Uchwała Nr IV/22/07 w sprawie uchwalenia Gminnej Strategii Rozwiazywania problemów 
Społecznych 

Uchwała Nr  IV/22 /07 

Rada Gminy Modliborzyce 

z dnia 06 marca 2007 roku 

  
  
  

w sprawie: uchwalenia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych  

  
  
                         Na  podstawie  art.18  ust.2  pkt.15  ustawy  z  dnia  8  marca  1990  roku 
                                  o  samorządzie  gminnym  (t.j.  Dz.U.  z  2001  roku  Nr.  142  poz.1591  z 
późn.zm.),  art.  17  ust.  1  pkt  1  art.  110  ust.1  pkt  4  ustawy  z  dnia  12  marca   o  pomocy 
społecznej  (Dz.U. Nr. 64 poz.593 z 2004, późn. zm.). Rada Gminy uchwala co następuje:  
  

  

§ 1  

  

  
Uchwala  się  Strategię  Rozwiązywania  Problemów  Społecznych  dla  Gminy  Modliborzyce 
                na lata 2007-2013 w treści zgodnej Załącznikiem Nr.1 do niniejszej Uchwały.  

  
  
  

§ 2   

  
  
Wykonanie  Uchwały  powierza  się  Wójtowi  Gminy  i  Kierownikowi  Gminnego  Ośrodka 
Pomocy Społecznej w Modliborzycach.  
  
  
  

§ 3   

  
  
Uchwała  wchodzi  w  Ŝycie  po  upływie  14  dni  od  ogłoszenia  w  Dzienniku  Urzędowym 
Województwa Lubelskiego z mocą obowiązującą od dnia przyjęcia. 

OPS

 

MODLIBORZYCE

 

 

 

 

 

 

 

Strategia Rozwiązywania Problemów 

Społecznych

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Modliborzyce,  styczeń 2007

 

 

 

WSTĘP

 

1. Istota problemu społecznego i strategia rozwiązywania 
problemów społecznych.

 

2. Diagnoza społeczna Gminy Modliborzyce

 

2.1. Ogólna charakterystyka gminy.

 

2.2. Diagnoza społeczna gminy.

 

3. Problemy społeczne Gminy Modliborzyce.

 

3.1. Bezrobocie.

 

3.2. Problemy wynikające z niepełnosprawności.

 

3.3. Problemy społeczne spowodowane uzaleŜnieniami.

 

3.4. Dysfunkcyjność rodzin.

 

3.5. Problem przemocy i sytuacje kryzysowe w rodzinie.

 

3.6. Inne problemy społeczne gminy.

 

4. Baza do rozwiązywania problemów społecznych.

 

4.1. Informacje ogólne.

 

4.2. Infrastruktura.

 

4.3. Zasoby kadrowe.

 

5. Narzędzia do rozwiązywania problemów społecznych.

 

5.1. Ustawa o pomocy społecznej.

 

5.2. Program polityki prorodzinnej.

 

5.4. Europejski Fundusz Społeczny.

 

5.5. Fundacja im. Stefana Batorego.

 

6. Analiza SWOT. Mocne i słabe strony.

 

6.1. Mocne strony.

 

6.2. Słabe strony.

 

7. Projekcja zmian. Scenariusz szans i zagroŜeń.

 

7.1. Szanse.

 

7.2. ZagroŜenia.

 

8. Misja i cele strategii rozwiązywania problemów 
społecznych.

 

9. Kierunki działań zmierzające do realizacji celów 
strategicznych.

 

10.  Zgodność strategii z innymi dokumentami 
planistycznymi.

 

11. Monitoring strategii.

 

12. Źródła finansowania.

 

Zakończenie

 

 

 

 

 

 

 

WSTĘP

 

 

 

Jednym  z  waŜniejszych  zadań  samorządu  gminnego  jest  stworzenie  

jak  najlepszych  warunków  rozwoju  gospodarczego  oraz  dąŜenie  do  poprawy 

warunków  Ŝycia  mieszkańców  gminy.  W  celu  realizacji  tych  zadań  niezbędne 

jest  kształtowanie 

odpowiedniej  polityki 

gospodarczej 

i 

społecznej.  

           Do  prawidłowego  określenia  priorytetów  w  kształtowaniu  tej  polityki 

potrzebne  są  szczegółowe  materiały  informacyjne  o  stanie  społeczeństwa 

zamieszkującego  obszar  gminy.  Niezbędna  jest  informacja  o  strukturze 

demograficznej  społeczności  lokalnej,  stopniu  jej  zamoŜności,  moŜliwości 

zdobywania  wykształcenia,  moŜliwości  zatrudnienia  i  zarobkowania,  oraz  

wiele  istotnych  informacji  mających  wpływ  na  ocenę  stanu  społeczeństwa 

gminy.  

           Tak  przedstawiony  obraz  społeczności  lokalnej  pozwoli  na  wytyczenie 

właściwych  kierunków  kształtowania  polityki  gospodarczej  i  społecznej.  

Realnym  narzędziem  do  kształtowania  tej  polityki  są  strategie.  Dla  potrzeb 

Ośrodka Pomocy Społecznej i gminy Modliborzyce zgodnie z art. 17 pkt.1 ust.1 

Ustawy  o  pomocy  społecznej  z  dnia  12  marca  2004r,  została  opracowana 

Strategia  Rozwiązywania  Problemów  Społecznych.  Opracowanie  i  realizacja 

gminnej  strategii  rozwiązywania  problemów  społecznych  dotyczy  programów 

pomocy  społecznej,  profilaktyki  i  rozwiązywania  problemów  alkoholowych, 

zadań  z  zakresu  polityki  prorodzinnej,  wspierania  osób  starszych, 

niepełnosprawnych 

i 

innych, 

których 

celem 

jest 

integracja 

osób  

i rodzin z grup szczególnego ryzyka. 

 

W  proces  tworzenia  strategii  zostały  zaangaŜowane  takŜe  inne  gminne 

instytucje,  realizujące  swoje  zadania  na  rzecz  społeczności  lokalnej:  między 

innymi  Posterunek  Policji,  Szkoły  Podstawowe  i  Ponadpodstawowe,  

Stacja  CARITAS,  Kościół,  Biblioteka  Publiczna  i  Gminny  Ośrodek  Kultury.  

          Pierwszym etapem w opracowywaniu strategii rozwiązywania problemów 

społecznych 

było 

zdefiniowania 

pojęć 

i 

zwrotów 

uŜywanych  

dla  potrzeb  powstającego  opracowania.  Kolejny  etap  prac  stanowiło 

zgromadzenie  materiałów  informacyjnych  oraz  poszerzenie  wiedzy  na  temat 

funkcjonowania  społeczeństwa.  Następnie  opracowano  diagnozę  społeczną 

gminy.  Opracowanie  diagnozy  pozwoliło  na  określenie  występujących  na 

obszarze  gminy  problemów  społecznych,  stopnia  ich  nasilenia,  moŜliwości 

 rozwiązywania,  zapobiegania  ich  powstawaniu  oraz  skutkom  jakie  wywołują. 

          Wyodrębniono  takŜe  katalog  podmiotów  współpracujących  ze  sobą  

w  podejmowaniu  działań  na  rzecz  rozwiązywania  problemów  społecznych.  Na 

podstawie  diagnozy  społecznej  opracowano  plan  działań  zmierzających  do  

poprawy sytuacji społeczno-ekonomicznej mieszkańców gminy na nadchodzące 

5 

lat, 

stanowiący 

cel 

niniejszego 

opracowania.  

            ZwaŜywszy  na  fakt,  Ŝe  istotą  kaŜdego  społeczeństwa  jest  przemiana, 

załoŜono 

konieczność 

ciągłych 

prac 

nad 

strategią 

rozwiązywania  

problemów  społecznych  zarówno  w  celu  jej  aktualizacji  oraz  monitoringu 

i 

obserwacji 

kierunków 

zmian 

Ŝ

ycia 

społecznego, 

stanowiących  

podłoŜe  do  formowania  się  problemów  społecznych.                                   

         

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Istota problemu społecznego i strategia rozwiązywania 

problemów społecznych.

 

 

 

          Spoglądając  uwaŜnie  na  rozmaite  interwencje  społeczne,  jakie  

są  podejmowane  we  współczesnym  społeczeństwie,  moŜemy  wyróŜnić  

wśród  nich  przynajmniej  kilka  stale  powtarzających  się  schematów,  

które  nazywane  są  strategiami  rozwiązywania  problemów  społecznych. 

          Strategie  rozwiązywania  problemów  społecznych  to  uogólnione, 

stosunkowo  trwałe  i  często,  choć  nie  zawsze  realizowane  w  toku  

działalności  prowadzonej  przez  wyspecjalizowane  organizacje,  wzory 

interwencji  społecznych.  Określane  są  „strategiami”,  dlatego  Ŝe  odwołują  

się  one  do  społecznie  podzielanych  poglądów  o  przyczynach  czy  źródłach 

powstawania 

róŜnych  problemów 

społecznych, 

a 

takŜe 

właściwych  

ś

rodkach  zaradczych  i  w  ten  sposób  organizują  zbiorową  działalność.  

          O  strategiach  rozwiązywania  problemów  mówimy  wówczas,  gdy 

potrafimy  wskazać  na  zespoły  interwencji  społecznych  podejmowanych 

systematycznie  w  dłuŜszych  okresach  i  zbliŜonych  do  siebie  ze  względu  na 

podobne uzasadnienia.

 

          W  proces  tworzenia  strategii  zostały  zaangaŜowane  takŜe  inne  gminne 

instytucje,  realizujące  swoje  zadania  na  rzecz  społeczności  lokalnej:  między 

innymi  Posterunek  Policji,  Szkoły  Podstawowe  i  Ponadpodstawowe,  Stacja 

CARITAS,  Kościół,  Biblioteka  Publiczna  i   Gminny  Ośrodek  Kultury.  Zespół 

pracował  w  trakcie  spotkań  warsztatowych,  podczas  których  przeprowadzono 

diagnozę sytuacji społecznej w oparciu  analizę danych ze sprawozdań MIPS 01 

i 

03 

oraz 

opracowano 

analizę 

strategiczną 

metodą 

SWOT. 

          Przy  opracowywaniu  strategii  warto  pamiętać,  Ŝe  proces  budowania 

strategii  rozwiązywania  określonego  problemu  społecznego  to  takŜe  

proces  polityczny,  w  którym  trzeba  poszukiwać  praktycznych  kompromisów, 

godzić  niezgodne  cele  i  interesy,  rezygnować  z  jednych  sposobów  

działania  na  rzecz  innych,  szczególnie  tych,  które  mają  większe  szanse  

na  uzyskania  społecznego  poparcia.  NaleŜy  podkreślić,  Ŝe  przywołane  

wcześniej  elementy  róŜnią  w  zasadniczy  sposób  strategię  rozwiązywania 

problemów  społecznych  od  wszystkich  innych  strategii  pojmowanych  

jako  mniej  lub  bardziej  szczegółowe  plany  działania.                                   

          Na  uŜytek  niniejszego  opracowania  została  wprowadzona  równieŜ 

definicja  „potrzeby  społecznej”.  Odwołując  się  do  definicji  znanego  

socjologa  Jerzego  J.Wiarta  przyjęto,  Ŝe  potrzeba  to  „taki  stan  rzeczy,  

którego 

zaistnienie 

stanowi 

niezbędny 

warunek 

normalnego  

funkcjonowania  jednostki  lub  grupy  w  określonej  sytuacji.                     

          Wyjaśniane  wyŜej  pojęcia  i  definicje  pozwolą  na  pełniejsze  zrozumienie 

omawianych  zagadnień  oraz  istoty  strategii  rozwiązywania  problemów 

społecznych.  Warto,  bowiem  zaznaczyć,  ze  istotą  strategii  rozwiązywania 

problemów  społecznych  jest  prowadzenie  interwencji  społecznych  zarówno 

przez  działania  systemowe  państwa  jak  teŜ  szeroko  rozumianą  pracę  socjalną 

realizowaną  przez  uprawnione  do  jej  wykonywania  słuŜby,  współpracujące 

zarówno ze sobą jak i z najbliŜszym środowiskiem lokalnym. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2. Diagnoza społeczna Gminy Modliborzyce

 

 

 

2.1. Ogólna charakterystyka gminy. 

 

 

 

 

Gmina  Modliborzyce  to  gmina  wiejska  połoŜona  w  województwie 

lubelskim  (przed  reformą  administracyjną  w  województwie  tarnobrzeskim),  

w  powiecie  janowskim,  na  pograniczu  trzech  malowniczych  regionów 

geograficznych 

Polski: 

WyŜyny 

Lubelskiej, 

Kotliny 

Sandomierskiej  

i  Roztocza.  Graniczy  z  gminami:  Potok  Wielki,  Janów  Lubelski,  Batorz, 

Godziszów i Szastarka. 

