Technik_farmaceutyczny_322[10].Z2.01

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik farmaceutyczny. Poradnik dla
nauczyciela ma na celu ułatwienie pracy nauczycielowi jako organizatorowi procesu uczenia się.

W poradniku zamieszczono:

–

wykaz umiejętności, które uczeń powinien opanować przystępując do realizacji jednostki
modułowej,

–

wykaz umiejętności, które uczeń ukształtuje realizując temat jednostki modułowej,

–

propozycje ćwiczeń rozwijających umiejętności stosowania związków chemicznych
w lecznictwie,

–

wykaz literatury uzupełniającej wiedzę ucznia.

Poradnik zawiera równieŜ przykładowe scenariusze zajęć dydaktycznych, które powinny

być prowadzone róŜnymi metodami aktywizującymi ucznia:
–

wykonywania ćwiczeń laboratoryjnych,

–

samokształcenia kierowanego,

–

wykładu informacyjnego,

–

dyskusji dydaktycznej,

–

referatu,

–

pogadanki z instruktaŜem,

–

tekstu przewodniego.
Formy organizacyjne pracy uczniów powinny być zróŜnicowane, począwszy od

indywidualnej działalności ucznia, do pracy zespołowej.

W poradniku dla nauczyciela zawarte są równieŜ zestawy zadań testowych w celu

sprawdzenia wiadomości i umiejętności ucznia, przykładowa karta odpowiedzi, instrukcja dla
ucznia i nauczyciela oraz klucz odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, zasad ergonomii oraz regulaminu
pracowni,

–

współpracować w grupie,

–

korzystać z Farmakopei Polskiej,

–

poszukiwać informacji z róŜnych źródeł,

–

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu anatomii i fizjologii,

–

wyjaśniać budowę i funkcje poszczególnych układów organizmu człowieka,

–

charakteryzować czynniki chorobotwórcze,

–

charakteryzować choroby dotyczące poszczególnych układów i narządów,

–

posługiwać się terminologią i interpretować podstawowe pojęcia chemiczne,

–

przeprowadzać podstawowe badania jakościowe i ilościowe substancji leczniczych,

–

dokumentować obserwacje i podejmowane działania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

określić zasady klasyfikacji i nazewnictwa leków,

–

posłuŜyć się terminologią oraz nazewnictwem związków chemicznych,

–

scharakteryzować budowę chemiczną substancji stosowanych w lecznictwie,

–

wskazać zaleŜności między budową chemiczną substancji leczniczej a jej trwałością
i działaniem farmakodynamicznym,

–

wyjaśnić działanie leków oraz uzasadnić ich zastosowanie w róŜnych przypadkach
chorobowych,

–

dokonać podziału substancji leczniczych w zaleŜności od budowy chemicznej,

–

dokonać analizy podstawowych interakcji leków,

–

wyjaśnić zagroŜenia wynikające z przedawkowania leków,

–

wyjaśnić wpływ róŜnych związków chemicznych na ciąŜę, laktację i sprawność
psychofizyczną,

–

określić sposoby pozyskiwania, przetwarzania i przechowywania wybranych substancji
leczniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

………………………………….…

Modułowy program nauczania:

Technik farmaceutyczny 322[10]

Moduł:

rodki lecznicze 322[10].Z2

Jednostka modułowa:

Stosowanie

związków

chemicznych

w lecznictwie 322[10].Z2.01

Temat:

Rodzaje lekozaleŜności oraz sposoby leczenia uzaleŜnień.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności definiowania i charakteryzowania zaleŜności

lekowych i innych postaci uzaleŜnień.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

dobrać i przygotować literaturę niezbędną do charakteryzowania i opisywania róŜnego
rodzaju uzaleŜnień,

–

wymienić najgroźniejsze rodzaje zaleŜności,

–

scharakteryzować i zróŜnicować zaleŜności lekowe i inne postacie uzaleŜnień,

–

podać sposoby zapobiegania róŜnym postaciom uzaleŜnień,

–

podać sposoby leczenia uzaleŜnień,

–

zaprezentować na forum grupy zebrane wiadomości,

–

brać czynny udział w dyskusji na temat lekozaleŜności.

Metody nauczania–uczenia się:
–

wykład informacyjny,

–

opis,

–

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca w zespołach 3-4 osobowych,

–

praca indywidualna.

Czas:

6 godzin dydaktycznych.

Środki dydaktyczne:
–

poradnik dla ucznia,

–

poradnik dla nauczyciela,

–

zeszyt i przybory do pisania,

–

piśmiennictwo zawodowe, poradniki, encyklopedie, czasopisma,

–

filmy dydaktyczne.

Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjno – porządkowe:

–

przywitanie grupy,

–

sprawdzenie obecności,

–

podanie tematu zajęć,

–

zapoznanie uczniów ze szczegółowymi celami kształcenia,

–

wyjaśnienie uczniom sposobu realizacji zajęć,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

podział uczniów na 3-4 osobowe zespoły.

Przeprowadzenie wykładu informacyjnego na temat lekozaleŜności i innych postaci

uzaleŜnień oraz problemów z tym związanych.

Zapoznanie się uczniów z materiałem nauczania oraz treścią ćwiczenia z poradnika dla

ucznia.

