Drukarz_825[01].Z4.02

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Magdalena Fijałkowska

Przygotowanie form do drukowania sitowego
825[01].Z4.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1.

Wykonywanie form sitodrukowych

5.1.1.

wiczenia

5.2.

Charakteryzowanie przydatności form sitodrukowych

5.2.1.

wiczenia

5.3. Przepisy bhp, ochrony przeciwpoŜarowej i ochrony środowiska przy

organizowaniu stanowiska przy wykonywaniu i montaŜu form
sitodrukowych

5.3.1. Ćwiczenia

Ewaluacja osiągnięć ucznia

Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  drukarz  w  obrębie  jednostki
modułowej  825[01].Z4.02  „Przygotowanie  form  do  drukowania  sitowego”.  Jednostka
modułowa  zawarta  jest  w  module  „Technologia  drukowania  sitowego”  (schemat  układu
jednostek modułowych przedstawiony jest na stronie 4 tego poradnika).

W poradniku zamieszczono:

−−−−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−−−−

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−−−−

przykładowe scenariusze zajęć,

–

przykładowe ćwiczenia ze wskazaniami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
–uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,

–

ewaluację osiągnięć ucznia – przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

–

wykaz literatury.

Treść programu jednostki modułowej zawiera podstawowe zagadnienia związane

z przygotowaniem form sitodrukowych na róŜnych etapach ich przygotowania.

Jednostka modułowa „Przygotowanie form do drukowania sitowego” została podzielona

na 3 rozdziały. KaŜdy z nich zawiera materiał nauczania niezbędny do ich wykonania.
Materiał został podzielony na trzy części:

−

wykonywanie form sitodrukowych,

−

charakteryzowanie przydatności form sitodrukowych,

−

przepisy bhp, ochrony przeciwpoŜarowej i ochrony środowiska przy organizowaniu
stanowiska pracy do wykonywania i montaŜu form sitodrukowych.
Z racji tego, Ŝe przekazywane w bieŜącej jednostce zagadnienia mogą stanowić dla ucznia

nowość  ze  względu  na  szczególny  charakter  drukowania  sitowego,  waŜna  jest  aktywna  rola
nauczyciela,  szczególnie  w  zakresie  ćwiczeń.  Części  materiału  nauczania  nie  moŜna
zaprezentować  w  postaci  zadań  praktycznych.  W  celu  jak  najlepszego  zapoznania  ucznia
z techniką  sitową  drukowania,  naleŜy  zgromadzić  duŜą  ilość  materiałów  dydaktycznych
takich jak: gotowe formy drukowe wykonane róŜnymi metodami, siatki, katalogi materiałów,
przykładowe podłoŜa drukowe.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania–uczenia się, np. metody
projektów, ćwiczeń praktycznych, pokazu z objaśnieniami. Zaleca się, aby odbywały się takŜe
wycieczki dydaktyczne do zakładów pracy.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej w grupach 4–5-osobowych.

Po zakończeniu realizacji programu, zaleca się zastosowanie testu dydaktycznego

wielostopniowego. W tym celu, w poradniku zamieszczono dwa przykładowe testy
sprawdzające razem z obudową metodyczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

charakteryzować główne grupy materiałów poligraficznych,

−

klasyfikować i charakteryzować podłoŜa drukowe,

−

klasyfikować farby drukarskie i lakiery,

−

charakteryzować właściwości drukowe i uŜytkowe farb,

−

klasyfikować materiały pomocnicze stosowane podczas drukowania,

−

klasyfikować klejów,

−

charakteryzować materiały stosowane do konstrukcji maszyn poligraficznych,

−

określać przeznaczenie materiałów poligraficznych,

−

określać właściwości fizyczne, chemiczne, mechaniczne i technologiczne materiałów
stosowanych w poligrafii,

−

kwalifikować materiały poligraficzne do produkcji,

−

dobierać materiały do wykonaniu określonego wyrobu poligraficznego,

−

korzystać z PN, literatury technicznej i innych źródeł informacji,

−

określać metody utylizacji odpadów poligraficznych,

–

analizować schematy blokowe automatycznego sterowania i automatycznej regulacji,

–

rozpoznawać na podstawie oznaczenia rodzaj materiału konstrukcyjnego części maszyn,