 

 

 

         Powierzchnia gminy Modliborzyce wynosi 153,15 km2, w tym: 

 

L.p.

 

Rodzaj uŜytków

 

Powierzchnia (w %)

 

1

 

uŜytki rolne

 

55

 

2

 

obszary leśne 

 

36

 

3

 

pozostałe

 

9

 

Ź

ródło: opracowanie i wyliczenia własne 

 

 

          W  skład  gminy  wchodzi  26  wsi  sołeckich,  które  zamieszkuje  7.587 

mieszkańców,  w  tym  kobiet  –  3.852  i  męŜczyzn  –  3.735,  gęstość  zaludnienia 

(mieszk. / km2) – 47,7. Ludność gminy Modliborzyce stanowi 14,73% ludności 

powiatu. 

 

 

 

L.P. 

Miejscowość 

Liczba osób   

 

1 

Antolin 

113 

 

2 

Bilsko 

63 

 

3 

Brzeziny 

150 

 

4 

Ciechocin 

51 

 

5 

Dąbie 

329 

 

6 

Felinów 

154 

 

7 

Gwizdów 

91 

 

8 

Kalenne 

13 

 

9 

Lute 

236 

 

10 

Majdan 

136 

 

11 

Michałówka 

132 

 

12 

Modliborzyce 

1287 

 

13 

Pasieka 

182 

 

14 

Słupie 

440 

 

15 

Stojeszyn Pierwszy 

417 

 

16 

Stojeszyn Drugi 

431 

 

17 

Stojeszyn Kolonia 

139 

 

18 

Świnki 

12 

 

19 

Węgliska 

131 

 

20 

Wierzchowiska Pierwsze 

909 

 

21 

Wierzchowiska Drugie 

636 

 

22 

Wolica Pierwsza 

295 

 

23 

Wolica Druga 

228 

 

24 

Wolica Kolonia 

305 

 

25 

Kolonia Zamek 

445 

 

26 

Zarajec 

257 

 

Ź

ródło: opracowanie i wyliczenia własne 

         

 

          Gmina  Modliborzyce  jest  gminą  typowo  rolniczą,  gospodarstwa  rolne  są 

rozdrobnione,  średnia  powierzchnia  gospodarstwa  rolnego  wynosi  3.65 

ha.                                                                                                              

                            

 

Na 

terenie 

gminy 

działają 

prywatne 

przedsiębiorstwa 

związane  

z działalnością rolną. Są to między innymi: MATTHIAS – zakład przetwórstwa 

mięsnego, ubojnia, młyny i kaszarnie, piekarnie, paczkarnia owoców i warzyw, 

Oprócz  zakładów  związanych  z  przetwórstwem  na  terenie  gminy  funkcjonują 

placówki  handlowe  i  usługowe.  Łącznie  132  podmiotów  prowadzi  działalność 

gospodarczą.

 

         

Wymienione 

zakłady 

produkcyjne 

stanowią 

niski 

stopień 

uprzemysłowienia  gminy,  co  ma  wpływ  na  utrzymanie  się  skromnego  rynku 

pracy a tym samym wysokiej stopy bezrobocia.

 

Przez miejscowość Modliborzyce przebiega główny szlak komunikacyjny trasa 

E  19,  dzięki  temu  gmina  ma  łatwy  dostęp  do  Janowa  Lubelskiego  -  8  km  czy 

Lublina  –  80  km.  Teren  gminy  obsługuje  PKS  oraz  prywatni  przewoźnicy,  co 

ułatwia  mieszkańcom  gminy  dojazd  do  głównych  miast  (Stalowej  Woli, 

Biłgoraja, Rzeszowa, Krosna, Warszawy itd).

 

          Na  terenie  gminy  funkcjonują:  Publiczna  Szkoła  Podstawowa  

w  Modliborzycach,  Wierzchowiskach,  Stojeszynie  i  Wolicy  Pierwszej, 

Publiczne  Przedszkole  w  Modliborzycach,  Wierzchowiskach  i  Stojeszynie, 

Publiczne  Gimnazjum  w  Modliborzycach,  Wierzchowiskach  i  Stojeszynie  oraz 

Liceum  Ogólnokształcące  w  Modliborzycach.  Do  szkół  podstawowych, 

gimnazjum  i  liceum  uczęszcza  1.122  uczni,  do  przedszkoli  128  dzieci. 

          Znaczny  udział  w  kształtowaniu  Ŝycia  społecznego  mają  placówki 

prowadzące  działalność  w  zakresie  rozpowszechniania  szeroko  rozumianej 

kultury. 

Zalicza  się  do 

nich 

zarówno 

Gminny 

Ośrodek 

Kultury  

w  Modliborzycach  ze  świetlicą  w  Wierzchowiskach  Pierwszych  oraz  Gminna 

Biblioteka  Publiczna  w  Modliborzycach,  przy  której  działają  trzy  filie: 

Wierzchowiska  Pierwsze,  Stojeszyn  Pierwszy  i  Wolica  Pierwsza  oraz  mające 

siedzibę  w  budynku  Urzędu  Gminy  Gminne  Centrum  Informacji.  Istnieją 

zespoły ludowe, chór kościelny oraz Koła Gospodyń Wiejskich.   

 

W 

Modliborzycach 

i 

Wierzchowiskach 

Pierwszych 

działają 

kluby  

sportowe zrzeszające młodzieŜ z terenu gminy.

 

          Na  terenie  gminy  funkcjonuje  10  jednostek  Ochotniczych  StraŜy 

PoŜarnych, w tym osiem jednostek typu S. Dwie jednostki Ochotniczych StraŜy 

PoŜarnych 

włączono 

do 

Krajowego 

Systemu 

Ratownictwa. 

          Dostęp  do  usług  w  zakresie  świadczeń  zdrowotnych  zapewnia 

mieszkańcom  gminy  Samodzielny  Publiczny  Zakład  Opieki  Zdrowotnej  

w  Modliborzycach  oraz  jedna  placówka  podstawowej  opieki  medycznej  

w Wierzchowiskach.

 

W pobliŜu Ośrodka Zdrowia zlokalizowane są dwie apteki. 

Od  1998  roku  działa  Stacja  Opieki  Caritas,  świadcząca  usługi  pielęgniarskie 

oraz zajmująca się wydawaniem Ŝywności dla osób najuboŜszych z terenu całej 

gminy.

 

           Gmina  Modliborzyce  jest  bardzo  atrakcyjna  turystycznie.  Posiada  liczne 

ś

cieŜki  przyrodnicze  oraz  bazę  noclegową.  WzdłuŜ  rzeki  Sanna  znajdują  się 

piękne źródliska, stawy hodowlane, obszary chronionej przyrody, Bukowe lasy, 

które znajdują się w Wierzchowiskach wyróŜniają naszą gminę spośród innych. 

Bogactwo  flory  i  fauny,  cisza,  spokój,  świeŜe  powietrze,  zdrowa  woda 

przyciągają ludzi z duŜych aglomeracji miejskich. Biorąc pod uwagę fakt, iŜ w 

pobliŜu brak jest większych ośrodków przemysłowych środowisko przyrodnicze 

nie  jest  skaŜone.  W  związku  z  tym  zaczyna  rozwijać  się  turystyka  i 

agroturystyka.

 

 

 

2.2. Diagnoza społeczna gminy.

 

 

 

 

 

Do  diagnozy  problemów  społecznych  wykorzystane  zostały  dane  ujęte  

w sprawozdaniach MIPS, świadczące o wielkości zapotrzebowania zgłaszanego 

przez  mieszkańców  na  pomoc  społeczną.  Przeprowadzona  analiza  danych 

pozwoliła ocenić:

 

- jakie deficyty w zaspokojeniu potrzeb socjalnych występują na terenie gminy,

 

- jakiego rodzaju wsparcie świadczy Ośrodek Pomocy Społecznej,

 

-  w  jakich  miejscach  ogniskują  się  problemy  społeczne  wyraŜone  realnym 

zapotrzebowaniem  na  wsparcie  ,  mierzonym  liczbą  osób  w  rodzinach 

korzystających z pomocy społecznej w relacji do liczby mieszkańców ogółem,

 

- 

jakie 

kategorie 

problemów 

społecznych 

najczęściej 

determinują 

zapotrzebowanie  na  świadczenia  pomocy  społecznej,  czyli  co  najczęściej 

powoduje,  Ŝe  określona  liczba  mieszkańców  znajduje  się  w  sytuacji,  w  której 

bez pomocy (najczęściej w postaci zasiłków) nie jest w stanie zapewnić sobie i 

swoim rodzinom socjalnej egzystencji.   

 

          Analiza  danych  pozwoliła  równieŜ  na  dokonanie  szczegółowego  opisu 

społeczności  gminy.  Struktura  wiekowa  w  roku  2004  przedstawia  się 

następująco:

 

- wiek przedprodukcyjny          1558

 

- wiek produkcyjny                  4062

 

- wiek poprodukcyjny              1978

 

          Z  danych  wyŜej  przedstawionych  wynika,  Ŝe  liczba  ludności  gminy  

w 2004 roku wynosiła 7598 osób. Najliczniejszą grupę wiekową stanowią osoby 

w 

wieku 

produkcyjnym, 

a 

kolejną 

grupę 

pod 

względem  

liczebności 

stanowią 

osoby 

powyŜej 

60 

roku 

Ŝ

ycia. 

Społeczność  

gminy  tworzy  nieznacznie  większa  grupa  kobiet.                                          

          PoniŜsza  tabela  przedstawia  ogólną  liczbę  ludności  w  poszczególnych 

miejscowościach  oraz  liczbę  rodzin  korzystających  ze  świadczeń  Ośrodka 

Pomocy Społecznej.

 

L.P. 

Miejscowość 

Liczba 

Liczba rodzin korzystająca ze 

osób 

świadczeń OPS 

Posiłki 

Okresowe 

Celowe 

Stałe 

1 

Antolin 

113 

3 

3 

- 

- 

2 

Bilsko 

63 

4 

5 

5 

- 

3 

Brzeziny 

150 

3 

3 

- 

- 

4 

Ciechocin 

51 

1 

1 

1 

1 

5 

Dąbie 

329 

4 

5 

5 

- 

6 

Felinów 

154 

1 

6 

3 

2 

7 

Gwizdów 

91 

1 

4 

1 

1 

8 

Kalenne 

13 

- 

1 

- 

1 

9 

Lute 

236 

2 

3 

1 

- 

10 

Majdan 

136 

8 

8 

3 

2 

11 

Michałówka 

132 

2 

4 

6 

- 

12 

Modliborzyce 

1287 

10 

24 

21 

17 

13 

Pasieka 

182 

2 

2 

1 

1 

14 

Słupie 

440 

8 

16 

7 

2 

15 

Stojeszyn 

Pierwszy 

417 

10 

5 

5 

- 

16 

Stojeszyn Drugi 

431 

10 

10 

6 

10 

17 

Stojeszyn 

Kolonia 

139 

- 

- 

- 

- 

18 

Świnki 

12 

- 

1 

1 

- 

19 

Węgliska 

131 

6 

5 

2 

- 

20 

Wierzchowiska 

Pierwsze 

909 

8 

13 

13 

3 

21 

Wierzchowiska 

Drugie 

636 

16 

17 

13 

2 

22 

Wolica 

Pierwsza 

295 

4 

7 

2 

2 

23 

Wolica Druga 

228 

4 

4 

6 

- 

24 

Wolica Kolonia 

305 

8 

7 

4 

1 

25 

Kolonia Zamek 

445 

10 

10 

4 

- 

26 

Zarajec 

257 

- 

2 

4 

- 

Ź

ródło: opracowanie i wyliczenia własne na podstawie sprawozdania MPiPS 

Z zestawienia wynika, Ŝe:  

- programem doŜywiania na terenie gminy objęte jest 131 rodzin, z których 273 

uczniów je obiady w szkołach,                        

                                                                - zasiłki okresowe pobiera 172 

osoby,                                                                                      - zasiłki celowe 

wypłacane są 114 osobom,                                                                    - z 

zasiłków stałych korzysta 46 osób.