Przedstawienie uczniom filmu dydaktycznego dotyczącego róŜnego rodzaju uzaleŜnień.

Po zakończeniu projekcji filmu nauczyciel rozpoczyna dyskusję dydaktyczną na temat

uzaleŜnień  i  problemów  z  tym  związanych,  w czasie której uczniowie mogą przedstawić
swoje  wnioski  i  przemyślenia  oraz  wymienić  się  wiadomościami.  PowyŜsza  metoda
nauczania  przygotowuje  ucznia  do  logicznego  myślenia  oraz  aktywnego  udziału
w rozwiązywaniu określonych zadań i problemów.

Zapisanie w zeszytach ćwiczeniowych, podstawowych wiadomości o uzaleŜnieniach oraz
wniosków podsumowujących temat.

Porządkowanie stanowiska pracy.

Zakończenie zajęć

Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć:

–

wskazuje jakie umiejętności były ćwiczone,

–

zadaje pytania problemowe w celu sprawdzenia stopnia przyswojenia przez uczniów
wiedzy zdobytej na ćwiczeniach,

–

podaje pracę domową i zapowiada temat kolejnych zajęć.

Praca domowa
Zaproponuj sposoby i moŜliwości zapobiegania lub ograniczenia problemu uzaleŜnień wśród
młodzieŜy.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe wypowiedzi pisemne uczniów na temat stopnia trudności ćwiczenia, sposobu
organizacji i przebiegu zajęć, oraz roli nauczyciela w realizacji danego tematu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

………………………………

Modułowy program nauczania:

Technik farmaceutyczny 322[10]

Moduł:

rodki lecznicze 322[10].Z2

Jednostka modułowa:

Stosowanie

związków

chemicznych

w lecznictwie 322[10].Z2.01

Temat: Analizowanie wpływu związków chemicznych na ciąŜę, laktację i sprawność

psychofizyczną.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności analizowania wpływu związków chemicznych na

ciąŜę, laktację i sprawność psychofizyczną oraz wykorzystania tych umiejętności
w praktyce.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

dobrać i przygotować literaturę niezbędną do analizowania wpływu związków
chemicznych na ciąŜę, laktację i sprawność psychofizyczną,

–

wyjaśnić wpływ związków chemicznych na ciąŜę,

–

wyjaśnić wpływ związków chemicznych na laktację,

–

dokonać analizy wpływu związków chemicznych na sprawność psychofizyczną,

–

wykorzystać nabyte umiejętności w praktyce,

–

zaprezentować na forum grupy zebrane wiadomości,

–

brać czynny udział w dyskusji na temat wpływu związków chemicznych na ciąŜę, laktację
i sprawność psychofizyczną.

Metody nauczania–uczenia się:
–

wykład informacyjny,

–

wykład problemowy,

–

referat,

–

dyskusja dydaktyczna,

–

zajęcia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca zespołowa (3-4 osobowa),

–

praca indywidualna.

Czas:

5 godzin dydaktycznych.

Środki dydaktyczne:
–

poradnik dla ucznia,

–

zeszyt i przybory do pisania,

–

poradnik dla nauczyciela,

–

piśmiennictwo zawodowe, poradniki, encyklopedie, czasopisma,

–

programy komputerowe bazy leków (edukacyjne, komercyjne).

Przebieg zajęć:
1.

Czynności wstępne:

–

sprawdzenie obecności, podanie tematu ćwiczenia i zapoznanie uczniów z celami
kształcenia oraz sposobem realizacji zajęć,

–

podział uczniów na zespoły 3-4 osobowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wprowadzenie do tematu:

–

uczniowie zapoznają się z materiałem nauczania oraz treścią ćwiczenia z poradnika
dla ucznia.

3. Realizacja ćwiczenia metodą referatu:

–

przydzielenie  tematów  referatu  poszczególnym  zespołom,  (uczniowie  pracują
w zespołach  korzystając  z  literatury  uzupełniającej,  w  czasie  zajęć  nauczyciel  pełni
rolę  inspiratora  czynności  ucznia,  rozstrzyga  wątpliwości,  słuŜy  pomocą  oraz
motywuje ucznia do aktywności),

–

wymiana informacji na temat zebranych treści (reprezentanci poszczególnych
zespołów referują przygotowane wiadomości dotyczące wpływu róŜnych związków
chemicznych na ciąŜę, laktację i sprawność psychofizyczną),

–

po  zakończeniu  części  referatowej  nauczyciel  uzupełnia  niedopowiedziane  kwestie
i rozpoczyna  dyskusję  dydaktyczną,  podczas  której  uczniowie  indywidualnie
prezentują  swoje  przemyślenia,  (pozwoli  to  na  usystematyzowanie  wiadomości,
wyrobi  umiejętność  samodzielnego  formułowania  myśli,  wnioskowania  oraz
referowania poznanych treści).

Opisanie podstawowych wiadomości i wniosków w zeszycie ćwiczeniowym,
indywidualnie przez kaŜdego ucznia.

Sprawdzenie przyswojonych wiadomości (pomiar dydaktyczny w formie ustnej, poprzez
zadawanie pytań przez nauczyciela).