–

rozpoznawać i scharakteryzować połączenia rozłączne i nierozłączne stosowane
w maszynach i urządzeniach,

–

określać rolę zabezpieczeń stosowanych w maszynach i urządzeniach,

–

określać zasady uŜytkowania oraz bieŜącej konserwacji maszyn i urządzeń,

–

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej,

–

współpracować w grupie,

–

analizować i wyciągać wnioski,

–

oceniać swoje umiejętności,

–

uczestniczyć w dyskusji,

–

prezentować siebie i grupę w której pracujesz,

−

przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określić właściwości i zastosowanie materiałów stosowanych do przygotowywania form
sitodrukowych,

−

wyjaśnić budowę form drukowych,

−

określić wymagania jakie muszą spełniać formy sitodrukowe,

−

scharakteryzować etapy procesu powstawania form sitodrukowych,

−

wykonać sitodrukową formę drukową,

−

zamontować formę sitodrukową w maszynie,

−

ocenić jakość sitodrukowych form drukowych,

−

zastosować terminologię techniczną w zakresie technik wykonywania form do sitodruku,

−

dobrać środki ochrony indywidualnej do prac związanych z obróbką form drukowych,

−

zorganizować stanowisko pracy do wykonywania form sitodrukowych,

−

skorzystać z norm i literatury technicznej,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz
ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Drukarz 825[01]
Moduł:

Technologia drukowania sitowego 825[01].Z4

Jednostka modułowa:

Przygotowanie form do drukowania sitowego 825[01].Z4.02

Temat: „Klasyfikowanie metod wykonywania form sitodrukowych”.

Cel ogólny: Charakteryzowanie etapów procesu powstawania form sitodrukowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

wyjaśnić budowę form drukowych,

−

scharakteryzować róŜne metody wykonywania form sitodrukowych,

−

zastosować terminologię techniczną w zakresie technik wykonywania form do sitodruku.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład wprowadzający,

−

wiczenie praktyczne,

−

dyskusja konferencyjna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w 3–4-osobowych zespołach.

Czas:

4 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw ćwiczeń opracowany przez nauczyciela dla kaŜdego zespołu uczniów,

−

schematy blokowe i ideowe wykonywania form do drukowania sitowego róŜnymi
metodami,

−

formy sitodrukowe,

−

zestaw pytań prowadzących.

Przebieg zajęć:

Powitanie uczniów, sprawdzenie listy obecności.

Nawiązanie do tematu, przedstawienie celów zajęć.

Zapis tematu do zeszytów.

Wycieczka dydaktyczna do zakładu wykonującego formy sitodrukowe, w czasie której
uczniowie notują własne spostrzeŜenia.

Wykład wprowadzający na temat metod wykonywania form sitodrukowych.

Rozdanie uczniom instrukcji do wykonania ćwiczeń i udzielenie odpowiedzi na pytania
dotyczące ćwiczeń.

Rozdanie materiałów do wykonania ćwiczenia.

Wykonywanie przez uczniów ćwiczenia.

Prezentowanie wyników pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10.

Dyskusja w grupie na temat trudności napotkanych przez uczniów podczas wykonywania
ć

wiczenia.

11.

Podsumowanie zajęć.

Zakończenie zajęć

Ocena pracy uczniów.

Praca domowa

Wykonanie schematu wybranej metody wykonywania form sitodrukowych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
Odpowiedz na poniŜsze pytania. Udzielone odpowiedzi pozwolą ocenić skuteczność

zajęć i dokonać ewentualnych zmian:

Czy potrafisz wyjaśnić budowę form drukowych?

TAK NIE

Czy potrafisz scharakteryzować róŜne metody wykonywania form sitodrukowych?

TAK NIE

Czy potrafisz zastosować terminologię techniczną w zakresie technik wykonywania
form sitodrukowych?

TAK NIE

Czy któraś z części zajęć była dla Ciebie niezrozumiała? Jeśli tak, to która.

