ul. Warszawska  24,  31-155  Kraków   

tel/fax (+48 12) 628 20 41   

e-mail: sekretariat@iigw.pl 

internet: www.iigw.pl 

INSTYTUT  INśYNIERII  I  GOSPODARKI  WODNEJ

 

wwwwwwWWWODNEJWODNEJ 

POLITECHNIKA KRAKOWSKA im. TADEUSZA

 

KOŚCIUSZKI 

Kinga Hajduk 

BAZA METADANYCH POMIARÓW HYDROMETEOROLOGICZNYCH 

ZAKŁADU HYDROLOGII POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ 

 

praca magisterska 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

studia dzienne 

kierunek studiów: InŜynieria Środowiska 

specjalność: InŜynieria Wodna i Zarządzanie Zasobami Wodnymi 

promotor: dr inŜ. Robert Szczepanek 

 

nr pracy: …………….………….……… 

 

data złoŜenia: ………………………… 

 

K

R A K Ó W  

2 0 0 7

 

Składam serdeczne podziękowania  

 

Panu dr inŜ. Robertowi Szczepankowi  

 

za wskazówki i pomoc udzieloną przy 

 

pisaniu niniejszej pracy.

 

 

1

SPIS TREŚCI 

1.  Wstęp ___________________________________________________ 2 

1.1. 

Cel pracy ____________________________________________________2 

1.2. 

Zakres pracy _________________________________________________ 2 

2.  Metodyka prowadzenia pomiarów hydrometeorologicznych _________  3 

2.1. 

Rodzaje gromadzonych pomiarów ________________________________ 3 

2.1.1.  Pomiary meteorologiczne ____________________________________ 3 

2.1.2.  Pomiary hydrologiczne ______________________________________ 6 

2.2. 

Charakterystyka przyrządów pomiarowych _________________________ 7 

2.2.1.  Przyrządy do pomiarów meteorologicznych ______________________ 7 

2.2.2.  Ogródek meteorologiczny ___________________________________ 16 

2.2.2.1. 

Częstotliwość pomiarów meteorologicznych _______________18 

2.2.3.  Hydrologiczne przyrządy pomiarowe ___________________________19 

2.2.3.1. 

Częstotliwość pomiarów hydrologicznych _________________24 

3.  Pojęcia dotyczące słuŜby meteorologicznej. Charakterystyka posterunków 

badawczych zakładu Hydrologii Politechniki Krakowskiej ________________ 25 

3.1. 

Zestawienie posterunków pomiarowych Zakładu Hydrologii Politechniki 

Krakowskiej _________________________________________________ 26 

3.2. 

Krótka charakterystyka posterunków pomiarowych Zakładu Hydrologii 

Politechniki Krakowskiej ________________________________________27 

3.3. 

Opracowanie zgromadzonych danych Zakładu Hydrologii PK pod kątem 

stworzenia bazy metadanych ___________________________________ 34 

4.  Metadane – definicja i standardy _____________________________ 41 

4.1. 

Pojęcie metadanych __________________________________________ 41 

4.2. 

Standardy metadanych ________________________________________42 

5.  Metodyka tworzenia bazy metadanych na podstawie zgromadzonych 

danych Zakładu Hydrologii PK ________________________________43 

6.  Baza metadanych pomiarów hydrometeorologicznych Zakładu Hydrologii 

Politechniki Krakowskiej ____________________________________46 

7.  Podsumowanie ___________________________________________72 

8.  Wnioski _________________________________________________74 

9.  SPIS TABEL ______________________________________________76 

10.  SPIS ILUSTRACJI _________________________________________79 

11.  LITERATURA  ____________________________________________ 80 

ZAŁĄCZNIKI ________________________________________________81 

 

 

2

1.  WSTĘP 

 

1.1. 

Cel pracy 

 

 

 

Celem  niniejszej  pracy  jest  skatalogowanie,  opisanie  oraz  stworzenie  bazy 

metadanych konwencjonalnych pomiarów hydrometeorologicznych zgromadzonych 

w  Zakładzie  Hydrologii  Politechniki  Krakowskiej.  Baza  ta,  ma  stanowić  zbiór 

informacji,  dotyczących  danych  pomiarowych  zarejestrowanych  na  posterunkach 

badawczych od lat 70-tych do lat 90-tych. 

Wymiernym  efektem  będzie  usystematyzowane  zestawienie:  I)  mierzonych 

parametrów  hydrometeorologicznych,  II)  stosowanych  przyrządów,  III)  rodzaju 

gromadzonych  danych,  IV)  lokalizacji  posterunków  pomiarowych,  V)  okresów 

pomiarowych. 

 

1.2. 

Zakres pracy 

 

 

 

Pierwszym krokiem będzie zapoznanie się z materiałami, będącymi podstawą do 

stworzenia  przedmiotowej  bazy.  Obejmują  one  pomiary  hydrometeorologiczne,  

w  związku  z  tym,  najpierw  naleŜałoby  przybliŜyć  pojęcia  związane  z  tematem. 

Po  przedstawieniu  ogólnych  wiadomości  dotyczących  parametrów  pomiarowych 

oraz  budowy  i  zasad  działania  stosowanych  przyrządów,  nadszedł  czas  na  bliŜsze 

zapoznanie się z posterunkami, będącymi źródłem danych. 

W  tym  miejscu,  powstać  ma  spis  posterunków  Zakładu  Hydrologii,  które  zostaną 

zlokalizowane na mapach i krótko scharakteryzowane. Dane na nich gromadzone, 

stanowić  będą  przedmiot  analizy,  pod  względem  mierzonych  parametrów  

i  przyrządów  do  tego  słuŜących,  okresów  pomiarowych,  obserwatorów  i  cech 

pomiarowych wraz z uwagami oraz samych posterunków. 

W  celu  stworzenia  bazy  metadanych,  naleŜałoby  zapoznać  się  z  samym  pojęciem 

„metadanych” oraz standardami określający sposób tworzenia z nich bazy. 

Następnie,  wiedzę  teoretyczna  na  ten  temat,  naleŜy  zastosować  w  celu  jej 

praktycznego  wykorzystania  do  zgromadzonych  danych,  będących  przedmiotem 

opracowania.  

Zatem dalsza część dotyczyć będzie metodyki tworzenia bazy, na podstawie danych 

zakładu Hydrologii.  

 

 

3

Efektem  tej  pracy  mają  być  KARTY,  stanowiące  zbiór  ścisłych  informacji 

dotyczących  określonego  parametru,  jego  cech  z  uwzględnieniem  przyrządu 

pomiarowego  oraz  lokalizacji  posterunku  badawczego.  Zbiór  wszystkich  KART 

stanowić  będzie  BAZĘ  METADANYCH,  do  której  utworzenia  dąŜyliśmy.  NaleŜałoby 

równieŜ  przedstawić  przykładowe  zastosowanie  i  moŜliwości  wykorzystania 

niniejszej bazy. 

 

2.  Metodyka prowadzenia pomiarów hydrometeorologicznych 

 

Hydrometeorologia,  to  nauka  o  związkach  zachodzących  pomiędzy  atmosferyczną 

i  lądową  fazą  cyklu  hydrologicznego  (parowanie,  kondensacja  pary  wodnej 

w atmosferze, opad atmosferyczny) [1]. 

Głównym  źródłem  poznania  zachodzących  w  atmosferze  zjawisk  i  procesów,  są 

wyniki  obserwacji  i  pomiarów  hydrometeorologicznych.  Obserwacje,  jakich  dokonuje 

się  na  stacjach  pomiarowych,  stanowią  zarówno  pomiary  instrumentalne,  jak  równieŜ 

spostrzeŜenia  wzrokowe.  Dzielimy  je  zasadniczo  na  pomiary  meteorologiczne 

i  hydrologiczne.  Są  one  prowadzone  według  międzynarodowych  standardów,  

w określonych przedziałach czasowych oraz określonych cyklach. UmoŜliwia to globalną 

wymianę  informacji  i  tworzenie  zbiorów,  na  podstawie,  których  moŜna  opracować 

róŜnego  rodzaju  statystyki.  Im  bardziej  rozbudowana  jest  sieć  pomiarowo-

obserwacyjna, tym więcej posiadamy danych, co prowadzi do lepszego odwzorowania 

stanu aktualnego. 

Obserwatorzy są ludźmi posiadającymi ogromną wiedzę i ich praca jest bardzo waŜnym 

elementem tworzenia zbioru danych pomiarów hydrometeorologicznych.  

Coraz  częściej  uŜywa  się  urządzeń  automatycznych,  samorejestrujących,  ale  pomimo 

tego  na  licznych  stacjach  pomiarowych,  wciąŜ korzysta  się z  klasycznych  przyrządów, 

co pozwala na prowadzenie pomiarów nawet w przypadku awarii [2]. 

 

2.1. 

Rodzaje gromadzonych pomiarów 

 

2.1.1. 

Pomiary meteorologiczne  

   

Meteorologia,  to  nauka  zajmująca  się  badaniem  zjawisk  i  procesów 

zachodzących w atmosferze ziemskiej oraz tych procesów na powierzchni Ziemi, 

które mają bezpośredni wpływ na procesy atmosferyczne [5]. Wyniki pomiarów 

 

 

4

parametrów  meteorologicznych  są  postawą  do  róŜnorodnych  analiz, 

wykorzystywanych równieŜ do prognoz pogody.  

 

TAB.1. Zestawienie parametrów pomiarów meteorologicznych wraz z dokładnością 

i warunkami pomiarów – część 1. [na podstawie: IMGW, 2006 r.] 

Parametr 

Dokładność  Warunki pomiarów i obserwacji 

temperatura 
powietrza 

0.1 °C 

- w klatce meteorologicznej 
- pomiar termometrem zwykłym 
- 

temperatura powietrza mierzona w cieniu

 

parametry 
wilgotności 
powietrza 
(termometrem 
zwykłym  
i zwilŜonym) 

0.1 °C 

- w klatce meteorologicznej 
- z pomiaru temperatury powietrza termometrem 
zwilŜonym (i wentylowanym) wraz z 
termometrem zwykłym oblicza się parametry 
wilgotnościowe powietrza: temperaturę punktu 
rosy, niedosyt wilgotności, wilgotność względną i 
pręŜność pary wodnej 

ciśnienie 
atmosferyczne 

0.1 hPa 

- w pomieszczeniu stacji, barometrem 
- ciśnienie atmosferyczne, czyli ciśnienie 
powietrza wyraŜa się w milimetrach słupa rtęci 
(mm Hg) lub w hektopaskalach (hPa) 
- w polskiej słuŜbie meteorologicznej jednostką 
ciśnienia atmosferycznego jest hektopaskal

 

- ciśnienie maleje wraz ze wzrostem wysokości

 

tendencja 
ciśnienia 

0.1 hPa 

- wielkość obliczana i obrazuje, jak zmieniało się 
ciśnienie w ciągu ostatnich trzech godzin i o jaką 
wartość się zmieniło 
- c

iśnienie zmienia się dość wolno i skoki 

ciśnienia przekraczające 5 hPa na godzinę są 
wyjątkowo rzadkie i bardzo groźne

 

kierunek 
wiatru 

5° 

- wiatromierzem zlokalizowanym na wysokości 10 
m w ogródku meteorologicznym 
- podawany jest średni kierunek, z którego w 
ciągu ostatnich 10 minut wiał wiatr 

prędkość 
wiatru 

1 m/s 

-j.w. 
- to średnia z 10 minut oraz porywy wiatru - czyli 
nagły wzrost prędkości wiatru, przewyŜszający co 
najmniej o 5 m/s średnią prędkość wiatru i 
trwający nie dłuŜej niŜ 2 minuty 
- w

 warunkach polskich prędkość wiatru 

przekraczająca 25 m/s naleŜy do rzadkości, 
wiatromierzom europejskim skala kończy się na 
50 m/s 
- w Arktyce spotyka się wiatry o prędkości 
przekraczającej 100 m/s

 

widzialność 
pozioma 

m 

- obserwowana 
- wyraŜana w jednostkach długości 

 

 

5

- przeliczana na umowne wartości klucza (skala 
logarytmiczna) 
- wyraŜa odległość horyzontalną, na jaką moŜna 
zobaczyć obiekty zlokalizowane na ziemi 

wysokość 
podstawy 
chmur 

m 

- wyraŜa wysokość podstawy najniŜszych chmur 
znajdujących się ponad poziomem stacji 
- stosuje się przewaŜnie urządzenia lidarowe, 
dawniej wymagało to od obserwatora praktyki w 
umiejętności oceny wizualnej 
- wartość kodowana jest kluczem logarytmicznym 

rodzaj chmur    

- nie wymyślono jeszcze przyrządu do ustalania 
kaŜdej skatalogowanej chmury (jest ich w atlasie 
ponad 50) 
- umiejętność rozpoznawania chmur jest jedną z 
najtrudniejszych, jaką musi opanować 
obserwator 
- z uwagi na wysokość występowania chmury 
umownie podzielono na trzy grupy tzw. piętra: 
niskie (C

L

), średnie (C

M

) i wysokie (C

H

) -sięgające 

nawet do 16 km nad Ziemię- i dla tych trzech 
poziomów osobno podaje się informacje o 
chmurach 

wielkość 
zachmurzenia 

x/8 

- wyraŜana w oktanach, czyli w ósmych częściach 
pokrycia nieba chmurami, z podziałem na 
poszczególne piętra C

L

, C

M

, C

H

 oraz zachmurzenie 

ogólne 

pogoda 
aktualna 
pogoda 
ubiegła 

klucz 

- za pomocą liczb klucza pogody bieŜącej (ww) 
moŜliwe jest przekazanie informacji o 
występowaniu zjawisk pogodowych zarówno w 
chwili obserwacji jak i w ciągu ostatniej godziny 
(np. zamiecie, błyskawice, mgły, deszcz) 
-informacja o pogodzie panującej w okresie 
minionym (maksymalnie za okres 6-ciu godzin) 
przekazywana jest za pomocą liczb klucza 
pogody ubiegłej (W

1

W

2

) 

 
Ponadto w określonych godzinach, zwanych terminami głównymi i pośrednimi, 

stacja meteorologiczna mierzy i wylicza zestawienia. 

 

TAB. 2. Zestawienie parametrów pomiarów meteorologicznych wraz z dokładnością 

i warunkami pomiarów – część 2. [na podstawie: IMGW, 2006 r.] 

Parametr 

Dokładność  Warunki, znaczenie 

temperatura 
maksymalna 
powierza 

0.1 °C 

- w klatce, termometrem (o konstrukcji 
zbliŜonej do termometru lekarskiego) mierzy 
się maksymalną temperaturę, jaka wystąpiła w 
wybranym okresie (w słuŜbie IMGW za okres 
12 godzin) 

 

 

6

temperatura 
minimalna 
powietrza 

0.1 °C 

- analogicznie do maksymalnej, termometrem 
minimalnym wskazującym najniŜszą 
temperaturę powietrza, jaka wystąpiła w 
danym okresie (w słuŜbie IMGW za okres 12 
godzin) 

temperatura  
w gruncie 

0.1 °C 

- temperatura gruntu mierzona na specjalnym 
poletku na głębokościach 5, 10, 20, 50, 100 
cm  

temperatura 
minimalna  
przy gruncie 

0.1 °C 

- najniŜsza temperatura powietrza mierzona 5 
cm nad gruntem, termometrem minimalnym 
(w słuŜbie IMGW za okres 12 godzin) 

 wielkość opadu   0.1 mm 

- deszczomierz o konstrukcji cylindrycznej, o 
powierzchni wlotu 200 cm

2

, pozwala na 

gromadzenie się w nim spadającego opadu, 
który mierzy się co 6 godzin 

usłonecznienie    

1 minuta na 
dobę 

- czas trwania usłonecznienia w ciągu doby 
- przewaŜnie do pomiarów jest uŜywany 
heliograf Campbell-Stokesa 

grubość 
  pokrywy   
śnieŜnej 

1 cm 

-  grubość śniegu zalegającego w ogródku 
meteorologicznym, z uwzględnieniem świeŜo 
spadłego śniegu 
- ponadto (w określonych terminach) mierzy 
się ilość wody zawartej w standardowej próbce 
śniegu, pobranej przy pomiarze grubości 
pokrywy 

stan gruntu 

klucz 

- określa się stan gruntu znajdującego się na 
poletku (np. czy jest wilgotny) 

średnie 

  

- średnie dobowe, miesięczne i roczne liczone  
dla kilku z podanych dotychczas parametrów 

 

Ponadto wybrane stacje meteorologiczne dokonują róŜnych dodatkowych pomiarów 

parametrów nie ujętych w tablicach. 

 

2.1.2. 

Pomiary hydrologiczne 

 

 

 

Hydrologia,  to  nauka  o  obiegu  wody  w  przyrodzie,  m.in.  o  tej,  która 

spływając  po  powierzchni  dociera  do  cieków  i  koryt  rzecznych.  Hydrologa 

interesuje nie tylko fakt, Ŝe woda płynie, ale równieŜ ile tej wody płynie, z jaką 

prędkością  oraz  amplituda  wahań  w  danym  przekroju  poprzecznym. 

Z  pomiarów  hydrologicznych  moŜemy  uzyskać  informacje  o  stanie  wody, 

prędkości przepływu oraz ilości przepływającej wody w jednostce czasu [4]. 

 

 

7

TAB.  3.  Zestawienie  parametrów  pomiarów  hydrologicznych  wraz  z  dokładnością  

i krótką charakterystyką parametru. [na podstawie: IMGW, 2006 r.] 

Parametr 

Dokładność  Opis parametru i jego jednostki 

stan wody 

1 cm 

- połoŜenie zwierciadła wody w danym przekroju 
ponad przyjęty umownie poziom, zwany zerem 
wodowskazu 
- wielkość względna, podawana w centymetrach 

przepływ 

 

- objętość wody przepływającej przez przekrój 
poprzeczny koryta w jednostce czasu 
- wyraŜany w [m

3

/s] 

zjawiska 
lodowe 

 
 
 
1 cm 
10% 

- formy zlodzenia rzeki pojawiające się w fazie 
zamarzania, trwałej pokrywy lodowej i spływu 
lodu 
-pomiar grubości lodu kosą lodową [cm] 
- określenie stopnia [%] pokrycia rzeki śryŜem, 
lodem lub krą drabinką SOMMERA 

temperatura 
wody 

0.2 °C 

- termometrem rtęciowym mierzymy temperaturę 
cieku [°C’ 

 

2.2. 

Charakterystyka przyrządów pomiarowych 

 

2.2.1. 

Przyrządy do pomiarów meteorologicznych 

 

 

 

Jak  podają  niektóre  źródła,  początki  meteorologii  sięgają  roku  

600 p.n.e., kiedy to „Tales stwierdza, Ŝe coroczne wylewy Nilu zaleŜą od zmian 

wiatru”  [6].  Natomiast  pierwsze  przyrządy  pomiarowe  zostały  wynalezione  ok. 

XVII wieku, mowa tu o barometrze oraz termometrze rtęciowym, wynalezionym 

w  wieku  XVIII.  Tradycyjne  przyrządy  pomiarowe,  są  jednak  z  biegiem  lat 

wypierane  przez  urządzenia  wykorzystujące  najnowsze  osiągnięcia  techniki 

i  elektroniki.  Na  początku  praca  obserwatora  polegała  na  odczycie  wskazań 

przyrządów,  w  wyznaczonych  terminach.  Następnie  jego  zadania  zostały 

sprowadzone do nadzoru urządzeń samopiszących, a dziś większość pomiarów 

jest  wykonywana  i  rejestrowana  przez  komputery.  Jednak,  gdy  wszelki  sprzęt 

zawiedzie, zawsze moŜemy liczyć na tradycyjne przyrządy i metody pomiarowe 

oraz na umiejętności obserwatora.

 

 

 

8

 

 

RYS. 1. Deszczomierze 

 

Do  mierzenie  wysokości  opadu,  wykorzystuje  się  jedno  z  najstarszych 

meteorologicznych 

urządzeń 

pomiarowych, 

czyli 

DESZCZOMIERZ. 

Zainstalowany  jest  w  kaŜdym  ogródku  meteorologicznym.  Jest  to  jedno 

z  podstawowych  urządzeń  wykorzystywanych  do  zbierania  informacji  o  ilości 

opadu  atmosferycznego,  dochodzącego  do  powierzchni  Ziemi.  W  określonych 

terminach  doby  jest  mierzona  ilość  opadu  zebranego  w  zbiorniku  urządzenia. 

Jako opad rozumiemy tu nie tylko deszcz (najbardziej kojarzący się z pojęciem 

opadu),  ale  równieŜ  np.  śnieg  czy  grad.  Deszczomierzem  do  pomiaru  opadów 

tylko i wyłącznie ciekłych nazywamy w tym przypadku OMBROMETR [4]. 

 

           

 

 

 

RYS. 2. Pluwiograf pływakowy (po lewej) i pluwiograf elektroniczny - 

 

wywrotkowy (po prawej). 

Do  pomiaru  opadów  słuŜy  równieŜ  PLUWIOGRAF  -  urządzenie  do 

automatycznego pomiaru ciągłych opadów, rejestrujące ich ilość, czas trwania i 

 

 

9

natęŜenie. WyróŜnia się pluwiografy: pływakowy, w którym w naczyniu znajduje 

się pływak, wskazujący stan napełnienia oraz wywrotkowy. 

Budowa: 

• 

powierzchnia zbierająca opad 

• 

lejek z rurką odprowadzający wodę do komory pływakowej 

• 

komora pływakowa z pływakiem wewnątrz 

• 

lewar odprowadzający wodę do naczynia kontrolnego 

• 

pręt pływaka z ramieniem i piórkiem 

• 

bęben rejestracyjny z nałoŜonym paskiem papieru 

• 

kontrolne naczynie na wodę opadową 

• 

osłona 

Stosuje się równieŜ pluwiografy elektroniczne zliczające impulsy elektryczne 

generowane przez wpadającą do pluwiografu wodę [4]. 

 

 

RYS. 3. Klatka meteorologiczna 

Kolejnym  punktem  jest  KLATKA  METEOROLOGICZNA.  Jest  to  specjalna, 

aŜurowa  konstrukcja,  w  kształcie  prostopadłościanu,  w  której  umieszczone  są 

przyrządy  do  pomiaru  temperatury  i  wilgotności  powietrza  atmosferycznego. 

Klatka słuŜy do osłonięcia termometrów przed bezpośrednim działaniem słońca, 

wiatru czy opadów i zapewnienia jednakowych warunków pomiaru [4]. 

 

 

10

 

 

      

      

 

RYS. 4. Termometry rtęciowe wewnątrz klatki meteorologicznej wraz z 

termohigrometrem 

 

Wewnątrz  klatki  meteorologicznej,  zainstalowane  w  specjalnym  uchwycie, 

znajdują  się  TERMOMETRY  rtęciowe,  tworzące  zespół  psychrometru  oraz 

TERMOHIGROMETR - czujnik temperatury i wilgotności Automatycznej Stacji 

Meteorologicznej.  Cały  ten  zestaw  termometrów  słuŜy  do  mierzenia 

temperatury  powietrza,  ale  równieŜ  do  pomiaru  wilgotności  względnej, 

niedosytu  wilgotności  powietrza,  temperatury  punktu  rosy  oraz  ciśnienia  pary 

wodnej  zawartej  w  powietrzu.  Termometry  w  klatce  meteorologicznej  są  tak 

zainstalowane,  aby  mierzyły  temperaturę  na  wysokości  2  metrów  nad 

poziomem gruntu. 

Poza  termometrami  zwykłymi,  zwanymi  równieŜ  stacyjnymi,  w  klatce 

zainstalowane  są  TERMOMETRY  tzw.  "EKSTREMALNE"  -  czyli  termometr 

"minimalny"  i  "maksymalny",  które  "zapamiętują"  wynik  pomiaru.  Zostają 

na  nich  -  odpowiednio  -  wyniki  najwyŜszej  i  najniŜszej  temperatury 

zarejestrowanej od poprzedniego pomiaru [4]. 

