Wykorzystanie fotografii cyfrowej

w kryminalistyce, czy nawet szerzej –
w ca³ym procesie postêpowania kar-
nego, od d³u¿szego czasu budzi du-
¿e kontrowersje. Gdy w 2003 roku
minister sprawiedliwoœci wyda³ na
podstawie art. 147 § 5 k.p.k. rozpo-
rz¹dzenie w sprawie rodzaju urz¹-
dzeñ i œrodków technicznych s³u¿¹-
cych do utrwalania obrazu lub dŸwiê-
ku dla celów procesowych oraz spo-
sobów ich przechowywania, odtwa-
rzania i kopiowania zapisów, jego
g³ównym zamierzeniem by³o dopusz-
czenie do wykorzystania fotografii cy-
frowej, która ju¿ wówczas dyspono-
wa³a mo¿liwoœciami bardzo przydat-
nymi w procesie wykrywczym.

Paragraf 1 niniejszego rozporz¹-

dzenia – zupe³nie nowatorski w pol-
skim prawie karnym – pozwala na
cyfrowy zapis czynnoœci proceso-
wych, w tym oglêdzin miejsc zda-
rzeñ. Gdy przyjrzeæ siê bli¿ej treœci
paragrafu 1, mo¿na zauwa¿yæ, ¿e je-
go myœl¹ przewodni¹ jest nieograni-
czone wykorzystywanie zapisu cyfro-
wego. Ten aspekt budzi jednak naj-
wiêcej kontrowersji – na pierwszy
plan wysuwa siê bowiem kwestia
„manipulowania materia³em dowo-
dowym rejestrowanym”. Pojawia siê
tu pozorna sprzecznoœæ miêdzy ide¹
wprowadzenia tego przepisu a jego
realizacj¹. Ustawodawca, zamiesz-
czaj¹c w paragrafie 1 rozporz¹dze-
nia zapis pozwalaj¹cy na u¿ywanie
cyfrowych urz¹dzeñ rejestruj¹cych
obraz i dŸwiêk, mia³ na uwadze
przede wszystkim ³atwoœæ i du¿e
mo¿liwoœci obróbki materia³u zapisa-
nego w formie plików cyfrowych. Do-
tyczy to np. korygowania, wyostrza-
nia, kopiowania, przenoszenia czy
przesy³ania zapisanego materia³u
cyfrowego. Wszechstronne korzysta-
nie z tego materia³u jest stosunkowo

³atwe, a przede wszystkim szybkie
i niewymagaj¹ce nak³adów material-
nych czy technicznych. Jednak te
zalety pozornie przemawiaj¹ na nie-
korzyœæ tego typu materia³u dowodo-
wego, w³aœnie ze wzglêdu na nie-
bezpieczeñstwo manipulacji. Ta
sprzecznoϾ wynika z niezrozumie-
nia tematu.

Ustawodawca, opieraj¹c siê na

doœwiadczeniach zwi¹zanych z do-
tychczasowym, analogowym sposo-
bem zapisu (jego wykonania i utrwa-
lenia), uto¿samia fotografie cyfrowe
z ich noœnikiem, jak ma to miejsce
w przypadku naœwietlania b³ony foto-
graficznej. Ta jednoznacznoϾ powin-
na dotyczyæ jednak tylko fotografii
analogowej, w przypadku której ob-
raz zostaje naœwietlony na b³onie ne-
gatywowej. Obraz ten powstaje przez
wywo³anie reakcji chemicznej na ma-
teriale œwiat³oczu³ym, który jest inte-
graln¹ czêœci¹ kliszy. Nastêpuje tu
nieodwracalne zniekszta³cenie pod-
³o¿a (noœnika), które ju¿ na sta³e na-
bierze nowych cech. Zniekszta³cenie
stanowi w³aœnie utrwalony obraz.
W przypadku fotografii cyfrowej zdjê-
cia s¹ form¹ pliku cyfrowego, który
z noœnikiem (nawet pierwotnym) jest
powi¹zany stosunkowo luŸno. Za-
sadnicza ró¿nica polega na technicz-
nej (fizycznej) formie utrwalenia obra-
zu. W przypadku zapisu cyfrowego
nastêpuje bowiem naniesienie da-
nych na pod³o¿e (noœnik), a nie – jak
w przypadku fotografii analogowej –
sta³e odkszta³cenie pod³o¿a (noœni-
ka). Ujawnia siê przy tym bardzo
wa¿na w³aœciwoœæ noœnika cyfrowe-
go, który jak siê okazuje, nie mo¿e
byæ gwarantem oryginalnoœci zapisa-
nego na nim materia³u. W przypadku
fotografii cyfrowej powinno mówiæ siê
nie tyle o noœniku pierwotnym, ile
o zapisie pierwotnym lub pliku Ÿród³o-

