background image

 

 

VI lek 

REHABILITCJA 

Seminarium 14.06.2012 

 

 

Wpływ aktywności fizycznej na 
poszczególne układy organizmu ludzkiego. 

 
Jedną z podstawowych właściwości żywej materii jest zdolność przystosowywania się do 
zmiennych warunków środowiska (warunki klimatyczne, styl życia, postęp w rozwoju 
cywilizacyjnym itp.). Do bodźców kształtujących organizm zaliczamy także aktywność fizyczną, 
która była przez wiele pokoleń istotnym bodźcem kształtującym organizm ludzki 

Ruch jest elementarną podstawą zdrowia psychicznego i fizycznego. W organizmach go 
pozbawionych zachodzą procesy patologiczne, organizmy te chorują i szybciej starzeją się.  

 
Wpływ aktywności fizycznej na poszczególne układy organizmu ludzkiego. Wpływ ruchu na układ 
krążenia:  

  Zwiększa się objętość wyrzutowa serca spowodowana głównie zwiększeniem ciśnienia żylnego 

krwi i dochodzi do 180ml, podczas gdy w spoczynku wynosi 70-80ml, 

  Wzrasta pojemność minutowa, może dochodzić do 20l, a u osoby niewytrenowanej nawet do 45l, 

a w spoczynku jest to 5l/min, 

  Wzrost przepływu krwi przez mięśnie szkieletowe, mięsień sercowy i skórę, a maleje przez 

narządy wewnętrzne (np. przez wątrobę), 

  Zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi, 
  Wzrost dopływu krwi do serca, 
  Profilaktycznie stosowany ruch może mieć znaczenie w zapobieganiu niewydolności krążenia, 

chorobie wieńcowej, zmianach zatorowo – zakrzepowych naczyń mózgowych na tle miażdżycy, 
nadciśnieniu i wielu innych 

  Pod wpływem systematycznego treningu wytrzymałościowego dochodzi do: 
  spowolnienia tętna spoczynkowego, 
  obniżenia ciśnienia krwi, 
  przerostu komór serca, 
  szybkiego powrót do poziomu wyjściowego po zakończeniu pracy 
  wzrostu stężenia cholesterolu zawartego we frakcji HDL osocza, z jednoczesnym obniżeniem 

cholesterolu zawartego we frakcji LDL osocza, które ma działanie miażdżycorodne;  

 
Wpływ aktywności fizycznej na poszczególne układy organizmu ludzkiego. Wpływ ruchu na układ 
oddechowy: 
Adaptacja do treningu polega na: 

  zwolnieniu rytmu oddechowego 
  zwiększeniu pojemności płuc 
  zwiększeniu pojemności życiowej płuc, 
  wzroście wykorzystania tlenu w powietrzu wdychanym, 
  rozroście klatki piersiowej i poprawie postawy ciała (silne mięśnie oddechowe kształtują klatkę 

piersiową) 

 
Wpływ aktywności fizycznej na poszczególne układy organizmu ludzkiego. Wpływ ruchu na układ 
nerwowy: 

  Rozwój dodatkowych gałązek nerwowych prowadzących do włókien mięśniowych  

background image

 

 

  Ćwiczenia pobudzają pracę ośrodkowego układu nerwowego 
  Rozwija się pamięć ruchowa oraz szybkość i łatwość oddziaływania na bodźce zewnętrzne  
  Specjalne ćwiczenia mogą usunąć lub zmniejszyć zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów; 

 
Wpływ aktywności fizycznej na poszczególne układy organizmu ludzkiego. Wpływ ruchu na układ 
kostny: 

  Zwiększenie obciążeń aparatu ruchu powoduje zmiany także w układzie kostnym:  
  hipertrofia kości – zmiana ich kształtu, szerokości i długości, 
  kości są bardziej masywne, zwiększa się szerokość powierzchni stawowych, 
  hipertrofia układu kostnego u osób dorosłych pod wpływem treningu rozwija się stopniowo przez 

okres 3 – 5 lat (odpowiedź organizmu przystosowującego się do zwiększonego wysiłku).  