 

 

RYS. 5. Termograf 

 

 

11

Przyrząd mierzący temperaturę i rejestrującymi jej przebieg w funkcji czasu to 

TERMOGRAF. Elementem reagującym na zmiany temperatury jest najczęściej 

czujnik  deformacyjny,  zmieniający  swój  kształt  w  funkcji  zmian  temperatury 

(np.  roŜek  manometryczny  wypełniony  cieczą  rozszerzalną  lub  element 

bimetaliczny).  Zastosowanie  tak  mało  czułych  i  mających  duŜą  bezwładność 

cieplną elementów pomiarowych wynika z potrzeby uzyskania dość duŜych sił, 

które  zdolne  będą  pokonać  opory  tarcia  w  przekładni,  przenoszącej  ruch 

czujnika deformacyjnego na wskazówkę zakończoną pisakiem i tarcia pisaka o 

papier  (termogram).  WaŜnym  elementem  termografu  jest  bęben,  wewnątrz 

którego  znajduje  się  mechanizm  zegarowy,  obracający  bęben  ruchem 

jednostajnym. Mechanizmy zegarowe mają napęd spręŜynowy lub elektryczny. 

Na bęben naciągnięty jest termogram, będący paskiem papieru z wydrukowaną 

skalą  czasową  i  skalą  temperatury.  Wskazówka,  przenosząca  ruchy  czujnika 

temperatury  zakończona  jest  pisakiem,  który  kreśli  na  termogramie  linię, 

odpowiadającą ciągłemu zapisowi temperatury powietrza [6]. 

Najczęściej stosowany jest termograf tygodniowy, w którym pełen obrót bębna 

trwa  168  godzin.  Dokładność  wskazań  termografu  jest  o  rząd  wielkości  niŜsza 

niŜ  termometru  stacyjnego,  w  dobrym  termografie  realna  dokładność  odczytu 

temperatury wynosi około 1°C, dokładność odczytu czasu z reguły jest mniejsza 

od 15 minut [6]. 

Termograf składa się z: 

• 

bębna  zegarowego  z  wmontowanym  mechanizmem  zegarowym,  dzięki 

któremu obraca się on wokół własnej osi w ciągu doby lub tygodnia 

• 

czujnika  -  płytki  bimetalicznej  (bimetal),  odkształcającej  się  pod 

wpływem zmian temperatury 

• 

systemu  dźwigni  przenoszących  odkształcenia  płytki  bimetalicznej  na 

piórko 

• 

termogramu  -  wyskalowanego  paska,  na  którym  piórko  kreśli  zmiany 

temperatury.  

Często  łączy  się  termograf  z  częścią  do  rejestracji  wilgotności  powietrza 

(higrograf) i całe urządzenie nosi wtedy nazwę TERMOHIGROGRAF. 

 

 

12

 

 

RYS. 6. Wiatromierz 

Podstawowym  przyrządem  zainstalowanym  w  ogródku  meteorologicznym  jest 

WIATROMIERZ.  Przyrząd  ten  słuŜy  do  pomiaru  prędkości  i  kierunku  wiatru. 

Jest  on  montowany  na  maszcie  na  wysokości  10  m  nad  poziomem  gruntu. 

Przetworniki wiatromierza przekształcają prędkość i kierunek wiatru na sygnały 

elektryczne  transmitowane  połączeniem  kablowym  do  specjalnego  urządzenia 

odczytowego umoŜliwiającego wizualizację mierzonych wartości [4]. 

 

 

 

 

RYS. 7. Poletko termometrów gruntowych 

 

Kolejnym  "miejscem"  w  ogródku  meteorologicznym  jest  POLETKO 

TERMOMETRÓW  GRUNTOWYCH.  Jest  to  wydzielony  fragment  ogródka, 

pozbawiony  jakiejkolwiek  roślinności.  Wykonuje  się  na  nim  pomiary 

temperatury  powietrza  na  wysokości  5  cm  nad  gruntem  -  TERMOMETR 

PRZYGRUNTOWY i temperatury gruntu na głębokości 5, 10, 20, 50 i 100 cm - 

TERMOMETRY GRUNTOWE [4]. 

 

 

13

 

 

RYS. 8. Widzialnościomierz 

 

Poza  tradycyjnymi  przyrządami  -  takimi  jak  deszczomierz  czy  wiatromierz 

-  w  ogródkach  meteorologicznych  od  kilku  lat  zaczynają  się  pojawiać  coraz 

nowocześniejsze  urządzenia  pozwalające  mierzyć  i  badać  róŜnorakie  zjawiska 

zachodzące 

w 

atmosferze. 

Jednym 

z 

takich 

urządzeń 

jest 

WIDZIALNOŚCIOMIERZ  z  detektorem  zjawisk  atmosferycznych.  Jest  to 

wielofunkcyjny 

czujnik 

przeznaczony 

dla 

automatycznych 

stacji 

meteorologicznych [4]. 

Widzialnościomierz  mierzy  tzw.  widzialność  meteorologiczną,  czyli  największa 

odległość,  z  której  przedmiot  o  odpowiednich  wymiarach,  umieszczony  na 

poziomie  gruntu,  jest  widoczny  i  rozpoznawalny  na  tle  nieba.

  Pomiar 

widzialności  poziomej  w  zakresie  od  10  m  do  50  km.  Czujnik  MAWS  - 

automatycznej  stacji  meteorologicznej  [Automatic  Weather  Station].

  Przyrząd 

mierzy  równieŜ  ilość  wody  opadowej  za  pomocą  urządzenia  pojemnościowego 

oraz łączy tę informację z pomiarami rozproszenia promieniowania optycznego 

i temperatury. Te trzy niezaleŜne pomiary dają  wystarczająca ilość danych dla 

określenia rodzaju opadu atmosferycznego. 

 

 

14

 

RYS. 9. Laserowy miernik wysokości podstawy chmur 

 

Kolejnym  bardzo  nowoczesnym  urządzeniem  jest  LASEROWY  MIERNIK 

WYSOKOŚCI  PODSTAWY  CHMUR.  To  urządzenie  laserowe  mierzące 

wysokość  podstawy  chmur  i  widzialność  pionową,  czujnik  systemu  MAWS. 

Miernik  wysokości podstawy  chmur  jest  w  stanie  wykryć  w  tym  samym  czasie 

trzy  warstwy  chmur.  Oprócz  wysokości  podstawy  i  warstw  chmur  urządzenie 

wykrywa inne przyczyny ograniczenia widzialności pionowej (np. opad) [4]. 

 

 

RYS. 10. Barograf 

BAROGRAF  to  rodzaj  barometru,  ze  zdolnością  do  rejestracji  dokonywanych 

pomiarów  ciśnienia  atmosferycznego.  Wyniki  są  zapisywane  na  specjalnej 

taśmie  papierowej  (tzw.  barogramie)  umieszczonej  na  obrotowym  bębnie, 

poruszającym  się  zgodnie  z  ruchem  wskazówek  zegara.  Zazwyczaj  bęben 

 

 

15

wykonuje jeden obrót na dzień, tydzień lub miesiąc, wybór prędkości naleŜy do 

uŜytkownika  barometru.  Jako,  Ŝe  ciśnienie  zmienia  się  wraz  z  wysokością, 

barograf  moŜe  być  uŜywany  do  odnotowywania  róŜnic  wysokości  np.  na 

statkach  powietrznych.  Obecnie  mechaniczne  barografy  są  wypierane  przez 

urządzenia  uŜywające  do  analizy  czynników  atmosferycznych  komputerów, 

które oferują większy zakres czasowy zapisu oraz dodatkowe moŜliwości analizy 

zebranych danych [2]. 

 

 

RYS. 11. Heliograf Campbella-Stokesa 

 

HELIOGRAF  to  urządzenie  słuŜące  do  pomiaru  czasu  usłonecznienia.  Zasada 

działania  opiera  się  wykorzystaniu  efektu  cieplnego  lub  fotochemicznego 

wywoływanego  przez  promieniowanie  słoneczne.  Heliograf  Campbella-Stokesa 

składa  się  ze  szklanej  kuli  pełniącej  funkcję  soczewki,  która  skupia  promienie 

słoneczne  na  odpowiednio  ukształtowanym  pasku  papieru  (są  one 

zróŜnicowane w zaleŜności od pory roku - najdłuŜszy i najniŜej połoŜony pasek 

letni,  pasek  średni  wiosenno-jesienny  i  najwyŜej  wkładany  oraz  najkrótszy 

pasek  zimowy).  Promienie  wypalają  ślad,  którego  długość  określa  czas 

operowania  Słońca  z  dokładnością  do  6  minut  (1/10  godziny).  Na  podobnej 

zasadzie działają heliografy rejestrujące czas padania promieni słonecznych na 

papierze  światłoczułym.  Inne  konstrukcje  (do  których  nazwy 

heliograf

  juŜ  się 

nie  stosuje)  wykorzystują  element  światłoczuły  albo  termoczuły  (np.  DSU12 

firmy  Vaisala),  wynik  pomiaru  zapisywany  jest  elektronicznie  z  dokładnością 

rzędu 1 sek [6]. 

 

 

 

 

16

2.2.2. Ogródek meteorologiczny 

 

Lokalizacja  

 

Ogródek  meteorologiczny  powinien  być  urządzony  w  terenie  otwartym. 

Najlepsze  miejsce  to  takie  z  dala  od  budynków,  drzew,  otwartej  wody,  czyli 

wszystkiego,  co  mogłoby  utrudniać  wymianę  powietrza  i  mieć  bezpośredni 

wpływ  na  wyniki  pomiarów.  Nie  jest  teŜ  właściwe  umieszczanie  ogródka  na 

terenach  zupełnie  otwartych  i  bardzo  rozległych,  gdyŜ  w  tym  przypadku  wiatr 

moŜe  zakłócać  pomiary  wysokości  opadu  atmosferycznego  oraz  nawiewając 

śnieg do ogródka tworzyć zaspy.  

Przestrzegając  poniŜszych  zasad,  moŜna  uzyskać  reprezentatywne  wyniki 

obserwacji [4]:  

• 

w odległości 30 m od ogródka nie mogą znajdować się Ŝadne budowle, drzewa, 

krzewy oraz uprawy sztucznie zraszane;  

• 

w odległości ponad 30 m od ogródka mogą stać małe pojedyncze obiekty np. 

parterowy  dom  czy  drzewo,  jednak  ta  odległość  nie  moŜe  być  mniejsza  niŜ  

10-cio krotna ich wysokość;  

• 

w odległości ponad 100 m od ogródka moŜe być luźna zabudowa i małe grupy 

drzew  

• 

w  odległości  ponad  300  m  od  ogródka  mogą  znajdować  się  zwarte  zespoły 

drzew (sady i parki);  

• 

w odległości co najmniej 500 m od ogródka mogą stać juŜ wielopiętrowe bloki 

mieszkalne.  

Urządzenie  

 

Ogródek powinien mieć kształt kwadratu z bokami skierowanymi wzdłuŜ 

linii północ-południe i wschód-zachód. Przyjęte minimalne rozmiary ogródka to 

15  x  15  m,  choć  jego  wielkość  zaleŜna  jest  od  zakresu  pomiarów.  Teren 

ogródka powinien być wyrównany, bez dołów i górek, porośnięty trawą. Tylko 

wówczas, gdy jest to rejon np. piaszczysty (wydmy nadmorskie) i wpływa to na 

rodzaj  klimatu,  trawy  nie  naleŜy  siać.  Nie  powinno  być  tam  pni,  drzew  czy 

krzewów.  Rozmieszczenie  przyrządów  powinno  być  takie,  aby  jedne  nie 

zakłócały  pracy  drugich.  NiŜsze  powinny  być  instalowane  od  strony 

południowej,  wyŜsze  od północnej.  Urządzenia  do  instalacji  przyrządów naleŜy 

pomalować  białą  farbą,  aby  podczas  upałów  jak  najmniej  się  nagrzewały. 

 

 

17

ŚcieŜki  naleŜy  ograniczyć  tylko  do  koniecznych,  a  ich  szerokość  nie  moŜe 

przekraczać  0,5  m.  Całość  naleŜy  ogrodzić  niezbyt  gęsta  siatką  o  wysokości 

około 1,5 m, a bramka musi być zamykana na klucz [4]. 

Utrzymywanie  

 

Powierzchnia terenu ogródka powinna być naturalna. Nie powinno się jej 

deptać,  a  w  okresie  letnim  naleŜy  regularnie  kosić  trawę.  Zimą,  śnieg  takŜe 

powinien  pozostać  w  stanie  naturalnym,  aŜ  stopnieje.  Jedynie  bardzo  wysokie 

zaspy naleŜy przycinać do średniej wysokości pokrywy. Nie wolno dopuszczać, 

aby na urządzeniach gromadziły się pajęczyny, kurz czy brud [4]. 

Przyrządy w ogródku meteorologicznym:  

 

RYS. 12. Schemat ogródka meteorologicznego wraz z znajdującymi się w nim 

przyrządami pomiarowymi 

1.  Widzialnościomierz – Vaisala 

2.   Laserowy miernik podstawy chmur – Vaisala 

3.  Poletko z termometrami gruntowymi 

4.  Urządzenie  do  pomiaru  całkowitego  promieniowania  słonecznego  i  bilansu 

radiacyjnego  

5.  Urządzenie do automatycznego pomiaru dobowej sumy usłonecznienia - Vaisala 

6.  Wiatromierze 

 

 

18

 

a. elektroniczny Vaisala - czujnik MAWS 

b. elektroniczny AVIOMET  

7.  Heliograf Campbella-Stokesa 

8.   Urządzenie do pomiaru promieniowania rozproszonego 

9.   Urządzenie do pomiaru widm promieniowania słonecznego 

10.  Klatka meteorologiczna, a w niej: 

a. termometr rtęciowy "suchy"  

b. termometr rtęciowy "zwilŜony"  

c. termometr maksymalny  

d. termometr minimalny  

e. czujnik temperatury i wilgotności - Vaisala  

11. Aktynometr  -  Linke-Feussnera  "pancerny”  (do  pomiaru  bezpośredniego 

promieniowania  Słońca,  wyposaŜony  w  standardowe  filtry  Schotte`a, 

umoŜliwiające  -  oprócz  pomiarów  w  pełnym  zakresie  widma  słonecznego  - 

pomiary natęŜenia w wydzielonych jego obszarach) [4] 

12. Deszczomierze: 

a. Hellmanna, tradycyjny  

b. rejestrujący  

2.2.2.1.  Częstotliwość pomiarów meteorologicznych 

 

 

Informacje  zebrane  podczas  pomiarów  są  głównym  źródłem  informacji 

dla  meteorologów  i  hydrologów.  Na  ich  podstawie  powstają  prognozy 

pogody  oraz  bazy  danych  słuŜące  do  prac  badawczych  i  opracowań 

statystycznych.  Dlatego  teŜ  systematyczność  i  częstotliwość  pomiarów  są 

takie waŜne. 

Obecnie  stacje  meteorologiczne  wykonują  24  obserwacje  na  dobę,  w 

pełnych godzinach od 0:00 do 23:00. Terminy obserwacji synoptycznych (w 

Polsce,  tak  jak  i  na  świecie)  zapisywane  są  w  czasie  UTC  (Universal  Time 

Coordinated).  WyróŜniamy  dodatkowo  międzynarodowe  terminy  główne 

oraz terminy pośrednie obserwacji synoptycznych [4]. 

 

 

 

19

Terminy główne [4]: 0:00; 6:00; 12:00 i 18:00 UTC 

Dla Polski są to godziny czasu urzędowego: 

-  w  czasie  obowiązywania  czasu  letniego  odpowiednio  2:00;  8:00;  14:00 

 i 20:00, 

- w czasie obowiązywania czasu zimowego odpowiednio 1:00; 7:00; 13:00 

i 19:00. 

 

Terminy pośrednie [4]: 3:00; 09:00; 13:00 i 21:00 UTC 

-  w  czasie  obowiązywania  urzędowego  czasu  letniego  odpowiednio  5:00; 

11:00; 17:00 i 23:00, 

- w czasie obowiązywania urzędowego czasu zimowego odpowiednio 4:00; 

10:00; 6:00 i 22:00. 

 

Urządzenia  automatyczne  są  programowane  i  mogą  przesyłać  dane 

z  częstotliwością  dostosowaną  do  potrzeb  odbiorców  informacji  (nawet  co 

kilkanaście minut). 

Standaryzacja  pomiarów  umoŜliwia  wymianę  informacji  (obserwacji 

i  pomiarów)  nie  tylko  między  stacjami  i  oddziałami  IMGW,  ale  równieŜ  na 

całym świecie [4]. 

 

2.2.3. Hydrologiczne przyrządy pomiarowe 

 

 

Podobnie  jak  w  przypadku  urządzeń  wykorzystywanych  do  pomiarów 

meteorologicznych  i  tutaj  mamy  do  czynienia  z  ogromnym  postępem  techniki. 

Większość  znanych  nam  przyrządów  hydrologicznych,  oparta  jest  na  prostych 

zasadach  konstrukcyjnych.  Jednak  coraz  częściej  pojawiają  się  automatyczne 

urządzenia wraz z komputerami, pozwalające na obserwację i rejestrację wielu 

parametrów jednocześnie. 

 

Przyrządy  pomiarowe  stosowane  w  hydrologii  rzecznej  moŜemy  podzielić 

następująco: 

 

 

 

 

 

 

20

Przyrządy do pomiaru stanu wody. 

   

 

 

RYS.13. Łata wodowskazowa 

 

Najprostszym  i  najczęściej  wykorzystywanym  hydrologicznym  przyrządem 

pomiarowym  jest  ŁATA  WODOWSKAZOWA.  Jest  to  urządzenie  słuŜące  do 

pomiaru stanu wody składające się z konstrukcji nośnej z przymocowanym do 

niej  podziałem  w  postaci  segmentowanych  tablic.  Za  pomocą  łaty 

wodowskazowej  mierzy  się  wysokość  lustra  wody  w  stosunku  do  obranej 

płaszczyzny odniesienia (tzw. zero wodowskazu). Wartość elementarna podziału 

ma  długość  2  cm,  a  opis  cyfrowy  podany  jest  co  10  cm.  Odczyt  stanu  wody 

dokonywany  jest  z  dokładnością  do  1  cm  przez  obserwatora  w  określonych 

terminach obserwacji [4]. 

 

 

 

 

RYS. 14. Limnigraf 

 

Do  ciągłych  obserwacji  stanu  wody  słuŜy  LIMNIGRAF  -  urządzenie 

umoŜliwiające  ciągłą  rejestrację  stanu  i  zmian  poziomu  wody.  Limnigraf 

umieszczany jest w budce limnigraficznej. WyróŜnia się dwa podstawowe typy 

limnigrafów  -  o  zapisie  stanów  wód  analogowym  i  cyfrowym.  Obecnie  coraz 

częściej  stosuje  się  cyfrowe  systemy  rejestracji  stanów  wód,  przy  czym 

 

 

21

odpowiedni  przetwornik  pomiarowy  na  podstawie  pomiaru  ciśnienia 

hydrostatycznego słupa wody określa jego wysokość nad poziom zainstalowania 

czujnika.  Urządzenia  analogowe  zapisują  na  taśmie  papierowej  pionowy  ruch 

pływaka [4]. 

 

Przyrządy do pomiaru przepływu 

 

Pomiary  przepływu  są  pomiarami  wieloparametrowymi.  Do  określenia 

przepływu  niezbędne  jest  określenie  prędkości  wody,  przekroju  poprzecznego 

koryta rzecznego, głębokości koryta itd. 

 

RYS. 15. Akustyczny dopplerowski przepływomierz profilujący 

 

Nowoczesnym  i  wielofunkcyjnym  przyrządem  wykorzystywanym  do  pomiarów 

przepływu  jest  ADCP  [Acoustic  Doppler  Current  Profiler]  w  tłum. 

AKUSTYCZNY  DOPPLEROWSKI  PRZEPŁYWOMIERZ  PROFILUJĄCY. 

Metoda  ADCP  jest  metodą  wykorzystującą  występujące  przy  propagacji  fali 

dźwiękowej  zjawisko  Dopplera,  polegające  na  zmianie  częstotliwości  sygnału 

odbitego  od  poruszającego  się  obiektu.  Przyrząd  wykorzystujący  tę  metodę, 

składa się z głowicy pomiarowej z 4 przetwornikami nadającymi i odbierającymi 

impulsy fal akustycznych o częstotliwości 1200 kHz oraz komputera, w którym 

dzięki 

odpowiedniemu 

oprogramowaniu 

wykonywane 

są 

obliczenia 

i wizualizacja pomiaru [4]. 

 

Na  niektórych  (niewielkich)  ciekach  moŜna  stosować  PRZELEW  MIERNICZY 

Jest on stosowany najczęściej na małych rzekach i potokach górskich, gdzie ze 

względu  na  warunki  naturalne  niemoŜliwe  jest  stosowanie  innych  urządzeń. 

Przelew  mierniczy  jest  to  mała  budowla  hydrotechniczna  lub  narzędzie 

 

 

22

przenośne.  Pomiar  natęŜenia  przepływu  polega  na  zmierzeniu  wysokości 

spiętrzenia  wywołanego  przez  szczelna  przegrodę  ustawioną  pionowo 

i  prostopadle  do  osi  cieku  lub  rzeki.  W  zaleŜności  od  charakterystyki 

przepływów  stosuje  się  róŜne  przelewy  miernicze  (np.  kombinowane  przelewy 

lub przelewy dwudzielne) [4]. 

 

    

      

 

RYS. 16. Młynek hydrometryczny 

 

Najczęściej  stosowanym  urządzeniem  do  pomiarów  przepływu  jest  MŁYNEK 

HYDROMETRYCZNY.  SłuŜy  on  do  pomiaru  punktowej  prędkości  przepływu. 

Parcie  wody  powoduje  obrót  wirnika  młynka.  Prędkość  przepływu  określa  się 

zliczając liczbę obrotów wirnika w określonym czasie lub mierząc czas, jaki jest 

potrzebny  na  wykonanie  określonej  liczby  obrotów.  KaŜdy  uŜywany  młynek 

hydrometryczny powinien być co jakiś czas kalibrowany (cechowany) w KANALE 

HYDROMETRYCZNYM, aby uniknąć przekłamań w wynikach pomiarów. Zarówno 

kalibracja  młynka  jak  i  pomiary  hydrologiczne  wykonywane  z  jego  pomocą  są 

realizowane  według  procedur  pomiarowych  zgodnych  z  normami  PN-ISO 

np. PN-ISO 748:2000 [4]. 

 

 

RYS. 17. Przepływomierz elektromagnetyczny 

 

Innym 

urządzeniem 

mierzącym 

prędkość 

przepływu 

wody 

jest 

PRZEPŁYWOMIERZ  ELEKTROMAGNETYCZNY,  wykorzystuje  on  prawo 

 

 

23

indukcji  elektromagnetycznej  Faradaya.  Urządzenie  zastępuje  w  swojej  funkcji 

młynek hydrometryczny, lecz jest od niego bardziej uniwersalne [4]. 

 

Przyrządy do pomiaru zjawisk lodowych 

 

 

 

RYS. 18. Kosa lodowa (po lewej) i drabinka Sommera (po prawej) 

 

Do  pomiarów  zjawisk  lodowych  wykorzystuje  się  najczęściej  dwa  urządzenia. 