wym. Jest to zasadnicza ró¿nica, po-
niewa¿ zapis Ÿród³owy jest w tym
przypadku odseparowany od jego
noœnika. Implikacja wynikaj¹ca z ta-
kiego ujêcia tematu prowadzi do
s³usznego wniosku, ¿e zapis pierwot-
ny nie jest to¿samy z noœnikiem pier-
wotnym, mimo ¿e jest on w³aœciwo-
œci¹ noœnika, na którym siê, jednak
tylko w danej chwili, znajduje.

Powo³uj¹c siê na cytowane wy¿ej

rozporz¹dzenie, które noœnikami na-
zywa „inne materia³y w³aœciwe dla
danego rodzaju urz¹dzenia”, nale¿y
uznaæ za taki w³aœnie noœnik po-
wszechnie stosowan¹ np. w cyfro-
wych aparatach fotograficznych kartê
pamiêci. Spe³nia ona warunki zawar-
te w rozporz¹dzeniu, chocia¿ nie
gwarantuje oryginalnoœci zapisanego
na niej obrazu. Karty pamiêci cyfro-
wych aparatów fotograficznych s¹ tak
samo zapisywalne jak inne noœniki
cyfrowe, np. p³yta CD lub DVD. Inny-
mi s³owy, na karcie pamiêci cyfrowe-
go aparatu fotograficznego mo¿e byæ
zapisany ju¿ przetworzony (zmienio-
ny) obraz (plik), który bêdzie móg³
byæ uwa¿any za obraz pierwotny –
nie bêdzie widocznych œladów inge-
rencji.

W zwi¹zku z powy¿szym wydaje

siê, ¿e kluczowym zagadnieniem jest
nie noœnik, ale format zapisu pliku
cyfrowego. Materia³ pierwotny (Ÿró-
d³owy) musi byæ zapisany w forma-
cie, który w najwy¿szym stopniu
gwarantuje jego niezmiennoϾ. Po-
wszechnie stosowane formaty cyfro-
wych plików fotograficznych (np.
JPEG czy TIFF) pozwalaj¹ na doko-
nanie zmian w ich kodzie Ÿród³o-
wym, polegaj¹ce na zast¹pieniu
pierwotnych plików plikami zmodyfi-
kowanymi, przy czym te pierwsze zo-
staj¹ ca³kowicie wymazane. Najlep-
szy sposób zapisu, który w najwy¿-

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 256/07

71

Z PRAKTYKI

Fotografia cyfrowa w kryminalistyce
– aspekty techniczno-prawne

szym stopniu utrudnia modyfikacjê
bez zatarcia kodu pierwotnego, ofe-
ruje format RAW DATA. Wszelkie
zmiany w obrazie pliku fotograficzne-
go zostaj¹ nadpisane i dodane do
pliku obrazu bez koniecznoœci wy-
mazania pliku pierwotnego. Jest to
najbezpieczniejsza forma zapisu da-
nych niewymuszaj¹ca u¿ycia dodat-
kowych (zewnêtrznych) zabezpie-
czeñ. Nie da siê oczywiœcie wyklu-
czyæ mo¿liwoœci dokonania zmiany
zapisu Ÿród³owego bez pozostawie-
nia œladu ingerencji, jednak trudno-
œci, jakie trzeba przy tym pokonaæ,
s¹ porównywalne (je¿eli nie wiêksze)
z tymi, jakie stwarza fa³szowanie
b³ony negatywowej. Zapis cyfrowy
w formacie RAW ma ponadto wiele
innych zalet, które razem tworz¹
z niego idealne narzêdzie utrwalania
obrazu dla potrzeb kryminalistyki.
Bezpoœredni obraz zapisu RAW jest
ma³o czytelny i je¿eli ktoœ chcia³by
go obejrzeæ, by³by nim rozczarowa-
ny. Zdjêcia s¹ z regu³y ciemne, s³abo
nasycone, wrêcz nieostre, czêsto
maj¹ niew³aœciwe (Ÿle ustawione)
kolory. Dzieje siê tak dlatego, ¿e ob-
raz zapisu jest bezpoœrednim zrzu-
tem danych zebranych z matrycy
œwiat³oczu³ej i zapisanych bez ¿ad-
nej obróbki. Format RAW (surowy)
jest okreœlany mianem „cyfrowego
negatywu”. Zbiór danych zawiera tyl-
ko informacje o natê¿eniu œwiat³a,
które pada na poszczególne piksele
matrycy w momencie otwarcia mi-
gawki. Nie ma tu danych o kolorach,
poniewa¿ poszczególne komórki ma-
trycy aparatu fotograficznego (z wy-
j¹tkiem matrycy Foveon X3

