background image

 

„Program współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ  

 
 
 
 
 
 
 

Marzena Borowska 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Posługiwanie się językiem obcym zawodowym 
315[02].Z3.01 

 
 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla ucznia 

 
 
 
 
 

 
 
 
 

 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Recenzenci: 
mgr Jacek Diniejko  
mgr Jacek Borowski 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr Marzena Borowska 
 
 
 
Konsultacja: 
dr mgr Justyna Bluszcz 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  315[02].Z3.01 
„Posługiwanie  się  językiem  obcym  zawodowym”,  zawartej  w  modułowym  programie 
nauczania dla zawodu technik pożarnictwa 315[02]. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca  

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

SPIS TREŚCI

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Wprowadzenie 

2. Wymagania wstępne 

3. Cele kształcenia 

4. Materiał nauczania 

4.1. Terminologia zawodowa w pożarnictwie 

4.1.1. Materiał nauczania 

4.1.2. Pytania sprawdzające 

16 

4.1.3. Ćwiczenia 

16 

4.1.4. Sprawdzian postępów 

17 

4.2. Doskonalenie sprawności mówienia w języku angielskim 

18 

4.2.1. Materiał nauczania 

18 

4.2.2. Pytania sprawdzające 

22 

4.2.3. Ćwiczenia 

22 

4.2.4. Sprawdzian postępów 

24 

4.3. Doskonalenie umiejętności pisania i czytania w języku angielskim 

25 

4.3.1. Materiał nauczania 

25 

4.3.2. Pytania sprawdzające 

30 

4.3.3. Ćwiczenia 

30 

4.3.4. Sprawdzian postępów 

33 

5. Sprawdzian osiągnięć 

34 

6. Literatura 

38 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE 

 

Poradnik  będzie  Ci  pomocny  w  zdobywaniu  wiedzy  i  umiejętności  posługiwania  się 

językiem angielskim w zawodzie technik pożarnictwa.  

W poradniku zamieszczono: 

– 

wymagania  wstępne  –  wykaz  umiejętności,  jakie  powinieneś  mieć  już  ukształtowane, 
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

– 

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem, 

– 

materiał  nauczania  –  wiadomości  teoretyczne  niezbędne  do opanowania treści  jednostki 
modułowej, 

– 

zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści, 

– 

ćwiczenia,  które  pomogą  Ci  zweryfikować  wiadomości  teoretyczne  oraz  ukształtować 
umiejętności praktyczne, 

– 

sprawdzian postępów, 

– 

sprawdzian  osiągnięć,  przykładowy  zestaw  zadań.  Zaliczenie  testu  potwierdzi 
opanowanie materiału całej jednostki modułowej, 

– 

literaturę. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej powinieneś umieć: 

– 

przyjmować, redagować i wysyłać korespondencję, 

– 

stosować zasady prowadzenia korespondencji, 

– 

posługiwać się zwrotami grzecznościowymi, 

– 

posługiwać się podstawowym słownictwem zawodowym, typu pożar, strażak, 

– 

poprawnie stosować terminologię zawodową w języku polskim, 

– 

określać składniki sprzętu gaśniczego i ratowniczego, 

– 

posługiwać się podstawowymi strukturami gramatycznymi w języku obcym zawodowym 
pisanym i mówionym, 

– 

korzystać z komputera i jego oprogramowania, 

– 

korzystać z Internetu, 

– 

posługiwać się słownikami dwujęzycznymi i branżowymi, 

– 

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, 

– 

korzystać z różnych źródeł informacji. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: 

 

przetłumaczyć zwroty i słownictwo zawodowe, 

 

przeczytać ze zrozumieniem teksty zawodowe, 

 

przetłumaczyć krótkie teksty i  instrukcje obsługi sprzętu gaśniczo-ratowniczego, 

 

przetłumaczyć ze słuchu sformułowania zawodowe, 

 

sformułować wypowiedzi na tematy zawodowe, 

 

przyjąć telefoniczne zgłoszenie w języku obcym, 

 

porozumieć się z poszkodowanymi w języku obcym, 

 

napisać e-mail, 

 

wyszukać informacje w czasopismach i  na stronach internetowych. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4. MATERIAŁ NAUCZANIA 

 
4.1.  Terminologia zawodowa w pożarnictwie  

 
4.1.1. Materiał nauczania 
 

Do prowadzenia rozmów, redagowania pism, mówienia, czytania, słuchania wypowiedzi 

w  języku  angielskim,  niezbędne  jest  opanowanie  podstawowych  słów  i  zwrotów 
zawodowych.  Technik  pożarnictwa  powinien  operować  słownictwem  i  zwrotami  z  zakresu 
pożarnictwa,  techniki,  budownictwa,  elektrotechniki,  mechaniki,  administracji,  chemii, 
ponieważ powinien on umieć porozumieć się w języku angielskim z pracownikami urzędów, 
różnych  instytucji,  współpracownikami,  osobami  zgłaszającymi  wypadek  czy  pożar  oraz 
z poszkodowanymi w wypadkach. 

 

Zasady tłumaczenia terminologii zawodowej 

Tłumacząc  obcojęzyczne  słownictwo  czy  też  całe  zwroty  należy  je  najpierw  dokładnie 

przeczytać  i  przeanalizować,  ponieważ  często  zawierają  one  nazwy,  które  nie  mają 
odpowiednika  w języku  polskim.  Tłumaczenie  nazw  poszczególnych  elementów  sprzętu 
gaśniczego  czy  ratowniczego  może  też  przysporzyć  problemów,  jeśli  będą  one  tłumaczone 
dosłownie,  gdyż  powstają  niezrozumiałe  sformułowania  Tłumacząc  tego  typu  słownictwo 
i zwroty należy kierować się kilkoma podstawowymi zasadami translacji: 
– 

nie tłumaczymy ‘słowo po słowie’ (tzw. step by step lub word by word’), ponieważ taka 
technika  prowadzi  do  błędów  semantycznych,  leksykalnych  i  stylistycznych,  np.  zwrot 
„ocaleć od śmierci” nie przetłumaczymy na język angielski dosłownie – ‘to survive from 
death’, ale ‘to escape death’, czyli dosłownie znaczy to „uciec śmierci”, 

 

nie tłumaczymy słów i zwrotów spoza ich kontekstu, ale zawsze go uwzględniamy, 

 

jeśli znaczenie danego słowa nie pasuje do kontekstu, wówczas trzeba poszukać słowniku 
innego znaczenia słowa odpowiedniego do kontekstu, 

 

jeśli  żadne  ze  znaczeń  nie  pasuje  do  kontekstu,  może  to  oznaczać,  iż  jest  to  idiom  lub 
frazeologizm i wtedy należy sprawdzić jego znaczenie w słowniku z idiomami,  

 

trzeba  sprawdzić  znaczenie  słowa,  które  brzmi  podobnie  i  ma  podobną  pisownię  jak 
w języku  polskim,  ponieważ  może  mieć  inne  znaczenie,  np.  ‘pass’  wcale  nie  znaczy  po 
polsku  „pas”,  lecz  „podać”,  zaś  ‘blanket’  to  nie  „blankiet”,  a  „koc”.  Tego  typu  słowa 
i zwroty nazywają się ‘false friends’, 

 

jeśli  słowo  czy  zwrot  nie  ma  odpowiednika  w  języku polskim,  należy  przetłumaczyć  je 
opisowo,  czyli  w  przypadku  nazwy określonego urządzenia  czy  sprzętu,  zbudować  jego 
definicję, która nie powinna być zbyt długa ani zbyt szczegółowa, 

– 

do  opisów  czy  definicji  należy  użyć  imiesłowów,  zwłaszcza  określając  właściwości, 
cechy  i  zastosowanie  odzieży  dla  strażaków,  ratowników,  sprzętu  gaśniczego, 
ratowniczego oraz cechy przedmiotów i zjawisk, np. charred (zwęglony), czy uniformed 
(umundurowany), burnt – down house (spalony dom), 

– 

nazwy  wielu  elementów  strażackiego  sprzętu,  typu  drabina  strażacka  (a  fire  ladder), 
tłumaczymy  zgodnie  z  ich  dosłownym  znaczeniem,  przy  użyciu  dwóch  rzeczowników, 
np.  wąż  strażacki  (a  fire  hose)  lub  przymiotnika  i  rzeczownika,  np.  pompa  strażacka 
(firefighting pump), 

– 

określając  właściwości  przedmiotu,  sprzętu,  należy  w  tłumaczeniu  użyć  konstrukcji 
dopełniacza  saksońskiego  (Saxon  Genitive),  czyli  np..  „niebezpieczeństwo  pożaru”  – 
‘danger of fire’,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

– 

niektóre określenia  tłumaczone  są  bez  użycia  dopełniacza  saksońskiego,  łącząc  w  jeden 
zwrot  rzeczowniki,  np.  „kaptur  gaśnicy”  –  ‘a  fire  extinguisher  hood’,  przy  czym ważna 
jest kolejność rzeczowników, najpierw  jest nazwa przedmiotu, a potem  jego właściwość 
czy też element. 

 

Oto przykładowe słownictwo i zwroty z zakresu pożarnictwa [5, 6, 7]: 

– 

bosak pożarniczy – fire hook, 

– 

burza z piorunami – a thunderstorm, an electrical storm, 

– 

drabina obrotowa/przesuwna – an aerial ladder,  

– 

drabina strażacka – a fire ladder, 

– 

drabina wysuwana – an extension ladder, 

– 

dym –smoke, 

– 

działko gaśnicze – fire extinguisher, 

– 

gasić pożar (odcinając dopływ powietrza) – to smother; (wodą) to douse, to quench, 

– 

gasić pożar – to tackle a fire, 

– 

gaśnica proszkowa – a dry powder/dry – chemical extinguisher,  

– 

gaśnica pianowa – a foam (fire) extinguisher, 

– 

gaśnica przenośna – a portable extinguisher, 

– 

granat strażacki – a fire grenade, 

– 

hełm strażacki – (fire) helmet, a fireman’s helmet, 

– 

kamizelka ratunkowa – a life jacket, 

– 

kaptur gaśnicy – a fire extinguisher hood,  

– 

katastrofa budowlana – a construction disaster, 

– 

katastrofa ekologiczna – an ecological catastrophe/ecocatastrophe, 

– 

katastrofalne ulewy – disastrous/catastrophic rains, 

– 

łódź ratunkowa – a lifeboat,  

– 

łuna pożaru – a glow of fire, 

– 

młot kowalski dwuręczny – a sledge hammer, 

– 

motopompa – a motor pump, 

– 

niebezpieczeństwo pożaru/powodzi – danger of fire/flooding, 

– 

ocaleć z wypadku/pożaru – to survive an accident/fire, 

– 

ocaleć od śmierci – to escape death, 

– 

ogień (płomień) – fire, flame, 

– 

opary/wyziewy – fumes, 

– 

pierwsza pomoc – first aid, 

– 

piła elektryczna/mechaniczna – electric/power saw,  

– 

piła spalinowa – chain saw, 

– 

piła tarczowa – circular/buzz saw, 

– 

piorun – lightning, thunderbolt, 

– 

podnośnik hydrauliczny – a hydraulic ramp, 

– 

pogorzelisko (miejsce po pożarze) – site of the fire, (spalony dom) burnt – down house, 

