Microsoft Word - Ortoptystka_322[05]_Z5.02

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1. Przygotowanie dziecka z niedowidzeniem do ćwiczeń

5.1.1.

Ćwiczenia 12

5.2.

Zastosowanie obturacji w leczeniu niedowidzenia

5.2.1.

Ćwiczenia 15

5.3.

Zastosowanie penalizacji w leczeniu niedowidzenia

5.3.1.

Ćwiczenia 18

5.4. Ćwiczenia pleoptyczne metodą Cüppersa lub Bangertera

5.4.1.

Ćwiczenia 19

5.5. Zastosowanie innych metod leczenia niedowidzenia jednostronnego

5.5.1.

Ćwiczenia 27

5.6.

Leki rozszerzające źrenice

5.6.1.

Ćwiczenia 29

5.7. Przygotowanie dziecka i rodziców do wykonywania ćwiczeń w domu

5.7.1. Ćwiczenia 30
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy

Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie ortoptystka.

W poradniku zamieszczono:

– wymagania

wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,

aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

– cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z

poradnikiem,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania – uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

– ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. metody przypadków,
inscenizacji, dyskusji dydaktycznej oraz metodami praktycznymi, takimi jak: pokaz
z instruktażem, metoda projektów, tekstu przewodniego i ćwiczenia praktyczne. Dominującą
metodą nauczania powinny być ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. Ćwiczenia praktyczne powinny być
prowadzone w małych grupach (2–4-osobowych), co pozwala na bezpieczne stosowanie
przyrządów i aparatów oraz właściwy nadzór nauczyciela nad pracą uczniów. Początkowo
niektóre czynności uczniowie mogą ćwiczyć na sobie. Po opanowaniu przez ucznia
umiejętności wykonania czynności należy przejść do ćwiczeń w warunkach rzeczywistych
w specjalistycznej placówce opieki zdrowotnej.

Jednostka modułowa „Wykonywanie rehabilitacyjnych ćwiczeń pleoptycznych” jest

jednym z modułów koniecznych do zdobycia wiedzy z zakresu rehabilitacji w zezie
i niedowidzeniu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

–

rozróżniać kliniczne postaci zeza,

–

charakteryzować poszczególne rodzaje niedowidzenia,

–

rozróżniać leki stosowane miejscowo do oka,

–

przeprowadzać wywiad z pacjentem lub jego opiekunem,

–

rozpoznawać rodzaj zeza metodą oglądania i sprawdzania ustawienia oczu,

–

wykonywać badania ostrości wzroku w dal i z bliska,

–

wykonywać badania fiksacji i rozróżniania jej typów,

–

wykonywać badania kątów zeza różnymi metodami,

–

wykonywać badania widzenia obuocznego różnymi metodami,

–

rozróżniać narzędzia i aparaty stosowane do badań strabologicznych,

–

obsługiwać i regulować urządzenia do badań strabologicznych,

–

rozpoznawać i zapobiegać zagrożeniom zdrowia pacjentów w trakcie przeprowadzania
badań,

–

znać psychologiczne podstawy komunikowania się z dzieckiem i jego rodziną,

–

organizować stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

–

przestrzegać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

–

zastosować przepisy bhp, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska,

–

wyjaśnić przyczyny powstawania niedowidzenia,

–

wypełnić dokumentację medyczną ćwiczeń pleoptycznych pacjenta,

–

przygotować pacjenta do ćwiczeń, wyjaśnić ich celowość i metody wykonania,

–

dokonać wyboru ćwiczeń do fiksacji i ostrości wzroku,

–

zastosować właściwy sprzęt i aparaty do przeprowadzania ćwiczeń,

–

przeprowadzić ćwiczenia różnymi metodami w niedowidzeniu jednostronnym,

–

zastosować reduktory ostrości wzroku,

–

zastosować różne metody obturacji,

–

zastosować leczenie metodą penalizacji,

–

zastosować środki farmakologiczne rozszerzające źrenice,

–

zastosować naprzemienną atropinizację i obturację,

–

przeanalizować, ocenić i zapisać wyniki ćwiczeń w dokumentacji pacjenta,

–

zapewnić dziecku fizyczne i psychiczne bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczeń,

–

nauczyć dziecko i jego rodziców/opiekunów samodzielnego wykonywania w domu

ćwiczeń poprawiających ostrość wzroku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć dydaktycznych 1

Osoba prowadząca    .............................…………………..
Modułowy program nauczania: Ortoptystka 322[05]
Moduł:    Rehabilitacja w zezie i niedowidzeniu 322[05].Z5
Jednostka modułowa:    Wykonywanie rehabilitacyjnych ćwiczeń pleoptycznych

322[05].Z5.02

Temat: Metody leczenia niedowidzenia.

Cel ogólny: Zapoznanie uczniów z metodami leczenia niedowidzenia stosowanymi

praktyce.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
– omówić metody leczenia niedowidzenia,
–

analizować informacje zawarte w dokumentacji medycznej,

–

omówić kryteria doboru metody leczenia niedowidzenia,

–

dokonać oceny rodzaju i skuteczności stosowanych metod leczenia niedowidzenia

praktyce.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
– myślenia analitycznego i syntetycznego,
–

posługiwania się terminologią medyczną,

–

pracy w zespole.

Metody nauczania – uczenia się:
–

metoda przewodniego tekstu,

– dyskusja

dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca w grupach 2 – osobowych.

Czas trwania zajęć:
–

2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
–

zestaw pytań prowadzących,

–

arkusze papieru,

–

przykładowa dokumentacja leczenia niedowidzenia (np. historie choroby poradni
okulistycznej).

Zadanie dla ucznia:

Na podstawie analizy dokumentacji leczenia niedowidzenia ustal rodzaj i skuteczność

stosowanych metod leczenia.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

3.  Zmotywowanie uczniów do świadomej aktywności w czasie zajęć.
4.  Podział uczniów na 2-osobowe grupy.
5.  Rozdanie przykładowych dokumentacji leczenia niedowidzenia, każdej grupie innej.
6.  Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
Faza właściwa
Praca

metodą tekstu przewodniego.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1. Co oznacza pojęcie niedowidzenie?
2. Jakie

są przyczyny niedowidzenia?

3. Jakie

są stopnie niedowidzenia?

4. Jakie

są metody leczenia niedowidzenia?

5. Na czym polegają poszczególne metody leczenia niedowidzenia?
6. Jakie

są wskazania i przeciwwskazania do stosowania poszczególnych metod w leczeniu

niedowidzenia?
7.  Jakie badania wykonuje się podczas leczenia niedowidzenia?
Faza II. Planowanie
Pytania prowadzące:
1.  W jakim wieku zauważono niedowidzenie u dziecka?
2.  Jaki jest stan ogólny dziecka?
3.  Jakie były wyniki badań okulistycznych i strabologicznych na początku leczenia?
4.  Czy niedowidzeniu towarzyszą inne zaburzenia w obrębie narządu wzroku?
5.  Jakie metody stosowano w leczeniu niedowidzenia?
6.  Jakie były wyniki badań kontrolnych?
7.  Czy rodzice dziecka przeprowadzali ćwiczenia w domu?
8.  Czy rodzice i dziecko przestrzegają zalecenia, stosują się do zasad leczenia
niedowidzenia?
9.  Od czego zależą rokowania w leczeniu niedowidzenia?
Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracując w grupach wynotowują potrzebne informacje z dokumentacji
medycznej.
2.  Uczniowie na podstawie analizy zebranych danych ustalają przyczynę i rodzaj
niedowidzenia.
3.  Uczniowie ustalają rodzaje i wyniki przeprowadzanych badań okulistycznych
i

strabologicznych.

3. Uczniowie konsultują z nauczycielem sposób analizowania zebranych informacji
i

poprawność wstępnie ustalonych wniosków.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie na podstawie zebranych informacji ustalają rodzaje stosowanych metod
leczenia

niedowidzenia.