  Zmiany te utrzymują się przez pewien czas także po przerwaniu treningu (szczególnie, jeśli 

kontynuowana jest aktywność ruchowa), 

  U dzieci i młodzieży trening przeciwdziała tworzeniu się odkształceń, czyli zapobiega i koryguje 

wady postawy oraz przeciwdziała osteoporozie w wieku późniejszym; 

 Ruch wpływa na prawidłowe kształtowanie się układu szkieletowego w sposób bezpośredni, 

ponieważ układ ten jest niejako zaprojektowany do ruchu. Tworzenie struktur kostnych, 
takich jak beleczki kostne wynika wprost z ruchu, ponieważ ich ułożenie zależy od 
kierunku sił działających na kość.
 Jest to wyjątkowo istotne dla osób w wieku rozwojowym, 
ponieważ jest to okres kształtowania i przebudowy kośćca.  

 Wiele wad czy niedoskonałości w jego budowie można skorygować poprzez odpowiednio 

dobrany wysiłek fizyczny. 

 

  Aktywność fizyczna ma również wpływ na  aparat kostno – stawowy: 
  zwiększenie zakresu ruchomości w stawie 
  kształtowanie powierzchni stawowych  
  zwiększenie elastyczności i sprężystości torebek i wiązadeł w stawach 
  ćwiczenia warunkują w dużej mierze uwapnienie kości 

 
Wpływ aktywności fizycznej na poszczególne układy organizmu ludzkiego. Wpływ ruchu na układ 
mięśniowy: 

  Wzrost masy mięśniowej pod wpływem wysiłku  
  Kształtujący wpływ na układ kostny (np. u osób z dolegliwościami kręgosłupa systematyczne 

ćwiczenia mięśni grzbietu i kręgosłupa powodują wzrost i wzmocnienie tych mięśni, 
doprowadzając do wzmocnienia tzw. gorsetu mięśniowego, co łagodzi, a nawet likwiduje 
dolegliwości odkręgosłupowe),  

  wzrost liczby otwartych czynnych naczyń włosowatych, lepsze odżywianie pracującego mięśnia, 

usprawnienie wydalania produktów przemiany materii, 

  wzrost ilości substancji energetycznych w mięśniach; 

zmiany biochemiczne prowadzące do zwiększenia się odporności na zmęczenie oraz do szybszej 
odnowy sił 
 

  Umiejętnie prowadzony trening siłowy istotnie poprawia zdolności do wykonywania wysiłków 

siłowych, ze względu na: 

  rozwój mięśni 
  przyrost ich masy i siły 
  utrzymanie ich elastyczności i prawidłowej długości  

 
Trening siłowy: 

  Wpływa na wzrost aktywności enzymów metabolizmu beztlenowego, co powoduje zwiększenie 

potencjału beztlenowego, 

  Zwiększenie średnicy włókien mięśniowych i siły ich skurczu, 

background image

 

 

 
Trening wytrzymałościowy: 

  Zwiększa liczbę czynnych naczyń włosowatych, 
  Zwiększa liczbę mitochondriów, 
  Wzrasta próg  przemian anaerobowych (gdzie mięśnie produkują energię w procesach 

beztlenowych); 

 
Wpływ aktywności fizycznej na poszczególne układy organizmu ludzkiego. Wpływ ruchu na układ 
trawienny i moczowy: 

  Stymulacja czynności żołądka, jelit, 
  Zapobieganie zaparciom, 
  Zmniejszenie zalegania moczu w drogach moczowych, a więc zapobieganie tworzeniu się ich 

infekcji; 

  Dzieci mało ruchliwe, prowadzące siedzący tryb życia mają nierzadko problemy z nadwagą, przy 

czym okres pokwitania jest momentem bardzo istotnym ze względu na pogarszającą się 
sprawność fizyczną, wynikającą z zaburzeń hormonalnych i przebudowy jaka następuje w 
organizmie.  