– 

pompa strażacka – firefighting pump, 

– 

powódź – flood, 

– 

pożar – fire, 

– 

pożar budynku/lasu – a house/forest fire, 

– 

pożoga – conflagration, 

– 

proszek gaśniczy – extinguishing powder, 

– 

przecinak pneumatyczny – pneumatic chisel, 

– 

ratownictwo – rescue, 

– 

ratowniczy zestaw hydrauliczny – rescue hydraulic set, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

– 

remiza strażacka – an engine house, a fire station, a firehouse, 

– 

rękaw ratunkowy – escape chute, 

– 

sikawka – fire hose, 

– 

spowodować pożar – to start a fire, 

– 

sprzęt gaśniczy – firefighting equipment, 

– 

sprzęt ratowniczy – rescue/emergency equipment, 

– 

straż pożarna – fire brigade, 

– 

strażak – a fireman, a firefighter,  

– 

taran – a battering ram, 

– 

topór strażacki – axe (ax), 

– 

trzęsienie ziemi – earthquake, 

– 

udzielić pierwszej pomocy – to give first aid, 

– 

ugasić ogień/pożar – to put out/to extinguish a fire, 

– 

walczyć z pożarem – to fight a fire,  

– 

warunki pogodowe – the weather conditions,  

– 

wąż niskociśnieniowy – low pressure discharge hose,  

– 

wąż pożarowy w podwójnej osłonie (oplocie) – double jacket fire hose, 

– 

wąż pożarowy przemysłowy poliestrowy– polyester industrial fire hose, 

– 

wąż zasysający, rozchodzący się promieniście – radial suction hose, 

– 

wąż strażacki – a fire hose, 

– 

wielki pożar – blaze, 

– 

wołać o pomoc/wzywać pomocy – to call for help, 

– 

wóz strażacki – a fire engine, a firetruck, 

– 

wybuch bomby/gazu/granatu – a bomb/gas/grenade explosion, 

– 

wybuch pożaru – the outbreak of a fire, 

– 

wybuchł pożar – a fire broke out, 

– 

wzniecić pożar – to set a fire, 

– 

zawór – valve, 

– 

zestaw ratowniczy pneumatyczny podnoszący – pneumatic lifting rescue set, 

– 

zginąć w pożarze/wypadku – to die in a fire/an accident. 

 
Podstawowe pojęcia i sformułowania w pożarnictwie 

Do  ustnego  pisemnego  formułowania  krótkich  opisów,  definicji,  w  języku  angielskim 

używa  się  zaimków  względnych  (Relative  Pronouns)  takich  jak: ‘which’,  (który) –  do opisu 
przedmiotów, zjawisk, ‘who’ (kto) – do opisu ludzi, ‘where’ (gdzie) – do charakteryzowania 
miejsc,  whose  (czyj)  określający  posiadanie.  Ponadto  można  stosować  czasowniki  modalne 
(Modal  Verbs),  słowa  łączniki  (Linking  Words)  oraz  różnorodne  przymiotniki  służące  do 
opisywania  cech  ludzi  i  przedmiotów

W  ustnym  i  pisemnym  objaśnianiu  znaczenia  pojęć 

w języku angielskim używa się czasu Present Simple, który wyraża czynności, stany, mające 
charakter  stały  lub  powtarzający  się.  Opisy,  które  dotyczą  zdarzeń  z  przeszłości,  wymagają 
użycia  czasu  przeszłego  Past  Simple.  W  definiowaniu  pomocne  są  też  struktury  składniowe 
w stronie  biernej (Passive Voice), wśród nich konstrukcja Present Passive, ponieważ wyraża 
się  za  ich  pomocą  najpierw  przedmiot  czynności,  a  potem  ich  wykonawcę.  Krótkie  formy 
wypowiedzi  ustnej  i  pisemnej,  takie  jak  Definicja  czy  opis  w  języku  polskim  i angielskim 
powinny  zawierać  najważniejsze  informacje,  sformułowane  w  sposób  jasny  i zrozumiały, 
ponieważ  tego  wymaga  sama  ich  struktura.  Niektóre  terminy  obcojęzyczne,  głównie 
zaczerpnięte  z  języka  angielskiego  i  francuskiego  nie  mają  odpowiednika  w tłumaczeniu  na 
język polski, więc używa się ich oryginalnej pisowni i wymowy, np. Joint Ventures, holding. 
Należy  też  zachować  poprawność  stylistyczną  wypowiedzi,  unikać  powtórzeń,  błędów 
zarówno w pisowni jak i w wymowie.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Oto przykładowe sformułowania stosowane w pożarnictwie [5, 6, 7]: 

– 

gaśnica  musi  znajdować  się  w  dostępnym  miejscu  –  the  fire  extinguisher  must  be  kept 
within easy reach, 

– 

gdy strażacy przybyli  na  miejsce, dom dogorywał – when the  firefighters arrived on the 
scene, the house was almost burnt out, 

– 

miasto zniszczone pożogą – a town destroyed by a conflagration, 

– 

odsunąć się – to stand back,  

– 

ogień ogarniał niemal całą wioskę – the fire spread almost over the entire village, 

– 

podać topór – to pass an axe, 

– 

pożar dochodził już do strychu – the fire was already reaching up to the attic, 

– 

pożar dopalił się już – the fire has already burnt itself out, 

– 

pożar dogorywa – the fire is dying down, 

– 

pożar ogarnął/strawił cały budynek – fire spread through/consumed the entire building, 

– 

pożar  powiększał  się  z  minuty  na  minutę  –  the  fire  was  spreading  with  every  passing 
minute, 

– 

pożar powoli dogasał – the fire slowly died down, 

– 

pożar strawił miasto – the fire consumed the town, 

– 

pożar szerzył się gwałtownie – the fire was spreading rapidly, 

– 

pożar szybko ogarnął cały budynek – the fire quickly spread through the building, 

– 

przynieść światło bliżej – to bring the light nearer, 

– 

rozpalić/podsycić/zgasić ogień – to make/feed/extinguish (put out) a fire,  

– 

schodzić po drabinie – to go down a ladder, 

– 

spowodować/zaprószyć ogień w czymś – to set sth on fire, to set fire to sth, 

– 

stać na drabinie – to be up (on) a ladder, 

– 

stać z dala/ z daleka od ognia – to stand well away from the fire, 

– 

strażacy rozwinęli wąż– the firemen reeled out the hose, 

– 

strażacy zwinęli wąż – the firemen unreeled/coiled (up) the hose, 

– 

szopa zajęła się ogniem – the shed caught fire, 

– 

w przypadku pożaru – in case of fire, in the event of fire, 

– 

wejść na drabinę/zejść z drabiny – to get up on/down off a ladder, 

– 

wspinać się po drabinie – to climb, go up a ladder, 

– 

„zauważyłeś pożar – alarmuj” – ‘if you see a fire, raise the alarm’. 

 

Oto kilka przykładowych opisów i definicji terminów z zakresu pożarnictwa [5, 6, 7, 9]: 
Automatyczny zraszacz (spryskiwacz) – system zaworów i połączeń do automatycznego 

skierowania  wody  na  ogień,  kiedy  jest  on  wykryty.  Może  być  zwykle  sprężany  wodą 
(„mokry”, „na mokro”) lub powietrzem („suchy”, „na sucho”), w zależności od zastosowania. 
Kiedy czujnik spryskiwacza wykryje ogień, zawór otwiera się wypuszczając wodę. 

Automatic  sprinkler –  system of  valves and pipes  for automatic directing water to a fire 

when  it  is  detected.  May  be  normally  pressurized  with  water  (“wet”)  or  with  air  (“dry”), 
depending  upon  the  application.  When  a  sprinkler  sensor  detects  fire,  the  valve  opens, 
releasing the water.  

Drabina  strychowa  –  wąska,  składana  drabina  używana  do  wchodzenia  na  przestrzeń 

strychu przez właz, który często znajduje się w wąskich przejściach. 

Attic ladder – a narrow, collapsible ladder used to access an attic space via a scuttle hole, 

which is often found in narrow passages.  

Dysza  (otwór  wylotowy)  –  urządzenie  dołączone  na  końcu  węża  pożarniczego,  które 

kieruje,  formuje  i reguluje przepływ wody  lub środek gaśniczy  pompowany do węża. Może 
mieć zawór regulujący. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10 

Nozzle – a device attached to the end of a fire hose that directs, shapes and regulates the 

flow of water or fire fighting agent pumped into the hose. May have a control valve. 

 

 

Rys. 1. Fire hose nozzles / Dysze węży strażackich [10] 

 

Hydrant  –  ciśnieniowe  źródło  wody  dla  wozu  strażackiego.  Może  być  również  „suchy 

hydrant” do poboru ze statycznego źródła wody. 

Hydrant  –  pressurized  water  source  for  a  fire  engine.  May  also  be  a  “dry  hydrant”  for 

drafting from static water source.  

Kliny  –  drewniane  kloce  do  czasowego odizolowania uruchomionych  główek  zraszaczy 

lub przytrzymywania otwartych drzwi podczas działań strażackich lub ratowniczych. 

Wedges – wooden blocks for temporary shut – off of activated sprinkler heads or holding 

doors open during firefighting or rescue operations.  

Klucz  –  sztywne  narzędzie  do  dokręcania  (dociskania)  lub  poluzowania  (popuszczania) 

połączeń węża strażackiego. 

Spanner – a rigid tool for tightening or loosening fire hose couplings. 
 

 

Rys. 2. Universal spanner / Klucz uniwersalny [10] 

 

Lina  ratownicza  –  lina  używana  do  połączenia  strażaka/ratownika  ze  stałym  punktem 

kotwicznym lub z inną osobą. 

Life safety line – a rope used for connecting a firefighter/rescuer to a fixed anchor point 

or to another person.  

Miernik  do  badania  (kontroli)  powietrza  –  elektroniczne  urządzenie  do  mierzenia 

obecności  jednej  lub  więcej  substancji  chemicznych  w  powietrzu,  takich  jak  tlen,  tlenek 
węgla, siarkowodór lub lotnych związków organicznych. 

Air  monitoring  meter –  an electronic device  for measuring the presence of one or more 

chemicals  in  air,  such  as  oxygen,  carbon  monoxide,  hydrogen  sulfide  or  volatile  organic 
compounds.  

Odzież  ochronna  –  odzież  ochronna  noszona  przez  strażaków,  wykonana 

z ognioodpornego  materiału  i  przeznaczona  do  osłony  przed  ekstremalnie  wysoką 
temperaturą. Zawiera hełm, marynarkę, spodnie i buty.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11 

Protective clothes – the protective clothing worn by firefighters, made of a fire – resistant 

material  and  designed  to  shield  against  extreme  temperature.  Includes  helmet,  jacket,  pants 
and boots. 

Panel  sterujący  alarmem  pożarowym  –  system  do  otrzymywania  i  ogłaszania  lokalizacji 

pożaru na podstawie dopływu dymu, płomieni lub wykrywacza upału. 

Fire  alarm  control  panel  –  a  system  for  receiving  and  announcing  location  of  the  fire 

based upon input from smoke, flame or heat detectors.  

Poduszka  powietrzna  –  pneumatyczny  sprzęt  zwykle  używany  w  działaniach 

ratowniczych. 