Porządkowanie stanowiska pracy (nauczyciel kontroluje porządek w pracowni).

Zakończenie zajęć
Nauczyciel  analizuje  przebieg  ćwiczeń,  wskazuje  jakie  umiejętności  były  ćwiczone.
Uczniowie  zgłaszają,  które  etapy  pracy  sprawiły  im  najwięcej  trudności.  Nauczyciel  zadaje
pracę domową, zapowiada temat kolejnych zajęć i Ŝegna się z grupą.

Praca domowa
Podaj  przykłady  leków  zdecydowanie  przeciwwskazanych  w  ciąŜy  (kategoria  X.  Lek
niebezpieczny dla płodu).

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

rozmowa przeprowadzona a uczniami, z której powinno wynikać, które z poruszanych
zagadnień szczególnie zainteresowały uczniów i zachęciły ich do poszerzenia wiedzy na
dany temat, jak oceniają stopień trudności ćwiczenia oraz czy odpowiadał im sposób jego
realizacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ĆWICZENIA

5.1.

Budowa

chemiczna

aktywność

farmakologiczna

substancji leczniczych

5.1.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sklasyfikuj związki chemiczne oraz scharakteryzuj wybraną grupę.

Wskazówki do realizacji

Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment materiału nauczania z poradnika dla

ucznia oraz poszerzyć wiadomości z literatury uzupełniającej. Podczas pracy uczniów naleŜy
zwrócić  uwagę  na  ich  umiejętność  korzystania  z literatury. Efektem pracy uczniów powinno
być  zdobycie  umiejętności  klasyfikowania  związków  chemicznych  według  działania
farmakologicznego  (klasyfikacja  farmakologiczna),  budowy  chemicznej  (klasyfikacja
chemiczna) i systemu ATC oraz wykorzystywania do tego celu literatury fachowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

dobrać i przygotować literaturę niezbędną do klasyfikowania związków chemicznych,

przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i poszerzyć wiadomości z literatury
uzupełniającej na dany temat,

dokonać na podstawie dostępnej literatury klasyfikacji związków chemicznych według
działania farmakologicznego (klasyfikacja farmakologiczna), budowy chemicznej
(klasyfikacja chemiczna) oraz według systemu ATC,

scharakteryzować wybrane grupy związków chemicznych,

zapisać zebrane wiadomości i wnioski w zeszycie ćwiczeniowym,

zaprezentować efekty swojej pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

–

zeszyt i przybory do pisania,

–

literatura fachowa,

–

prospekty o lekach,

–

programy komputerowe bazy leków (edukacyjne, komercyjne).

Ćwiczenie 2

WskaŜ zaleŜności między budową chemiczną a właściwościami farmakologicznymi na

przykładzie morfiny i jej pochodnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji programu nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania. Zaleca się, aby uczniowie przeczytali odpowiedni fragment materiału nauczania
z poradnika dla ucznia. Efektem pracy uczniów powinno być zdobycie umiejętności
określania zaleŜności między budową chemiczną a właściwościami farmakologicznymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i poszerzyć wiadomości z literatury
uzupełniającej,

odszukać w dostępnej literaturze wzory strukturalne morfiny i jej pochodnych: kodeiny,
etylomorfiny, heroiny, itp.,

przerysować wzory do zeszytu ćwiczeń,

odszukać róŜnice w budowie (podstawnikach) w poszczególnych wzorach,

określić w oparciu o dostępną literaturę, sposób działania poszczególnych związków,

określić siłę działania w porównaniu z morfiną,

określić, który z fragmentów cząsteczek odpowiedzialny jest za zmianę działania lub
zmianę siły działania w stosunku do morfiny,

wszystkie informacje zapisać w zeszycie,

przedstawić wszystkie spostrzeŜenia i efekty swojej pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

–

literatura fachowa,

–

prospekty o lekach,

–

poradniki terapeutyczne,

–

zeszyt i przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Określ budowę chemiczną związków stosowanych w lecznictwie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji zajęć nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.  Zaleca  się,  aby  uczniowie  przeczytali  odpowiedni  rozdział  w  poradniku  dla
ucznia.  NaleŜy  wskazać  i  udostępnić  uczniom  literaturę  uzupełniającą  potrzebną  do  pracy.
Efektem  pracy  uczniów  powinno  być  zdobycie  umiejętności  określania  budowy  chemicznej
na podstawie wybranych związków chemicznych oraz uŜywania właściwej nomenklatury tych
związków.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i poszerzyć wiadomości z literatury
uzupełniającej,

odszukać w dostępnej literaturze wzory sumaryczne i strukturalne wybranych związków
chemicznych stosowanych w lecznictwie,

przerysować wzory do zeszytu ćwiczeń,

określić nazwy chemiczne wybranych związków stosowanych w lecznictwie,

odszukać róŜnice w budowie chemicznej wybranych substancji,

wszystkie informacje zapisać w zeszycie,

określić, w jaki sposób budowa chemiczna związków chemicznych wpływa na ich
właściwości,

przedstawić wszystkie spostrzeŜenia i efekty swojej pracy na forum grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

praca indywidualna.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

literatura fachowa,

–

prospekty o lekach,

–

poradniki terapeutyczne,

–

zeszyt i przybory do pisania.