KOSA LODOWA słuŜy do określania grubości lodu. Jest to przyrząd składający 

się  z  drewnianej  łaty  z  podziałem  co  1  cm,  na  której  u  dołu  osadzony  jest 

metalowy  zaczep.  Do  określenia  stopnia  (w  %)  pokrycia  rzeki  śryŜem,  lodem 

lub  krą  stosuje  się  DRABINKĘ  SOMMERA.  Jest  to  przyrząd  o  prostej 

konstrukcji  i  duŜej  trwałości.  Pozwala  on  określić  wielkość  obserwowanego 

zjawiska  z  dokładnością  do  10%.  Pomiar  wykonuje  się  z  wyznaczonego 

stanowiska pomiarowego (na moście lub brzegu rzeki) [4] 

Inne  

 

Poza  ww.  przyrządami,  w  pomiarach  hydrologicznych,  wykorzystuje  się  róŜne 

urządzenia mierzące dodatkowe parametry. 

 

 

RYS. 19. Termometr wodny 

 

Jednym  z  takich  urządzeń  jest  TERMOMETR  WODNY  słuŜący  do  pomiaru 

temperatury  wody  w  rzekach.  Terminowe  pomiary  temperatury  wody 

wykonywane  są  za  pomocą  zwykłych  termometrów  rtęciowych  ze  skalą  od  

 

 

24

-5 do 37°C, o dokładności 0,2°C. Termometry te umieszczone są w oprawach 

metalowych,  które  chronią  je  przed  stłuczeniem,  a  zbiornik  u  dołu  oprawy 

zabezpiecza termometr przed zmianą temperatury po wyjęciu z wody. Pomiary 

temperatury wody wykonuje się zazwyczaj raz na dobę o godzinie 6 UTC [4] 

 

2.2.3.1.  Częstotliwość pomiarów hydrologicznych 

 

 

Tak  jak  pomiary  meteorologiczne,  pomiary  hydrologiczne  wykonywane 

są z róŜną częstotliwością w zaleŜności od sytuacji hydrologicznej. 

 

Pomiary  stanu  wody.  Nazywane  potocznie  obserwacjami  stanu  wody 

prowadzone  są  przez  specjalnie  do  tego  powołanych  obserwatorów 

wodowskazowych.  WyróŜniamy:  obserwacje  terminowe  i  nadzwyczajne  

(w okresie wezbrań). 

 

Obserwacje 

terminowe. 

Wykonywane 

są 

przez 

obserwatorów  

w  określonych  z  góry  terminach.  RozróŜniamy  obserwacje  terminowe 

zwyczajne  i  nadzwyczajne.  Oprócz  stanu  wody  obserwatorzy  przekazują 

takŜe  uwagi  o  wyglądzie  wody,  informacje  o  zjawiskach  lodowych 

i  temperaturze  wody  w  wybranych  posterunkach  wodowskazowych  

z godz. 6:00 UTC. 

 

Obserwacje  ciągłe.  Wykonywane  są  za  pomocą  samopisów  (limnigraf, 

mareograf).  

 

Obserwacje  zwyczajne.  Obserwator  sygnalizacyjnego  posterunku 

wodowskazowego  w  zaleŜności  od  jego  waŜności  i  przydatności  odczytuje 

stan  wody  raz  dziennie  (o  godz.  6:00  UTC),  2  razy  dziennie  o  godz.  6:00 

i  18:00  lub  3  razy  dziennie  o  godz.  6:00,  12:00  i  18:00  UTC.  Wyniki 

obserwacji 

w 

okresie 

normalnym 

(stan 

wody 

poniŜej 

stanów 

ostrzegawczych  i  alarmowych)  przekazuje  raz  dziennie,  rano  po  godzinie 

6:00 UTC. 

 

Obserwacje  nadzwyczajne.  Wykonuje  się  w  okresie  wezbrań,  gdy  stan 

wody  przekroczy  stany  ostrzegawcze  i  alarmowe.  JeŜeli  na  wodowskazie 

 

 

25

stan  wody  osiągnie  stan  ostrzegawczy,  obserwator  ma  obowiązek,  bez 

specjalnego  zarządzenia,  dokonywania  i  sygnalizowania  obserwacji  3  razy 

dziennie  o  godz.  6:00,  12:00  i  18:00  UTC,  a  przy  zbliŜaniu  się  do  stanu 

alarmowego lub po jego przekroczeniu co trzy (o 6:00, 9:00, 12:00, 15:00, 

18:00,  21:00,  24:00,  3:00  UTC),  dwie  a  nawet  co  godzinę.  Obserwacje 

nadzwyczajne na wodowskazie trwają aŜ do opadnięcia stanu wody poniŜej 

stanu ostrzegawczego. 

 

Pomiary  przepływu  wody.  Pomiar  przepływu  wody  w  profilu 

wodowskazowym  wykonywany  jest  przez  ekipy  pomiarowe  PSHM  IMGW. 

Przeciętna  liczba  pomiarów  wynosi  od  6  do  12  w  ciągu  roku  i  zaleŜy  od: 

amplitudy wahań, stanu koryta i stanu wody [4]. 

 

3.  Pojęcia 

dotyczące 

słuŜby 

meteorologicznej. 

Charakterystyka 

posterunków badawczych zakładu Hydrologii Politechniki Krakowskiej.  

 

SłuŜba  meteorologiczna  prowadzi  badania  dotyczące  procesów  i  zjawisk 

zachodzących  w  atmosferze  ziemskiej.  Informuje  społeczeństwo  i  zainteresowane 

działy gospodarki o aktualnym i przewidywanym stanie pogody. Opracowuje i publikuje 

wyniki 

pomiarów 

i 

obserwacji 

meteorologicznych, 

niezbędne 

do 

badań 

klimatologicznych. W Polsce funkcję tę pełni Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej 

(IMGW). 

Ujednolicanie  metodyki  wykonywania  w  róŜnych  krajach  pomiarów  i  obserwacji 

meteorologicznych  oraz  uzgadnianie  działalności  słuŜb  meteorologicznych  całego 

świata,  naleŜy  do  głównych  zadań  Światowej  Organizacji  Meteorologicznej  (WMO  

-  World  Meteorological  Organization).  Jest  to  Organizacja  Wyspecjalizowana  ONZ. 

Siedzibą jej sekretariatu jest Genewa. 

 

Wszystkie  stacje  prowadzące  systematyczne  pomiary  i  obserwacje  meteorologiczne 

tworzą sieć meteorologiczną. Pracuje ona przede wszystkim na rzecz słuŜby pogody 

oraz  dostarcza  danych  do  opracowań  klimatologicznych.  Stacje  pracujące  w  sieci 

dysponują  róŜnymi  zestawami  przyrządów  meteorologicznych  i  pracują  według 

programów ustalanych na konkretne potrzeby. 

 

 

 

 

26

Podział jednostek terenowych(meteorologicznych): 

-  Stacje  meteorologiczne  (synoptyczne)  pracują  przede  wszystkim  na 

potrzeby słuŜby pogody. Dokonują co najmniej 8 razy w ciągu doby obserwacji  

i 

pomiarów 

meteorologicznych, 

których 

terminy 

określone 

są 

międzynarodowymi  umowami  -  stanowią  jedną  z  zasadniczych  podstaw 

przygotowywanych przez słuŜbę pogody prognoz na najbliŜsze dni. 

-  Posterunki 

meteorologiczne 

(stacje 

klimatologiczne) 

wykonują 

obserwacje  i  pomiary  3  razy  w  ciągu  doby,  a  ich  zakres  jest  mniejszy  niŜ  na 

stacjach. 

-  Posterunki opadowe (stacje opadowe) prowadzą raz w ciągu doby pomiary 

opadów  atmosferycznych.  Dostarczają  informacji  o  ilości  wody  spadłej  

w postaci opadu deszczu lub śniegu. 

 

Podstawowym  miejscem  wykonywania  obserwacji  meteorologicznych  jest  ogródek 

meteorologiczny znajdujący się na kaŜdej stacji. 

 

3.1. 

Zestawienie 

posterunków  pomiarowych 

Zakładu 

Hydrologii 

Politechniki Krakowskiej. 

 

 

Na  początek  zajmiemy  się  utworzeniem  spisu  posterunków,  będących 

przedmiotem  opracowania,  w  celu  ich  późniejszego  scharakteryzowania  pod 

względem lokalizacji oraz prowadzonych badań. RóŜnorodność nazewnictwa wśród 

lokalizacji  posterunków  pomiarowych  sprawia,  iŜ  jego  nazwy  są  wieloczłonowe,  

w celu jak najdokładniejszego rozgraniczenia. W związku z tym, spis posterunków 

został wykonany w sposób dający nam moŜliwość uniknięcia ewentualnych błędów 

merytorycznych.  Główny  podział  został  dokonany  na  podstawie  nazwy 

miejscowości, a następnie został on rozszerzony o dodatkowe informacje, takie jak 

nazwa  cieku  wodnego,  na  którym  prowadzone  były  obserwacje,  bądź  teŜ  nazwa 

własna (np. nazwa góry) lub obiekt, jak w przypadku „wodociągów”.  

 

 

 

 

 

 

 

27

TAB.  4.  Zestawienie  posterunków  pomiarowych  Zakładu  Hydrologii  Politechniki 

Krakowskiej z obserwatorami. 

OZNACZENIE 

POSTERUNEK 

OBSERWATOR 

P1 

ŚLEMIEŃ 

ANNA BOGDAŁ 

P2 

ŚLEMIEŃ - ŁĘKAWKA 

ZNAMIROWSKI 

P3 

ŚLEMIEŃ - GROŃ - ŁĘKAWKA 

STANISŁAW MISKA 
KRZAK 

P4 

ŚLEMIEŃ – śYWIEC - ŁĘKAWKA 

ANTONINA MICOREK 

P5 

KOCOŃ - ŁĘKAWKA 

ZOFIA BĄK 

P6 

ŁĘKAWKA 

JAN GÓRNY 

P7 

GILOWICE - ŁĘKAWKA 

JAN GÓRNY 

P8 

GILOWICE 

JAN GÓRNY 

P9 

SZCZYRK - WODOCIĄGI 

JÓZEF STEC 
„NIEZNANY” 

P10 

SZCZYRK - SALMOPOL 

ANNA ŚLIZ 

P11 

S.W.G. SZCZYRK - śYLICA 

JÓZEFA CZERNEK 

P12 

śYLICA 

JANCZEWSKA 

P13 

BUCZKOWICE - śYLICA 

ANNA GLUZA 
ANNA KUBICA 

P14 

BUCZKOWICE - śYLICA - MŁYNÓWKA  „NIEZNANY” 

P15 

BIEŃKÓWKA 

JÓZEF RYMARCZYK 

P16 

BUDZÓW - SKAWA 

JULIAN SASUŁA 

P17 

ZEMBRZYCE - PALECZKA 

ADELA PŁAWNA 

P18 

LASEK - ŚCIEśKA 

ADELA PŁAWNA 

P19 

„NIEZNANY” 

SROKA 

 

3.2. 

Krótka  charakterystyka  posterunków  pomiarowych  Zakładu 

Hydrologii Politechniki Krakowskiej 

 

 

ŚLEMIEŃ  to  wieś  połoŜona  w  województwie  śląskim,  w  powiecie  Ŝywieckim 

[RYS.  20].  Wszystkie  miejscowości  ujęte  w  powyŜszym  zestawieniu  posterunków, 

oprócz wsi LASEK, w latach 1975-1998 administracyjnie naleŜały do województwa 

bielskiego [6]. Do gminy Ślemień naleŜy między innymi KOCOŃ, w którego pobliŜu 

znajduje się szczyt górski o nazwie GROŃ.  Ciekawostką jest, iŜ obecnie sołtysem 

wsi jest p. Jan Bąk. Być moŜe to zbieg okoliczności, a z drugiej zaś strony zachodzi 

podejrzenie, Ŝe moŜna doszukać się relacji rodzinnych z p. Zofią Bąk, która w latach 

80-tych,  była  obserwatorką  na  posterunku  KOCOŃ-ŁĘKAWKA.  To  właśnie  we  wsi 

Kocoń  znajduje  się  źródło  rzeki  ŁĘKAWKA,  będącej  prawobrzeŜnym  dopływem 

Soły. Ma ona długość 17,4 km, natomiast powierzchnia dorzecza stanowi 100 km². 

Rzeka  ta  uchodzi  do  Jeziora  śywieckiego,  a  jej  waŜniejszym  dopływem  jest 

 

 

28

Kocierzanka  [6].  Zlewnia  potoku  Łękawka,  według  danych  z  1974  roku, 

opracowanych wówczas przez panią mgr Annę Homa wynosiła 27,50 km

2

.  

 

RYS. 20. Mapka lokalizacyjna: Ślemień, Kocoń, Gilowice, góra Groń, rzeka 

Łękawka [Targeo, AutoMapa, 2007 r.] 

 

Prowadzone  obserwacje  na  posterunkach  rozmieszczonych  na  terenie  gminy 

Ślemień,  czyli:  P1,  P2,  P3,  P4,  P5  [TAB.  4],  to  stan  wody,  opad  atmosferyczny, 

temperatura  i  wilgotność  powietrza.  Zatem  znajdujące  się  tam  przyrządy  to: 

limnigraf,  pluwiograf,  ombrometr,  deszczomierz  Hellmana,  termograf  oraz 

termohigrograf.  Stwierdzić  to  moŜna  na  podstawie  zebranych  DANYCH  [ZAŁ.1.] 

aczkolwiek  przypuszczalnie  tych  przyrządów  było  znacznie  więcej,  lecz  o  istnieniu 

wyŜej wymienionych wiemy na pewno. 

 

GILOWICE  to  wieś  połoŜona  w  województwie  śląskim,  w  powiecie  Ŝywieckim, 

znajdująca się w sąsiedztwie gminy Ślemień [RYS. 20] [6]. RównieŜ przez Gilowice 

przepływa  znany  nam  juŜ  potok  Łękawka.  Obserwacjami  w  gminie  Gilowice 

zajmował się Jan Górny, a dane gromadzone na posterunkach P6, P7 i P8 to: stan 

wody  przy  uŜyciu  limnigrafu  i  łaty  wodowskazowej,  opad  atmosferyczny 

 

 

29

(pluwiograf,  deszczomierz  Hellmana),  temperatura  i  wilgotność  (termograf, 

higrograf, termohigrograf), ciśnienie atmosferyczne (barograf) oraz usłonecznienie 

(heliograf). Ponadto, równieŜ dokonywano tu pomiaru STANU WÓD PODZIEMNYCH 

i wiemy o istnieniu ogródka meteorologicznego, na podstawie danych zebranych w 

talach [ZAŁ.1]. 

 

Informacje  na  temat  prowadzenia  ogródka  meteorologicznego  dotyczą  równieŜ 

posterunku SZCZYRK – śYLICA. 

SZCZYRK  to  miasto  i  gmina  o  charakterze  turystyczno-wypoczynkowym  w 

województwie  śląskim,  w  powiecie  bielskim  [RYS.  21].  PołoŜone  geograficznie  w 

Beskidzie  Śląskim.  Jednak  nie  znajduje  się  w  historycznych  granicach  Śląska 

Cieszyńskiego.  BliŜsza  mu  jest  śywiecczyzna  (część  Małopolski)  i  Beskid  śywiecki. 

Szczyrk  leŜy  na  południe  od  Bielska-Białej,  północny  wschód  od  Wisły  i  północny 

zachód od śywca, w dolinie śylicy. śYLICA to rzeka płynąca m.in. przez Szczyrk i 

najprawdopodobniej  wypływająca  właśnie  z  którejś  góry  w  okolicach  Szczyrku,  a 

kończąca  swój  bieg  w  Jeziorze  śywieckim.  Stanowi  dorzecze  Soły  [6].  Zlewnia 

potoku śylica według danych z 1974 roku (opracowanych wówczas przez panią mgr 

Annę Homa) wynosiła 37,20 km

2

.  

 

 

30

 

RYS. 21. Mapka lokalizacyjna: Szczyrk, Buczkowice, rzeka śylica  

[Targeo, AutoMapa, 2007 r.] 

 

W  okolicy  Szczyrku  znajduje  się  Przełęcz  SALMOPOL.  Jest  ona  połoŜona  na 

wysokości  934  m  n.p.m.  w  paśmie  Baraniej  Góry  w  Beskidzie  Śląskim.  Obok 

przełęczy  Kubalonka,  jest  istotną  przełęczą  komunikacyjną  w  tym  paśmie,  gdyŜ 

przebiega  przez  nią  droga  z  Wisły  do  Szczyrku.  Nazwa 

Salmopol

  dotyczy  równieŜ 

połoŜonej  poniŜej  osady,  tworzącej  niegdyś  osobną  miejscowość,  a  obecnie 

naleŜącą do Szczyrku [6]. 

Pomiary wykonywane w na posterunkach P9, P10, P11 w gminie SZCZYRK to: opad 

atmosferyczny  (pluwiograf,  ombrometr,  deszczomierz  Hellmana),  temperatura  

i  wilgotność  powietrza  (termograf,  higrograf,  termohigrograf)  i  ciśnienie 

atmosferyczne  (barograf).  Oprócz  tego  znajdowała  się  tam  STACJA  WÓD 

GRUNTOWYCH „SZCZYRK – śYLICA” prowadzona przez Józefę Czernek. 

 

Nieopodal Szczyrku leŜą BUCZKOWICE, to wieś gminna połoŜona w województwie 

śląskim,  w  powiecie  bielskim  [RYS.  21].  Miejscowość  od  1991  jest  siedzibą  gminy 

 

 

31

Buczkowice,  wcześniej  zaś  naleŜała  do  gminy  Szczyrk.  Z  geograficznego  punktu 

widzenia  znajduje  się  ona  na  pograniczu  Beskidu  Śląskiego  (na  zachodzie)  oraz 

Kotliny śywieckiej (na wschodzie), nad rzeką śylicą (środkowy bieg) [6].  

Pomiary  dokonywane  przez  Annę  Gluzę  oraz  Annę  Kubicę  na  posterunkach  P13  

i P14 naleŜących do gminy to: stan wody (limnigraf, łata wodowskazowa),  

Ponadto  w  zbiorze  danych  znalazł  się  Dziennik  SpostrzeŜeń  Wodowskazowych  

z posterunku P12, prowadzonych przez panią Janczewską. 

Nieznany  jest  jednak  autor  „Tabel  Objętości  Przepływu”  sporządzonych  na 

posterunku  BUCZKOWICE  -  śYLICA  (P13)  oraz  BUCZKOWICE  -  śYLICA  - 

MŁYNÓWKA  (P14),  które  to  miały  posłuŜyć  m.in.  do  obliczeń  krzywej 

konsumpcyjnej.  Nazwa  MŁYNÓWKA  w  tym  przypadku  oznacza  niewielki  ciek 

wodny o duŜym spadku. 

 

BUDZÓW  to  wieś  i  gmina  połoŜona  w  Beskidzie  Makowskim,  województwie 

małopolskim,  w  powiecie  suskim  [RYS.22].  Do  gminy  tej  naleŜy  m.in. 

BIEŃKÓWKA.  Znajduje  się  ona  między  północnym  zboczem  Koskowej  Góry  

a południowym Babicy. Spod Koskowej Góry wypływa potok Kotońka, który wpływa 

do  rzeczki  Skorutówka  [6].  Przez  BUDZÓW  płynie  płytka  rzeka  PALECZKA,  która 

stanowi  prawy  dopływ  Skawy.  Natomiast  SKAWA  to  rzeka,  stanowiąca  prawy 

dopływ  Wisły.  Płynie  na  obszarze  Beskidów  Zachodnich:  przez  Beskid  śywiecki, 

dalej  przez  Beskid  Makowski,  między  pogórzami  Śląskim  i  Wielickim  oraz  Doliną 

Wisły.  Jej  bieg  w  całości  znajduje  się  na  terytorium  województwa  małopolskiego 

[6].  

 

 

 

32

 

RYS. 22. Mapka lokalizacyjna: Bieńkówka, Budzów, rzeka Paleczka  

[Targeo, AutoMapa, 2007 r.] 

 

Obserwatorami w gminie Budzów byli Józef Rymarczyk i Julian Sasuła, dokonujący 

pomiarów  na  posterunkach  P15  i  P16.  gromadzone  przez  nich  dane  dotyczyły 

opadu  atmosferycznego  mierzone  przy  pomocy  pluwiografu  oraz  deszczomierza 

Hellmana. 

 

Wspomniana wcześniej PALECZKA wypływa z Palczy, płynie przez Baczyn, Budzów  

i  Zembrzyce  [RYS.4].  ZEMBRZYCE  to  wieś  połoŜona  w  województwie 

małopolskim,  w  powiecie  suskim,  niedaleko  ujścia  rzeki  Paleczka  do  Skawy,  

w Beskidzie Makowskim [6]. 

 

 

33

 

RYS. 23. Mapka lokalizacyjna: Zembrzyce, Budzów, rzeka Paleczka  

[Targeo, AutoMapa, 2007 r.] 

 

Na  posterunku  ZEMBRZYCE  -  PALECZKA  (P17)  obserwatorka  Adela  Pławna, 

prowadziła  obserwacje  stanu  wody  przy  pomocy  łaty  wodowskazowej,  którego 

wyniki wpisywane były do Dziennika SpostrzeŜeń Wodowskazowych. 

RównieŜ tego typu Dziennik prowadził a okresie od 01-1973 do 12-1981 obserwator 

pan  Sroka,  jednak  brak  informacji  na  temat  lokalizacji  prowadzonych  obserwacji 

(P19). 

Trudnym  do  zlokalizowania  jest  równieŜ  posterunek  LASEK  -  ŚCIEśKA  (P18), 

którego  to  nazwa  nie  odnosi  się  do  Ŝadnej  miejscowości  ani  cieku  wodnego. 

Przypuszczalnie  jest  to  opisowo  określone  miejsce  pomiaru  stanu  wody  przy 

pomocy limnigrafu, dokonywanego przez Adelę Pławną w latach 1975-1977. 

 

Do zbioru stacji naleŜących do Zakładu Hydrologii Politechniki Krakowskiej ponadto 

naleŜą  stacje  na  terenie  miejscowości: Wiśniowa,  Wielka Puszcza oraz  StróŜa.  Nie 

są one jednak przedmiotem niniejszego opracowania [8]. 

 

 

 

 

 

34

3.3. 

Opracowanie  zgromadzonych  danych  Zakładu  Hydrologii  PK  pod 

 

kątem stworzenia bazy metadanych 

 

 

 

Jak  juŜ  wspomniano  na  wstępie,  podstawą  pracy  było  zebranie  informacji 

i utworzenie zbioru danych dotyczących pomiarów hydrometeorologicznych Zakładu 

Hydrologii Politechniki Krakowskiej. Po zapoznaniu się z materiałami pomiarowymi, 

które  zostały  mi  udostępnione,  moŜna  było  przystąpić  do  wstępnego  ich 

uporządkowania.  Spis  danych  odbywał  się  na  podstawie  wyznaczonych  wcześniej 

kryteriów:  rodzaj  danych,  okres  pomiarowy,  lokalizacja  posterunku  pomiarowego, 

obserwator oraz cechy pomiarów wraz z uwagami. 

Rodzaj  danych,  w  tym  przypadku,  to  właściwie  forma,  w  jakiej  dane  pomiarowe 

były  rejestrowane.  Na  przykład  opad  atmosferyczny  rejestrowany  był  w  sposób 

ciągły  za  pomocą  urządzenia  o  nazwie  pluwiograf,  a  wyniki  były  rejestrowane  na 

specjalnie  wyskalowanym  pasku  papieru,  który  nosi  nazwę  PLUWIOGRAMU.  

A  zatem  w  naszym  zestawieniu  rodzaj  pomiaru  równieŜ  będzie  nosił  tę  nazwę. 

