Na rysunku 3 zaznaczone sà mo˝liwe strumienie wo-

dy. Dlatego napisa∏em „mo˝liwe“, gdy˝ w rzeczywisto-
Êci przep∏yw przez wajch´ mo˝e byç bardzo ró˝ny,
o czym b´dzie troch´ póêniej, przy rozpatrywaniu kon-
kretnych sytuacji, w których w∏aÊnie wajcha hydraulicz-
na pozwoli nam na bezproblemowà prac´ kot∏a (lub in-
nego êród∏a ciep∏a) i instalacji grzewczej.

Strumieƒ wody z kot∏a G

K

o temperaturze tz wp∏ywa

do wajchy i rozdziela si´ (lub nie) na strumieƒ K

1

wraca-

jàcy do kot∏a i strumieƒ K

2

pobierany przez instalacj´.

Czy strumieƒ z kot∏a dzieli si´ na dwa, czy nie, zale˝y od
tego, ile ciep∏a potrzebuje instalacja. Woda powrotna
z instalacji dzieli si´ (lub nie) na strumieƒ G

1

i G

2

. Jak ju˝

mówiliÊmy, bilans musi wyjÊç na zero, suma strumieni
dop∏ywajàcych do wajchy musi byç równa sumie strumie-
ni wyp∏ywajàcych, stàd G

G

(woda w instalacji) jest równa

sumie strumieni K

2

i G

1

, a G

K

(woda przep∏ywajàca przez

kocio∏) to suma strumieni K

1

i G

2

. Piszàc odpowiednie

równania dla takiego bilansu strumieni, a przez to i cie-
p∏a, mo˝na je tak przekszta∏ciç, aby mo˝na by∏o obliczyç
potrzebnà nam wartoÊç, w zale˝noÊci od innych, przyj´-
tych wczeÊniej lub pomierzonych wartoÊci. Do zrozumie-
nia zasady pracy wajchy nie jest to nam bezwzgl´dnie po-
trzebne, zrezygnuj´ wi´c z ich wypisywania i przekszta∏-
cania. Aby pokazaç, jak wiele mo˝liwoÊci daje nam zasto-
sowanie takiego urzàdzenia, rozpatrzmy kolejno sytuacje
opisane pod rysunkiem 2.

Kilka uk∏adów

● 

Uk∏ad 1

Q

K

= Q

G

; 

∆

t po obu stronach wajchy taka sama, waj-

cha nie jest potrzebna. Wajcha b´dzie przydatna
w przypadku, gdy strumienie po obu stronach wajchy sà
ró˝ne (ró˝na 

∆

t). W praktyce mamy do czynienia z ta-

kim przypadkiem, gdy kocio∏ (inne êród∏o ciep∏a) pra-
cuje ze swojà optymalnà ró˝nicà temperatur (za∏àcz-
-wy∏àcz), która jest inna ni˝ ró˝nica temperatur (zasile-
nie-powrót) w instalacji grzewczej. Zainstalowanie waj-
chy pozwala obu uk∏adom pracowaç w optymalnych
(za∏o˝onych) warunkach. 

miesi´cznik informacyjno - techniczny

www.instalator.pl