TAK NIE

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Drukarz 825[01]
Moduł:

Technologia drukowania sitowego 825[01].Z4

Jednostka modułowa:

Przygotowanie form do drukowania sitowego 825[01].Z4.02

Temat: „Materiały stosowane do wykonywania form sitodrukowych”.

Cel ogólny: Określanie właściwości i zastosowania materiałów stosowanych do
przygotowywania form sitodrukowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

scharakteryzować materiały do wykonywania ram,

−

scharakteryzować siatki do wykonywania form sitodrukowych,

−

rozróŜnić materiały światłoczułe do wykonywania form sitodrukowych.

Metody nauczania – uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w 3–4-osobowych zespołach.

Czas:

4 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw pytań prowadzących do wykonania ćwiczenia praktycznego,

−

zestaw ćwiczeń opracowany przez nauczyciela dla kaŜdego zespołu uczniów,

−

materiały do wykonywania ram,

−

siatki do wykonywania sit,

−

formy sitodrukowe,

−

zestaw pytań prowadzących.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

Przedstawienie celów zajęć.

Wyjaśnienie uczniom zasady pracy metodą tekstu przewodniego.

Podział uczniów na zespoły.

Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I: Informacje
Pytania prowadzące:
1.

Z jakich elementów składa się forma sitodrukowa?

Jak moŜna podzielić materiały do wykonywania form sitodrukowych?

Z jakich materiałów wykonuje się ramy do form sitodrukowych?

Jakie parametry charakteryzują siatkę?

Jakie rodzaje siatek stosuje się do sitodruku?

Jak moŜna podzielić materiały światłoczułe stosowane do wykonywania form
sitodrukowych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza II: Planowanie
1.

Jakie wymagania musi spełniać rama?

Jakie parametry uŜytkowe decydują o wyborze siatki?

Jakie jest zastosowanie materiałów światłoczułych w metodach wykonywania form
sitodrukowych?

Faza III: Ustalenie
1.

Uczniowie pracują w zespołach i wymieniają materiały do wykonywania form
sitodrukowych.

Uczniowie zastanawiają się nad zastosowaniem materiałów do wykonywania form
sitodrukowych.

Uczniowie konsultują z nauczycielem swoje propozycje.

Faza IV: Wykonanie

Uczniowie pracują w zespołach i określają właściwości materiałów do wykonywania
form sitodrukowych.

Uczniowie określają zastosowanie wybranych materiałów do wykonywania form
sitodrukowych.

Uczniowie przedstawiają wykonana pracę.

Faza V: Sprawdzanie
1.

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonania zadania.

Pytamy uczniów, jakie właściwości decydują o zastosowaniu wybranych materiałów do

wykonywania form sitodrukowych.

Faza VI: Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy wykonania zadania sprawiły najwięcej
trudności. Nauczyciel podsumowując ćwiczenie, wskazuje jakie, umiejętności były ćwiczone,
jakie wystąpiły błędy i nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Zakończenie zajęć

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

Ankieta

Odpowiedz na poniŜsze pytania. Udzielone odpowiedzi pozwolą ocenić skuteczność

zajęć i dokonać ewentualnych zmian:
1.

Czy potrafisz scharakteryzować materiały do wykonania ram?

TAK NIE

Czy potrafisz scharakteryzować siatki do wykonywania form sitodrukowych?

TAK NIE

Czy potrafisz rozróŜnić materiały światłoczułe do wykonywania form sitodrukowych?

TAK NIE

Czy zajęcia spełniły twoje oczekiwania?

TAK NIE

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Wykonywanie form sitodrukowych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ rodzaje siatek przedstawionych na rysunkach oraz porównaj ich własności.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na analizowanie
i wyjaśnianie rysunków, prawidłową ich interpretację.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeanalizować rysunki,

rozróŜnić elementy,

określić własności siatek,

wypełnić arkusz do ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

rysunki przedstawiające siatki,

−

arkusz do ćwiczeń,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Wymień sposoby wykonywania form sitodrukowych zaobserwowane podczas wycieczki

dydaktycznej do zakładu wykonującego sita.