 

Dość liczną grupę mieszkańców gminy stanowią osoby samotne. Niemal 

połowa  ogólnej  liczby  rodzin  wychowuje  dzieci  w  wieku  szkolnym.  

Poza  pomocą  materialną  osoby  potrzebujące  korzystają  takŜe  ze  świadczeń  

w  naturze.  Są  to  między  innymi:  poradnictwo  specjalistyczne  (prawne, 

psychologiczne,  rodzinne) -  skorzystało 39  rodzin,  interwencje  kryzysowe  - 28 

rodzin.  Dostęp  do  usług  w  zakresie  świadczeń  zdrowotnych  zapewnia  

w 

gminie 

Samodzielny 

Publiczny 

Zakład 

Opieki 

Zdrowotnej  

w  Modliborzycach  oraz  jedna  placówka  podstawowej  opieki  medycznej  

w Wierzchowiskach. Razem pracuje trzech lekarzy, trzech stomatologów oraz 4 

pielęgniarki  i  jedna  laborantka.  Poza  tym  na  terenie  gminy  funkcjonuje  Stacja 

Opieki  Caritas.  Zatrudnionych  jest  pięć  pielęgniarek  środowiskowych  

ś

wiadczących  podstawowe  usługi  medyczne.  Stacja  zajmuje  się  wydawaniem 

produktów  Ŝywnościowych  dla  rodzin  najuboŜszych.                                   

             PoniŜsza tabela obrazuje realizację zadań z zakresu pomocy społecznej i 

jednocześnie  wskazuje  na  szereg  istotnych  problemów,  występujących  na 

terenie gminy.

 

Wyszczególnienie 

L:iczba 

W tym na 

Liczba osób 

(powód trudnej sytuacji Ŝyciowej) 

rodzin ogółem  wsi 

w rodzinach 

ubóstwo 

210 

210 

780 

sieroctwo 

1 

1 

1 

bezdomność 

0 

0 

0 

ochrona macierzyństwa 

0 

0 

0 

w tym wielodzietność 

0 

0 

0 

bezrobocie 

198 

198 

714 

niepełnosprawność 

100 

100 

303 

długotrwała lub cięŜka choroba 

51 

51 

210 

bezradność w sprawach opiekuńczo- 

wychowawczych i prowadzenia 

gospodarstwa domowego 

103 

103 

545 

w tym rodziny niepełne 

15 

15 

46 

rodziny wielodzietne 

84 

84 

479 

przemoc w rodzinie 

7 

7 

24 

alkoholizm  

23 

23 

51 

narkomania 

0 

0 

0 

trudności w przystosowaniu do Ŝycia 

po opuszczeniu zakładu karnego 

2 

2 

8 

trudności w przystosowaniu 

młodzieŜy opuszczającej placówki 

op.- wych 

0 

0 

0 

trudności w integracji osób, które 

otrzymały status uchodźcy 

0 

0 

0 

zdarzenie losowe 

1 

1 

5 

sytuacja kryzysowa 

0 

0 

0 

klęska Ŝywiołowa lub ekologiczna 

0 

0 

0 

Ź

ródło: opracowanie i wyliczenia własne na podstawie sprawozdania MPiPS na koniec 2006r. 

   

Analizując 

przedstawione 

informacje 

moŜna 

stwierdzić,  

iŜ  społeczność  lokalna  gminy  Modliborzyce  jest  społecznością  starzejącą, 

borykającą  się  z  problemami  zdrowotnymi,  materialnymi,  bez  większych 

moŜliwości  wpływu  na  zmianę  swojej  sytuacji  i  poprawy  warunków  Ŝycia.  

Na  podstawie  tej  analizy  oraz  dodatkowych  materiałów  informacyjnych, 

przedstawionych  w  dalszej  części  opracowania  wyraźnie  obrazuje  się  mapa 

problemów społecznych gminy. 

 

 

 

3. Problemy społeczne Gminy Modliborzyce. 

 

 

 

3.1. Bezrobocie.  

 

 

Problemem  najwyraźniej  rysującym  się  na  mapie  gminy  jest  rosnące 

bezrobocie.  Znaczący  odsetek  rodzin  boryka  się  z  problemem  bezrobocia 

obydwojga  małŜonków.  Bezrobocie  stanowi  ogromne  zagroŜenie  wielu  rodzin 

w całym kraju. Prowadzi do pogorszenia sytuacji materialnej oraz tworzenie się 

obszarów  ubóstwa.  Zjawisko  ubóstwa  jest  zjawiskiem  wielowymiarowym  i 

wieloaspektowym, niemniej jednak za najwaŜniejszy wskaźnik określający jego 

zasięg  moŜna przyjąć  dochód  lub poziom  wydatków  gospodarstwa  domowego. 

Gospodarstwo 

domowe 

moŜna 

uznać  

za  ubogie,  jeŜeli  poziom  jego  dochodów  jest  niŜszy  od  przyjętych  wartości 

minimalnych.  Za  granicę  ubóstwa  przyjęło  się  uwaŜać  kwotę  uprawniającą  

do  ubiegania  się  o  przyznanie  świadczenia  pienięŜnego  z  Ośrodka  Pomocy 

Społecznej.  W  gminie  bieda  stanowi  najczęstszą  przyczynę  korzystania  

ze  świadczeń  pomocy  społecznej.  Wydatki  rodzin  są  znacznie  wyŜsze  od 

posiadanych  dochodów,  a  dochody  te  nie  zaspokajają  podstawowych  potrzeb 

rodziny. 

         

 

 

 

 

 

PoniŜsza  tabela  przedstawia  statystykę  bezrobocia  w  latach  2003-2005 

(III kwartał).

 

LP. 

Rok 

Liczba 

bezrobotnych 

Bezrobotni 

zwolnieni 

z przycz. 

dot. zakł. 

pracy 

Uprawnieni 

do zasiłku 

Długotrwale 

bezrobotni 

(pow. 24 m.) 

Ogółem

 

Kobiety

 

1. 

2003

 

661 

309 

6 

26 

316 

2. 

2004

 

603 

294 

6 

20 

275 

3. 

2005

 

552 

283 

6 

29 

222 

Ź

ródło: opracowanie WUP w Lublinie  

Z  wyŜej  przedstawionych  danych  wynika,  Ŝe  na  terenie  gminy  

przewaŜa  bezrobocie  długotrwałe.  Zmniejszyła  się  natomiast  liczba  

osób  posiadających  status  osoby  bezrobotnej.                                                  

          Pozostawanie  bez  pracy,  tym  samym  nie  uzyskiwanie  dochodu  z  tytułu 

zatrudnienia pozostaje w ścisłej zaleŜności z procesem uboŜenia społeczeństwa. 

Likwidacja  Państwowych  Zakładów  Pracy  i  związane  z  tym  zmiany 

własnościowe  spowodowały,  Ŝe  mieszkańcy  utracili  pracę,  stając  się  osobami 

bezrobotnymi,  niejednokrotnie  bez  Ŝadnej  moŜliwości  podjęcia  dodatkowej 

pracy 

i 

zabezpieczenia 

ś

rodków 

na 

utrzymanie 

rodziny.  

W  początkowym  okresie  zmiany  nie  były  tak  radykalnie  odczuwane,  jednak 

kolejne zmiany przepisów ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu spowodowały, Ŝe 

ludzie  ci  pozostali  bez  szansy  na  jakiekolwiek  źródło  utrzymania.  Postępująca 

marginalizacja 

tych 

rodzin 

oraz 

brak 

realnych 

perspektyw  

na  przyszłość  w  negatywny  sposób  wpłynęła  na  dorosłych  i  w  duŜym  stopniu 

zaburzyła 

funkcjonowanie 

dzieci. 

Zatracanie 

więzi 

emocjonalnych  

z rodzicami, obojętność dorosłych na potrzeby dziecka, bardzo częste konflikty 

w rodzinie przyczyniają się do tego, Ŝe dzieci z tych środowisk czują się gorsze, 

odrzucane,  często  pozostawiane  samym  sobie.  Ze  względu  na  niewydolność 

wychowawczą  i  ubóstwo  rodzin  wskazane  jest  podejmowanie  działań 

zmierzających 

do 

stworzenia 

dzieciom 

warunków  

do 

prawidłowego 

rozwoju 

oraz 

odbudowe 

więzi 

rodzinnych.  

          Gmina  Modliborzyce  stara  się  zapobiegać  i  łagodzić  skutki  bezrobocia, 

aby  to  osiągnąć   powstało  Gminne  Centrum  Informacji,  które  jest  dziełem 

współpracy  Ośrodka  Pomocy  Społecznej  i  Urzędu  Gminy.  Głównym  celem 

działalności  Gminnego  Centrum  Informacji  jest  korzystne  oddziaływanie  na 

poziom  bezrobocia  poprzez  aktywizację  lokalnej  społeczności.  Poprzez 

udostępnienie  i  nauczanie  moŜliwie  największej  grupy  mieszkańców 

korzystania  z  nowoczesnych  technologii  informatycznych  w  obszarach  rynku 

pracy, przedsiębiorczości i edukacji. 

 

Centrum dysponuje informacjami o ofertach pracy (lokalnych, krajowych 

i zagranicznych), moŜliwościach podjęcia działań o charakterze wolontariackim, 

zawodach, 

szkołach 

i 

instytucjach 

szkolących, 

warunkach  

i  procedurach  uruchomienia  własnej  działalności  gospodarczej,  a  takŜe 

podstawowymi  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy,  praw  i  obowiązków 

bezrobotnego, 

informacjami 

na 

temat 

integracji 

europejskiej  

a  w  szczególności  dostępu  do  rynków pracy  w  innych  krajach oraz  z  adresami 

urzędów  pracy  i  innych  organizacji  mających  na  celu  świadczenie  pomocy 

osobom  bezrobotnym  i  poszukującym  pracy.  Oferowane  usługi  są  łatwo 

dostępne  dla  wszystkich  członków  lokalnej  społeczności  i  świadczone  

są przez Centrum nieodpłatnie zwłaszcza dla osób bezrobotnych. 

 

Dostosowując się do  oczekiwań społeczności  (gmina nasza  ma  charakter 

typowo  rolniczy)  GCI  w  znacznym  stopniu  informuje  mieszkańców  

w  kwestiach  związanych  ze  Wspólną  Polityką  Rolną.  Działalność 

ukierunkowana  jest  na  aktywizację  ludzi  młodych,  głównie  dzieci  i  młodzieŜy 

szkolnej. 

 

            Gminne  Centrum  Informacji  wykorzystując  Internet,  słuŜący  

w  praktyce  do  transmitowania,  pozyskiwania  i  udzielania  informacji  stwarza 

mieszkańcom  gminy  warunki  do  nabycia  umiejętności  korzystania  z  nowych 

technologii  informatycznych  i  wykorzystania  ich  zgodnie  z  własnymi 

potrzebami. Dotarcie do wielu informacji odbywa się poprzez osobisty kontakt z 

odpowiednio 

przygotowanymi 

pracownikami. 

Kadra 

składa 

się  

z dwóch pracowników posiadających wykształcenie wyŜsze. 

 

 

 

3.2. Problemy wynikające z niepełnosprawności.  

 

 

 

 

Dosyć  powaŜnym  problemem  mieszkańców  gminy  Modliborzyce  

jest 

 problem 

 niepełnosprawności. 

Dotyka 

on 

88 

rodzin.  

Niepełnosprawność postrzegana jako problem wywołuje powaŜne konsekwencje 

w 

sensie 

indywidualnym 

i 

społecznym.                                   

          Osoby  niepełnosprawne  jako  członkowie  społeczności  bardzo  dotkliwie 

odczuwają zmiany, jakie dokonały się w Polsce w ostatnich latach. Trudno jest 

im  dopasować  się  do  zaistniałej  sytuacji,  ze  względu  na  ograniczenia  

w  swoim  funkcjonowaniu,  bez  odpowiedniej  pomocy,  nie  są  w  stanie 

przystosować  się  optymalnie  i  szybko  do  zachodzących  zmian,  a  co  za  

tym idzie w pełni odnaleźć się w nowej, często mało przyjaznej rzeczywistości. 

Sytuacja 

ta 

prowadzi 

do 

zmiany 

oczekiwań 

zarówno  

samych  osób niepełnosprawnych  jak  i sprawnej  części społeczeństwa.  Osobom 

tym  powinna  być  zapewniona  rehabilitacja,  która  umoŜliwiłaby  optymalny  dla 

nich 

poziom 

niezaleŜności 

i 

samodzielności 

oraz 

jej  

rzeczywistą 

integrację 

ze 

społeczeństwem. 