1

) reje-

struj¹ tylko jeden z podstawowych
kolorów – R (czerwony), G (zielony),
B (niebieski). Wszystkie inne infor-
macje dotycz¹ce zarejestrowanego
obrazu s¹ interpolowane póŸniej

2

.

W przypadku pliku RAW interpolacja
jest dokonywana na komputerze,
rzadko przez aplikacje w aparatach
cyfrowych

3

. Przy zapisie w innych

formatach interpolacja i kompresja (z
regu³y stratna) jest dokonywana bez-

poœrednio w aparacie i dopiero tak
przetworzony obraz jest zapisywany
jako zdjêcie.

Obraz jest poddawany wielu ope-

racjom, które przekszta³caj¹ informa-
cje zapisane na matrycy aparatu.
Najpierw dokonywana jest korekcja
kolorów i ustalany poziom kontrastu
wraz z balansem miêdzy œwiat³ami
i cieniami, póŸniej s¹ usuwane b³êdy,
które powsta³y podczas odczytu da-
nych z matrycy – tzw. szumy

4

. Kolej-

ne operacje to delikatne rozmycie
konturów, nastêpnie wyostrzenie,
wreszcie okreœlenie stopnia nasyce-
nia kolorów i zapisanie obrazu w po-
staci pliku cyfrowego – np. JPEG.

Zapis w formacie RAW pomija te

czynnoœci, umieszczaj¹c na noœniku
plik o rozmiarze wiêkszym ni¿ JPEG,
ale mniejszym ni¿ TIFF. Konwersja
obrazu z matrycy do formatu JPEG
powoduje, ¿e plik formatu zapisu ko-
loru ma postaæ 8-bitow¹, tzn. obejmu-
je zakres tonalny, jaki mieœci siê miê-
dzy biel¹ a czerni¹, czyli po 255 mo¿-
liwych wartoœci przypadaj¹cych na
ka¿dy kana³ RGB. Zapis RAW reje-
struje natomiast 16-bitow¹ rozpiêtoœæ
tonaln¹ (gradacjê) dla ka¿dego pik-
sela matrycy CCD czy CMOS, tj. a¿
48-bitow¹ paletê kolorów. Przy prawi-
d³owo naœwietlonym obrazie rozpiê-
toϾ tonalna 8- czy 16-bitowa nie jest
znacz¹ca, poniewa¿ koñcowy obraz
musi zmieœciæ siê w zakresie od czer-
ni do bieli (8-bitów na kana³). Tylko
taki zakres jest widzialny na monito-
rze i mo¿liwy do wydrukowania. Kie-
dy jednak obraz jest Ÿle naœwietlony
lub z innych powodów nie mieœci siê
w zakresie tonalnym palety RGB,
zwiêkszenie iloœci danych w formacie
JPEG powy¿ej 255 wartoœci na kana³
spowoduje ca³kowite wybielenie ob-
szarów powy¿ej tej wartoœci i zaczer-
nienie wartoœci poni¿ej 0. Zapis
16-bitowej gradacji tonalnej pozwala
uratowaæ takie wadliwe ujêcia. Zapis
ca³ego zakresu tonalnego zarejestro-
wanego przez matrycê w formacie
RAW powoduje powstawanie du¿ego
marginesu tonalnego. Pozwala on na

takie eksponowanie informacji tonal-
nej, aby obraz ukazywa³ szczegó³y,
które nas interesuj¹, przy czym tego
typu zmiany s¹ dopisywane niejako
obok pliku podstawowego RAW i nie
powoduj¹ jego przekszta³cenia. Ta-
kich mo¿liwoœci w fotografii kryminali-
stycznej nie da siê przeceniæ.