2. Uczniowie

analizują wyniki badań kontrolnych.

3. Uczniowie analizują uwagi dotyczące przestrzegania zasad leczenia przez dziecko
i

rodziców.

4. Uczniowie

oceniają przebieg leczenia niedowidzenia.

5. Uczniowie

prezentują wnioski na forum grupy.

6. Uczniowie

dyskutują na temat metod najczęściej stosowanych w leczeniu niedowidzenia

i ich skuteczności w poszczególnych rodzajach niedowidzenia.

Faza V. Sprawdzanie
1. Czy zebrano wszystkie potrzebne informacje z dokumentacji medycznej dziecka?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2.  Czy wyniki badań zostały prawidłowo zinterpretowane?
3.  Czy prawidłowo ustalono rodzaje metod leczenia niedowidzenia?
Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej
trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie i wskazuje, jakie nowe, ważne
umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać
w przyszłości.
Zakończenie zajęć
Nauczyciel ocenia wyróżniających się uczniów i uzasadnia oceny.
Praca domowa
Przypomnieć wiadomości na temat obturacji.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–  anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności

podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć dydaktycznych 2

Osoba prowadząca .............................…………………..
Modułowy program nauczania: Ortoptystka 322[05]
Moduł: Rehabilitacja w zezie i niedowidzeniu 322[05].Z5
Jednostka modułowa:

Wykonywanie rehabilitacyjnych ćwiczeń pleoptycznych
322[05].Z5.02

Temat: Leczenie niedowidzenia metodą powidokową.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonywania ćwiczeń pleoptycznych metodą

powidokową.

Po zakończeniu zajęć uczeń potrafi:
– zorganizować stanowisko do wykonania badania zgodnie z zasadami badania, zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy,
–

przygotować dziecko do ćwiczenia,

– prawidłowo

wykonać naświetlanie eutyskopem,

–

po wywołaniu powidoków przeprowadzić ćwiczenia prawidłowej lokalizacji wzrokowej,

–

ocenić efekt wykonanego ćwiczenia,

–

udokumentować przeprowadzenie ćwiczenia.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–

pracy w zespole,

–

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania – uczenia się:
–

pogadanka,

–

pokaz z instruktażem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
– praca

indywidualna,

–

praca w grupach 2–osobowych.

Czas trwania zajęć:
–

2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
– eutyskop,
–

wizuskop,

–

biały ekran,

–

lampa z przerywaczem,

–

zestaw do podawania kropli (czyste gaziki, miska nerkowata, pojemnik na odpadki),

–

0,5% Sol. Tropicamidum,

–

zasłonka,

– karta

ćwiczeń dziecka.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Wyjaśnienie uczniom szczegółowych celów kształcenia.
3. Zmotywowanie uczniów do świadomej aktywności w czasie zajęć.
4. Przypomnienie

wiadomości – pytania do uczniów:

a) Na czym polega metoda powidokowa w leczeniu niedowidzenia?

b) Jakich zasad należy przestrzegać w trakcie naświetlania siatkówki?

c) Jakie znasz zasady przygotowania dziecka do ćwiczeń metodą powidokową?

d) W jaki sposób wywołujemy powidoki eutyskopem?

e) W jaki sposób można ułatwić przejście przejście powidoku pozytywnego w negatywny?

e) W jaki sposób ćwiczymy prawidłową lokalizację powidoku?

5. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z zasadami badania,
zasadami

bezpieczeństwa i higieny pracy.

Faza właściwa
1. Nauczyciel omawia technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy.
2. Nauczyciel wybiera jednego ucznia i demonstruje jak prawidłowo przygotować dziecko
do

ćwiczenia, przeprowadzić naświetlanie eutyskopem, ułatwić przejście powidoku

pozytywnego w negatywny i ćwiczyć prawidłową lokalizację powidoku na wprost.

3. Nauczyciel omawia w jaki sposób ocenia się przebieg ćwiczenia i demonstruje sposób
dokumentowania

wykonania

ćwiczenia w karcie ćwiczeń dziecka.

4. Nauczyciel poleca uczniom dobrać się parami i każdy uczeń wykonuje ćwiczenie,
naśladując wszystkie czynności zademonstrowane przez nauczyciela.
5. Nauczyciel nadzoruje ćwiczenie wykonywane przez każdego ucznia i ewentualnie

ponownie udziela instruktażu, wyjaśnia problemy.

6. Wszyscy uczniowie biorą aktywny udział w zajęciach (obserwują kolegów, zgłaszają
pytania).
7. Po

przeprowadzeniu

ćwiczenia uczeń ocenia jego przebieg.

8. Uczeń dokumentuje przeprowadzenie ćwiczenia w karcie ćwiczeń dziecka.
9. Nauczyciel ocenia na bieżąco ćwiczenie wykonane przez każdego ucznia, wskazuje na
popełnione

błędy.

Faza końcowa

1. Uczniowie

porządkują stanowiska pracy.

2.   Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć z uczniami.
3.  Nauczyciel ocenia wyróżniających się uczniów i uzasadnia oceny.
Praca domowa
Przypomnieć wiadomości na temat ćwiczeń za pomocą lokalizatora.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–  anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności

podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Przygotowanie dziecka z niedowidzeniem do ćwiczeń

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1
Zapoznaj

się z przykładową dokumentacją leczenia niedowidzenia u dziecka. Ustal

przyczynę i stopień niedowidzenia.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Należy zwrócić uwagę na analizowanie danych, zawartych
w dokumentacji medycznej.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z dokumentacją leczenia niedowidzenia u dziecka,
2) wynotować informacje:

–

wiek dziecka w którym pojawiło się niedowidzenie,

–

ogólny stan zdrowia dziecka,

–

przypadki chorób oczu w rodzinie,

–

wyniki badań okulistycznych i strabologicznych,

3) przeanalizować dane i ocenić przyczynę i stopień niedowidzenia,
4) przedstawić i przedyskutować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– dyskusja

dydaktyczna,

–

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

arkusze papieru formatu A4, flamastry,

– przykładowa,

uzupełniona

dokumentacja leczenia niedowidzenia.

Ćwiczenie 2

Na podstawie analizy dokumentacji leczenia niedowidzenia ustal rodzaj i skuteczność

stosowanych metod leczenia.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Należy zwrócić uwagę na analizowanie danych, zawartych
w dokumentacji medycznej.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z tekstem przewodnim do ćwiczenia,
2) wykonać ćwiczenie zgodnie z tekstem przewodnim.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tekst przewodni do ćwiczenia:
Informacje (pytania prowadzące):
1. Co oznacza pojęcie niedowidzenie?
2. Jakie

są przyczyny niedowidzenia?

3. Jakie

są stopnie niedowidzenia?

4. Jakie

są metody leczenia niedowidzenia?

5. Na czym polegają poszczególne metody leczenia niedowidzenia?
6. Jakie

są wskazania i przeciwwskazania do stosowania poszczególnych metod w leczeniu

niedowidzenia?
7.  Jakie badania wykonuje się podczas leczenia niedowidzenia?
Planowanie (pytania prowadzące):
1.  W jakim wieku zauważono niedowidzenie u dziecka?
2.  Jaki jest stan ogólny dziecka?
3.  Jakie były wyniki badań okulistycznych i strabologicznych na początku leczenia?
4.  Czy niedowidzeniu towarzyszą inne zaburzenia w obrębie narządu wzroku?
5.  Jakie metody stosowano w leczeniu niedowidzenia?
6.  Jakie były wyniki badań kontrolnych?
7.  Czy rodzice dziecka przeprowadzali ćwiczenia w domu?
8.  Czy rodzice i dziecko przestrzegają zalecenia, stosują się do zasad leczenia
niedowidzenia?
9.  Od czego zależą rokowania w leczeniu niedowidzenia?
Ustalenie
1. Uczniowie pracując w grupach wynotowują potrzebne informacje z dokumentacji

medycznej.