  Odpowiednio dobrany ruch może uchronić przed nadwagą, a także pomaga w kształtowaniu 

sylwetki  

 
Wpływ aktywności fizycznej na poszczególne układy organizmu ludzkiego. Wpływ ruchu na 
gospodarkę hormonalną: 

  Zmniejszenie wysiłkowej aktywacji układu współczulno-nadnerczowego, czyli wydzielanie 

adrenaliny i noradrenaliny w czasie wysiłku. Powoduje to słabszą reakcję układu krążenia na 
wysiłek fizyczny, chociaż zdolność do wykonywania wysiłku nie ulega upośledzeniu, a i ilość 
pochłanianego tlenu jest podobna, 

  Obniżenie wydzielania insuliny przez trzustkę, podczas gdy tolerancja glukozy przez organizm – 

mimo zmniejszonego wydzielania insuliny – poprawia się (wzrost wrażliwości tkanek osoby 
trenującej na działanie insuliny jak również zwiększone jej wiązanie przez receptory); 

  Ruch oddziaływuje również na układ dokrewny pobudzając zwłaszcza nadnercza oraz przysadkę 

do produkcji hormonów  

 
Wpływ aktywności fizycznej na poszczególne układy organizmu ludzkiego. Wpływ ruchu na układ 
odpornościowy: 

  Dotychczasowe wyniki badań potwierdzają hipotezę, że: 
  umiarkowany trening  wytrzymałościowy poprawia odporność,  
  natomiast trening prowadzący do przeciążenia organizmu – osłabia mechanizmy 

odpornościowe.  

 
Wpływ aktywności fizycznej na poszczególne układy organizmu ludzkiego. Wpływ ruchu na 
zdrowie psychiczne: 

  Rozładowanie nadmiernych przeciążeń psychoemocjonalnych, 
  Zmniejszenie poziomu lęku, 
  U osób w stanie depresyjnym stwierdzono obniżenie jej głębokości, 
  Poprawa snu i łatwiejsze zasypianie, 
  Wyższa samoocena; 

 
 
 
Zachowanie odpowiedniej proporcji między aktywnością ruchową i spoczynkiem oraz 
pozostawaniem w pozycji pionowej i poziomej (leżącej) jest warunkiem zdrowia
 

background image

 

 

  Utrzymywanie pionowej pozycji ciała przez człowieka jest możliwe dzięki funkcjonowaniu 

mechanizmów fizjologicznych, przeciwstawiających się działaniu siły ciężkości 

  Zachowanie odpowiedniego ciśnienia perfuzyjnego krwi w krążeniu mózgowym i innych 

narządach umożliwiają skoordynowane reakcje układu nerwowo-mięśniowego i sercowo-
naczyniowego 

 
Następstwa unieruchomienia 

  Unieruchomieniem (bezczynność ruchowa) nazywamy fizyczne ograniczenie aktywności 

całego ciała lub poszczególnych jego części w zakresie poruszania się, siadania, chodzenia. 

  Hipokinezja jest stanem klinicznym, w którym dochodzi do ograniczenia aktywności ruchowej 

spowodowanego różnymi przyczynami 

  Hipograwia - eliminacja działania siły ciężkości na układ mięśniowo-szkieletowy i zmniejszenie 

gradientu ciśnienia hydrostatycznego płynów ustrojowych między kończynami dolnymi a górną 
połową ciała  

 

Unieruchomienie może być następstwem:

 

 

  nałożenia opatrunków ortopedycznych, gorsetów lub szyn, 
  długotrwałego pozostawania w pozycji zmniejszającej siłę ciążenia, jak siedzenie lub 

pozycja leżąca 

  utraty siły ciężkości w przestrzeni kosmicznej, gdzie ruch nie są ograniczone, lecz występują 

bez przeciwdziałających sił ciążenia  

 
Unieruchomienie może być następstwem: 

  Chorób lub uszkodzeń układu nerwowego (porażenia, urazy czaszkowo - mózgowe),  
  Chorób lub uszkodzeń układu mięśniowego (miopatie, dystrofie), 
  Chorób lub uszkodzeń układu kostno -stawowego (złamania, urazy), 
  Ciężkich chorób wymagających pozostania w łóżku. 