Jednak  parametr  ten  nie  był  mierzony  jedynie  przy  pomocy  w/w  urządzenia.  Na 

posterunkach  dokonywano  równieŜ  pomiaru  wysokości  opadu  za  pomocą 

deszczomierza.  Wyniki  będące  sumą  opadu,  były  odczytywane  raz  dziennie,  

a  następnie  wpisywane  do  dziennika  noszącego  nazwę  „Miesięczny  wykaz 

opadowy”.  W  ten  oto  sposób  uzyskaliśmy  rodzaje  pomiarów  wykorzystane  

w zestawieniu DANYCH, takie jak: 

 

• 

Limnigram 

• 

Miesięczny wykaz wodowskazowy 

• 

Tabela objętości przepływu 

• 

Pluwiogram 

• 

Ombrometr 

• 

Miesięczny wykaz opadowy 

• 

Ogródek meteorologiczny  

• 

Termogram  

• 

Higrogram 

• 

Termohigrogram  

• 

Barogram 

• 

Heliogram 

 

 

 

35

Teraz zwrócimy uwagę na drugie kryterium, jakim jest okres pomiarowy. Na nasze 

DANE,  składają  się  wyniki  pomiarów  gromadzonych  na  przestrzeni  lat  70-tych,  

80-tych  i  90-tych.  Niestety  spisywane  one  były  z  niejednolitą  dokładnością,  stąd 

zróŜnicowany  format  dat  będących  początkiem  oraz  końcem  danego  okresu 

pomiarowego.  Najdokładniejsze  zostały  spisane  z  dokładnością  do  1  dnia, 

natomiast  najogólniejsze  odnoszą  się  do  roku.  Rubryka,  w  którą  wpisany  jest 

początek pomiaru jest zawsze wypełniona, natomiast w rubryce odnoszącej się do 

końca okresu pomiarowego znajduję się czasem znak (*). Oznacza to pełny okres 

pomiarowy w przypadku miesiąca - cały miesiąc, w przypadku roku - cały rok. Na 

przykład  06-1987  ->  oznacza  okres  pomiarowy  od  01-06-1987  do  30-06-1987, 

natomiast 1980 -> oznacza okres od 01-01-1980 do 31-12-1980. 

Następnie  analiza  dotyczyć  będzie  kryterium  mówiącym  o  miejscu  dokonywania 

pomiarów,  ogólnie  rzecz  ujmując,  posterunku  pomiarowego.  W  początkowym 

etapie  były  to  tylko  nazwy,  przewaŜnie  dwuczłonowe  pojawiające  się  na  paskach, 

bądź  w  dziennikach  spostrzeŜeń  pomiarowych.  Część  z  nich  nie  była  opisana,  ale 

znajdowała się wśród innych wykresów, spakowanych do jednej koperty, a pomiar 

był  wykonywany  przez  tego  samego  obserwatora,  co  pozwalało  na  dopasowanie  

i połączenie ze sobą owych danych w całość. Dopiero po głębszej analizie moŜliwe 

było ustalenie ogólnego nazewnictwa posterunków badawczych. 

Jak  się  później  okazało,  nie  byłoby  to  moŜliwe,  gdyby  nie  kryterium: 

OBSERWATOR.  Pojawiające  się  nazwiska,  początkowo  nie  były  najistotniejsze. 

Jednak  to  właśnie  praca  tych  ludzi  i  zaangaŜowanie  w  nią,  pozwala  nam  dziś  na 

analizę  zbioru,  którego  powstanie  zawdzięczamy  właśnie  obserwatorom. 

Obserwacje  były  prowadzone  zarówno  przez  kobiety  jak  i  męŜczyzn.  Po  imionach  

i  nazwiskach  moŜna  dojść  do  wniosku,  Ŝe  czasem  obserwatorzy  mogli  liczyć  na 

wsparcie  kogoś  z  członków  rodziny,  jak  w  przypadku  obserwatora  Jana  Górnego  

- w jednym z zestawień pomiarowych pojawiło się imię i nazwisko: Józefa Górna, 

co pozwala snuć nam takie domysły. 

Najciekawszym z kryteriów okazało się ostatnie nich: CECHY POMIARÓW I UWAGI. 

Tutaj  nie  dość,  Ŝe  mamy  cenne  informacje  o  praktycznej  stronie  prowadzonych 

badań,  to  znalazły  się  teŜ  cenne  uwagi  samych  obserwatorów.  Praktyczna  strona 

mówi  na  przykład  o  tym,  Ŝe  na  1-dniowych  paskach  papieru  przeznaczonych  do 

limnigrafu bądź pluwiografu, czasem dokonywano zapisu odpowiadającego całemu 

7-dniowemu  cyklowi.  MoŜna  teŜ  spotkać  się  z  zastosowaniem  dwóch  pasków 

jednocześnie (angielskiego i polskiego). Natomiast owe cenne uwagi obserwatorów 

 

 

36

zostały  przedstawione  w  formie  cytatów.  Mówią  one  o  zawodności  przyrządów 

pomiarowych,  a  w  konsekwencji  o  podjętych  działaniach  w  celu  ich 

wyeliminowania. Taka informacja dotycząca okresu, w którym przyrząd nie działał 

poprawnie  bądź  jego  praca  została  całkowicie  wstrzymana,  pozwala  nam  na 

uznanie ciągłości prowadzonych badań, gdyŜ zapewne by tak było, gdyby nie siła 

wyŜsza.  W  związku  z  tym,  informacje  te  są  bardzo  cenne  w  przypadku  analizy 

ciągłości  prowadzonych  obserwacji.  Pragnę  zaznaczyć,  iŜ  przywołanie  cytatów  

w niezmienionej formie (dotyczy to czasem występujących błędów ortograficznych), 

świadczy  jedynie  o  tym,  iŜ  ludzie  nie  są  nieomylni,  a  notatki  te  były  robione 

odręcznie i „na gorąco”, co potwierdza ich zaangaŜowanie w pracę. 

W  załączniku  [ZAŁ.1. 

Dane  dotyczące  pomiarów  hydrometeorologicznych  Zakładu 

Hydrologii  Politechniki  Krakowskiej

],  zostały  przedstawione  zebrane  w  tabele 

przedmiotowe  DANE,  podzielone  według  pierwszego  kryterium,  czyli  RODZAJU 

POMIARU.  Większość  stosowanych  przyrządów  pomiarowych,  a  co  za  tym  idzie, 

rodzaj  otrzymanych  dzięki  nim  parametrów,  został  przedstawiony  we 

wcześniejszych  rozdziałach.  Zatem  zajmiemy  się  krótką  charakterystyką 

poszczególnych informacji zawartych w tabeli [ZAŁ.1]. 

 

LIMNIGRAM.  Dane  dotyczące  stanu  wody,  a  mianowicie  LIMNIGRAMY,  to  paski 

papieru przedstawiające wykres ciągłej pracy limnigrafu. Stosowano paski 4-dniowe 

oraz  7-dniowe,  wyskalowane  od  0  do  55  [mm].  W  przypadku,  gdy  przerwa  

w  pomiarach  nie  przekracza  7  dni,  ustalono,  iŜ  uznajemy  ciągłość  pomiarową. 

Pozwala nam na to informacja o stosowaniu pasków maksymalnie 7-dniowych, a co 

za tym idzie, brak dotyczy wówczas jednego takiego paska. RównieŜ w chwili, gdy 

w  uwagach  znajdują  się  informację  o  przerwach  w  pracy  urządzeń  pomiarowych, 

uznajemy ciągłość, gdyŜ jej ewentualny brak nie był zamierzony, a dane nie zostały 

zagubione.  Natomiast  w  ciągu  pomiarowym  prowadzonym  przez  Annę  Gluzę, 

znalazł  się  o  pięciomiesięczny  okres  obserwowany  przez  Annę  Kubicę.  Ale  nie 

koliduje to, ani nie pokrywa się z dalszymi obserwacjami Anny Gluzy, więc moŜna 

to  uznać  za  zmianę  obserwatora  lub  pewnego  rodzaju  zastępstwo,  być  moŜe 

spowodowane urlopem. 

 

MIESIĘCZNY  WYKAZ  WODOWSKAZOWY.  Stan  wody  na  rzecze  śylica  oraz 

Paleczka był mierzony rano, a wynik w [cm] wpisywano do dziennika spostrzeŜeń 

wodowskazowych. RównieŜ dokonywano pomiarów grubości pokrywy lodowej oraz 

 

 

37

temperatury  wody  na  rzece  śylica.  Z  ciekawych  uwag: 

„zatoki  lodowe”,  koryto 

zamarznięte” 

oraz  z  notatek  wynika  iŜ  odczytu  dokonywano  rano.  W  zestawieniu 

pojawiają  się  dane  dotyczące 

„stanu  wód  gruntowych”

  na  posterunku  Szczyrk- 

zlewnia  śylicy.  Ich  autorem  jest  Józefa  Czernek,  która  występuje  w  zestawieniu 

tylko ten jeden raz, a prowadzony przez nią dziennik nosi nazwę 

„Miesięczny wykaz 

spostrzeŜeń stanów wód gruntowych”. 

Znalazły się w nim informacje o stanie wody 

oraz  pogody  (zachmurzenia,  opady).  Drugi  podobny  zbiór  dotyczy 

„stanu  wód 

podziemnych

”,  którego  autorem  jest  Jan  Górny,  dokonujący  raz  dziennie  odczytu 

stanu wody na posterunku Gilowice. 

 

TABELA  OBJĘTOŚCI  PRZEPŁYWU.  Mierzono  stan  wody,  prędkość  i  objętość 

przepływu  na  cieku  wodnym  o  nazwie  śylica.  Parametry  te  miały  posłuŜyć  do 

obliczania  krzywej  konsumpcyjnej,  inwentaryzacji  stopnia  wodnego  Buczkowice- 

potok  śylica  oraz  obliczeń  dotyczących  przekroju  zwilŜonego  na  potoku  śylica. 

Dowiadujemy się tego z uwag nieznanego obserwatora, który był autorem tabeli. 

 

PLUWIOGRAM. Tutaj po okresach pomiarowych moŜemy orientacyjnie stwierdzić, 

kiedy zaczynały się przymrozki, gdyŜ wtedy kończono pomiary, Ŝeby wznowić je na 

wiosnę.  Wśród  pluwiogramów  znalazły  się  paski  z  opisem  lokalizacyjnym: 

SZCZYRK- Wodociągi, natomiast nieznany jest obserwator, który nadzorował pracę 

pluwiografu.  MoŜemy  się  jedynie  domyślać  na  podstawie  dalszych,  innych  danych  

z  tego posterunku,  Ŝe  był  nim  Józef  Stec,  lecz  pewności  nie  ma.  Kolejny  problem 

jaki  się  pojawił,  dotyczył  posterunku  ŚLEMIEŃ.  Anna  Bogdan  była  na  nim 

obserwatorem  i  prowadziła  badania  na  przestrzeni  lat  1973-1981,  natomiast 

obserwacje  p.  Znamirowskiego  takŜe  dotyczą  posterunku  o  tej  nazwie,  lecz  

w latach 1978-1989. Początkowo padło przypuszczenie, iŜ po prostu zaszła zmiana 

obserwatora,  lecz  po  przyjrzeniu  się  dokładnie,  moŜna  zauwaŜyć,  iŜ  obserwacje  

w  latach:  1978-1979,  1981  i  1983  były  prowadzone  przez  obu  obserwatorów,  co 

wyklucza  zmianę,  a  świadczy  o  istnieniu  dwóch  posterunków  o  tej  nazwie.  

W  związku  z  tym,  Ŝeby  je  odróŜnić  w  dalszej  części  opracowania,  jednego  z  ich 

dodano  człon  w  nazwie,  który  przewijał  się  w  niektórych  danych,  a  mianowicie 

nazwę cieku wodnego: Łękawka. 

 

OMBROMETR.  Sama  nazwa  to  synonim  deszczomierza.  W  tym  przypadku  

z  dopisku,  który  towarzyszył  pomiarom,  moŜna  wnioskować,  iŜ  ombrometr  ten 

 

 

38

znajdował  się  w  lesie.  Dla  tego  typu  pomiaru  opadu,  prowadzony  był  miesięczny 

wykaz opadowy. Oprócz sumy opadów za dobę, w dziennikach tych znajdowały się 

równieŜ  informację  dotyczące  krótkiej  charakterystyki  dnia,  w  którym  pomiar  był 

wykonywany  -  „dzień  słoneczny,  nocą  burze”.  RównieŜ  znalazła  się  adnotacja,  iŜ 

wypełniane były tylko rubryki: „suma opadów na dobę” i „pokrywa śnieŜna”. 

 

MIESIĘCZNY  WYKAZ  OPADOWY.  Według  załoŜeń  dotyczących  ciągłości 

pomiarowej, gdy przerwa w prowadzeniu pomiarów była uzasadniona, to moŜna ją 

traktować, jakby jej nie było. W przedziale od 11-1972 do 04-1974 na posterunku 

Szczyrk-śylica,  z  niewyjaśnionych  przyczyn,  uŜyto  „danych  z  cudzych  stacji 

pomiarowych”.  JednakŜe  autor  notatki  jest  nieznany,  a  okres  ten  zawiera  się  

w  pomiarach  prowadzonych  przez  Annę  Śliz  na  posterunku  Szczyrk-  Salmopol- 

śylica,  w  związku  z  tym  warto  o  tym  wspomnieć,  lecz  nie  miało  to  większego 

wpływu  na  otrzymany  zbiór  danych.  Z  uwag  moŜna  wnioskować,  iŜ  urządzeniem 

pomocniczym stosowanym równolegle z deszczomierzem Hellmana był pluwiograf. 

Gdyby nie jego awarie typu „rozbicie szklanej rurki”, „piórko źle piszące i plamiące”, 

nie  posiadalibyśmy  takiej  wiedzy.  Obserwator  Julian  Sasuła  nawet  prosił  

o przybycie, z powodu niesprawnego aparatu pomiarowego. 

 

OGRÓDEK  METEOROLOGICZNY.  Tu  ze  względu  na  róŜnorodność  i  mnogość 

dokonywanych pomiarów, w zbiorze poniŜszych danych, w jednej z kolumn znalazły 

się zestawienie parametrów mierzonych, które były ręcznie wpisywane w dzienniki 

spostrzeŜeń. Odczytów pomiarowych dokonywano 3 razy na dobę w godzinach 7, 

13,  19  lub  8,  14,  20  zaleŜnie  od  pory  roku.  Na  posterunku  Szczyrk-  Wodociągi  w 

okresie od 01-1977 do 06-1980 obserwatorem był Józef Stec, natomiast w 06-1980 

roku  zastąpiła go Anna Bogdał. 

 

TERMOGRAM.  Podobnie  jak  w  przypadku  limnigrafu  i  pluwiografu,  termograf 

kreśli  wyniki  dotyczące  pomierzonej  temperatury  powietrza  na  paskach  zwanych 

termogramami.  Tu  nawet  znamy  rodzaj  stosowanych  pasków:  T-100  PIHM,  

a  pionowa  skala  temperatury  zaczynała  się  od  -30°C,  a  kończyła  na  +40°C. 

UŜywano  przewaŜnie  pasków  7-dniowych,  ale  zdarzały  się  teŜ  pojedyncze  paski  

1-dniowe. Tu sprzęt teŜ miał usterki, o czym świadczy zapis 

„zegar zepsuty”

. 

 

 

39

 

RYS. 24. Fotografia paska termogramu [PK, Kinga Hajduk, 2006 r.] 

 

HIGROGRAM. Stanowi on wykres wilgotności powietrza na pasku o skali od 0 do 

100%. Warto przywołać tu cytat ze stacji pomiarowej Szczyrk-Wodociągi, którego 

autorem jest Józef Stec. 

"UWAGA: W roku 1978 przez pewien czas były zakładane 

błędne paski do higrografu. W razie wątpliwości naleŜy dokładnie sprawdzić paski 

termografu  i  domniemanego  higrografu  z  odczytami  w  klatce". 

Stosowano 

wyłącznie paski 7-dniowe. 

 

RYS. 25. Fotografia paska higrogramu [PK, Kinga Hajduk, 2006 r.] 

 

TERMOHIGROGRAM.  To  zestawienie  na  jednym  pasku  dwóch  pomiarów,  

a mianowicie temperatury powietrza oraz jego wilgotności. Pasek był szerszy, gdyŜ 

składał  się  z  dwóch  wykresów.  Jednym  słowem  to  połączeniu  termogramu  

i  higrogramu  w  jeden  pasek.  Część  górna  była poświecona  wilgotności powietrza, 

część  dolna  natomiast  temperaturze.  RównieŜ  zastosowanie  znalazły  tu  zarówno 

 

 

40

paski  1-dniowe  i  7-  dniowe  i  równieŜ  zdarzały  się  awarie: 

„zegar  się  zatrzymał 

zepsuty”

. 

 

BAROGRAM. Do pomiaru ciśnienia atmosferycznego stosowano w przewaŜającym 

stopniu  paski  7-dniowe,  zmieniane  o  godzinie  13:00  (jak  wynika  z  uwag 

obserwatora)  o  skali  od  960  do  1050  [mb].  Tutaj  naleŜy  wyjaśnić,  iŜ  jednostką 

pomiaru  ciśnienia  w  układzie  SI  jest  Pascal  (1N/m

2

).  W  przypadku  pomiarów 

ciśnienia atmosferycznego, uŜywając tej jednostki, uzyskiwałoby się duŜe wartości, 

z  tego  względu  uŜywa  się  jako  jednostki  podstawowej,  jednostki  stukrotnie 

większej  –  hektopaskala  [hPa].  W  nieodległej  przeszłości  podstawową  jednostką 

pomiaru  ciśnienia  atmosferycznego  był  milimetr  słupa  rtęci  [mm  Hg],  która  to 

jednostka wywodziła się z pomiarów ciśnienia za pomocą barometrów rtęciowych. 

Inną  jednostką  powszechnie  uŜywaną  do  niedawna  był  milibar  [mb].  PoniewaŜ 

jeszcze  obecnie  znaczna  ilość  przyrządów  pomiarowych  (do  których  zaliczają  się 

przyrządy  przy  pomocy  których  uzyskano  przedmiotowe  dane),  operuje  tymi 

jednostkami pomiaru ciśnienia, naleŜałoby przeliczyć jedne jednostki na inne:  

1 hPa = 3/4 mm Hg; 1 mm Hg = 4/3 hPa, 

1/100 cala = 0.254 mm Hg = 0,3386... hPa, 

1 hPa = 1 mb. 

To  ostatnie  oznacza,  Ŝe  wartość  ciśnienia  mianowana  w  milibarach  odpowiada 

dokładnie  takiej  samej  wartości  ciśnienia  mianowanej  w  hektopaskalach  

(i  odwrotnie),  w  związku  z  tym  nie  zachodzi  potrzeba  dokonywania  Ŝadnych 

przeliczeń.  

 

 

RYS. 26. Fotografia paska barogramu [PK, Kinga Hajduk, 2006 r.] 

 

 

41

 

HELIOGRAM.  Jak  juŜ  wiadomo,  paski  heliografu  róŜniły  się  wyglądem  od 

pozostałych  stosowanych  i  były  zróŜnicowane  w  zaleŜności  od  pory  roku 

-  najdłuŜszy  i  najniŜej  połoŜony  pasek  letni,  pasek  średni  wiosenno-jesienny  

i  najwyŜej  wkładany  oraz  najkrótszy  pasek  zimowy.  Na  podstawie  heliogramów 

znajdujących  się  w  zbiorach  PK,  uzyskaliśmy  informacje,  iŜ  pasek  był  zakładany  

o  godzinie  20:00  jednego  dnia,  a  zdejmowany  o  tej  samej  godzinie  dnia 

następnego.  Dotyczy  to  miesiąca  letniego.  Natomiast  w  porze  zimowej  tą  samą 

czynność wykonywano o godzinie 18:00. 

 

 

RYS. 27. Fotografia paska heliogramu [PK, Kinga Hajduk, 2006 r.] 

 

4.  Metadane – definicja i standardy 

4.1. 

Pojęcie metadanych 

 

Najprostsza  i  najczęściej  uŜywana  definicja  metadanych  mówi  o  tym,  Ŝe  są  to 

„dane o danych” [3]. Chcąc przybliŜyć ten termin moŜna przyjąć, Ŝe metadane to 

„wszelkie  dane  o  dokumentach  lub  zbiorach  dokumentów,  odnoszące  się  do  ich 

treści, parametrów technicznych i fizycznych”.  

Często  przy  tej  okazji  podaje  się  przykład  katalogu  bibliotecznego,  jako  dobrze 

ustrukturyzowanego  zbioru  metadanych:  kaŜda karta  katalogowa opisuje  znacznie 

większy  zasób  informacji,  którym  jest  skatalogowana  ksiąŜka  lub  inny  dokument  

i odsyła uŜytkownika do tego dokumentu. Pomaga to w odnajdywaniu materiałów 

źródłowych.  

 

 

42

W  szerszym  ujęciu,  Metadane  to  opisowa  informacja  na  temat  jakiegokolwiek 

przedmiotu  bądź  źródła,  tak  róŜnorodnego  jak  geoprzestrzenne  i  nie 

geoprzestrzenne  zestawy  danych,  narzędzi  do  analiz  danych,  modeli 

komputerowych, stron internetowych, a nawet grafiki.  

4.2. 

Standardy metadanych 

 

 

W  kaŜdym  przypadku  konieczne  jest  określenie  struktury  i  formatu  danych. 

Nazwanie  elementów  tej  struktury  i  jej  uporządkowanie  w  określonym  układzie 

nazywamy  STANDARDEM  METADANYCH.  RóŜnią  się  one  między  sobą  poziomem 

informacji,  jakie  zawierają.  Najprostszy  zapis  pozwala  odnaleźć  dane  i  źródła,  tak 

jak  spis  ksiąŜek  w  bibliotece,  podczas  gdy  bardziej  zaawansowane  modele 

dostarczają  informacji  do  przetwarzania  i  interpretacji  danych,  na  podobieństwo 

instrukcji.  Pozwalają  one  równieŜ  na  porównania  miedzy  zestawami  danych  

z  róŜnych  źródeł.  Umieszczone  w  poszukiwanym  spisie  umoŜliwia  szukanie 

informacji charakterystycznej dla danej dziedziny (połoŜenie geograficzne, tytuł, typ 

danych) [7]. 

 

Istnieje  kilka  standardów  w  zaleŜności  od  rodzaju  dokumentacji,  jej  zawartości, 

sposobu wykorzystania danych, a takŜe od tego, komu mają te dane słuŜyć. 

 

Dublin  Core  jest  ogólnym  standardem  metadanych  do  opisu  zasobów  (np. 

bibliotecznych) i definiuje 15 prostych elementów. Typowe zastosowanie z uŜyciem 

tego standardu to biblioteki cyfrowe [6]. 

1.  Tytuł 

2.  Twórca (autor) 

3.  Temat i słowa kluczowe 

4.  Opis 

5.  Wydawca 

6.  Współtwórca 

7.  Data 

8.  Typ zasobu 

9.  Format 

10. Identyfikator zasobu 

11. Źródło 

 

 

43

12. Język 

13. Odniesienie 

14. Zakres 

15. Zarządzanie prawami 

 

Innym  standardem  jest  np.  Content  Standard  for  Digital  Geospatial  Metadata 

(CSDGM)  w  tłumaczeniu:  standard  zawartości  dla  cyfrowych  geoprzestrzennych 

danych.  Składa  się  z  330  elementów  podzielonych  na  niezbędne  opcje,  jeśli 

znajdują zastosowanie [7]. 

  

Aby  przybliŜyć  postać  bazy  metadanych  w  załącznikach  [ZAŁ.  3],  została 

przedstawiona baza metadanych opisująca dane na temat LASÓW W POLSCE [9]. 