2. Uczniowie na podstawie analizy zebranych danych ustalają przyczynę i rodzaj

niedowidzenia.

3. Uczniowie ustalają rodzaje i wyniki przeprowadzanych badań okulistycznych

i strabologicznych.

3. Uczniowie konsultują z nauczycielem sposób analizowania zebranych informacji

i poprawność wstępnie ustalonych wniosków.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie na podstawie zebranych informacji ustalają rodzaje stosowanych metod

leczenia niedowidzenia.

2. Uczniowie

analizują wyniki badań kontrolnych.

3. Uczniowie analizują uwagi dotyczące przestrzegania zasad leczenia przez dziecko

i rodziców.

3. Uczniowie

oceniają przebieg leczenia niedowidzenia.

4. Uczniowie

prezentują wnioski na forum grupy.

5. Uczniowie

dyskutują na temat metod najczęściej stosowanych w leczeniu niedowidzenia

i ich skuteczności w poszczególnych rodzajach niedowidzenia.

Sprawdzanie
1.  Czy zebrano wszystkie potrzebne informacje z dokumentacji medycznej dziecka?
2.  Czy wyniki badań zostały prawidłowo zinterpretowane?
3.  Czy prawidłowo ustalono rodzaje metod leczenia niedowidzenia?

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

metoda przewodniego tekstu,

–

dyskusja dydaktyczna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Zastosowanie obturacji w leczeniu niedowidzenia

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1
Zastosuj

obturację dla dziecka w wieku przedszkolnym, używając różnych materiałów.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Należy zachęcać uczniów do realizacji ciekawych pomysłów.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) wybrać materiały do wykonania zasłonek,
2) zaprojektować zasłonki dla dzieci w różnym wieku,
3) nawiązać kontakt z dzieckiem,
4) zaprezentować dziecku zasłonkę i krótko objaśnić sposób jej zakładania,
5) wyjaśnić cel stosowania zasłonki stosując metody odpowiednie do wieku i wrażliwości

dziecka oraz zasady obowiązujące podczas jej noszenia,

6) użyć gotowego obturatora, kupionego w aptece,
7) umyć ręce,
8) posadzić dziecko wygodnie, zdjąć okulary, polecić aby skierowało wzrok w twoją stronę,
9) odkleić paski zabezpieczające wewnętrzną część zasłonki,
10) ostrożnie, ale dokładnie przykleić zasłonkę na okolicę oczodołu oka zdrowego,
11) przypomnieć dziecku jeszcze raz o zasadach obowiązujących podczas noszenia zasłonki,
12) przeprowadzić rozmowę z rodzicem bądź opiekunem dziecka, wyjaśnić wszelkie

wątpliwości,

13) zaplanować ćwiczenia do domu w czasie stosowania obturacji i wyjaśnić rodzicom jak je

stosować.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z instruktażem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

materiały do wykonania zasłonek wg pomysłu (np. białe i kolorowe kartki papieru, folie,

szeroki

przylepiec),

–

gotowe zasłonki do mocowania na skórę,

–

dowolne okulary.

Ćwiczenie 2

Dobierz i zastosuj na okulary reduktor ostrości wzroku.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz ćwiczenia w sposób wzorcowy. Należy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

zwrócić szczególną uwagę na dokładne wykonanie wszystkich czynności podczas wykonania
ćwiczenia.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami stosowania reduktorów ostrości wzroku,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do badania, zgodnie z zasadami wykonywania,

przepisami bhp i ergonomii pracy,

3) przygotować pacjenta do badania,
4) wykonać badanie ostrości wzroku obu oczu zgodnie z zasadami,
5) dobrać wartość reduktora w zależności od stopnia niedowidzenia,
6) wymodelować kształt folii redukcyjnej i zamocować na szkło okularowe w sposób

podany w instrukcji,

7) uporządkować stanowisko pracy,
8) udokumentować dobranie reduktora w karcie ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– dyskusja

dydaktyczna,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

folie redukcyjne,

–

reduktory,

–

nożyczki,

–

bieżąca woda,

–

ściereczka przeznaczona do czyszczenia okularów.

Ćwiczenie 3

Na podstawie analizy dokumentacji dziecka z niedowidzeniem dobierz rodzaj obturacji.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Należy zwrócić uwagę na analizowanie przez uczniów danych zawartych w dokumentacji
medycznej. Nauczyciel powinien przedyskutować z uczniami zasady stosowania obturacji
u dzieci w zależności od wieku i stopnia niedowidzenia .

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z kartą badań okulistycznych i strabologicznych dziecka,
2) przeanalizować dane i ocenić przyczynę i stopień niedowidzenia,
3) dobrać rodzaj obturacji,
4) zaplanować czas stosowania obturacji,
5) ustalić częstotliwość kontroli,
4) przedstawić i uzasadnić wnioski na forum grupy,
5) przeprowadzić dyskusję na temat zasad dobierania rodzaju obturacji w leczeniu zeza

i niedowidzenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Zastosowanie penalizacji w leczeniu niedowidzenia

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie analizy wybranej dokumentacji dziecka zaplanuj zastosowanie penalizacji.

Wnioski przedstaw w postaci graficznej lub w tabeli.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Należy zwrócić uwagę na sposób wyszukiwania potrzebnych danych
w

literaturze fachowej, prawidłowe formułowanie wniosków i stosowanie właściwej

terminologii medycznej.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) odszukać potrzebne informacje na temat penalizacji w poradniku dla ucznia i literaturze

przedmiotu (rozdział 7),

2) wynotować potrzebne dane: wskazania do zastosowania poszczególnych metod

penalizacji,

3) zapoznać się z kartą badań okulistycznych i strabologicznych dziecka,
4) przeanalizować wyniki badań i ocenić przyczynę i stopień niedowidzenia,
5) zaplanować stosowanie kolejno poszczególnych rodzajów penalizacji w zależności od

wyników badań,

6) ustalić częstotliwość stosowania penalizacji i badań kontrolnych,
7) przedstawić wnioski grupie i przedyskutować ewentualne różnice w opracowaniu

zagadnienia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

praca z podręcznikiem, literaturą,

– dyskusja

dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura z rozdziału 7,

–

arkusze papieru formatu A4,

–

przykładowa, uzupełniona karta badań okulistycznych i strabologicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Ćwiczenia pleoptyczne metodą Cüppersa lub Bangertera

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj ćwiczenia pleoptyczne za pomocą eutyskopu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Nauczyciel powinien szczegółowo zademonstrować jak prawidłowo przygotować

dziecko do ćwiczenia, sposób przeprowadzania naświetlania eutyskopem, ułatwiania przejścia
powidoku pozytywnego w negatywny i ćwiczenia prawidłowej lokalizacji powidoku na
wprost.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z techniką wykonania ćwiczenia przy użyciu eutyskopu,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do ćwiczeń, zgodnie z zasadami wykonywania

ćwiczenia metodą powidokową, przepisami bhp i ergonomii pracy,

3) przygotować dziecko do ćwiczenia: nawiązać kontakt, wyjaśnić cel i przebieg ćwiczenia,

dostosowując metody do wieku dziecka,

4) rozszerzyć źrenicę oka niedowidzącego, podając 0,5% Sol. Tropicamidum do worka

spojówkowego, zgodnie z zasadami podawania kropli do oczu,

5) wywołać powidok w oku zdrowym, aby wytłumaczyć dziecku zjawisko powidoku,
6) zasłonić oko zdrowe,
7) zbadać fiksację oka niedowidzącego i dobrać rodzaj przesłony chroniącej plamkę przed

olśnieniem,

8) oświetlać obwodową część siatkówki eutyskopem po osłonięciu plamki przesłoną (czas

oświetlania 20 s),

9) po wywołaniu powidoku włączyć oświetlenie ekranu (przerywane) i polecić dziecku, aby

wyciągnęło rękę i palcem wskazującym celowało w środek powidoku, podchodząc do
ekranu,

