NY 14.indd

w n u m e r z e

maj 2014

issn 2300-1445

w fi rmie

P r z y k ł a d y R o z w i ą z a n i e p r o b l e m ó w K o m e n t a r z e P o r a d y

ontrole

Rozmowa z Aleksandrą Rutkowską, radcą prawnym w EY

Kontrola celna skupi się na obszarach,
które mogą przynieść korzyści dla budżetu

Ministerstwo Finan-
sów opublikowa-
ło Strategiczny Plan
Kontroli na 2014 r.

Szczególny nacisk kładzie się w nim
na wzmożenie kontroli w tych obsza-
rach, w których ich efekty fi nansowe były
w 2013 r. wyższe niż w poprzednim roku.

Czy plan zakłada kontrole w jakichś okre-
ślonych branżach?
Tak. Organy celne skupią swoją uwagę
w zakresie kontroli dotyczących benzyn,
olejów napędowych i smarowych, olejów
opałowych oraz alkoholu etylowego ska-
żonego i wyrobów na jego bazie.

Czy to efekt tego, że w tych obszarach nie-
prawidłowości są wykrywane najczęściej?
Owszem. Tylko w przypadku benzyn, olejów
napędowych i smarowych efekty kontroli
przeprowadzonych w I półroczu 2013 roku
oszacowano na 100,4 mln zł (o 20% wyż-
sze niż w analogicznym okresie 2012 roku),
a wartość zajętych towarów na 8,3 mln zł
(wzrost aż o 45%). Także kontrole w zakre-
sie olejów opałowych tylko w I półroczu
2013 roku przyniosły Skarbowi Państwa
142,3 mln zł, czyli niemal dwa razy wię-
cej, niż w analogicznym okresie 2012 roku.
Z kolei w zakresie alkoholu skażonego ce-
chowały się ponad trzykrotnie wyższą efek-
tywnością niż w 2012 roku, dzięki czemu
Skarb Państwa zyskał 26,2 mln zł. Nic
dziwnego zatem, że to wokół tych obsza-
rów mają się koncentrować kontrole Służ-
by Celnej również w 2014 roku.

Obserwując prowadzone kontrole celne
można dostrzec jakieś nowe tendencje?
Coraz częstsze są kontrole akcyzowe prze-
prowadzane nie tylko u tradycyjnych po-
datników tego podatku (producenci czy
importerzy wyrobów akcyzowych), ale także
u podmiotów zużywających te wyroby. Jed-
nym z częściej eksploatowanych tematów

jest chociażby zużycie olejów smarowych lub
alkoholu skażonego, objętych co do zasady
zwolnieniem ze względu na przeznaczenie.
Trzeba też podkreślić, że intensyfikacja roz-
miarów prowadzonych przez organy celne
działań idzie często w parze z bardzo rygory-
styczną interpretacją przepisów – szczegól-
nie w zakresie wymogów dokumentacyjnych
zwolnień z podatku. Zdarza się, że nawet
niewielkie uchybienie przepisom w zakresie
zwolnień jest wykorzystywane jako pretekst
do zakwestionowania zwolnienia w całym
kontrolowanym okresie i w pełnej wysoko-
ści. Organy korzystają ponadto nie tylko
z materiału dowodowego zgromadzonego
w toku kontroli, ale także z informacji uzy-
skanych w toku czynności sprawdzających
i kontroli krzyżowych czy też w odniesieniu
do wewnątrzwspólnotowego nabycia olejów
smarowych z danych z systemu INTRASTAT.
Kontroli nie wstrzymało nawet zadanie przez
NSA pytania prejudycjalnego do Trybunału
Sprawiedliwości UE w sprawie objęcia ole-
jów smarowych przepisami polskiej ustawy
akcyzowej (postanowienie NSA z 5 marca
2013 r., I GSK 780/11).