5.  Metodyka  tworzenia  bazy  metadanych  na  podstawie  zgromadzonych 

danych Zakładu hydrologii PK 

 

Wiedząc, z jakimi danymi mamy do czynienia oraz czym są metadane, moŜemy 

przystąpić  do  próby  stworzenia  BAZY  METADANYCH.  W  tym  celu  konieczne  było 

ustalenie, jaką formę przybierze nasza baza. Po wstępnych ustaleniach zadecydowano, 

iŜ  będzie  się  ona  składała  z  licznych  kart  zawierających  najistotniejsze  informację  

o  DANYCH,  na  które  składają  się  pomiary  hydrometeorologiczne  Zakładu  Hydrologii 

naszej uczelni.  

Główny  podział  dokonał  się  zatem  na  podstawie  mierzonego  parametru.  W  tym 

przypadku udało się określić, iŜ mierzone parametry występujące w zebranych danych 

to: 

• 

Stan wody 

• 

Opad atmosferyczny 

• 

Temperatura powietrza 

• 

Wilgotność powietrza 

• 

Ciśnienie atmosferyczne 

• 

Usłonecznienie 

 

oraz parametry charakterystyczne dla ogródka meteorologicznego, które zostały 

 

szczegółowe  opisane  w  rozdziale  poświeconym  pomiarom  meteorologicznym, 

 

takie  jak  temperatury  powietrza  i  gleby,  ciśnienie,  wilgotność,  prędkość  

 

i kierunek wiatru, rodzaj i pokrycie nieba chmurami, opad atmosferyczny, itd.  

 

 

44

Jednak  taki  podział  KART  byłby  zbyt  ogólnych  ujęciem  tematu  dotyczącego 

pomiarów. Wynika to z tego, iŜ parametry te, były mierzone nie za pomocą jednego 

przypisanego  im  urządzenia,  lecz  do  tego  celu  korzystano  z  róŜnych  dostępnych 

przyrządów, a zarazem metod pomiarowych.  

Zatem  kolejną  cechą  na  karcie  jest  przyrząd  pomiarowy.  W  kartach  pojawiają  się 

następujące przyrządy: 

 

• 

Limnigraf 

• 

Łata wodowskazowa 

• 

Pluwiograf 

• 

Ombrometr 

• 

Deszczomierz Hellmana 

• 

Termograf 

• 

Higrograf 

• 

Termohigrograf 

• 

Barograf 

• 

Heliograf 

• 

(liczne przyrządy stosowane w ogródku meteorologicznym) 

 

Kolejne cechy dotyczą informacji na temat przyrządu pomiarowe. Chodzi o to, czy 

przyrząd  jest  automatyczny,  czy  teŜ  wyniki  otrzymujemy  tradycyjnymi  metodami 

np.  odczytując  wskazania  przyrządu  i  spisujemy je  sami.  WiąŜe  się  z  tym  równieŜ 

rodzaj zapisu danych. RozróŜniamy tu urządzenia samorejestrujące (samopis) bądź 

teŜ  odczytane  wyniki  są  wpisywane  w  róŜnego  rodzaju  dzienniki  pomiarowe.  Jak 

moŜna  łatwo  zauwaŜyć  jedno  wynika  z  drugiego,  więc  dalej  podąŜając  w  tym 

kierunku,  mowa  jest  o  formacie  gromadzonych  danych.  W  przypadku  urządzeń 

samorejestrujących,  wyniki  pomiarowe  są  zapisywane  na  odpowiednich  do  tego 

paskach  (limnigram,  pluwiogram,  heliogram,  itd.).  Natomiast  w  przypadku 

dzienników  prowadzonych  spostrzeŜeń,  przewaŜnie  mają  one  swoją  nazwę: 

„Miesięczny  wykaz  opadowy”,  „Tabela  objętości  przepływu”.  Odpowiednio,  cechą 

pasków  są  w  kartach  są  informację  na  temat  i  skali  czasowej,  najczęściej  

7-dniowej,  natomiast  dla  dziennika,  czy  innego  zestawienia,  są  to  nazwy 

wypełnianych rubryk, bądź ogólna forma, w jakiej są one prowadzone (np. tabela). 

Następnie pojawia się jednostka, dokładność oraz skala pomiarowa, która zaleŜy od 

zastosowanego  przyrządu  słuŜącego  do  pomiarów.  W  przypadku  pasków 

 

 

45

pomiarowych  skala  przewaŜnie  jest  taka  sama  dla  danego  rodzaju  paska.  Jeśli 

chodzi  o  deszczomierz  lub  łatę  wodowskazową,  to  skala  moŜe  zaleŜeć 

indywidualnie od producenta. W przypadku deszczomierza mamy teŜ do czynienia z 

czynnością  przelania  zebranego  opadu  do  menzurki,  w  celu  dokonania  odczytu,  

a wtedy skala ta będzie zaleŜała od uŜytej menzurki. W przypadku łaty, zaleŜność 

ta  związana  jest  z  rodzajem,  a  dokładnie  z  głębokością  badanego  cieku.  Kolejno 

pojawiają  się  cechy  posterunku  takie  jak  lokalizacja  oraz  miejsce.  W  celu 

odpowiedniej klasyfikacji posterunków, zwaŜywszy na fakt, Ŝe większość z nich juŜ 

nie istnieje, LOKALIZACJA dotyczy w tym przypadku nazwy miejscowości, w której 

funkcjonował  dany  posterunek.  Z  danych  wynika,  iŜ  w  jednej  miejscowości 

znajdowało  się  nawet  kilka  posterunków,  w  związku  z  tym  konieczne  jest 

wykorzystanie  drugiego członu  nazwy  posterunku  w  celu  ich  rozróŜnienia.  Drugim 

członem jest przewaŜnie badany ciek, bądź zlewnia, ale takŜe pojawiają się nazwy 

własne góry, przełęczy lub obiekt taki jak „wodociągi”. Następnie obserwator, który 

dokonywał  ów  spostrzeŜeń  na  danym  posterunku,  jednakŜe  nie  zawsze  był  on 

znany,  co  teŜ  zostało  ujęte  w  kartach.  Tym  sposobem  doszliśmy  do 

najistotniejszego  elementu,  jakim  są  okresy  pomiarowe.  Jak  juŜ  wcześniej 

wspomniano,  format  dat  jest  róŜny,  aczkolwiek  nie  dokonano  jego  ujednolicenia, 

aby uniknąć utraty informacji, w wyniku zredukowania dat np. do samych miesięcy. 

Karty nieznacznie róŜnią się od siebie, w celu jak najlepszego dopasowania ich do 

zawartych w nich informacji. Daje nam to dodatkowe informacje np. „badane lata” 

umieszczone  na  karcie  dot.  pluwiografu.  Częstotliwość  pomiaru,  teŜ  jest  ściśle 

związana z wykorzystanym przyrządem. I tak w przypadku samopiszących urządzeń 

pomiar  jest  ciągły,  natomiast  w  przypadku  tradycyjnych  metod  odczytu 

dokonujemy w wyznaczonych terminach (np. raz dziennie, trzy razy dzienni, rano, 

godzina  7,13  oraz  19).  Przedostatnia  cecha,  mówi  nam  o  tym,  czy  dana  stacja 

pomiarowa  jest  czynna,  czy  teŜ  nie.  Niestety  BRAK  DANYCH  na  ten  temat, 

aczkolwiek jest to waŜna informacja, a karty w swoim zamierzeniu powinny być jak 

najbardziej uniwersalne, w związku z czym, została ona tu zawarta. Na sam koniec 

rubryka poświęcona uwagom. Tutaj często występują cytaty lub istotne informacje 

o  danych,  które  opisuje  dana  karta.  KARTY  zostały  kolejno  ułoŜone  według 

mierzonego parametru. 

 

 

 

46

6.  Baza metadanych pomiarów hydrometeorologicznych Zakładu Hydrologii 

Politechniki Krakowskiej 

TAB. 5. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Ślemień 

  
Mierzony parametr 

STAN WODY 

Przyrząd pomiarowy 

limnigraf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat (analogowy / cyfrowy) 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

limnigram 

Cechy wykresu danych 

4 dniowe i 7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

1 mm 

Skala pomiaru 

0-55 mm 

Lokalizacja 

ŚLEMIEŃ 

Miejsce 

- 

Obserwator 

Anna Bogdał 

Okres pomiarowy (od - do) 

04-08-1977 

20-08-1977 

  

02-01-1978 

12-1979 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

brak 

 

 

 

 

 

 
 

TAB. 6. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Buczkowice -śylica 

  
Mierzony parametr 

STAN WODY 

Przyrząd pomiarowy 

limnigraf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat (analogowy / cyfrowy) 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

limnigram 

Cechy wykresu danych 

4 dniowe i 7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

1 mm 

Skala pomiaru 

0-55 mm lub 0-10 mm 

Lokalizacja 

BUCZKOWICE 

Miejsce 

śylica 

Obserwator 

Anna Gluza (Anna Kubica) 

Okres pomiarowy (od - do) 

11-04-1973 

16-09-1973 

  

10-03-1974 

05-1980 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

"brak limnigramów lipiec, sierpień wrzesień- 
limnigraf zepsuty" 

 

 

 
 
 

 

 

 

47

TAB. 7. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Lasek - ŚcieŜka 

 

 

 

 

 
 
 

TAB. 8. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Łękawka 

 

 

  
Mierzony parametr 

STAN WODY 

Przyrząd pomiarowy 

limnigraf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat (analogowy / cyfrowy) 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

limnigram 

Cechy wykresu danych 

7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

1 mm  

Skala pomiaru 

0-55 mm lub 0-10 mm 

Lokalizacja 

 - 

Miejsce 

Łękawka 

Obserwator 

Jan Górny 

Okres pomiarowy (od - do) 

06-1973 

04-1991 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

tylko o braku wykresu gdzieniegdzie 

 

 

 

 

 
Mierzony parametr 

STAN WODY 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat (analogowy / cyfrowy) 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

limnigram 

Cechy wykresu danych 

7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

1 mm  

Skala pomiaru 

0-55 mm lub 0-10 mm 

Lokalizacja 

LASEK 

Miejsce 

ŚcieŜka 

Obserwator 

Adela Pławna 

Okres pomiarowy (od - do) 

01-10-1975 

23-01-1977 

  

14-07-1977 

31-07-1977 

  

26-08-1977 

01-11-1977 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

06-07 do 31-07 "wartość opadu w przedziałach 
1h w [mm]" 

 

 

48

TAB. 9. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Buczkowice – śylica 

 

 
Mierzony parametr 

STAN WODY 

Przyrząd pomiarowy 

łata wodowskazowa 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

Dziennik SpostrzeŜeń Wodowskazowych 

Cechy wykresu danych 

stan wody/ grubość pokrywy lodowej 

Jednostka pomiarowa 

[cm] 

Dokładność pomiarowa 

1 cm 

Skala pomiaru 

skala na łacie 

Lokalizacja  

BUCZKOWICE 

Miejsce (rzeka) 

rz. śylica, dorz. Soły 

Obserwator 

Anna Gluza / Anna Kubica 

Okres pomiarowy (od - do) 

02-1973 

12-1973 

  

03-1974 

12-1975 

  

01-1978 

05-1980 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie- rano 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

przy dacie maj 1973 NOTATKA: "Prosimy 
PaniĄ o natychmiastowe…", "nie moŜna 
odczytać- zamarznięta" 

 

 

 
 
 
 
 

TAB. 10. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Zembrzyce - Paleczka 

 
 
 

 

 
Mierzony parametr 

STAN WODY 

Przyrząd pomiarowy 

łata wodowskazowa 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

Dziennik SpostrzeŜeń Wodowskazowych 

Cechy wykresu danych 

stan wody/ grubość pokrywy lodowej 

Jednostka pomiarowa 

[cm] 

Dokładność pomiarowa 

1 cm 

Skala pomiaru 

skala na łacie 

Lokalizacja 

ZEMBRZYCE 

Miejsce 

rz. Paleczka 

Obserwator 

Adela Pławna 

Okres pomiarowy (od - do) 

07-1975 

01-1977 

  

01-07-1977 

31-07-1977 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie- rano 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

odręcznie wykonano maj-wrzesień 1976 

 

 

49

TAB. 11. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na stacji wód gruntowych  

Szczyrk-śylica

 

 

 

 

 
Mierzony parametr 

STAN WODY 

Przyrząd pomiarowy 

łata wodowskazowa 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

Dziennik SpostrzeŜeń Wodowskazowych 

Cechy wykresu danych 

stan wody/ grubość pokrywy lodowej 

Jednostka pomiarowa 

[cm] 

Dokładność pomiarowa 

1 cm 

Skala pomiaru 

skala na łacie 

Lokalizacja 

stacja wód gruntowych: SZCZYRK 

Miejsce 

zl. śylicy 

Obserwator 

Józefa Czernek 

Okres pomiarowy (od - do) 

12-1972 

05-1980 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie- rano 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

Miesięczny wykaz spostrzeŜeń stanów wód 
gruntowych; stan wody i stan pogody 
(pogoda/ zachmurzenie/ opady) 

 

 

 
 
 
 
 
 

TAB. 12. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku śylica 

 
 
Mierzony parametr 

STAN WODY 

Przyrząd pomiarowy 

łata wodowskazowa 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

Dziennik SpostrzeŜeń Wodowskazowych 

Cechy wykresu danych 

stan wody/ grubość pokrywy lodowej 

Jednostka pomiarowa 

[cm] 

Dokładność pomiarowa 

1 cm 

Skala pomiaru 

skala na łacie 

Lokalizacja 

- 

Miejsce 

śylica 

Obserwator 

Janczewska 

Okres pomiarowy (od - do) 

01-1979 

12-1979 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie- rano 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

brak 

 

 

 
 
 

 

 

50

TAB. 13. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Gilowice

 

 
 

 
 
 
 
 
 
 

TAB. 14. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na „nieznanym” posterunku 

 
 
Mierzony parametr 

STAN WODY 

Przyrząd pomiarowy 

łata wodowskazowa 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

Dziennik SpostrzeŜeń Wodowskazowych 

Cechy wykresu danych 

stan wody/ grubość pokrywy lodowej 

Jednostka pomiarowa 

[cm] 

Dokładność pomiarowa 

1 cm 

Skala pomiaru 

skala na łacie 

Lokalizacja 

brak danych 

Miejsce 

- 

Obserwator 

Sroka 

Okres pomiarowy (od - do) 

01-1973 

12-1981 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie- rano 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

brak 

 

 

 
 
 
 
 
 

 
Mierzony parametr 

STAN WODY 

Przyrząd pomiarowy 

łata wodowskazowa 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

Dziennik SpostrzeŜeń Wodowskazowych 

Cechy wykresu danych 

stan wody/ grubość pokrywy lodowej 

Jednostka pomiarowa 

[cm] 

Dokładność pomiarowa 

1 cm 

Skala pomiaru 

skala na łacie 

Lokalizacja 

GILOWICE 

Miejsce 

- 

Obserwator 

Jan Górny 

Okres pomiarowy (od - do) 

01-1982 

04-1991 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie- rano 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

odczyt rano 

 

 

51

TAB.  15.  Pomiar  stanu  wód  podziemnych  łatą  wodowskazową  na  posterunku  

Gilowice 

 
 
Mierzony parametr 

STAN WODY 

Przyrząd pomiarowy 

łata wodowskazowa 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

Dziennik SpostrzeŜeń Wodowskazowych 

Cechy wykresu danych 

stan wody/ grubość pokrywy lodowej 

Jednostka pomiarowa 

[cm] 

Dokładność pomiarowa 

1 cm 

Skala pomiaru 

skala na łacie 

Lokalizacja 

stan wód podziemnych: GILOWICE 

Miejsce 

- 

Obserwator 

Jan Górny 

Okres pomiarowy (od - do) 

12-1972 

03-1991 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie- rano 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

raz dziennie "stan wody" 

 

 

 

TAB. 16. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Buczkowice - śylica 

 

 
Mierzony parametr 

STAN WODY 

Przyrząd pomiarowy 

łata wodowskazowa 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

Tabela Objętości Przepływu 

Cechy wykresu danych 

tabela 

Jednostka pomiarowa 

[cm] 

Dokładność pomiarowa 

1 cm 

Skala pomiaru 

0-100 cm (co 10 cm) 

Lokalizacja 

BUCZKOWICE 

Miejsce 

śylica 

Obserwator 

n/n 

Okres pomiarowy (od - do) 

07-1973 

03-1973 

  

05-1974 

05-1975 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

Związek stanów lat; obliczanie krzywej 
konsumpcyjnej; inwentaryzacja stopnia 
wodnego Buczkowice - potok śylica; 

 

 

 

 

 

 

52

TAB. 17. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Buczkowice - śylica - 

Młynówka

 

 
Mierzony parametr 

STAN WODY 

Przyrząd pomiarowy 

łata wodowskazowa 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

Tabela Objętości Przepływu 

Cechy wykresu danych 

tabela 

Jednostka pomiarowa 

[cm] 

Dokładność pomiarowa 

1 cm 

Skala pomiaru 

0-100 cm (co 10 cm) 

Lokalizacja 

BUCZKOWICE 

Miejsce 

śylica- Młynówka 

Obserwator 

n/n 

Okres pomiarowy (od - do) 

04-1973 

07-1975 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

Przekrój zwilŜony na potoku śylica; pomiary i 
obliczenia (prędkość i objętość przepływu); 
do utworzenia krzywej konsumpcyjnej; 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

53

TAB.  18.  Pomiar  opadu  atmosferycznego  pluwiografem  na  posterunku  Budzów  - 

Skawa 

  
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

pluwiograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

pluwiogram 

Cechy wykresu danych 

1 dniowe i 7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

0,1 mm 

Skala pomiaru 

0-10 mm 

Lokalizacja 

BUDZÓW 

Miejsce (rzeka) 

Skawa 

Obserwator 

Julian Sasuła 

Badane lata 

1975-1980 

Okres pomiarowy (od - do) 

01-07-1975 

26-10-1975 

  

26-04-1976 

22-11-1976 

  

04-04-1977 

18-07-1977 

  

17-08-1977 

17-11-1977 

  

24-04-1978 

06-11-1978 

  

16-04-1979 

30-07-1979 

  

01-09-1979 

30-09-1979 

  

21-04-1980 

04-08-1980 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

tutaj po okrasach pomiarowych moŜemy 
orientacyjnie stwierdzić, kiedy zaczynały się 
przymrozki, gdyŜ wtedy kończono pomiary, 
Ŝeby wznowić je na wiosnę 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

54

TAB. 19. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Ślemień 

 

 

 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

pluwiograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

pluwiogram 

Cechy wykresu danych 

1 dniowe i 7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

0,1 mm 

Skala pomiaru 

0-10 mm 

Lokalizacja 

ŚLEMIEŃ 

Miejsce (rzeka) 

- 

Obserwator 

Anna Bogdał 

Badane lata 

1973-1981 

Okres pomiarowy (od - do) 

04-05-1973 

18-10-1973 

  

13-04-1974 

18-10-1974 

  

19-04-1975 

23-10-1975 

  

14-05-1976 

01-10-1976 

  

11-05-1977 

01-10-1977 

  

01-05-1978 

08-11-1978 

  

26-03-1979 

25-10-1979 

  

25-04-1980 

31-10-1980 

  

05-1981 

08-1981 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

prawdopodobnie w roku 1980 deszczomierz 
był przenoszony o czym świadczą 
pokrywające się okresy pomiarowe z 
dopiskiem: (szkółka)  "ogród", "łąka"; 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

55

TAB.  20.  Pomiar  opadu  atmosferycznego  pluwiografem  na  posterunku  Szczyrk  - 

Wodociągi

 

 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

pluwiograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

pluwiogram 

Cechy wykresu danych 

1 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

0,1 mm 

Skala pomiaru 

0-10 mm 

Lokalizacja 

SZCZYRK 

Miejsce (rzeka) 

Wodociągi 

Obserwator 

n/n 

Badane lata 

1977-1979 

Okres pomiarowy (od - do) 

11-07-1977 

21-12-1977 

  

24-04-1978 

09-11-1978 

  

25-04-1979 

26-10-1979 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

wśród pomiarów znajdowały zdjęcia  

 

 

 

 

TAB. 21. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Bieńkówka 

 

 

 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

pluwiograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

pluwiogram 

Cechy wykresu danych 

1 dniowe i 7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

0,1 mm 

Skala pomiaru 

0-10 mm 

Lokalizacja 

BIEŃKÓWKA 

Miejsce (rzeka) 

- 

Obserwator 

Józef Rymarczyk 

Badane lata 

1977-1980 

Okres pomiarowy (od - do) 

01-05-1977 

31-10-1977 

  

29-07-1978 

16-11-1978 

  

15-05-1979 

01-09-1979 

  

01-05-1980 

31-10-1980 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

notatki na pluwiogramie: "opad zimowy" -> 
błędny wykres z 09-1979 oraz "nie wiadomo 
co" -> z 07-1979 

 

 

56

TAB.  22.  Pomiar  opadu  atmosferycznego  pluwiografem  na  posterunku  Ślemień  - 

Łękawka 

 

 

 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

pluwiograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

pluwiogram 

Cechy wykresu danych 

1 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

0,1 mm 

Skala pomiaru 

0-10 mm 

Lokalizacja 

ŚLEMIEN 

Miejsce (rzeka) 

Łękawka 

Obserwator 

Znamirowski 

Badane lata 

1978-1989 

Okres pomiarowy (od - do) 

05-1978 

11-1983 

  

15-04-1984 

10-1984 

  

04-1985 

10-1988 

  

01-05-1989 

31-05-1989 

  

07-1989 

13-11-1989 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

"Pluwiograf jest niesprawny poniewaŜ 
pływak wyjdzie w górę ale nie zawsze opada 
w dół"; "Pluwiograf nie wskazał ilości 
opadów poniewaŜ był zablokowany" 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

57

TAB.  23.  Pomiar  opadu  atmosferycznego  pluwiografem  na  posterunku  Gilowice  - 

Łękawka

 

 

 
 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

pluwiograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

pluwiogram 

Cechy wykresu danych 

1 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

0,1 mm 

Skala pomiaru 

0-10 mm 

Lokalizacja 

GILOWICE 

Miejsce (rzeka) 

Łękawka 

Obserwator 

Jan Górny 

Badane lata 

1973-1990 

Okres pomiarowy (od - do) 

04-1973 

10-1973 

  

04-1974 

11-1974 

  

04-1975 

10-1975 

  

04-1976 

10-1976 

  

05-1977 

10-1977 

  

04-1978 

11-1978 

  

05-1979 

10-1982 

  

05-1983 

11-1983 

  

09-04-1984 

10-1984 

  

10-04-1985 

30-09-1985 

  

04-1986 

10-1990 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

1-dniowe paski, "11-11-1983 zlikwidowany 
ze wzgl. na przymrozki" 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

58

TAB. 24. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Ślemień - Groń- 

-Łękawka

 

 

 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

pluwiograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

pluwiogram 

Cechy wykresu danych 

1 dniowe paski i 7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

0,1 mm 

Skala pomiaru 

0-10 mm 

Lokalizacja 

ŚLEMIEŃ - GROŃ 

Miejsce (rzeka) 

Łękawka 

Obserwator 

Stanisław Miska i p. Krzak 

Badane lata 

1981-1989 

Okres pomiarowy (od - do) 

05-1981 

10-1981 

  

05-1982 

08-1982 

  

06-1983 

11-1983 

  

04-1984 

10-1984 

  

07-1985 

10-1985 

  

05-1986 

10-1987 

  

05-1988 

10-1988 

  

04-1989 

09-1989 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

w latach 1981-1985 obserwacje prowadził S. 
Miska, w 1985 roku zanotowano obserwacje 
obu panów, natomiast od roku 1986 
obserwatorem został juŜ tylko p. Krzak; 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

59

TAB.  25.  Pomiar  opadu  atmosferycznego  pluwiografem  na  posterunku  Kocoń  -

Łękawka 

 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

pluwiograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

pluwiogram 

Cechy wykresu danych 

1 i 7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

0,1 mm 

Skala pomiaru 

0-10 mm 

Lokalizacja 

KOCOŃ 

Miejsce (rzeka) 