Airbag – an inflatable device usually used for rescuing operations. 
Połączenie  węża  –  sztywne  zazębiające  się  końcowe  części  węża,  używane  do 

podłączenia  węża  do  hydrantu  lub  pomp  wozu strażackiego  i  innych  urządzeń węża  (dysze, 
kolektory/rozgałęziacze, sita, itd.). Standardowe rozmiary i gwinty lub inne (niestandardowe) 
połączenia podnoszące ciśnienie, wypusty, krzywki lub sworznie są używane, aby ręcznie lub 
za pomocą klucza francuskiego dociskać i poluzować połączenie węża. 

Hose coupling – rigid interlocking end – pieces on fire hose; used for connecting hose to 

hydrants  or  fire  engine  pumps  and  other  hose appliances  (nozzles,  manifolds,  strainers,  etc); 
Standardized sizes and threads or other (non – threaded) pressure – sustaining interlocks; lugs, 
cams, or pins are used to tighten and loosen couplings by hand or with a hose wrench.  

Przenośny  zbiornik  na  wodę  –  składany  zbiornik  używany  do  magazynowania  wody 

przewożonej  w  miejsce  pożaru  cysterną.  Może  być  nadmuchiwany  lub  podtrzymywany  za 
pomocą stelaża. 

Portable  water  tank  –  collapsible  reservoir  used  for  storing  water  transported  to  fire 

ground by tanker. May be inflatable or supported by a frame.  
 

 

Rys. 3.

 

500 Gallon pillow portable water tank /500 galonowy przenośny poduszkowy zbiornik na wodę [10] 

 

Rolka  węża  –  sztywna  rama  z  rolkami  zaprojektowanymi  do  zamontowania  nad 

parapetem okiennym lub gzymsem dachu, aby zapobiec otarciu węża, kiedy jest on puszczany 
przez dach lub parapet. 

Hose roller  –  rigid  frame  with  rollers  designed  to  fit  over  windowsill  or  roof  parapet  to 

prevent chafing as hose is pulled across it. Can also refer to a machine designed for rolling. 

Sieć ratunkowa – przenośna sieć do łapania ofiar spadających lub skaczących z wyższych 

pięter płonących konstrukcji. 

Life  net  –  a  portable  net  for  catching  victims  falling  or  jumping  from  upper  floors  of 

burning structures.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12 

Suche  proszki  –  środki  gaśnicze  używane  na  metale  łatwopalne.  Każdy  środek  jest 

odpowiednio  spreparowany  dla  użycia  na  jeden  konkretny  metal  lub  na  kilka  bardzo 
podobnych metali. 

Dry  powders  –  fire  extinguishing  agents  for  use  on  flammable  metals.  Each  agent  is 

typically designed for use on either a single metal or very similar metals.  

Syfon  strumieniowy  (lewar  wodny)  –  urządzenie  używane  do  przemieszczania  dużych 

ilości wody z rezerwuaru jednego zbiornika do drugiego przez pompowanie niewielkich ilości 
będącej  pod  ciśnieniem  wody  do  strumienia,  aby  stworzyć  próżnię  do  przemieszczania 
większej ilości wody. 

Jet siphon – an appliance used for moving large amounts of water from one reservoir tank 

to another by pumping a small amount of pressurized water into the jet, to create a vacuum to  

Twardy  wąż  ssący  –  nie  składany  odcinek  węża,  zwykle  o  długości  10stóp,  (348cm) 

używany podczas pobierania wody. 

Hard  suction  hose  –  non  –  collapsible  sections  of  hose,  usually  10feet  long,  used  when 

drafting water.  

Topór strażacki – standardowy topór pożarniczy ważący 6 lub 8 funtów (od 2.7 to 3.6kg), 

ze  stalową  główką  i  ostrzem  tnącym  na  jednej  krawędzi  i  kwadratową,  ze  spiczastym 
zakończeniem po drugiej stronie. Ma on różne długości rękojeści. 

Fire axe – a  standard  fire axe  having a 6 or 8pound (2.7 to 3.6kg) with a  steel  head  and 

a cutting  blade  on  one  edge  and  a  square,  pointed  pick  on  the  opposite  side.  It  has  various 
handle lengths.  

 

 

Rys. 4. Fire axe / topór strażacki [10] 

 

Wykrywacz  (detektor)  dymu  –  (1)  część  systemu  alarmu  pożarowego,  która  wykrywa 

i sygnalizuje obecność dymu; (2) samodzielne domowe urządzenie do tych samych celów jak 
urządzenie (1), ale z jego własnym urządzeniem wydającym sygnał dźwiękowy. 

Smoke  detector  –  (1)  a  part  of  a  fire  alarm  system  that  detects  and  signals  presence  of 

smoke;  (2)  self  –  contained  household  device  for  the  same  purpose  as  (1)  but  with  its  own 
sound signal device.  

Wykrywacz  (detektor)  gazów  –  urządzenie  miernicze  przeznaczone  do  wskazywania 

stężenia  wielorakich (zwykle czterech) rodzajów gazów, takich  jak: tlen, tlenek węgla, lotne 
związki organiczne i cyjanek wodoru. 

Multi gas detector – a measuring device designed to indicate concentrations of  multiple 

(typically  four)  selected  gases,  such  as:  oxygen,  carbon  monoxide,  volatile  organic 
compounds and hydrogen cyanide. 

Złączka/łącznik  –  akcesoria  instalacji  hydraulicznej  do  łączenia  węży  i  przewodów 

o różnej średnicy lub gwincie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13 

Adapter – plumbing accessories for connecting hoses and pipes of incompatible diameter 

or thread.  
 
Inny sprzęt pożarniczy i ratowniczy / Other fire and emergency equipment 
 

 

Rys. 5. First aid kit for major emergencies / Zestaw pierwszej pomocy dla większości służb ratowniczych [10] 

 

 

Rys. 6. Hose shut – off clamp / Zacisk do węża [10] 

 

 

Rys. 7. Headlamp / Reflektor, tzw. latarka czołówka [10] 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14 

 

Rys. 8. Fire hose reels / Szpule na węże pożarnicze [10] 

 

 

Rys. 9. Aluminum cap 1” / Aluminiowa nakrętka 1” [10] 

 

Wóz  –  samochód  ciężarowy  wyposażony  w  sprzęt  do  gaszenia  pożarów,  specjalnie 

wyposażone  do  pompowania  wody.  Generalnie  pojazdy  wyposażone  w  sprzęt  do 
pompowania  wody  nazywane  są  wozami,  ale  te,  które  nie  pompują  wody,  np.  cysterny  czy 
pojazdy  ratownicze  nie  są  nazywane  wozami.  Wiele  wiejskich  wozów  strażackich  wozi 
zbiornik (zasoby) wody do pompowania i używa cystern do uzyskania większych zapasów. 

Engine – a truck outfitted for firefighting, specifically outfitted to pump water. Generally, 

vehicles outfitted to pump  water are called engines,  but those which do not pump water,  for 
example, tankers or rescues are not called engines. Many rural fire engines carry a reservoir of 
water to pump, and use tankers to obtain further supply.  

Wóz strażacki – pojazd który zawiera znaczną ilość wody jak również pompę. 
Water tender – a vehicle that contains a substantial tank of water as well as a pump.  

 

 

Rys. 10. Fire pump / Pompa strażacka [10] 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15 

 

Rys. 11. Fire engines with equipment / Wozy strażackie wraz z wyposażeniem [10] 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16 

4.1.2. Pytania sprawdzające 

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń: 

1.  Jakie są zasady tłumaczenia terminologii zawodowej? 
2.  Jakie słownictwo zawodowe opanowałeś w języku angielskim?  
3.  Jakich struktur  gramatycznych  używa się do  pisemnego  i  ustnego  formułowania opisów 

oraz definicji w języku angielskim? 

4.  Jakie sformułowania zawodowe opanowałeś w języku angielskim? 
5.  Jakie  elementy  sprzętu  strażackiego  i  ratowniczego  potrafisz  krótko  opisać  w  języku 

angielskim? 

 

4.1.3. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Przetłumacz terminologię i zwroty zawodowe z języka polskiego na język angielski.  

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.2.1. w poradniku dla ucznia), 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  przeczytać ze zrozumieniem zwroty i terminologię zawodową, 
4)  zastosować zasady tłumaczenia terminologii zawodowej, 
5)  przetłumaczyć zwroty i terminologię zawodową korzystając ze słowników, 
6)  ułożyć po jednym zdaniu w języku angielskim z każdym z terminów i zwrotów, 
7)  zaprezentować efekt swej pracy w grupie. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

– 

kartki z terminologią i zwrotami zawodowymi w języku polskim, 

– 

słowniki dwujęzyczne i branżowe,  

– 

przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 6. 

 
Ćwiczenie 2 

Przetłumacz słownictwo zawodowe z języka angielskiego na język polski.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.2.1. w poradniku dla ucznia), 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  wysłuchać ze zrozumieniem nagrania słownictwa zawodowego, 
4)  zastosować zasady tłumaczenia terminologii zawodowej, 
5)  przetłumaczyć słownictwo zawodowe, 
6)  zaprezentować efekt swej pracy w grupie. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

– 

magnetofon lub odtwarzacz DVD, 

– 

kaseta lub płyta CD z nagranym słownictwem zawodowym, 

– 

słowniki dwujęzyczne i branżowe,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17 

– 

przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 6. 

 
Ćwiczenie 3 

Zredaguj mini słownik ze słownictwem zawodowym dla technika pożarnictwa.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.2.1. w poradniku dla ucznia), 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  przeczytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim, 
4)  wyszukać w tekście zwroty i słownictwo zawodowe w języku angielskim, 
5)  przetłumaczyć słownictwo i zwroty korzystając ze słowników i Internetu, 
6)  ułożyć słownictwo w kolejności alfabetycznej, 
7)  wydrukować słownik, 
8)  zaprezentować efekt pracy w grupie. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  materiały informacyjne zawierające terminologię zawodową, 
–  tekst przewodni z terminologią zawodową, 
–  stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu i drukarką, 
–  plansze przedstawiające sprzęt pożarniczy w języku angielskim, 
–  słowniki dwujęzyczne i branżowe,  
–  przybory do pisania, 
–  literatura z rozdziału 6. 
 

4.1.4. Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 

 
 

Tak 

 
 

Nie 

1)  przetłumaczyć  terminologię  zawodową  z  języka  polskiego  na  język 

angielski? 

 

 

 

 

2)  przetłumaczyć  terminologię  zawodową  z  języka  angielskiego  na 

język polski?  

 

 

 

 

3)  opracować  w  języku  angielskim  mini  słownik  ze  słownictwem 

zawodowym dla technika pożarnictwa? 

 

 

 

 

4)  skorzystać ze słowników? 

 

 

5)  posługiwać się słownictwem zawodowym z zakresu pożarnictwa? 

 

 

6)  zaprezentować efekt swej pracy? 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18 

4.2.  Doskonalenie sprawności mówienia w języku angielskim 
 

4.2.1. Materiał nauczania 

 
Prowadzenie konwersacji zawodowej  

Formułowanie  ustnych  wypowiedzi  na  tematy  zawodowe  w  języku  angielskim  [1] 

wymaga  stosowania  słownictwa  profesjonalnego,  branżowego.  Należy  też  używać  języka 
oficjalnego, poprawnych struktur gramatycznych i zwrotów grzecznościowych.  