Ćwiczenie 4

Scharakteryzuj najwaŜniejsze związki chemiczne stosowane w lecznictwie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni rozdział materiału nauczania z poradnika dla ucznia oraz poszerzyć wiadomości
z literatury uzupełniającej. Wskazana jest indywidualna oraz zespołowa praca ucznia na
podstawie literatury i innych środków dydaktycznych przygotowanych przez nauczyciela.
NaleŜy zwrócić uwagę na umiejętność wykorzystywania wiadomości w praktyce np. podczas
określania rozpuszczalności czy wyglądu substancji leczniczych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

dobrać i przygotować literaturę niezbędną do charakteryzowania i opisywania
waŜniejszych związków chemicznych stosowanych w lecznictwie,

przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i poszerzyć wiadomości z literatury
uzupełniającej,

przeczytać uwaŜnie treść ćwiczenia,

określić na podstawie Farmakopei Polskiej i innej dostępnej literatury właściwości
fizyczne i chemiczne wybranych związków chemicznych stosowanych w lecznictwie,

określić nazwy chemiczne, działanie i zastosowanie wybranych związków stosowanych
w lecznictwie,

zapisać wszystkie informacje i wnioski w zeszycie,

przedstawić spostrzeŜenia i efekty swojej pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

–

literatura fachowa,

–

prospekty o lekach,

–

poradniki terapeutyczne,

–

zeszyt i przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 5

Sklasyfikuj leki według ich budowy chemicznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.  Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać
odpowiedni  fragment  z  poradnika  dla  ucznia  oraz  poszerzyć  wiadomości  z  literatury
uzupełniającej.  Wskazana  jest  praca  w  niewielkich  zespołach  podczas  przygotowywania
i analizowania  wiadomości  na  dany  temat.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  czynny  udział  ucznia
w ćwiczeniach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i poszerzyć wiadomości z literatury
uzupełniającej,

dokonać klasyfikacji leków według budowy chemicznej na podstawie dostępnej
literatury,

określić nazwy chemiczne wybranych leków,

odszukać róŜnice w budowie chemicznej wybranych substancji,

określić, w jaki sposób budowa chemiczna leków wpływa na ich właściwości i działanie,

zapisać wszystkie informacje w zeszycie,

przedstawić wszystkie spostrzeŜenia i efekty swojej pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

–

literatura fachowa,

–

prospekty o lekach,

–

poradniki terapeutyczne,

–

programy komputerowe bazy leków (edukacyjne, komercyjne).

–

zeszyt i przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2.

Działania niepoŜądane i interakcje leków

5.2.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeanalizuj wpływ związków leczniczych na ciąŜę, laktację i sprawność psychofizyczną.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.  Zaleca  się,  aby  uczniowie  przeczytali  odpowiedni  fragment  materiału  nauczania
z poradnika  dla  ucznia.  Proponuje  się  przeprowadzenie  ćwiczenia  w  formie  referatów
przygotowanych  przez  uczniów  na  podstawie  dostępnej  literatury,  a  następnie  dyskusji
dydaktycznej, która pozwoli na usystematyzowanie wiadomości uczniów, wyrobi umiejętność
samodzielnego  formułowania  myśli,  wnioskowania  oraz  referowania  poznanych  treści.
Efektem  pracy  uczniów  powinna  być  umiejętność  określania  wpływu  róŜnych  związków
leczniczych  na  ciąŜę,  laktację  i  sprawność  psychofizyczną  oraz  wykorzystania  tych
wiadomości w praktyce.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

dobrać i przygotować literaturę niezbędną do analizowania wpływu związków
leczniczych na ciąŜę, laktację i sprawność psychofizyczną,

przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia,

przeanalizować kategorie dopuszczalności stosowania leków w ciąŜy,

scharakteryzować działanie wybranych leków na płód i laktację,

przeanalizować

działanie

wybranych

związków

leczniczych

sprawność

psychofizyczną,

zaprezentować na forum grupy zebrane wiadomości,

zapisać wnioski w zeszycie ćwiczeniowym,

brać czynny udział w dyskusji na temat wpływu związków leczniczych na ciąŜę, laktację
i sprawność psychofizyczną.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

–

literatura fachowa,

–

prospekty o lekach,

–

poradniki terapeutyczne,

–

programy komputerowe bazy leków (edukacyjne, komercyjne),

–

zeszyt i przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj rodzaje lekozaleŜności.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni rozdział materiału nauczania z poradnika dla

ucznia  oraz  poszerzyć  wiadomości  z  literatury  uzupełniającej.  Zaleca  się,  aby  temat
lekozaleŜności  i  uzaleŜnień  nauczyciel  przedstawił  za  pomocą  filmu  dydaktycznego,
a następnie  przeprowadził  dyskusję  dydaktyczną,  w  czasie  której  uczniowie  mogliby
przedstawić swoje wnioski i przemyślenia oraz wymienić się spostrzeŜeniami. Efektem pracy
uczniów  powinna  być  umiejętność  rozpoznawania  i  charakteryzowania  róŜnego  rodzaju
uzaleŜnień.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