10) w czasie ćwiczenia regulować oświetlenie ekranu: zacząć od dłuższej fazy ciemnej

i stopniowo wydłużać fazę jasną,

11) polecić dziecku, aby jak najdłużej starało się utrzymać powidok negatywny w fazie jasnej,
12) w trakcie ćwiczeń uczyć dziecko prawidłowej lokalizacji powidoku na wprost,
13) podtrzymywać kontakt z dzieckiem, skupiać jego uwagę na prawidłowym wykonaniu

ćwiczenia, pytać o samopoczucie,

14) ćwiczyć lokalizację do wygaśnięcia powidoku,
15) wywoływanie powidoków powtórzyć kilka razy w zależności od wieku dziecka

i skupienia na ćwiczeniu,

16) uporządkować stanowisko pracy,
17) przeanalizować i ocenić przebieg ćwiczenia oraz udokumentować jego wykonanie

w karcie ćwiczeń dziecka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z instruktażem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– eutyskop,
–

wizuskop,

–

biały ekran,

–

lampa z przerywaczem,

–

zestaw do podawania kropli (czyste gaziki, miska nerkowata, pojemnik na odpadki),

–

0,5% Sol. Tropicamidum,

–

zasłonka,

–

karta ćwiczeń dziecka.

Ćwiczenie 2

Wykonaj ćwiczenia za pomocą koordynatora.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz ćwiczenia w sposób wzorcowy. Należy
zwrócić szczególną uwagę na dokładne wykonanie wszystkich czynności podczas wykonania
ćwiczenia.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z techniką wykonania ćwiczenia przy użyciu koordynatora,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do ćwiczeń, zgodnie z zasadami wykonywania

ćwiczenia, przepisami bhp i ergonomii pracy,

3) przygotować dziecko do ćwiczenia: nawiązać kontakt, wyjaśnić cel i przebieg ćwiczenia,

dostosowując metody do wieku dziecka,

4) w początkowym okresie ćwiczeń na koordynatorze w oku niedowidzącym wywołać

powidok eutyskopem,

5) posadzić dziecko wygodnie przed aparatem i polecić, aby okiem niedowidzącym

fiksowało „śmigiełko” na wprost,

6) w

trakcie

ćwiczeń co jakiś czas należy zmieniać kierunek i szybkość obrotu śmigiełka

oraz intensywność oświetlenia,

7) jeżeli dziecko będzie prawidłowo lokalizowało plamką; do koordynatora włożyć obrazek

z samolotem i polecić dziecku, aby starało się nałożyć „śmigiełko” na środkowy punkt obrazka,

8) wykonać ćwiczenia koordynacji motorycznej oko-ręka: polecić dziecku, aby specjalnym

rylcem wskazywało miejsce, na które nałożone jest „śmigiełko”,

9) kontrolować prawidłową lokalizację przez zwężenie okrężne pola za pomocą przesłony

koncentrycznej,

10) podtrzymywać kontakt z dzieckiem, skupiać jego uwagę na prawidłowym wykonaniu

ćwiczenia, pytać o samopoczucie,

11) ćwiczyć około 15 minut w zależności od wieku dziecka i zdolności do skupienia uwagi,
12) uporządkować stanowisko pracy,
13) przeanalizować i ocenić przebieg ćwiczenia oraz udokumentować jego wykonanie

w karcie ćwiczeń dziecka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z instruktażem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

koordynator,

–

taboret z regulacją wysokości,

– eutyskop,
–

wizuskop,

–

zasłonka,

–

karta ćwiczeń dziecka.

Ćwiczenie 3

Wykonaj ćwiczenia obuoczne za pomocą koordynatora do bliży.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z techniką wykonania ćwiczenia obuocznego przy użyciu koordynatora –

cheiroskopu,

2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do ćwiczeń, zgodnie z zasadami wykonywania

ćwiczenia, przepisami bhp i ergonomii pracy,

3) przygotować dziecko do ćwiczenia: nawiązać kontakt, wyjaśnić cel i przebieg ćwiczenia,

posadzić dziecko wygodnie przed aparatem,

4) założyć obrazek przed oko prowadzące i włączyć zjawisko Haidingera przed okiem

niedowidzącym,

5) polecić dziecku, aby dokładnie obrysowywało kontury obrazka i jednocześnie starało się,

aby przez cały czas widzieć na końcu ołówka „śmigiełko”,

6) po

ćwiczeniu uporządkować stanowisko pracy,

7) przeanalizować i ocenić przebieg ćwiczenia oraz udokumentować jego wykonanie

w karcie ćwiczeń dziecka.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z instruktażem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

koordynator – cheiroskop z zestawem obrazków i ołówkiem,

–

taboret z regulacją wysokości,

–

karta ćwiczeń dziecka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4
Do

gabinetu

ćwiczeń zgłosiło się dziecko z niedowidzeniem oka prawego i fiksacją

peryferyczną niestałą. Wykonaj ćwiczenia pleoptyczne metodą Bangertera.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz badania w sposób wzorcowy. Należy zwrócić
uwagę na dobór metody olśniewania w zależności od rodzaju fiksacji. Należy połączyć bierną
metodę leczenia niedowidzenia (naświetlanie pleoptoforem) z metodą bierno-czynną
(ćwiczenia na lokalizatorze).

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z techniką wykonania ćwiczenia przy użyciu pleoptoforu,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do ćwiczeń, zgodnie z zasadami wykonywania

ćwiczenia, przepisami bhp i ergonomii pracy,

3) przygotować dziecko do ćwiczenia: nawiązać kontakt, wyjaśnić cel i przebieg ćwiczenia,

dostosowując metody do wieku dziecka,

4) rozszerzyć źrenicę oka prawego, podając 0,5% Sol. Tropicamidum do worka

spojówkowego, zgodnie z zasadami podawania kropli do oczu,

5) zbadać fiksację oka prawego,
6) posadzić wygodnie dziecko przy aparacie i dopasować podpórkę pod brodę,
7) ustawić wyraźnie obraz dna oka poprzez wyrównanie swojej refrakcji na okularze lunety

obserwacyjnej oraz refrakcji dziecka na obiektywie lunety obserwacyjnej,

8) założyć do pleoptoforu szablon z największym znaczkiem i otworem,
9) oko prawe ustawić na wprost poprzez odprowadzenie oka lewego za pomocą znaczka

fiksacyjnego,

10) polecić dziecku, aby stale fiksowało znaczek lewym okiem,
11) osłonić plamkę oka prawego okrągłym czarnym znaczkiem i olśniewać obwodową część

siatkówki przez 1 minutę,

12) w czasie olśniewania stale obserwować dno oka dziecka i w razie jakiegokolwiek ruchu

stabilizować czarny znaczek na plamce, poruszając znaczkiem, na które dziecko patrzy
lewym okiem,

13) po fazie olśniewania przesunąć szablon na część z otworem i tak ustawić fiksację dziecka,

aby refleks z dołeczka środkowego oka prawego znajdował się w centrum otworu,

14) wykonać pobudzanie plamki bodźcami świetlnymi przez 1 minutę (częstość bodźców nie

powinna przekraczać 1 – 2 na sekundę),

15) następnie ponownie przejść do fazy olśniewania, szablon z czarnym znaczkiem przesunąć

z powrotem, osłonić plamkę i olśniewać część pozaplamkową siatkówki przez 30s,

16) bezpośrednio po naświetlaniu pleoptoforem wykonać ćwiczenia na lokalizatorze,
17) posadzić dziecko wygodnie na odpowiedniej wysokości i w odległości około 30 cm od

powierzchni lokalizatora, a samemu usiąść na niższym taborecie, aby dokładnie widzieć
oczy dziecka,

