1. Ogólna charakterystyka procesu motywacji.

motywacja jest to proces psychicznej regulacji dzięki, któremu formują się

dążenia. Funkcją dążeń jest sterowanie czynnościami człowieka w taki sposób, aby
doprowadzały one do określonego , zgodnego z intencją efektu, czyli celu

zjawisko polimorfizmu motywacji – jedna potrzeba realizuje się poprzez wiele

zachowań

zjawisko poligenetyzmu motywacji – jedno zachowanie zaspokajać może wiele
potrzeb

3. Podaj kilka sposobów definiowania pojęcia motyw

Motyw: wewnętrzny stan organizmu pobudzający do działania, zmierzający do

zaspokojenia danej potrzeby

proces dążenia do jakiegoś obiektu

zwerbalizowanie celu i programu, umożliwiające osobie wykonanie
jakiejś czynności, zakłada się, że człowiek jest istotą samoświadomą i

wie co robi

jako przyczyna

Reykowski: stan podmiotu charakteryzujący się poczuciem,
niespełnienia lub zakłócenia i związana z nim gotowością do aktywności,

która ów stan może zredukować. Towarzyszy mu podwyższona
wrażliwość afektywna na czynniki zdolne go wzmagać lub redukować.

Motyw może mieć ujemną lub dodatnią charakterystykę afektywną.
Niekiedy w tym samym znaczeniu używa się terminu potrzeba

4. Omów pojęcie instynktu.

Instynkt – jest to wrodzona tendencja do działania w określony sposób w
odpowiedzi na pewien bodziec zewnętrzny.

Sillamy: wrodzone i niezmienne spontaniczne zachowanie wspólne dla
wszystkich jednostek tego samego gatunku. Wydaje się ono

dostosowawcze do jakiegoś celu, z którego podmiot nie zdaje sobie
sprawy.

b) cechy instynktu;

jest własność gatunkowa

zaspokaja zawsze potrzeby biologiczne

składa się z pewnej ilości czynności, których kolejność jest sztywna

nie zależy od uczenia się

c) teoretyczne rozumienie instynktu

jako łańcuch odruchów

teoria instynktów społecznych McDougalla (hormizm)

teoria etologiczna K.Lorenza

5. Etologiczne ujęcie instynktu

a) hormizm – teoria instynktów społecznych McDougalla.

instynkt jako celowa siła tkwiąca w żywych organizmach. Składa się z

aspektu wzruszeniowego, poznawczego i motywacyjnego

wg McDougalla istnieje pewna ograniczona ilość wrodzonych

instynktów, które każdy z nas posiada (biologiczne i społeczne)

teoria ta opisuje sytuacje życiowe

skompromitowała ją liczba instynktów

b) etologiczna teoria K.Lorenza:

na podstawie badań zoologów, którzy w zachowaniu zwierząt
zaobserwowali instynkty

wg K.Lorenza wszystkie instynkty zwierząt pojawiają się u człowieka

instynkt składa się z 3 etapów:

•

pojawienie się popędu z jakiejś potrzeby

•

zachowanie apetytywne (dążące)

•

zachowanie spełniające (akt konsumacyjny) – tu pojawia się instynkt

instynkt składa się z rdzenia wrodzonego (instynktowne zachowania) i
zachowań apetytywnych (wyuczonych)

instynkt zadziała dopiero wtedy, gdy uaktywni się bodziec z otoczenia i
niezależnie od sytuacji realizuje się do końca

instynkt przemieszczony: uruchomienie nieodpowiedniego instynktu w
danej sytuacji

6. Znaczenie terminu popęd w teoriach motywacji.

a) popęd: - potrzeba tkanek

motyw biologiczny, stan braku czegoś potrzebnego do życia

Sillamy: nieświadoma siła biologiczna, która działając bezustannie

wywołuje określone zachowania i źródło popędów jest natury cielesnej.
Jest to stan pobudzenia, który ukierunkowuje organizm w stronę obiektu

pozwalającego na zmniejszenie napięcia

b) popędy mogą być pierwotne (wrodzone) i wtórne (nabyte). Silę popędu mierzy się

poprzez czas deprywacji i intensywność zachowania

c) różnice między popędem a potrzebą:

nie każda potrzeba biologiczna wytwarza popęd

popędy zwykle wyprzedzają potrzeby

w krańcowo silnej potrzebie popęd może zanikać

popęd może się uniezależnić od potrzeby i może się pojawiać w
pewnych sytuacjach (np. głód w stresie)