Jak przedsiębiorcy powinni przygotować
się do kontroli celnych?
Opisane podejście Służby Celnej może się
w najbliższym czasie tylko nasilić. Dlatego
warto jak najszybciej dokonać przeglądu
rozliczeń akcyzowych w celu przygotowa-
nia się do ewentualnych kontroli. W tym
zakresie warto zweryfikować prowadzoną
ewidencję wyrobów akcyzowych. Nierzad-
ko może się bowiem okazać, że nawet bra-
ki w prowadzonej na bieżąco ewidencji da
się uzupełnić na podstawie danych posia-
danych i gromadzonych przez podatników
w inny sposób. Niestety od momentu, gdy
dowiadujemy się o kontroli do jej wszczę-
cia, jest bardzo mało czasu – dlatego warto
o wszystkim pomyśleć wcześniej.



Rozmawiał Tomasz Ciechanowski

FIRMY TRANSGRANICZNE

Należy tak planować działalność za
granicą, by stratę móc rozliczyć
w Polsce

EWIDENCJA SPRZEDAŻY

Kasę fi skalną przedsiębiorca powinien
zainstalować w tym miejscu, w którym
dokonuje sprzedaży

OBOWIĄZEK PODATKOWY

Przedsiębiorca wykonujący usługi
budowlane powinien rozpoznać
obowiązek podatkowy w zakresie VAT
w momencie wystawienia faktury

OPODATKOWANIE VAT

Gmina może być podatnikiem VAT, jeśli
świadczy usługi na podstawie umowy
cywilnoprawnej

KOSZTY PODATKOWE

Firma może zaliczyć do swoich kosztów
wydatki, które poniosła na uzyskanie
certyfi katu przez inny podmiot

VAT OD SAMOCHODÓW

Cesja umowy leasingu z ojca na syna
skutkować będzie utratą prawa
do pełnego odliczenia VAT od rat
leasingowych samochodu

UMOWY CYWILNOPRAWNE

Umowę zlecenia można zawrzeć
z pracownikiem lub przedsiębiorcą

1 0

UPRAWNIENIA PRACOWNIKÓW

Zatrudniony musi wiedzieć, że jest
kontrolowany

1 2

ROZWIĄZYWANIE UMÓW O PRACĘ

Okres wypowiedzenia można skrócić,
np. gdy fi rma upada

1 3

WYPADKI PRZY PRACY

Stres podczas wykonywania obowiązków
służbowych może być przyczyną
wypadku przy pracy

1 4

TERMIN WYPOWIEDZENIA

Wypowiedzenie może dojść
do skutku nawet w sobotę

1 6

Firmy transgraniczne

Wydawca: Norbert Pawlikowski
Redaktor: Tomasz Ciechanowski
Druk: Paper&Tinta
Nakład: 1500 egz.
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a
Tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10
e-mail: cok@wip.pl
NIP: 526-19-92-256
Numer KRS: 0000098264
– Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy,
Sąd Gospodarczy XIII
Wydział Gospodarczy Rejestrowy
Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł

Kłopoty z rozliczaniem

już się pojawiły

Tomasz Ciechanowski

redaktor prowadzący

Dnia 1 kwietnia weszły w życie nowe prze-
pisy dotyczące odliczenia VAT m.in. przy
zakupie lub leasingu samochodów służ-
bowych. Podmioty, którym przysługiwało
prawo odliczenia VAT przed tą datą, zacho-
wają je, jeżeli faktyczne wydanie samo-
chodu nastąpiło przed 1 kwietnia 2014
r., a zarejestrowanie umowy w urzędzie
skarbowym do 2 maja. Problem pojawia
się, jeżeli podatnik, który wziął samochód
w leasing, chciałby dokonać cesji na inny
podmiot prowadzący działalność - będzie
to skutkować utratą możliwości pełnego
odliczenia VAT od rat leasingowych.
Kłopoty budzi też kwestia zaliczania
do kosztów wydatków ponoszonych przez
przedsiębiorców. Tym razem zajęliśmy się
wydatkami, jakie firma poniosła w imieniu
i na rzecz innego podmiotu, ale zaliczyła
je do swoich kosztów podatkowych. Tak
będzie w przypadku uzyskiwania aprobat
technicznych i certyfikatów.
Nie zabrakło też porad z prawa pracy. Po-
ruszyliśmy m.in. temat obowiązku infor-
mowania zatrudnionego o tym, że jest
kontrolowany, a także możliwości skróce-
nia okresu wypowiedzenia.