18) sprawdzić u dziecka położenie refleksu rogówkowego w oku lewym i dokładnie zakryć

to oko zasłonką,

19) przyciskiem uruchamiać zapalanie się żaróweczek w poszczególnych otworach

lokalizatora i polecić dziecku, aby nakrywało palcem światełko,

20) podczas ćwiczenia obserwować odblask rogówkowy w oku prawym, jeżeli dziecko

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

fiksuje miejscem ekscentrycznym siatkówki (refleks przesunięty) swoim palcem
zakrywać światełko i polecić dziecku fiksować palec,

21) następnie powoli przesuwać palec w odpowiednim kierunku do momentu, aż odblask

światełka lokalizatora znajdzie się w takim samym miejscu jak wcześniej w oku
prowadzącym,

22) jeżeli dziecko zaczyna prawidłowo lokalizować światełko, stopniować trudność

ćwiczenia, nakładając na lokalizator kolorowe plansze z coraz mniejszymi otworkami (od
5mm do 1mm),

23) aby wyeliminować w ćwiczeniu zmysł dotyku na plansze zakładać dodatkowo

przezroczystą płytę,

24) po ćwiczeniu na lokalizatorze należy sprawdzić fiksację wizuskopem,
25) powtarzać ćwiczenia na pleoptoforze i lokalizatorze 2 – 3 razy (w zależności od wieku

dziecka i skupienia cały cykl powinien trwać około 1 godziny),

26) podczas ćwiczenia podtrzymywać kontakt z dzieckiem, skupiać jego uwagę na

prawidłowym wykonaniu wszystkich czynności, pytać o samopoczucie,

27) po wykonaniu ćwiczenia uporządkować stanowisko pracy,
28) przeanalizować i ocenić przebieg ćwiczenia oraz udokumentować jego wykonanie

w karcie ćwiczeń dziecka.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z instruktażem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

pleoptofor,

–

lokalizator,

–

wizuskop,

–

taborety z regulacją wysokości,

–

zasłonka,

–

zestaw do podawania kropli (czyste gaziki, miska nerkowata, pojemnik na odpadki),

–

0,5% Sol. Tropicamidum,

–

karta ćwiczeń dziecka.

Ćwiczenie 5
Do

gabinetu

ćwiczeń zgłosiło się dziecko z niedowidzeniem oka lewego i ustaloną

fiksacją peryferyczną. Wykonaj ćwiczenia pleoptyczne metodą Bangertera.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z techniką wykonania ćwiczenia przy użyciu pleoptoforu,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do ćwiczeń, zgodnie z zasadami wykonywania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ćwiczenia, przepisami bhp i ergonomii pracy,

3) przygotować dziecko do ćwiczenia: nawiązać kontakt, wyjaśnić cel i przebieg ćwiczenia,

dostosowując metody do wieku dziecka,

4) rozszerzyć źrenicę oka lewego, podając 0,5% Sol. Tropicamidum do worka

spojówkowego, zgodnie z zasadami podawania kropli do oczu,

5) zasłonić prawe oko i zbadać fiksację oka lewego,
6) posadzić wygodnie dziecko przy aparacie i dopasować podpórkę pod brodę (dziecko ma

zasłonięte oko prawe),

7) ustawić wyraźnie obraz dna oka poprzez wyrównanie swojej refrakcji na okularze lunety

obserwacyjnej oraz refrakcji dziecka na obiektywie lunety obserwacyjnej,

8) założyć do pleoptoforu szablon do punktowego olśniewania siatkówki i polecić dziecku,

aby fiksowało punkt świetlny w szablonie (okiem lewym),

9) stale

obserwując dno oka wykonać punktowe olśnienie miejsca fiksacji ekscentrycznej

przez 1 minutę,

10) zdjąć zasłonkę oka prawego i wykonać pobudzenie plamki przez 1 minutę zgodnie

z procedurą (patrz poprzednie ćwiczenie),

11) bezpośrednio po fazie pobudzania plamki przejść do ćwiczeń na lokalizatorze,

powtarzając wszystkie czynności jak w poprzednim ćwiczeniu,

12) po wykonaniu ćwiczenia uporządkować stanowisko pracy,
13) przeanalizować i ocenić przebieg ćwiczenia oraz udokumentować jego wykonanie

w karcie ćwiczeń dziecka.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z instruktażem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

pleoptofor,

–

lokalizator,

–

wizuskop,

–

taborety z regulacją wysokości,

–

zasłonka,

–

zestaw do podawania kropli (czyste gaziki, miska nerkowata, pojemnik na odpadki),

–

0,5% Sol. Tropicamidum,

–

karta ćwiczeń dziecka.

Ćwiczenie 6
Wykonaj

ćwiczenia na centroforze.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz ćwiczenia w sposób wzorcowy. Należy
zwrócić szczególną uwagę na konieczność sprawdzenia fiksacji przed wykonaniem ćwiczenia.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z techniką wykonania ćwiczenia przy użyciu centroforu,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do ćwiczeń, zgodnie z zasadami wykonywania

ćwiczenia, przepisami bhp i ergonomii pracy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) przygotować dziecko do ćwiczenia: nawiązać kontakt, wyjaśnić cel i przebieg ćwiczenia,

dostosowując metody do wieku dziecka,

4) w oku niedowidzącym sprawdzić fiksację wizuskopem, czy jest centralna,
5) posadzić wygodnie dziecko przy aparacie i polecić, aby patrzyło okiem niedowidzącym

w okular na środek obracającej się spirali,

6) na

początku ćwiczenia w celu biernego pobudzania plamki włączyć zjawisko Haidingera,

7) w

miarę postępu ćwiczenia prezentować w środku spirali obrazki i stopniowo zmniejszać

ich wielkość,

8) podczas ćwiczenia podtrzymywać kontakt z dzieckiem, pytać o samopoczucie,

kontrolować, czy dziecko fiksuje środek spirali,

9) ćwiczyć na centroforze 10–15 minut w zależności od wieku i skupienia dziecka,
10) po wykonaniu ćwiczenia uporządkować stanowisko pracy,
11) przeanalizować i ocenić przebieg ćwiczenia oraz udokumentować jego wykonanie

w karcie ćwiczeń dziecka.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z instruktażem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

centrofor,

–

wizuskop,

–

taborety z regulacją wysokości,

–

karta ćwiczeń dziecka.

Ćwiczenie 7
Wykonaj

ćwiczenia na separatorze.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z techniką wykonania ćwiczenia przy użyciu separatora,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do ćwiczeń, zgodnie z zasadami wykonywania

ćwiczenia, przepisami bhp i ergonomii pracy,

3) przygotować dziecko do ćwiczenia: nawiązać kontakt, wyjaśnić cel i przebieg ćwiczenia,

dostosowując metody do wieku dziecka,

4) sprawdzić fiksację wizuskopem w oku niedowidzącym, czy jest centralna,
5) posadzić dziecko przed tablicą separatora, w odległości, z jakiej najlepiej rozpoznaje

optotypy,

6) zasłonić oko prowadzące,
7) prezentować dziecku kolejno optotypy i polecić, aby je odczytywał,
8) w

trakcie

ćwiczenia stopniowo zmniejszać odległość między optotypami,

9) ćwiczenie prowadzić przez 10–15 minut w zależności od wieku i koncentracji dziecka,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10) po wykonaniu ćwiczenia uporządkować stanowisko pracy,
11) przeanalizować i ocenić przebieg ćwiczenia oraz udokumentować jego wykonanie

w karcie ćwiczeń dziecka.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z instruktażem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

separator,

–

wizuskop,

–

taborety z regulacją wysokości,

–

karta ćwiczeń dziecka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Zastosowanie innych metod leczenia niedowidzenia

jednostronnego

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaprojektuj i wykonaj różne rodzaje obrazków do ćwiczeń za pomocą stymulatora CAM.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Należy zachęcać uczniów do realizacji ciekawych pomysłów.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami bhp i ergonomii pracy,
2) zapoznać się ze sposobem ćwiczeń metodą Campbella,
3) zaprojektować różnego rodzaju rysunki do ćwiczeń na stymulatorze dla dzieci w różnych

stopniach niedowidzenia i wieku (proste schematy, bardziej złożone, z coraz większą
ilością szczegółów, o grubych i cieńszych konturach itp.),

4) przedstawić projekty grupie,
5) wykonać rysunki na folii do stymulatora,
6) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

arkusze papieru,

–

flamastry,

–

folia.