dobrać i przygotować literaturę niezbędną do charakteryzowania i omawiania
lekozaleŜności,

przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i poszerzyć wiadomości z literatury
uzupełniającej,

scharakteryzować poszczególne typy uzaleŜnień na podstawie filmu dydaktycznego lub
przygotowanych wcześniej referatów,

scharakteryzować zaleŜność od morfiny, alkoholu, leków anksjolitycznych i nasennych,
zaleŜność od amfetaminy, kokainy i marihuany,

określić róŜnice pomiędzy poszczególnymi uzaleŜnieniami,

określić metody leczenia uzaleŜnień,

zaprezentować na forum grupy zebrane wiadomości,

brać czynny udział w dyskusji na temat przedstawionych uzaleŜnień,

zapisać wnioski w zeszycie ćwiczeniowym.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

literatura fachowa,

–

prospekty o lekach,

–

film dydaktyczny,

–

poradniki terapeutyczne,

–

programy komputerowe bazy leków (edukacyjne, komercyjne),

–

zeszyt i przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Stosowanie związków

chemicznych w lecznictwie”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu
podstawowego,

–

zadania 2, 5, 10 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. d, 4. a, 5. c, 6. b, 7. b, 8. c, 9. b, 10. b, 11. c,
12. a, 13. b, 14. d, 15. d, 16. a, 17. a, 18. a, 19. c, 20. c.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zdefiniować mechanizm działania leku

Scharakteryzować receptory typu III

Określić pojęcie „małej narkomanii’

Określić działanie leków wiąŜących się z receptorem

Scharakteryzować pojęcie idiosynkrazji

Podać leki zdecydowanie przeciwwskazane w ciąŜy

Zdefiniować interakcje farmaceutyczne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić działanie morfiny

Scharakteryzować działanie patogenetyczne

Określić skutki interakcji leków

Scharakteryzować działanie przyczynowe leku

Zdefiniować nazwę międzynarodową leku

Zdefiniować łacińską nazwę antiemetica

Scharakteryzować wiązanie leku z receptorem

Określić występowanie antagonizmu
niekompetycyjnego

Podać leki wpływające na aktywność psychofizyczną

Określić pojęcie teratogenezy

Zdefiniować wskaźnik terapeutyczny

Określić pojęcie placebo

Określić działanie farmakologiczne leku

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi.

Zapewnij uczniom odpowiednią atmosferę oraz moŜliwość samodzielnej pracy.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj instrukcję dla ucznia.

Upewnij się, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych oraz karty odpowiedzi, podaj czas rozpoczęcia
i zakończenia rozwiązywania testu.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

10.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

11.

Zbierz karty odpowiedzi i zestawy zadań testowych.

12.

Sprawdź odpowiedzi a wyniki wpisz do arkusza zbiorczego.

13.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

14.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

15.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, które będą miały na celu uniknięcie
niepowodzeń dydaktycznych w późniejszej pracy.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych..

Test zawiera 20 zadań, wszystkie zadania są wielokrotnego wyboru. Tylko jedna
odpowiedź jest prawdziwa.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Odpowiedzi udzielaj na załączonej karcie odpowiedzi.

Prawidłową odpowiedź zaznacz w odpowiedniej rubryce znakiem – X. W przypadku
pomyłki błędną odpowiedź zakreśl kółkiem, a następnie prawidłową zaznacz - X.

Kiedy będziesz miał problemy z udzieleniem odpowiedzi na jakieś pytanie, zostaw je,
przejdź do następnych a do niego wrócisz na końcu jak zostanie Ci czasu.

Po zakończeniu rozwiązywania zadań, sprawdź w karcie odpowiedzi, czy dla wszystkich
zadań zaznaczyłeś odpowiedź.

10.

Rozwiązuj zadania samodzielnie, pozwoli ci to nie tylko sprawdzić stopień opanowania
jednostki, ale przyniesie satysfakcję.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Mechanizm działania leku to
a)  sposób, w jaki lek powoduje charakterystyczne dla niego efekty farmakologiczne.
b)  modyfikacja procesów fizycznych zachodzących w Ŝywym organizmie.
c)  sposób łączenia leku z receptorem.
d)  modyfikacja procesów biochemicznych zachodzących w Ŝywym organizmie.

Receptory typu III są to receptory

przewodzące sygnał przy udziale białka G.

przewodzące sygnał przy udziale kinazy tyrozynowej.

przewodzące sygnał przy udziale kanałów jonowych.

w których transmisja sygnału zachodzi przy udziale cytoplazmatycznych białek
receptorowych.

„Małą narkomanią” nazywamy
a)

zaleŜność od leków nasennych i anksjolitycznych.

zaleŜność od kanabinoli.

uzaleŜnienie od palenia tytoniu.

naduŜywanie leków powszechnie uwaŜanych za nieszkodliwe (np. niesteroidowe leki
przeciwzapalne).

Działanie leków wiąŜących się z receptorem, nie wykazujących aktywności wewnętrznej
i zdolnych do hamowania działania agonistów nazywa się
a)

antagonistycznym.

agonistycznym.

sumacją.

powinowactwem.

