background image


 

Przedmiot: Zarządzanie systemami BHP{ 

Temat:   

Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze niezbędne podczas wykonywania 
zadań zawodowych na danym stanowisku pracy 
Prawidłowość  i  częstotliwość  przydziału  środków  ochrony  indywidualnej  z  wytycznymi 
przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 
 

 

Prawna ochrona pracy - Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze 
 
źródło:  Nauka  o  pracy  -  bezpieczeństwo,  higiena  i  ergonomia,  Prawna  ochrona  pracy, 
inż. 

Jerzy 

Kowalski 

Ministerstwo 

Pracy 

Polityki 

Społecznej,  

dr Barbara Krzyśków - Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy 

 

  

 

 

 

 

 
Pracodawca  jest  obowiązany  dostarczyć  pracownikowi  nieodpłatnie  środki  ochrony 
indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia 
czynników  występujących  w  środowisku  pracy  oraz  informować  go  o  sposobach 
posługiwania się tymi środkami ( art. 237

6

 § 1),  (Tab. nr 12). 

 

Środki ochrony indywidualnej 

 

Kodeks pracy 

 

DZIAŁ DZIESIĄTY 

 

Bezpieczeństwo i higiena pracy 

Rozdział IX. Środki ochrony indywidualnej 

 

Art. 237

6

. § 1. Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki 

ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych 

dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o 

sposobach posługiwania się tymi środkami. 

 

Rozdział II. Prawa i obowiązki pracownika 

 

Art. 211. Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest 

podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany 

[...]: 

4) stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych 

środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z 

ich przeznaczeniem. 

background image


 

Pracodawca  jest  obowiązany  dostarczać  pracownikowi  środki  ochrony  indywidualnej,  które 
spełniają  wymagania  dotyczące  oceny  zgodności  określone  w  odrębnych  przepisach  (art. 
237

6

  § 

3).  

Pracodawca jest obowiązany ponadto dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie 
robocze, spełniające wymagania określone w polskich normach:  

-   jeżeli  odzież  własna  pracownika  może  ulec  zniszczeniu  lub  znacznemu  zabrudzeniu  
 
-   ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.  
 
Zabronione jest dopuszczenie pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz 
odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy (art. 
237

9

 § 1).  

Pracodawca  w  porozumieniu  z  zakładową  organizacją  związkową  może  ustalić  stanowiska, 
na  których  dopuszcza  się  używanie  przez  pracowników,  za  ich  zgodą,  własnej  odzieży  i 
obuwia roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 237

7

 § 1 i 

2).  Jeżeli  u  danego  pracodawcy  nie  działa  zakładowa  organizacja  związkowa,  pracodawca 
dokonuje takich ustaleń w porozumieniu z przedstawicielami pracowników, wybranymi przez 
załogę w trybie przyjętym w zakładzie pracy.  

Przepis  art.  237

7

  §  3  wyklucza  możliwość  wykonywania  pracy  we  własnej  odzieży 

pracownika  na  stanowiskach,  na  których  są  wykonywane  prace  związane  z  bezpośrednią 
obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie 
lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi, promieniotwórczymi albo 
materiałami  biologicznie zakaźnymi. Pracownikowi używającemu  własnej  odzieży i  obuwia 
roboczego  (zgodnie  z  postanowieniem  art.  237

7

  §  2)  pracodawca  wypłaca  ekwiwalent 

pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny.  

Znowelizowany kodeks pracy nie przewiduje wydania przepisu wykonawczego, dotyczącego 
zasad przydzielania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz dostarczania odzieży 
roboczej. Oznacza to, że wszystkie obowiązki pracodawcy w tej dziedzinie oraz uprawnienia 
pracowników wynikają z treści przepisów ustawy.  

