Ma∏gorzata Latoch-Zieliƒska

Temat:

ZAPRASZAMY NA PORANEK Z MUZYKÑ KLASYCZNÑ I NIE TYLKO

Uwaga: 

Przeprowadzenie tych zaj´ç wymaga wczeÊniejszego przygotowania uczniów

i nauczyciela do dyskusji panelowej. Nauczyciel przydziela wybranym uczniom ma-
teria∏ do opracowania: muzyka klasyczna II po∏owy XVIII wieku. Uczniowie studiu-
jàc literatur´ wskazanà przez nauczyciela przygotowujà si´ do dyskusji na temat
znaczenia klasyków wiedeƒskich w historii muzyki (Haydna, Beethovena, Mozarta). 
Uczniowie nie bioràcy bezpoÊredniego udzia∏u w panelu (s∏uchajàcy) majà za za-
danie zapoznanie si´ z rozdzia∏em pt. „Klasyczny Wiedeƒ – era szlachetnej prostoty”
(podr´cznik WSzPWN, cz. 2, s. 172–176). 

Wprowadzeniem do lekcji jest tak˝e wczeÊniejsze obejrzenie przez ca∏à klas´

filmu M. Formana pt. Amadeusz. Projekcj´ mo˝na uzgodniç z nauczycielami j. pol-
skiego i historii, wszak film ten to znakomity obraz epoki. 
Inna grupa uczniów otrzymuje zadanie przygotowania „Poranka muzycznego”.
Mo˝e on trwaç oko∏o 15 minut. W programie powinny si´ znaleêç najs∏ynniejsze
utwory klasyków wiedeƒskich (fragmenty). Mo˝na wykorzystaç nagrania z Ency-
klopedii multimedialnej PWN. 

Nauczyciel natomiast przygotowuje konkurs „Jaka to melodia” (na wzór pro-

gramu telewizyjnego). 

Cele lekcji 

– po przeprowadzeniu lekcji uczeƒ: 

definiuje zjawisko klasycyzmu w muzyce, 

omawia znaczenie klasyków wiedeƒskich w historii muzyki, 

wymienia najwa˝niejsze fakty z ˝ycia i twórczoÊci Haydna, Mozarta i Beethovena,

rozpoznaje reprezentatywne utwory muzyczne przedstawicieli epoki:

V i IX symfoni´, Eine kleine Nachtmusik, Requiem, 

definiuje symfoni´ i menuet jako gatunki muzyki klasycznej, 

rozró˝nia muzyk´ symfonicznà i kameralnà, 

odwo∏uje si´ do filmu Amadeusz M. Formana jako ilustracji epoki, 

potrafi przygotowaç poranek muzyczny poÊwi´cony muzyce klasycznej. 

Metody pracy: 

dyskusja panelowa

1

, 

konkurs muzyczny, 

mapa mentalna, 

praca w grupach. 

1

Panel jest s∏owem angielskim i oznacza zespó∏ dyskutantów, specjalistów, wybranà grup´ przedstawi-
cieli wi´kszego audytorium, którzy zabierajà g∏os w jego imieniu. W dyskusji tej biorà udzia∏ dwa gre-
mia: dyskutujàcy i s∏uchajàcy. W pierwszej fazie wypowiadajà si´ eksperci, wprowadzajàc w temat
dyskusji. Nast´pnie odbywa si´ dyskusja mi´dzy cz∏onkami panelu. Ka˝dy z uczestników dyskusji ma
okreÊlony czas na przedstawienie swojego punktu widzenia, replik´ czy zaprezentowanie stanowiska
wobec poglàdów innych osób. W drugiej fazie g∏os mogà zabieraç osoby wchodzàce w sk∏ad audyto-
rium. Na zakoƒczenie przewodniczàcy dokonuje podsumowania dyskusji (patrz: M. Latoch-Zieliƒska,
O dyskusji nieco inaczej [w: NowoczesnoÊç i tradycja w kszta∏ceniu literackim, red. B. Myrdzik, Lublin
2000], s. 107). 

Ârodki dydaktyczne: 

podr´cznik WSzPWN Wiedza o kulturze, cz. 2, s. 172–176, 

Encyklopedia multimedialna PWN – Literatura i muzyka, 

nagrania dzie∏ mistrzów – zestawy konkursowe. 

Czas zaj´ç: 

2 godziny lekcyjne

Przebieg lekcji: 

1. Lekcj´ rozpoczyna „Poranek muzyczny”, którego zadaniem jest wprowadzenie

w klimat epoki. Uczniowie s∏uchajà fragmentów najs∏ynniejszych utworów
Haydna, Beethovena i Mozarta. Ka˝dy utwór jest zapowiadany przez uczniów,
którzy przygotowali poranek. 

2. Rozmowa o filmie Amadeusz M. Formana. Jej celem ma byç wskazanie najwa˝-

niejszych zjawisk kulturowych tamtych czasów, klimatu epoki, zwyczajów. 

3. Dyskusja panelowa. Rozpoczyna jà nauczyciel, zadajàc dyskutantom pytanie:

Dlaczego klasycy z Wiednia? Eksperci, czyli uczniowie wyznaczeni wczeÊniej
przez nauczyciela, prezentujà sylwetki Haydna, Beethovena i Mozarta oraz
omawiajà dokonania mistrzów. Mogà pos∏ugiwaç si´ przygotowanymi materia-
∏ami – planszami, plakatami, foliami. Ka˝dy z ekspertów ma na swojà wypo-
wiedê 7 minut. Nast´pnie do dyskusji w∏àczajà si´ pozostali uczestnicy panelu.
Nad sprawnym jej przebiegiem czuwa nauczyciel, który w razie potrzeby spro-
wadza dyskusj´ na w∏aÊciwe tory, zadaje pytania, zach´ca s∏uchajàcych do za-
dawania pytaƒ. Równie˝ nauczyciel koƒczy dyskusj´ krótkim podsumowaniem. 

4. Uczniowie wykonujà w grupach notatk´ w formie mapy mentalnej. Muszà

uwzgl´dniç najwa˝niejsze informacje o twórcach, epoce oraz o reprezentatyw-
nych gatunkach muzycznych. 

5. Zakoƒczeniem lekcji jest konkurs muzyczny, w którym biorà udzia∏ wszyscy

uczniowie. Nauczyciel przygotowuje dla wszystkich karty odpowiedzi. Nast´p-
nie odtwarza przygotowany wczeÊniej zestaw utworów z epoki. JeÊli klasa jest
liczna, nale˝y przygotowaç dwa zestawy, aby zapewniç samodzielnoÊç pracy.
Fragmenty powinny byç krótkie i charakterystyczne.