Zdarzaj¹ siê przypadki, gdy w eks-

pozycji z ró¿nych przyczyn s¹ skraj-
nie nierównomiernie naœwietlone
fragmenty obrazu. Za³ó¿my, ¿e w
ró¿nych miejscach zdjêcia s¹ trzy
takie obszary, np. ujêcie dwóch sa-
mochodów z kierowcami, z którego
chcemy uzyskaæ dok³adny obraz twa-
rzy kierowców i tablic rejestracyjnych.
Przy stosowaniu powszechnie u¿y-
wanych formatów zapisu s¹ ró¿ne
sposoby, aby czytelnie wyekspono-
waæ ka¿dy z

tych obszarów.

W uproszczeniu wszystkie sprowa-
dzaj¹ siê do trzykrotnego naœwietla-
nia tego samego ujêcia z ka¿dorazo-
w¹ zmian¹ parametrów i ich korygo-
waniem dla ka¿dego interesuj¹cego
nas obiektu. W ka¿dym ujêciu nie ma
jednak jednoœci (sta³oœci) obrazu,
gdy¿ w zasadzie jedna ekspozycja
jest naœwietlana wielokrotnie, co wi¹-
¿e siê ze zmian¹ w czasie rejestro-
wanego obrazu, nie mówi¹c ju¿
o zmianach (nawet niewielkich) miej-
sca wykonywania ujêcia. A co w sytu-
acji, gdy obiekt przemieszcza siê lub
gdy nie ma mo¿liwoœci wykonania
ponownego ujêcia? Odpowiedzi¹ jest
zapis w formacie RAW DATA. Zdjêcie
w formacie RAW pozwala na wielo-
krotn¹ zmianê parametrów zareje-
strowanej, tej samej pojedynczej eks-
pozycji w celu oddzielnego wyekspo-
nowania poszczególnych, Ÿle wi-
docznych obszarów zdjêcia i ich od-
dzielny zapis bez zmiany pierwotne-
go pliku. Ten format umo¿liwia tak¿e
weryfikacjê wprowadzonych zmian
w stosunku do pierwowzoru. Pliki wy-
nikowe mog¹ byæ zapisane w forma-
cie JPEG, TIFF lub innym, jest to jed-
nak operacja jednokierunkowa – nie
mo¿na np. zdjêcia w formacie TIFF
zapisaæ do formatu RAW. Dowolne

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 256/07

72

Z PRAKTYKI

wybieranie i korygowanie szczegó-
³ów zdjêcia (w zale¿noœci od okolicz-
noœci) jest bardzo przydatnym i kom-
fortowym aspektem pracy kryminali-
styków i nie niesie niebezpieczeñ-
stwa zniszczenia orygina³u. Praca
z plikami RAW zwiêksza równie¿
mo¿liwoœci korekcji podczas ekspo-
zycji wykonywanych w innych wid-
mach œwiat³a – np. podczerwieni czy
ultrafiolecie.

Aspekt bezpieczeñstwa plików cy-

frowych ma dwa wymiary. Pierwszy
to kwestia bezpieczeñstwa formalne-
go, materialnego noœnika plików cy-
frowych, drugi – bezpieczeñstwo pro-
cesowe zabezpieczonego dowodo-
wego materia³u fotograficznego pli-
ków cyfrowych.

Bezpieczeñstwo materialne noœni-

ka plików cyfrowych jest okreœlone
w paragrafach 2 i 3 cytowanego roz-
porz¹dzenia Ministra Sprawiedliwo-
œci z 2 czerwca 2003 r. Polega ono
na do³¹czeniu do noœnika wype³nio-
nej metryki identyfikacyjnej i zabez-
pieczeniu ich odciskiem okr¹g³ej pie-
czêci. Z kolei paragraf 4 okreœla, ¿e
„noœnik powinien byæ (…) zabezpie-
czony, zw³aszcza przed utrat¹, szko-
dliwym dzia³aniem œrodków chemicz-
nych, termicznych, œwiat³a, promie-
niowania, pola magnetycznego lub
elektrycznego oraz przed uszkodze-
niami mechanicznymi”.