 
Długotrwałe unieruchomienie, brak aktywności ruchowej powodują zmniejszenie się 
ogólnego metabolizmu ustroju, co prowadzi do pogorszenia pracy czynnościowej układów 
całego organizmu oraz do
 powstania grupy objawów określanych mianem  ZESPOŁU 
UNIERUCHOMIENIA.
  
 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ sercowo – naczyniowy: 

  TACHYKARDIA WYSIŁKOWA I SPOCZYNKOWA ( UKŁAD WSPÓŁCZULNY), 
  ZMNIEJSZENIE WYDOLNOŚCI PRACY SERCA, 
  HIPOTENSJA ORTOSTATYCZNA (ZAWROTY GŁOWY, OMDLENIA), 
  OBNIŻENIE CIŚNIENIA KRWI KRĄŻĄCEJ, HIPOWOLEMIA, (Zmniejszenie objętości 

osocza, płynu śródmiąższowego i całego płynu zewnątrzkomórkowego )  

 

ZAGĘSZCZENIE I WZROST LEPKOŚCI KRWI (ZAKRZEPOWE ZAPALENIE ŻYŁ).  
(zwiększenie fibrynogenu we krwi, zwiększenie aktywności fibrynolitycznej osocza i skrócenie 
czasu krzepnięcia krwi)
 

 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ sercowo – naczyniowy: 
TOLERANCJA ORTOSTATYCZNA 

  pogorszenie tolerancji ortostatycznej (niemożność zapewnienia przez organizm człowieka 

dopływu odpowiedniej ilości krwi do jego mózgu) 

  zmniejszenie wzrostów ciśnienia krwi  
  obniżenie przeciętnej wartości ciśnienia krwi w ciągu dnia  
  szybka zmiana pozycji ciała z leżącej na stojącą - obniżenie skurczowego ciśnienia tętniczego  
  zmniejszenie powrotu żylnego krwi  
  zmniejszenie objętości wyrzutowej  

background image

 

 

  zwiększenie częstości skurczów serca  
  skurcz małych tętniczek opóźnia gromadzenie się krwi w kończynach dolnych, ale nie może 

zwiększyć powrotu żylnego  

  powrót żylny zależy od spoczynkowego napięcia i skurczu mięśni kończyn dolnych  
  stopień nietolerancji ortostatycznej zwiększa się z przedłużeniem okresu bezczynności ruchowej  

  miarą tolerancji ortostatycznej jest czas zachowania świadomości w warunkach biernego 

zawieszenia ciała na  stole pionizacyjnym  

  zmiany podstawowych parametrów czynności układu krążenia są wtórne w stosunku do zmian 

zachodzących w funkcjonowaniu neurohormonalnych mechanizmów kontroli jego czynności  

 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ sercowo – naczyniowy: 
NIE
TOLERANCJA ORTOSTATYCZNA 

  reakcję ortostatyczną nasila odwodnienie organizmu 

  zabiegi powodujące odnowę objętości osocza (nawodnienie dożylne roztworem NaCl lub 

podanie doustne) redukują stopień nietolerancji ortostatycznej  

  W żywieniu pacjentów należy stosować zwiększoną podaż płynów hiperosmotycznych (np. z 

owoców cytrusowych) w celu zmniejszenia hipowolemii  

 
 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ sercowo – naczyniowy: Aspekty 
praktyczne 
- sposoby przeciwdziałania nieprawidłowej reakcji ortostatycznej: 

  W czasie przygotowywania pacjentów przez długi czas pozostających w łóżku przed 

„uruchomieniem” wskazane jest częste podnoszenie górnej połowy ciała, pozycja fotelowa w 
łóżku, siadanie w łóżku z opuszczonymi nogami, pionizacja i pozostawanie w pozycji 
stojącej przez krótki czas
  

  pionizacja na stole pionizacyjnym, ewentualnie z „marszem w miejscu”  