Rodzaje  środków  ochrony  indywidualnej  oraz  odzieży  i  obuwia  roboczego,  a  także 
przewidywane okresy użytkowania tej odzieży i obuwia, pracodawca ustala w porozumieniu z 
zakładową organizacją związkową, a jeżeli organizacja taka nie działa w zakładzie pracy, to 
ustaleń  takich  dokonuje  z  pracownikiem,  przedstawicielem  załogi  wybranym  w  trybie 
przyjętym  w  zakładzie  pracy  (art.  237

8

§  1). Zarówno  środki  ochrony  indywidualnej,  jak  i 

odzież oraz obuwie robocze stanowią własność pracodawcy (art. 237

8

  § 2).  

Pracodawca  ma  obowiązek  zapewnić,  aby  stosowane  środki  ochrony  indywidualnej  oraz 
odzież  i  obuwie  robocze  posiadały  właściwości  ochronne  i  użytkowe  oraz  zapewnić 
odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie (art. 237

9

  § 2 i 3). W 

przypadku  gdy pracodawca nie może zapewnić  prania odzieży  roboczej, może powierzyć te 
czynności  pracownikowi,  za  jego  zgodą,  wypłacając  jednocześnie  ekwiwalent  pieniężny  w 
wysokości poniesionych przez pracownika kosztów (art. 237

9

  § 3).  

Nie wolno powierzyć pracownikowi prania odzieży, która w wyniku stosowania w procesie 
pracy  uległa  skażeniu  środkami  chemicznymi,  promieniotwórczymi  albo  materiałami 
biologicznie zakaźnymi. Pracodawca powinien ponadto zadbać, aby skażone: odzież, obuwie 
oraz środki ochrony indywidualnej były przechowywane wyłączne w miejscach przez niego 
przeznaczonych  do  tego  celu.   Niedopuszczalne  jest  powierzanie  pracownikowi  prania, 
konserwacji,  odpylania  i  odkażania  przedmiotów  skażonych,  o  których  mowa  wyżej  (art. 
237

10

  § 1 i 2).  

background image


 

Czym są środki ochrony indywidualnej 

Środki ochrony indywidualnej mają chronić zdrowie i życie pracowników. To urządzenia lub 
wyposażenie przewidziane do noszenia lub trzymania przez użytkownika w celu jego ochrony 
przed jednym lub większą liczbą zagrożeń, które mogą mieć wpływ na jego bezpieczeństwo i 
zdrowie. 
 

Środki ochrony indywidualnej 

Środki  ochrony  indywidualnej to  odzież  ochronna  (np.  ochraniacze  brzucha,  klatki 
piersiowej,  barku)  oraz  środki  ochrony  kończyn  (ochraniacze  stóp,  obuwie  ochronne, 
ochraniacze  kolan,  łokci,  dłoni  itd.),  głowy  (głównie  hełmy),  twarzy  i  oczu,  m.in.  okulary 
ochronne, słuchu (nauszniki, wkładki przeciwhałasowe itp.), układu oddechowego, izolujące 
cały  organizm,  (np.  kombinezony  gazoszczelne,  środki  chroniące  przed  upadkiem  z 
wysokości). 

Do środków ochrony indywidualnej nie zalicza się natomiast: 

 

mundurów,  które  nie  są  specjalnie  przeznaczone  do  zapewnienia  bezpieczeństwa  i 
ochrony zdrowia pracownika, 

 

środków  ochrony  indywidualnej  używanych  przez  wojsko,  policję  i  inne  służby 
utrzymania porządku publicznego, 

 

wyposażenia stosowanego przez służby pierwszej pomocy i ratownicze, 

 

środków  ochrony  indywidualnej  stosowanych  na  podstawie  przepisów  Prawa  o  Ruchu 
Drogowym, 

 

wyposażenia sportowego, 

 

środków służących do samoobrony lub do odstraszania, 

 

przenośnych  urządzeń  do  wykrywania  oraz  sygnalizowania  zagrożeń  i  naruszania 
porządku publicznego. 

