background image

Chemia organiczna - laboratorium 

ALKOHOL BENZYLOWY I KWAS BENZOESOWY  

 

 
 

CHO

+

CHO

CH

2

OH

COO  K

+

+

KOH

-

 

 

 

Odczynniki: 

Ilość: 

Szkło i aparatura 

 

wodorotlenek potasu 

5.8 g 

kolba stożkowa 

50 cm

3

 

aldehyd benzoesowy  

6.4 g (6.12 cm

3

butelka  

250 cm

eter dietylowy  

 

rozdzielacz 

 

siarczan(VI) magnezu bezw. 

 

łaźnia wodna 

 

węglan sodu (10% roztwór wodny)

 

chłodnica destylacyjna 

 

disiarczan(IV) sodu (pirosiarczyn sodu)

 

 

 

nasyc. roztwór 

 

 

 

 

 

 

W  zlewce  lub  kolbie  stożkowej  rozpuszcza  się  5.8  g  wodorotlenku  potasu  w  5.4  cm

3

 

wody  i  chłodzi  roztwór  do  ok.  20°C  w  wodzie  z  lodem.  Roztwór  przelewa  się  do  butelki               

o  poj.  250  cm

3

,  dodaje  6.4  g  czystego  aldehydu  benzoesowego  (uwaga).  Butelkę  szczelnie 

zamyka  korkiem  i  wstrząsa  energicznie  tak  długo,  aż  mieszanina  przybierze  konsystencję 

gęstej emulsji.  

 

Mieszaninę  pozostawia  się  na  noc  lub  na  24  godz.  w  zamkniętej  butelce.  Następnie 

dodaje  się tylko taką ilość wody (ok. 21 cm

3

), aby rozpuścił  się  benzoesan potasu; roztwór 

przelewa się do rozdzielacza, butelkę opłukuje się 6 cm

3

 eteru, który również wlewa się do 

rozdzielacza.  Zawartość  rozdzielacza  wstrząsa  się,  aby  dokładnie  wyekstrahować  alkohol 

benzylowy eterem; oddzieloną dolną warstwę wodną ekstrahuje się jeszcze dwoma porcjami 

po  5  cm

3

  eteru.  Roztwór  wodny  zachowuje  się,  a  z  połączonych  ekstraktorów  eterowych 

oddestylowuje  się  eter  na  łaźni  wodnej  przy  pomocy  wyparki  obrotowej  do  uzyskania              

w  kolbie  objętości  ok.  5  cm

3

.  Roztwór  eterowy  chłodzi  się  i  wytrząsa  z  dwoma  porcjami               

po 5 cm

3

 nasyc. roztworu pirosiarczynu sodu (disiarczan(IV) sodu) w celu oddzielenia resztek 

nieprzereagowanego aldehydu benzoesowego.  

 

Oddzieloną  warstwę  eterową  przemywa  się  10  cm

3

  10%  wodnego  roztworu  węglanu 

sodu (dla usunięcia resztek pirosiarczynu), następnie 10 cm

3

 wody i suszy bezw. siarczanem 

magnezu lub bezw. węglanem potasu.  

background image

Chemia organiczna - laboratorium 

 

Eter oddestylowuje się z łaźni wodnej, a pozostałość destyluje się przy pomocy czaszy 

elektrycznej,  zastępując  chłodnicę  wodną  przez  chłodnicą  powietrzną  lub  całkowicie 

wypuszczając  wodę  z  płaszcza  chłodnicy  wodnej.  Alkohol  benzylowy  zbiera  się                             

w temperaturze 204-207°C (czysty produkt wrze w temperaturze 205.5°C; wydajność 13.5 g 

(86.5%). 

 

Pozostawiony  po  ekstrakcji  eterem  roztwór  wodny  wylewa  się,  mieszając,  do 

mieszaniny 16 cm

3

 stęż. kwasu solnego, 16 cm

3

 wody i ok. 20 g drobno pokruszonego lodu. 

Wytrącony  kwas  benzoesowy  odsącza  się  pod  zmniejszonym  ciśnieniem,  przemywa 

niewielką ilością zimnej wody, odciska i krystalizuje z wrzącej wody. Otrzymuje się 13.5 g 

(79%) kwasu benzoesowego (bezbarwne kryształy) o temperatura topnienia 121°C. 

 

Uwaga:  Aldehyd  benzoesowy  nie  może  zawierać  kwasu  benzoesowego,  należy  go 

przedestylować przed rozpoczęciem reakcji. Temperatura wrzenia aldehydu 178-179°C.