Ćwiczenie 2
Wykonaj

ćwiczenie za pomocą stymulatora wzrokowego dla dziecka w wieku

przedszkolnym.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz badania w sposób wzorcowy. Należy zwrócić
uwagę na konieczność oceny ostrości wzroku w dal i z bliska oraz stanu widzenia
obuocznego przed wykonaniem ćwiczeń.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z techniką wykonania ćwiczenia przy użyciu stymulatora wzrokowego,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do ćwiczeń, zgodnie z zasadami wykonywania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ćwiczenia, przepisami bhp i ergonomii pracy,

3) przygotować dziecko do ćwiczenia: nawiązać kontakt, wyjaśnić cel i przebieg ćwiczenia,

dostosowując metody do wieku dziecka,

4) wykonać badanie ostrości wzroku w dal i z bliska, kątów zeza i stanu obuocznego

widzenia zgodnie z procedurą wykonania badań,

5) zasłonić szczelnie zdrowe oko,
6) dobrać rodzaj testu do ćwiczenia, które dziecko rozpoznaje okiem niedowidzącym,
7) posadzić dziecko wygodnie na odpowiedniej wysokości i w odległości około 30 cm od

płaszczyzny stymulatora,

8) polecić dziecku, aby skupiało uwagę na obracającym się teście,
9) w

zależności od wieku dziecka i stopnia niedowidzenia polecić dziecku rysowanie na

przezroczystej płycie, umieszczonej przed testem lub przerysowanie założonego
gotowego obrazka,

10) w czasie ćwiczenia podtrzymywać kontaktu z dzieckiem, zachęcać do ćwiczenia,

obserwować reakcję dziecka na ćwiczenie,

11) ćwiczyć na stymulatorze 7 minut,
12) przeanalizować i ocenić przebieg ćwiczenia,
13) udokumentować wykonanie ćwiczenia w karcie ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z instruktażem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

stymulator wzrokowy na stoliku z regulacją wysokości,

–

taborety,

–

pisaki łatwo zmywalne,

–

zestaw przeźroczy do obrysowywania,

–

stanowisko do badania ostrości wzroku,

–

synoptofor.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Leki rozszerzające źrenice i porażające akomodację

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Podaj krople rozszerzające źrenice dla dziecka w wieku przedszkolnym.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz ćwiczenia w sposób wzorcowy. Należy
zwrócić szczególną uwagę na zapewnienie dziecku bezpieczeństwa podczas podawania kropli.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z techniką podawania kropli do oczu,
2) zapoznać się z działaniem i efektami ubocznymi podawanego leku,
3) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami bhp i ergonomii pracy,
4) nawiązać kontakt z dzieckiem i przygotować do zabiegu,
5) umyć ręce,
6) posadzić dziecko wygodnie i polecić, aby skierowało wzrok ku górze,
7) lewą ręką przyłożyć gazik do okolicy powieki dolnej i lekko odchylić powiekę,
8) wpuścić kroplę leku do dolnego załamka worka spojówkowego od strony skroniowej,
9) podczas podawania leku nie dotykać końcówką zakraplacza do powierzchni oka,
10) usunąć gazikiem nadmiar leku, który wypłynie wraz ze łzami na zewnątrz,
11) ucisnąć przez krótką chwilę palcem wskazującym okolicę kanalika łzowego, aby

zredukować jego wchłanianie do układu krążenia,

12) starać się, aby dziecko nie zaciskało powiek i nie mrugało,
13) podać krople do drugiego oka po upływie 2 – 3 minut,
14) umyć ręce,
15) uporządkować stanowisko pracy po wykonanym zabiegu,
16) odnotować podanie kropli w dokumentacji dziecka.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z instruktażem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

taboret lub krzesło z oparciem pod głowę,

– podręczny stolik,
– lek

rozszerzający źrenice,

– czyste

gaziki,

– miska

nerkowata,

–

pojemnik na odpadki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Przygotowanie dziecka i rodziców do wykonywania ćwiczeń

w domu

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj dziecko i rodziców do wykonywania ćwiczeń lokalizacji wzrokowej w domu.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Należy zwrócić uwagę na kolejne etapy przygotowania rodziców i dzieci do wykonywania
ćwiczeń w domu.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z metodami ćwiczeń celowniczych do przeprowadzania w warunkach

domowych,

2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do ćwiczenia, zgodnie z zasadami ćwiczenia,

przepisami bhp i ergonomii pracy,

3) wyjaśnić dziecku i rodzicom cel wykonywania ćwiczeń w domu,
4) zmotywować dziecko i rodziców do systematycznego wykonywania ćwiczeń,

wyjaśniając znaczenie kontynuacji leczeniu niedowidzenia w domu,

5) zapoznać dziecko i rodziców z metodami ćwiczeń celowniczych,
6) omówić zasady ćwiczeń i wyjaśnić rodzicom, aby w miarę postępu leczenia

niedowidzenia stopniowali trudność ćwiczeń,

7) zlecić dziecku „pracę domową”, np. pokolorowanie malowanki, wyszycie prostego

obrazka na przygotowanym szablonie,

8) udokumentować zalecenia wykonywania ćwiczeń w domu w karcie ćwiczeń dziecka,
9) podczas kolejnych wizyt dziecka w gabinecie sprawdzać efekty ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

arkusze papieru,

–

kolorowe kredki,

–

schematy obrazków lub gotowe malowanki do kolorowania,

–

karta ćwiczeń dziecka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie rehabilitacyjnych
ćwiczeń pleoptycznych”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
–

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 18, 19 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 5, 8, 15, 17, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

– dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. c, 5. d, 6. a, 7. a, 8. b, 9. d, 10. c, 11. b,
12. a, 13. c, 14. b, 15. a, 16. c, 17. b, 18. d, 19. b, 20. c.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1 Różnicować rodzaje niedowidzenia

2 Określić stopień niedowidzenia

3 Zidentyfikować zjawisko hamowania w

niedowidzeniu

B P a

4 Określić przeciwwskazanie do stosowania obturacji

5 Określić wskazanie do obturacji oka chorego

Określić wskazanie do stosowania atropinizacji

B P a

7 Zidentyfikować sposób penalizacji z bliska

8 Przeanalizować skutki metod penalizacji

9 Określić rodzaj aparatu do wywoływania

powidoków

A P d

10 Dobrać metodę ćwiczeń dla małego dziecka

11 Zidentyfikować powidok negatywny

12 Określić zasadę ćwiczenia metodą powidokową A P a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13 Różnicować metody ćwiczeń w niedowidzeniu

14 Zdefiniować zasadę naświetlania

15 Przeanalizować przebieg leczenia niedowidzenia

16 Określić sposób naświetlania pleoptoforem

17 Przeanalizować zasady leczenia niedowidzenia

18 Określić cel ćwiczeń lokalizacyjnych

19 Określić działanie cyklopentolatu

20 Różnicować leki cykloplegiczne pod względem

szybkości działania

C PP c

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przygotuj

odpowiednią liczbę testów.