Drugi aspekt bezpieczeñstwa cy-

frowego, fotograficznego materia³u
dowodowego to zabezpieczenia for-
malnoprocesowe. Ten aspekt bêdzie
dotyczy³ okresu od wykonania mate-
ria³u dowodowego na miejscu zda-
rzenia do chwili zapakowania i za-
bezpieczenia technicznego noœnika
z materia³em Ÿród³owym. Najlepszym
rozwi¹zaniem jest zastosowanie for-
matu RAW. Zasada budowy i tworze-
nia tego formatu powoduje, ¿e jest on
sam w sobie wstêpn¹ form¹ zabez-
pieczenia. Nale¿y wspomnieæ, ¿e for-
mat RAW DATA nie jest ujednolicony
jak np. JPEG. Ka¿dy producent apa-
ratu fotograficznego, w którym stosu-
je siê format RAW DATA, ma swój

w³asny program do jego obróbki. Pro-
gramy te nie s¹ ze sob¹ kompatybil-
ne, co wiêcej, nawet oprogramowa-
nie ró¿nych modeli aparatów tego sa-
mego producenta mo¿e byæ niezgod-
ne! Brak jednolitego standardu zapi-
su plików RAW, w innych okoliczno-
œciach uznany za utrudnienie, w tym
przypadku jest zalet¹, poniewa¿ sta-
nowi przeszkodê dla osób niepowo-
³anych do dokonywania zmian w ma-
teriale Ÿród³owym.

Istnieje wiele sposobów indywidu-

alizacji i stygmatyzacji plików cyfro-
wych, nie tylko graficznych. Jednym
z ³atwiejszych jest wygenerowanie
sumy kontrolnej i zapisanie jej razem
z plikiem, a jej cyfr skrajnych w doku-
mentacji procesowo-technicznej.
Operacja generowania sumy kontrol-
nej pliku jest wykonywana automa-
tycznie przez oprogramowanie kom-
putera. Jej wykorzystywanie nie jest
licencjonowane. Innym sposobem
jest kupno licencji do oznaczania pli-
ku cyfrowego znakiem wodnym, czyli
matematycznym algorytmem umie-
szczanym wraz z plikiem cyfrowym.
W zale¿noœci od rodzaju licencji bê-
dzie on ka¿dorazowo generowany
podczas zapisu pojedynczego, orygi-
nalnego obrazu lub np. dla danej se-
rii obrazów, dla wszystkich zdjêæ albo
dla okreœlonego aparatu fotograficz-
nego. Od tego momentu taki znak
bêdzie integraln¹ czêœci¹ zdjêcia cy-
frowego (pliku). Przytoczone przyk³a-
dy ukazuj¹ mo¿liwoœæ zmiany zapisu
Ÿród³owego, jednak wówczas zmie-
ni¹ siê równie¿ wartoœci zabezpie-
czaj¹ce te pliki cyfr. Wtedy to, pod-
czas kontroli zabezpieczeñ, bêdzie
pojawia³ siê komunikat o niezgodno-
œci ogl¹danego (nowego) obrazu
z orygina³em.

Analizuj¹c argumenty przemawia-

j¹ce za wprowadzeniem fotografii cy-
frowej do dokumentowania czynnoœci
dowodowych wykonywanych w kry-
minalistyce, nie wolno zapomnieæ
o czynniku ludzkim. ¯adne zabezpie-
czenia formalnomaterialne nie ode-
graj¹ swojej roli, je¿eli osoba wyko-

nuj¹ca te czynnoœci nie wyka¿e siê
uczciwoœci¹. Ca³kowite bezpieczeñ-
stwo zdjêæ (nie tylko cyfrowych) oraz
gwarancjê oryginalnoœci mo¿e za-
pewniæ jedynie osoba (najczêœciej
technik kryminalistyki), która obs³u-
guje sprzêt i dokonuje zabezpieczeñ
techniczno-procesowych. Jest ona
najwa¿niejszym ogniwem w ³añcu-
chu dowodowym – z jednej strony
kimœ, kto mo¿e w sposób zasadniczy
ograniczyæ dostêp osób trzecich do
materia³u Ÿród³owego, a z drugiej we
w³aœciwy sposób dokonaæ bezstrat-
nej edycji materia³u wyjœciowego na
potrzeby postêpowania dowodowe-
go. Odpowiedzialne zachowanie bê-
dzie równie¿ gwarancj¹ zawê¿enia
domniemania odpowiedzialnoœci za
zabezpieczony fotograficzny materia³
dowodowy.

