BARANEK BO

ŻY 

     W wielu ksi

ęgach Nowego Testamentu (J, Dz,1P, a zwłaszcza Ap) Chrystus jest utożsamiany z barankiem. Temat

 ten pochodzi, w dwu perspektywach, ze Starego Testamentu 

    1. 

S

ługa Jahwe. 

   Prze

śladowany przez swych nieprzyjaciół prorok Jeremiasz przyrównuje się do baranka,

 „którego prowadz

ą na zabicie" 

(Jer 11,19)

. Obraz ten jest nast

ępnie zastosowany do *Sługi Jahwe. Umierając dla

 dokonania ekspiacji za grzechy swego ludu, S

ługa Jahwe ukazuje się jako „baranek na rzeź prowadzony, jak owca

 niema wobec strzyg

ących ją; tak on nie otworzył ust swoich" 

(Iz 53,7)

. Tekst ten podkre

ślając pokorę i uległość

 S

ługi, zapowiadał może najdokładniej przyszłość Chrystusa, jak to zresztą wyjaśniał Filip eunuchowi królowej

 Etiopii 

(Dz 8,31-35)

. Do tego tekstu odwo

łują się ewangeliści, gdy mówią, jak to Chrystus milczał przed

 sanhedrynem 

(Mt 26,63)

 i nic nie odpowiada

ł Piłatowi 

(J 19,9)

. Rzecz mo

żliwa, że do niego również nawiązywał Jan

 Chrzciciel, gdy okre

ślał Jezusa, według czwartej Ewangelii, mianem „Baranka Bożego, który gładzi grzech świata"

 

(J 1,29

; por. 

Iz 53,7

; 

Iz 53,12

; 

Hbr 9,28)

. 

    2. 

Baranek wielkanocny. 

   Gdy Bóg postanowi

ł uwolnić swój lud z *niewoli egipskiej, wydał Żydom rozkaz,

 a

żeby w każdej rodzinie złożono w ofierze baranka „bez skazy, samca jednorocznego" 

(Wj 12,5)

, aby go spo

żyto

 wieczorem i a

żeby jego krwią naznaczono odrzwia domów. Dzięki tym *znakom mieli być Żydzi potem oszczędzeni

 przez Anio

ła- Niszczyciela, przychodzącego po to, żeby wygładzić wszystkie nowo narodzone dzieci egipskie.

 Wzbogacaj

ąc temat pierwotny, tradycja żydowska nadała z czasem krwi baranka wartość *zbawczą:

 „Wyprowadzi

łem was z Egiptu dzięki krwi przymierza i obrzezania oraz z powodu krwi Paschy" (Pirke R. Eliezera;

 por. Mechilta na 

Wj 12)

. Dzi

ęki *krwi baranka wielkanocnego również Hebrajczycy zostali wybawieni z *niewoli

 egipskiej i mogli si

ę stać następnie „ludem świętym", „królestwem kapłanów" 

(Wj 19,6) 

, powi

ązanych z Bogiem

 moc

ą specjalnego *przymierza i rządzonych Prawem Mojżesza. 

    Tradycja chrze

ścijańska widziała w Chrystusie „prawdziwego Baranka" wielkanocnego (Prefacja ze mszy św.

 wielkanocnej), a Jego zbawcz

ą misję przedstawia dość dokładnie katecheza chrzcielna znajdująca się u źródeł

 Pierwszego Listu Piotra. Do tej samej katechezy nawi

ązuje zarówno Jan w swoich pismach, jak i autor Listu do

 Hebrajczyków. Jezus jest Barankiem 

(1P 1,19

; 

J 1,29

; 

Ap 5,6)

 bez skazy 

(Wj 12,5)

, tzn. bez grzechu 

(1P 1,19

; 

J 8,46

;

 

1J 3,5

; 

Hbr 9,14)

, i dokonuje odkupienia ludzi za cen

ę własnej krwi (1P 18n; Ap 5,9n; Hbr 9,12-15). On również

 wyprowadzi

ł ich z „ziemi" 

(Ap 14,3)

, ze *

świata złego, pogrążonego w perwersji moralnej, mającej swe źródło w

 kulcie *idolów 

(1P 1,14

; 

1P 1,18

; 

1P 4,2n)

. Odt

ąd są już w stanie uniknąć *grzechu 

(1P 1,15 n 

; 

J 1,29

; 

1J 3,5-9)

 i

 utworzy

ć nowe „królestwo kapłanów", prawdziwy „lud święty" 

(1P 2,9

; 

Ap 5,9 n

; por. 