W języku angielskim używa się wiele zwrotów grzecznościowych zarówno w sytuacjach 

dnia  codziennego  jak  i  oficjalnych.  Ze  względu  na  dużą  ilość  i  różnorodność  zwrotów 
grzecznościowych, należy wiedzieć, w jakim kontekście można użyć danego sformułowania. 

Oto najbardziej popularne zwroty grzecznościowe języka angielskiego [8]: 

1.  Zwroty grzecznościowe  na  powitanie:  Good  morning  (dzień  dobry),  zwrotu tego  używa 

się rano, do godzin południowych, good afternoon (dzień dobry), zwrotu tego używa się 
po południu, good evening (dobry wieczór), welcome to our company (witamy w naszej 
firmie), it’s pleasure for us to house you in our company, madam (to dla nas przyjemność 
gościć Panią w naszej firmie), 

2.  Zwroty grzecznościowe na pożegnanie: Good bye (do widzenia), good night (dobranoc), 

have a nice day (życzę miłego dnia), good luck (powodzenia). 

3.  Przeprosiny:  Sorry  (Przepraszam),  w  znaczeniu,  przykro  mi,  jeżeli  chcemy  przeprosić, 

wyrazić  żal,  ubolewanie,  gdy  coś  złego  się  stanie,  np.  I’  m  sorry,  it  was  my  fault. 
(Przepraszam,  to  był  mój  błąd.),  I  would  like  to  apologise  (chciałbym  przeprosić),  np. 
I would  like to apologise sir  for  being late. (Chciałbym przeprosić Pana za spóźnienie.), 
I’m sorry once again (jeszcze raz przepraszam), I’m afraid (obawiam się), np. I’m afraid 
that  we  haven’t  got  any  water  supplies.  (Obawiam  się,  że  nie  mamy  żadnych  zapasów 
wody). 

4.  Zwroty  grzecznościowe  kierowane  do  rozmówcy:  Sir  (Proszę  Pana),  Madam  (Proszę 

Pani). 

5.  Podziękowania:  Thank  you  so  /  very  much  (Dziękuję  bardzo),  thank  you  once  again 

(jeszcze raz dziękuję), I’m grateful (jestem wdzięczny), best wishes (najlepsze życzenia), 
all  the  best  (wszystkiego  najlepszego),  With  pleasure,  madam.  (z  przyjemnością  proszę 
Pani),  Would  you  like...,  sir?  (Czy  chciałby  Pan  ...?),  May  /  Can  I  help  you,  sir?  (Czy 
mogę  Panu  pomóc?)  Zwrot  z  użyciem  słowa  ‘may’  jest  bardziej  grzecznościowy  niż 
z ‘can’, ponieważ wyraża on prośbę o przyzwolenie. Natomiast zdanie z ‘can’ stosuje się 
w  znaczeniu  czy  jestem  w  stanie  pomóc.  Let  me  ...,  madam.(Proszę  mi  pozwolić  ...), 
Would you prefer .., sir? (Czy wolałby Pan. 

6.  Prośby:  I  would  …  you,  sir…  (Chciałbym  Panu  …..),  np.  I  would  tell  you,  sir  …. 

(Chciałbym  Panu  powiedzieć  …),  Could  you  …  sir,  please?  (Czy  mógłby  Pan…?),  np. 
Could  you  give  me  your  telephone  number  sir,  please?  (Czy  mógłby  mi  Pan  dać  Pana 
numer telefonu?). 

 
Wyrażanie życzeń i żądań w języku angielskim 

Żądania i życzenia wyraża się zarówno w języku angielskim mówionym, jak i pisanym. 

Do najbardziej popularnych  i  najczęściej używanych zwrotów wyrażających życzenia  należą 
[8]: I would … you, sir… (Chciałbym Panu …), np. I would tell you, sir … (Chciałbym Panu 
powiedzieć …), Could you … sir, please? (Czy mógłby Pan…?), np. Could you give me your 
telephone  number  sir,  please?  (Czy  mógłby  mi  Pan  dać  Pana  numer  telefonu?),  I  need 
a favour  (mam  prośbę),  to  ask  sb  for  sth  (prosić  kogoś  o  coś),  Can  /  could  I  ask  you  to  do 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19 

something  for  me,  please?  (Czy  mogę  pana o coś prosić?),  I’d  be  very grateful  if  you  could 
correct it. (Bardzo bym prosił, żeby pan to poprawił.). 

Do wyrażania żądań używa się w języku angielskim mówionym i pisanym następujących 

zwrotów [8]: to demand, to request (żądać), to demand sth from sb (żądać czegoś od kogoś), 
to make a demand (zwrócić się z żądaniem), on demand (na (każde) żądanie), must (musieć –
w znaczeniu uznawać za potrzebne), have to (musieć – w znaczeniu podlegać przymusowi). 

 

Formułowanie ustnych wypowiedzi  

W  ustnych  wypowiedziach  [1,  4]  na  tematy  zawodowe,  oprócz  profesjonalnego 

słownictwa  i zwrotów  grzecznościowych,  należy  stosować  też  właściwe  struktury 
gramatyczne.  Jeśli  wypowiedź  dotyczy  sytuacji,  która  dzieje  się  teraz,  w  chwili  mówienia 
o niej, wówczas używa się czasu teraźniejszego ciągłego (Present Continuous), np. John gasi 
pożar. (John is putting out the fire). Mówiąc o czynnościach, zdarzeniach stałych, rutynowych 
lub powtarzających się, trzeba użyć czasu teraźniejszego prostego (Present Simple), np. Nasi 
strażacy  mają szkolenia co  miesiąc. (Our  fire  fighters have trainings every  month). Opisując 
predyspozycje  zawodowe  i  obowiązki,  można  użyć  czasowników  modalnych,  typu:  móc, 
umieć, potrafić (can), wyrażających powinność (should, ought to), obowiązek (have to, must), 
itp. Referując czynności i zdarzenia, które miały miejsce w określonym czasie w przeszłości, 
stosujemy  czas  przeszły  prosty  (Past  Simple)  i  przeszły  ciągły  (Past  Continuous),  np.  Gdy 
strażacy przybyli na miejsce, dom dogorywał. (When the firefighters arrived on the scene, the 
house was almost burnt out). Jeżeli zaś mówimy o zdarzeniach czy czynnościach, które miały 
miejsce  w  nieokreślonej  przeszłości,  a  skutki  są  odczuwalne  do  dzisiaj,  wtedy  używamy 
czasów mieszanych, głównie Present Perfect i Present Perfect Continuous, np. He has broken 
his  leg.  (On  złamał  nogę).  Mówiąc  o zdarzeniach,  które  zaczęły  się  w  przeszłości  i  nadal 
trwają,  również  trzeba  posługiwać  się  czasami  mieszanymi  Present  Perfect  i  Present Perfect 
Continuous, np. Pracuję jako strażak od 10 lat. (I have worked as a firefighter for 10 years). 

Doskonałym  ćwiczeniem  w  formułowaniu  ustnych  wypowiedzi  jest  opisywanie 

rysunków  związanych  z  tematyką  zawodową.  Używa  się  czasu  teraźniejszego  ciągłego 
(Present Continuous), ponieważ  mówimy o zdarzeniach, które widzimy  na rysunku w chwili 
mówienia o nich. Można też wyrażać własne opinie na temat opisywanej ilustracji, np. myślę, 
sądzę, uważam (I think), według  mnie (In my opinion). Opisując rysunek trzeba powiedzieć 
nie tylko, co na nim widzimy, ale też co się dzieje, jakie czynności wykonują osoby,  jeśli  są 
one ukazane na rysunku. Warto stworzyć bank słów, które będą pomocne w opisie rysunku. 

Oto przykładowy opis obrazka:  
 

 

Rys. 12. Firefighters fighting the fire / Strażacy przy gaszeniu pożaru [9] 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20 

In  the  picture  I  can  see  two  firefighters  standing  on  the  stairs  next  to  the  walls  of 

a building.  Probably,  they  are  fighting  the  fire.  The  fireman  on  the  left  is  keeping  open  fire 
hose. The stream of water is running from the fire hose. Maybe the firefighter on the right is 
protecting his colleague. The firemen are wearing protective clothes. I think they will fight the 
fire quickly and they will be safe. 

Na  obrazku  widzę  dwóch  strażaków  stojących  na  schodach  obok  ścian  budynku. 

Prawdopodobnie  gaszą  oni  pożar.  Strażak  stojący  po  lewej  stronie  trzyma  otwarty  waż 
strażacki.  Z  węża  wypływa  strumień  wody.  Być  może  strażak  po  prawej  stronie  asekuruje 
kolegę.  Strażacy  ubrani  są  w  odzież  ochronną.  Myślę,  że  ugaszą  pożar  szybko  i  będą 
bezpieczni.  

Oto przykład krótkiej wypowiedzi o działaniach ratowniczych [9]:  
In  rescue  operations  firefighters  use  systematic  search  procedures  to  try  to  find  trapped 

victims  without  getting  lost  or  trapped  themselves.  Firefighters  free  trapped  victims  from 
a variety  of  situations  including  car  crashes,  caves  ins,  structure  collapses,  floods,  chemical 
spills, and all kinds of unusual occurrences. Firefighters must use special tools to accomplish 
a rescue. 
After  locating  and  freeing  the  victim,  firefighters  must  determine  the  safest  path  of 
evacuation.  It  may  be  required  to  lift  and  or  carry  the  victim  with  or  without  assistance  in 
dangerous situations. 

Strażacy  w  działaniach  ratowniczych  używają  planowych  procedur  poszukiwania,  aby 

próbować  znaleźć  ofiary  tak,  by  samemu  się  nie  zgubić  lub  uwięzić.  Strażacy  uwalniają 
uwięzione  ofiary  z  różnych  sytuacji,  łącznie  z  wypadkami  samochodowymi,  wnętrzami 
jaskiń,  zawaleniem  konstrukcji,  powodziami,  wyciekami  chemicznymi  i  wszelkiego  rodzaju 
niezwykłych  okoliczności.  Strażacy  muszą  używać  specjalnych  narzędzi,  aby  zakończyć 
pomyślnie akcję ratowniczą. 

Po  odnalezieniu  i  uwolnieniu  ofiar,  strażacy  muszą  określić  najbezpieczniejszą  drogę 

ewakuacji.  Może  to  wymagać  wyciągnięcia  lub  wyniesienia  ofiar  z  lub  bez  pomocy 
w niebezpiecznych sytuacjach. 
 
