background image

61.Mała konstytucja z 20.II.1919r. Naczelnik Państwa i rząd. 
 
Mała  konstytucja,  powierzając  stanowisko  Naczelnika 
Państwa  Józefowi  Piłsudskiemu,  stanęła  na  stanowisku 
koncentracji  władzy  państwowej  w  Sejmie  Ustawodawczym. 
Wyrażało się to w wyposażeniu sejmu we władzę suwerenną, 
w  nieokreśleniu  jego  kadencji  i  uzależnieniu  od  niego 
organów  wykonawczych,  Naczelnika  Państwa  i  ministrów. 
Sejm  Ustawodawczy  stawał  się  w  ten  sposób  źródłem 
wszelkiej  władzy.  Jego  głównym  zadaniem  było  uchwalenie 
ustawy  zasadniczej  –  konstytucji  (stąd  nazwa  Sejm 
Ustawodawczy,  czyli  Konstytuanta).  Sejmowi  przysługiwało 
wyłączne  uprawnienie  do  uchwalania  ustaw,  które  ogłaszał 
marszałek  sejmu  za  kontrasygnatą  prezydenta  ministrów  i 
właściwego ministra. Naczelnik Państwa i ministrowie zostali 
podporządkowani sejmowi. Naczelnik Państwa reprezentował 
państwo  w  stosunkach  międzynarodowych  i  stał  na  czele 
administracji cywilnej i wojskowej. Za swą działalność ponosił 
odpowiedzialność  przed  sejmem. Każdy  jego  akt  państwowy 
wymagał  dla  swej  ważności  kontrasygnaty  właściwego 
ministra.  Na  podstawie  porozumienia  z  sejmem  Naczelnik 
Państwa  powoływał  rząd.  Ministrowie  indywidualnie,  a  rząd 
solidarnie  odpowiadali  za  swą  działalność  przed  sejmem.  W 
chwili  zagrożenia  bytu  państwowego,  spowodowanego 
niepowodzeniami  w  wojnie  z  Rosją  Radziecką,  utworzona 
została  ustawą  z  1  lipca  1920r.  Rada  Obrony  Państwa, 
specjalny  organ  rządowo-  parlamentarny  o  charakterze 
przejściowym. 

Powołanie 

Rady 

Obrony 

Państwa 

spowodowało  ograniczenie  uprawnień  sejmu.  W  jej  skład 
weszli:  Naczelnik  Państwa  jako  przewodniczący,  marszałek 
Sejmu  Ustawodawczego,  10  posłów  wybranych  przez  sejm  i 
reprezentujących 

stronnictwa 

sejmowe, 

premier, 

ministrów,  3  przedstawicieli  wojska  mianowanych  przez 
Naczelnego Wodza. Rada decydowała o wszystkich sprawach 
związanych  z  prowadzeniem  i  zakończeniem  wojny  oraz 
zawarciem pokoju.