Idiosynkrazja jest to reakcja
a)

kumulacji leku.

organizmu na alergen.

powstająca w wyniku pierwszego kontaktu z lekiem np. w wyniku defektu
genetycznego.

działania leku na wiele receptorów w róŜnych narządach.

Do leków zdecydowanie przeciwwskazanych w ciąŜy naleŜą
a)  sole litu i bromki.
b)  testosteron i estrogeny.
c)  tetracykliny i fenobarbital.
d)  alkohol i tetracykliny.

Interakcją farmaceutyczną nazywamy
a)  synergizm i antagonizm leku.
b)  wzajemne reagowanie leków przed ich wchłonięciem do ustroju.
c)  modyfikację  siły  i  czasu  działania  jednego  leku  pod  wpływem  drugiego,

równocześnie podanego.

d) wzajemne reagowanie leków po ich wchłonięciu do ustroju.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Morfina u człowieka powoduje
a)  kaszel i suchość w jamie ustnej.
b)  rozszerzenie źrenic i podniesienie ciśnienia tętniczego krwi.
c)  zniesienie bólu i uspokojenie.
d)  działanie nasenne i pobudzające ośrodek oddechowy.

Działanie patogenetyczne leku
a)  nie wpływa na proces chorobowy.
b)  nie usuwa przyczyny schorzenia, ale poprawia stan chorego.
c)  zmniejsza lub znosi objawy choroby i powoduje całkowite wyzdrowienie.
d)  powoduje  usunięcie  przyczyny  schorzenia  lecz  nie  wpływa  na  poprawę  stanu

pacjenta.

10.

Aminy sympatykomimetyczne podane z lekami sympatykolitycznymi mogą powodować
a)  spadek ciśnienia tętniczego.
b)  nadmierny wzrost ciśnienia tętniczego.
c)  hipoglikemię.
d)  utratę słuchu.

11.

Działanie przyczynowe leku
a)

nie wpływa na proces chorobowy, zmniejsza natomiast objawy upośledzające
sprawność pacjenta.

nie usuwa przyczyny, ale poprawia stan chorego.

usuwa przyczynę choroby.

polega na działaniu leku w miejscu jego zastosowania.

12.

Nazwa międzynarodowa leku
a)  identyfikuje lek niezaleŜnie od tego, kto go wytworzył.
b)  jest własnością producenta i nie wolno jej stosować do innych preparatów.
c)  jest to nazwa handlowa leku.
d)  klasyfikuje leki ze względu na charakter ich działania.

13.

Antiemetica oznacza środki o działaniu
a)  przeciwgorączkowym.
b)  przeciwwymiotnym.
c)  przeciwartretycznym.
d)  przeciwzapalnym.

14.

O tym, Ŝe lek związał się z receptorem moŜna wnioskować
a)  po jego powinowactwie.
b)  po jego stęŜeniu w surowicy.
c)  po jego aktywności wewnętrznej.
d)  tylko po jego działaniu.

15.

Antagonizm niekompetycyjny występuje, gdy
a)  mechanizm działania i punkt uchwytu jest taki sam.
b)  dwa leki konkurują o ten sam receptor.
c)  leki działają przeciwnie na róŜne receptory tego samego narządu.
d)  punkt uchwytu agonisty i antagonisty jest róŜny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16.

Leki  upośledzające  zdolność  do  wykonywania  precyzyjnych  czynności  lub  zmieniające
aktywność psychiczną to
a)  pochodne barbituranów.
b)  nieopioidowe leki przeciwbólowe.
c)  hormony kory nadnerczy.
d)  witaminy grupy B.

17.

Teratogeneza jest to

a)  działanie leku powodujące zaburzenia rozwojowe płodu lub wady wrodzone.
b)  reakcja powstająca w wyniku pierwszego kontaktu z lekiem.
c)  reakcja hemolityczna np. po podaniu sulfonamidów.
d)  kumulacja leku w organizmie.

18.

Wskaźnik terapeutyczny jest to
a) stosunek bezpiecznej ilości leku działającej skutecznie a ilością wywołującą objawy

toksyczne.

b) sposób w jaki lek powoduje charakterystyczne dla niego efekty farmakologiczne.
c) modyfikacja

procesów

biochemicznych,

fizjologicznych

lub

fizycznych

zachodzących w Ŝywym organizmie.

d) iloraz średniej dawki śmiertelnej i średniej dawki leczniczej.

19.

Placebo jest to
a)

stan patologiczny w znacznym stopniu modyfikujący działanie leku.

część indywidualnych róŜnic reakcji na leki spowodowana czynnikami
genetycznymi.

substancja pozbawiona działania farmakologicznego, podana w taki sposób, Ŝe chory
jest przekonany, iŜ otrzymał lek.

stopniowe osłabienie działania niektórych leków wywołane wielokrotnym
stosowaniem.

20.

Aby lek wywierał działanie farmakologiczne powinien

a) połączyć się z antagonistą.

b) być podany per os.

c) połączyć się z tkanką, komórką lub strukturą biologiczną, na którą działa.

d) być substancją chemiczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Stosowanie związków chemicznych w lecznictwie.