d) dążenie występuje gdy człowiek doświadcza świadomie impulsów do działania

7. Zmiany zachodzące w motywacji człowieka w rozwoju ontogenetycznym

a) Reykowski twierdzi, że w rozwoju ontogenetycznym dochodzi do zmian w

podstawowych potrzebach człowieka. Ich formowanie i przekształcanie dokonuje

się w wyniku określonych doświadczeń, są to

doświadczenia zależności

doświadczenia podporządkowania

doświadczenia współpracy

doświadczenia zagrożenia

doświadczenia frustracji

doświadczenia osiągnięcia sukcesu

doświadczenia ważności

doświadczenia wymagań moralnych

Doświadczenia te przyczyniają się do wytworzenia w

psychice człowieka trwałych skutków będących
podstawą potrzeb psychicznych

b) o świadomym procesie motywacyjnym (działaniu ukierunkowanym na cel)

możemy mówić od około 1 roku życia. W toku dalszego rozwoju występuje zmiana

w schemacie:
pragnienie – prośba o pomoc – działanie innych – zaspokojenie pragnienia

na schemat

pragnienie – działanie własne – zaspokojenie pragnienia

c) wraz z rozwojem ontogenetycznym:

następuje zmiana motywów działania

zwiększa się liczba potrzeb osiąganych za pomocą jednego celu

zwiększa się wewnątrzsterowność motywacji jednostki, „ja” jest źródłem

napięcia motywacyjnego

zmianie ulega hierarchia wartości motywów i celów

zwiększeniu ulega również trwałość motywacji (dziecko szybko się
zniechęca)

8. Teoria redukcji popędu C.Hull’a

a) rozumienie motywacji przez Hull’a: potrzeba biologiczna wytwarza popęd, który

nas energetyzuje – Z(f) = (P*N). Zachowania jest funkcją popędu (potrzeba), który
wzbudza zachowanie i nawyku (wiedza jak), który ukierunkowuje to zachowanie.

Jeżeli nie ma nawyku człowiek wykonuje chaotyczne ruchy, ewentualnie
uruchamiają się odruchy – Z(f) = (P*N) * Wp * Ibz * Hr (~wielkość przynęty,

intensywność bodźca zewnętrznego i hamowanie reaktywne: im więcej trzeba się
napracować tym jest większy - popęd ujemny)

b) dwa rodzaje

popędów: pierwotne (oparte o mechanizmy wrodzone np. głód, seks) i wtórne

(wyuczone, wbudowane)

i nagród: pierwotne (pokarm) i wtórne (pochwała, zdolność częściowego

redukowania popędu, np. przy odchudzaniu)

c) Hull miał licznych następców: Miller. On też uznawał pojęcie popęd, ale

interpretował nieco inaczej. Popędy powstają właściwie w wyniku wszystkich
działających bodźców. A bodziec ma dwa aspekty: popędowy (miotanie się) i

sygnału (gdzie szukać zaspokojenia). Aby czynność utrwaliła się w nawyk
potrzebna jest nagroda. Wtórny popęd strachu tłumaczy schematem

trójczłonowym: bodziec awersyjny, który uszkadza tkankę – relacja emocjonalna
(fizyczna nie psychiczna: zmiany hormonalne) – bodziec wewnętrzny, który

domaga się redukcji (bodziec popędowy) – reakcja zewnętrzna (ucieczka). Jeśli
reakcja zlikwiduje popęd, to bodziec awersyjny i bodziec wewnętrzny przestaje

działać i popęd znika – utrwalenie, generalizacja

popęd nabyty: bodziec obojętny występujący przypadkowo z reakcja

emocjonalną i dalej schemat przebiega tak samo, dążenie do zaspokojenia
popędu

najważniejszą rolę w indukowaniu(?) zachowania mają popędy nabyte: lęk,
poczucie winy, poczucie akceptacji

9. Przedstaw schemat tworzenia się popędu wtórnego na przykładzie popędu

strachu.

Bodziec awersyjny – Reakcja emocjonalna – bodziec wewnętrzny – reakcja zewnętrzna

Bodziec awersyjny wywołuje uszkodzenia tkanki

Reakcja emocjonalna powoduje zmiany wewnętrzne

Bodziec wewnętrzny to bodziec popędowy

Jeżeli reakcja zewnętrzna zaspokaja popęd wówczas zanika. Jeśli nie zaspokaja
dochodzi do takich operacji, które z czasem ulegają uwarunkowaniu

Na zasadzie pawłowskiego warunkowania do operacji może się włączyć
Bodziec Obojętny i wówczas to on wywołuje reakcję lękową

10. Przedstaw poglądy Tolmana na motywację

nacisk na rolę celów zachowania

człowiek w ciągu życia nabywa oczekiwań (bodźców) tego, co nastąpi po czym

potrzeba – zapotrzebowanie na przedmioty spełniające – dążenie do celu

siła popędu zależy od siły potrzeby, bodźców, i potrzeby libido

http://notatek.pl/psychologia-zagadnienia?notatka