 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ sercowo – naczyniowy: Aspekty 
praktyczne 
- sposoby przeciwdziałania POWIKŁANIOM ZAKRZEPOWO - ZATOROWYM 

ZASTÓJ ŻYLNY PROWADZACY DO ZAKRZEPÓW W ŻYŁACH GŁĘBOKICH   I ZAKRZEPÓW  
W ŻYŁACH POWIERZCHOWNYCH 
 

  HEPARYNY DROBNOCZĄSTECZKOWE 
  ZAPOBIEGAĆ ODWODNIENIU, ZACHĘCAĆ DO PICIA,  
  PORUSZAĆ KOŃCZYNAMI KILKA RAZY DZIENNIE – AKTYWNIE LUB BIERNIE,  

PIONIZAJA  

  STOSOWAĆ OPASKI UCISKOWE LUB POŃCZOCHY ELASTYCZNE  

 
 
 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ oddechowy: 

  UPOŚLEDZENIE WENTYLACJI PŁUC, 
  ZMNIEJSZENIE POJEMNOŚCI ŻYCIOWEJ PŁUC, 
  ZMNIEJSZENIE RUCHOMOŚCI KLATKI PIERSIOWEJ, 
  ZABURZENIA WYMIANY GAZOWEJ (GORSZE UTLENOWANIE KRWI I TKANEK), 
  REGIONALNE ZABURZENIA STOSUNKU WENTYLACJI DO PERFUZJI 
  ZALEGANIE ŚLUZU W DROGACH OSKRZELOWYCH, ZABURZENIE 

MECHANIZMU ŚLUZOWO RZĘSKOWEGO 

  POGORSZENIE ODRUCHU KASZLOWEGO, 

 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ oddechowy: - aspekty praktyczne 

ZAKAŻENIA DRÓG ODDECHOWYCH - OGRANICZENIE RUCHOMOŚCI KLATKI 
PIERSIOWEJ, TRUDNOŚCI W ODKSZTUSZANIU WYDZIELINY
 

background image

 

 

  ODPOWIEDNIA POMOC UMOŻLIWIAJĄCA PEŁNE RUCHY KLATKI 

PIERSIOWEJ.  

  GIMNASTYKA USPRAWNIAJĄCA ODDYCHANIE ORAZ ODKSZTUSZANIE  

 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ narządu ruchu: 

  ZMNIEJSZENIE SIŁY MIĘŚNIOWEJ,   
  ZANIKI MIĘŚNIOWE,  
  ZABURZENIA KOORDYNACJI RUCHÓW,  
  ZWŁÓKNIENIA I ZESZTYWNIENIA STAWÓW,  
  PRZYKURCZE W STAWACH, OSTEOPOROZA (ZMNIEJSZENIE MASY KOŚCI, 

ODWAPNIENIE KOŚCI). 

Oraz  

  ograniczenia ucisku na kości wzdłuż ich długiej osi (hipograwia)  
  ograniczenie aktywności ruchowej (hipodynamia)  
  Kreatynuria  
  Hydroksyprolinuria  
  Fosfaturia 
  Ujemny bilans azotowy  

 
 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ narządu ruchu: - Utrata wapnia 

  wydalanie wapnia w moczu w większych ilościach niż 250 mg/dobę traktowane jest jako 

patologiczne  

  już po 2 dniach unieruchomienia zwiększa się wydalanie wapnia w moczu  
  szczyt kalciurii osiągnięty jest po 15 dniach i utrzymuje się przez cały okres unieruchomienia 

 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ narządu ruchu: - Utrata wapnia  - aspekty 
praktyczne 

  izotoniczne wysiłki fizyczne wykonywane w pozycji leżącej, wykonywane podczas 

unieruchomienia w łóżku nie wywierają wpływu na utratę wapnia  

  krótkotrwała podłużna kompresja układu kostnego lub wysiłki fizyczne przy użyciu nóg są 

nieskuteczne  

ale 

  Aby postępowanie zapobiegawcze w stosunku do utraty wapnia z ustroju było skuteczne 