Bardzo 

poŜądanym  

efektem  rehabilitacji  było  by  uzyskanie  pracy  przez  osoby  niepełnosprawne, 

które  mogą  pełnić  funkcję  ekonomiczną  i  samorealizacyjną.  Rehabilitacja  

ta 

musi 

uwzględniać 

indywidualność 

osoby 

jej 

cechy 

osobowe,  

rodzaj  niepełnosprawności  i  związany  z  tym  zakres  dysfunkcji  oraz  

cechy  środowiska,  w  którym  osoba  Ŝyje.                                                    

         Dostrzeganie i sposób rozwiązywania problemów osób niepełnosprawnych 

w  danym  regionie  zaleŜy  od  wielu  czynników.  Niewątpliwie  istotnym 

czynnikiem  jest  ogólny  poziom  społeczno  -  ekonomiczny  regionu,  jego 

infrastruktura,  rozeznanie  potrzeb  niepełnosprawnych  i  miejsce  tych  potrzeb  w 

hierarchii 

innych  

waŜnych 

spraw 

społeczności. 

Istotnym 

czynnikiem 

jest 

takŜe  

wiedza  i  wyobraŜenia  lokalnych  liderów  o  ludziach  niepełnosprawnych  

i  ich  sytuacji.  Osoby  te,  bowiem  pełnią  w  środowiskach  lokalnych  

rolę  opiniotwórczą  są  animatorami  działań  w  skali  lokalnej  bądź  

podejmują 

decyzje 

dotyczące 

wymiarów 

Ŝ

ycia 

i 

potrzeb 

osób 

niepełnosprawnych.  

          Obserwacja  sytuacji  osób  niepełnosprawnych  na  terenie  gminy 

wskazuje, Ŝe spora część tych osób wymaga pomocy w zakresie samodzielnego 

funkcjonowania 

w 

ś

rodowisku, 

co 

moŜe 

wskazywać  

na 

konieczność 

zapewnienia 

usług 

wspomagających 

w 

ś

rodowisku 

zamieszkania.  Konieczność  ta  musi  znaleźć  miejsce  w  gminnej  strategii 

rozwiązywania 

problemów 

społecznych 

jako 

zdanie 

priorytetowe.  

          Pomoc  ta  musi  być  zintegrowana  i  wspierana  zarówno  przez  

państwo 

jak 

i 

instytucje 

oraz 

społeczności 

lokalne.  

Tylko szeroko rozpowszechnione działania społeczne mogą przynieść wymierne 

efekty. 

Konsekwencje 

niepełnosprawności 

nie 

są  

ograniczone jedynie do osób niepełnosprawnych i ich rodzin. Wywołują bardzo 

powaŜne 

skutki 

uboczne 

i 

społeczne 

- 

równieŜ 

w 

skali  

kraju  i  powodują  konieczność  powołania  szeregu  instytucji  oraz  inicjowania  

i  realizacji  wielu  działań,  które  minimalizowałyby  skutki  zjawiska.  

W  tej  sytuacji  problemy  niepełnosprawności  wchodzą  w  zakres  polityki 

społecznej  i  zawierają  się  w  działaniach  podejmowanych  przez  pomoc 

społeczną. 

              Podejmując  problematykę  niepełnosprawności  naleŜy  wyraźnie  

sprecyzować  dwa  terminy:  inwalida  i  niepełnosprawny.  Często  pojęcia  

te  w  języku  potocznym,  a  takŜe  w  wielu  opracowaniach  uŜywane  

są  równoznacznie  lub  zamiennie.                                                                    

          Głównym  kryterium  uznania  kogoś  za  inwalidę  i  jakiegoś  

stanu  za  inwalidztwo  a  takŜe  określenia  rozległości  czy  stopnia  

inwalidztwa 

jest 

kryterium 

zatrudnienia. 

NiemoŜność 

pełnego  

zatrudnienia,  w  pewnym  okresie  lub  zatrudnienia  w  ogóle  staje  się  podstawą 

orzekania 

o 

inwalidztwie. 

         

          Pojęcie  niepełnosprawności  łączy  się  z  naruszeniem  lub  uszkodzeniem 

sprawności 

psychofizycznej, 

która 

prowadzi 

do 

ograniczenia  

w funkcjonowaniu i aktywności Ŝyciowej człowieka. Jak moŜna zaobserwować 

pojęcie  niepełnosprawności  i  pojęcie  inwalidztwa  nie  jest  terminem 

jednoznacznym.  Niepełnosprawność  jest  jednak  pojęciem  szerszym  niŜ  pojęcie 

inwalidztwa.  Nie  wszystkie  stany  naruszonej  sprawności  fizycznej(  np. 

fizjologiczne 

procesy 

starzenia 

się) 

lub 

psychicznej  

( np. miaŜdŜycowe zmiany pamięci) są kwalifikowane jako inwalidztwo, jednak 

zawsze  inwalidztwo  jest  orzekane  na  podstawie  naruszenia  czy  uszkodzenia 

sprawności.  Dlatego  teŜ  zrozumiałe  mogą  wydawać  się  prowadzone  analizy 

ilościowe  obu  tych  kategorii,  które  wskazują  zawsze  liczebną  przewagę 

niepełnosprawnych.  W  Polsce  nie  jest  znana  dokładna  statystyka  danych 

dotyczących  osób  niepełnosprawnych,  chociaŜ  przyjmuje  się,  Ŝe  co  dziesiąta 

osoba  ma  pewne  cechy  inwalidztwa  i  w  co  czwartej  rodzinie  jest  przynajmniej 

jedna 

osoba 

niepełnosprawna.  

Najliczniejsza  grupa  osób  stanowią  osoby  z  umiarkowanym  stopniem 

niepełnosprawności. 

Niezdolność 

do 

pracy 

oznacza 

niezdolność 

do 

wykonywania  jakiejkolwiek  pracy  w  warunkach  innych  niŜ  warunki  specjalne. 

Na 

terenie 

gminy 

brak 

jest 

zakładów 

pracy 

chronionej.  

          Pozostające  w  ewidencji  Ośrodka  Pomocy  Społecznej  osoby 

niepełnosprawne  to  przede  wszystkim  stali  świadczeniobiorcy,  czyli  osoby 

korzystające  z  zasiłków  stałych  oraz  z  zasiłków  pielęgnacyjnych.  Dosyć 

specyficzną  grupę  świadczeniobiorców  pomocy  społecznej,  są  rodzice  

(jedno  z  rodziców)  sprawujący  opiekę  nad  niepełnosprawnym  dzieckiem.  

Ze  świadczeń  pomocy  społecznej  z  powodu  niepełnosprawności  korzysta  

90 

rodzin. 

Ponad 

30 

% 

tej 

grupy 

to 

osoby 

samotne.  

Istotnym  zjawiskiem,  wymagającym  szerszych  działań  zmierzających  

do 

zmniejszenia 

jego 

skali 

jest 

problem 

osób 

niepełnosprawnych  

z  ograniczoną  aktywnością  Ŝyciową.  Działanie  te  polegają  na  likwidacji 

istniejących  barier  architektonicznych  i  barier  w  komunikowaniu  się.  Obecnie 

niepełnosprawni  mają  ułatwiony  dostęp  do  Urzędu  Gminy  i  Ośrodka  Zdrowia.  

 

 

 

 

3.3. Problemy społeczne spowodowane uzaleŜnieniami. 

 

 

            

Badania wskazują, Ŝe w ostatnich latach w Polsce bardzo silnie ujawniły 

się tendencje gwałtownego wzrostu spoŜycia substancji uzaleŜniających, wśród 

których  dominującą  rolę  odgrywa  alkohol.  Istnieje  wiele przyczyn,  dla których 

ludzie  sięgają  po  alkohol  czy  teŜ  inne  środki  uzaleŜniające.  Między  innymi 

okresy 

przełomów, 

przekształceń  

i  transformacji  ustrojowych  powodują  wzrost  tego  zjawiska.  Oprócz  tego 

obojętność  i  brak  reakcji  na  łamanie  prawa  (sprzedaŜ  alkoholu  nieletnim) 

sprzyja  wzrostowi  spoŜycia  go  przez  młodzieŜ.  Powszechność  problemów 

związanych  z  uzaleŜnieniem  od  alkoholu,  potęgowana  jest  przez  specyfikę 

kulturową  polskiego  stylu  Ŝycia,  w  której  alkohol  jest  na  stale  wpisany  

w polską codzienność. Coraz częściej tak zwany towarzyski przymus picia staje 

się  powszechny  przez  to  bardzo  swojski  i  niejako  niezauwaŜalny.  

          Pijaństwo  i  alkoholizm  pociągają  za  sobą  liczne,  daleko  idące  skutki 

społeczne:  dezorganizację  rodziny,  destrukcyjny  wpływ  na  środowisko 

wychowawcze  dzieci,  zaniedbanie  pracy,  bardzo  często  w  konsekwencji 

bezrobocie, 

zaburzenia 

stosunków 

międzyludzkich 

i 

przestępczość. 

               Podejmując  rozwaŜania  związane  z  problematyką  alkoholową  istotne 

wydaje  się  przede  wszystkim  ustalenie  znaczenia  pojęć  –  pijaństwa  

i  alkoholizmu.  Pijaństwo  potocznie  nazywane  jest  jako  naduŜywanie  napojów 

alkoholowych   wraz  z  towarzyszącym  często  temu  zjawisku  nieodpowiednim 

zachowaniem.  

          Alkoholizm  natomiast  w  ścisłym  tego  słowa  znaczeniu  oznacza  chorobę. 

Alkoholicy  to  osoby  pijące  nadmiernie,  których  uzaleŜnienie  przejawia  się  w 

zaburzeniach  zakłócających  zdrowie  psychiczne  lub  fizyczne,  stosunki  z 

osobami  drugimi  i  w  zachowaniu  wykazującym  niepokojące  objawy. 

          Ośrodek Pomocy Społecznej moŜe udzielić pomocy osobie lub rodzinie z 

problemem  alkoholowym  w  sytuacji,  kiedy  uzaleŜniony  członek  rodziny  leczy 

się w poradni odwykowej i jego stan zdrowia udokumentowany jest medycznie. 

Z  powodu alkoholizmu  z  pomocy  społecznej korzysta  w gminie  ok. 35  rodzin. 

Nadmierne  spoŜywanie  alkoholu  przez  członków  tych  rodzin  powoduje 

narastanie 

konfliktów 

i 

konieczność 

szukania 

pomocy  

w  instytucjach  społecznych.  Nie  bez  znaczenia  pozostaje  fakt,  Ŝe  większość  

z  tych  rodzin  z  pomocy  społecznej  korzysta  w  związku  z  brakiem  źródła 

utrzymania. 

         Z doświadczenia wynika, Ŝe najczęstszymi powodami sięgania po alkohol 

jest brak pracy, jakiegokolwiek zajęcia, brak źródła utrzymania, nieudane próby 

zmiany  swojej  sytuacji,  brak  innych  wzorów  postępowania.  To  wszystko 

powoduje,  Ŝe  ludzie  swoje  problemy  starają  się  rozwiązywać  poprzez  alkohol. 

Jest  to  jednak  tylko  chwilowe  odsunięcie  się  od  trudnych  sytuacji,  często 

zepchnięcie 

ich 

na 

barki 

pozostałych 

członków 

rodziny,  

a  w  konsekwencji  popadanie  w  alkoholizm.  Rodzi  się  tutaj  problem  rodziny 

alkoholowej,  gdyŜ  okazuje  się,  Ŝe  całe  Ŝycie  tej  rodziny  koncentruje  się  wokół 

alkoholu i osoby naduŜywającej go. Rodzina zaczyna się izolować, zamykać się 

przed  innymi,  a  po  pewnym  czasie  przestaje  korzystać  z  Ŝycia  społecznego. 

          Z  danych  Ośrodka  Pomocy  Społecznej  dotyczących  występowania  

przemocy  w  rodzinie,  wynika,  Ŝe  z  pośród  45  rodzin  w  28  przypadkach 

sprawcami  były  osoby  będące  pod  wpływem  alkoholu.                                    

           Zjawiskiem  wysoce  niepokojącym  jest  sięganie  po  alkohol  i  środki 

uzaleŜniające  przez  coraz  młodsze  dzieci  i  młodzieŜ  oraz  dostępność  tych 

ś

rodków.  Problem  spoŜywania  alkoholu  jest  na  tyle  powaŜny,  Ŝe  na  terenie 

gminy  nie  ma  moŜliwości  specjalistycznego  leczenia  i  poradnictwa. 