3.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
4.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
5.  Omów z uczniami zasady wypełniania karty odpowiedzi.
6.  Podaj i zapisz na tablicy czas zakończenia testu.
7. Zapewnij

samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9.  Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
10.  Po sprawdzeniu prac wykonaj analizę statystyczną i opisową wyników sprawdzianu oraz
analizę logiczną i statystyczną zestawu zadań.
11.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
12.  Opracuj wnioski do dalszej pracy.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Najdłużej rozwija się ambliopia

a) deprywacyjna.
b) zezowa.
c) anizometropijna.

wtórna.

2. Wynik badania ostrości wzroku w prawidłowej korekcji okularowej do dali wynosi 0,2.

Wskazuje to na

niedowidzenie

dużego stopnia.

niedowidzenie

średniego stopnia.

c) niedowidzenie małego stopnia.

osłabienie

ostrości

wzroku.

3. W wyniku zjawiska hamowania obrazu w niedowidzeniu powstaje
a)

mroczek

środkowy na skutek konfuzji.

mroczek

środkowy na skutek diplopii.

c) mroczek punktu fiksacji na skutek konfuzji.

d) mroczek punktu fiksacji na skutek diplopii.

4. Obturacja nie jest wskazana

a) w zezie jednostronnym.

b) w zezie ukrytym.

c) w zezie z oczopląsem.

d) w zezie skośnym.

5. Obturację oka chorego można zastosować

a) w niedowidzeniu małego stopnia.

b) w profilaktyce niedowidzenia.

c) w leczeniu nieprawidłowej korespondencji siatkówkowej.

przed

planowaną operacją zeza rozbieżnego.

6. Atropinizacja jest to skuteczna metoda

a) w profilaktyce niedowidzenia u niemowląt i małych dzieci.

b) w leczeniu niedowidzenia dużego stopnia.

c) w leczeniu niedowidzenia z krótkowzrocznością.

d) w leczeniu niedowidzenia z nadwzrocznością.

7. W penalizacji z bliska w oku niedowidzącym stosujemy
a)

nadkorekcję od +1,0 do +3,0 Dsph.

b) nadkorekcję od +1,0 do +3,0 Dsph i atropinę.

obniżenie nadwzroczności o 1,0 – 3,0 Dsph.

d) pełne wyrównanie wady i atropinę.

8. Największe ryzyko powstania niedowidzenia odwrotnego w oku zdrowym zachodzi
podczas

stosowania

a) penalizacji w dal.

penalizacji

całkowitej.

c) penalizacji z bliska.

penalizacji

wybiórczej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Do wywoływania powidoków w leczeniu pleoptycznym służy
a)

wizuskop.

pleoptofor.

oftalmoskop.

eutyskop.

10. Jaki jest właściwy rodzaj ćwiczeń dla małego dziecka z niedowidzeniem i fiksacją
centralną, któremu jest trudno skupić uwagę przez dłuższy czas?
a)

Ćwiczenia na koordynatorze.

Ćwiczenia na centroforze.

Ćwiczenia lokalizacyjne.

Naświetlanie pleoptoforem.

11. Powidok negatywny spostrzegany jest jako
a)

jasny

pierścień z ciemniejszym kółkiem w środku.

b) ciemny pierścień z jasnym kółkiem w środku.

jasne

koło.

ciemne

koło.

12. Po naświetlaniu eutyskopem włączamy migające oświetlenie dążąc do

a) odwrócenia powidoku pozytywnego w negatywny.

b) utrzymaniu powidoku pozytywnego w fazie jasnej.

c) odwróceniu powidoku negatywnego w pozytywny.

d) utrzymaniu powidoku pozytywnego w fazie ciemnej.

13. Zjawisko Haidingera

jest wykorzystywane w

lokalizatorze.

separatorze.

koordynatorze.

eutyskopie.

14. Podczas leczenia pleoptycznego dobieramy natężenia światła do olśniewania wg zasady:
a)

bliżej plamki punkt ekscentrycznej fiksacji tym większe natężenie światła.

bliżej plamki punkt ekscentrycznej fiksacji tym mniejsze natężenie światła.

c) im mniejszy mroczek centralny tym większe natężenie światła.

stopniowe

zwiększanie natężenia światła podczas kolejnych ćwiczeń.

15. Fiksacja centralna jest warunkiem ćwiczeń za pomocą
a)

centroforu.

pleoptoforu.

eutyskopu.

koordynatora.

16. Podczas leczenia pleoptoforem w fazie pobudzania dołka środkowego

a) dziecko ma zasłonięte oko zdrowe.

b) dziecko patrzy na znaczek fiksacyjny okiem niedowidzącym.

c) dziecko patrzy na znaczek fiksacyjny okiem zdrowym.

d) dziecko patrzy okiem niedowidzącym na punkt świetlny w szablonie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Najbardziej efektywny okres do leczenia niedowidzenia za pomocą ćwiczeń

pleoptycznych to wiek

a) od 3 do 5 lat.

b) od 5 do 7 lat.

c) od 7 do 9 lat.

d) od 9 do 11 lat.

18. Koordynacja motoryczna oko – ręka jest ćwiczona za pomocą

separatora.

stymulatora

wzrokowego.

mnemoskopu.

ćwiczeń lokalizacyjnych.

19. Cyclopentolat jest lekiem rozszerzającym źrenicę zaliczanym do grupy leków
a)

długo

działających.

krótko

działających.

średnim czasie działania.

d) o bardzo długim czasie działania.

20. Efekt cykloplegii najszybciej uzyskamy po podaniu
a)

atropiny.

neosynefryny.

tropikamidu.

homatropiny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Wykonywanie rehabilitacyjnych ćwiczeń pleoptycznych

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek.

Nr zadania

Odpowiedź Punkty

1  a b c d
2  a b c d
3  a b c d
4  a b c d
5  a b c d
6  a b c d
7  a b c d
8  a b c d
9  a b c d

10  a b c d
11  a b c d
12  a b c d
13  a b c d
14  a b c d
15  a b c d
16  a b c d
17  a b c d
18  a b c d
19  a b c d
20  a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie rehabilitacyjnych
ćwiczeń pleoptycznych”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 5, 6, 16, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. c, 4. b, 5. c, 6. b, 7. d, 8. a, 9. c, 10. b, 11. a,
12. b, 13. d, 14. b, 15. c, 16. a, 17. b, 18. c, 19. d, 20. b.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1 Różnicować rodzaje niedowidzenia

B P a

Określić stopień niedowidzenia

A P a

3 Przeanalizować zjawisko hamowania w

niedowidzeniu

C PP c

4 Określić rodzaj obturacji w przypadku fiksacji

ekscentrycznej u małych dzieci

C PP b

5 Określić przeciwwskazanie do stosowania

penalizacji

B P

Określić wskazanie do obturacji odwrotnej

C PP b

7 Zidentyfikować sposób penalizacji w dal

8 Określić sposób penalizacji zmodyfikowanej

9 Określić rodzaj aparatu do pobudzania plamki

bodźcami świetlnymi

A P c

10 Określić metodę ćwiczeń do stosowania w domu

11 Zidentyfikować powidok pozytywny

12 Określić zasadę ćwiczenia metodą powidokową B P b

13 Określić sposób naświetlania pleoptoforem

B P d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14 Zdefiniować zasadę ćwiczeń pleoptycznych

15 Różnicować metody ćwiczeń w niedowidzeniu

16 Przeanalizować zasady ćwiczeń poszczególnymi

metodami podczas leczenia niedowidzenia

C PP a

17 Określić sposób ćwiczeń metodą Campbella

18 Określić sposób naświetlania pleoptoforem

19 Różnicować leki do oczu pod względem działania

20 Określić rodzaj leku przeciwwskazany do

stosowania u małych dzieci

C PP b

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przygotuj

odpowiednią liczbę testów.

samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Najtrudniej leczy się ambliopia
a)

deprywacyjna.

zezowa.

anizometropijna.

złożona.