Przydzielenie środków ochrony indywidualnej 

Środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane w sytuacjach, kiedy nie można: 

 

uniknąć zagrożeń lub 

 

wystarczająco ich ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej albo odpowiedniej 
organizacji pracy. 

Możliwość  zastosowania  środków  ochrony  zbiorowej  ma  zawsze  pierwszeństwo  przed 
stosowaniem środków ochrony indywidualnej.
  

Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez wyposażenia go w środki ochrony 
indywidualnej  niezbędne  na  danym  stanowisku  pracy.  Środki  ochrony  indywidualnej 
stanowią  własność  pracodawcy  i  dostarczane  są  pracownikowi  nieodpłatnie.  Pracodawca 
zapewnia  również  środki  ochrony  indywidualnej  osobom,  które  wykonują  czynności 
inspekcyjne  lub  inne  krótkotrwałe  prace.  Pracownik  zobowiązany  jest  używać  przekazane 
środki  ochrony  indywidualnej  zgodnie  z  ich  przeznaczeniem,  natomiast  pracodawca  jest 
uprawniony  do  kontroli  przestrzegania  tego  obowiązku  i  podejmowania  działań 
zmierzających do jego wyegzekwowania. 

background image


 

Prawidłowe dobranie środków ochrony indywidualnej 

Rodzaje  środków  ochrony  indywidualnej  koniecznych  dostosowania  w  danym  zakładzie 
pracy i dla określonych stanowisk ustala pracodawca, po konsultacji z pracownikami lub ich 
przedstawicielami. Prawidłowy dobór środków ochrony indywidualnej musi być poprzedzony 
zebraniem  i  przeanalizowaniem  informacji  bezpośrednio  związanych  z  przyszłym 
stosowaniem tych środków na danych stanowiskach pracy. 

Informacje te dotyczą: 

 

rodzaju wykonywanej pracy, 

 

rodzajów oraz natężenia (stężenia) czynników szkodliwych i niebezpiecznych, 

 

części  ciała  pracowników  narażonych  na  działanie  czynników  szkodliwych  i 
niebezpiecznych, 

 

możliwego  do  zaakceptowania  stopnia  ograniczenia  czynności  niezbędnych  podczas 
wykonywania pracy, 

 

pozycji, w której wykonuje się pracę, 

 

konieczności przemieszczania się i jego zasięgu, 

 

sposobu wentylacji pomieszczeń, 

 

stopnia uciążliwości pracy, 

 

niezbędnego czasu przebywania pracownika w strefie niebezpiecznej lub skażonej, 

 

dodatkowych zagrożeń zewnętrznych (np. zagrożenia pożarem). 

Pracodawca  jest  odpowiedzialny  za  dobór  i  właściwe  wyposażenie  pracowników  w  środki 
ochrony indywidualnej.  

Wymagania środków ochrony indywidualnej 

Zgodnie z art. 237

6

 §3 kp pracodawca może dostarczyć pracownikowi jedynie środki ochrony 

indywidualnej, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności. Zostały one określone 
w ustawie o systemie oceny zgodności oraz w wydanym na jej podstawie rozporządzeniu w 
sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej
.
 

Potwierdzeniem  spełnienia  ww.  wymagań  jest  oznakowanie  środków  ochrony 
indywidualnej znakiem CE.
 

