  treści  dotyczące  cechowanie  wyrobów 
szklarskich, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

zapoznać  się  z  instrukcją  obsługi  urządzenia  do  cechowania  mechanicznego  wyrobów 
szklarskich, 

4)

 

przygotować stanowisko pracy, 

5)

 

załoŜyć środki ochrony osobistej, 

6)

 

wykonać cechowanie wyrobów szklarskich, 

7)

 

sprawdzić jakość cechowania wyrobów szklarskich. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

pokaz. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

wyroby szklarskie, 

 

dokumentacja wyrobów, 

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia, 

 

instrukcja obsługi urządzenia do mechanicznego cechowania wyrobów szklarskich, 

 

ś

rodki ochrony osobistej: odzieŜ ochronna, okulary ochronne, maseczka ochronna, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika, 

 

urządzenia do mechanicznego cechowania wyrobów szklarskich. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Wykonywanie  obróbki 
wyrobów szklarskich” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

−−−−

 

zadania 1, 2, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

−−−−

 

zadania 3, 4, 5, 14, 16 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt.  Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

−−−−

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

−−−−

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

−−−−

 

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

−−−−

 

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi1. a, 2. b, 3. d, 4. b, 5. b, 6. d, 7. b, 8. b, 9. c, 10. d, 11. d, 
12. a, 13. d, 14. c, 15. a, 16. c, 17. c, 18. a, 19. c, 20. a. 
 
Plan testu 
 

Nr 
zad.

 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić 

cel 

operacji 

opękania 

wyrobów 

szklarskich 

Dobrać  technikę  oddzielania  kap  od  wyrobów 
szklarskich o kształcie brył nieobrotowych 

Określić  cechę  wyrobu  szklarskiego  mającą 
wpływ na skuteczność opękania 

PP 

Określić  cechę  wyrobu  szklarskiego  mającą 
wpływ  na  poprawne  przeprowadzenie  opękania 
termicznego 

PP 

Określić 

cechę 

charakterystyczne 

ś

rodków 

ś

ciernych stosowanych do szlifowania szkła 

PP 

Określić etap szlifowania szkła 

Dobrać środek ścierny do polerowania szkła 

Dobrać środek ścierny do zdzierania szkła 

Określić  etap  szlifowania  szkła  z  największą 
szybkością obrotową tarczy szlifierskiej 

10 

Określić  przeznaczenie  urządzenia  do  obróbki 
wyrobów szklarskich 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

11 

Rozpoznać  urządzenie  do  obróbki  wyrobów 
szklarskich 

12 

Dobrać materiał, z którego wykonywane są tarcze 
polerek do szlifowania szkła 

13 

Zdefiniować  proces  zbierania  krawędzi  obrzeŜy 
wyrobów szklarskich 

14 

Określić czynnik decydujący o zaobleniu obrzeŜa 
podczas  procesu  zatapiania  obrzeŜy  wyrobów 
szklarskich 

PP 

15 

Określić  wygląd  poprawnie  zatopionego  obrzeŜa 
wyrobu szklarskiego 

16 

Określić  czynnik  decydujący  o  jakości  procesu 
zatapiania obrzeŜy wyrobów szklarskich 

PP 

17 

Określić  przeznaczenie  narzędzia  do  obróbki 
wyrobów szklarskich na podstawie rysunku 

18 

Rozpoznać  urządzenie  do  obróbki  wyrobów 
szklarskich 

19. 

Rozpoznać 

technikę 

obróbki 

wyrobów 

szklarskich na podstawie rysunku 

20 

Rozpoznać 

metodę 

cechowania 

wyrobów 

szklarskich 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 
jednotygodniowym. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 

5.

 

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 

6.

 

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 

7.

 

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 

8.

 

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 
zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test  zawiera  20  zadań.  Do  kaŜdego  zadania  dołączone  są  4  moŜliwości  odpowiedzi. 
Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.

 

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 
znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 60 minut. 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

−−−−

 

instrukcja, 

−−−−

 

zestaw zadań testowych, 

−−−−

 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.

 

Operacja opękania wyrobów szklarskich ma na celu 
a)

 

odzielenie kapy od wyrobu. 

b)

 

zbieranie krawędzi obrzeŜy wyrobu 

c)

 

usuniecie napręŜeń z wyrobu. 

d)

 

znakowanie wyrobu na obwodzie. 

 
2.

 

Do  oddzielenia  kap  od  wyrobów  szklarskich  o  kształcie  brył  nieobrotowych  stosowana 
jest technika 
a)

 

termicznego opękania. 

b)

 

mechanicznego opękania. 

c)

 

płomieniowego obcinania. 

d)

 

opękania drutem oporowym. 

 
3.