Przyjmowanie zgłoszeń na punkcie alarmowym 

Przyjmowanie  zgłoszeń  na  punkcie  alarmowym  najczęściej  drogą  telefoniczną  wymaga 

od  przyjmującego  biegłego  operowania  językiem  angielskim.  Przyjmując  zgłoszenie  należy 
bardzo  uważnie  słuchać  rozmówcy,  zanotować  jego  imię  i  nazwisko,  rodzaj  wypadku, 
miejsce  zdarzenia,  adres.  Jeśli  osoba  zgłaszająca  wypadek,  pożar  czy  inne  zdarzenie 
wymagające  ingerencji  służb  strażackich  nie  powie,  gdzie  zaistniało  zdarzenia,  wówczas 
należy  ją  o  to  zapytać.  Należy  też  spytać  ile  osób  brało  udział  w  zdarzeniu  i  czy  są  osoby 
poszkodowane.  Rozmowa  telefoniczna  a  osobą  zgłaszającą  alarm  powinna  być  krótka 
i rzeczowa,  aby  uzyskać  najważniejsze  informacje  o  zdarzeniu  i  podjąć  jak  najszybciej 
właściwe  działania.  Konwersacja  przez  telefon  jest  rozmową  oficjalną,  służbową  i  dlatego 
należy  w  niej  używać  języka  oficjalnego,  unikać  skrótów  i  stosować  charakterystyczne 
zwroty  dla  rozmów  telefonicznych,  np.  May  I  speak  to  Mr  Wilson,  please?  (Czy  mogę 
rozmawiać  z  Panem  Wilsonem?),  I  would  like  to  …  (Chciałbym…),  This  is  Tom  Morris 
speaking. (Tu mówi Tom Moris.), itp. 

Podczas  uzyskiwania  informacji  drogą  telefoniczną  trzeba  wysłuchać  uważnie 

wypowiedzi  rozmówcy,  aby  go  dobrze  zrozumieć.  Jeżeli  czegoś  nie  rozumiemy,  należy 
poprosić go o  powtórzenie,  np. Could  you repeat, please? (Czy  mógłby Pan /  mogłaby Pani 
powtórzyć?).  Ponadto  istotne  jest  posługiwanie  się  zwrotami  grzecznościowymi  oraz 
słownictwem z dziedziny, której dotyczy rozmowa. Należy stosować język angielski oficjalny 
i unikać słownictwa z języka angielskiego potocznego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21 

Oto  przykładowe  przyjęcia  zgłoszeń  na  punkcie  alarmowym:  F  –  Firefighter  receiving 

notification  (S  –  strażak  przyjmujący  zgłoszenie),  P  –  Person  reporting  a  fire  (O  –  osoba 
zgłaszająca pożar) 
 
F: Fire brigade. This is duty sergeant Tom Wilson speaking. How can I help you? 
P: I’m calling, because a fire broke out in a block of flats. 
F: Where is this block? 
P: On 34 Green Street in London. 
F: Are there any people inside? 
P: Yes, there are adults and children in the flat. 
F: What’s your name? 
P: Mary Smith. 
F: Thank you. I’m dispatching a fire engine there. 
 
S: Straż pożarna. Sierżant dyżurny Tomasz Wilson. W czym mogę pomóc? 
O: Dzwonię, ponieważ w bloku wybuchł pożar. 
S: Gdzie jest ten blok? 
O: Przy ulicy Zielonej 34 w Londynie.  
S: Czy wewnątrz są jacyś ludzie? 
O: Tak, w mieszkaniu są dorośli i dzieci. 
S: Jak się Pani nazywa? 
O: Maria Smith. 
S: Dziękuję. Wysyłam tam wóz strażacki. 
 

F  –  Firefighter  receiving  notification  (S  –  strażak  przyjmujący  zgłoszenie),  P  –  Person 

reporting a car accident (O – osoba zgłaszająca wypadek samochodowy) 
 
F: Fire brigade. This is duty officer Mark Morris speaking. How can I help you? 
P: My name is Anna Black and I’m calling, because there is a car accident on Long Street. 
F: Are there any injured? 
P: Yes, there are three injured person trapped inside the car. Opening the door is impossible, 
because they’ve blocked. 
F: Thank you. I’m dispatching a fire engine there. 
 
S: Straż pożarna. Oficer dyżurny Mark Morris. W czym mogę pomóc? 
O:  Nazywam  się  Anna  Black  i  dzwonię,  ponieważ  na  ulicy  Długiej  jest  wypadek 
samochodowy.  
S: Czy są jacyś ranni? 
O:  Tak,  są  trzy  ranne  osoby  uwięzione  wewnątrz  samochodu.  Otwarcie  drzwi  jest 
niemożliwe, ponieważ zablokowały się.  
S: Dziękuję. Wysyłam tam wóz strażacki. 
 
Techniki słuchania tekstu ze zrozumieniem 

Do  efektywnego  słuchania  tekstu  ze  zrozumieniem  i  prawidłowego  wychwytywania 

zawartych w nim informacji pomocne są techniki słuchania. W zależności od tego, jaki rodzaj 
informacji  należy  wyszukać,  stosuje  się  właściwe  techniki  słuchania  tekstu,  które  ułatwiają 
poprawne zrozumienie słuchanego tekstu i odnalezienie w nim pożądanych informacji.  

Oto najbardziej pomocne techniki słuchania tekstu ze zrozumieniem [4]: 

1.  Prediction – przewidywanie – przed przystąpieniem do słuchania tekstu należy zapoznać 

się  z  pytaniami  dotyczącymi  tekstu,  jego  tematem  ilustracjami,  jeśli  takie  są  i  na  tej 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22 

podstawie  spróbować  odgadnąć  odpowiedzi  do  pytań.  Podczas  słuchania  sprawdza  się 
trafność przewidzianych odpowiedzi na pytania. 

2.  Listening for gist – słuchanie dla wyciągnięcia głównej myśli tekstu (dosłownie – esencji 

tekstu).  Podczas  pierwszego  słuchania  należy  wychwycić  ogólną  myśl  tekstu,  zadając 
sobie pytanie typu:  What is the text about? (O czym jest tekst?). Nie trzeba tu rozumieć 
wszystkich słów, tylko wychwycić główną myśl z kontekstu wypowiedzi. 

3.  Listening  for  specific  information  –  słuchanie  dla  szczegółowych,  konkretnych 

informacji.  Przed  przystąpieniem  do  słuchania  należy  zapoznać  się  z  treścią  pytań 
i spróbować odgadnąć prawidłową odpowiedź. Trzeba sprawdzić, czy ważne słownictwo, 
np.  zawodowe  jest  zrozumiałe.  Jeśli  słówka  są  niejasne,  nowe,  warto  sprawdzić  ich 
znaczenie  i wymowę  w  słowniku  oraz  zapoznać  się  z  ich  synonimami  i  wyrazami 
bliskoznacznymi.  Następnie  można  przystąpić  do  słuchania,  pamiętając,  że  słownictwo 
zawarte  w  pytaniach  może  być  zastąpione  w  słuchanym  tekście  synonimami  bądź 
wyrazami  bliskoznacznymi.  Słuchając  tekstu  trzeba  pamiętać,  czego  dotyczą  pytania 
i kierować się ich treścią podczas słuchania.  

 

4.2.2. Pytania sprawdzające 
 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Jak należy prowadzić konwersację zawodową w języku angielskim? 
2.  Jakim  słownictwem  należy  operować  prowadząc  konwersację  zawodową  w  języku 

angielskim? 

3.  Jakie zwroty grzecznościowe opanowałeś w języku angielskim? 
4.  Jak należy formułować wypowiedź ustną w języku angielskim? 
5.  Jakich czasów gramatycznych najczęściej używa się w ustnych wypowiedziach w języku 

angielskim? 

6.  Jak należy opisać obrazek w języku angielskim? 
7.  Jakie są zasady przyjmowania zgłoszeń na punkcie alarmowym w języku angielskim? 
8.  Jakie informacje muszą być zawarte w anglojęzycznym zgłoszeniu alarmowym? 
9.  Jakie zwroty opanowałeś do wyrażania życzeń i żądań w języku angielskim? 
10.  Jakie znasz techniki słuchania ze zrozumieniem tekstu w języku angielskim? 
11.  Jak należy prowadzić rozmowy handlowo – usługowe w języku angielskim? 
 

4.2.3. Ćwiczenia  

 

Ćwiczenie 1 

Opisz obrazek w języku angielskim.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.2.1. w poradniku dla ucznia), 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  obejrzeć obrazek, 
4)  korzystając ze słowników stworzyć bank słów pomocny w opisie obrazka, 
5)  zredagować w języku angielskim notatki o tematyce, jaką ilustruje obrazek, 
6)  opisać ustnie obrazek w języku angielskim. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

– 

obrazki ilustrujące wydarzenia związane z pracą strażaka, 

– 

słowniki dwujęzyczne i branżowe, 

– 

plansze przedstawiające sprzęt pożarniczy w języku angielskim, 

– 

przybory do pisania,  

– 

literatura z rozdziału 6. 

 
Przykładowy obrazek do opisu:  

 

Rys. 13. Firefighters during their work / Strażacy podczas ich pracy [9] 

 
Ćwiczenie 2

 

Przyjmij  w  języku  angielskim  zgłoszenie  telefoniczne  wymagające  interwencji 

strażackiej.  

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.2.1. w poradniku dla ucznia), 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  przeczytać  ze  zrozumieniem  tekst  anglojęzycznej  rozmowy  telefonicznej  między 

strażakiem a osobą zgłaszającą wybuch pożaru, 

4)  wysłuchać  ze  zrozumieniem  nagrania  anglojęzycznej  rozmowy  telefonicznej  między 

strażakiem  a  osobą  zgłaszającą  wybuch  pożaru  i  zastosować  technikę  listening  for 
specific information, 

5)  uzupełnić słuchany tekst brakującymi słowami z zakresu terminologii zawodowej, 
6)  podzielić się na role – strażak i osoba zgłaszająca pożar, 
7)  przeprowadzić  rozmowę  telefoniczną  przyjmując  w  języku  angielskim  zgłoszenie 

telefoniczne wymagające interwencji strażackiej.  

8)  odpowiednio zakończyć rozmowę telefoniczną.  
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

– 

magnetofon lub odtwarzacz DVD, 

– 

kaseta lub płyta CD z nagraną rozmową telefoniczną w języku angielskim, 

– 

tekst rozmowy telefonicznej z lukami do uzupełnienia, 

– 

słowniki dwujęzyczne i branżowe,  

– 

literatura z rozdziału 6. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24 

Przykładowy tekst rozmowy telefonicznej do słuchania i uzupełniania:  
 
F: Fire brigade. This is (1) … sergeant Rob Watson speaking. How (2) … I help you? 
P: I’m (3) …, because a gas (4) … in my house. 
F: What is your (5) …? 
P: 12, Norwich (6) ... 
F: Are there any (7) …? 
P: No, we’ve (8) … quickly.  
F: What’s your name? 
P: Susan Barlow.  
F: (9) … you. I’m dispatching a fire (10) there. 
 
Klucz  odpowiedzi:  1.  duty,  2.  can,  3.  calling,  4.  exploded,  5.  address,  6.  Street,  7.  injured, 
8. escaped, 9. Thank, 10. engine. 
 
Ćwiczenie 3

 

Przygotuj i zaprezentuj ustną wypowiedź na temat obowiązków technika pożarnictwa.  
 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.2.1. w poradniku dla ucznia), 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  obejrzeć film o obowiązkach zawodowych technika pożarnictwa, 
4)  zredagować notatki o obowiązkach technika pożarnictwa w języku angielskim, 
5)  stworzyć bank zawodowego słownictwa i zwrotów w języku angielskim, 
6)  opracować plan wypowiedzi w języku angielskim, 
7)  zastosować zasady formułowania ustnych wypowiedzi w języku angielskim, 
8)  zaprezentować wypowiedź w języku angielskim.  
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

– 

płyta  DVD  lub  kaseta  VHS  z  filmem  dydaktycznym  o  pracy  zawodowej  technika 
pożarnictwa, 

– 

magnetowid VHS lub odtwarzacz DVD, 

– 

odbiornik telewizyjny, 

– 

słowniki dwujęzyczne i branżowe,  

– 

przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 6. 