Poinformowanie pracownika, któremu dostarcza się środki ochrony indywidualnej 

Każdy  pracownik  powinien  być  zapoznany  z  instrukcją,  określającą  szczegółowe  zasady 
stosowania  środków  ochrony  indywidualnej.  Taka  instrukcja  powinna  zawierać  następujące 
informacje: 

 

rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej, 

 

charakterystykę zagrożenia (czynnik szkodliwy dla zdrowia, uciążliwy, niebezpieczny), 

 

rodzaje środków ochrony indywidualnej, 

 

czas i przypadki stosowania, 

 

sposób użytkowania, 

 

sposób kontroli cech przydatności, 

 

sposób konserwacji, 

 

przechowywanie. 

background image


 

Wymagania  przepisów  bhp  dotyczące  konserwacji,  prania,  odpylania  i  odkażania  środków 
ochrony indywidualnej 

Zgodnie  z  przepisami  konserwacja,  pranie,  odpylanie  i  odkażanie  środków  ochrony 
indywidualnej  należy  do  obowiązków  pracodawcy.  Niedopuszczalne  jest  powierzenie  tych 
czynności pracownikom. 

Środki ochrony indywidualnej używane są do czasu utraty ich cech ochronnych. Jeżeli 
środki  ochrony  indywidualnej  utraciły  swoją  funkcję  ochronną,  ponieważ  upłynął 
termin ich przydatności do użycia lub uległy uszkodzeniu, pracodawca zobowiązany jest 
niezwłocznie wyposażyć pracowników w środki spełniające tę funkcję. 

Prawa  pracownika,  który  nie  został  wyposażony  w  niezbędne  środki  ochrony 
indywidualnej 

Pracownik,  który  nie  został  wyposażony  w  środki  ochrony  indywidualnej  wymagane  na 
danym  stanowisku  pracy  i  brak  tych  środków  powoduje  bezpośrednie  zagrożenie  dla  jego 
zdrowia  i  życia  może,  zgodnie  z  art.  210  kp,  powstrzymać  się  od  wykonania  pracy, 
zawiadamiając niezwłocznie o tym fakcie swojego przełożonego lub pracodawcę. 

Ustalenie zasad wyposażania pracowników w środki ochrony indywidualnej 

Pracodawca  ustala  rodzaje  środków  ochrony  indywidualnej  i  przewidywane  okresy  ich 
użytkowania  po  uprzedniej  konsultacji  z  pracownikami  lub  ich  przedstawicielami  (art. 
237

11a

 §  1  pkt  4  kp).  Postanowienia,  dotyczące  zasad  wyposażania  pracowników  w  środki 

ochrony  indywidualnej,  powinny  zostać  określone  w regulaminie  pracy (art.  104

1

§ 1 pkt 1 

kp).  Natomiast  pracodawcy  niezobowiązani  do  ustalania  regulaminu  pracy  postanowienia  te 
powinni  zawrzeć  w  innym  akcie  we  wnątrzzakładowym.  Niedostarczenie  pracownikowi 
środków  ochrony  indywidualnej,  jak  również  dostarczenie  środków  ochrony  indywidualnej 
nie  spełniających  wymagań  oceny  zgodności  jest  wykroczeniem  zagrożonym  karą  grzywny 
(art. 283 § 2pkt 4 kp). 

Karta  ewidencyjna  przydziału  odzieży  i  obuwia  roboczego  oraz  środków  ochrony 
indywidualnej - wzór 

Pracodawca  zakłada  i  prowadzi  odrębnie  dla  każdego  pracownika  kartę  ewidencyjną 
przydziału  odzieży  i  obuwia  roboczego  oraz  środków  ochrony  indywidualnej,  a  także 
wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za używanie własnej odzieży i obuwia oraz ich pranie i 
konserwację. Tutaj znajdziesz wzór takiej karty. 

Podstawa prawna:  

 

art.  237

6

, art.  237

7

, art.  237

8

, art.  237

9

 ustawy  z  dnia  26  czerwca  1974  r.  -  Kodeks  pracy 

(Dz.U. z 1998 r., nr 21, poz. 94 ze zm.), 

 

§ 8 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie 
zakresu  prowadzenia  przez  pracodawców  dokumentacji  w  sprawach  związanych  ze 
stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz.U. z 1996 r., nr 
62, poz. 286 ze zm.).
 

