Sprawozdanie za rok 2011 z form ochrony przyrody 
występujących na terenie Nadleśnictwa „Śnieżka”. 

 

Park Krajobrazowy 

Map.1. Rudawski Park Krajobrazowy 

 

Rudawski Park  Krajobrazowy został utworzony zgodnie z rozporządzeniem  nr 37/95 

Wojewody  Jeleniogórskiego  z  dnia  04.10.1995  r.  Park  swoim  zasięgiem  obejmuje  masyw 
Rudaw  Janowickich  wraz  z  górami  Sokolimi  oraz  Góry  Ołowiane,  Wzgórza  Karpnickie 
i Góry Lisie. 

Powierzchnia  Rudawskiego  Parku  Krajobrazowego  rozciąga  się  na  teren  trzech 

nadleśnictw: „Śnieżki”, Kamiennej Góry i Jawor.  

Powierzchnia  gruntów  RPK  pozostających  w  zarządzie  Nadleśnictwa  „Śnieżka” 

wynosi 4832,25 ha (w tym powierzchnia leśna - 4713,76 ha). Natomiast otulina RPK będąca 
w zarządzie Nadleśnictwa „Śnieżka” to teren o powierzchni 484,69 ha. 

 

Map.2. Otulina Karkonoskiego Parku Narodowego 

 

Grunty  w  zarządzie  Nadleśnictwa  „Śnieżka”  położone  w  granicach  otuliny 

Karkonoskiego Parku Narodowego zajmują powierzchnię 6318,80 ha.  

Wszystkie  zapisy  z  Planu  Urządzania  Lasu  dla  tego  terenu  zostały  uzgodnione  z 

Dyrektorem  Karkonoskiego  Parku  Narodowego.  Przewidziano  w  tych  drzewostanach 
mniejszy zakres użytkowania rębnego w porównaniu z resztą nadleśnictwa. 

W  otulinie  KPN  przyjęto  możliwość  rozwoju  różnorodnych  form  turystyki  prowadzonych 
przez  oznakowane  szlaki  turystyczne,  piesze  i  ciągi  komunikacyjne.  Przewidziano  także 
możliwość  rozwoju  form  turystyki  niedopuszczonej  do  intensywnego  rozwoju  na  obszarze 
KPN ( turystyka rowerowa, narciarstwo zjazdowe, biegowe, hippika). 

 

 

 

 

 

 

 

Obszary Natura 2000

 

 

Sieć Natura 2000 tworzą trzy typy obszarów: 

· obszary specjalnej ochrony ptaków (OSOP), 

· specjalne obszary ochrony siedlisk (SOOS), 

· obszary o znaczeniu dla Wspólnoty (OZW). 

Są to obszary utworzone w celu ochrony populacji dziko występujących ptaków lub siedlisk 

przyrodniczych lub gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty. 

(Art. 5 pkt 2b ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody,  

Dz. U. z 2009 r.  Nr 151, poz. 1220 ze zm.) 

 

Każdy obszar Natura 2000 posiada dziewięcioznakowy kod.  



 

Pierwsze dwa znaki określają przynależność krajową obszaru 

   (w przypadku Polski PL). 



 

Następna litera oznacza rodzaj obszaru Natura 2000: B - obszar ptasi,  

H - obszar siedliskowy, C – całkowicie pokrywające się obszary ptasi i siedliskowy.  



 

Kolejne dwie cyfry określają kod województwa.  



 

Pozostałe cztery cyfry stanowią unikalny kod obszaru. 

np.:   PLH020006    – PL – H – 02 – 0006 

 

 

 

Tab.1. Ostoje sieci Natura 2000 występujące na terenie Nadleśnictwa 
„Śnieżka” 

Lp. 