Wskazówki do realizacji
Ustalając miejsce, do którego zorganizujemy wycieczkę dydaktyczną, naleŜy pamiętać,

aby  stosowano  tam  róŜne  metody  wykonywania  form  sitodrukowych.  Przed  przystąpieniem
do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału
Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  dokładność  notatek  wykonanych  przez
uczniów, prawidłową interpretację spostrzeŜeń.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

sporządzić notatki podczas wycieczki dydaktycznej,

sklasyfikować sposoby wykonywania form sitodrukowych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wypełnić arkusz do ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

schematy wykonywania form sitodrukowych,

−

arkusz do ćwiczeń,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Wykonaj naświetlanie formy sitodrukowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na analizowanie
i wyjaśnianie zachodzących zjawisk, prawidłową ich interpretację.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcją obsługi kopioramy oraz instrukcją bhp,

przygotować diapozytywową formę kopiową,

przygotować siatkę napiętą na ramie,

ustalić czas naświetlania,

naświetlić siatkę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

kopiorama,

−

diapozytywowa forma kopiowa,

−

siatka napięta na ramie,

−

instrukcja obsługi kopioramy i instrukcja bhp,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Charakteryzowanie przydatności form sitodrukowych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ parametry uŜytkowe siatki poliestrowej o numerze 100 S, korzystając z tabeli.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy przygotować odpowiednią liczbę
tabel z wartościami parametrów uŜytkowych siatek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

rozpoznać oznaczenie siatki,

przeanalizować dane w tabeli,

określić parametry siatki,

wypełnić arkusz ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

wiczenie praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

tabela wartości parametrów uŜytkowych siatek poliamidowych, poliestrowych
i poliestrowych metalizowanych,

−

arkusz ćwiczeń,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Napnij siatkę na ramie drewnianej oraz określ napięcie siatki, posługując się rysunkiem

i instrukcją do wykonania ćwiczenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na analizowanie
i wyjaśnianie rysunku, prawidłową interpretację instrukcji do napinania siatki oraz poprawne
obliczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeanalizować rysunek i instrukcję do napinania siatki,

przygotować ramę drewnianą,

przygotować siatkę o odpowiednich wymiarach,

narysować ołówkiem na siatce prostokąt o odpowiednich wymiarach,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

napiąć siatkę zgodnie z instrukcją i rysunkiem,

zmierzyć narysowany prostokąt i obliczyć % napięcia siatki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

rysunek i instrukcja do napinania siatki,

−

rama drewniana,

−

urządzenie do wbijania klamer,

−

siatka,

−

miękki ołówek,

−

przymiar liniowy,

−

arkusz ćwiczeń,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Określ wadę błędnie wykonanej formy sitodrukowej i na podstawie tabeli zamieszczonej

w materiale nauczania poradnika dla ucznia określ przyczynę powstania błędu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zgromadzić odpowiednią ilość
wadliwie wykonanych form sitodrukowych o widocznych błędach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

obejrzeć dokładnie formę sitodrukową,

określić wadę formy sitodrukowej,

przeanalizować tabelę i odczytać przyczynę wystąpienia błędu,

wypełnić arkusz do ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wykład wprowadzający,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

błędnie wykonana forma sitodrukowa,

−

tabela najczęściej występujących wad form sitodrukowych,

−

arkusz do ćwiczeń,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Przepisy

bhp,

ochrony

przeciwpoŜarowej

ochrony

środowiska przy organizowaniu stanowiska pracy przy
wykonywaniu i montaŜu form sitodrukowych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zorganizuj stanowisko do wymywania i suszenia form sitodrukowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na dobór środków
ochrony indywidualnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

określić cel wymywania,

wymienić urządzenia niezbędne na stanowisku,

wymienić materiały niezbędne do wymywania,

zgromadzić materiały na stanowisku.

uzasadnić dobór materiałów niezbędnych do wymywania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wykład informacyjny,

–

wiczenie praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

naświetlona siatka,

−

wanna umoŜliwiająca zanurzenie sita,

−

kran z bieŜącą wodą,

−

miękki rakiel lub gąbka,

−

suszarka,

−

arkusz do ćwiczeń,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Dobierz środki bhp niezbędne przy naświetlaniu warstw kopiowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na analizowanie
danych z tabeli z zagroŜeniami warunków bhp podczas wykonywania form sitodrukowych,
prawidłową interpretację.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeanalizować zagroŜenia występujące przy naświetlaniu warstw kopiowych,

dobrać środki bhp, niezbędne przy naświetlaniu warstw kopiowych,

uzasadnić dobór środków.