 

background image


 

Czy  wypłacany  pracownikowi  ekwiwalent  za  pranie  odzieży  roboczej  podlega 

opodatkowaniu podatkiem dochodowym i oskładkowaniu? 

Obowiązujące  w naszym  zakładzie  pracy  przepisy  wewnętrzne  stanowią,  że  osobie 
zatrudnionej  na  stanowisku  sprzątaczki  wypłaca  się  ekwiwalent  za  pranie  odzieży 
roboczej,  w wysokości  określonej  miesięcznie,  który  obejmuje  koszty  środka 
piorącego, wody, energii elektrycznej oraz czasu zużytego przez pracownika podczas 
prania  i konserwacji  odzieży.  Czy  wypłacany  pracownikowi  ekwiwalent  za  pranie 
odzieży roboczej podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych 
i oskładkowaniu do ZUS?
 

Jeżeli  na  podstawie  przepisów  Kodeksu  pracy  pracodawca  wypłaca  ekwiwalent  za  pranie 
odzieży  roboczej,  którego  wysokość  odpowiada  kosztom  poniesionym  przez  pracownika  (a 
który  może  być  ustalony  m.in.  w oparciu  o ceny  rynkowe  pralni),  to  takie  świadczenie  nie 
podlega  opodatkowaniu  podatkiem  dochodowym  od  osób  fizycznych  i oskładkowaniu  do 
ZUS. 

 
Podatek dochodowy pracownika
 

Wypłacany pracownikowi ekwiwalent za pranie odzieży roboczej zalicza się do przychodów 
ze stosunku pracy, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o PDOF. 

Nie  oznacza  to  jednak  automatycznie  opodatkowania.  Na  podstawie  bowiem art. 21  ust. 1 
pkt  11
 
ustawy  o PDOF,  wolne  od  podatku  dochodowego  są  świadczenia  rzeczowe 
i ekwiwalenty  za  te  świadczenia,  przysługujące  na  podstawie  przepisów  o bezpieczeństwie 
i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają: 

 

z odrębnych ustaw lub  

 

z przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. 

W sytuacji  przedstawionej  w pytaniu  należy  zatem  zauważyć,  że  przepisy  zawarte  w dziale 
dziesiątym  Kodeksu  pracy  "Bezpieczeństwo  i higiena  pracy"  nakładają  na  pracodawcę 
obowiązek  nieodpłatnego  wyposażenia  pracowników  w odzież  i obuwie  robocze,  które 
spełniają wymagania określone w Polskich Normach: 

1) jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu, 

2)  ze  względu  na  wymagania  technologiczne,  sanitarne  lub  wymogi  wynikające 
z bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 237

7

 § 1 K.p.). 

Ponadto  pracodawca  może  -  za  zgodą  pracowników  -  ustalić  stanowiska,  na  których 
dopuszczalne  jest  używanie  przez  pracowników  ich  własnej  odzieży  i obuwia  roboczego 
(z wyjątkiem  stanowisk,  na  których  są  wykonywane  prace  wskazane  w art. 237

7

 §  3 K.p.). 

Kwestie  dotyczące  zaopatrzenia  pracowników  w odzież  i obuwie  robocze  powinny  zostać 
zamieszczone w przepisach wewnątrzzakładowych (np. w regulaminie pracy). 

Pracodawca  nie  może  dopuścić  pracownika  do  pracy  bez  odzieży  i obuwia  roboczego, 
przewidzianych do stosowania na danym stanowisku. 

background image


 

Jednocześnie pracodawca ma obowiązek zapewnić pranie, konserwację,  naprawę, odpylanie 
i odkażanie  odzieży  i obuwia  roboczego.  Natomiast  jeżeli  pracodawca  nie  może  zapewnić 
prania  odzieży  roboczej,  to  czynności  te  mogą  być  wykonywane  przez  pracownika,  pod 
warunkiem  wypłacania  przez  pracodawcę  ekwiwalentu  pieniężnego  w wysokości  kosztów 
poniesionych przez pracownika (art. 237

9

 § 3 K.p.). 