KOD Natura 

2000 

Nazwa obszaru Natura 2000 

Typ obszaru 
Natura 2000 

1 

PLH020006 

Karkonosze 

OZW 

2 

PLH020011 

Rudawy Janowickie 

OZW 

3 

PLB020007 

Karkonosze 

OSOP 

4 

PLH020037 

Góry i Pogórze Kaczawskie 

OZW 

5 

PLH020075 

Stawy Karpnickie 

OZW

 

6 

PLH020076 

Źródła Pijawnika 

OZW

 

7 

PLH020105 

Trzcińskie Mokradła 

OZW

 

 

W  roku  2007  w  Nadleśnictwie  „Śnieżka”  została  przeprowadzona  powszechna 
inwentaryzacja  przyrodnicza  (  Natura  2000  ),  na  podstawie  decyzji  nr  61  Dyrektora 
Generalnego Lasów Państwowych z dnia 25.07.2006 roku. 

W wyniku inwentaryzacji i weryfikacji siedlisk Natura 2000 na terenie N-ctwa „Śnieżka”: 

•   stwierdzono  występowanie  22  siedlisk  przyrodniczych  Natura  2000,  

z  czego  siedliska  3  typów  głównych  (w  6  podtypach)  są  siedliskami 
priorytetowymi  (najważniejsze  dla  zachowania  dziedzictwa  przyrodniczego 
Europy). 

•  zlokalizowano miejsca występowania i bytowania przedstawicieli fauny, flory 

chronionej. 

Tab.2. Siedliska przyrodnicze objęte siecią Natura 2000  

w Nadleśnictwie „Śnieżka” 

Nazwa  siedliska 

przyrodniczego 

Kod siedliska 

Powierzchnia w ha 

Siedliska przyrodnicze leśne

 

Kwaśne buczyny 
górskie 

9110-2 

558,18 

Żyzna buczyna 
górska 

9130-3 

33,03 

Grąd 
środkowoeuropejski 
lub subkontynentalny 

9170 

192,89 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Lasy klonowo - 
lipowe Sudetów 

9180-1 

1,69 

Sudeckie jaworzyny 
z miesięcznicą trwałą 

9180-4 

9,61 

Śródlądowe kwaśne 
dąbrowy 

9190-2 

54,10 

Bory i lasy bagienne 

91D0 

16,72 

Łęgi wierzbowo-
topolowe, olszowe i 
jesionowe 

91E0 

127,92 

Górnoreglowe bory 
świerkowe 

9410 

103,44 

Razem 

1 097,58 

Siedliska przyrodnicze nieleśne

 

Brzegi lub osuszane 
dna zbiorników 
wodnych 

3130-2 

0,72 

Starorzecza 

3150 

0,50 

Sudeckie murawy 
bliźniaczkowe 

6230-2 

0,20 

Ziołorośla ze 
związku 
Filipendulion 

6430 

6,61 

Górskie 
nadpotokowe 
ziołorośla 
lepiężnikowe 

6430-2 

0,08 

Niżowe nadrzeczne 
zbiorowiska 
okrajkowe 

6430-3 

0,10 

Niżowe i górskie łąki 

6510 

189,15 

Górskie łąki 
konietlicowe 

6510-1 

96,59 

Torfowiska wysokie 

7120 

1,50 

Górskie torfowiska i 
trzęsawiska 

7140-2 

12,09 

Młaki górskie 

7230-1 

0,10 

Rumowiska skalne 

8110-3 

4,69 

Mszysto-paprociowe 
zbiorowiska 
zacienionych skał 

8220-3 

0,44 

Razem 

312,77 

Ogółem 

1 411,57 

 

Tab.3. Fauna chroniona występująca na obszarach Natura 2000 
 w Nadleśnictwie „Śnieżka” 

Kod 

 

Gatunek 

 

1323

 

Nocek Bechsteina

 

1324

 

Nocek duży

 

1321

 

Nocek orzęsiony

 

1303

 

Podkowiec mały

 

1308

 

Mopek

 

1318

 

Nocek łydkowłosy 

 

1355

 

Wydra

 

1337

 

Bóbr europejski

 

 

Gady i płazy 

 

1188

 

Kumak nizinny

 

1166

 

Traszka grzebieniasta

 

 

Owady 

 

1084

 

Pachnica 

 

1052

 

Przeplatka maturna 

 

1061

 

Modraszek

 

 

Ptaki 

 

 

Bocian czarny

 

 

Puchacz

 

 

Bielik

 

 

Pomniki przyrody 

Pomniki  przyrody  to  forma  indywidualnej  ochrony  przyrody.  Są  one  najstarszą  formą 

ochrony  przyrody.  Twórcą  tego  pojęcia  jest  Aleksander  von  Humboldt  (1769-1859), 
niemiecki przyrodnik, podróżnik, geograf, który podczas wyprawy do Wenezueli nazwał tak 
imponujące, wyróżniające się drzewa. 