wypełnić arkusz do ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

wiczenie praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

tabela zagroŜeń warunków bhp podczas wykonywania form sitodrukowych,

−

arkusz do ćwiczeń,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Zamontuj formę sitodrukową na stole do sitodruku ręcznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na analizowanie
i wyjaśnianie rysunków, prawidłową ich interpretację.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeanalizować sposoby montowania form sitodrukowych na róŜnych urządzeniach,

umocować ramę formy sitodrukowej na zawiasach,

przymocować zawiasy do stołu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

stół do sitodruku ręcznego,

−

zawiasy do mocowania,

−

forma sitodrukowa,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1do 10 oraz 13, 14, 15, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 11, 12, 16, 17, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie co najmniej 16 zadań, w tym 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 19 zadań, w tym 4 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. b, 3. c, 4. a, 5. b, 6. c, 7. a, 8. c, 9. a, 10. d, 11. a, 12. d,
13. c, 14. b, 15. c, 16. b, 17. a, 18. b, 19. c, 20. a.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić zastosowania materiałów
stosowanych do wykonywania ram
sitodrukowych

Określić właściwości materiałów
stosowanych do wykonywania siatek

Scharakteryzować siatki stosowane
w sitodruku

Rozpoznać formy kopiowe stosowane
w sitodruku

Zastosować terminologię techniczną
w zakresie technik wykonywania form
do sitodruku

Scharakteryzować metodę
bezpośrednią wykonywania form
sitodrukowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zidentyfikować oznaczenie literowe
grubości siatek sitodrukowych

Określić jednostki napięcia siatki

Wymienić urządzenia do naświetlania
form sitodrukowych

Scharakteryzować wymywanie form
sitodrukowych

Scharakteryzować suszenie form
sitodruowych

Scharakteryzować przyczyny wad form
sitodrukowych

Scharakteryzować metodę pośrednią
wykonywania form sitodrukowych

Scharakteryzować sposoby
montowania form sitodrukowych

Wskazać zagroŜenia warunków bhp
przy naświetlaniu form sitodrukowych

Dobrać środki bhp stosowane przy
wymywaniu warstw kopiowych

17 Dobrać splot siatek sitodrukowych

Uzasadnić przyczyny powstawania wad
sit

Określić zastosowania klejów do
przyklejenia sit

Scharakteryzować etapy
fotomechanicznej metody
wykonywania form sitodrukowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania.

Podkreśl wagę samodzielnego rozwiązywania zadań.

Rozdaj uczniom przygotowane dla nich materiały (instrukcję, zestaw zadań testowych,
kartę odpowiedzi).

Udziel odpowiedzi na pytania formalne uczniów.

Przypomnij o upływającym czasie na 10 i 5 minut przed zakończeniem sprawdzianu.

JeŜeli uczeń zakończy test przed czasem, to podnosi rękę i czeka aŜ nauczyciel odbierze
od niego pracę.

Po upływie czasu sprawdzianu poproś uczniów o odłoŜenie przyborów do pisania.

Zbierz od uczniów karty odpowiedzi oraz zadań testowych.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudności, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Po zakończeniu testu podnieś rękę i zaczekaj aŜ nauczyciel odbierze od Ciebie pracę.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Metalem, z którego wykonuje się ramy jest

chrom.

miedź.

brąz.

aluminium.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Siatki tkane z włókien pojedynczych to siatki
a)

multitonalne.

monofilamentowe.

monotonalne.

multifilamentowe.

Liczba nitek przypadająca na jeden centymetr lub cal to
a)

oczko siatki.

grubość siatki.

numer siatki.

splot siatki.

Jako formy kopiowe do wykonywania szablonów sitodrukowych stosuje się
a)

diapozytywy.

negatywy.

poliamidy.

poliestry.

Pomiar napięcia siatki wykonuje się

densytometrem.

tensometrem.

wiskozymetrem.

barometrem.

