Jan Kochanowski

   1530  .   

, 

 22 

 1584  .   

. 

Urodzony w

r w Sycynie zmarł

sierpnia

r w Lublinie

*

   

 

 

 

-

Nauka i studia tzw okres padewski

 

 

 

 

dominuje twórczość łacińska pod

 

 

 

 

 

 "

 

   

 

..." 

koniec tego okresu powstaje hymn Czego chcesz od nas Panie

*

 

 

Okres dworski

- 

 

 

  . . "

" , "

" 

początkowo utwory epickie m in Szachy

Zgoda na

 

 

 

 

 

   1580. 

dworze królewskim powstają pieśni wydane w

*

 

Okres ziemiański

 -   

 

   

 

. 

to kontynuacja wątków i tematów dawniejszych

   

 

 

     

 

 

. 

Był to poeta który przyczynił się do rozwoju literatury polskiej

 

 

   

 

   

   

 , 

 

 

 

. 

   

Poeta jest zdania ze człowiek powinien się cieszyć z życia

spędzać każdą chwilę najlepiej Najważniejsze dla niego

 

   

   

. 

 

 

 

 

 

 

. 

 

 

 

.

wydaje się życie na wsi Człowiek renesansu powinien służyć jak najlepiej ojczyźnie Poeta bardzo ceni człowieka

 

   ,   

 

 

   

 

   , 

   

 

 

 

. 

Uważa on że każdy powinien robić w swoim życiu tak aby go później inne pokolenia pamiętały

 

 

 

 

 

 ,   

 

 

   

 , 

 

   

Na podstawie jego utworów możemy stwierdzić że człowiek renesansowy cieszył się życiem spędzał czas na łonie

 

 , 

     

 

 

 

   

. 

 ,   

 

   

 

przyrody

bawił się i używał wszelkiego rodzaju uciech i rozrywek Mimo

że człowiek podchodził do życia bardzo

 

   

 

 

,   

 

 

 

 

 

 (

).

lekko to jednak lubił pracować był dobrym patriotą oraz miał pewne zasady wartości

 

   

 

   

Biografia wpisana w twórczość Jana z Czarnolasu

 

 

     

   

 

 

 

.   

   14 

 

 

Jan Kochanowski urodził się w Sycynie w średnio zamożnej rodzinie szlacheckiej W wieku lat

rozpoczął naukę w

 

 

,    

  1551-1552  

 

   

 

 

 

   

Akademii Krakowskiej w latach

zaś korzystając z protekcji księcia Albrechta przebywał w Królewcu

 

 

 

 

.     1552  

 

 

 

,  

 

  5  

 

 

studiując na tamtejszym uniwersytecie W

roku wyjechał do Włoch gdzie spędził

lat studiując na

 

   

, 

 

 

 

 

, 

 

 

uniwersytecie w Padwie gdzie zdobył gruntowne wykształcenie filologiczne ukoronowane doskonałą znajomością

 

, 

 

 

 

. 

 

 

   

 

 

. 

 

 

łaciny greki oraz literatury starożytnej Jego pierwsze utwory to łacińskie elegie miłosne Stopniowo coraz bardziej

 

     

   

 

. 

 

 1559 

   

 

 

 10 

przekonywał się do tworzenia w języku ojczystym Wróciwszy około

roku do Polski Kochanowski przez

lat

 

   

 

,     

 

 

 

 

 

, 

 

 

przebywał na dworach magnackich a w końcu został sekretarzem króla Zygmunta Augusta jego pozycja znakomitego

 

 

 

 

 

   

.  

  1570  

 

 

 

   

 

 

poety była już wtedy bezpieczna i ugruntowana Około

roku porzucił życie dworskie i przeniósł się do

 

   

   

 

. 

 

   

   

 

 

 

. 

otrzymanego w spadku po matce Czarnolasu Tutaj zamieszkał na stałe ze swą małżonką Dorotą Podlodowską Życie

 

 

 

   

   

 

     

,     

 

 

 (1578   1579). 

na wsi upływało w zgodzie z humanistycznymi ideałami i w harmonii aż do śmierci córki Urszuli

lub

Jan

 

 

 

   

   1584 

.

Kochanowski umarł nagle w Lublinie w

roku

 

 

 

 

   3 

:

Życie Jana Kochanowskiego można podzielić na

etapy

1) 

 

, 

okres młodości studiów

2) 

 

 

 

okres pobytu nma dworach

3) 

 

 

okres czarnoleski

 

  ?

utwory autobiograficzne to

"  

   

" -

Do gór i lasów

 

 

 

 

 

 

   

 

 

 

 - 

podmiot liryczny opisuje swe dotychczasowe losy i określa swój model życia

renesansowego

 

.  

 

 

 

 

 

,  

 

 

 

 

,

humanisty Życie ludzkie jest bezustannym poznawaniem świata jest również przygodą pełną niewiadomych

 

 

. 

   

 

 

 

, 

 

   

 

nieoczekiwanych zmian Jest to jednocześnie otwór pełen optymizmu wyrażonego chociażby w zamykającej wiersz

 

:       

 

, 

     

 

. 