Zapraszamy do korzystania
z Telefonicznego Pogotowia
Księgowego

Dyżury odbywają się
w godz. 11.00–13.00.
Najbliższe dyżury ekspertów z zakresu VAT,
PIT i CIT odbędą się 14 i 21 maja,
a z rachunkowości 7 i 28 maja 2014 r. pod
numerem tel. 22 318 07 36.

Należy tak planować działalność za granicą,
by stratę móc rozliczyć w Polsce

Problem

Polska spółka działała na Słowacji za pośrednictwem swojego oddziału.

Dochód z jego działalności podlegał w całości opodatkowaniu podatkiem
dochodowym na Słowacji, więc w Polsce spółka nie płaciła podatku. W ostatnim
roku oddział wygenerował stratę, zatem spółka postanowiła ostatecznie go
zlikwidować. Spółka chce rozliczyć stratę w Polsce, ale nie jest pewna, czy może
to zrobić? Jak powinna postąpić, aby w razie kontroli nie było kłopotów?

Odpowiada urząd

Wojewódzki Sąd Administracyjny

w Krakowie

Dla rozstrzygnięcia tej sprawy podstawo-
we znaczenie ma wyrok Trybunału Spra-
wiedliwości UE w sprawie C-414/06 Lidl
Belgium. W wyroku tym TSUE stwierdził,
że różnicowanie sytuacji podatkowej spół-
ki w zakresie możliwości odliczenia strat
poniesionych przez jej zakład w zależno-
ści od tego, czy ma on siedzibę w tym sa-
mym państwie członkowskim co spółka,
może prowadzić do ograniczenia zasady
swobody przedsiębiorczości.
Będzie tak, jeśli sytuacja podatkowa spół-
ki mającej statutową siedzibę w państwie
członkowskim i posiadającej stały zakład
w innym państwie członkowskim jest
mniej korzystna, niż byłaby w przypad-
ku, gdyby zakład ten był położony w pań-
stwie członkowskim siedziby spółki.
W niniejszej sprawie występuje ograni-
czenie swobody przedsiębiorczości, gdyż
sytuacja prawnopodatkowa polskiej spół-
ki mającej siedzibę na terenie Słowacji
jest mniej korzystna, niż gdyby oddział
ten był położony w Polsce.

P A M I Ę T A J

Ograniczenie swobody przedsiębiorczości moż-
na dopuścić jedynie wtedy, gdy jest uzasadnio-
ne nadrzędnymi względami interesu ogólnego.

Powinno ono ponadto być odpowiednie
dla zagwarantowania realizacji danego
celu i nie wykraczać poza to, co jest nie-
zbędne do jego osiągnięcia.

Ograniczenie swobody działalności

Za prawnie uzasadnione ograniczenia

zasady swobody przedsiębiorczości

należy uznać w szczególności względy

interesu ogólnego w postaci ochrony

władztwa podatkowego, zapobiegania

ryzyku podwójnego uwzględnienia strat

i przeciwdziałania unikaniu opodatkowania.

Odnośnie do pierwszego ze wskazanych
uzasadnień ograniczeń zasady przedsię-

biorczości TSUE przypomniał, że przyzna-
nie spółkom prawa wyboru w zakresie
uwzględniania ich strat w państwie człon-
kowskim położenia ich zakładu lub w in-
nym państwie członkowskim naruszyłoby
w znacznym stopniu wyważony podział
władztwa podatkowego między pań-
stwami członkowskimi, jako że podsta-
wa opodatkowania zostałaby zwiększona
w pierwszym państwie i zmniejszona
w drugim.
Cel polegający na ochronie podziału
władztwa podatkowego między dwoma
zainteresowanymi państwami członkow-
skimi, który znajduje odzwierciedlenie
w postanowieniach umowy o unikaniu
podwójnego opodatkowania, może uza-
sadniać system podatkowy danego pań-
stwa członkowskiego, biorąc pod uwagę,
że chroni on równowagę między prawem
opodatkowania zysków a możliwością od-
liczenia strat.

U W A G A

Przyjęcie, że straty stałego zakładu niebę-
dącego rezydentem mogłyby być odliczane
od dochodu spółki głównej, skutkowałoby
zezwoleniem tej spółce na dowolny wybór pań-
stwa członkowskiego, w którym uwzględniłaby
ona takie straty.

