KOSMETYKA PIELĘGNACYJNA I UPIĘKSZAJĄCA 

TWARZY, SZYI I DEKOLTU

. 

mgr Marcelina Czekurłan 

Etapy przenikania substancji przez skórę  



Uwalnianie substancji 



Adsorpcja 



Absorpcja 



resorpcja 

Udział skóry w procesie wchłaniania 

Udział skóry w procesie wchłaniania 



Powierzchnia skóry - uwalnianie, parowanie 
dyfuzja 



Warstwa rogowa 

– uwalnianie, 

magazynowanie, wiązanie, metabolizm, 
dyfuzja 



Naskórek żywy – wiązanie, metabolizm, 
dyfuzja 



Skóra właściwa – resorpcja, metabolizm 

Uwalnianie substancji z podłoża 



Odbywa się na powierzchni warstwy rogowej 
lub w jej obrębie 



Czas uwalniania zależy od nośnika (szybkie 
uwalnianie z podłoży alkoholowych, wolne – 
z podłoży maściowych) 

Cele stosowania substancji zewnętrznych 
na skórę 



Działanie na powierzchni skóry (niepożądane 
przenikanie do organizmu) 



Przenikanie do skóry lub tkanek głębszych 
(działanie miejscowe) 



Przenikanie do organizmu w stężeniach 
wywołujących działanie ogólnoustrojowe 

Adsorpcja 



Polega na powierzchniowym przyleganiu lub/i 
wiązaniu substancji (ich metabolitów) do 
struktur tkankowych zwłaszcza struktur 
warstwy rogowej 



Silne wiązanie sprawia, że warstwa rogowa 
staje się ich rezerwuarem, skąd substancje 
wolno penetrują w głąb skóry; wydłuża to 
czas działania substancji i umożliwia ich 
rzadsze stosowanie 

Udział skóry w procesie wchłaniania 

Absorpcja (1) 



Wchłanianie i przenikanie substancji do 
poszczególnych przedziałów skóry (warstwa 
rogowa, naskórek żywy, skóra właściwa) 



Odbywa się na prawach dyfuzji – swobodny 
przepływ składowych substancji w dążeniu 
do wyrównania stężeń w tkankach 

Absorpcja (2) 

Zależy od: 



Właściwości biologicznych skóry (grubość, spójność 

i ciągłość warstwy rogowej, nawilżenie skóry - NMF, 

TEWL, grubość tkanki podskórnej, ilość mieszków 

włosowych i gruczołów łojowych) 

   

błony śluzowe>moszna>powieki>twarz>fałdy 

skóry>tułów>przedramiona, uda>ramiona, 

podudzia>gzrbiety rąk i stóp>dłonie, podeszwy 

stóp>paznokcie 



Wiek osobniczy 

    

skóra płodu, niemowląt i dzieci do lat 7> dorosły 

     

Absorpcja (3) 

Zależy od: 



Temperatury i wilgotności  



Właściwości fizykochemicznych substancji 

(stężenie, czas kontaktu, wielkość i kształt 

cząsteczki, rozpuszczalność – silniejsze 

działanie miejscowe substancji 

rozpuszczalnych w tłuszczach) 



Właściwości fizykochemicznych podłoża 

(lepkość, właściwości okluzyjne podłoży 

maściowych) 

Resorpcja 



Przenikanie do krwiobiegu substancji i ich 
metabolitów 



Zależy od wielkości powierzchni naczyń 
włosowatych i szybkości przepływu krwi 

Drogi przenikania substancji przez skórę 



Transdermalna (przez komórki naskórka) 



Transepidermalna (między komórkami) 



Transfolikularna (przez gruczoły i mieszki 
włosowe 

   

pomimo że przydatki stanowią do 0,1% masy 

skóry i zajmują do 1% jej powierzchni 
odgrywają znaczącą rolę w przenikaniu 
substancji) 

Melanogeneza (1) 



Synteza melaniny zachodzi w melanocytach 

tyrozyna - L-dopa - dopachinon - melanina 



melanocyty - 

zlokalizowane głównie w 

warstwie podstawnej naskórka, bez 
desmosomów, komórki dendrytyczne (1, 2 
wypustki) w nich ziarnistości 
(melanosomy) z barwnikiem fagocytowane 
przez keratynocyty lub makrofagi skóry 
właściwej 

Melanogeneza (2) 



Różnice barwy skóry zależą od aktywności 
melanocytów tj. liczby wytwarzanych ziaren 
melaniny i aktywności tyrozynazy 



Czynniki aktywujące melanogenezę: 

promienie 

ultrafioletowe i stany zapalne, metale (miedź, żelazo, 
srebro, złoto, arsen), hormony (MSH - hormon przysadki 
mózgowej, hormony tarczycy, płciowe gł. estrogeny) 



Czynniki hamujące melanogenezę:

hormony 

(gł. kory nadnerczy), witaminy (kwas askorbinowy) 

Zaburzenia barwnikowe 



Piegi  



Ostuda 



Bielactwo 

Piegi (Ephelides) 



czynniki genetyczne 



częściej u osób 
młodych, rudych 



twarz, grzbiety rąk, 
przedramiona 



Leczenie złuszczające, 
odbarwiające (maść 
perhydrolowa, 
hydochinon, AHA), 
fotoprotekcja  

 

Ostuda (chloasma, melasma) 



Zaburzenia hormonalne, 
zaburzenia 
miesiączkowania, 
ciąża,doustna 
antykoncepcja, kosmetyki 
zawierające środki 
światłouczulające, leki, 
wyniszczenie 



leczenie przyczynowe, 
odbarwiajace

  

Bielactwo (Vitiligo) 



Wrodzone (całkowite, 
częściowe) i nabyte 



Nabyte: rodzinnie (30%), 
niszczenie melanocytów w 
przebiegu procesów 
autoimmunologicznych, wpływ 
układu nerwowego 



Leczenie:fotochemoterapia,prz

eszczepy autologiczne

 

melanocytów, fotoprotekcja 



Kamuflaż kosmetyczny