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Stosowanie związków

chemicznych w lecznictwie”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19 są z poziomu
podstawowego,

–

zadania 5, 11, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. c, 4. a, 5. c, 6. b, 7. a, 8. d, 9. b, 10. b, 11. c,
12. a, 13. d, 14. b, 15. b, 16. d, 17. c, 18. d, 19. b, 20. a

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Podać definicję leku

Określić pojęcie teratogenezy

Określić działanie farmakologiczne leku

Podać leki niebezpieczne dla płodu

Scharakteryzować interakcje leków

Zdefiniować pojecie polipragmazji

Scharakteryzować działanie objawowe leku

Określić pojęcie nazwy handlowej leku

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Podać nazwę związków posiadających
powinowactwo i aktywność wewnętrzną

Określić nazwę łacińską analgetica

Scharakteryzować receptory typu I

Podać najgroźniejsze rodzaje uzaleŜnień

Podać leki pochodzenia zwierzęcego

Podać występowanie kanabinoli

Określić czynniki modyfikujące efekt działania leku

Określić interakcje leków

Określić warunki sprzyjające zjawisku kumulacji
leku

Scharakteryzować zaleŜność fizyczną

Scharakteryzować izomerię chemiczną cząsteczek

Określić skutki interakcji leków
przeciwcukrzycowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi.

Zapewnij uczniom odpowiednią atmosferę oraz moŜliwość samodzielnej pracy.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj instrukcję dla ucznia.

Upewnij się, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych oraz karty odpowiedzi, podaj czas rozpoczęcia
i zakończenia rozwiązywania testu.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

10.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

11.

Zbierz karty odpowiedzi i zestawy zadań testowych.

12.

Sprawdź odpowiedzi a wyniki wpisz do arkusza zbiorczego.

13.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

14.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

15.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, które będą miały na celu uniknięcie
niepowodzeń dydaktycznych w późniejszej pracy.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań, wszystkie zadania są wielokrotnego wyboru. Tylko jedna
odpowiedź jest prawdziwa.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Odpowiedzi udzielaj na załączonej karcie odpowiedzi.

Prawidłową odpowiedź zaznacz w odpowiedniej rubryce znakiem – X. W przypadku
pomyłki błędną odpowiedź zakreśl kółkiem, a następnie prawidłową zaznacz - X.

Kiedy będziesz miał problemy z udzieleniem odpowiedzi na jakieś pytanie, zostaw je,
przejdź do następnych a do niego wrócisz na końcu jak zostanie Ci czasu.

Po zakończeniu rozwiązywania zadań, sprawdź w karcie odpowiedzi, czy dla wszystkich
zadań zaznaczyłeś odpowiedź.

10.

Rozwiązuj zadania samodzielnie, pozwoli ci to nie tylko sprawdzić stopień opanowania
jednostki, ale przyniesie satysfakcję.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Lekiem nazywamy
a)

substancję pochodzenia biologicznego.

kaŜdą substancję, którą podaje się choremu po to, by wywarła korzystne działanie lub
pomogła w procesie leczenia.

substancje działające ośrodkowo na organizm.

wyłącznie związki chemiczne, wywierające korzystne działanie w procesie leczenia.

Teratogeneza jest to

a) działanie leku powodujące zaburzenia rozwojowe płodu lub wady wrodzone.

b) reakcja powstająca w wyniku pierwszego kontaktu z lekiem.

c) reakcja hemolityczna np. po podaniu sulfonamidów.

d) kumulacja leku w organizmie.

Aby lek wywierał działanie farmakologiczne powinien

a) połączyć się z antagonistą.

b) być podany per os.

c) połączyć się z tkanką, komórką lub strukturą biologiczną, na którą działa.

d) być substancją chemiczną.

Do leków zdecydowanie przeciwwskazanych w ciąŜy (Kategoria - Lek niebezpieczny dla
płodu) naleŜą

a) Estazolam, Witamina A.

b) alkohol, bromki.

c) tetracykliny, roślinne leki przeczyszczające.

d) Fenobarbital, Diazepam.

Addycja zaliczana jest do
a)

niezgodności fizycznych.

niezgodności chemicznych.

interakcji farmakodynamicznych.

interakcji farmakokinetycznych.

Polipragmazja jest to
a)

postępowanie zwane równieŜ samoleczeniem.

jednoczesne podawanie duŜej liczby leków.

podawanie dwóch lub więcej leków wywołujących interakcje.

zjawisko niepoŜądanego działania między lekami.

Działanie objawowe leku
a)

nie wpływa na proces chorobowy, zmniejsza natomiast lub znosi objawy
upośledzające sprawność pacjenta.

hamuje proces chorobowy.

usuwa przyczynę choroby.

powoduje całkowite wyzdrowienie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Nazwa handlowa leku
a)

identyfikuje lek niezaleŜnie od tego, kto go wytworzył.

jest to nazwa chemiczna.

jest to nazwa międzynarodowa leku.

jest własnością producenta i nie wolno jej stosować do innych preparatów.

Związki posiadające powinowactwo i aktywność wewnętrzną nazywa się
a)

antagonistami receptora, a ich działanie antagonistycznym.

agonistami receptora, a ich działanie agonistycznym.

agonistami receptora, a ich działanie antagonistycznym.

antagonistami receptora, a ich działanie agonistycznym.