Odnośnie do zapobieżenia ryzyku podwój-
nego uwzględniania strat stwierdzono,
że powstaje ono m.in. w sytuacji, gdy nie
można wykluczyć, że spółka w państwie
członkowskim, w którym znajduje się jej
siedziba, uwzględni straty poniesione
przez należący do niej stały zakład po-
łożony w innym państwie członkowskim
i że mimo odliczenia te same straty zo-
staną uwzględnione w późniejszym cza-
sie w państwie członkowskim, w którym
położony jest stały zakład, gdy osiągnie
on zyski, uniemożliwiając w ten sposób
państwu członkowskiemu, w którym spół-
ka główna ma siedzibę, opodatkowanie
tych zysków.
Przy ocenie proporcjonalności ograni-
czenia należy wziąć pod uwagę warunki
określone w wyroku C-443/06 Marks &
Spencer (wyrok w sprawie Lidl Belgium,
pkt 46-52), które choć dotyczyły kwe-

Kup książkę

Firmy transgraniczne

stii opodatkowania strat w stosunkach
pomiędzy spółką dominującą a spół-
ką zależną, to zgodnie z orzeczeniem
w sprawie Lidl Belgium mają zastoso-
wanie w drodze analogii także do oceny
strat wygenerowanych przez zakład ma-
jący siedzibę w innym państwie członkow-
skim niż spółka.
Zdaniem Trybunału stanowiący ograni-
czenie przepis wykracza poza to, co jest
niezbędne do osiągnięcia istoty zamie-
rzonych celów, w sytuacji gdy spółka za-
leżna niebędąca rezydentem wyczerpała
możliwości uwzględnienia strat ponie-
sionych w państwie, w którym jest re-
zydentem, w danym roku podatkowym
w drodze wniosku o udzielenie ulgi, jak
również w poprzednich latach podat-
kowych, w razie potrzeby poprzez prze-
kazanie tych strat osobie trzeciej lub
pokrycie tych strat dochodami uzyskany-
mi przez spółkę zależną w poprzednich
latach podatkowych oraz nie ma możli-
wości uwzględnienia strat zagranicznej
spółki zależnej w państwie, w którym
jest ona rezydentem, w kolejnych latach
podatkowych przez nią samą bądź przez
osobę trzecią, w szczególności w przy-
padku zbycia spółki zależnej na rzecz tej
osoby trzeciej. Jeśli spółka dominująca
będąca rezydentem wykaże władzom po-
datkowym, że warunki te są spełnione,
byłoby sprzeczne z art. 43 i 48 Traktatu
odmówić jej możliwości odliczenia od jej
dochodu podlegającego opodatkowaniu
w tym państwie członkowskim strat po-
niesionych przez jej spółkę zależną nie-
będącą rezydentem.

W a ż n e

Należy stwierdzić, że likwidacja oddziału
zagranicznego spółki wymaga przyjęcia,
że na gruncie art. 7 ust. 5 ustawy o CIT spółce
przysługuje uprawnienie do rozliczenia w Pol-
sce straty, jaką poniósł oddział działający w in-
nym państwie członkowskim, jeśli z powodu
całkowitej likwidacji tego oddziału spółka nie
mogła rozliczyć tej straty za granicą.

Jedynie taka wykładnia spełni wymóg
prawa wspólnotowego, aby korzysta-
nie przez państwo członkowskie z au-
tonomii w zakresie regulacji podatków
bezpośrednich nie naruszyło zasady
swobody przedsiębiorczości, poprzez
tworzenie sytuacji dyskryminujących
jedne podmioty gospodarcze, np. posia-
dające zakłady zagraniczne w obszarze
UE, względem innych (spółki działają-
ce jedynie przez zakłady krajowe). Dys-
kryminacja przejawiłaby się wówczas
poprzez pozbawienie pierwszej katego-

rii podmiotów gospodarczych możliwości
odliczenia straty w jakimkolwiek syste-
mie podatkowym: i prawa rodzimego,
i prawa państwa, w którym działał za-
kład zagraniczny.