 

 

 

 

3.4. Dysfunkcyjność rodzin. 

 

 

Ostatnie  dziesięciolecie  to  bardzo  niekorzystny  okres  dla  istnienia  

i umacniania polskiej rodziny, tak z demograficznego jak i społecznego punktu 

widzenia. 

Wiele 

czynników 

składa 

się 

na 

pogląd, 

Ŝ

e 

mamy  

do  czynienia  z  kryzysem  rodziny  polskiej.  Jednym  z  głównych  wymiarów 

funkcjonowania  rodziny  polskiej  jest  sytuacja  demograficzna  społeczeństwa. 

Pierwszy  niekorzystny  kierunek,  który  obserwuje  się  juŜ  od  końca  lat  

80 - tych w skali kraju, to systematyczny spadek liczby urodzeń a wzrost liczby 

zgonów.                                                                                                      

          

 

Badania  nad  rodzinami  pokazują,  Ŝe  w  gminie  Modliborzyce  dominuje 

tzw.  tradycyjny  model  rodziny  tzn.  rodzice  i  ich  dzieci. Największą  liczbę 

stanowią 

rodziny 

dwupokoleniowe.                                                                  

          Szczególne  miejsce  w  charakterystyce  rodzin  gminy  Modliborzyce 

zajmują rodziny dysfunkcjonalne. Mówiąc o dysfunkcjonalności mamy na myśli 

przede  wszystkim  brak  realizacji  podstawowych  funkcji  rodziny  lub  istotne 

zaniedbania  w  ich  wdraŜaniu.  ZauwaŜa  się  wyraźne  nieprawidłowości  w 

zaspokajaniu  podstawowych  potrzeb  biologicznych  i  psychospołecznych 

członków  tej  rodziny  -  zwłaszcza  dziecka.  Rodzina  moŜe  być  dysfunkcjonalna 

wewnętrznie, 

wobec 

członków 

swojej 

rodziny, 

jak  

i  dysfunkcjonalna  zewnętrznie  wobec  społeczeństwa.  Często  zaniedbanie 

funkcji wewnętrznej prowadzi do ograniczeń w realizacji zewnętrznej. Sytuacje 

takie  mają  miejsce  na  przykład  wtedy,  kiedy  dzieci niekochane,  nieszanowane, 

sprawiają 

trudności 

w 

szkole 

i 

mają 

kłopoty  

z 

przyswajaniem 

zasad 

działania 

grupowego. 

Nie 

da 

się 

ukryć,  

Ŝ

e za realizację większości funkcji rodziny w duŜej mierze odpowiedzialna jest 

funkcja 

ekonomiczna. 

Proces 

upadku 

wyraźnie 

widoczny 

jest  

w  rodzinach  długotrwale  bezrobotnych.  Sam  fakt  posiadania  pracy  i  dochodu 

uprawnia do szerszych świadczeń ze strony państwa. Spirala upadku rozpoczyna 

się właściwie w momencie utraty pracy, im dłuŜsze jest pozostawanie bez pracy, 

tym  następuje  większa  izolacja,  pojawiają  się  problemy  mieszkaniowe, 

komunikacyjne  itd.  Z  nieprawidłowym  funkcjonowaniem  rodziny  wiąŜą  się 

takie 

zjawiska 

jak 

alkoholizm, 

przemoc  

i  znęcanie  się  nad  członkami  rodziny,  rozwody  lub  śmierć  rodziców, 

narkomania,  przestępczość,  próby  samobójcze,  ubóstwo,  bezrobocie,  brak 

właściwej  opieki  rodzicielskiej  i  ogólnie  nieporadność  Ŝyciowa.  Trudno  jest 

jednak  z  całą  pewnością  stwierdzić,  które  z  tych  zjawisk  to  skutki,  a  które 

przyczyny.

 

Alkoholizm  jednego  z  członków  rodziny  moŜe  być  przyczyną 

dysfunkcyjności, jak równieŜ moŜe wywołany być przez złe jej funkcjonowanie.  

          Z  obserwacji  rodzin  na  terenie  gminy  wynika,  Ŝe  problemy 

dysfunkcyjności 

z 

większym 

prawdopodobieństwem 

pojawiają 

się  

w  rodzinach,  gdzie:                                                                                             

-  dochody  są  stosunkowo  niskie,                                                                      

- 

członkowie 

mają 

niski 

status 

społeczno-ekonomiczny,             

-  niski  poziom  wykształcenia  i  uczestnictwa  w  kulturze,                                     

                                                       -  panują  złe  warunki  mieszkaniowe  (  niski 

standard 

wyposaŜenia 

i 

duŜa 

liczba 

mieszkańców 

na 

małej 

powierzchni),                                                                 

            W  gminie  Modliborzyce  zarejestrowano  14  rodzin

 

niepełnych, 

korzystających  ze  świadczeń  pomocy  społecznej.  Wzrosła  takŜe  liczba  

rodzin 

wielodzietnych 

(65). 

Na 

terenie 

gminy 

funkcjonuje  

sześć  rodzin  zastępczych,  w  których  przebywa  ośmioro  dzieci.  Obecnie 

korzystają  one  ze  świadczeń  z  Powiatowego  Centrum  Pomocy  Rodzinie  

w  formie  zasiłku na bieŜące  funkcjonowanie.  W  rodzinie  zastępczej umieszcza 

się  małoletnie  dziecko,  w  celu  sprawowania  nad  nim  opieki  i  jego  

wychowania  w  sytuacji,  gdy  rodzice  nie  spełniają  swojej  funkcji. 

 

 

 

 

3.5. Problem przemocy i sytuacje kryzysowe w rodzinie. 

 

          Problem  przemocy  w  rodzinie  jeszcze  do  niedawna  był  zjawiskiem  mało 

rozpoznanym  w  gminie  Modliborzyce.  Wynika  to  głównie  z  faktu,  

iŜ  ofiary  niechętnie  zwierzają  się  ze  swoich  trudnych  problemów  oraz  z  ich 

braku  wiary  w  poprawę  swojej  sytuacji,  a  tym  samym  niechęci  do  współpracy  

z  odpowiednimi  instytucjami.  Obecnie  na  terenie  gminy  coraz  częściej 

podejmowane są działania z zakresu interwencji kryzysowej. Celem interwencji 

kryzysowej 

w 

rodzinie 

jest 

umoŜliwienie 

jej 

radzenia 

sobie  

z przejściowym brakiem równowagi wywołanym pewnym wydarzeniem (śmierć 

jednego  z  członków  rodziny,  alkoholizm,  utrata  pracy,  stosowanie  przemocy). 

Interwencja  powinna  być  tak  szybka  jak  to  moŜliwe,  aby  zwiększyć 

prawdopodobieństwo  korzystnych  zmian  w  tej  rodzinie  i  zapobiec 

dezorganizacji.  Ze  sprawozdań  OPS  wynika,  Ŝe  działania  takie  podejmowane 

były w 28 rodzinach. Sprawy dotyczyły przede wszystkim nierealizowania przez 

dzieci 

obowiązku 

szkolnego. 

Powodem 

była 

najczęściej 

trudna  

sytuacja 

rodzinna 

dziecka, 

naduŜywanie 

alkoholu 

przez 

rodziców,  

przemoc  i  brak  zainteresowania  losem  dziecka.  Interwencje  dotyczyły  równieŜ 

przemocy 

w 

rodzinie 

zarówno 

fizycznej 

jak 

i 

psychicznej. 

           W  celu  realizacji  działań  interwencyjnych  istnieje  potrzeba  

wygospodarowania  lokalu,  który  umoŜliwi  prowadzenie  indywidualnych, 

zapewniających 

pełne 

zaufania 

i 

poczucie 

bezpieczeństwa 

rozmów  

oraz 

porad. 

Bardzo 

często 

działania 

interwencyjne 

wymagają  

udzielenia 

pomocy 

w 

postaci 

oddzielenia 

osoby 

pokrzywdzonej  

od  sprawcy,  czyli  zapewnienia  jej  schronienia.                                               

 

 

 

 

3.6. Inne problemy społeczne gminy. 

 

 

Lista problemów charakteryzowana w poprzedniej części opracowania nie 

jest wyczerpująca. Na uwagę zasługuje problem starzejącego się społeczeństwa i 

osób  samotnych,  wymagających  róŜnorodnej  pomocy  jak  równieŜ  problem 

pomocy  osobom 

z  zaburzeniami  psychicznymi  oraz  upośledzeniem 

umysłowym.                                                                                

          Szczególną  uwagę  w  strategii  zwrócono  na  problemy  społeczne 

wymagające  konkretnych  i  w  miarę  szybkich  rozwiązań,  zwłaszcza  wspierania 

osób 

bezrobotnych, 

najuboŜszych, 

niepełnosprawnych  

oraz 

rodzin, 

których 

dysfunkcyjność 

wpływa 

negatywnie 

na  

rozwój  i  kształtowanie  się  osobowości  u  dzieci.                                          

 

 

 

 

4. Baza do rozwiązywania problemów społecznych.

 

         4.1. Informacje ogólne. 

 

 

          Gminny  Ośrodek  Pomocy  Społecznej  w  Modliborzycach  zatrudnia  

6 osób, w tym 4 pracowników socjalnych.

 

          Do  zadań  własnych  gminy  o  charakterze  obowiązkowym  zgodnie  

z Ustawą o pomocy społecznej naleŜy:

 

1.

     

opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów 

społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy 
społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych  
i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego 
ryzyka.

 

2.

     

sporządzanie bilansu potrzeb gminy w zakresie pomocy społecznej;

 

3.

     

udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania 

osobom tego pozbawionym;

 

4.

     

przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych;

 

5.

     

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych;

 

6.

     

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków 

powstałych w wyniku zdarzenia losowego;

 

7.

     

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na 

ś

wiadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom nie 

mającym dochodu i moŜliwości uzyskania świadczeń na podstawie 

przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia;

 

8.

     

przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego;

 

9.

     

opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę, która 

zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania 

bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub cięŜko chorym 

członkiem rodziny oraz wspólnie nie zamieszkującymi matką, ojcem lub 

rodzeństwem;

 

10.

 

praca socjalna;

 

11.

 

doŜywianie dzieci;

 

12.

 

sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym;

 

13.

 

kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt 

mieszkańca gminy w tym domu;

 

14.

 

sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu 

wojewodzie, równieŜ w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu 

informatycznego;

 

15.

 

 utworzenie i utrzymywanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie 

ś

rodków na wynagrodzenia pracowników.

 

 

 

         Do zadań własnych gminy naleŜy:

 

 

 

1. przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych; 

2.przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w 

formie zasiłków, poŜyczek oraz pomocy w naturze; 

3.prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach 

wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających 

opieki; 

4.podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z 

rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów 

osłonowych.

 

 

 

          Oprócz  zadań  własnych  Gminny  Ośrodek  Pomocy  Społecznej  spełnia 

zadania zlecone przez administracje rządową: 

 

1.

     

przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych;

 

2.

     

opłacanie  składek  na  ubezpieczenie  zdrowotne  określonych  w  przepisach  o 

powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia;

 

3.

     

organizowanie  i  świadczenie  specjalistycznych  usług  opiekuńczych  

w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

 

4.

     

przyznawanie  i  wypłacanie  zasiłków  celowych  na  pokrycie  wydatków 

związanych z klęską Ŝywiołową lub ekologiczną;

 

5.

     

prowadzenie  i  rozwój  infrastruktury  środowiskowych  domów  samopomocy 

dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

 

6.

     

realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej, 

mających  na  celu  ochronę  poziomu  Ŝycia  osób,  rodzin  i  grup  społecznych 

oraz rozwój specjalistycznego wsparcia.