(pionizacja bierna lub połączona ze skurczami mięśni kończyn dolnych), czas jego stosowania 
musi być zbliżony do czasu obciążania układu kostnego w normalnych warunkach życia (do 8 
h/dobę
)  

 
 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ narządu ruchu: -  PRZYKURCZE 
aspekty praktyczne 
W NASTĘPSTWIE POZYCJI LEŻĄCEJ - BEZRUCH, SKRÓCENIE MIĘŚNI WSKUTEK 
ZWŁÓKNIENIA  I USZTYWNIENIA STAWÓW
 

  WSZYSTKIE STAWY POWINNY BYĆ URUCHAMIANE W PEŁNYM ZAKRESIE 

RUCHÓW KILKA RAZY DZIENNIE  

  JEŚLI CHORY NIE MOŻE SAM, URUCHAMIANIE ODBYWA SIĘ BIERNIE, JEŚLI 

MOŻE – AKTYWNIE.  

  UŻYCIE SZYN MUSI BYĆ DOKONANE INDYWIDUALNIE.  
  NAGRZEWANIE LUB STOSOWANIE LEKÓW PRZECIW- BÓLOWYCH PRZY 

ZWIĘKSZENIU RUCHOMOŚCI STAWÓW OGRANICZANEJ ICH BOLESNOŚCIĄ.  

 
 

background image

 

 

Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ nerwowy: 

  w 1-2 dniach występuje euforia, pozytywny nastrój,  
  po 3-6 dniach samopoczucie pogarsza się, występują zaburzenia snu, bóle głowy, niepokój, 

depresje, zmniejszenie poczucia komfortu cieplnego, zaburzenia koncentracji i pogorszenie 
sprawności psychomotorycznej, zwiększenie podatności na stres,  

występują 

  ZABURZENIA CZUCIA, 
  OSŁABIENIE AKTYWNOŚCI, 
  ZABURZENIA RÓWNOWAGI, 
  ZABURZENIA KOORDYNACJI RUCHOWEJ, 
  LABILNOŚĆ WEGETATYWNA, 
  ZABURZENIA EMOCJONALNE (NIEPOKÓJ, AGRESJA, DEPRESJA).   

 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ nerwowy: APATIA  I DEPRESJA  
Aspekty praktyczne
 

  PODEJMOWANIE PRÓB WYWOŁANIA DOBREGO NASTROJU U CHOREGO,  
  ŁAGODZENIE BÓLU, ROZMOWA,  
  ZAPEWNIENIE KONTAKTU Z BLISKIMI,  

PSYCHOTERAPIA ELEMENTARNA I PODTRZYMUJĄCA 
 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ pokarmowy: 

  UTRATA ŁAKNIENIA,    zmniejszenie wydzielania soku żołądkowego  
  ZWOLNIENIE PASAŻU JELIT, 
  ZAPARCIA 

 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ pokarmowy:Aspekty praktyczne 

  ZACHĘCAĆ DO NAWODNIENIA I DIETY BOGATO –RESZTKOWEJ 
  ZAPEWNIENIE KOMFORTU I INTYMNOŚCI PRZY ODDAWANIU STOLCA 

 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ moczowy: 

  ZWIĘKSZONA DIUREZA, 
  WYSTĄPIENIE KAMICY NERKOWEJ (nadmierne wydalanie wapnia z moczem), 
  ZMNIEJSZONA DIUREZA, ZASTÓJ W PĘCHERZU MOCZOWYM (infekcje w drogach 

moczowych). 