Arkadiusz Sobolewski

Waldemar Nowicki

PRZYPISY

1 Matryce œwiat³oczu³e to inaczej

przetworniki, które zamieniaj¹ foto-
ny (cz¹stki œwiat³a) na impulsy elek-
tryczne. Ca³a matryca jest z³o¿ona
z tysiêcy (milionów) pojedynczych
elementów (komórek pó³przewodni-
kowych), które przekazuj¹ przetwo-
rzony impuls elektryczny do proce-
sora w aparacie fotograficznym.
Wiêkszoœæ matryc jest wykonana
w oparciu o technologie CCD lub
CMOS, których zasada dzia³ania
jest taka sama. Wszystkie rejestruj¹
tylko natê¿enie padaj¹cego œwiat³a.
Ró¿nice polegaj¹ na sposobie po-
miaru wynikowego ³adunku elek-
trycznego, który w rezultacie decy-
duje o zapamiêtanej wartoœci natê-
¿enia œwiat³a padaj¹cego na foto-
diody matrycy. W standardowych
matrycach wykorzystuje siê iden-
tyczne przetworniki, które na prze-
mian przykryte s¹ kolorowymi filtra-
mi RGB. Producenci, w celu polep-
szenia parametrów odczytu z matry-
cy, modyfikuj¹ niektóre jej elementy

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 256/07

73

Z PRAKTYKI

np. zmianê kszta³tu przetworników,
ich wzajemnego u³o¿enia lub doda-
nie czwartego filtra szmaragdowego
(SONY). Matryca FOVEON X3 jest
zespo³em trzech u³o¿onych war-
stwowo fotodetektorów RGB. Ka¿dy
element œwiat³oczu³y jest przykryty
na³o¿onymi na siebie warstwowo
trzema kolorowymi filtrami, co ozna-
cza, ¿e ka¿dy punkt matrycy reje-
struje jednoczeœnie wszystkie sk³a-
dowe RGB. Matryca ta ma równie¿
swoje wady, ale podstawow¹ zalet¹
jest rzeczywiste, a nie interpolowa-
ne odwzorowywanie przejϾ tonal-
nych i samych kolorów;

2 Interpolacja to proces, który ma na

celu stworzenie nowego, wczeœniej
nieistniej¹cego piksela na podsta-
wie pikseli s¹siaduj¹cych z nowo
tworzonym tak, by by³ on jak najle-
piej dopasowany optycznie do two-
rzonego obrazu. Istniej¹ trzy podsta-
wowe rodzaje interpolacji. S¹ to: 1)
interpolacja metod¹ „najbli¿szego
s¹siada” 2) interpolacja dwuliniowa
3) interpolacja dwuszeœcienna,
a tak¿e zbli¿ona do niej interpolacja
algorytmem Lanczosa. Niezale¿nie
od rodzaju interpolacji, mo¿e byæ
ona wykonywana przez procesor
w aparacie fotograficznym lub przez
oprogramowanie komputera. Aparat
fotograficzny wykonuje interpolacjê
w przypadku zapisu obrazów w for-
matach innych od RAW DATA;

3 Wbrew pozorom interpolacja wyma-

ga znacznych mocy obliczeniowych,
a jest tylko jednym z kilku podstawo-
wych (ale zintegrowanych) proce-
sów wykonywanych przez procesor
aparatu fotograficznego. Ze wzglê-
du na charakter graficzny wykony-
wanych operacji w cyfrowych apara-
tach fotograficznych zwykle stosuje
siê programowalne procesory sy-
gna³owe DSP (Digital Signal Pro-