Ekwiwalent  pieniężny  wypłacany  pracownikowi  na  podstawie art. 237

9

 §  3 K.p.,  za 

pranie  odzieży  roboczej,  powinien  zatem  odpowiadać  kosztom  poniesionym  przez 
pracownika.
 

Obowiązujące  przepisy  nie  wymagają  jednak,  aby  pracodawca  dokonywał  zwrotu 
udokumentowanych  wydatków  poniesionych  przez  pracownika  na  pranie  odzieży 
roboczej.
 

W konsekwencji,  wysokość  ekwiwalentu  za  pranie  odzieży  roboczej  może  być  ustalona 
np.:
 

 

na  podstawie  przedłożonych  przez  pracownika  rachunków,  paragonów,  itp.  bądź 

  

 

we  wzajemnym  porozumieniu  pracodawcy  i pracownika,  z uwzględnieniem 

aktualnych  cen  rynkowych środka piorącego, wody,  energii elektrycznej  oraz czasu 
zużytego  przez  pracownika  (co  potwierdza  wyrok  NSA  z 8  kwietnia  1998 r.,  sygn. 
akt I SA/Lu 392/97), albo  

 

w oparciu o aktualne ceny rynkowe stosowane w pralniach. 

Na  uwagę  zasługuje  treść  interpretacji  indywidualnej  z 7  lutego  2013 r.,  nr ITPB2/415-
1014/12/MU,  w której  Dyrektor  Izby  Skarbowej  w Bydgoszczy  za  prawidłowe  uznał 
stanowisko pracodawcy, iż wypłacane pracownikom świadczenie za pranie odzieży roboczej, 
którego wysokość ustalana jest każdorazowo w oparciu o aktualne ceny usług pralniczych na 
rynku  lokalnym  oraz  określoną  częstotliwość  prania,  odpowiada  pojęciu  ekwiwalentu 
pieniężnego, o którym  mowa w art. 237

9

 §  3 K.p.,  a w  konsekwencji  jest  wolne  od  podatku 

dochodowego  na  podstawie art. 21  ust. 1  pkt  11 ustawy  o PDOF.  Jednocześnie  jednak 
Dyrektor ww. Izby Skarbowej podkreślił, że: 

"(…) przepisy  prawa  pracy  nie  są  przepisami  podatkowymi,  wobec  czego  tut.  organ  nie 
posiada  kompetencji  do  ich  autorytarnej  interpretacji.  W celu  ostatecznego  rozstrzygnięcia 
wątpliwości  w zakresie  podstaw  do  wypłaty  wysokości  ekwiwalentu  za  pranie  odzieży 
roboczej należy zwrócić się do organów właściwych dla spraw pracowniczych i bhp.
 

Przepisy ustawy podatkowej nie stawiają szczególnych wymogów dla możliwości zwolnienia 
tego  rodzaju  ekwiwalentu  od  opodatkowania.  Warunkiem  zwolnienia  jest  wyłącznie  to,  by 
prawo  do  ekwiwalentu  i zasady  jego  przyznawania  wynikały  z przepisów  o bezpieczeństwie 
i higienie pracy. (...)"
 

Podobne  stanowisko  zajął  również  Dyrektor  Izby  Skarbowej  w Warszawie  w interpretacji 
indywidualnej z 5 kwietnia 2013 r., nr IPPB4/415-153/13-2/JK4. 

Jeżeli zatem na podstawie przepisów Kodeksu pracy pracodawca wypłaca ekwiwalent za 
pranie  odzieży  roboczej,  którego  wysokość  odpowiada  kosztom  poniesionym  przez 
pracownika  (np.  została  ustalona  z uwzględnieniem  aktualnych  cen  rynkowych  środka 

background image


 

piorącego, wody, energii elektrycznej oraz tzw. robocizny), to ekwiwalent ten korzysta 
ze  zwolnienia  od  podatku  dochodowego  na  podstawie art. 21  ust. 1  pkt  11 
ustawy 
o PDOF.
 