Łękawka 

Obserwator 

Zofia Bąk 

Badane lata 

1982-1990 

Okres pomiarowy (od - do) 

05-1982 

10-1987 

  

01-05-1988 

31-05-1988 

  

07-1988 

08-1988 

  

05-1989 

10-1990 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

brak 

 

 

 

TAB. 26. Pomiar opadu atmosferycznego ombrometrem na posterunku Ślemień 

 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

ombrometr 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

Miesięczny wykaz opadowy 

Cechy wykresu danych 

częściowo miesięczny wykaz opadowy 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

1 mm 

Skala pomiaru 

(zaleŜna od rodzaju przyrządu) 

Lokalizacja 

ŚLEMIEŃ 

Miejsce 

powiat Bielsko Biała 

Obserwator 

Anna Bogdał 

Okres pomiarowy (od - do) 

11-1972 

08-1981 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

wpisywano charakterystykę dnia do 
dziennika np. dzień słoneczny, nocą burze 

 

 

 
 
 

 

 

60

TAB.  27.  Pomiar  opadu  atmosferycznego  ombrometrem  na  posterunku  Szczyrk  - 

Wodociągi 

 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

ombrometr 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

Miesięczny wykaz opadowy 

Cechy wykresu danych 

częściowo miesięczny wykaz opadowy 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

1 mm 

Skala pomiaru 

(zaleŜna od rodzaju przyrządu) 

Lokalizacja 

SZCZYRK 

Miejsce 

Wodociągi 

Obserwator 

Józef Stec 

Okres pomiarowy (od - do) 

01-1978 

05-1980 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

wypełniano tylko rubryki "suma opadów na 
dobę" i "pokrywa śnieŜna" 

 

 

 

TAB.  28.  Pomiar  opadu  atmosferycznego  deszczomierzem  Hellmana  na  posterunku 

Budzów - Skawa 

 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

deszczomierz Hellmana 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

miesięczny wykaz opadowy 

Cechy wykresu danych 

suma opadów za dobę 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

1 mm 

Skala pomiaru 

(zaleŜna od rodzaju przyrządu) 

Lokalizacja 

BUDZÓW 

Miejsce 

Skawa 

Obserwator 

Julian Sasuła 

Okres pomiarowy (od - do) 

07-1975 

11-1976 

  

04-1977 

10-1980 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

01-09-1975 zgłoszono uszkodzenie 
pluwiografu- rurka szklana rozbita; innym 
razem zakłócenia w pracy urządzenia- piórko 
źle pisze i plami; nie pisało z powodu 
mrozów; zgłoszeni, Ŝe aparat niesprawny- 
prośba o przyjazd; 

 

 

61

TAB. 29. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku 
Kocoń - Łękawka

 

 

 

 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

deszczomierz Hellmana 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

miesięczny wykaz opadowy 

Cechy wykresu danych 

suma opadów za dobę 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

1 mm 

Skala pomiaru 

(zaleŜna od rodzaju przyrządu) 

Lokalizacja 

KOCOŃ (Bielsko Biała) 

Miejsce 

Łękawka 

Obserwator 

Zofia Bąk 

Okres pomiarowy (od - do) 

11-1981 

03-1991 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

brak 

 

 

 

 
 

 

 

TAB.  30.  Pomiar  opadu  atmosferycznego  deszczomierzem  Hellmana  na  posterunku 

Ślemień - Groń

 

 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

deszczomierz Hellmana 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

miesięczny wykaz opadowy 

Cechy wykresu danych 

suma opadów za dobę 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

1 mm 

Skala pomiaru 

(zaleŜna od rodzaju przyrządu) 

Lokalizacja 

ŚLEMIEŃ 

Miejsce 

Groń 

Obserwator 

Stanisław Miska 

Okres pomiarowy (od - do) 

01-1981 

05-1990 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

brak 

 

 

 
 
 
 
 

 

 

 

62

TAB.  31.  Pomiar  opadu  atmosferycznego  deszczomierzem  Hellmana  na  posterunku 

Gilowice

 

 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

deszczomierz Hellmana 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

miesięczny wykaz opadowy 

Cechy wykresu danych 

suma opadów za dobę 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

1 mm 

Skala pomiaru 

(zaleŜna od rodzaju przyrządu) 

Lokalizacja 

GILOWICE 

Miejsce 

  

Obserwator 

Jan Górny 

Okres pomiarowy (od - do) 

11-1972 

03-1991 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

brak 

 

 

 

 
 
 
 
 
 

TAB.  32.  Pomiar  opadu  atmosferycznego  deszczomierzem  Hellmana  na  posterunku 

Szczyrk - Salmopol

 

 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

deszczomierz Hellmana 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

miesięczny wykaz opadowy 

Cechy wykresu danych 

suma opadów za dobę 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

1 mm 

Skala pomiaru 

(zaleŜna od rodzaju przyrządu) 

Lokalizacja 

SZCZYRK- SALMOPOL 

Miejsce 

dorz. śylicy, pow. Bielsko Biała 

Obserwator 

Anna Śliz 

Okres pomiarowy (od - do) 

11-1972 

01-1980 

  

03-1980 

05-1980 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

11-1972 do 04-1974 "Dane z cudzych stacji 
opadowych" 

 

 

 

 

63

TAB.  33.  Pomiar  opadu  atmosferycznego  deszczomierzem  Hellmana  na  posterunku 

Ślemień - śywiec - Łękawka

 

 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

deszczomierz Hellmana 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

miesięczny wykaz opadowy 

Cechy wykresu danych 

suma opadów za dobę 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

1 mm 

Skala pomiaru 

(zaleŜna od rodzaju przyrządu) 

Lokalizacja 

ŚLEMIEŃ (śywiec) 

Miejsce 

Łękawka 

Obserwator 

Antonina Micorek 

Okres pomiarowy (od - do) 

11-1972 

12-1974 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

brak 

 

 

 

 
 
 
 
 
 

TAB.  34.  Pomiar  opadu  atmosferycznego  deszczomierzem  Hellmana  na  posterunku 

Szczyrk - Wodociągi

 

 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

deszczomierz Hellmana 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

miesięczny wykaz opadowy 

Cechy wykresu danych 

suma opadów za dobę 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

1 mm 

Skala pomiaru 

(zaleŜna od rodzaju przyrządu) 

Lokalizacja 

SZCZYRK 

Miejsce 

Wodociągi 

Obserwator 

Józef Stec 

Okres pomiarowy (od - do) 

02-1980 

15-05-1980 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

wypełnione tylko "suma opadów za dobę" 

 

 

 

 
 
 

 

 

64

TAB.  35.  Pomiar  opadu  atmosferycznego  deszczomierzem  Hellmana  na  posterunku 

Ślemień

 

 
Mierzony parametr 

OPAD ATMOSFERYCZNY 

Przyrząd pomiarowy 

deszczomierz Hellmana 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

miesięczny wykaz opadowy 

Cechy wykresu danych 

suma opadów za dobę 

Jednostka pomiarowa 

[mm] 

Dokładność pomiarowa 

1 mm 

Skala pomiaru 

(zaleŜna od rodzaju przyrządu) 

Lokalizacja 

ŚLEMIEŃ 

Miejsce 

- 

Obserwator 

Znamirowski 

Okres pomiarowy (od - do) 

01-1978 

02-1991 

Częstotliwość pomiaru 

1 raz dziennie 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

brak 

 

 

 

 

 

TAB.  36.  Dane  pomiarowe  z  ogródka  meteorologicznego  na  posterunku  Gilowice  - 

Łękawka 

 
Mierzony parametr 

DANE POMIAROWE Z OGRÓDKA 

METEOROLOGICZNEGO 

Przyrząd pomiarowy 

odpowiednio do mierzonego parametru 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjne i automatyczne 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

Ogródek Meteorologiczny (Klatka) 

Cechy wykresu danych 

dane w tabelach 

Jednostka pomiarowa 

zaleŜna od mierzonego parametru 

Dokładność pomiarowa 

zaleŜna od mierzonego parametru 

Skala pomiaru 

zaleŜna od mierzonego parametru 

Lokalizacja 

GILOWICE 

Miejsce 

Łękawka 

Obserwator 

Jan Górny 

Okres pomiarowy (od - do) 

01-1978 

08-1984 

  

10-1984 

07-1989 

  

09-1989 

02-1991 

Częstotliwość pomiaru 

3 razy na dobę  

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

7, 13,19 lub 8, 14, 20 

 

 

 

 
 

 

 

65

TAB.  37.  Dane  pomiarowe  z  ogródka  meteorologicznego  na  posterunku  Szczyrk  - 

Wodociągi 

 
Mierzony parametr 

DANE POMIAROWE Z OGRÓDKA 

METEOROLOGICZNEGO 

Przyrząd pomiarowy 

odpowiednio do mierzonego parametru 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjne i automatyczne 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

dziennik 

Format gromadzonych danych 

Ogródek Meteorologiczny (Klatka) 

Cechy wykresu danych 

dane w tabelach 

Jednostka pomiarowa 

zaleŜna od mierzonego parametru 

Dokładność pomiarowa 

zaleŜna od mierzonego parametru 

Skala pomiaru 

zaleŜna od mierzonego parametru 

Lokalizacja 

SZCZYRK 

Miejsce 

Wodociągi 

Obserwator 

Józef Stec (Anna Bogdał) 

Okres pomiarowy (od - do) 

10-01-1977 

07-1981 

Częstotliwość pomiaru 

3 razy na dobę  

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

7, 13,19 lub 8, 14, 20; od 06-1980 do 07-
1981 obserwacje prowadziła Anna Bogdał; 

 

 

 

 

TAB.  38.  Pomiar  temperatury  powietrza  termografem  na  posterunku  Szczyrk  - 

Wodociągi

 

 
Mierzony parametr 

TEMPERATURA POWIETRZA 

Przyrząd pomiarowy 

termograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

termogram 

Cechy wykresu danych 

7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[°C] 

Dokładność pomiarowa 

1 °C 

Skala pomiaru 

(-30 do +40) °C 

Lokalizacja 

SZCZYRK 

Miejsce 

Wodociągi 

Obserwator 

Józef Stec 

Okres pomiarowy (od - do) 

17-01-1978 

16-05-1980 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

paski tygodniowe od Pon- Nd, rodzaj pasków 
termografu T-100 PIHM 

 

 

 

 
 
 

 

 

66

TAB. 39. Pomiar temperatury powietrza termografem na posterunku Ślemień

 

 
 
Mierzony parametr 

TEMPERATURA POWIETRZA 

Przyrząd pomiarowy 

termograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

termogram 

Cechy wykresu danych 

7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[°C] 

Dokładność pomiarowa 

1 °C 

Skala pomiaru 

30-0-40 

Lokalizacja 

ŚLEMIEŃ 

Miejsce 

- 

Obserwator 

Anna Bogdał 

Okres pomiarowy (od - do) 

02-06-1980 

30-06-1980 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

brak 

 

 

 

 
 

TAB.  40.  Pomiar  temperatury  powietrza  termografem  na  posterunku  Gilowice  - 

Łękawka 

 
Mierzony parametr 

TEMPERATURA POWIETRZA 

Przyrząd pomiarowy 

termograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

termogram 

Cechy wykresu danych 

1 dniowe i 7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[°C] 

Dokładność pomiarowa 

1 °C 

Skala pomiaru 

30-0-40 

Lokalizacja 

GILOWICE 

Miejsce 

Łękawka 

Obserwator 

Jan Górny 

Badane lata 

1978-1991 

Okres pomiarowy (od - do) 

02-1978 

03-1978 

  

08-1978 

08-1982 

  

01-12-1982 

12-1985 

  

01-1987 

12-1987 

  

05-1988 

06-1990 

  

08-1990 

04-1991 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

08-1982 -> podwójne pomiary (na 
angielskich paskach i na polskich); zdarzały 
się po 2 wykresy na jednym pasku; 1 maj 
1989 "zepsuty zegar";  

 

 

67

TAB.  41.  Pomiar  wilgotności  powietrza  higrografem  na  posterunku  Szczyrk  - 

Wodociągi 

 
Mierzony parametr 

WILGOTNŚĆ POWIETRZA 

Przyrząd pomiarowy 

higrograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

higrogram 

Cechy wykresu danych 

7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[%] 

Dokładność pomiarowa 

1% 

Skala pomiaru 

0-100 % 

Lokalizacja 

SZCZYRK 

Miejsce 

Wodociągi 

Obserwator 

Józef Stec 

Okres pomiarowy (od - do) 

01-1978 

05-1980 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

"UWAGA: W roku 1978 przez pewien czas 
były zakładane błędne paski do higrografu. 
W razie wątpliwości naleŜy dokładnie 
sprawdzić paski termografu i domniemanego 
higrografu z odczytami w klatce" 

 

 

 

 

TAB. 42. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku Gilowice - Łękawka 

 
Mierzony parametr 

WILGOTNŚĆ POWIETRZA 

Przyrząd pomiarowy 

higrograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

higrogram 

Cechy wykresu danych 

7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[%] 

Dokładność pomiarowa 

1% 

Skala pomiaru 

0-100 % 

Lokalizacja 

GILOWICE 

Miejsce 

Łękawka 

Obserwator 

Jan Górny 

Okres pomiarowy (od - do) 

01-1979 

12-1987 

  

04-04-1988 

20-02-1989 

  

05-1989 

07-1989 

  

10-1989 

01-1990 

  

05-1990 

07-1990 

  

12-1990 

04-1991 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

rok 1981 jest prowadzony przez innego 
obserwatora- p. Sroka; zdarzają się 2 paski 
dla 1 dnia termogram i higrogram;  

 

 

 

 

68

TAB. 43. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku Łękawka 

 
 
Mierzony parametr 

WILGOTNŚĆ POWIETRZA 

Przyrząd pomiarowy 

higrograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

higrogram 

Cechy wykresu danych 

7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[%] 

Dokładność pomiarowa 

1% 

Skala pomiaru 

0-100 % 

Lokalizacja 

  

Miejsce 

Łękawka 

Obserwator 

Jan Górny 

Okres pomiarowy (od - do) 

01-1981 

12-1982 

  

01-1984 

12-1988 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

brak 

 

 

 

 

TAB. 44. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku 

Szczyrk - Wodociągi 

 
Mierzony parametr 

TEMPERATURA I WILGOTNŚĆ POWIETRZA 

Przyrząd pomiarowy 

termohigrograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

termohigrogram 

Cechy wykresu danych 

1 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[°C] i [%] 

Dokładność pomiarowa 

1 °C i 1% 

Skala pomiaru 

(-30 do +40)°C i (0-100)% 

Lokalizacja 

SZCZYRK 

Miejsce 

Wodociągi 

Obserwator 

Józef Stec 

Okres pomiarowy (od - do) 

22-12-1977 

17-01-1978 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

1-dniowy szeroki pasek, złoŜony z dwóch 
wykresów: górna część to wykres 
wilgotność, a dolna wykres temperatury; 

 

 

 

 
 
 

 

 

69

TAB. 45. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku 

Ślemień - Łękawka 

 
Mierzony parametr 

TEMPERATURA I WILGOTNŚĆ POWIETRZA 

Przyrząd pomiarowy 

termohigrograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

termohigrogram 

Cechy wykresu danych 

7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[°C] i [%] 

Dokładność pomiarowa 

1 °C i 1% 

Skala pomiaru 

(-30 do 40)°C i (0-100)% 

Lokalizacja 

ŚLEMIEŃ 

Miejsce 

Łękawka 

Obserwator 

Anna Bogdał 

Okres pomiarowy (od - do) 

07-1980 

09-1980 

  

01-12-1980 

08-12-1980 

  

06-01-1981 

31-08-1981 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

7-dniowe paski, 2 pomiary na jednym 
(higrogram i termogram); "zegar się 
zatrzymał zepsuty" 

 

 

 

 
 

TAB. 46. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku 

Gilowice - Łękawka 

 
Mierzony parametr 

TEMPERATURA I WILGOTNŚĆ POWIETRZA 

Przyrząd pomiarowy 

termohigrograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

termohigrogram 

Cechy wykresu danych 

1 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[°C] i [%] 

Dokładność pomiarowa 

1 °C i 1% 

Skala pomiaru 

(-30 do 40)°C i (0-100)% 

Lokalizacja 

GILOWICE 

Miejsce 

Łękawka 

Obserwator 

Jan Górny 

Okres pomiarowy (od - do) 

27-05-1976 

12-1977 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

brak 

 

 

 

 

 

70

TAB.  47.  Pomiar  ciśnienia  atmosferycznego  barografem  na  posterunku  Szczyrk  - 

Wodociągi 

 
Mierzony parametr 

CIŚNIENIE ATMOSFERYCZNE 

Przyrząd pomiarowy 

barograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

barogram 

Cechy wykresu danych 

7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[mb] 

Dokładność pomiarowa 

10 mb 

Skala pomiaru 

960-1050 mb 

Lokalizacja 

SZCZYRK 

Miejsce 

Wodociągi 

Obserwator 

Józef Stec 

Okres pomiarowy (od - do) 

01-1977 

05-1980 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

7-dniowe, Pon - Nd, skala (960-1050 mb) co 
10 mb; "zmieniamy pasek o godz. 13:00" 

 

 

 

 
 
 

TAB.  48.  Pomiar  ciśnienia  atmosferycznego  barografem  na  posterunku  Gilowice  - 

Łękawka

 

 
Mierzony parametr 

CIŚNIENIE ATMOSFERYCZNE 

Przyrząd pomiarowy 

barograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

automat 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

barogram 

Cechy wykresu danych 

7 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[mb] 

Dokładność pomiarowa 

10 mb 

Skala pomiaru 

960-1050 mb 

Lokalizacja 

GILOWICE 

Miejsce 

Łękawka 

Obserwator 

Jan Górny 

Okres pomiarowy (od - do) 

05-1976 

12-1980 

  

04-1981 

10-1986 

  

12-1986 

12-1987 

  

20-02-1988 

31-12-1988 

  

05-1989 

11-1989 

  

01-1990 

03-1991 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

1981 obserwator SROKA; 1976  zdarzały się 
1-dniowe paski; 1988 BRAK 3-ech tygodni 
lipca; 

 

 

71

TAB. 49. Pomiar usłonecznienia heliografem na posterunku Łękawka 

 
Mierzony parametr 

USŁONECZNIENIE 

Przyrząd pomiarowy 

heliograf 

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat 

tradycyjny 

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik 

samopis  

Format gromadzonych danych 

heliogram 

Cechy wykresu danych 

1 dniowe paski 

Jednostka pomiarowa 

[h] 

Dokładność pomiarowa 

0,1 h (6 min) 

Skala pomiaru 

3:00-21:00;  4:00-20:00;  6:00-18:00; 

Lokalizacja 

- 

Miejsce 

Łękawka 

Obserwator 

Jan Górny 

Okres pomiarowy (od - do) 

03-1979 

12-1980 

  

01-1982 

12-1983 

  

01-1989 

12-1990 

  

02-1991 

04-1991 

Częstotliwość pomiaru 

ciągły 

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna 

brak danych 

Uwagi: 

04-08.1979 ->załoŜono ok. 20:00 i zdjęto 
następnego dnia ok. 20:00;  11-12.1979 ok. 
18:00; dwa rodzaje heliogramów proste i 
zakrzywione; krótsze i dłuŜsze dla 
października; w kaŜdym miesiącu braki; cały 
rok 1991 bez opisu z jakiego posterunku 
pochodzą paski, dlatego uwzględniono tylko 
opisane miesiące; 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

72

7.  PODSUMOWANIE 

 

PowyŜsze karty, będące elementami składowymi bazy metadanych, powstały po 

dokładnym  przeanalizowaniu  DANYCH  Zakładu  Hydrologii  pod  wieloma  względami. 

Początkowy element pracy, stanowiło zestawienie posterunków badawczych z uwagi na 

ich  lokalizację.  Na  tej  podstawie  został  opracowany  zakres  prowadzonych  pomiarów, 

przez  danego  obserwatora,  na  wybranym  posterunku.  Następnie  sporządzono 

zestawienie  mierzonych  parametrów  wraz  z  przyrządami  pomiarowymi.  Dzięki  temu 

uzyskaliśmy  informacje,  iŜ  jeden  parametr  moŜe  być  mierzony  przy  uŜyciu  róŜnych 

urządzeń  a  zarazem  metod  pomiarowych.  Otrzymaliśmy  równieŜ  obraz,  dotyczący 

formy  gromadzenia  danych.  SłuŜą  do  tego  celu  zarówno  Dzienniki  SpostrzeŜeń  

i  Miesięczne  Wykazy,  jak  równieŜ  paski  o  określonej  skali  pomiarowej,  stosowane  

w przypadku urządzeń samorejestrujących. Następne zadanie polegało na wyznaczeniu 

parametrów, wykorzystanych w celu utworzenia bazy metadanych. Parametry opisowe 

KART,  tworzących  tę  bazę  to:  I)  mierzony  parametr  hydrometeorologiczny,  

II)  stosowany  przyrząd,  III)  rodzaj  gromadzonych  danych,  IV)  lokalizacja  posterunku 

pomiarowego,  V)  okres  pomiarowy.  Zgodnie  z  ustalonymi  kryteriami,  powstało  

45 KART opisujących przedmiotowe DANE. 

 

Przykładowym wykorzystaniem informacji zawartych w powstałej BAZIE METADANYCH 

jest WYKRES CIĄGŁOŚCI POMIAROWEJ [ZAŁ.2]. 

W  tym  celu  został  obrany  jeden  z  mierzonych  parametrów  -  opad  atmosferyczny. 

Jednak  wymagane  było  równieŜ,  sklasyfikowanie  go  pod  względem  wykorzystanego  

w celu pomiarowym urządzenie. A zatem, przedmiotem wizualizacji w postaci wykresu, 

jest  opad  atmosferyczny  na  przestrzeni  lat,  do  którego  pomiaru  był  wykorzystywany 

pluwiograf.  Aby  przedziały  czasowe  naniesione  na  wykres  miały  punkt  odniesienia, 

wykorzystano w tym celu wszystkie posterunki, na których były prowadzone tego typu 

pomiary. 

Oś czasowa przedstawia kolejno lata wraz z miesiącami. Jej początek stanowi styczeń 

roku 1973, gdyŜ właśnie w tym roku odnotowano pierwsze tego typu dane. Przypadają 

one na kwiecień 1973 roku, a pochodzą z posterunku Gilowice – Łękawka. Przedziały te 

powstały na podstawie informacji zawartych w KARTACH, mówiących o poszczególnych 

miesiącach  rozumianych  jako  początek  i  koniec  okresu  pomiarowego  w  danym  roku. 

Koniec osi czasowej przypada na 1990 rok, natomiast dokładny koniec analizowanych 

pomiarów ma miejsce w październiku 1990 roku. W tym przypadku, zarówno początek 

 

 

73

jak  i  koniec  wykresu  kształtują  nam  dane  z  posterunku  Gilowice  -  Łękawka,  z  tą 

róŜnicą, iŜ 10-1990 roku, to równieŜ koniec pomiarowy dla stacji Kocoń - Łękawka.  

Przedmiotowa analiza powstała dla ośmiu posterunków: 

 

• 

Budzów -Skawa 

• 

Ślemień 

• 

Szczyrk- Wodociągi 

• 

Bieńkówka 

• 

Ślemień - Łękawka 

• 

Gilowice - Łękawka 

• 

Ślemień - Groń - Łękawka 

• 

Kocoń - Łękawka 

 

W pierwszych latach badań, przedziały pomiarowe na wykresie jednoznacznie wskazują 

nam  początek  i  koniec  pomiarów  w  danym  roku.  W  tym  przypadku,  wiąŜe  się  to  

z występowaniem przymrozków w okresie późnej jesieni, oraz ich zanikiem w okresie 

wiosennym.  Świadczą  o  tym  informacje  zawarte  w  uwagach  obserwatorów:  „opad 

zimowy”, „zlikwidowany ze względu na przymrozki”. PrzewaŜnie pomiary na przestrzeni 

jednego roku - z powodu przymrozków - przypadały na okres od kwietnia lub maja, do 

października lub listopada. Oczywiście nie moŜna uznać tego za regułę, gdyŜ zdarzały 

się wyjątki. 