 

4.2.4. Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 

 

 

Tak 

 
 

Nie 

1)  opisać ustnie obrazek w języku angielskim? 

 

 

2)  stworzyć bank słownictwa zawodowego w języku angielskim?  

 

 

3)  słuchać tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim? 

 

 

4)  prawidłowo uzupełnić tekst w języku angielskim? 

 

 

5)  przyjąć w języku angielskim zgłoszenie telefoniczne? 

 

 

6)  wypowiedzieć się na tematy zawodowe w języku angielskim?  

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25 

 

4.3.  Doskonalenie  umiejętności  pisania  i  czytania  w  języku 

angielskim 

 

4.3.1. Materiał nauczania 
 

Podstawowe cechy redagowania tekstów o tematyce zawodowej

 

E – mail o tematyce zawodowej może być listem oficjalnym lub nieoficjalnym. Jeżeli jest 

on  oficjalnym,  wówczas  w  korespondencji  anglojęzycznej  [8]  należy  używać  języka 
oficjalnego,  profesjonalnego  słownictwa,  zwrotów  grzecznościowych  oraz  właściwych 
nagłówków.  Taka  wypowiedź  pisemna  powinna  być  prawidłowo  zaadresowana  i  czytelnie 
podpisana.  Nie  używa  się  skróconych  form  wyrazów  ani  języka  kolokwialnego.  Jeśli  nie 
znamy nazwiska adresata, wówczas każdy list oficjalny rozpoczyna zwrot Dear Sir or Madam 
(Szanowny  Panie  lub  Pani),  a  kończy  –  Yours  faithfully  (z poważaniem).  W  listach 
adresowanych  do  osoby  znanej  z  nazwiska,  np.  Mr.  Wilson,  należy  użyć  zwrotu  Dear  Mr. 
Wilson (Szanowny Panie Wilson), a zakończyć list zwrotem Yours sincerely (z poważaniem).  

Jeśli wiadomość e – mail jest listem nieoficjalnym adresowanym, np. do kolegi, wówczas 

można stosować skróty  i zwroty z  języka potocznego, czy też żargonu zawodowego. Należy 
też pamiętać o zwrotach grzecznościowych. 

 

Struktura wiadomości e  mail 

Każdy e – mail powinien zawierać następujące informacje: 

– 

imię i nazwisko odbiorcy / receiver name and surname, 

– 

imię i nazwisko nadawcy / sender (mailer) name and surname, 

– 

adres e – mail nadawcy i odbiorcy / sender and receiver email address 

– 

datę / date, 

– 

temat wiadomości / subject, 

– 

nagłówek, np. ze zwrotem oficjalnym, typu Dear Sir or Madam lub nieoficjalnym, np. Hi 
John /  heading with an official expression, such as Dear Sir or Madam or unofficial,  for 
example, Hi John, 

– 

treść wiadomości / message content, 

– 

zakończenie ze zwrotem oficjalnym, np. Yours faithfully lub nieoficjalnym, np. See you 
soon, bye / ending with an official expression, for example, Yours faithfully or unofficial, 
for example, See you soon, bye, 

– 

podpis,  w  wypadku  oficjalnej  wiadomości  e  –  mail,  należy  wpisać  zajmowane 
stanowisko służbowe / signature, in a case of the official e – mail message should be put 
the official position. 

 

Oto przykład oficjalnego listu e – mail: 

 
To: “Everything for Firemen” company 
From: Fire Brigade Headquarters in Lublin 
Email address: agrieq@wp.pl 
Date: 5 October 2007 
Subject: Catalogues and Price Lists 
 
Dear Sir or Madam, 

We would like to get to know about your latest offer of firefighting and rescue equipment 

for  firefighters  and  its  current  prices.  If  you  have  a  wide  range  of  new  products  and 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26 

competitive  prices,  you  can  count  on  regular orders  from us. Please  send us  new  catalogues 
and price lists. 

 

Yours faithfully, 
Mark Emerald 
A Fire Brigade Chief in Lublin 
 
Do: Firma “Wszystko dla strażaków” 
Od: Komenda Straży Pożarnej w Lublinie 
Adres e – mail: agrieq@wp.pl 
Data: 5 października 2007 
Temat: Katalogi i cenniki 
 
Szanowny Panie/Pani, 

Chcielibyśmy  dowiedzieć  się  więcej  o  Waszej  najnowszej  ofercie  sprzętu  pożarniczego 

i ratowniczego  dla  strażaków  i  jego  aktualnych  cenach.  Jeśli  macie  szeroki  asortyment 
produktów  i  konkurencyjne  ceny,  możecie  liczyć  na  nasze  regularne  zamówienia.  Proszę 
o przesłanie nam nowych katalogów i cenników. 

 

Z poważaniem,  
 
Marek Emerald 
Komendant Straży Pożarnej w Lublinie 
 

Oto przykład nieoficjalnego listu e – mail: 
 

To: Firefighters team  
From: Simon Stevenson 
Email address: simmafire@wp.pl 
Date: 11 May 2007 
Subject: Training 
 
Hi Guys! 
 

I’m writing to tell you about training course for firefighters in York. I’m very busy here, 

because  we  have  a  lot  exercises  every  day.  Each  participant  must  be  well  –  prepared  to 
classes.  Apart  from  the  lecturers,  I’ve  physical  exercises  and  I’m  learning  how  to  use  the 
newest fire and rescue equipment. Yesterday I received modern protective clothes made of the 
best quality materials. I’ve met a lot of new friends from almost all the world. 

I come back next week. 
See you soon. 

Regards, 
Simon 
 
Do: Ekipa strażacka 
Od: Szymon Stevenson 
Adres e – mail: simmafire@wp.pl 
Data: 11 maja 2007 
Temat: Szkolenie 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27 

Cześć chłopcy! 
 

Piszę, aby opowiedzieć  Wam o szkoleniu dla  strażaków w Yorku. Jestem  bardzo zajęty, 

ponieważ  mamy  dużo  zajęć  każdego  dnia.  Każdy  uczestnik  musi  być  dobrze  przygotowany 
do zajęć. Oprócz wykładów, mam ćwiczenia fizyczne i uczę się obsługi najnowszego sprzętu 
strażackiego  i  ratowniczego.  Wczoraj  dostałem  nowoczesną  odzież  ochronną  wykonaną 
z materiałów najlepszej jakości. Poznałem wielu nowych przyjaciół niemal z całego świata. 

Wracam w przyszłym tygodniu. 
Pozdrawiam, 
Szymon 

 
Wyszukiwanie  informacji  w  czasopismach  i  na  stronach  internetowych  w  języku 
angielskim 

Informacje o tematyce zawodowej można znaleźć w czasopismach specjalistycznych oraz 

na  stronach  internetowych.  Służby  pożarnicze  krajów  anglojęzycznych,  zwłaszcza  Stanów 
Zjednoczonych  i  Wielkiej  Brytanii  zamieszczają  na  stronach  internetowych  elektroniczną 
wersję  wielu  czasopism,  najnowszych  artykułów  czy  ciekawostek  z  zakresu  pożarnictwa 
i ratownictwa.  Wystarczy  wpisać  w  wyszukiwarkę  hasło  “firefighter”,  “national  firefighter”, 
“international  firefighting  news”,  “fire  engineering”,  a  ukażą  się  adresy  wielu  stron 
internetowych  i  tytuły  czasopism  specjalistycznych  z  dziedziny  pożarnictwa.  Oferują  one 
szeroki zakres zagadnień zawodowych, który zamieszczają w spisie treści. 

Sposoby korzystania z Internetu: 

– 

strony internetowe – zawierają informacje, porady, artykuły, ciekawostki, linki, 

– 

e – mail – poczta elektroniczna, 

– 

forum dyskusyjne lub tablice informacyjne – możliwość interaktywnej dyskusji, dzielenia 
się wiedzą i doświadczeniem, 

– 

chat – rozmowa on – line z drugą osobą w tym samym czasie, 

– 

video – konferencja – komunikacja na odległość przy użyciu kamery internetowej, 

– 

materiały  autorskie  –  umieszczanie  na  stronach  internetowych  własnych  opracowań, 
tworzenie własnych stron internetowych, 

 

The ways of using the Internet : 

– 

web sides – they include information, advice, curiosities and links, 

– 

email – electronic mail, 

– 

debatable  forum  or  news  boards  –  possibility  of  interactive  discussion,  share  the 
knowledge and experience, 

– 

chat – talk on – line with the other person at the same time, 

– 

video – conference – communication at a distance using the Internet video camera, 

– 

copyright  materials  –  placement  on  the  Internet  pages  own  studies,  own  Internet  pages 
creation. 

 
Techniki czytania ze zrozumieniem 

W języku angielskim do zrozumienia czytanego tekstu służą odpowiednie techniki.  
Oto najważniejsze z nich [4]: 

1.  Prediction – przewidywanie – przed przystąpieniem do czytania tekstu należy spojrzeć na 

tytuł,  podtytuł,  nagłówki,  ilustracje  i  spróbować  odgadnąć,  o  czym  jest  tekst.  Po 
przeczytaniu  kilku  wersów  tekstu,  trzeba  zadać  podstawowe  pytanie:  What  is  the  text 
about?  (O  czym  jest  tekst?)  Jeśli  są  pytania  do  tekstu,  można  podjąć  próby  udzielenia 
odpowiedzi przed czytaniem, a po przeczytaniu sprawdzić ich trafność. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28 

2.  Sequencing/Matching – łańcuch, ciąg, porządek, kolejność/łączenie – jeżeli poszczególne 

akapity tekstu nie  są ułożone w chronologicznej kolejności,  należy przeczytać tekst, aby 
zrozumieć jego ogólny sens. Następnie trzeba ułożyć jego sens w logicznej, przyczynowo 
–  skutkowej  kolejności.  Pomocne  mogą  być  określniki  czasu,  typu:  before  –  zanim, 
przed,  firstly  –  najpierw,  itd.,  które  wskazują  na  chronologię  tekstu.  Do  łączenia 
akapitów,  zdań  warto  użyć  zaimków  i  sprawdzić  akapit  bądź  zdanie  przed  i po  zaimku, 
czy referuje ono przedmiot lub osobę, którą określa konkretny zaimek. 

3.  Words  you  don’t  know  –  słowa,  których  nie  znasz  –  nie  jest  konieczne  zrozumienie 

każdego słowa, ale ogólny sens tekstu lub konkretnych  informacji. Jeżeli niezrozumiane 
są  kluczowe  słowa,  warto  zastanowić  się,  jaką  są  częścią  mowy  –  czasownik, 
rzeczownik, itd., a także ich znaczenie – pozytywne czy negatywne. Wiele słów w języku 
polskim  mających  podobne  brzmienie  i  pisownię,  ma  podobne  znaczenie  w  języku 
angielskim i te wiedzę też warto wykorzystać. 