Rysunek przedstawia wykonywanie form sitodrukowych metodą

bezpośrednio-pośrednią.

pośrednią.

bezpośrednią.

cyfrową.

Grubość siatki oznacza się literami

S, M, T.

L, M, T.

S, H, D.

L, H, T.

Wartość napięcia siatki określa się:

w procentach (%) lub w gramach na centymetr (g/cm).

w promilach (%

lub w gramach na milimetr (g/mm).

w procentach (%) lub w niutonach na centymetr (N/cm).

w procentach (%) lub w niutonach na metr (N/m).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Stanowisko do naświetlania form sitodrukowych składa się z

ródła światła i kopiarki.

kopioramy i wanienki.

ródła światła i kopioramy.

kopioramy i suszarki.

10.

Wymywanie polega na usunięciu

wodą o temperaturze < 30°C miejsc naświetlonych.

rozpuszczalnikiem organicznym miejsc nienaświetlonych.

wodą o temperaturze > 30°C miejsc nienaświetlonych.

wodą o temperaturze < 30°C miejsc nienaświetlonych.

11.

Suszenie form sitodrukowych powinno prowadzić się w pozycji

poziomej, stroną drukową do dołu.

pionowej, stroną drukową do dołu.

poziomej, stroną drukową do góry.

pionowej, stroną drukową do góry.

12.

Przyczyną wystąpienia wady formy sitodrukowej, polegającej na nie wymywaniu się
warstwy kopiowej po naświetlaniu, jest

zbyt krótki czas naświetlania.

zbyt niska temperatura suszenia

zbyt duŜa lepkość emulsji.

zbyt długi czas naświetlania.

13.

Kolejne czynności pośredniej metody wykonania formy sitodrukowej to

połączenie materiału kopiowego z siatką, naświetlanie, wywoływanie.

naświetlanie materiału kopiowego, wywoływanie, połączenie materiału z siatką.

połączenie materiału kopiowego z siatką, naświetlanie, wywoływanie.

wywoływanie, połączenie materiału kopiowego z siatką, naświetlanie.

14.

Skrzydłowe podnoszenie formy sitodrukowej umoŜliwia umocowanie jej

na haczykach.

na zawiasach lub łoŜyskach.

w listwach mocujących.

w zaciskach.

15. ZagroŜenie warunków bhp podczas naświetlania warstw kopiowych

stwarzają rozpuszczalniki organiczne.

stwarzają środki alkaliczne.

stwarza emisja promieniowania UV.

stwarzają roztwory aktywatorów.

16. Jakie środki bhp są stosowane przy wymywaniu warstw kopiowych?

Okulary ochronne.

Rękawice ochronne.

Wentylacja.

Wyciąg.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17.

W siatkach sitodrukowych najczęściej stosuje się splot
a)

płócienny.

węŜykowy.

krzyŜówkowy.

przeplatany.

18.

Przyczyną powstawania dziurek w warstwie kopiowej jest
a)

niewłaściwe napięcie siatki.

zanieczyszczenie szyby kopioramy.

zbyt długi czas naświetlania.

zbyt duŜa lepkość emulsji.

19. Do przyklejania siatek sitodrukowych do ramy stosuje się kleje

roślinne

zwierzęce.

utwardzalne.

emulsyjne.

20. Wykonywanie szablonu sitodrukowego metodami fotomechanicznymi obejmuje naniesienie

materiału światłoczułego na siatkę a takŜe
a)

suszenie, naświetlanie, wymywanie, suszenie, retusz.

naświetlanie, suszenie, wymywanie, suszenie, retusz.

suszenie, wymywanie, naświetlanie, retusz, suszenie.

wymywanie, retusz, suszenie, naświetlanie, suszenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Przygotowanie form do drukowania sitowego

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test „próba pracy” do jednostki modułowej „Przygotowanie form do
drukowania sitowego”

Próba pracy ma w zamierzeniu spełniać dwa zadania:

sprawdzić stopień opanowania jednej z umiejętności praktycznych, jakie uczniowie
powinni zdobyć przy realizacji tego modułu,

przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego
potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie drukarz.
W tym celu zadanie praktyczne musi być przygotowane w takiej formie, z jaką uczniowie

spotkają się na egzaminie. Próbę pracy przeprowadza wybrany uczeń. Pozostali wspólnie
z nauczycielem obserwują jego pracę. Po pracy nauczyciel szczegółowo omawia wykonane
zadanie.