Wj 19,6)

, który czci Boga

 duchowym *kultem nienagannego 

życia 

(1P 2,5

; 

Hbr 9,14)

. Ludzie ci wyszli z ciemno

ści pogaństwa — jest to ich

 duchowy *eksodus — by wej

ść w światłość *Królestwa Bożego 

(1P 2, 9)

. Dzi

ęki krwi Baranka pokonali szatana,

 którego typem by

ł faraon, i w ten sposób mogą śpiewać kantyk Mojżesza i Baranka 

(Ap 15,3

; 

Ap 7,9n

; 

Ap 7,14-17

;

 por 

Wj 15)

, czyli hymn, który opiewa wyzwolenie ludzi. 

    Tradycja, dopatruj

ąca się w Chrystusie prawdziwego Baranka wielkanocnego, sięga swymi korzeniami samych

 pocz

ątków chrześcijaństwa. Paweł zachęca wiernych Koryntu, żeby byli jak przaśniki,  żyjąc w „czystości i

 prawdzie"; poniewa

ż „Chrystus został złożony w ofierze jako nasza *Pascha" 

(1Kor 5,7)

. Nie przedstawia on w ten

 sposób jakiej

ś nowej nauki o Chrystusie- Baranku, lecz odwołuje się do tradycji liturgicznych, wiążących się z

 Pasch

ą chrześcijańską, tradycji pochodzących grubo sprzed lat 55—57, w których Apostoł redagował swój list. 

    Je

żeli się zaufa chronologii Jana, to samą śmierć Chrystusa należy uznać za bazę tej tradycji. Jezus został skazany

 na 

śmierć w przeddzień Święta Przaśników 

(J 18,28

; 

J 19,14

; 

J 19,31)

, czyli w sam dzie

ń Paschy, po południu 

(J

 19,14)

, nawet o tej samej godzinie, w której wed

ług przepisów Prawa, w świątyni zabijano na ofiarę baranki. Po

 

śmierci nie łamano Mu nóg w przeciwieństwie do pozostałych skazanych (

J 19,33)

, w czym Ewangelista widzi

 wype

łnienie się przepisów rytualnych, dotyczących baranka wielkanocnego 

(J 19. 36

; por. 

Wj 12,46)

. 

    3. 

Baranek niebieski. 

   Nie odchodz

ąc od tematu zasadniczego, jakim jest Chrystus-Baranek wielkanocny 

(Ap 5,9

 n)

, Apokalipsa uwydatnia bardzo ostry kontrast pomi

ędzy słabością Baranka złożonego w ofierze a *potęgą, jaką On

 uzyskuje wskutek swego wyniesienia do nieba. W momencie swej zbawczej 

śmierci Baranek- Chrystus jest

 równocze

śnie lwem, którego *zwycięstwo uwalnia lud Boży z więzów potęgi zła 

(Ap 5,5 n 

; 

Ap 12,11)

. Zasiadaj

ąc

 teraz wspólnie z Bogiem na tronie 

(Ap 22,1

; 

Ap 22,3)

 i b

ędąc wspólnie adorowanym przez niebieskie byty 

(Ap 5,8

;

 

Ap 5,13

; 

Ap 7,10)

, posiada On obecnie w

ładzę samego Boga. To On właśnie wykonuje wyroki wydane przez Boga

 na grzeszników 

(Ap 6,1...)

, nape

łniając ich, wskutek swego *gniewu, wielkim przerażeniem 

(Ap 6,16)

; to On

 równie

ż prowadzi bój eschatologiczny przeciwko wszystkim sprzymierzonym potęgom zła, a zwycięstwo, które nad

 nimi odniesie, b

ędzie Jego konsekracją na „Króla królów i Pana panów" 

(Ap 17,14

; 

Ap 19,16) 

. Swoj

ą pierwotną

 

łagodność odzyska On ponownie dopiero podczas zaślubin z Jerozolimą niebieską, która jest symbolem Kościoła

 

(Ap 19,7; Ap 19,9

; 

Ap 21,9)

. Baranek stanie si

ę wtedy *Pasterzem po to, by poprowadzić wiernych do źródeł żywej

 *wody niebieskiego szcz

ęścia 

(Ap 7,17

; por. 

Ap 14,4)

.