cessing) o wysokiej skali integracji
LSI (Large-Scale Integrated). Pod-
czas obróbki zdjêcia cyfrowego
o rozdzielczoœci jednego megapik-
sela procesor musi wykonaæ oko³o
25 milionów operacji, przy obrazie
6-megapikselowym – 150 milionów.
Korzysta on przy tym z oprogramo-
wania zapisanego w podrêcznej pa-
miêci flash. S¹ tam niezbêdne algo-
rytmy, które pozwalaj¹ na przetwo-
rzenie i skompresowanie obrazu do
pliku JPG czy TIFF (bezstratnie).
Pliki zarejestrowane w formacie
RAW DATA nie s¹ poddawane ¿ad-
nej obróbce, poniewa¿ ze wzglêdu
na ogromn¹ iloœæ informacji zawart¹
w pliku jego obróbka trwa³aby nie-
wspó³miernie d³ugo w stosunku do
potrzeb fotografuj¹cego. Edycja
zdjêcia zapisanego w formacie RAW
wykonywana jest zwykle na kompu-
terach stacjonarnych, których proce-
sor ma du¿o wiêksz¹ moc oblicze-
niow¹;

4 Szumy s¹ zjawiskiem samoistnym.

Na z³¹czu pó³przewodnikowym ma-
trycy cyfrowego aparatu fotograficz-
nego, w momencie generowania
przez foton impulsu elektrycznego,
pojawiaj¹ siê dodatkowe (niezale¿-
ne) impulsy elektryczne – tzw. szu-
my, nazywane równie¿ pr¹dem
ciemnym. Zauwa¿ono, ¿e wiêksze
szumy powstaj¹ przy wy¿szej tem-
peraturze otoczenia. Dodatkowe ³a-
dunki elektryczne oddzia³uj¹ na pra-
wid³owy pr¹d wygenerowany przez
fotodetektory, zniekszta³caj¹c prawi-
d³owy obraz sfotografowanego
obiektu. Takie zniekszta³cenie ma
na zdjêciach postaæ ró¿nokoloro-
wych, przypadkowo rozmieszczo-
nych punktów. Szumy s¹ mniejsze,
gdy zwiêkszeniu ulega stosunek
pr¹du generowanego przez padaj¹-
ce na matrycê œwiat³o do pr¹du

ciemnego. W przypadku zwiêksza-
nia wartoœci czu³oœci ISO zwiêksza
siê równie¿ pr¹d wzmocnienia, co
z kolei zwiêksza iloœæ szumów. Dzie-
je siê tak, gdy fotokomórki maj¹ ma-
³¹ powierzchniê czynn¹. Z tego po-
wodu matryce o wiêkszej liczbie me-
gapikseli generuj¹ obraz o wiêkszej
liczbie szumów.

BIBLIOGRAFIA

1. Bieñkowski M.: Uchwyciæ fotony,

[w:] „Chip” 2005, nr 6.

2. Bójko M.:

Cyfrowy negatyw,

http//www.zoom.idg.pl.

3. Budny M.: Scalaki do zadañ spe-

cjalnych, [w:] „Chip” 2005, nr 6.

4. Dêbek P.: Aparaty cyfrowe, [w:]

„Chip” 2005, nr 6.

5. Dêbek P.: Bity nie k³ami¹, [w:]

„Chip” 2004, nr 4.

6. Ho³yst B.: Kryminalistyka, Warsza-

wa 2007.

7. Imieliñski P.: Wiêcej ni¿ negatyw,

[w:] „Chip” 2003, nr 12.

8. Or³owski J.: Cyfrowy negatyw, [w:]

„Chip” 2004, nr 12.

9. Ormowski H.: Zmierzch hybryd,

[w:] „Chip” 2005, nr 6.

10. Budowa detektorów œwiat³a i matryc

CCD/CMOS, http//www.sensorsmag.com/.

11. Dzia³anie procesorów w cyfrakach,

http//www.nikon.co.jp/…/indem.htm.

12. Format DNG, http//www.adobe.

com/products/dng/main.html.

13. Jak dzia³a aparat cyfrowy, http//elek-

tronics.howstuffworks.com/digital-came-
ra.tm.

14. Porównanie wybranych konwerte-

rów, http//canonians.com/rawconverter-
scomp.htm.

15. http://pl.wikipedia.org/wiki/interpola-

cja.

16. http//www.canon.com/.

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 256/07

74

Z PRAKTYKI

e-mail: [e-mail]

e-mail: [e-mail]

.pl

.pl