Ocenianie:

niedostateczny

do 6 pkt.

dopuszczający

7 pkt.

dostateczny

8 pkt.

dobry

9 pkt.

bardzo dobry

10 pkt.

Uwaga: nie przewiduje się oceny celującej

WyposaŜenie stanowiska do przeprowadzania próby pracy:

WyposaŜenie na stanowisku

Liczba

Sito napięte na ramie z naniesioną warstwą kopiową

1 kpl.

Diapozytywowa forma kopiowa

1 kpl.

kopiorama

1 szt.

Wanna do wywoływania

1 szt.

Gąbka lub miękki rakiel

1 szt.

Suszarka do sit

1 szt.

Informacja dla ucznia:

1.

Sprawdź, czy otrzymałeś kompletny arkusz do wykonania zadania. Ewentualne braki
stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

Na arkuszu PLAN DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia
i numer stanowiska.

Zapoznaj się z treścią zadania praktycznego, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem
roboczym i jego wyposaŜeniem. Masz na to 20 minut.

Czas rozpoczęcia i zakończenia zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie
miejscu (czas wykonania zadania wynosi 90 minut).

Pamiętaj,  Ŝe  podczas  wykonywania  zadania  jesteś  oceniany  przez  nauczyciela,  który
obserwuje  wykonywane  przez  Ciebie  czynności  i  nie  będzie  udzielać  Ci  Ŝadnych
wskazówek.  Nauczyciel  interweniuje  tylko  w  przypadku  naruszenia  przez  Ciebie
przepisów  bhp,  ochrony  przeciwpoŜarowej  i  moŜe  w  takim  przypadku  przerwać
wykonywanie zadania.

Powodzenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie praktyczne:

Wykonaj sitodrukową formę drukową, wykorzystując siatkę napiętą na ramie

z naniesioną warstwą kopiową.

Instrukcja wykonania zadania
Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:
1.

Przeanalizuj dokładnie treść zadania.

Zapisz w formularzu PLAN DZIAŁANIA:
a)

czynności związane z wykonaniem zadania w kolejności ich wykonywania,

wykaz niezbędnych urządzeń, narzędzi i materiałów niezbędnych do wykonania

zadania,

wykaz instrukcji niezbędnych do wykonania zadania.

Zorganizuj stanowisko pracy:
a)

zgromadź i rozmieść na stanowisku pracy materiały, narzędzia i instrukcje niezbędne
do wykonania zadania,

sprawdź stan techniczny urządzeń i sprzętu, którymi będziesz się posługiwał w czasie
wykonywania zadania,

dobierz środki ochrony indywidualnej wymagane do bezpiecznego wykonania zadania.

Wykonaj sitodrukową formę drukową.

Po zakończonej pracy uporządkuj stanowisko i przygotuj je do prezentacji wykonanego
zadania.

Zgłoś przez podniesienie ręki gotowość do prezentacji.

Podczas prezentacji:
a)

omów sposób wykonania zadania, uzasadnij kolejność wykonywanych czynności,

oceń jakość wykonanej przez siebie pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zawód: drukarz
Symbol cyfrowy zawodu 825[01]
Oznaczenie tematu ...................
Oznaczenie zadania ..................
PESEL

Data urodzenia

dzień miesiąc rok

Nr stanowiska

PLAN DZIAŁANIA

Zapisz czynności związane z wykonaniem formy do drukowania sitowego, uwzględniając
kolejność ich wykonania:

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2.

Wykaz urządzeń, narzędzi i materiałów niezbędnych do wykonania zadania:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie praktyczne:
Wykonaj sitodrukową formę drukową wykorzystując siatkę rozpiętą na ramie

z naniesioną warstwą kopiową.

Czas wykonania zadania wynosi 90 minut.