   

 

 

 

   

deklaracji a ja z tym trzymam kto co w czas uchwyci Należy te słowa rozumieć jako nawiązanie do antycznego

 

 

 "

 

" 

 

 

.

hasła epikurejczyków carpe diem czyli chwytaj dzień

"  

 

"

O żywocie ludzkim

 -   

, 

   

 

 

,   

 

 

, 

to fraszka która nie jest typowo autobiograficzna ale obrazuje problemy filozoficzne nad

 

 

   

, 

 

 

, 

   

 

   

 

. 

     

którymi zastanawia się poeta czyli nad życiem rolą i miejscem człowieka w otaczającym świecie Pojawia się tu pełna

 

 

 

 

 

. 

 

   

 

 

   

 

.

zadumy refleksja nad losem ludzi Człowiek jest tu przedstawiony jako kukiełka w rękach przeznaczenia

****************************

 

   "

" 

 

Kryzys światopoglądowy w Trenach Jana Kochanowskiego

 - 

 

, 

 

 

, 

 

, 

 

Tren

utwór żałobny poświęcony osobie zmarłej wyrażający ból rozpacz po

 

 

 

. 

   

 

 

  : 

 

,

stracie bliskiej osoby Wyróżniono w nim takie części jak pochwała zmarłego

 

   

   

 

.

opłakiwanie i pocieszenie po stracie zmarłego

 

 

 

 

 

 

 

Kochanowski napisał cykl XIX Trenów poświęconych zmarłej dwuipółletniej

 

 

.

córeczce Urszulce

   - 

 

  ,   

 

,   

 

 

 

 

 

  . 

   

Tren VII

poeta przyznaje się że jest zrozpaczony a widok ubrań zmarłej Urszulki potęguje jego żal Uskarża się na

 

 

 

 

 

 

 

 

 

,  

 

 

 

 

 

okrutny los przedwcześnie zmarłej córki oraz na tragedię rodziców którzy musieli ograniczyć się jedynie do

 

   

 

. 

 

   

 

,    

 

, 

 

.   

pogrzebowej dla niej wyprawki Jednak Kochanowski nie mówi wprost że Urszulka zmarła tylko zasnęła W posagu

 

 

   

, 

 

,   

 

 

.

rodzice dali jej trumnę nędzną koszulkę a plany były inne

 

 - 

 

 

, 

   

,   

. 

 

 

. 

 

   

 

Tren VIII

autor wspomina córkę opisuje jej zalety jej dobro Była duszą domu Cały utwór to apostrofa skierowana

 

 

. 

 

 

, 

 

   

, 

 

. 

 

, 

do Urszulki Poeta rozpamiętuje stratę opisuje tęsknotę za córką demonstracja żalu Była pocieszeniem radością

 

.     

 

 

   

.

rodziców Po jej śmierci pustka gości w domu

   - 

 

 

,   

 

 

 

 

, 

   

 

 

Tren IX

podmiot liryczny twierdzi że całe życie wyznawał filozofię stoicką jednak w momencie próby filozofia

 

   

 

, 

 

, 

   

     

. 

 

 

   

okazała się tylko teorią pustymi słowami które nie sprawdziły się w praktyce Kochanowski zamiast zachować się jak

 

, 

. 

 

 

, 

   

    , 

       

.

stoik rozpacza Przeżył kryzys światopoglądowy ponieważ nie sprawdził się ten którym żył do tej pory

  - 

 

 

 

. 

   

 

  . . 

 

 

 

 - 

,

Tren X następuje zachwianie wiary Kochanowskiego Zadaje on różne pytania m in gdzie może być Urszulka

Pyta

 

 

 

, 

 

   

 

, 

 

     

 (

). 

   

,

czy jest aniołem czy jest na wyspach szczęśliwych czy zmieniła się w słowika reinkarnacja

Szuka jej wszędzie

 

,     

, 

   

 

.

wątpi co do wiary wątpi w życie pozagrobowe

   - 

 

 

 

 

. 

 

 

 

. 

,   

 

 

Tren XI

autor zadaje liczne pytania retoryczne Wśród pytań występuje bluźnierstwo Stwierdza że nie warto być

 

,       

 

. 

 

   

,       

, 

  . 

,     

pobożnym bo i tak człowiek cierpi Jednak dochodzi do wniosku że tak nie można opamiętuje się Uważa że z żalu

 

 

.

traci rozsądek

 

 -   

 

 

 

 

   

 

. 

  ,     

,   

Tren XIX

we śnie nawiedza Kochanowskiego matka trzymająca na ręku Urszulkę Zarzuca mu że się martwi że się

 

. 

   

 

. 

 

 

,   

 

,   

. 

 

 

załamuje Przypomina o prawdziwej wierze Matka mówi mu że Urszulka żyje nie umarła Dzięki zaśnięciu Urszulka

 

 

 

 

. 

   

: 

 

 

 

   

.

uniknęła wielu trosk ziemskich Dała mu wskazówkę ludzkie przygody należy przyjmować po ludzku