2. Wynik badania ostrości wzroku w prawidłowej korekcji okularowej do dali wynosi 0,1.

Wskazuje to na

niedowidzenie

dużego stopnia.

niedowidzenie

średniego stopnia.

c) niedowidzenie małego stopnia.

osłabienie

ostrości wzroku.

3. W wyniku zjawiska hamowania obrazu w niedowidzeniu powstaje mroczek środkowy,
który

charakter

przejściowy.

względny.

trwały.

fizjologiczny.

4. W fiksacji ekscentrycznej przed 6 r. życia stosuje się
a)

obturację naprzemienną.

obturację leczniczą.

obturację odwrotną.

wcale

się nie zasłania.

5. Penalizacja nie jest wskazana
a)

nadwzroczności.

nieprawidłowej

korespondencji siatkówkowej.

krótkowzroczności.

oczopląsie.

6. Przed planowanym zabiegiem operacyjnym zeza jednostronnego można zastosować
a)

obturację naprzemienną.

obturację odwrotną.

obturację leczniczą.

obturację profilaktyczną.

7. W penalizacji w dal w oku niedowidzącym stosujemy
a)

nadkorekcję od +1,0 do +3,0 Dsph.

b) nadkorekcję od +1,0 do +3,0 Dsph i atropinę.

obniżenie nadwzroczności o 1,0 – 3,0 Dsph.

d) pełne wyrównanie wady.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. W przypadku ambliopii dużego stopnia z fiksacją ekscentryczną stosuje się modyfikację

metody penalizacji, polegającą na

a) stosowaniu pryzmatu wyrównującego odchylenie zezowe przed okiem

zdrowym.

b) stosowanie szkła dwuogniskowego z nadkorekcją z bliska przed okiem

niedowidzącym.

c) stosowaniu naprzemiennie okularów z nadkorekcją przed prawym okiem

nadkorekcją przed lewym okiem.

d) stosowaniu atropiny i soczewki rozpraszającej przed okiem prowadzącym.

9. Do pobudzania plamki bodźcami świetlnymi służy
a)

wizuskop.

eutyskop.

pleoptofor.

oftalmoskop.

10. Odpowiednim ćwiczeniem dla dziecka z niedowidzeniem do wykonywania w domu jest

a) skakanie na skakance.

nawlekanie

koralików.

c) wycinanie z papieru.

ćwiczenie równowagi.

11. Powidok pozytywny spostrzegany jest jako
a)

jasny

pierścień z ciemniejszym kółkiem w środku.

b) ciemny pierścień z jasnym kółkiem w środku.

jasne

koło.

ciemne

koło.

12. Po naświetlaniu eutyskopem włączamy migające oświetlenie ekranu w celu ćwiczeń
a)

lokalizację środka powidoku.

lokalizację środka powidoku na wprost.

lokalizację optotypu, np. krzyża.

nie

wykonujemy

ćwiczeń lokalizacji.

13. Podczas leczenia pleoptoforem punktowe olśniewanie miejsca fałszywej fiksacji stosuje
się w przypadku

a) niedowidzenia z fiksacją parafoweolarną.

b) niedowidzenia z fiksacją peryferyczną niestałą.

c) niedowidzenia z oczopląsem.

d) niedowidzenia z fiksacją peryferyczną ustaloną.

14. W leczeniu pleoptycznym wielkość przesłony służącej do ochrony plamki przed
naświetlaniem dobierana jest według zasady:

a) im bliżej plamki punkt ekscentrycznej fiksacji tym większy znaczek osłaniający

plamkę.
b)

bliżej plamki punkt ekscentrycznej fiksacji tym mniejszy znaczek osłaniający

plamkę.

używanie coraz mniejszego znaczka podczas kolejnych ćwiczeń.

używanie coraz większego znaczka podczas kolejnych ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15. Zjawisko Haidingera jest zastosowane w aparacie
a)

mnemoskop.

korektor.

centrofor.

cheiroskop.

16. Zasłonięcie oka zdrowego podczas ćwiczenia jest niezbędne w każdym rodzaju ćwiczeń
a)

lokalizatorze.

pleoptoforze.

koordynatorze.

centroforze.

17. Leczenie niedowidzenia metodą Campbella polega na stymulacji wzrokowej za pomocą
a)

koncentrycznie

obracającej się spirali.

b) testu z prążkami o dużym kontraście.

c) optotypów o różnym kształcie.

bodźców świetlnych.

18. Po fazie pobudzania dołeczka środkowego czas ponownego olśniewania siatkówki za
pomocą pleoptoforu powinien wynosić

a) 1 – 2 sekundy.

sekund.

minutę.

19. W przygotowaniu do badania refrakcji nie stosujemy
a)

atropiny.

cyklopentolatu.

tropikamidu.

pantokainy.

20. Dla niemowląt i małych dzieci nie wolno stosować
a)

atropiny.

scopolaminy.

homatropiny.

tropikamidu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Wykonywanie rehabilitacyjnych ćwiczeń pleoptycznych

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek.

Nr zadania

Odpowiedź Punkty

1  a b c d
2  a b c d
3  a b c d
4  a b c d
5  a b c d
6  a b c d
7  a b c d
8  a b c d
9  a b c d

10  a b c d
11  a b c d
12  a b c d
13  a b c d
14  a b c d
15  a b c d
16  a b c d
17  a b c d
18  a b c d
19  a b c d
20  a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

Baranowska-George T.: Leczenie zeza ze szczególnym uwzględnieniem metody
szczecińskiej. Wyd. Sylwjana, Szczecin 1993

Basic and Clinical Scence Course sect. 6: Okulistyka pediatryczna i zez. Wydawnictwo
Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2004

Campbell F. W.: Preliminary results of a physiologically based treatment of amblyopia –
Wstępne wyniki leczenia amblyopii na zasadach fizjologii. British Journalm of
Ophtalmology 62: 748 – 755 (1978)

Formański J.: Psychologia. PZWL, Warszawa 2003

Jarzębińska-Većerowa M., Tuleja D.: Podstawy refrakcji oka i korekcji wad wzroku.
Wyd. Med. Górnicki, Wrocław 2005

Kański J., Nischol K.: Okulistyka. Objawy i różnicowanie. Wyd. Med. Urban & Partner,
Wrocław 2000

Kański J.: Okulistyka kliniczna. Wyd. Med. Górnicki, Wrocław 2005

Krzystkowa K., Kubatko-Zielińska A., Pająkowa J., Nowak–Brygowa H.: Choroba
zezowa. Rozpoznanie i leczenie. PZWL, Warszawa 1989

Litwin M.B., Bryg H.: Wybrane zagadnienia okulistyczne. Podręcznik i poradnik dla
studentów i słuchaczy szkół medycznych. Wyd. Zamkor, Kraków 2005

10.

Litwin M.B.: Zarys okulistyki. PZWL, Warszawa 1997

11.

Niżankowska M.H.: Podstawy okulistyki. VOLUMED, Wrocław 2000

12.

Orłowski W. (red.): Okulistyka współczesna, t. III. PZWL, Warszawa 1992

13.

Prost M.: Problemy okulistyki dziecięcej. PZWL, Warszawa 1998

14.

Szaflik J., Formińska M., Buchta-Demelowa B.: Próby leczenia niedowidzenia przy
pomocy stymulacji laserowej u dzieci z istniejącą fiksacją ekscentryczną. Klinika Oczna
82: 509 – 510 (1980)

15.

Turno–Kręcicka A., Barć A., Kański J.J.: Choroby oczu u dzieci. Kompendium
diagnostyki i terapii. Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2002

Literatura metodyczna
1. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 1999
2. Ochenduszko J.: Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela (poradnik). Biblioteczka
reformy

oświatowej, Bydgoszcz 1997

3. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000

Czasopisma:
– Klinika

Oczna

–

Kontaktologia i Optyka Okulistyczna

– Magazyn

Okulistyczny

– Okulistyka