CZYNNOŚCI OCENIANE I KRYTERIA WYKONANIA

Liczba

pkt.
0–1

Czynność 1: Zapisanie kolejnych czynności związanych z wykonaniem

zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń zapisał co najmniej:
- naświetlanie przez diapozytyw,
- wymywanie nienaświetlonej warstwy kopiowej,
- suszenie formy sitodrukowej.

Czynność 2: Sporządzenie wykazu niezbędnych urządzeń, narzędzi i

materiałów.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń zapisał co najmniej:
– diapozytyw,
– kopiorama,
– wanna do wymywania,
– suszarka.

Suma punktów w obszarze – I. Planowanie

Czynność 3: Zgromadzenie niezbędnych urządzeń, narzędzi i materiałów.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń zgromadził co najmniej:

– siatka z naniesioną warstwą kopiową,
– diapozytyw,
– wanna do wymywania.

Czynność 4: Sprawdzenie stanu technicznego zgromadzonego sprzętu
i materiału

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń ocenił stan techniczny
kopioramy, sita oraz sprawdził jakość diapozytywu.

Suma punktów w obszarze – II. Organizowanie

Czynność 5: Umieszczenie siatki i diapozytywu w kopioramie.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń umieścił w kopioramie siatkę
i diapozytyw warstwami kopiowymi do siebie.

Czynność 6: Naświetlanie.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń ustawił czas naświetlania
zgodnie z instrukcją obsługi.

-N

Czynność 7: Wymywanie nienaświetlonej warstwy kopiowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń zanurzył sito w wannie z wodą
na kilka minut.

Czynność 8: Płukanie.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń wykonał płukanie sita
strumieniem zimnej wody do ukazania się widocznego wzoru.

Czynność 9: Zebranie nadmiaru wody z powierzchni siatki.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń zebrał nadmiar wody z sita za
pomocą gąbki.

Czynność 10: Suszenie sita.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń umieścił sito w suszarce
poziomo, stroną drukową do dołu.

Suma punktów w obszarze – III. Wykonywanie

Razem:

Czynność wykonana – 1 pkt, niewykonana – 0 pkt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

Arends R. I.: Uczymy się nauczać. WSiP, Warszawa 1994

Cichocki L., Pawlicki T., Ruczka I.: Poligraficzny słownik terminologiczny. Polska Izba
Druku, Warszawa 1999

Czichon H., Magdzik S., Jakucewicz S., Mudrak E.: Formy Drukowe. WSiP, Warszawa
1996

Czichon H., Czichon M.: Nowe metody wykonywania form sitodrukowych, „Świat
Druku” Nr 6/2002

Jakucewicz S., Czichon H., Czichon M.: Materiałoznawstwo poligraficzne.
Wydawnictwa PW, Warszawa 1992

Jakucewicz S., Magdzik S.: Podstawy poligrafii. WSiP, Warszawa 1997

KałuŜewska J.: Sitodruk cz. 3. „Świat Druku” Nr 3/95

Moos  J.,  Koludo  A.  (red.):  Metody  aktywizujące  z  uwzględnieniem  technologii
informacyjnej  w  kształceniu  dorosłych.  Stowarzyszenie  Dyrektorów  i  Nauczycieli
Centrów  Kształcenia  Praktycznego  –  Łódzkie  Centrum  Doskonalenia  Nauczycieli
i Kształcenia Praktycznego, Łódź 2006

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK, Warszawa 1997

10.

Poligrafia procesy i technika. Tłumaczenie ze słowackiego. COBRPP, Warszawa 2005

11.

Poligrafia a ochrona środowiska. Najlepsze dostępne techniki (BAT) w przemyśle
poligraficznym. Polska Izba Druku. COBRPP, Warszawa 2001

12.

Sitodrukowe Konfrontacje. W: „Świat Druku” Nr 1/2007

13.

Stankiewicz B., Czech G.: Sitodruk. COBRPP, Warszawa 2001

14.

Stankiewicz B.: Tendencje rozwojowe w technice sitodruku. „Świat Druku” Nr 6/2002

15.

Materiały reklamowe firmy Grey Metal

16.

Materiały reklamowe firmy Romanik