  ZAKAŻENIA DRÓG MOCZOWYCH ZASTÓJ MOCZU  ( NIECAŁKOWICIE 

OPRÓŻNIONY PĘCHERZ MOCZOWY), ZAKAŻENIA WTÓRNE W NASTĘPSTWIE 
NIETRZYMANIA MOCZU
  
 
 

Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Układ moczowy: - Aspekty praktyczne 

  ZACHĘCAĆ DO PICIA DUŻYCH ILOŚCI PŁYNÓW 
  REGULARNA TOALETA NARZĄDÓW PŁCIOWYCH  

 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka Zaburzenia metaboliczne: 

  UJEMNY BILANS AZOTOWO – BIAŁKOWY (ZMNIEJSZENIE MASY 

MIĘŚNIOWEJ), 

  UJEMNY BILANS WAPNIOWO – FOSFORANOWY (WZROST WYDALANIA 

WAPNIA I FOSFORU Z MOCZEM; WZROST STĘŻENIA WAPNIA WE KRWI – 

OSTEOPOROZA, ZŁAMANIA PATOLOGICZNE,  
- ZABURZENIA PRACY SERCA,  
- OSŁABIENIE SIŁY MIĘŚNIOWEJ, 

 PH – KWASICA METABOLICZNA  

background image

 

 

 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka - TOLERANCJA GLUKOZY 

  upośledzenie tolerancji glukozy (już od 1-3 dni unieruchomienia) 
  powrót prawidłowej tolerancji węglowodanów następuje w 7-14 dni po powrocie do warunków 

zwykłej aktywności ruchowej  

  intensywny treningu fizyczny przyspiesza powrót tolerancji glukozy do poziomu normalnego 

(lub ją nawet zwiększa)  

 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka - TERMOREGULACJA 

  Zwiększenie potliwości  
  Zmiana wrażliwości na bodźce termiczne  
  Zwiększenie hipertermii wysiłkowej 
  Zmniejszenie tkankowego przewodnictwa cieplnego  

 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka  - NARZĄD SŁUCHU I WZROKU 

  Podwyższenie progu wrażliwości słuchowej 
  pogorszenie słuchu po 5 dniach unieruchomienia  
  Zmniejszenie ostrości wzroku 
  Przekrwienie spojówek, rozszerzenie tętniczek i żył siatkówki 
  po 45 dniach zmniejszenie ostrości widzenia o 22% i ograniczenie pola widzenia  

 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka  - UKŁAD ODPORNOŚCIOWY 

  Dłuższe przebywanie powyżej 10 dni powoduje: 
   zmniejszenie bakteriobójczych właściwości skóry 
   zmniejszenie lizosomów w ślinie 
   upośledzenie zdolności fagocytarnej granulocytów obojętnochłonnych 

 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka - Skóra: 

  ODPARZENIA, 
  ODLEŻYNY, 
  MACERACJA, 
  ZANIKI SKÓRY  

 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka - Skóra:Aspekty praktyczne - ODLEŻYNY 

  IDENTYFIKOWANIE CHORYCH ZAGROŻONYCH ODLEŻYNAMI.   
  CZĘSTE I REGULARNE ZMIENIANIE POZYCJI CIAŁA. UTRZYMYWANIE SKÓRY 

W CZYSTOŚCI  I SUCHOŚCI.  

  STARANNE SŁANIE ŁÓZKA, STOSOWANIE UDOGODNIEŃ,  

STOSOWANIE ODPOWIEDNIEJ DIETY 
 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka -  Zmniejszenie wydolności fizycznej 

•  V

02 max

  jest, z dużym uproszczeniem, traktowane jako miara zmniejszenia sprawności układu 

sercowo-naczyniowego 

•  Zmniejszenie wydolności fizycznej spowodowane jest upośledzeniem transportu tlenu z płuc i 

zmniejszenie jego wychwytywania przez tkanki  

•  zmiana V

02 max

 jest mniejsza w pozycji siedzącej  (średnio -1,3%) niż podczas unieruchomienia w 

łóżku (średnio –7,5%)  

•  ćwiczenia izometryczne bardziej niż ćwiczenia izotoniczne wpływają na V

02 max

  

intensywność ćwiczeń jest ważniejsza niż czas ich wykonywania  
 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka -  Zmniejszenie wydolności fizycznej - Aspekty 
praktyczne 

background image

 

 