 

Opękanie wyrobów szklarskich jest najbardziej skuteczne wtedy, gdy wyrób posiada 
a)

 

duŜe wymiary kapy. 

b)

 

wysokie napręŜenia wewnętrzne. 

c)

 

jednakową średnicę na całej wysokości. 

d)

 

równomierną grubość ścinaki na obwodzie. 

 
4.

 

Proces opękania termicznego jest poprawnie wykonywany wtedy, gdy wyrób szklarski 
a)

 

skierowany jest kapą w dół. 

b)

 

obraca się wokół własnej osi. 

c)

 

jest podgrzewany powyŜej zarysowania. 

d)

 

przed opękaniem jest gwałtownie studzony. 

 
5.

 

Ś

rodki średnie do szlifowania szkła powinny charakteryzować się 

a)

 

rozpuszczalnością w wodzie. 

b)

 

twardością większą od szkła. 

c)

 

gęstością równą gęstości szkła. 

d)

 

zwilŜalnością mniejszą od szkła. 

 

6.

 

Jednym z etapów szlifowania szkła jest 
a)

 

zarysowanie. 

b)

 

rozwiercanie. 

c)

 

obtaczanie. 

d)

 

gładzenie. 

 
7.

 

Ś

rodek ścierny stosowany do polerowania szkła to 

a)

 

elektrokorund. 

b)

 

tlenek ceru. 

c)

 

piasek szklarski. 

d)

 

korund naturalny. 

 
8.

 

Ś

rodek ścierny stosowany do zdzierania szkła to 

a)

 

pumeks. 

b)

 

karborund. 

c)

 

szlam kwarcowy. 

d)

 

ziemia okrzemkowa. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35 

9.

 

Największą szybkość obrotową tarczy szlifierskiej stosuje podczas etapu 
a)

 

gładzenia.  

b)

 

zdzierania. 

c)

 

polerowania.  

d)

 

zbierania krawędzi. 

 
10.

 

Przedstawione na rysunku urządzenie stosowane jest do 
a)

 

opękania kamieniem. 

b)

 

wiercenia otworów. 

c)

 

cechowania wyrobów. 

d)

 

zdzierania szkła. 

 
 
 
 
 
11.

 

Przedstawione na rysunku urządzenie to 
a)

 

piła tarczowa. 

b)

 

opękarka mechaniczna. 

c)

 

zatapiarka karuzelowa. 

d)

 

szlifierka pasowa. 

 
 
12.

 

Tarcze polerek do polerowania szkła wykonywane są z 
a)

 

drewna. 

b)

 

Ŝ

eliwa. 

c)

 

miedzi. 

d)

 

korundu. 

 
13.

 

Zejmowaniem nazywany jest proces obróbki wyrobów szklarskich polegający na 
a)

 

polerowaniu dna wyrobów. 

b)

 

obtaczaniu korków ze szkła. 

c)

 

zdzieraniu powierzchni szkła. 

d)

 

zbieraniu krawędzi wyrobów. 

 

14.

 

ObrzeŜe wyrobu szklarskiego ulega zaobleniu podczas operacji zatapiania wskutek 
a)

 

niskiej twardości szkła. 

b)

 

skłonności szkła do krystalizacji. 

c)

 

działania sił napięcia powierzchniowego. 

d)

 

niskiej wytrzymałości szkła na siły rozciągające. 

 
15.

 

Poprawnie zatopione obrzeŜe wyrobu szklarskiego charakteryzuje się 
a)

 

owalnością. 

b)

 

wklęsłością. 

c)

 

zmatowieniem. 

d)

 

ostrokrawędzistością. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36 

16.

 

Czynnikiem decydującym o jakości procesu zatapiania obrzeŜy wyrobów szklarskich jest 
a)

 

temperatura mięknienia szkła.  

b)

 

zabarwienie wyrobów szkła. 

c)

 

jednakowa grubość ścianek wyrobów. 

d)

 

twardość szkła. 

 
17.

 

Przedstawione na rysunku obok narzędzia stosowane są do obróbki wyrobów szklarskich 
polegającej na: 
a)

 

opękaniu. 

b)

 

znaczeniu. 

c)

 

docieraniu. 

d)

 

zatapianiu. 

 
 
 
18.

 

Urządzenie przedstawione na rysunku obok to: 
a)

 

wiertarka. 

b)

 

zatapiarka. 

c)

 

szlifierka taśmowa. 

d)

 

opękarka dwumiejscowa. 

 
 
 
 
 
 
19.

 

Przypalenie powierzchni jest wadą procesu obróbki wyrobów szklarskich techniką: 
a)

 

opękania. 

b)

 

zatapiania. 

c)

 

szlifowania. 

d)

 

cechowania. 

 
20.