Do  pomników  przyrody  zalicza  się  pojedyncze  twory  przyrody  żywej  i  nieożywionej  
lub  ich  skupiska  o  szczególnej  wartości  przyrodniczej,  naukowej,  kulturowej,  historycznej  
lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród 
innych  tworów.  Mogą  to  być  okazałych  rozmiarów  drzewa,  krzewy  gatunków  rodzimych  
lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.  

Na  terenie  Nadleśnictwa  „Śnieżka”  dominującą  formą  ochrony  pomnikowej  są  pojedyncze 

drzewa.  Przy  wyborze  drzew,  decydujący  może  być  wyróżniający  je  ich  sędziwy  wiek, 
niezwykły  kształt  piękno  pokroju  lub  wielkość.  Orientacyjny  obwód  pnia  
(na  wysokości  pierśnicy  -  1,3  m)  dla  rodzimych  gatunków  drzew  i  krzewów  uznawanych  
za pomniki ze względu na swoje rozmiary jest różny dla poszczególnych gatunków i wynosi: 



 

dąb szypułkowy, topola biała, topola czarna – średnica 120 cm,  
obwód 380 cm,  



 

buk  zwyczajny,  dąb  bezszypułkowy,  jodła  pospolita,  lipa  drobnolistna,  
lipa  szerokolistna,  modrzew  europejski,  modrzew  polski,  sosna  zwyczajna,  świerk 
pospolity, 

wierzba 

biała, 

wierzba 

krucha 

– 

średnica 

100 

cm,  

obwód 314 cm,  



 

jawor, jesion wyniosły – średnica 80 cm, obwód - 251 cm,  



 

brzoza  brodawkowata,  klon  zwyczajny,  osika,  wiąz  górski,  wiąz  pospolity,  

wiąz szypułkowy – średnica 60 cm, obwód 220 cm,  



 

grab zwyczajny, brzoza omszona – średnica 60 cm, obwód 188 cm, 



 

grusza pospolita, jarzębina pospolita, klon polny – średnica 50 cm,  
obwód 157 cm,  



 

czeremcha zwyczajna, czereśnia, głóg, jabłoń dzika, leszczyna,  
szakłak pospolity – średnica 30 cm, obwód 94 cm.  

O  objęciu  ochroną  może  również  zdecydować  występowanie  drzewa  na  granicy  lub  poza 

granicą naturalnego zasięgu danego gatunku.  

Na  terenach  zabudowanych,  jeżeli  nie  stanowi  to  zagrożenia  dla  ludzi  i  mienia,  drzewa 

stanowiące pomniki przyrody podlegają ochronie aż do samoistnego, całkowitego rozpadu. 

Ochronie  podlegają  również  dzieła  sztuki  ogrodniczej  (parki)  oraz  elementy  mające 

znaczenie dla piękna krajobrazu (np. aleje). 

 

W zasięgu terytorialnym nadleśnictwa występuje 67 pomników przyrody, w tym: 

(dane  według  rejestru  pomników  przyrody  ze  strony  internetowej  RDOŚ  

we Wrocławiu – stan według 14.02.2012 r.) 

63 pomniki przyrody ożywionej: 



  58 pojedyncze drzewa,  



  3 grupy drzew,  



  2 aleje. 

4 pomniki przyrody nieożywionej: 



 

skałka granitowa marmit,  



 

skałka granitowa w grupie skałek, 



 

odsłonięcie zwietrzeliny granitowej, 



 

zeolizowane głazy narzutowe – graniaki wiatrowe. 

 

Na terenie będącym w zarządzie Nadleśnictwa „Śnieżka” znajduje się 5 zarejestrowanych 

pomników przyrody.  