  Wykonywanie ćwiczeń fizycznych w okresie pozostawania w łóżku (nawet za pomocą rąk) może 

zmniejszyć skutki unieruchomienia  

  U sportowców (wytrzymałościowe dyscypliny sportu) niektóre reakcje na pozostawanie w łóżku, 

są często zwiększone (np. omdlenia po wstaniu z łóżka w okresie pooperacyjnym) niż u ludzi nie 
wytrenowanych. Historia choroby powinna zawierać informacje o aktywności ruchowej i stopniu 
wytrenowania  
 
 
Wpływ unieruchomienia na organizm człowieka -  WNIOSKI 

Długotrwałe pozostawanie w pozycji leżącej w łóżku wywiera niekorzystny wpływ na organizm i 
powinno być stosowane tylko w przypadkach niezbędnie tego wymagających 
CHOCIAŻ...zmniejszenie tempa przemian energetycznych a tym samym  zmniejszenie 
wydatku energetycznego zwiększa szanse przeżycia 
 
 
 
Hipokinezja 

  Hipokinezja, czyli niedostatek ruchu to: negatywne dla zdrowia osobniczego i społecznego 

zjawisko, nasilające się w 2. poł. XX w., polegające na dysproporcji pomiędzy zwiększającym się 
obciążeniem układu nerwowego, a zmniejszającym się obciążeniem układu ruchowego. Prowadzi 
do zaburzeń w zakresie układów: sercowo-naczyniowego, trawiennego, autonomicznego, 
psychonerwowego.. 

  Uznana za zjawisko cywilizacyjne, wg Światowej Organizacji Zdrowia hipokinezja jest 

obecnie, bezpośrednio i pośrednio, główną przyczyną zgonów (z powodu zapaści, choroby 
wieńcowej serca), zwłaszcza w krajach rozwiniętych. 

 
Co jest skutkiem hipokinezji? –  

  Choroby cywilizacyjne, takich jak:  
  miażdżyca,  
  nadciśnienie tętnicze, 
  choroba wieńcowa,  
  otyłość.  

 
Sedenteryjny tryb życia 

  osłabienie całego organizmu 
   zaniki mięśniowe, zaburzenia postawy 
   zmniejszona czynność oddechowa klatki piersiowej i krążenia, 
   niedotlenienie tkanek 
   „urzędnicze serce” dychawica sercowa, niewydolność wieńcowa, zawały 
   nadciśnienie, miażdżyca, niewydolność wieńcowa, otyłość, wady postawy 
   męczliwość, osłabienie, brak tchu, zawroty głowy,  

 
„Nic tak nie niszczy organizmu, jak długotrwała fizyczna bezczynność.” - Arystoteles 
 
Przykładowe przyczyny braku aktywności ruchowej: 

  brak zainteresowania i chęci do ruchu 
  lenistwo 
  brak czasu wolnego lub bierne formy jego spędzania (oglądanie telewizji, siedzenie przed 

komputerem, czytanie książek) 

  nadmiar obowiązków domowych/szkolnych/w pracy  
  zły stan zdrowia 

 

background image

 

 

10 

  „SPIRALA ŚMIERCI” - Sytuację tę przedstawił Starosta, tworząc w 1994r. „spiralę śmierci”, 

która pokazuje nam jak powoli zmienia się nasze życie na skutek ograniczenia aktywności 
ruchowej: 

 

 

 
Siedzący tryb życia 
Progresja zmian zwyrodnieniowych 
Profilaktyka zmian zwyrodnieniowych 

  RUCH!!! 
  Właściwa dieta 
  Niewygodne łóżko 

 
Sedenteryjny tryb życia…- Homo computerus  
 
 
Promocja zdrowia,  profilaktyka pierwotna i wtórna 
Piramida aktywności fizycznej  

background image

 

 

11 

 

 
 
Promocja zdrowia,  profilaktyka pierwotna i wtórna 
Aktywność fizyczna podejmowana: 

  3 x tyg. 
  30 min 
  Tętno 75-80% max wartości tętna (minimum 120 u/min) 

 

  (max wartości tętna  = 220 – wiek) 

 
Promocja zdrowia,  profilaktyka pierwotna i wtórna 
Aktywność od urodzenia do późnej starości