Jednak  w  późniejszych  latach,  przedziały  te  nie  były  juŜ  tak  jednoznaczne. 

Prawdopodobnie z nadmiaru danych i pracy związanej z ich gromadzeniem, spisywane 

były  one  w  ogólniejszej  formie.  Mamy  tu  do  czynienia  z  dłuŜszymi  okresami 

pomiarowymi,  sięgającymi  kilku  lat,  bez  widocznych  przerw  pomiarowych.  Niemniej 

jednak,  wiedza,  jaką  posiadamy  na  temat  tego  typu  danych  pomiarowych,  oraz 

wcześniejsze  przedziały  widoczne  na  wykresie,  pozwalają  nam  załoŜyć  teoretycznie, 

miejsce wystąpienia przerw pomiarowych. Przypuszczalne przerwy, zostały zaznaczone 

przez  naniesienie  znaku  „  X  ”  na  poszczególne  dane,  przedstawione  na  wykresie  

w  sposób  ciągły.  Jednak  nie  zapominajmy,  iŜ  jest  to  jedynie  teoretyczny  podział 

wieloletnich zestawień. 

Wykres  ten  jest  przykładem  wykorzystania  bazy  metadanych,  pod  względem 

wyznacznika,  jakim  jest  w  tym  przypadku  okres  pomiarowy.  Takie  wykresy  moŜna 

tworzyć dla kaŜdego parametru, kaŜdego typu stosowanych urządzeń, jak równieŜ pod 

względem szeregu informacji znajdujących się w KARTACH. 

 

 

74

8.  WNIOSKI 

 

 

 

Celem  pracy  było  stworzenie  bazy  metadanych,  opierającej  się  na  pomiarach 

hydrometeorologicznych,  zgromadzonych  w  Zakładzie  Hydrologii  Politechniki 

Krakowskiej. Baza ta powstała na podstawie pomiarów dokonywanych na posterunkach 

rozmieszczonych  w  gminach  Ślemień,  Gilowice,  Szczyrk,  Budzów  oraz  Zembrzyce,  na 

przestrzeni  lat  1973-1991.  Badane  cieki,  których  dotyczy  hydrologiczna  część 

pomiarów,  to  Łękawka,  śylica,  Paleczka  i  Skawa.  Natomiast  wśród  zebranych  danych 

znalazły się nazwiska szesnastu obserwatorów, którzy są ich autorami. 

 

Bazy metadanych dają moŜliwość swobodnego dostępu do informacji i przedstawiania 

ich  w  jednoznaczny  sposób.  Mają  one  ogromne  zastosowanie  w  wielu  róŜnych 

dziedzinach.  

Karty będące elementami składowymi powstałej bazy, stanowią podstawę do licznych 

analiz, w tym sporządzania róŜnego rodzaju wykresów [ZAŁ. 2]. Przykładowy wykres,  

o  którym  mowa  dotyczy  ciągłości  pomiarowej  kilku  posterunków  pod  względem 

jednego  parametru,  w  tym  przypadku  opadu  mierzonego  przy  pomocy  pluwiografu. 

Obrazuje  nam,  jak  rozkładają  się  dane  zawarte  w  kartach  w  stosunku  do  lat 

prowadzonych obserwacji. 

 

Wiele  informacji  wykorzystywanych  w  meteorologii  oraz  hydrologii  gromadzona  jest  

w  bazach  danych.  Poprzez  odpowiednie  zastosowanie  narzędzi  internetowych,  kaŜda  

z  nich,  w  tym  przedmiotowa  baza  metadanych  pomiarów  hydrometeorologicznych, 

moŜe zostać udostępnienia w sieci. Wszystko zmierza do ogólnego dostępu do danych, 

co  pozwala  na  ich  rozbudowę,  weryfikację,  analizę  a  nawet  wizualizację.  W  związku  

z  tym  naturalnym  krokiem  powinno  być  stworzenie  takiej  bazy,  lecz  w  formie 

komputerowej bazy metadanych. 

 

Tradycyjnym metodom pomiarowym towarzyszą niezwykle cenne uwagi obserwatorów, 

na  które  nie  sposób  natknąć  się  w  przypadku  pomiarów  automatycznych.  PrzewaŜnie 

dotyczyły  one  awaryjności  stosowanych  przyrządów  pomiarowych,  aczkolwiek  nie 

ograniczały  się  tylko  do  wpisu  o  treści  „

awarja

”.  W  głównej  mierze  zawierały 

szczegółowe  informacje,  jaki  element  danego  urządzenia  uległ  uszkodzeniu 

„Zegar 

idzie  bardzo  szybko  wskuteg  czego  wykres  jest  podwójny,  jest  bardzo  niejasny. 

ZałoŜyłam  z  powrotem  zegar,  który  zostawili  Państwo  za  pierwszym  razem"

.  Cytaty 

 

 

75

zostały  przedstawione  w  niezmienionej  formie  dotyczącej  poprawności  gramatycznej  

i  ortograficznej,  ostatecznie  nie  ma  to  Ŝadnego  znaczenia,  gdyŜ  ich  treść  i  waga 

odgrywają  pierwszorzędna  rolę.  Przy  powyŜszych  informacjach,  często  pojawiały  się 

daty  mówiące  nam  o  przerwach  pomiarowych,  jednakŜe  wzmianki  te  pozwalały  nam 

poznać ich przyczynę, a w konsekwencji uznać ciągłość pomiarową. 

 

Zatem,  utworzone  karty  stanowiące  bazę  metadanych,  moŜna  jednocześnie  uznać  za 

efekt  końcowy  pracy,  a  zarazem  początek  moŜliwości,  jakie  daje  nam  ich  dalsze 

zastosowanie i wykorzystanie informacji w nich zawartych. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

76

SPIS TABEL: 

 

TAB.1. Zestawienie parametrów pomiarów meteorologicznych wraz z dokładnością  

 

i warunkami pomiarów – część 1 ____________________________________4 

TAB. 2. Zestawienie parametrów pomiarów meteorologicznych wraz z dokładnością  

 

i warunkami pomiarów – część 2 ____________________________________5 

TAB. 3. Zestawienie parametrów pomiarów hydrologicznych wraz z dokładnością  

 

i krótką charakterystyką parametru __________________________________7 

TAB. 4. Zestawienie posterunków pomiarowych Zakładu Hydrologii Politechniki 

 

Krakowskiej z obserwatorami_______________________________________27 

TAB. 5. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Ślemień_________________46  

TAB. 6. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Buczkowice –śylica________46 

TAB. 7. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Lasek – ŚcieŜka_ _________47 

TAB. 8. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Łękawka________________47 

TAB. 9. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Buczkowice – śylica    

 

 ______________________________________________________________48 

TAB. 10. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku  

 

Zembrzyce – Paleczka_____________________________________________48 

TAB. 11. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na stacji wód gruntowych  

 

Szczyrk-śylica ___________________________________________________49

 

TAB. 12. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku śylica___________49 

TAB. 13. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Gilowice ________50

 

TAB. 14. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na „nieznanym” posterunku_____50 

TAB. 15. Pomiar stanu wód podziemnych łatą wodowskazową na posterunku Gilowice   

 

 ______________________________________________________________51 

TAB. 16. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Buczkowice – śylica    

 

 ______________________________________________________________51 

TAB. 17. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku  

 

Buczkowice - śylica -  Młynówka ____________________________________52 

TAB. 18. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku  

 

Budzów – Skawa ________________________________________________53 

TAB. 19. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Ślemień____54 

TAB. 20. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku  

 

Szczyrk – Wodociągi______________________________________________55

 

TAB. 21. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Bieńkówka__55 

 

 

77

TAB. 22. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku  

 

Ślemień – Łękawka_______________________________________________56 

TAB. 23. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku  

 

Gilowice – Łękawka ______________________________________________57

  

TAB. 24. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku  

 

Ślemień - Groń- -Łękawka

 _____________________________________________58 

TAB. 25. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku  

Kocoń –Łękawka_________________________________________________59 

TAB. 26. Pomiar opadu atmosferycznego ombrometrem na posterunku Ślemień____59 

TAB. 27. Pomiar opadu atmosferycznego ombrometrem na posterunku  

 

Szczyrk – Wodociągi______________________________________________60 

TAB. 28. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku 

 

Budzów – Skawa_________________________________________________60 

TAB. 29. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku 

 

Kocoń – Łękawka________________________________________________61

 

TAB. 30. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku 

 

Ślemień – Groń__________________________________________________61

 

TAB. 31. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku 

 

Gilowice________________________________________________________62

 

TAB. 32. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku 

 

Szczyrk – Salmopol_______________________________________________62

 

TAB. 33. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku 

 

Ślemień - śywiec – Łękawka________________________________________63

 

TAB. 34. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku 

 

Szczyrk – Wodociągi______________________________________________63

 

TAB. 35. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku 

 

Ślemień________________________________________________________64

 

TAB. 36. Dane pomiarowe z ogródka meteorologicznego na posterunku  

 

Gilowice – Łękawka_______________________________________________64 

TAB. 37. Dane pomiarowe z ogródka meteorologicznego na posterunku  

 

Szczyrk – Wodociągi______________________________________________65 

TAB. 38. Pomiar temperatury powietrza termografem na posterunku  

 

Szczyrk – Wodociągi______________________________________________65

 

TAB. 39. Pomiar temperatury powietrza termografem na posterunku Ślemień _____66

 

 

 

78

TAB. 40. Pomiar temperatury powietrza termografem na posterunku  

 

Gilowice – Łękawka_______________________________________________66 

TAB. 41. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku  

 

Szczyrk – Wodociągi______________________________________________67 

TAB. 42. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku  

 

Gilowice – Łękawka_______________________________________________67 

TAB. 43. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku Łękawka______ 68 

TAB. 44. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku 

 

Szczyrk – Wodociągi______________________________________________68 

TAB. 45. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku 

 

Ślemień – Łękawka_______________________________________________69 

TAB. 46. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku 

 

Gilowice – Łękawka_______________________________________________69 

TAB. 47. Pomiar ciśnienia atmosferycznego barografem na posterunku  

 

Szczyrk – Wodociągi______________________________________________70

 

TAB. 48. Pomiar ciśnienia atmosferycznego barografem na posterunku  

 

Gilowice – Łękawka_______________________________________________70

 

TAB. 49. Pomiar usłonecznienia heliografem na posterunku Łękawka____________ 71 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

79

SPIS ILUSTRACJI: 
 
RYS. 1. Deszczomierze __________________________________________________8 

RYS. 2. Pluwiograf pływakowy i pluwiograf elektroniczny – wywrotkowy___________8 

RYS. 3. Klatka meteorologiczna ___________________________________________9 

RYS. 4. Termometry rtęciowe wewnątrz klatki meteorologicznej wraz z 

 

Termohigrometrem_______________________________________________10 

RYS. 5. Termograf_____________________________________________________10 

RYS. 6. Wiatromierz ___________________________________________________12 

RYS. 7. Poletko termometrów gruntowych _________________________________ 12 

RYS. 8. Widzialnościomierz______________________________________________13 

RYS. 9. Laserowy miernik wysokości podstawy chmur_________________________14 

RYS. 10. Barograf_____________________________________________________ 14 

RYS. 11. Heliograf Campbella-Stokesa_____________________________________15 

RYS. 12. Schemat ogródka meteorologicznego wraz z znajdującymi się w nim 

 

przyrządami pomiarowymi_ ________________________________________17 

RYS.13. Łata wodowskazowa____________________________________________20 

RYS. 14. Limnigraf____________________________________________________ 20 

RYS. 15. Akustyczny dopplerowski przepływomierz profilujący__________________21 

RYS. 16. Młynek hydrometryczny_________________________________________22 

RYS. 17. Przepływomierz elektromagnetyczny_______________________________22 

RYS. 18. Kosa lodowa (po lewej) i drabinka Sommera________________________ 23 

RYS. 19. Termometr wodny_____________________________________________ 23 

RYS. 20. Mapka lokalizacyjna: Ślemień, Kocoń, Gilowice, góra Groń, rzeka Łękawka 

 

 

______________________________________________________________28  

RYS. 21. Mapka lokalizacyjna: Szczyrk, Buczkowice, rzeka śylica _______________30 

RYS. 22. Mapka lokalizacyjna: Bieńkówka, Budzów, rzeka Paleczka _____________32 

RYS. 23. Mapka lokalizacyjna: Zembrzyce, Budzów, rzeka Paleczka _____________33 

RYS. 24. Fotografia paska termogramu____________________________________39 

RYS. 25. Fotografia paska higrogramu_____________________________________39 

RYS. 26. Fotografia paska barogramu ____________________________________ 40 

RYS. 27. Fotografia paska heliogramu_____________________________________41 

 

 

 

 

 

 

80

LITERATURA - Bibliografia wraz z zasobami internetowymi: 

1.  „Międzynarodowy Słownik Hydrologiczny” Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 

Warszawa 2001 r. 

2.   „Instrukcja dla stacji meteorologicznych” Feliks Janiszewski, Wydawnictwo   

Geologiczne, Warszawa 1988 r. 

3.  „Standard metadanych e-PL” Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 

2005 r. 

4.  Oficjalna strona Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej 

http://www.imgw.pl

 

http://www.imgw.pl/wl/internet/zz/wiedza/ogolna/pom_prog.html

 

http://www.imgw.pl/wl/internet/zz/wiedza/hydro/enc_hydro.html

 

5.  „Internetowa encyklopedia PWN” stale aktualizowana baza encyklopedyczna 

Wydawnictwa Naukowego PWN 

6. 

http://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_meteorologii

 

http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki

 

http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81%C4%99kawka

 

http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBylica

 

http://pl.wikipedia.org/wiki/Paleczka

 

http://pl.wikipedia.org/wiki/Salmopol

 

http://pl.wikipedia.org/wiki/Dublin_Core

 

7.  Socioeconomic Data and Applications Center 

http://sedac.ciesin.org/metadata

 

8.  “Stacje terenowe monitoringu środowiska przyrodniczego w Polsce” pod 

redakcją A. Kostrzewskiego i A. Stacha, Państwowa Inspekcja Ochrony 

Środowiska, Warszawa 1992 r. 

9.  Baza danych przestrzennych, Warszawa 2004 r. 

http://www.gridw.pl/metadane/?rq=showhtml&bd=BDP&id=9

 

 

 

 

 

 

 

 

81

 

 

 

 

 

 

 

 

ZAŁĄCZNIK 1

  

DANE DOTYCZĄCE POMIARÓW HYDROMETEOROLOGICZNYCH 

ZAKŁADU HYDROLOGII POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ 

 

 

 

 

 

82

 

OKRES POMIAROWY 

 

RODZAJ POMIARU 

 

OD 

DO 

STACJA 

POMIAROWA 

OBSERWATOR 

CECHY POMIARÓW I 

UWAGI: 

LIMNIGRAM 

  

12-1978 

12-1979 

Ślemień 

Anna Bogdał 

4- dniowe paski, skala 0-55 mm 

 

  

04-08-1977 

20-08-1977 

Ślemień 

Anna Bogdał 

4-dniowe i tygodniowe paski 

 

  

05-1978 

11-1978 

Ślemień 

Anna Bogdał 

 

 

  

02-01-1978 

31-12-1978 

śylica, 

Buczkowice 

Anna Gluza 

4-dniowe paski, wykres na 7 dni 

 

  

01-01-1979 

06-01-1980 

śylica, 

Buczkowice 

Anna Gluza 

brak limnigramów: 5-08-1979 do 

01-10-1979; NOTATKA NA 

KOPERCIE: 

"brak limnigramów 

lipiec, sierpień, wrzesień - 

limnigraf zepsuty"

 

 

  

10-03-1974 

30-12-1974 

śylica, 

Buczkowice 

Anna Gluza 

tygodniowe od Pon- Nd; skala co 

10 (0-250); główna 100, 100, 

50; 

 

  

03-01-1977 

26-12-1977 

śylica, 

Buczkowice 

Anna Gluza 

05-09-1977

->"prawdopodobnie 

nie było na bębnie"

 

 

  

06-01-1975 

28-12-1975 

śylica, 

Buczkowice 

Anna Gluza 

NOTKA: 15-12-1975 do 22-12-

1975 "

Zegar idzie bardzo szybko 

wskuteg czego wykres jest 

podwójny, jest bardzo niejasny. 

ZałoŜyłam z powrotem zegar, 

który zostawili Państwo za 

pierwszym razem"

 

 

  

26-08-1977 

01-11-1977  ŚcieŜka, Lasek 

 

3-dniowe pomiary na paskach 

tygodniowych: kartka 06-07 do 

31-07 

"wartość opadu w 

przedziałach 1h w [mm]"

 

 

 

83

 

  

02-01-1976 

27-12-1976  ŚcieŜka, Lasek 

Adela Pławna 

tygodniowe paski 

 

  

03-01-1977 

23-01-1977  ŚcieŜka, Lasek 

Adela Pławna 

tygodniowe paski 

 

  

14-07-1977 

31-07-1977  ŚcieŜka, Lasek 

Adela Pławna 

tygodniowe paski 

 

  

01-10-1975 

31-12-1975  ŚcieŜka, Lasek 

Adela Pławna 

tygodniowe paski 

 

  

11-04-1973 

16-09-1973 

śylica, 

Buczkowice 

Anna Kubica 

7-dniowe paski 

 

  

01-1980 

05-1980 

śylica, 

Buczkowice 

n/n 

7-dniowe paski 

 

  

01-01-1976 

23-02-1976 

śylica, 

Buczkowice 

Anna Gluza 

7-dniowe paski 

 

  

01-03-1976 

01-11-1976 

śylica, 

Buczkowice 

Anna Gluza 

7-dniowe paski 

 

  

08-11-1976 

31-12-1976 

śylica, 

Buczkowice 

Anna Gluza 

7-dniowe paski 

 

  

1976 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1979 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1980 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1977 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1978 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1981 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1975 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1974 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

06-1973 

12-1973 

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1990 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

 

84

 

  

1989 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1982 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1988 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1983 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1984 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1985 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1986 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1987 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

01-1991 

04-1991 

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

85

 

OKRES POMIAROWY 

 

RODZAJ POMIARU 

 

OD 

DO 

STACJA 

POMIAROWA 

OBSERWATOR 

CECHY POMIARÓW I 

UWAGI: 

PLUWIOGRAM 

  

12-1978 

12-1979 

Ślemień 

Anna Bogdał 

7-dniowe paski, skala 0-10mm, 

 

  

01-05-1980 

17-08-1980 

Ślemień 

Anna Bogdał 

1-dniowe paski, 6-10 mm, same 

paski w kopercie 

 

  

01-07-1975 

26-10-1975 

Budzów 

Julian Sasuła 

paski tygodniowe 

 

  

26-04-1976 

22-11-1976 

Budzów 

Julian Sasuła 

 

 

  

04-04-1977 

18-07-1977 

Budzów 

Julian Sasuła 

 

 

  

24-04-1978 

06-11-1978 

Budzów 

Julian Sasuła 

 

 

  

21-04-1980 

04-08-1980 

Budzów 

Julian Sasuła 

 

 

  

25-04-1979 

26-10-1979 

Szczyrk 

Wodociągi 

n/n 

1-dniowe paski 0-10 mm 

 

  

24-04-1978 

09-11-1978 

Szczyrk 

Wodociągi 

n/n 

(zdjęcie w środku wśród 

pomiarów) 

 

  

29-07-1978 

16-11-1978 

Bieńkówka 

Józef 

Rymarczyk 

 

 

  

14-05-1976 

01-10-1976 

Ślemień 

Anna Bogdał 

1-dniowe paski (czasem na nim 

zapisywano 7 dni pomiarów) 

 

  

11-07-1977 

21-12-1977 

Szczyrk 

Wodociągi 

n/n 

1-dniowe paski 

 

  

26-03-1979 

25-10-1979 

Ślemień 

Anna Bogdał 

1-dniowe paski 

 

  

05-1980 

07-1980  Ślemień (łąka) 

Anna Bogdał 

1-dniowe paski 

 

  

01-10-1980 

19-10-1980  Ślemień (łąka) 

Anna Bogdał 

1-dniowe paski 

 

  

13-04-1974 

18-10-1974 

Ślemień 

Anna Bogdał 

1-dniowe paski 

 

  

25-04-1980 

30-04-1980 

Ślemień 

(ogród) 

Anna Bogdał 

 

 

 

86

 

  

06-1980 

10-1980 

Ślemień 

(ogród) 

Anna Bogdał 

01-07-1980 do 22-07-1980 

"przerwy w pracy pluwiografu- 

wymieniono zegar"

 

 

  

19-10-1980 

31-10-1980 

Ślemień, 

szkółka (łąka) 

Anna Bogdał 

 

 

  

08-1980 

09-1980 

Ślemień, 

szkółka (łąka) 

Anna Bogdał 

przypadkowo znalazł się tu 

pluwiogram z 30-04-1981 

Ślemień- Bogdał 

 

  

19-04-1975 

23-10-1975 

Ślemień 

Anna Bogdał 

1-dniowe paski 

 

  

01-05-1978 

08-11-1978 

Ślemień 

Anna Bogdał 

na ogół 1-dniowe paski, zdarzył 

się 2-dniowy i 7-dniowy 

 

  

15-05-1979 

01-09-1979 

Bieńkówka 

Józef 

Rymarczyk 

notatki na pluwiogramie: 

"opad 

zimowy" 

-> błędny wykres z 09-

1979 oraz 

"nie wiadomo co"

 -> z 

07-1979 

 

  

04-05-1973 

18-10-1973 

Ślemień 

Anna Bogdał 

1-dniowe paski, czasem kilku 

dniowe paski 

 

  

06-07-1977 

20-07-1977 

ŚcieŜka 

Łękawka 

n/n 

dodatkowo Ślemień Ombrometr 

(notatka na zwykłej kartce) 25-

11-1977 śnieg 

 

  

09-1980 

10-1980 

Bieńkówka 

Józef 

Rymarczyk 

"zmiana czasu" 

 

  

01-05-1977 

31-10-1977 

Bieńkówka 

Józef 

Rymarczyk 

zdarzało się kilka wykresów np.6 

na jednym pasku równolegle do 

siebie 

 

  

17-08-1977 

17-11-1977 

Budzów 

Julian Sasuła 

w tym 17-10 do 30-10-1977 

"przymrozki"

; paski zostały 

zdjęte z tego powodu 

 

  

16-04-1979 

30-07-1979 

Budzów 

Julian Sasuła 

 

 

  

01-09-1979 

30-09-1979 

Budzów 

Julian Sasuła 

 

 

 

87

 

  

01-05-1980 

31-08-1980 

Bieńkówka 

Józef 

Rymarczyk 

1-dniowe paski, czasem 5-

dniowe 

 

  

11-05-1977 

01-10-1977 

Ślemień 

Anna Bogdał 

1-dniowe paski 

 

  

05-1981 

08-1981 

Ślemień 

Anna Bogdał 

1-dniowe paski 

 

  

05-1983 

11-1983 

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

1-dniowe paski, 

"11-11-1983 

zlikwidowany ze wzgl. na 

przymrozki"

 

 

  

15-04-1984 

10-1984 

Ślemień 

Znamirowski 

1-dniowe; 

"Pluwiograf jest 

niesprawny poniewaŜ pływak 

wyjdzie w górę ale nie zawsze 

opada w dół"; "Pluwiograf nie 

wskazał ilości opadów poniewaŜ 

był zablokowany"