Natomiast  jeżeli  za  pranie  odzieży  roboczej  pracodawca  wypłaca  stały  ryczałt,  którego 
wysokość została ustalona w oderwaniu od kosztów poniesionych przez pracownika, to tego 
rodzaju  świadczenie  podlega  opodatkowaniu  (interpretacja  indywidualna  Dyrektora  Izby 
Skarbowej w Warszawie z 10 października 2012 r., nr IPPB4/415-574/12-4/JK). 

Składki ZUS 

Podstawę wymiaru składek ZUS pracownika, co do zasady, stanowi przychód w rozumieniu 
przepisów ustawy o PDOF, osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Jednak 
z podstawy wymiaru składek ubezpieczeniowych wyłączone zostały przychody wskazane w § 
2  ust. 1
 
rozporządzenia  Ministra  Pracy  i Polityki  Socjalnej  z dnia  18  grudnia  1998 r. 
w sprawie  szczegółowych  zasad  ustalania  podstawy  wymiaru  składek  na  ubezpieczenia 
emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 ze zm.). 

I  tak,  w podstawie  wymiaru  składek  nie  uwzględnia  się  m.in.  ekwiwalentów  pieniężnych  za 
pranie odzieży roboczej (§ 2 ust. 1 pkt 6 ww. rozporządzenia). 

W przypadku  zatem,  gdy  ekwiwalent  wypłacany  pracownikowi  za  pranie  odzieży  roboczej 
korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego, to jest on również wyłączony z podstawy w  

Pranie odzieży roboczej nie zawsze można przekazać pracownikowi 

Kwestię  prania  odzieży  roboczej  i  ochronnej  reguluje  Kodeks  pracy.  Pracodawca  jest 
obowiązany  zapewnić,  aby  stosowane  środki  ochrony  indywidualnej  oraz  odzież  i 
obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe oraz zapewnić odpowiednio 
ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie. 
Niedopuszczalne  jest  powierzanie  pracownikowi  prania,  konserwacji,  odpylania  i  odkażania 
środków  ochrony  indywidualnej  oraz  odzieży  i  obuwia  roboczego,  które  w  wyniku 
stosowania w procesie pracy uległy skażeniu środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi 
albo materiałami biologicznie zakaźnymi. 
W związku z tym kwestia prania odzieży roboczej skażonej środkami chemicznymi pozostaje 
w gestii pracodawcy – bez udziału pracowników jej używających. Jeżeli pracodawca z jakichś 
względów  (najczęściej  z  braku  odpowiedniej  pralni  i  odpowiednio  przeszkolonego 
pracownika  do  jej  obsługi)  nie  może  zapewnić  prawidłowego  prania,  czyszczenia  odzieży  i 
obuwia ochronnego (jak też i innych środków ochrony indywidualnej), powinien czynności te 
powierzyć firmie specjalistycznej. 
Innym  rozwiązaniem  może  być  zorganizowanie  w  zakładzie  pralni  odzieży  roboczej  i 
ochronnej  wraz  z  powierzeniem  czynności  prania  odzieży  roboczej  odpowiednio 
przeszkolonemu  pracownikowi.  Taki  sposób  postępowania  jest  podyktowany  tym,  że 
czyszczenie,  pranie  skażonych  chemicznie  przedmiotów  często  wiąże  się  z  wykorzystaniem 
specjalnych  metod neutralizacji  niebezpiecznych  substancji  chemicznych,  a  wykonywane 
przez  nieprofesjonalistów,  w  analizowanej  sytuacji  galwanizerów,  może  zagrażać  ich 
zdrowiu. 
Podstawa prawna: art. 237 9, art. 237 10 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst 
jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).