4.  Inferring  or  ‘reading  between  the  lines’  –  wnioskowanie  lub  „czytanie  między 

wierszami”  –  aby  prawidłowo  przyporządkować  pytania  lub  nagłówki  do tekstu, należy 
je najpierw przeczytać uważnie i odnaleźć istotne części tekstu. Rozpoznaj najważniejsze 
słowa  odpowiadające  pytaniom  lub  nagłówkom,  a  następnie  pomyśl  o  relacjach 
pomiędzy nimi. 

5.  Word  gaps  –  luki  wyrazowe  –  aby  prawidłowo  uzupełnić  tekst  brakującymi  wyrazami, 

trzeba  go  przeczytać  i  zrozumieć  jego  ogólny  sens.  Następnie  trzeba  przeczytać  zdanie 
z luką  oraz  zdanie  przed  i  po  nim.  Można próbować  odgadnąć,  jakie słowo  brakuje, np. 
czy  jest  to  rzeczownik,  przymiotnik. Po  uzupełnieniu  zdania  danym  wyrazem,  sprawdź, 
czy  ma  ono  sens.  Niekiedy  możliwe  jest  użycie  kilku  wariantów  słów,  a  nie  tylko 
jednego. 

 
Zasady tłumaczenia tekstów  

Tłumaczenie  tekstów  o  tematyce  zawodowej  zarówno  z  języka  angielskiego  jak 

i polskiego  może  przysparzać  wielu  trudności,  ponieważ  trzeba  znać  profesjonalne 
słownictwo  oraz  struktury  składniowo  –  leksykalne  charakterystyczne  dla  tego  języka. 
Aby poprawnie przetłumaczyć tekst należy: 

 

stosować terminologię i frazeologię subjęzyka specjalistycznego, 

 

dbać  o  poprawność  gramatyczną,  ortograficzną  i  leksykalną  (leksyka  specjalistyczna 
i niespecjalistyczna), 

 

używać  rejestru  (stylu  funkcjonalnego)  języka  charakterystycznego  dla  danego  rodzaju 
tekstu, 

 

stosować składnię zdań i szyk wyrazów w zdaniu języka, na który tłumaczony jest tekst; 

 

używać  synonimów,  antonimów,  wyrazów  bliskoznacznych,  w  celu  uniknięcia 
powtórzeń, 

 

stosować pełne brzmienie wyrazów, a nie skróty, ponieważ teksty o tematyce zawodowej 
należą do języka oficjalnego, profesjonalnego, 

 

nie tłumaczyć tekstu „słowo po słowie”, 

 

sprawdzać  znaczenie  w  języku  angielskim  tzw.  ‘phrasal  verbs’  (czasowników 
złożonych), ponieważ dodanie innej cząstki powoduje zmianę znaczenia, np. take away – 
odbierać,  zabierać,  take  back  –  odnosić  coś,  cofać,  take  in  –  zrozumieć,  take  off  – 
zdejmować, 

 

sprawdzać  znaczenie  w  języku  angielskim  tzw.  ‘false  friends’  („fałszywych  przyjaciół 
tłumacza”), gdyż są to słowa często mylone w tłumaczeniach, zbyt dosłownie rozumiane, 
np. słowo ‘order’ wcale nie znaczy „medal, wyróżnienie”, lecz „rozkaz” lub „kolejność”. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29 

Oto przykładowe tłumaczenie tekstu [9]: 

 

The Job Duties of a Fire Firefighter

” 

Firefighters work 24 – consecutive – hour shifts, living at the station for the entire period. 

Firefighter  shifts  are  organized  on  the  following  schedule:  24  hours  on  duty,  48  hours  off 
duty. 

While  on  duty,  firefighters  live  and  sleep  at  the  station.  Firefighters,  male  and  female, 

sleep  in dormitory  style  quarters.  Most  stations do not  have any  physical  barriers  separating 
male  and  female  facilities,  including  bathing  and  toilet  areas,  and  rely  on  an  “occupied/not 
occupied” system. 

Firefighters  are  expected  to  volunteer  to  work  overtime  (extra  shifts),  and  occasionally 

may  be required to work overtime. They  may  be away  from home  for days at a time during 
severe  emergency  situations.  Firefighters  work  on  holidays.  Should  your  shift  fall  on 
a holiday,  you  will  be  expected  to  work  at  the  station  over  the  holiday  period.  They  must 
work during unusual and/or catastrophic events such as major brush fires, earthquakes, floods 
or civil unrest. 

The duties and equipment of firefighting make special demands on the physical attributes 

of firefighters. Personal preference for hair length, nail length, jewelry, etc. may be overruled 
for their safety. 

The  fire  service  is regimented and firefighters receive orders, which  must be carried out 

promptly and without question. 

Firefighters  pay  for  their  meals  while  on  duty.  They  also  assist  in  food  shopping,  meal 

preparation and clean up. 

 

“Obowiązki zawodowe strażaka” 

Strażacy  pracują  w  systemie  24  –  godzinnych  zmian,  mieszkając  na  posterunku  przez 

cały ten okres. Zmiany strażaków są organizowane według następującego harmonogramu: 24 
godziny na służbie, 48 godzin bez dyżuru. 

Podczas  służby  strażacy  mieszkają  i  śpią  na  posterunku.  Strażacy,  mężczyźni  i kobiety, 

śpią  na  salach  sypialnych.  Większość  posterunków  nie  ma  żadnych  fizycznych  przeszkód 
oddzielających męskie i żeńskie obiekty, w tym kąpiel i część toalet i funkcjonują w oparciu 
o system „zajęte”, „wolne”.  

Strażacy  są  przygotowani  do  pracy  jako  wolontariusze  w  nadgodzinach  (dodatkowe 

służby)  i  od  czasu  do  czasu  można  od  nich  wymagać  pracy  w  nadgodzinach.  Mogą  być 
całymi  dniami  daleko  od  domu,  podczas  poważnych  nagłych  wypadków.  Strażacy  pracują 
w święta.  Gdyby  twoja  służba  przypadła  w  święta, będziesz  musiał  pracować  na posterunku 
przez  okres  świąt.  Strażacy  muszą  pracować  w  czasie  niezwykłych  i/lub  katastroficznych 
wydarzeń, takich jak pożary, trzęsienia ziemi, powodzie czy niepokoje społeczne. 

Obowiązki  i  sprzęt  pożarniczy  czynią  specjalne  wymagania  w  cechach  psychicznych 

strażaków.  Osobiste  preferencje  co  do  długości  włosów,  paznokci,  biżuterii,  itd.,  mogą  być 
odrzucone dla ich bezpieczeństwa. 

Straż  pożarna  jest  poddana  reżimowi  i  strażacy  otrzymują  rozkazy,  które  muszą  być 

dokładnie wykonane i bez pytania. 

Strażacy płacą za posiłki podczas ich służby. Oni również pomagają w zakupie żywności, 

przygotowaniu posiłków i zmywaniu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30 

4.3.2. Pytania sprawdzające 

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Jak należy redagować teksty o tematyce zawodowej w języku angielskim?  
2.  Jak należy redagować wiadomość e – mail w języku angielskim? 
3.  Jaka jest struktura listu e – mail w języku angielskim? 
4.  W  jaki sposób  można poszukiwać  informacji o tematyce zawodowej w anglojęzycznych 

czasopismach i na stronach internetowych? 

5.  W jaki sposób można korzystać z Internetu?  
6.  Jakie techniki czytania ze zrozumieniem w języku angielskim opanowałeś? 
7.  Jakie zasady tłumaczenia tekstu opanowałeś? 
 

4.3.3. Ćwiczenia  

 
Ćwiczenie 1 

Właśnie  wróciłeś  ze  szkolenia  dla  służb  pożarniczych.  Zredaguj  e  –  mail  w  języku 

angielskim, w którym napiszesz koledze o przebiegu szkolenia.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.3.1. w poradniku dla ucznia), 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zredagować plan listu/wiadomości e – mail, 
4)  zgromadzić potrzebne słownictwo zawodowe, 
5)  napisać e – mail w języku angielskim, 
6)  wysłać wiadomość/list e – mail pocztą elektroniczną, 
7)  odebrać e – mail w języku angielskim,  
8)  odczytać e – mail w języku angielskim, 
9)  wydrukować wiadomości e – mail i odczytać je w języku angielskim w grupie.  
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

−  stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu i drukarkami, 
−  słowniki dwujęzyczne i branżowe, 
−  pakiety multimedialne,  
−  literatura z rozdziału 6. 
 
Ćwiczenie 2 

Wyszukaj  informacje o tematyce zawodowej w języku  angielskim w  czasopismach oraz 

w Internecie.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.3.1. w poradniku dla ucznia), 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  wyszukać w Internecie strony internetowe o tematyce zawodowej w języku angielskim, 
4)  wyszukać  w  Internecie  strony  internetowe  czasopism  o  tematyce  zawodowej  w  języku 

angielskim, 

5)  przeczytać ze zrozumieniem informacje o tematyce zawodowej w języku angielskim, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

31 

6)  skorzystać ze słowników podczas lektury tekstów, 
7)  dokonać selekcji zgromadzonych informacji, 
8)  zredagować notatki z przeczytanych tekstów, 
9)  zaprezentować ustnie wnioski z lektury tekstów w języku angielskim. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

– 

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu i drukarkami, 

– 

słowniki dwujęzyczne i branżowe, 

– 

literatura z rozdziału 6. 

 
Ćwiczenie 3 

Ułóż akapity tekstu w odpowiedniej kolejności, a następnie odpowiedz na pytania.  
 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.3.1. w poradniku dla ucznia), 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  przeczytać  ze  zrozumieniem  tekst o tematyce  zawodowej  w  języku  angielskim  stosując 

technikę Sequencing/Matching, 

4)  ułożyć akapity tekstu w odpowiedniej kolejności sprawdzając znaczenie nieznanych słów 

w słowniku, 

5)  udzielić pisemnej i ustnej odpowiedzi na pytania w języku angielskim. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

– 

tekst przewodni w języku angielskim, 

– 

słowniki dwujęzyczne i branżowe, 

– 

przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 6. 

 
Przykładowy tekst do czytania [4]: 
 

‘Building burned down in Redbrooke’ 

 

a)  An  investigation  is  being  carried  out  to  determine  the  cause  of  the  fire.  At  present  it  is 

suspected  that  it  was  caused  by  a  malfunction  in  the  electrical  wiring  system,  which 
would explain why so many flats were affected at the same time. 

b)  The fire spread rapidly through the building and the rescue operation had to be carried out 

quickly  in  order  to  save  the  forty  –  three  residents  inside.  Twenty  –  nine  people  were 
taken to Redbrooke General Hospital, suffering  from smoke  inhalation and  minor  burns, 
but it is expected that they will be discharged later today. The remaining fourteen people 
were  evacuated  safely  with  no  injuries.  The  Fire  Brigade  battled  with  the  fire  until 
7 o’clock  this  morning  but  were  unable  to  safe  the  building.  The  residents  will  be 
provided with temporary accommodation. 

c)  Disaster  stuck  in  the  town  of  Redbrooke  late  last  night  when  the  recently  built  Palmer 

Court apartment block caught fire and was completely destroyed. 

d)  It was just after 2.00 am when  many of the residents in the building were woken by the 

smell  of  smoke.  The  Fire  Brigade  was  alerted  and  arrived  promptly  to  evacuate  the 
building and extinguish the fire. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

32 

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3.b, 4. a. 
Pytania do tekstu: 
1.  What happened? 
2.  When did it happened? 
3.  Where did it happened? 
4.  What was the cause? 
5.  How many were injured or died? 
6.  What action was being taken as a result? 
 