 

 

  

05-1988 

10-1988 

Ślemień- Groń, 

Łękawka 

Krzak 

7-dniowe paski 

 

  

09-04-1984 

10-1984 

Gilowice 

Jan Górny 

1-dniowe paski 

 

  

10-04-1985 

30-09-1985 

Gilowice 

Jan Górny 

1-dniowe paski 

 

  

05-1989 

*  

Ślemień, 

Łękawka 

Znamirowski 

1-dniowe paski 

 

  

07-1989 

13-11-1989 

Ślemień, 

Łękawka 

Znamirowski 

1-dniowe paski 

 

  

06-1983 

11-1983 

Łękawka 

Stanisław Miska 

1-dniowe paski 

 

  

1990 

*  

Łękawka 

Znamirowski 

 

 

  

1981 

*  

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

  

04-1978 

11-1978 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

  

05-1977 

10-1977 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

 

88

 

  

1981 

*  

Ślemień, 

Łękawka 

Znamirowski 

 

 

  

1985 

*  

Ślemień 

Znamirowski 

 

 

  

1983 

*  

Ślemień, 

Łękawka 

Znamirowski 

 

 

  

1980 

*  

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

  

1990 

*  

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1987 

*  

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1978 

*  

Ślemień 

Znamirowski 

 

 

  

1986 

*  

Ślemień 

Znamirowski 

 

 

  

1987 

*  

Ślemień 

Znamirowski 

 

 

  

1979 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1979 

*  

Ślemień 

Znamirowski 

 

 

  

1982 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1980 

*  

Ślemień 

Znamirowski 

 

 

  

1988 

*  

Ślemień 

Znamirowski 

 

 

  

1983 

*  

Ślemień 

Znamirowski 

1-dniowe paski 

 

  

04-1989 

09-1989  Ślemień-Groń 

Krzak 

 

 

  

1984 

*  

Groń 

Stanisław Miska 

 

 

  

07-1985 

10-1985  Ślemień-Groń 

Stanisław Miska 

i Krzak 

 

 

  

1987 

*  

Kocoń, 

Łękawka 

Zofia Bąk 

 

 

 

89

 

  

05-1988 

*  

Kocoń, 

Łękawka 

Zofia Bąk 

 

 

  

07-1988 

08-1988 

Kocoń, 

Łękawka 

Zofia Bąk 

 

 

  

1984 

*  

Kocoń, 

Łękawka 

Zofia Bąk 

 

 

  

1985 

*  

Kocoń, 

Łękawka 

Zofia Bąk 

 

 

  

1986 

*  

Kocoń, 

Łękawka 

Zofia Bąk 

 

 

  

1988 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1989 

*  

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

  

04-1974 

11-1974 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

  

04-1975 

10-1975 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

  

04-1976 

10-1976 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

  

04-1973 

10-1973 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

  

1982 

*  

Kocoń, 

Łękawka 

Zofia Bąk 

 

 

  

1990 

*  

Kocoń, 

Łękawka 

Zofia Bąk 

 

 

  

1982 

*  

Ślemień 

Znamirowski 

 

 

  

1983 

*  

Kocoń, 

Łękawka 

Zofia Bąk 

 

 

  

05-1982 

08-1982 

Groń 

Stanisław Miska 

 

 

  

1989 

*  

Kocoń, 

Łękawka 

Zofia Bąk 

 

 

  

1986 

*   Ślemień-Groń 

Krzak 

 

 

 

90

 

  

1987 

*   Ślemień-Groń 

Krzak 

 

 

  

1981 

*  

Groń 

Stanisław Miska 

 

 

  

1986 

*  

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

91

 

OKRES POMIAROWY 

 

RODZAJ POMIARU 

 

OD 

DO 

STACJA 

POMIAROWA 

OBSERWATOR 

CECHY POMIARÓW I 

UWAGI: 

OMBROMETR 

(DESZCZOMIERZ LAS) 

  

01-10-1979 

31-10-1979 

Ślemień, 

powiat Bielsko 

Biała 

Anna Bogdał 

"miesięczny wykaz opadowy",

 

poszczególne dni -> suma 

opadów za kaŜdą dobę [mm], 

charakterystyka dnia: np.. 

"dzień 

słoneczny, nocą burze"

 

 

  

01-12-1979 

15-12-1979 

Ślemień, 

powiat Bielsko 

Biała 

Anna Bogdał 

 

 

  

06-1980 

10-1980 

Ślemień, 

powiat Bielsko 

Biała 

Anna Bogdał 

 

 

  

01-1978 

05-1980 

Szczyrk 

Wodociągi 

Józef Stec 

m-ny wykaz opadowy, 

wypełnione tylko rubryki : 

"SUMA OPADÓW NA DOBĘ"

 i 

"POKRYWA ŚNIEśNA"

 

 

  

11-1972 

08-1981 

Ślemień 

Anna Bogdał 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

92

 

OKRES POMIAROWY 

 

RODZAJ POMIARU 

 

OD 

DO 

STACJA 

POMIAROWA 

OBSERWATOR 

CECHY POMIARÓW I 

UWAGI: 

MIESIĘCZNY WYKAZ 

OPADOWY 

(DESZCZOMIERZ 

HELLMANA) 

  

11-1972 

01-1980 

Szczyrk- 

Salmopol, 

dorzecze 

śylicy, powiat 

Bielsko Biała 

Anna Śliz 

deszczomierz Hellmana 

 

  

03-1980 

05-1980 

Szczyrk- 

Salmopol, 

dorzecze 

śylicy, powiat 

Bielsko Biała 

Anna Śliz 

 

 

  

06-1978 

06-1979 

Szczyrk-

Salmopol; 

śylica 

Anna Śliz 

 

 

  

11-1972 

04-1974  Szczyrk; śylica 

n/n 

"Dane z cudzych stacji 

opadowych" 

 

  

11-1972 

12-1974 

Ślemień 

Łękawka: 

śywiec 

Antonina 

Micorek 

 

 

  

07-1979 

05-1980 

Szczyrk- 

Salmopol; 

śylica 

Anna Śliz 

 

 

  

02-1980 

15-05-1980 

Szczyrk- 

wodociągi 

Józef Stec 

wypełnione tylko: 

"suma opadów 

za dobę"

 

 

  

07-1975 

08-1975  Budzów Skawa 

Julian Sasuła 

01-09-1975 

"Zgłaszam 

uszkodzenie pluwiografa (rurka 

szklana rozbita)"

 

 

 

93

 

  

10-1975 

*  Budzów Skawa 

Julian Sasuła 

"zgłaszam zakłócenie w pracy 
pluwiografa (piurko źle pisze i 

plami" 

 

  

12-1975 

*  Budzów Skawa 

Julian Sasuła 

 

 

  

01-1980 

10-1980  Budzów Skawa 

Julian Sasuła 

"UWAGA! Piórko nie pisało od 

26-3 X z powodu mrozów" 

 

  

01-1979 

12-1979  Budzów Skawa 

Julian Sasuła 

brak 05-1979 

 

  

01-1978 

12-1978  Budzów Skawa 

Julian Sasuła 

 

 

  

04-1977 

12-1977  Budzów Skawa 

Julian Sasuła 

"Meldunek- zgłaszam po raz 

drugi, Ŝe aparat niesprawny, 

proszę przyjechać" Sasuła

 

 

  

01-1976 

11-1976  Budzów Skawa 

Julian Sasuła 

"Meldunek otrzymany przed 

delegacją odbytą w dniu 

18.09.1975" 

 

  

11-1981 

03-1991 

Łękawka, 

Kocoń (Bielsko 

Biała) 

Zofia Bąk 

 

 

  

01-1978 

02-1991 

Ślemień 

Znamirowski 

 

 

  

01-1981 

05-1990  Ślemień, Groń  Stanisław Miska 

 

 

  

11-1972 

03-1991 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

 

  

 

 
 
  

  

 

 
 
 
 

 

 

94

 

OKRES POMIAROWY 

 

RODZAJ POMIARU 

 

OD 

DO 

STACJA 

POMIAROWA 

OBSERWATOR 

CECHY POMIARÓW I 

UWAGI: 

TABELA OBJĘTOŚCI 

PRZEPŁYWU 

  

07-1973 

03-1974 

rzeka śylica, 

wodowskaz: 

Buczkowice 

n/n 

stan wody 0-100 cm (co 10 cm), 

"związek stanów lat"

, 

"obliczanie 

krzywej konsumpcyjnej"

, 

"inwentaryzacja stopnia 

wodnego Buczkowice- potok 

śylica"

 

 

  

05-1974 

05-1975 

rzeka śylica, 

wodowskaz: 

Buczkowice 

n/n 

 

 

  

04-1973 

07-1975 

śylica: 

Młynówka, 

Buczkowice 

n/n 

"przekrój zwilŜony na potoku 

śylica"

; pomiary i obliczenia 

(prędkość i objętość przepływu); 

do utworzenia krzywej 

konsumpcyjnej 

 

   

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

95

 

OKRES POMIAROWY 

 

RODZAJ POMIARU 

 

OD 

DO 

STACJA 

POMIAROWA 

OBSERWATOR 

CECHY POMIARÓW I 

UWAGI: 

OGRÓDEK 

METEOROLOGICZNY 

Ciśnienie 
aneroid 

10-01-1977 

16-04-1979 

Szczyrk 

Józef Stec 

pomiary dokonywane 3 x dobę 

(7, 13, 19) lub (8, 14, 20) 

 

Psychrometr 
Augusta 

01-04-1979 

15-05-1980 

Szczyrk 

Józef Stec 

pomiary dokonywane 3 x dobę 

(7, 13, 19) lub (8, 14, 20) 

 

-> termometr 
suchy 

01-01-1980 

31-01-1980 

Szczyrk 

Józef Stec 

 

 

-> termometr 
zwilŜony 

01-03-1980 

31-03-1980 

Szczyrk 

Józef Stec 

 

 

e - aktualne 
ciśnienie pary 
wodnej 

04-1978 

12-1978 

Szczyrk 

Wodociągi 

Józef Stec 

 

 

f - wilgotność 
względna 

01-1979 

12-1979 

Szczyrk 

Wodociągi 

Józef Stec 

 

 

∆ - niedosyt 
wilgotności 

02-1980 

* 

Szczyrk 

Wodociągi 

Józef Stec 

 

 

t

d

 - temp. 

punktu rosy 

04-1980 

05-1980 

Szczyrk 

Wodociągi 

Józef Stec 

 

 

Higrogram 
włosowy 

06-1980 

12-1980 

Szczyrk 

Wodociągi 

Anna Bogdał 

 

 

Termometry 
ekstremalne: 

01-1981 

07-1981 

Szczyrk 

Wodociągi 

Anna Bogdał 

 

 

-> max 

04-1978 

12-1979  zlewnia śylica 

Józef Stec 

 

 

-> min 

1980 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

 

96

 

Wiatr: 

1981 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

-> kierunek 

01-1991 

02-1991 

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

-> prędkość 

1990 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

Rodzaj chmur 

1986 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

Pokrycie nieba 
chmurami w 
% 

1985 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

Opady 
dzienne 

1983 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

Opady z dnia 
poprzedniego 

1987 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

Termometry 
glebowe: 

1979 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

-> min przy 
gruncie; 5; 
10; 20; 50 cm 

02-1984 

08-1984 

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

Uwagi 

10-1984 

12-1984 

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

01-1984 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

01-1989 

07-1989 

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

09-1989 

12-1989 

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1988 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1982 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1978 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

97

 

OKRES POMIAROWY 

 

RODZAJ POMIARU 

 

OD 

DO 

STACJA 

POMIAROWA 

OBSERWATOR 

CECHY POMIARÓW I 

UWAGI: 

MIESIĘCZNY WYKAZ 

WODOWSKAZOWY 

(DZIENNIK 

SPOSTRZEśEŃ 

WODOWSKAZOWYCH) 

  

01-1980 

05-1980 

Buczkowice, 

rzeka śylica, 

dorzecze Soły 

Anna Gluza 

stan wody rano, grubość 

pokrywy lodowej [cm], temp. 

wody 

 

  

02-1973 

12-1973 

Buczkowice, 

śylica 

Anna Kubica 

stan wody rano w [cm], z 

dokładnością 0,01 [m] 

 

  

03-1974 

12-1974 

Buczkowice, 

śylica, 

Młynówka 
dorz. Soły 

Anna Gluza 

 

 

  

01-1975 

12-1975 

Buczkowice, 

śylica, 

Młynówka 
dorz. Soły 

Anna Gluza 

 

 

  

07-1975 

01-1977 

Zembrzyce 

(rzeka 

Paleczka) 

Adela Pławna 

odręcznie wykonano maj-

wrzesień 1976 

 

  

07-1977 

* 

Zembrzyce 

(rzeka 

Paleczka) 

Adela Pławna 

 

 

 

98

(STACJA WÓD 

GRUNTOWYCH) 

  

12-1972 

05-1980 

Szczyrk, 

zlewnia śylicy 

Józefa Czernek 

Miesieczny wykaz spostrzeŜeń 

stanów wód gruntowych; stan 

wody i stan pogody (pogoda/ 

zachmurzenie/ opady) 

 

  

02-1973 

09-1973 

śylica, 

posterunek: 

Buczkowice 

Anna Kubica, 

Anna Gluza 

przy dacie maj 1973 NOTATKA: 

"Prosimy Pania o 

natychmiastowe…"

, 

"nie moŜna 

odczytac- zamarznięta"

 

 

  

03-1974 

04-1980 

śylica, 

posterunek: 

Buczkowice 

Anna Kubica, 

Anna Gluza 

 

 

  

01-1978 

12-1978 

śylica, 

posterunek: 

Buczkowice; 

dorzecze Soły 

n/n 

tylko stan wody; 

"zatoki 

lodowe"

, 

"koryto zamarznięte"

 

 

  

01-1978 

12-1978 

śylica 

Młynówka 

n/n 

 

 

  

1979 

*  

śylica 

Młynówka 

n/n 

 

 

  

1979 

*  

śylica 

Janczewska 

 

 

  

01-1980 

06-1980 

śylica: 

Buczkowice 

n/n 

nie uzupełniony 

 

  

01-1982 

04-1991 

Gilowice 

Jan Górny 

odczyt rano 

 

  

01-1973 

12-1981 

 

Sroka 

 

(STAN WÓD 

PODZIEMNYCH) 

  

12-1972 

03-1991 

Gilowice 

Jan Górny 

raz dziennie

 "stan wody" 

 

 

 
 

 

 

99

 

OKRES POMIAROWY 

 

RODZAJ POMIARU 

 

OD 

DO 

STACJA 

POMIAROWA 

OBSERWATOR 

CECHY POMIARÓW I 

UWAGI: 

TERMOGRAM 

  

17-01-1978 

16-05-1980 

Szczyrk, 

Wodociągi 

Józef Stec 

paski tygodniowe (pon- nd), 

rodzaj pasków termografu T-100 

PIHM. Skala pionowa: 30-0-40 

 

  

02-06-1980 

30-06-1980 

Ślemień 

Anna Bogdał 

7-dniowe [º] 

 

  

01-1982 

06-1982 

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

26-07-1982 

08-1982 

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

08-1982 (podwójny, angielskie i 

polskie paski i po 2 pomiary: na 

angielskim i polskim po jednym) 

 

   01-12-01982 

31-12-1982 

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1979 

*  

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski; skala 30 -> 0 -> 

40; po 2 wykresy; 

 

  

01-1990 

06-1990 

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

08-1990 

12-1990 

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

GRUDZIEŃ 1-dniowe paski i 7-

dniowe paski 

 

  

1989 

*  

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski; 1 maj 1989 

"zepsuty zegar"

 

 

  

1981 

*  

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1985 

*  

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

01-1991 

04-1991 

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

 

100

 

  

05-1988 

12-1988 

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1980 

*  

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

02-1978 

03-1978 

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

08-1978 

12-1978 

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1983 

*  

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

1-dniowe paski 

 

  

1987 

*  

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1982 

*  

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1984 

*  

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

7-dniowe paski; 11-1984 (1-

dniowe paski) 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

101

 

OKRES POMIAROWY 

 

RODZAJ POMIARU 

 

OD 

DO 

STACJA 

POMIAROWA 

OBSERWATOR 

CECHY POMIARÓW I 

UWAGI: 

TERMOHIGROGRAM 

  

22-12-1977 

17-01-1978 

Szczyrk, 

Wodociągi 

Józef Stec 

1-dniowe, szeroki pasek złoŜony 

z dwóch wykresów: górna część-

> 0-100% wilgotność, dolna 

część-> (-30 do 40) termogram 

 

  

06-01-1981 

31-08-1981 

Ślemień, 

zl. Łękawki 

Anna Bogdał 

tygodniowe paski 

 

  

01-12-1980 

08-12-1980 

Ślemień 

Anna Bogdał 

7-dniowe paski, 2 pomiary na 

jednym (higro [%], termo [º]) 

 

  

07-1980 

09-1980 

Ślemień 

(ogród), 

Łękawka 

Anna Bogdał 

"zegar się zatrzymał zepsuty" 

 

  

27-05-1976 

01-07-1976 

Gilowice 

Jan Górny 

1-dniowe paski 

 

  

07-1976 

12-1976 

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

1-dniowe paski 

 

  

01-1977 

12-1977 

Gilowice, 

Łękawka 

Jan Górny 

1-dniowe paski 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

102

 

OKRES POMIAROWY 

 

RODZAJ POMIARU 

 

OD 

DO 

STACJA 

POMIAROWA 

OBSERWATOR 

CECHY POMIARÓW I 

UWAGI: 

BAROGRAM 

  

01-1977 

05-1980 

Szczyrk, 

Wodociągi 

Józef Stec 

7-dniowe, Pon-Nd, skala (960-

1050 mb) co 10 mb; 

"zmieniamy 

pasek o godz. 13:00"

 

 

  

05-1976 

12-1976 

Gilowice 

Jan Górny 

1-dniowe paski (w tym 2 x 7-

dniowe) 

 

  

01-1986 

10-1986 

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

12-1986 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

20-02-1988 

31-12-1988 

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

BRAK 3-ech tygodni LIPCA, 7-

dniowe paski; skala 960-1050 

 

  

1983 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1982 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1985 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1978 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1977 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1990 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1979 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1980 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

 

103

 

  

1981 

*  

Gilowice 

Sroka 

7-dniowe paski 

 

  

1987 

*  

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

04-1981 

12-1981 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

05-1989 

11-1989 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

01-1991 

03-1991 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1984 

*  

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

104

 

OKRES POMIAROWY 

 

RODZAJ POMIARU 

 

OD 

DO 

STACJA 

POMIAROWA 

OBSERWATOR 

CECHY POMIARÓW I 

UWAGI: 

HELIOGRAM 

  

03-1979 

12-1979 

rz. Łękawka 

Jan Górny 

04-08.1979 ->załoŜono ok. 

20:00 i zdjęto następnego dn ok. 

20:00;  11-12.1979 ok. 18:00; 

dwa rodzaje heliogramów proste 

i zakrzywione; krótsze i dłuŜsze 

dla października; 

 

  

02-1991 

04-1991 

Łękawka 

Jan Górny 

w kaŜdym z miesięcy BRAKI 

 

  

1980 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1982 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1983 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1989 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1990 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1991 

*  

 

 

1991 bez opisu, z jakiego 

posterunku pochodzą paski 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

105

 

OKRES POMIAROWY 

 

RODZAJ POMIARU 

 

OD 

DO 

STACJA 

POMIAROWA 

OBSERWATOR 

CECHY POMIARÓW I 

UWAGI: 

HIGROGRAM 

  

01-1978 

05-1980 

Szczyrk, 

Wodociągi 

Józef Stec 

"UWAGA: W roku 1978 przez 

pewien czas były zakładane 

błędne paski do higrografu. W 

razie wątpliwości naleŜy 

dokładnie sprawdzić paski 

termografu i domniemanego 

higrografu z odczytami w klatce" 

 

  

1981 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Sroka 

7-dniowe paski 

 

  

01-1990 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

05-1990 

07-1990 

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

12-1990 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

04-04-1988 

20-02-1989 

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1987 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski; skala (0-100); 

zdarzają się termogram i 

higrogram- 2 paski dla jednego 

dnia; 

 

  

1986 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1988 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1981 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1985 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

 

106

 

  

1987 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1982 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1984 

*  

Łękawka 

Jan Górny 

 

 

  

1985 

*  

Gilowice 

Jan Górny 

7-dniowe paski 

 

  

1982 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

  

1983 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

  

1979 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

  

1986 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

  

1984 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

  

05-1989 

07-1989 

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

  

10-1989 

12-1989 

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

  

01-1991 

04-1991 

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 

  

1980 

*  

Łękawka, 

Gilowice 

Jan Górny 

 

 
(*) ozn. pełny okres pomiarowy w przypadku miesiąca- cały miesiąc, w przypadku roku- cały rok; 
 

 

np. 06-1987 ozn. okres pomiarowy od 01-06-1987 do 30-06-1987; 

 

 

 

1980 ozn. okres pomiarowy od 01-01-1980 do 31-12-1980. 

 

 

 

 

 

107

 

 

 

 

 

 

ZAŁĄCZNIK 2

 

PRZYKŁADOWY WYKRES CIĄGŁOŚCI POMIAROWEJ 

WYBRANYCH POSTERUNKÓW NA PODSTAWIE OPADU 

ATMOSFERYCZNEGO MIERZONEGO ZA POMOCĄ PLUWIOGRAFU

 

 

108

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

POSTERUNEK 

1973 

1974 

1975 

 

I 

II  III  IV  V  VI  VII VIII  IX  X  XI  XII  I 

II  III  IV  V  VI  VII VIII  IX  X  XI  XII  I 

II  III  IV  V  VI  VII VIII  IX  X  XI  XII 

Budzów-Skawa   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Ś

lemie

ń

   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Szczyrk- Wodoci

ą

gi   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Bie

ń

kówka   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Ś

lemie

ń

- Ł

ę

kawka   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Gilowice- Ł

ę

kawka   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Ś

lemie

ń

- Gro

ń

- Ł

ę

kawka   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Koco

ń

- Ł

ę

kawka   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

POSTERUNEK 

1976 

1977 

1978 

 

I 

II  III  IV  V  VI  VII VIII  IX  X  XI  XII  I 

II  III  IV  V  VI  VII VIII  IX  X  XI  XII  I 

II  III  IV  V  VI  VII VIII  IX  X  XI  XII 

Budzów-Skawa   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Ś

lemie

ń

   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Szczyrk- Wodoci

ą

gi   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Bie

ń

kówka   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Ś

lemie

ń

- Ł

ę

kawka   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

X 

Gilowice- Ł

ę

kawka   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Ś

lemie

ń

- Gro

ń

- Ł

ę

kawka   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Koco

ń

- Ł

ę

kawka   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

POSTERUNEK 

1979 

1980 

1981 

 

I 

II  III  IV  V  VI  VII VIII  IX  X  XI  XII  I 

II  III  IV  V  VI  VII VIII  IX  X  XI  XII  I 

II  III  IV  V  VI  VII VIII  IX  X  XI  XII 

Budzów-Skawa   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Ś

lemie

ń

   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Szczyrk- Wodoci

ą

gi   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Bie

ń

kówka   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Ś

lemie

ń

- Ł

ę

kawka X  X    

  

  

  

  

  

  

  

X  X  X  X  X    

  

  

  

  

  

  

X  X  X  X  X  X    

  

  

  

  

  

X  X 

Gilowice- Ł

ę

kawka   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

X  X  X  X  X    

  

  

  

  

  

  

X  X  X  X  X  X    

  

  

  

  

  

X  X 

Ś

lemie

ń

- Gro

ń

- Ł

ę

kawka   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Koco

ń

- Ł

ę

kawka