 

 

 

 

 

Rzeczywista liczba rodzin i osób objętych pomocą społeczną

 

 

 

Wyszczególnienie 

Liczba osób , 

którym przyznano 

decyzją 

ś

wiadczenie 

Liczba rodzin 

Liczba osób  

w 

rodzinach 

Ogółem 

w tym  

na wsi 

Ś

wiadczenia 

przyznane 

w 

ramach  zadań  własnych  (bez 

względu  na  ich  rodzaj,  formę, 

liczbę oraz źródło finansowania 

1009 

390 

390 

1445 

Ś

wiadczenia 

przyznane 

w 

ramach  zadań  zleconych  bez 

względu  na  ich  rodzaj,  formę  i 

liczbę 

482 

109 

109 

257 

Ś

wiadczenia 

przyznane 

w 

ramach  zadań  własnych  bez 

względna  ich  rodzaj,  formę  i 

liczbę 

589 

335 

335 

1390 

Pomoc udzielona w postaci pracy 

socjalnej - ogółem 

0 

350 

350 

1228 

w  tym:  wyłącznie  w  postaci 

pracy socjalnej 

0 

70 

70 

246 

 

 

 

 

Do  zadań  własnych  gminy  (nieobowiązkowych)  z  zakresu  pomocy  społecznej 

naleŜy  równieŜ  „Współpraca  z  powiatowym  urzędem  pracy  w  zakresie 

upowszechniania  ofert  pracy  oraz  informacji  o  wolnych  miejscach  pracy, 

upowszechniania 

informacji 

o 

usługach 

poradnictwa 

zawodowego  

i o szkoleniach”. Jest to zgodne art. 17 ust. 2 pkt 5 ustawy o pomocy społecznej 

(zmiana  wprowadzona  art.  138  pkt  1  ustawy  o  promocji  zatrudnienia  i  rynku 

pracy ( Dz. U. Nr 99, poz. 1001 ) 

 

 

 

4.2. Infrastruktura. 

 

 

Obecnie na terenie gminy funkcjonuje jeden Ośrodek Pomocy Społecznej. 

Siedzibą  ośrodka  jest  Urząd  gminy.  Placówka  dysponuje  czterema  pokojami. 

Brak  jest  oddzielnego  pomieszczenia,  w  którym  załatwiane  by  były  sprawy 

dotyczące  zasiłków  rodzinnych.  Sprzęt  biurowy  i  komputerowy,  którego 

uŜywają  pracownicy  jest  przestarzały  i  mało  funkcjonalny.  Taka  sytuacja 

wpływa  niekorzystnie  na  efektywność  wykonywanej  pracy.  DuŜym  atutem  jest 

to,  Ŝe  budynek  przystosowany  został  dla  potrzeb  osób  niepełnosprawnych  - 

posiada  podjazd  dla  wózków  inwalidzkich  oraz  łatwy  odstęp  do  urządzeń 

sanitarnych.                             

          Istnieje  potrzeba  tworzenia  placówek  opiekuńczo  -  wychowawczych, 

ś

wietlic terapeutycznych, placówek o charakterze dziennym dla osób starszych i 

niepełnosprawnych  oraz  placówek  świadczących  usługi  wspomagające  np. 

rehabilitację, 

częściowe 

wyŜywienie, 

i 

usługi 

opiekuńcze. 

Problemem  jest  takŜe  niedostateczna  liczba  placówek,  która  zajmuje  

się  organizowaniem  czasu  wolnego  dzieci  i  młodzieŜy.  Rolę  tę  mogły  

by  spełniać  świetlice  wiejskie  i  kluby,  których  młodzieŜ  i  dzieci  

mogły 

by 

pogłębiać 

swoje 

pasje 

i 

zainteresowania.   

 

 

 

 

4.3. Zasoby kadrowe. 

            

Podstawę  kadry  Ośrodka  Pomocy  Społecznej  stanowią  pracownicy 

socjalni realizujący w praktyce cele i zadnia pomocy społecznej oraz animujący 

działania  społeczności  lokalnej  w  zakresie  rozwiązywania  problemów 

społecznych.  Legitymują  się  oni  odpowiednim  wykształceniem  kierunkowym. 

Zawód  pracownika  socjalnego  naleŜy  do  grupy  zawodów  związanych  z 

profesjonalną  pomocą  społeczną.  Tak,  więc  podstawowe  zasady  i  normy 

określające  ramy  jego  funkcjonowania  są  wyznaczone  przez  społecznie 

formułowane  i  akceptowane  wartości.  Przedkładanie  słuŜby  publicznej  nad 

własny interes oraz przejście przez wyspecjalizowany program szkoleń to cechy 

grup 

zawodowych 

profesjonalistów.                                     

                 Określanie  standardów  zawodowych,  budowanie  świadomości 

społecznej, specjalizacja w pracy z określonymi grupami klientów, prowadzenie 

pracy  socjalnej,  tworzenie  zawodowych  kodeksów  etycznych  to  tylko  niektóre 

aspekty  charakteryzujące  pracę  pracownika  socjalnego.  Dyspozycje  psychiczne 

jednostki,  specyficzny  stosunek  do  osób  potrzebujących  pomocy  oraz  wiedza  i 

inne 

umiejętności 

są 

niezbędne  

do  wykonywania tego  zawodu.  Często  jest  on nazywany  zawodem  pogranicza, 

poniewaŜ  dotyka  w  rzeczywistości  róŜnych  obszarów  funkcjonowania 

społecznego  i  róŜnych  podsystemów  społecznych.  Obecnie  kadra  OPS  liczy 

sześciu 

pracowników 

socjalnych  

w  tym  trzech  pracujących  wyłącznie  w  środowisku.  Niedobór  w  zatrudnieniu 

liczy  1,5  etatu.  Wszyscy  pracownicy  socjalni  pracujący  w  środowisku  mają 

ukończoną  szkołę  pracownika  słuŜb  społecznych,  a  dwie  pracownice posiadają 

specjalizację 

w 

kierunku 

pracownik 

socjalny. 

Dla 

poprawy  

efektywności pracy pracownicy są kierowani na specjalizacje w zakresie pracy z 

poszczególnymi 

grupami 

społecznymi.                                                 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5. Narzędzia do rozwiązywania problemów społecznych.  

 

 

5.1. Ustawa o pomocy społecznej. 

 

 

Pomoc  społeczna  jest  jedną  z  wielu  dziedzin  współtworzących 

rzeczywistość 

społeczną. 

Jest 

działalnością 

instytucji 

państwowych  

i  społecznych,  która  umoŜliwia  i  ułatwia  zaspokojenie  podstawowych  potrzeb 

osobom  i  rodzinom  niezdolnym  do  uczynienia  tego  samodzielnie  w  ramach 

istniejącego  podziału  dóbr,  usług  i  świadczeń.  Dla  pomocy  społecznej  

nie  jest  sprawą  najistotniejszą  przyczyna  tego,  iŜ  członek  społeczeństwa  

bądź jego rodzina nie moŜe zaspokoić swoich potrzeb. Jest to natomiast sygnał 

do  podjęcia  działań,  poniewaŜ  w  przypadku  niedostosowania  społecznego, 

choroby 

czy 

słabości 

kondycyjnej, 

gdy 

człowiek 

nie 

daje  

sobie 

rady, 

konieczne 

jest 

udzielenie 

pomocy 

z 

zewnątrz.  

          Ustawa  o  pomocy  społecznej  z  12  marca  2004  r.  reguluje  szereg  zadań 

dotyczących  polityki  społecznej,  polityki  prorodzinnej  oraz  wspierania 

najsłabszych  grup  społecznych.  Zadania  w  tym  zakresie  na  szczeblu  gminy 

realizuje  Ośrodek  Pomocy  Społecznej.  W  wykonywaniu  ustawowych  zadań 

OPS  współpracuje  z  innymi  placówkami  o  charakterze  społecznym. 

           Do  jednych  z  waŜniejszych  zadań  jakie  ma  obowiązek  realizować  OPS 

jest 

opracowanie 

strategii 

rozwiązywania 

problemów 

społecznych. 

            Spadek  realnych  dochodów  oraz  malejący  rynek  pracy  powodują  ciągłe 

pogarszanie  się  sytuacji  Ŝyciowej  mieszkańców  gminy  Modliborzyce  Wymaga 

to  nieustannego  podejmowania  działań  osłonowych  i  pomocowych  wobec 

zagroŜonych  trudną  sytuacją  osób  i  rodzin.  Podejmują  te  zadania  

OPS  przygotował  strategię,  która  określa  problemy  społeczne  gminy  

oraz  wskazuje  kierunki  podejmowania  niezbędnych  działań,  zmierzających  

do 

ograniczenia 

skutków 

występowania 

poszczególnych 

problemów.  

 

 

 

 

         

 

5.2. Program polityki prorodzinnej. 

 

 

Jedną  z  najbardziej  trwałych  wartości  w  społeczeństwie  polskim  jest 

rodzina.  W  myśl  tej  zasady  polityka  prorodzinna  staje  się  istotnym  elementem 

nowego, tworzonego obecnie modelu ogólnej polityki społeczno – gospodarczej 

państwa.                                                                                          

          Nadrzędnym,  długofalowym  celem  polityki  prorodzinnej  jest  tworzenie 

warunków do pełnego rozwoju i funkcjonowania rodziny poprzez wspomagania 

jej  we  wszystkich  fazach  rozwoju.  Realizacja  tego  celu  wymaga  zastosowania 

takich 

rozwiązań, 

które 

pozwolą 

zastąpić  

dominującą  obecnie  zasadę  opiekuńczości  państwa  zasadą  jego  pomocniczości 

wobec rodziny. Podstawową przesłanką wyboru rozwiązań polityki prorodzinnej 

powinien  być  powszechny  szacunek  i  akceptacja  wartości  rodziny  oraz 

przekonanie,  ze  wydatki  na  rzecz  rodziny  wychowującej  dzieci  stanowią 

inwestycję,  która  w  przyszłości  przyniesie  społeczeństwu  określone 

korzyści.                                                                    

          O  warunkach  rozwoju  rodziny  decydują  działania  z  zakresu  po1ityki 

gospodarczej  i  społecznej.  Konieczna  jest  przy  tym  współzaleŜność  rozwiązań 

przyjmowanych tych dziedzinach. Tylko takie podejście moŜe zapewnić trwały 

wzrost 

ekonomiczny 

i 

rozwój 

sfery 

społecznej.  

         Główne cele polityki prorodzinnej państwa na najbliŜsze lata kształtują się 

następująco:                                                                                                     

1.  Pomoc  rodzinom  w  uzyskaniu  samodzielności  finansowej,                         

2.  Poprawę  warunków  mieszkaniowych  ludności,                                             

3.  Przygotowanie  dzieci  i  młodzieŜy  do  pełnienia  funkcji  rodzinnych  

i 

społecznych,                                                                                                        

4.  Zahamowanie  istniejących  negatywnych  trendów  w  rozwoju  ludnościowym 

kraju 

i 

poprawa 

sytuacji 

demograficznej.                                

         Realizacja zintegrowanej polityki prorodzinnej wymaga ścisłej współpracy 

wielu  podmiotów,  działających  w  sposób  zharmonizowany.  Obok  instytucji 

administracji rządowej do realizacji polityki na rzecz rodziny powinny włączać 

się organy samorządowe wszystkich szczebli oraz organizacje pozarządowe. W 

nowym  układzie  administracyjnym  poszczególne  gminy  powinny  ustalać  cele 

oraz  realizować  politykę  prorodzinną  zgodnie  z  lokalnymi  potrzebami  na 

podstawie 

opracowywanych  

strategii  rozwoju  województwa,  powiatu  oraz  gminy.                                         

 

 

 

 

5.4. Europejski Fundusz Społeczny. 

 

         

NajwaŜniejszym  instrumentem  finansowym  w  zwalczaniu  bezrobocia, 

restrukturyzacji  obszarów  dotkniętych  upadkiem  przemysłu,  a  co  za  tym  idzie 

szerzącej  się  patologizacji  społeczeństwa  jest  Europejski  Fundusz  Społeczny.  

Główną  rolę  w  interwencjach  EFS  odgrywa  zasada  partnerstwa.  Polega ona  na 

szerokiej  współpracy  i  dialogu  między  wszystkimi  podmiotami,  zarówno 

lokalnymi,  krajowymi,  jak  i  z  ramienia  Komisji  Europejskiej,  które 

współpracują 

przy 

przygotowywaniu 

programów 

operacyjnych.  

W 

przygotowaniu 

głównych 

załoŜeń 

programowych 

uczestniczą  

nie  tylko  przedstawiciele  Komisji  i  kraju,  ale  szeroka  reprezentacja 

niepaństwowych  organizacji  terenowych,  prywatnego  sektora,  instytucji 

pozarządowych,  a  takŜe  partnerzy  socjalni.  Pozwala  to  efektywne  i  dogłębne 

poznanie danego problemu, a takŜe na lepsze dopasowanie środków zaradczych.

 

 

 

 

         5.5. Fundacja im. Stefana Batorego. 

 

 

W  przypadku  realizacji  strategii  rozwiązywania  problemów  społecznych 

potencjalnie 

duŜe 

wsparcie 

stanowić 

mogą 

ś

rodki 

pochodzące  

z Fundacji im. Stefana Batorego. Głównym celem funkcjonowania fundacji jest 

wsparcie 

rozwoju 

demokratycznego, 

otwartego 

społeczeństwa.  