10.

Do grupy analgetica naleŜą leki działające
a)

nasennie.

przeciwbólowo.

antyseptycznie.

antyalergicznie.

11.

Receptory typu I są to receptory
a)  przewodzące sygnał przy udziale białka G.
b)  przewodzące sygnał przy udziale kinazy tyrozynowej.
c)  przewodzące sygnał przy udziale kanałów jonowych.
d)  w  których  transmisja  sygnału  zachodzi  przy  udziale  cytoplazmatycznych  białek

receptorowych.

12.

Najgroźniejszymi rodzajami zaleŜności prowadzącymi do największych zmian
osobowości są

a)  morfinizm i alkoholizm.
b)  palenie tytoniu i alkoholizm.
c)  naduŜywanie leków przeciwbólowych i palenie tytoniu.
d)  zaleŜność od leków nasennych i anksjolitycznych.

13.

Do leków pochodzenia zwierzęcego zalicza się

a)  saponiny.
b)  glikozydy.
c)  alkaloidy.
d)  surowice.

14.

Kannabinoidy są to

a)   substancje zawarte w kokainie.
b)  substancje znajdujące się w konopiach indyjskich.
c)   substancje zawarte w amfetaminie.
d)   substancje znajdujące się w tytoniu.

15.

Zwolnienie wchłaniania lub wydalania wykorzystuje się w celu

a)  skrócenia działania leku.
b)  przedłuŜenia działania leku.
c)  wywołania działania obwodowego leku.
d)  wywołania działania objawowego leku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16.

Jeśli

działanie

dwóch

leków

jest

silniejsze

niŜ

suma

obu

działań

z osobna,

mówi się

wtedy

a)  antagonizmie.
b)  polipragmazji.
c)  adsorpcji.
d)  synergizmie hipraddycyjny.

17.

Kumulacja leku moŜe szczególnie łatwo zachodzić w przypadku

a)  złego odŜywiania się pacjenta.
b)  leków szybko działających.
c)  leków powoli eliminowanych.
d)  duŜego zapotrzebowania pacjenta na lek.

18.

ZaleŜność fizyczna nie występuje w przypadku

a)  alkoholizmu.
b)  zaleŜności od morfiny.
c)  zaleŜności od morfiny i amfetaminy.
d)  zaleŜności od kokainy.

19.

Izomeria chemiczna cząsteczek związku polega na

a) występowaniu związków o róŜnym składzie chemicznym, tej samej masie

cząsteczkowej i takim samym ułoŜeniu atomów w cząsteczce.

b) występowaniu związków o jednakowym składzie chemicznym, tej samej masie

cząsteczkowej róŜniących się ułoŜeniem atomów w cząsteczce.

c) występowaniu związków o róŜnym składzie chemicznym, róŜnej masie

cząsteczkowej i takim samym ułoŜeniu atomów w cząsteczce.

d) występowaniu związków o jednakowym składzie chemicznym i ułoŜeniu atomów

w cząsteczce i róŜnej masie cząsteczkowej.

20.

Skutkiem jednoczesnego podawania doustnych leków przeciwcukrzycowych z alkoholem
czy Dikumarolem jest

a)  hipoglikemia.
b)  hiperglikemia.
c)  hipotensja.
d)  choroba wrzodowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Stosowanie związków chemicznych w lecznictwie

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

LITERATURA

Danek A. (red.): Leksykon farmacji. PZWL, Warszawa 1990

Farmakopea Polska IV. PZWL, Warszawa 1970

Farmakopea Polska V. PTFarm, Warszawa 1995 – 1999

Farmakopea Polska VI. PTFarm, Warszawa 2002

Farmakopea Polska VII. PTFarm, Warszawa 2006

Janiec W.: Kompendium farmakologii. PZWL, Warszawa 2001

Janiec W., Krupińska J.: Farmakodynamika. PZWL, Warszawa 2002

Kostka-Trąbka E., Wroń J.: Interakcje leków w praktyce klinicznej. PZWL, Warszawa
2006

Kostkowski W., Herman Z. (red.): Farmakologia. PZWL, Warszawa 2005

10.

Meszaros J., Gajewska-Meszaros S.: Podstawy farmakologii. PZWL, Warszawa 1999

11.

Podlewski J., Chwalibogowska – Podlewska A.: Leki współczesnej terapii. PZWL,
Warszawa 2003

12.

Patrick G.: Chemia leków. Krótkie wykłady. PWN, Warszawa 2004

13.

Schaffner W.: Rośliny lecznicze – chemizm, działanie, zastosowanie. Multico 1991

14.

Zając M., Pawełczyk E.: Chemia leków. Akademia Medyczna w Poznaniu, Poznań 2002

15.

Zejc A., Gorczyca M.: Chemia leków dla studentów farmacji i farmaceutów. PZWL,
Warszawa 2004

Literatura metodyczna:
1.

Figurski J., Symela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym.
Wyd. ITeE, Radom 2001

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP S.A., Warszawa 1999

Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wydawnictwo Akademickie „śak”,
Warszawa 2003

Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych, cz. I i II.
Wyd. ITeE, Radom 1999