(Na podstawie wyroku WSA w Krakowie
z 2 lipca 2013 r., I SA/Kr 592/13)

Odpowiada ekspert

Grzegorz Baran

doradca podatkowy

w KPP Baran & Pluta

Działalność polskiej spółki na Słowacji
pod postacią jej oddziału może przy-
nieść wiele korzyści podatkowych, jak
choćby możliwość odliczenia całego
VAT przy zakupie samochodu osobo-
wego.
Są więc korzyści, ale mogą również po-
wstać niekorzystne dla polskiej spółki
konsekwencje, jak np. brak możliwości
rozliczenia straty podatkowej oddziału
słowackiego w jej zeznaniu rocznym.
Będzie to miało istotne znaczenie
w przypadku podjęcia decyzji o likwi-
dacji oddziału.

P A M I Ę T A J

Przepisy podatkowe w Polsce z reguły są tak
skonstruowane, iż rzadko przynoszą podwójne
profi ty z określonych struktur biznesowo-
-organizacyjnych, za jakie można by uznać brak
konieczności opodatkowania dochodu zagranicz-
nego oddziału w Polsce i do tego możliwość
odliczania strat podatkowych tego oddziału
również w Polsce.

Zgodnie z postanowieniem art. 17 ust. 1
pkt 3 ustawy o CIT, dochody osiągane
poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej
przez podatników określonych w art. 3
ust. 1 tej ustawy (mających siedzibę
lub zarząd na terytorium Polski) – jeże-
li umowa międzynarodowa, której Pol-
ska jest stroną, tak stanowi – są wolne
od podatku.
Zaglądamy więc do umowy między-
narodowej i widzimy, że na podstawie
art. 24 ust. 1 polsko-słowackiej umowy
w sprawie unikania podwójnego opo-
datkowania w zakresie podatków od do-
chodu i majątku (Dz.U. z 1996 r. nr 30,
poz. 131 z późn. zm.), jeżeli osoba ma-
jąca miejsce zamieszkania lub siedzibę
w Polsce uzyskuje dochód lub posiada
majątek, który zgodnie z postanowienia-

mi tej umowy może być opodatkowany
w Republice Słowacji, to Polska zwolni
taki dochód lub majątek z opodatkowa-
nia. Na tym etapie to bardzo korzystne
rozwiązanie, ale idąc dalej w analizie
przepisów ustawy o CIT, niestety docie-
ramy do art. 7 ust. 3 pkt 1.

Bez opodatkowania

Przy ustalaniu dochodu stanowiącego

podstawę opodatkowania nie uwzględnia

się przychodów ze źródeł przychodów

położonych na terytorium Rzeczpospolitej

Polskiej lub za granicą, jeżeli dochody

z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu

podatkiem dochodowym albo są wolne

od podatku.

Co to oznacza w naszym przypadku?
Analizując wszystkie wyżej przytoczone
uregulowania, oznacza to potwierdzenie
tezy postawionej już na początku, że pol-
ska spółka nie będzie mogła rozliczyć
w Polsce straty podatkowej poniesionej
przez jej słowacki oddział. Z założenia bo-
wiem wszystkie dochody takiego oddziału
będą opodatkowane w Republice Słowa-
cji, co automatycznie powoduje, iż tylko
ten oddział mógłby powstałą stratę od-
liczać od wygenerowanych przez siebie
dochodów, oczywiście zgodnie z przepi-
sami słowackiego prawa podatkowego.
Polska spółka decydując się na likwida-
cję takiego oddziału, nie tylko poniesie
straty w sensie ekonomicznym (bilan-
sowym), ale także nie uzyska tarczy po-
datkowej z omawianego wyżej tytułu.
Powinna więc moim zdaniem większą
uwagę przyłożyć do planowania podat-
kowego wcześniej opracować strategię
transakcji handlowych ze swoim zagra-
nicznym oddziałem.

W s k a z ó w k a

Polska spółka powinna – po pierwsze – przewi-
dzieć wariant przyszłej likwidacji zagranicznego
oddziału i po drugie – przewidzieć również
możliwość przeniesienia przynajmniej części
kosztów podatkowych słowackiego oddziału
do Polski poprzez transakcje handlowe.

Takie działania pomniejszyłyby dochód
do opodatkowania w Polsce i częściowo
zniwelowały stratę oddziału, niemożliwą
do wykorzystania w Polsce.

Podstawa prawna

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku docho-
dowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U.
z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.).

Kup książkę