Do 

wspieranych 

zadań 

przede 

wszystkim 

naleŜy 

rozwiązywanie  

konkretnych  problemów  społeczności  lokalnych.                                                

  

 

 

         

 

 

 

 

  

  

  

  

 

 

 

 

6. Analiza SWOT. Mocne i słabe strony.

 

 

 

 

6.1. Mocne strony. 

- wykwalifikowana kadra pracownicza Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej,  

- dobrze rozpoznane środowisko społeczne,  

- dobra współpraca z Ośrodkiem Zdrowia, Policją i szkołami,  

- kilkuletnie funkcjonowanie komisji do spraw przeciwdziałania alkoholizmowi,  

- aktywna praca kuratorów społecznych,  

- szeroko rozwinięte doŜywianie w szkołach, 

- dofinansowywanie wycieczek i turnusów rehabilitacyjnych dla osób 

niepełnosprawnych, 

 - wzrost mobilności społecznej – samoorganizacja społeczności lokalnej, 

- rozwój organizacji pozarządowych, 

 - rozwój szkolnictwa wyŜszego,

 

- funkcjonowanie placówki umoŜliwiającej osobom bezrobotnym, studentom, 

przyszłym przedsiębiorcom łatwy dostęp do bazy informatycznej (Gminne 

Centrum Informacji), 

- dobre warunki środowiskowe.

 

          W  placówce  pomocy  społecznej  zatrudniana  jest  fachowo  przygotowana 

kadra.  Pracownicy  uzupełniają  swoje  doświadczenie  zawodowe  poprzez 

róŜnego  rodzaju  szkolenia  i  kursy.  Zwiększa  się  stopniowo  świadomość, 

moŜliwości i potrzeby aktywnego działania w Ŝyciu zawodowym i społecznym 

wśród  osób  pozostających  w  trudnej  sytuacji  Ŝyciowej,.  Dotyczy  to  równieŜ 

osób  bezrobotnych  i  niepełnosprawnych.  Wzrasta  liczba  organizacji 

pozarządowych  zajmujących  się  wspieraniem  tych  osób.  Gmina  dysponuje 

dobrze  zachowanym  i  nie  zdegradowanym  środowiskiem  przyrodniczym, 

tworzącym 

korzystne 

warunki 

dla  

rozwoju  przedsiębiorczości  związanej  z  obsługą  turystyki.                                 

 

 

 

6.2. Słabe strony. 

 

 

-

 

zbyt mała liczba miejsc pracy poza rolnictwem,  

- niestabilność prawa, 

-

 

skromne fundusze na zadania własne gminy, 

 

- 

brak warsztatów terapii zajęciowej,  

- 

skromne fundusze na usługi opiekuńcze,  

- brak świetlicy socjoterapeutycznej,  

- brak klubów młodzieŜowych, kafejek internetowych, 

- brak integracyjnych placówek oświatowych,  

- utrzymujący się wysoki poziom bezrobocia,  

- brak skutecznych programów profilaktyki, 

- brak systemów informacyjnych,  

- niedostateczny rozwój środowiskowych form oparcia społecznego, 

- niskie kwalifikacje zawodowe klientów pomocy społecznej,

 

Ostatnia 

reforma 

ustrojowa 

państwa 

przyniosła 

wiele 

zmian  

w  dziedzinie  szeroko  rozumianej  polityki  społecznej.  Decentralizacja  

i  związane  z  nią  przekazanie  wielu  zadań,  (dotychczas  wykonywanych  przez 

administrację rządową) nowym strukturom samorządowym wycisnęły piętno na 

poszczególnych  typach  słuŜb,  w  tym  na  pomocy  społecznej.  Skala  

reform  i  tempo  ich  wdraŜania  stale  jeszcze  powodują  zakłócenia  

w  określeniu  kompetencji  poszczególnych  jednostek,  co  niesie  za  sobą 

podwyŜszony  poziom  biurokratyzacji  oraz  często  niezadowolenie  społeczne. 

Wysoki  poziom  bezrobocia  wpływa  na  proces  uboŜenia  społeczeństwa.  Rosną 

tym  samym  potrzeby  do  korzystania  ze  świadczeń  pomocy  społecznej. 

Likwidacja  Państwowych  Zakładów  Pracy  doprowadziła  do  powstania 

obszarów  wysokiego  bezrobociem  oraz  obszarów  patologii.                            

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7. Projekcja zmian. Scenariusz szans i zagroŜeń.

 

 

 

         7.1. Szanse. 

 

 

Szansą  dla  rozwiązywania  problemów  społecznych  na  trenie  gminy  jest 

wzrost stopnia aktywności społecznej wśród ludzi młodych. Bardzo duŜa grupa 

osób  aktywnie  poszukujących  pracy,  coraz  większa  grupa  osób  uzyskujących 

wyŜsze  wykształcenie,  wzrost  rozwoju  przedsiębiorczości  stają  się  czynnikami 

mobilizującymi  do  poszukiwania  nowych  moŜliwości  podejmowania  pracy, 

osiągania  większych  dochodów,  poprawy  jakości  Ŝycia  oraz  zwiększonej 

konsumpcji.  Zarysowuje  się  równieŜ  wzrost  nawiązywania  współpracy  między 

instytucjami.  Ta  z  kolei  jest  mechanizmem  przyczyniającym  się  do  wzrostu 

gospodarczego regionu. 

 

 

 

7.2. ZagroŜenia.  

 

 

- brak środków finansowych na skuteczną realizację polityki społecznej,  

- stopniowy upadek mniejszych gospodarstw rolnych, 

- migracja młodych wykształconych ludzi do miast i zagranicę,  

- spadek dochodów gminy z tytułu podatków,  

- wzrost przestępczości,  

- szerzący się alkoholizm,  

- wzrastające bezrobocie.  

- postępujący proces uboŜenia społeczeństwa, 

- marginalizacja środowiska wiejskiego.

 

Największymi 

zagroŜeniami 

staje 

się 

postępujące 

uboŜenie 

społeczeństwa,  zastój  na  rynku  pracy  i  niewystarczające  środki  finansowe  

na 

pomoc 

społeczną. 

Działania 

zmierzające 

do 

poprawy 

sytuacji  

osób 

zagroŜonych 

bezrobociem, 

ubóstwem 

oraz 

integracji 

osób 

niepełnosprawnych  prowadzone  są  przez  róŜne  organizacje  i  instytucje  

w 

sposób 

mało 

zintegrowany. 

Utrzymujący 

się 

proces 

emigracji  

osób  posiadających  specjalistyczne  kwalifikacje,  do  bardziej  atrakcyjnych 

ośrodków 

ekonomicznych 

(większych 

miast) 

zmniejsza 

szansę  

poprawy  sytuacji  na  lokalnym  rynku  pracy.                                             

:  

 

 

 

 

8. Misja i cele strategii rozwiązywania problemów 

społecznych.

  

 

 

         

 

          Samorząd,  wykorzystując  moŜliwości  prawne,  finansowe  oraz  lokalny 

potencjał gospodarczy, dąŜy do poprawy standardu Ŝycia, podnoszenia wartości 

kapitału  ludzkiego,  wzrostu  produktywnego  zatrudnienia  oraz  eliminacji 

negatywnych  zjawisk  dotykających  mieszkańców  i  ich  rodzin,  takich  jak: 

patologie, 

ubóstwo 

oraz 

wszelkie 

formy 

dyskryminacji  

i wykluczenia społecznego. Stąd wynika, iŜ misją strategii jest zestaw efektów, 

których 

naleŜy 

się 

spodziewać 

w 

związku 

z 

realizacją 

celów 

strategicznych.                                                      

          Cele  strategiczne  to:                                                                                   

 

-ograniczenie 

ubóstwa 

i 

jego 

skutków,                                                                            

 -  zmniejszenie  skali  patologii  społecznych,                                                     

 - zwiększenie zakresu wsparcia społecznego dla osób i rodzin pozostających w 

trudnej 

sytuacji 

Ŝ

yciowej,                                                                               

- 

zahamowanie 

szerzących 

się 

uzaleŜnień, 

głownie 

alkoholizmu, 

- 

powszechny 

dostęp 

do 

usług 

socjalnych, 

-  inicjatywy  społeczne,  które  sprzyjają  integracji  i  aktywności  społecznej  na 

poziomie lokalnym.

 

Celem  generalnym  strategii  rozwiązywania  problemów  społecznych 

gminy  Modliborzyce  jest  dąŜenie  do  zmniejszania  zjawisk  marginalizacji 

społeczeństwa  poprzez  zacieśnienie  współpracy  pomiędzy  instytucjami 

działającymi na rzecz polityki społecznej. 

 

9. Kierunki działań zmierzające do realizacji celów 

strategicznych. 

 

  

Dla osiągnięcia celów strategicznych w rozwiązywaniu problemów 

społecznych gminy określono kierunki działania:

 

- ograniczenie zjawiska bezrobocia,  

- wsparcia dla rodzin z problemem ubóstwa,  

- wsparcia dla rodzin dysfunkcyjnych,  

- ułatwienie funkcjonowania w środowisku lokalnym osób starych, 

wymagających pomocy usługowej,  

- wsparcia dla osób i rodzin z problemem zaburzeń upośledzenia 

intelektualnego,  

- wsparcia dla osób niepełnosprawnych,  

- przeciwdziałania uzaleŜnieniom, 

- zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieŜy pochodzącej z rodzin 

dysfunkcyjnych.

 

Realizacja  poszczególnych  programów  pozwoli  przynajmniej  na 

złagodzenie skutków istniejących na terenie gminy problemów społecznych oraz 

ograniczy szerzenie się niekorzystnych zjawisk społecznych.

 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10.  Zgodność strategii z innymi dokumentami 

planistycznymi.

 

  

Opracowując Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych  

w gminie Modliborzyce opierano się na dokumentach strategicznych mających 
w zakresie działania cele lub działania zbieŜne z opracowanym dokumentem. Są 
nimi: ogólna strategia rozwoju samorządu, strategia rozwoju województwa 
lubelskiego, Strategia Polityki Społecznej i Narodowa Strategia Integracji 
Społecznej. 

 

Opracowana lokalna strategia porównywana jest z priorytetami 

Narodowej Strategii Integracji Społecznej. Przede wszystkim: 
1. Priorytety w zakresie realizacji prawa do edukacji:

 

- wzrost uczestnictwa dzieci w wychowaniu przedszkolnym,

 

- poprawa jakości kształcenia na poziomie gimnazjalnym i średnim,

 

- rekompensata deficytów rozwoju intelektualnego i sprawnościowego 

dzieci. 
2. Priorytety w zakresie realizacji prawa do zabezpieczenia społecznego oraz w 
zakresie prawa pracy:

 

- ograniczenie ubóstwa skrajnego,

 

- ograniczenie bezrobocia,

 

- zwiększenie poziomu zatrudnienia wśród osób niepełnosprawnych,

 

- zwiększenie liczby uczestników aktywnej polityki rynku pracy.  

3. Priorytety w realizacji innych praw społecznych:

 

- zapewnienie lepszego dostępu do pracowników socjalnych,

 

- rozwinięcie pomocy środowiskowej i zwiększenie liczby osób objętych 

jej usługami,

 

- zwiększenie zaangaŜowania obywateli w działalność społeczną,

 

- zwiększenie dostępu do informacji obywatelskiej i poradnictwa.