 

Jedną z technik cechowania wyrobów szklarskich jest: 
a)

 

matowanie. 

b)

 

docieranie. 

c)

 

zejmowanie. 

d)

 

polerowanie. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko ............................................................................................................................ 
 

Wykonywanie obróbki wyrobów szklarskich 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38 

Test 2

 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Wykonywanie  obróbki 
wyrobów szklarskich” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

−−−−

 

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

−−−−

 

zadania 5, 7, 8, 10, 17 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 

oceny szkolne: 

−−−−

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

−−−−

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

−−−−

 

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

−−−−

 

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi1. b, 2. c, 3. a, 4. c, 5. d, 6. a, 7. b, 8. b, 9. d, 10. a, 11. b, 
12. a, 13. c, 14. b, 15. c, 16. d, 17. c, 18. c, 19. a, 20. b. 

 

Plan testu 

 

Nr 
zad.

 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić  proces  obróbki  wyrobów  szklarskich  po 
którym zbędna jest operacja szlifowania 

Określić etap mechanicznego oddzielania kapy od 
wyrobu szklarskiego 

Rozpoznać  schemat  procesu  obróbki  wyrobów 
szklarskich 

Określić proces obróbki wyrobów szklarskich 

Określić  właściwość  szkła  wykorzystywaną 
podczas zatapiania obrzeŜy wyrobów szklarskich 

PP 

Rozpoznać  urządzenie  do  obróbki  szkła  na 
podstawie rysunku 

Określić 

właściwości 

ś

rodków 

ś

ciernych 

stosowanych do szlifowania szkła 

PP 

Określić cel zarysowywania wyrobu na obwodzie 
podczas opękania termicznego 

PP 

Określić liczbę etapów składających się na proces 
szlifowania wyrobów szklarskich 

10 

Określić  etap  szlifowania  szkła  z  najmniejszą 
szybkością obrotową tarcz szlifierek 

PP 

11 

Określić  materiał  z  którego  wykonana  jest  tarcza 
do zdzierania szkła 

12 

Dobrać  środek  ścierny  stosowany  polerowania 
szkła 

13 

Dobrać  środek  ścierny  stosowany  do  zdzierania 
szkła 

14 

Określić  przeznaczenie  urządzenia  do  obróbki 
wyrobów szklarskich 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

39 

15 

Rozpoznać  urządzenie  do  obróbki  wyrobów 
szklarskich 

16 

Rozpoznać  narzędzie  do  obróbki  wyrobów 
szklarskich 

17 

Określić 

cechy 

charakterystyczne 

obrzeŜy 

wyrobu po procesie promieniowania 

PP 

18 

Rozpoznać  wadę  procesu  obróbki  wyrobów 
szklarskich 

19. 

Określić 

etap 

procesu 

technologicznego 

docierania korków 

20 

Określić  proces  polegający  na  oznaczeniu 
pojemności naczyń trwałymi znakami 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

40 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 
jednotygodniowym. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 

5.

 

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 

6.

 

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 

7.

 

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 

8.

 

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 
zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test  zawiera  20  zadań.  Do  kaŜdego  zadania  dołączone  są  4  moŜliwości  odpowiedzi. 
Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.

 

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 
znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 60 minut. 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

−−−−

 

instrukcja, 

−−−−

 

zestaw zadań testowych, 

−−−−

 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

41 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.

 

Proces obróbki wyrobów szklarskich po którym zbędna jest operacja szlifowania obrzeŜy 
to 
a)

 

laserowe obcinanie kap. 

b)

 

płomieniowe obcinanie kapy. 

c)

 

usuwanie kapy za pomocą piły tarczowej. 

d)

 

opękanie prądami wysokiej częstotliwości. 

 
2.

 

Mechaniczne oddzielenie kapy od wyrobu występuje po procesie 
a)

 

formowania. 

b)

 

szlifowania. 

c)

 

odpręŜania. 

d)

 

zatapiania. 

 
3.

 

Przedstawiony schemat procesu obróbki wyrobów szklarskich dotyczy 
a)

 

opękania  

b)

 

zatapiania 

c)

 

docierania 

d)

 

cechowania 

 
 
 
4.

 

Proces obróbki wyrobów szklarskich polegający na zaobleniu obrzeŜa wyrobu to: 
a)

 

opękanie. 

b)

 

gładzenie. 

c)

 

zatapianie. 

d)

 

docieranie. 

 
5.

 

Właściwością szkła wykorzystywaną podczas zatapiania obrzeŜy wyrobów szklarskich jest 
a)

 

gęstość. 

b)

 

twardość.  

c)

 

długość technologiczna. 

d)

 

napięcie powierzchniowe. 

 
6.

 

Przedstawione na rysunku obok urządzenie do obróbki wyrobów szklarskich to 
a)

 

obcinarka płomieniowa. 

b)

 

zatapiarka. 

c)

 

piła diamentowa. 

d)

 

wiertarka. 