Ćwiczenie 4 

Przetłumacz tekst na język polski. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.3.1. w poradniku dla ucznia), 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  dokonać  analizy  pod  względem  leksykalno  –  gramatycznym  wzorcowego  tłumaczenia 

tekstu, 

4)  przeczytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim, 
5)  skorzystać ze słowników podczas lektury tekstów, 
6)  dokonać tłumaczenia tekstu na język polski stosując zasady tłumaczenia tekstu, 
7)  zaprezentować efekt swej pracy w języku polskim. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

– 

tekst przewodni – wzorcowe tłumaczenia tekstów, 

– 

tekst do tłumaczenia w języku angielskim,  

– 

słowniki dwujęzyczne i branżowe, 

– 

przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 6. 

 
Przykładowy tekst do tłumaczenia [9]: 

‘Firefighting’ 

 

Firefighting is a dangerous occupation, because firefighters must enter burning structures. 

They  must  search  for  victims,  the  source  of  fire,  and  ways  to  extinguish  the  fire.  In  this 
process, they are exposed to extreme heat, smoke, gas, fumes, and various danger. 

Firefighting  is  very  physically  demanding.  Firefighters  carry  80  –  100  pounds.  of 

equipment such as hoses, axes, ladders, chain saws and extinguishers into and around the fire 
scene to rescue victims and extinguish the fire.  

Firefighters make forced entries into grounds/structures by cutting locks, breaking doors, 

windows or roofs as  need  it to gain access to or ventilate structures. This may  involve using 
hand tools such as axes, sledge hammers, battering rams, and power tools. 

While at a fire scene,  firefighters must constantly  evaluate personal safety  by  examining 

structures for cracks, breaks, and partial collapse. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

33 

Przykładowe tłumaczenie tekstu: 

„Gaszenie pożarów” 

 

Gaszenie  pożarów  jest  niebezpiecznym  zajęciem,  ponieważ  strażacy  muszą  wejść  do 

płonących konstrukcji.  Muszą oni  szukać ofiar, źródła pożaru  i sposobów, aby ugasić pożar. 
W  tym  procesie  są  oni  narażeni  na  najwyższą  temperaturę,  dym,  gaz,  opary  i  rozmaite 
niebezpieczeństwo.  

Gaszenie  pożarów  jest  zajęciem  wymagającym  bardzo  dużej  sprawności  fizycznej. 

Strażacy  noszą  80  –  100  funtów  sprzętu  takiego  jak  topory,  drabiny,  piły  łańcuchowe 
i gaśnice do i wokół miejsca pożaru, aby ratować ofiary i gasić pożar. 

Strażacy  dokonują  wtargnięcia  siłą  na  tereny/konstrukcje  poprzez  przecinanie  zamków, 

wyłamywanie drzwi, okien lub dachów, jeśli wymaga to dostania się do środka lub wentylacji 
struktur.  To  może  wymagać  użycia  narzędzi  ręcznych  takich  jak  topory,  młoty  kowalskie 
dwuręczne, tarany i narzędzi z napędem elektrycznym. 

Podczas  pobytu  w  miejscu  pożaru,  strażacy  muszą  ciągle  oceniać  osobiste 

bezpieczeństwo  poprzez  sprawdzanie  konstrukcji  pod  względem  pęknięć,  załamań  oraz 
częściowego zawalenia się.  

 

4.3. 4. Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 

 
 

Tak 

 
 

Nie 

1)  zredagować e – mail w języku angielskim?  

 

 

2)  wyszukać  informacje  o  tematyce  zawodowej  w  języku  angielskim 

w czasopismach oraz w Internecie? 

 

 

 

 

3)  przeczytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim? 

 

 

4)  zastosować techniki czytania ze zrozumieniem w języku angielskim?  

 

 

5)  ułożyć kolejno akapity tekstu w języku angielskim? 

 

 

6)  udzielić na pytania po lekturze tekstu w języku angielskim? 

 

 

7)  przetłumaczyć tekst na język polski?  

 

 

8)  zastosować zasady tłumaczenia podczas przekładu tekstu?  

 

 

9)  skorzystać ze słowników dwujęzycznych i branżowych? 

 

 

10)  redagować notatki z lektury tekstów? 

 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

34 

 
 [ 

5.  SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ 
 

INSTRUKCJA DLA UCZNIA 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Jeśli udzielenie odpowiedzi  będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż  jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

Powodzenia! 

 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Zwrot: „katastrofa budowlana” znaczy w języku angielskim 

a)  building catastrophe.  
b)  disaster in a building. 
c)  catastrophe in a place of building. 
d)  a construction disaster. 
 

2.  Zwrot: “chain saw” znaczy w języku polskim 

a) 

piła ręczna. 

b)  piła tarczowa. 
c) 

piła elektryczna. 

d)  piła spalinowa. 
 

3.  Zwrot: „udzielić pierwszej pomocy” znaczy w języku angielskim 

a) 

to give first aid. 

b)  to give first help.  
c) 

to help immediately. 

d)  to rescue quickly.  
 

4.  Zwrot: “a foam (fire) extinguisher” znaczy w języku polskim 

a) 

gaśnica przenośna. 

b)  cysterna z wodą. 
c) 

gaśnica proszkowa. 

d)  gaśnica pianowa. 

 

5.  Zwrot: “I would like to apologise” należy przetłumaczyć na język polski jako: 

a) 

chciałbym zaprosić. 

b)  chcę zaproponować. 
c) 

chciałbym przeprosić  

d)  chcę złożyć zamówienie. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

35 

6.  Zdanie: “Are there any injured inside?” znaczy w języku polskim 

a) 

Czy wewnątrz są jakieś niebezpieczne przedmioty? 

b)  Czy wewnątrz są jacyś ranni? 
c) 

Czy poszkodowani zostali ewakuowani na zewnątrz? 

d)  Czy na zewnątrz jest jakiś hydrant? 
 

7.  Zdanie: „Pracuję jako strażak od 10 lat” znaczy w języku angielskim 

a) 

I have worked as a firefighter for 10 years. 

b)  I have been worked like a firefighter for 10 years. 
c) 

I work as a firemen since 10 years. 

d)  I am working as a firefighter for 10 years. 
 

8.  Jeżeli oficjalny list e – mail rozpoczyna zwrot grzecznościowy “Dear Sir or Madam”, to 

w zakończeniu powinien być użyty zwrot 
a) 

Yours faithfully. 

b)  Yours sincerely. 
c) 

Regards. 

d)  All the best. 

 
9.   Dokończ zdanie: If you see a fire 

a) 

quench it quickly. 

b)  phone for alarm.  
c) 

raise the alarm.  

d)  do nothing. 
 

10.  Uzupełnij zdanie: The firemen … the hose 

a) 

put down. 

b)  reeled out. 
c) 

caught. 

d)  watered. 
 

11.  Zdanie:  “The  fire  was  spreading  with  every  passing  minute”  należy  przetłumaczyć  na 

język polski jako 
a) 

Pożar został ugaszony w ciągu kilku minut. 

b)  Pożar dogasał z minuty na minutę. 
c) 

Pożar zmniejszał się z minuty na minutę. 

d)  Pożar powiększał się z minuty na minutę. 

 
12.  Zdanie: „Pożar strawił cały budynek” należy przetłumaczyć na język angielski jako 

a) 

The fire consumed the entire building. 

b)  The fire has been damaged the entire building. 
c) 

The fire spread through the entire building. 

d)  The fire collapsed whole structure.  

 
13.  Uzupełnij zdanie: When the firefighters …, the house was almost burnt out 

a)  are coming into the building 
b)  will arrive to fight the fire 
c)  were going on the place 
d)  arrived on the scene 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

36 

14.  Definition: “It is collapsible reservoir used for storing water transported to fire ground by 

tanker. May be inflatable or supported by a frame” describes 
a)  a portable water tank. 
b)  a fire engine. 
c)  a fire hose. 
d)  a fire extinguisher. 
 

15.  Zdanie: “The fire extinguisher must be kept within easy reach” należy przetłumaczyć na 

język polski jako  
a)  Gaśnica może znajdować się w każdym miejscu. 
b)  Gaśnica musi znajdować się w niedostępnym miejscu. 
c)  Gaśnica powinna znajdować się w miejscu niedostępnym dla dzieci. 
d)  Gaśnica musi znajdować się w dostępnym miejscu. 
 

16.  Dokończ definicję: Dry powders are 

a) 

fire extinguishing agents for use on inflammable metals. 

b)  fire extinguishing agents for use on plastic materials. 
c) 

fire extinguishing agents for use on flammable metals. 

d)  fire extinguishing agents for use on fireproof materials. 

 
17.  Airbags should be defined as 

a)  a portable net for catching victims falling or jumping from burning structures.  
b)  an appliance used for moving large amounts of water. 
c)  plumbing accessories for connecting hoses and pipes. 
d)  non – collapsible sections of hose. 

 

18.  Dokonując tłumaczenia tekstu należy unikać 

a) 

poprawności stylistycznej (stylistic correctness). 

b)  sprawdzania znaczenia słów w słowniku (checking words meaning in a vocabulary). 
c) 

stosowania zawodowego słownictwa (professional vocabulary). 

d)  tłumaczenia słowo po słowie (“word by word”). 
 

19.  Dokończ zdanie: You can find information in the Internet  

a) 

only by the e – mails. 

b)  only by the web pages.  
c) 

web pages, e – mail, chat, video conference, debatable forum, copyrights materials. 

d)  only by the chat. 

 
20.  Dokończ zdanie: In the e – mail message you should place the following elements 

a)  To and from. 
b)  Subject.  
c)  Receiver address. 
d)  To,  from,  your  and  receiver  address,  heading,  subject,  content,  ending  and  your 

signature. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

37 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko.......................................................................................... 
 

Posługiwanie się językiem obcym zawodowym 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1.    

 

2.    

 

3.    

 

4.    

 

5.    

 

6.    

 

7.    

 

8.    

 

9.    

 

10.  

 

11.  

 

12.  

 

13.  

 

14.  

 

15.  

 

16.  

 

17.  

 

18.  

 

19.  

 

20.  

 

Razem:   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

38 

6.  LITERATURA 

 
1.  Comfort J., Utley D.: Effective Presentations. Oxford English Video1996 
2.  Comfort J., Utley D.: Effective Telephoning. Oxford English Video 1996 
3.  Evans V., Dooley J.: Enterprise Coursebook Intermediate. Express Publishing 1998 
4.  Harris M., Mower D., Sikorzyńska A.: New Opportunities Intermediate. Longman 2005 
5.  Longman Dictionary of Contemporary English. Pearson Education Limited 1995 
6.  Seidel K. H.: Słownik techniczny angielsko-polski polsko-angielski. Wydawnictwo REA, 

Warszawa 2005 

7.  Wielki Słownik PWN-Oxford. Wydawnictwo PWN, Warszawa 2004 
8.  Wilson  P.:  Korespondencja  w  języku  angielskim…  czyli  poradnik  menedżera. 

Wydawnictwo Philips Wilson, Warszawa 1998 

9.  http://www.cincinnati-oh.gov/ 
10.  http://www.nationalfirefighter.com