 

Tab.4. Pomniki przyrody na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo 

„Śnieżka” 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Na  podkreślenie  zasługuje  pomnik  przyrody  –  świerk  pospolity,  który  rośnie  

w  bezpośrednim  sąsiedztwie  Kowar  w  dzielnicy  Wojków,  przy  niewielkiej  dróżce 

prowadzącej do Gruszkowa. 

Jak podają Wł. Kusiak, A. Węgiel, K. Borkowski i Wł. Danielewicz w książce pt „Najgrubsze 

drzewa  Lasów  Państwowych”  (2008)  jest  to  najgrubszy  świerk  pospolity  w  Lasach 

Państwowych.  Dla  porównania  w  Europie  najgrubszy  świerk  ze  Szwecji  (Asby)  ma  obwód 

480 cm. 

Gatunek/ rodzaj 

obiektu  

Wiek 
[lata]  

Obwód 

[cm]  

Wysokość 

[m]  

Lokalizacja    

L-ctwo  

Jodła pospolita  

250  

382  

31  

Przełęcz  

Świerk pospolity   200  

412  

30  

Gruszków  

Wiąz górski 

180  

314  

21  

Janowice  

Buk pospolity 

200  

371  

31  

Janowice  

Buk pospolity, 

Wiąz górski  

(grupa 2 drzew)  

150  

405,  
 365  

8 

(złamany 

przez 

wiatr – 

wcześniej 

– 32 ), 

 32  

Janowice  

W opracowaniu tym pomnik przyrody – jodła pospolita z leśnictwa Przełęcz zaliczana 

jest  także  do  jednych  z  najgrubszych  okazów  tego  gatunku,  które  rosną  na  terenie 

zarządzanym przez Lasy Państwowe. Zajmuje ona na tej liście 9 miejsce. 

 

Ochrona gatunkowa zwierząt - ochrona strefowa  

Na obszarze Nadleśnictwa „Śnieżka” zostały wyznaczone 2 strefy ochrony wokół miejsc 

rozrodu i regularnego przebywania: 



  cietrzewia  – Tetrao tetrix – rozporządzeniem nr 1  

Wojewody Dolnośląskiego z dn. 02.02.2000 r., 



  bielika – Haliaeetus albicilla –  decyzją SR.V.6631/s/5/KM07  

Wojewody Dolnośląskiego  z dn. 24.10.2007 r. 

 

Tab.5. Ostoje zwierząt chronionych 

Lp. 

Gatunek 

Powierzchnia razem [ha] 

Lokalizacja 

1 

Cietrzew 

188,92 

Leśnictwa 

 Przesieka, Borowice 

2 

Bielik 

16,42 

(w tym: 
ochrona całoroczna - 5,96 
ochrona okresowa - 10,46) 

Leśnictwo Podgórzyn 

Ogółem 

205,34 

 

 

Zgodnie  z  Art.  60  pkt.  6  ustawy  z  dnia  16  kwietnia  2004  r.  o  ochronie  przyrody  

(Dz. U. z 2009 r.  Nr 151, poz. 1220 ze zm.) w strefach ochrony, bez zezwolenia regionalnego 

dyrektora ochrony środowiska zabrania się: 

1)  przebywania  osób,  z  wyjątkiem  właściciela  nieruchomości  objętej  strefą 

ochrony, oraz osób sprawujących zarząd i nadzór nad obszarami objętymi strefą 

ochrony,  oraz  osób  wykonujących  prace  na  podstawie  umowy  zawartej  

z właścicielem lub zarządcą, 

2)  wycinania drzew i krzewów; 

3)  dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli nie jest to związane z potrzebą 

ochrony poszczególnych gatunków; 

4)  wznoszenia obiektów, urządzeń i instalacji. 

Oprócz  zatwierdzonych  odpowiednimi  aktami  prawnymi  stref  ochronnych 

wyznaczono na terenie Nadleśnictwa „Śnieżka” strefy funkcjonalne.  

Takich obszarów wyznaczono siedem, częściowo pokrywają się z granicami stref ochronnych 

(Pałucki, 2007): 



  1 strefa dotyczy bociana czarnego,  



  2 strefa – bielika,  



  3 strefa – puchacza, 



  od 4 do 7 strefy - to ostoje chronione cietrzewia.