 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

42 

7.

 

Podstawową właściwością środków ściernych do szlifowania szkła jest 
a)

 

gęstość. 

b)

 

twardość. 

c)

 

kruchość. 

d)

 

spręŜystość. 

 
8.

 

Podczas opękania termicznego wyrób jest zarysowywany na obwodzie w celu 
a)

 

zmniejszenia odporności nagłe zmiany temperatury. 

b)

 

obniŜenia wytrzymałości mechanicznej szkła. 

c)

 

zwiększenia odporności na nagłe zmiany temperatur. 

d)

 

intensywnego działania płomienia na wyrób. 

 
9.

 

Proces szlifowania szkła składa się z 
a)

 

jednego etapu. 

b)

 

dwóch etapów. 

c)

 

trzech etapów. 

d)

 

czterech etapów. 

 
10.

 

Najmniejszą szybkość obrotową tarcz szlifierek podczas szlifowania stosuje się podczas 
etapu 
a)

 

zdzierania. 

b)

 

gładzenia. 

c)

 

zbierania krawędzi. 

d)

 

polerowania. 

 
11.

 

Do operacji zdzierania szkła stosowane są tarcze wykonane z 
a)

 

drzewa egzotycznego. 

b)

 

Ŝ

eliwa. 

c)

 

tworzywa sztucznego. 

d)

 

ceramiki. 

 
12.

 

Ś

rodek ścierny do polerowania szkła to 

a)

 

pumeks. 

b)

 

szmergiel. 

c)

 

karborund. 

d)

 

diament. 

 
13.

 

Ś

rodek ścierny do zdzierania szkła to 

a)

 

ziemia okrzemkowa. 

b)

 

czerwień Ŝelazowa. 

c)

 

czarny karborund. 

d)

 

tlenek ceru. 

 
14.

 

Przedstawione na rysunku urządzenie słuŜy do obróbki wyrobów szklarskich techniką 
a)

 

cechowania. 

b)

 

zdzierania. 

c)

 

wiercenia. 

d)

 

opękania. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

43 

15.

 

Przedstawione na rysunku urządzenie to 
a)

 

piła diamentowa. 

b)

 

wiertarka pionowa. 

c)

 

szlifierka kształtowa. 

d)

 

opękarka płomieniowa. 

 
 
 
 
 
16.

 

Przestawione na rysunku narzędzia do obróbki wyrobów szklarskich są stosowane do 
a)

 

opękania. 

b)

 

znaczenia. 

c)

 

zatapiania. 

d)

 

docierania. 

 
 
 
 
17.

 

Po zakończonym procesie płomiennego obcinania kap obrzeŜą wyrobów ze szkła są 
a)

 

ostre i matowe. 

b)

 

chropowate i matowe. 

c)

 

zaoblone i lśniące. 

d)

 

ostre i lśniące. 

 
18.

 

Urządzeniem stosowanym do docierania korków ze szkła jest 
a)

 

szlifierka pasowa. 

b)

 

zatapiarka  

c)

 

szlifowania wrzecionowa. 

d)

 

opękarka dwumiejscowa. 

 
19.

 

W brakujące miejsce schematu blokowego procesu technologicznego docierania korków 
naleŜy wpisać 
a)

 

rozwiercanie. 

b)

 

zatapianie. 

c)

 

znakowanie. 

d)

 

rozkrój. 

 
20.

 

Oznaczenie pojemności naczyń ze szkła trwałymi znakami to 
a)

 

docieranie 

b)

 

cechowanie. 

c)

 

wiercenie. 

d)

 

polerowanie. 

Obtaczania 

 

Dopasowanie 

Dopasowanie 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

44 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko ............................................................................................................................ 
 

Wykonywanie obróbki wyrobów szklarskich 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

45 

7.  LITERATURA 

 
1.

 

Nowotny W.: Technologia szkła. Cz. 1. WSiP, Warszawa 1975 

2.

 

Nowotny W.: Technologia szkła. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1975 

3.

 

Nowotny W.: Technologia szkła. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1986 

4.

 

Nowotny W.: Zdobienie szkła. WSiP, Warszawa 1983 

5.

 

Praca zbiorowa: Technologia szkła 1, Arkady, Warszawa 1987 

6.

 

Praca zbiorowa: Technologia szkła 2, Arkady, Warszawa 1987 

7.

 

Сергеев  Ю.:  Вуполнение  художественнух  изделий  из  стекла.  Вушая  школа, 
Москва 1994 

8.

 

www.szklarskie-maszyny.pl 

9.

 

www.szklo-tech.pl 

10.

 

www.batisti.it 

11.

 

www.laser-met.com.pl 

 
Czasopisma: 

 

Szkło i Ceramika