 

 

 

Natomiast w przypadku Strategii Polityki Społecznej opracowaną lokalną 

strategię porównuje się z priorytetami:

 

1. Poprawa warunków powstawania i funkcjonowania rodzin. Wsparcie rodzin 
w wychowaniu i edukacji dzieci poprzez:

 

- tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi młodego pokolenia  

w rodzinie i środowiskach pozarodzinnych jako czynnika poprawy jakości 
kapitału ludzkiego,

 

- tworzenie i wzmacnianie rozwiązań słuŜących godzeniu pracy 

zawodowej i wychowywaniu dzieci w celu podniesienia aktywności zawodowej 
kobiet oraz umoŜliwienie pełniejszej realizacji planów prokreacyjnych,

 

- zbudowanie systemu wsparcia dla rodzin mających trudności 

opiekuńczo-wychowawcze,

 

- system pomocy celowej dla rodzin z dziećmi w celu wyrównania 

deficytów rozwojowych dzieci uczących się,

 

- rozwijanie placówek świadczących usługi edukacyjne i kulturalne,

 

- kształtowanie pozytywnego klimatu wobec rodziny, małŜeństwa  

i dzietności,

 

- wsparcie dla rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi w celu wyrównania 

szans dzieci i młodzieŜy podejmujących i kontynuujących naukę,

 

- stworzenie kompleksowego systemu zapobiegania przestępczości, 

demoralizacji i naduŜywania substancji psychoaktywnych przez młodzieŜ. 
2. WdroŜenie aktywnej polityki społecznej:

 

- wspieranie aktywności zawodowej i edukacyjnej poprzez system 

pomocy społecznej,

 

- rozwój zatrudnienia osób podlegających wykluczeniu społecznemu,

 

- rozwój form ekonomi społecznej w celu pobudzenia aktywizacji 

zawodowej osób zagroŜonych wykluczeniem społecznym. 
3. Kompleksowa rehabilitacja i aktywizacja osób niepełnosprawnych:

 

- rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych,

 

- tworzenie warunków do większej aktywności zawodowej osób 

niepełnosprawnych jako podstawy społecznej integracji i poprawy warunków 
ich Ŝycia,

 

- zapewnienie osobom niepełnosprawnym dostępu do usług socjalnych,

 

- kształtowanie pozytywnych postaw wobec niepełnosprawności. 

4. Tworzenie warunków sprzyjających integracji w starzejącym się 
społeczeństwie:

 

- rozwijanie systemu opieki pielęgnacyjnej w celu zbudowania 

ś

rodowiskowego modelu integracji ludzi starszych i wymagających pomocy,

 

- aktywizacja i integracja lokalna osób w wieku poprodukcyjnym w celu 

wykorzystania potencjału tych osób w środowisku lokalnym,

 

- prowadzenie spójnej polityki wobec starości i na rzecz osób starych. 

5. Aktywizacja i mobilizacja partnerów lokalnych:

 

- wdraŜanie strategicznego planowania lokalnej i regionalnej polityki 

społecznej w celu stworzenia metody koordynacji krajowej polityki społecznej,

 

- wdroŜenie systemu informacji i poradnictwa obywatelskiego oraz 

dostępu do lokalnych środków przekazu i Internetu.  
         

 

Opracowanie strategii lokalnej opierało się równieŜ na załoŜeniach 

strategii rozwoju województwa lubelskiego. Samorząd województwa 
lubelskiego aktywnie korzystając z ustawowej moŜliwości, w jaką został 
wyposaŜony przez prawo konstytuujące nową rzeczywistość ustrojową, 
sporządził strategię rozwoju województwa lubelskiego. 
       Za cel generalny Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego uznano:  
osiąganie trwałego rozwoju społecznego i gospodarczego poprzez 
wykorzystanie geograficznego połoŜenia regionu jako platformy współpracy 

krajów Europy Wschodniej i Zachodniej.                                                         
         Generalny cel strategiczny opiera się na sześciu wybranych priorytetach  
 1. Tworzeniu warunków restrukturyzacji rolnictwa oraz wielofunkcyjnego 
rozwoju obszarów wiejskich.                                                                         
2. Rozbudowie i modernizacji systemu komunikacyjnego i przejść granicznych.  
3. Tworzeniu kompleksowych systemów infrastruktury ekonomicznej.            
4. Rozwoju systemu przygotowań kadr.                                                            
5. Poprawie kondycji ekologicznej środowiska.                                              
6. Tworzeniu warunków racjonalnej i ekonomicznej efektywnej urbanizacji 
województwa.  
         Cele wiodące rozłoŜone zostały w trzynastu dziedzinach strategicznych 
określonych jako: 

 

1. Rozwój gospodarczy- infrastruktura ekonomiczna. 

2. Restrukturyzacja rolnictwa i rozwój obszarów wiejskich.                   

 

3. Zatrudnienie i rozwój zasobów ludzkich. 

4. Nauka i szkolnictwo wyŜsze. 

5.Turystyka.                                                      

                                                                   6. Kultura i dziedzictwo narodowe.  

7. Ochrona środowiska.  

8. Rozwój dróg i 

komunikacji.                                                                                            9. Rozwój 

energetyki.  

10. Współpraca transgraniczna.  

11. Instytucjonalne przygotowywanie regionu do integracji z Unią  Europejską.  

12. Rozwój regionalny i lokalny.  

13. Marketing regionalny.  

         Programy te winny łączyć się w działaniach podejmowanych zarówno 

przez samorząd województwa, jaki samorządy lokalne.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

11. Monitoring strategii.

 

         

 

          Monitoring  strategii  jest  obserwacją  realizacji  celów  strategicznych  

i  realizacji  programów  operacyjnych  wynikających  z  następnych  faz 

programowania  rozwoju.  Monitoring  realizacji  strategii  umoŜliwia:  obserwację 

stanu  zaawansowania  projektów  rozwojowych,  umoŜliwiających  aktualną 

identyfikację  problemów  w  ich  realizacji;  ocenę  zaangaŜowania  jednostek 

odpowiedzialnych  za  ich  realizację;  weryfikację  zgodności  załoŜonych  celów  i 

efektywności  wykorzystania  przeznaczonych  na  ich  realizację  środków; 

kontrolę postępu prac związanych z realizacją działań.

 

          Strategia  rozwiązywania  problemów  społecznych  jest  dokumentem 

określającym  cele  i  działania  w  zakresie  problematyki  społecznej, 

wymagającym 

okresowej 

aktualizacji 

do 

zmian 

zachodzących  

w otoczeniu, jak i w samym społeczeństwie. Przygotowanie projektu dokumentu 

i  jego  przyjęcie  przez  Radę  Gminy  kończy  pierwszy  etap  planowania. 

Długookresowy  charakter  planowania  strategicznego  w  zakresie  problematyki 

społecznej  wymaga  stałego  śledzenia  zmian  prawnych,  gospodarczych, 

politycznych, społecznych i ich uwzględniania w strategii. 

 

          Strategia  rozwiązywania  problemów  społecznych  wymaga  corocznej 

aktualizacji.  Aktualizacja  ta  zostanie  przeprowadzona  przez  Gminny  Ośrodek 

Pomocy  Społecznej  w  Modliborzycach  z  udziałem  członków  grup  roboczych, 

którzy  uczestniczyli  w  jej  tworzeniu.  Grupa  ta  moŜe  być  poszerzona  o  nowe 

osoby wg uznania Kierownika GOPS.

 

          Podstawą  skutecznego  wdroŜenia  strategii  jest  system  informacji  

o  zjawiskach  i  procesach  społeczno  gospodarczych  zachodzących  na  terenie 

gminy.  Inicjując  działania  mające  na  celu  osiągnięcie  wytyczonych  w  strategii 

celów,  naleŜy  systematycznie  gromadzić  informacje  o  efektach  ich  realizacji  

i 

skuteczności 

zastosowanych 

instrumentów. 

Głównymi 

obszarami 

monitorowania  i  ewaluacji  strategii  są  wyznaczone  działania.  Obowiązek 

monitorowania  realizacji  działania  posiada  GOPS.  Terminy  dokonywania 

pomiarów  stopnia  realizacji  działań  określa  Wójt  Gminy.  Monitoring 

wybranych  bądź  wszystkich  działań,  powinien  być  dokonywany  zawsze  

w sytuacji wprowadzenia nowych zadań do strategii oraz w kaŜdym przypadku 

dokonania aktualizacji strategii.

 

         Obliczenia i dane określone miernikami celów operacyjnych przygotowuje 

i przedstawia Radzie Gminy GOPS

. 

 

 

Tabela  do  prezentacji  realizacji  poszczególnych  działań  strategii 

rozwiązywania problemów społecznych w gminie Modliborzyce

 

 

 

Cele 

operacyjne

 

Działania

 

Mierniki / 

Wskaźniki

 

Rok

 

Ź

ródło informacji

 

2005

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  
  
  
  
  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

12. Źródła finansowania.

 

             

            

Zidentyfikowane  cele  i  działania  w  zakresie  rozwiązywania  problemów 

społecznych  w gminie  wymagają  odpowiednich  źródeł  finansowania.  Źródła te 

moŜna podzielić na cztery grupy:

 

1.

     

Pierwszą grupę stanowią środki  finansowe pochodzące  z budŜetu gminy 

w  zakresie  finansowania  zadań  własnych  gminy  w  zakresie  pomocy 

społecznej oraz w innych obszarach ujętych w strategii.

 

2.

     

Ś

rodki  pochodzące  z  budŜetu  państwa  na  zadania  zlecone  gminie  przez 

administrację rządową.

 

3.

     

Ś

rodki  finansowe  pochodzące  ze  źródeł  organizacji  pozarządowych. 

Pozyskiwaniem tych środków powinny się zająć podmioty funkcjonujące 

na  terenie  gminy,  w  tym  między  innym:  Gminny  Ośrodek  Pomocy 

Społecznej w Kurzętniku, Szkoły, organizacje pozarządowe itp.

 

4.

     

Europejski  Fundusz  Społeczny  (EFS)  poprzez  działania  zapisane  w 

Sektorowym  Programie  Operacyjnym  Rozwój  zasobów  Ludzkich  oraz 

zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego.

 

5.

     

Ś

rodki pochodzące ze Starostwa Powiatowego.

 

6.

     

Fundusze inwestorów prywatnych .

 

 

 

Zakończenie

 

 

 

Przedstawiona  wersja  strategii  rozwiązywania  problemów  społecznych 

gminy  Modliborzyce  jest  dokumentem,  który  zawiera  ogólny  opis 

rzeczywistości  społecznej  i  rysujących  się  problemów  społecznych. 

Wymieniony w strategii katalog problemów zawiera głównie te, które obserwuje 

się w społeczności gminy. Strategia rozwiązywania problemów społecznych jest 

dokumentem  o  charakterze  dość  ogólnym.  Fakt,  Ŝe  niektóre  problemy  te  nie 

zostały  szczegółowo  omówione  w  strategii  nie  oznacza,  Ŝe  nie  są  to  problemy 

istotne  lub  całkowicie  pominięte.  Skupienie  uwagi  na  tych  problemach  jest 

sprawą  istotną,  chociaŜ  cięŜar  opracowania  i  wdroŜenia  rozwiązania  d1a  tych 

problemów skłania się raczej w kierunku struktur lokalnych o szerszym zasięgu, 

zajmujących 

się 

problemami 

społecznymi. 

          Trudno  jest  takŜe  uszeregować  katalog  problemów  ze  względu  na  ich 

wagę  i  społeczne  skutki.  KaŜda  dolegliwość  społeczna  wymaga  wprowadzenia 

jak 

najlepszych 

i 

najszybszych 

rozwiązań 

nie 

tylko  

z  powodu  skutków,  jakie  wywołuje,  ale  równieŜ  z  uwagi  na  konieczność 

zapobiegania  tworzenia  się  nowych  problemów.  Prawidłowością  w  Ŝyciu 

społecznym  jest fakt, Ŝe nierozwiązany problem rodzi nowy problem, znacznie 

bardziej 

dotkliwy 

i 

trudniejszy 

do 

rozwiązania. 

Konieczne 

jest,  

więc 

poszukiwanie 

róŜnych 

rozwiązań, 

dla 

róŜnych 

problemów,  

a  kryterium  prowadzące  do  usystematyzowania  kolejności  działań  moŜe  

być 

przyjęta 

dostępność 

ś

rodków 

i 

metod 

działania. 

          Za  cel  strategu  przyjęto  dąŜenia  do  zmniejszania  zjawiska  marginalizacji 

społecznej jednostek i grup społecznych. Kierunki zmierzające do realizacji tego 

celu  obejmują  wiele  działań  na  rzecz  poszczególnych  kategorii  społecznych 

zagroŜonych 

problemami 

marginalizacji 

Ŝ

ycia 

społecznego.  

          Cel  generalny  strategii  moŜe  być  osiągnięty  jedynie  przy  zaangaŜowaniu 

wielu 

podmiotów 

mających 

wpływ 

na 

wybór 

metod  

i  środków  działania.  Niezwykle  waŜnym  jest  nawiązanie  i  utrzymanie 

współpracy  pomiędzy  wszystkimi  podmiotami  działającymi  na  płaszczyźnie 

Ŝ

ycia społecznego. Dosyć istotne jest wspieranie drobnych, lokalnych inicjatyw 

na  rzecz  rozwiązywania  problemów  społecznych  oraz  propagowanie 

prawidłowych wzorców funkcjonowania społeczności lokalnej.