background image

Egzamin dla Aktuariuszy z 9 października 2006 r. 
 
Prawdopodobieństwo i Statystyka 
 
Zadanie 1 
 

(

)

1

1

+

+

=

n

n

n

n

EX

EX

X

X

E

ODP

 

(

)

(

)

(

)

(

)

(

)

(

)

(

)

[

]

1

1

2

2

2

1

2

1

1

1

1

1

1

1

=

=

=

+

=

=

=

+

=

=

=

=

+

+

+

+

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

X

P

X

X

P

X

P

X

X

P

X

P

X

X

P

X

X

E

(

)

(

)

(

)

(

)

[

]

(

)

(

)

+

=

=

=

+

=

=

=

+

=

=

=

+

+

+

+

2

2

2

4

1

1

3

3

3

1

3

1

1

1

n

n

n

n

n

n

n

n

n

X

P

X

X

P

X

P

X

X

P

X

P

X

X

P

(

)

(

)

(

)

(

)

[

]

(

)

(

)

3

3

3

9

2

2

3

3

3

2

6

1

1

1

=

=

=

+

=

=

=

+

=

=

=

+

+

+

+

n

n

n

n

n

n

n

n

n

X

P

X

X

P

X

P

X

X

P

X

P

X

X

P

3

2

1

3

2

1

3

1

2

1

7

3

2

3

2

9

)

0

0

(

6

2

1

4

3

1

3

1

3

3

1

2

1

2

3

1

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

+

+

=

+

+

+

+

+

+

+

+

 

3

2

1

1

3

2

,

p

p

p

EX

EX

n

n

+

+

+

 

ROZKŁAD STACJONARNY: 



=

=

=

+

=

+

=

+

+

1

3

1

2

3

3

1

2

2

1

1

3

2

1

3

2

3

2

3

1

2

1

3

1

3

1

2

1

3

1

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

 

1

3

2

1

=

+

+

p

p

p

 

8

3

,

4

1

,

8

3

1

3

2

3

2

1

1

1

1

=

=

=

=

+

+

p

p

p

p

p

p

 

125

,

0

8

1

8

32

33

4

8

33

8

3

3

4

1

2

8

3

8

3

7

4

1

3

8

3

2

2

=

=

=

=

+

+

+

+

=

ODP

 

 
Zadanie 2 
 

(

)

=

=

=

=

1

)

(

k

N

N

k

N

P

k

N

M

E

EM

 

)

2

,

1

(

   

)

1

(

)

(

)

(max

=

<

=

<

t

t

t

X

P

t

P

k

k

 

1

max

)

1

(

=

k

t

k

f

 

+

+

=

+

+

=

+

=

=

=

=

+

2

1

1

0

1

0

1

1

1

1

1

1

)

1

(

1

)

1

(

max

k

k

w

k

kw

dw

w

w

k

w

t

dt

t

kt

E

k

k

k

k

 

=

=

=





+

+

+

+

=

1

1

3

3

)

1

(

2

)

1

(

2

!

)!

2

(

1

k

k

k

k

N

p

p

k

k

p

p

k

k

k

k

EM

 

=

=

=

=

+





+

=

=

+

=

+





+

+

=

1

2

3

2

1

3

3

3

1

)

1

(

1

)

1

(

2

1

1

1

)

1

(

1

2

2

1

k

n

r

n

k

p

p

p

n

n

n

n

k

p

p

p

k

k

k

4

4

4

4

4

8

4

4

4

4

4

7

6

 

background image

(

)

=

=

=

+





+

=

2

2

2

2

3

2

2

)

1

(

1

2

)

1

(

)

1

(

2

1

2

1

1

)

1

(

1

)

1

(

1

2

1

n

n

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

n

n

n

p

p

=

+

+

=

+

+

+

=

3

2

3

2

3

2

1

)

1

)(

1

(

1

2

1

1

2

2

1

2

2

)

1

(

2

1

2

1

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

 

p

p

p

p

p

p

p

p

p

2

1

2

1

2

1

2

1

2

1

1

1

)

1

(

2

1

1

2

3

3

2

3

=

+

=

+

+

=

 

 
Zadanie 3 
 

2

σ

x

=

 

(

)

(

)

x

µ

y

n

x

µ

X

n

i

i

e

x

e

x

L

8

2

2

2

2

2

1

2

1





Π





Π

=

 

(

)

(

)

x

µ

y

x

n

x

µ

X

x

n

L

i

i

8

)

8

ln(

2

2

)

2

ln(

2

ln

2

2

Π

Π

=

 

(

)

(

)

0

8

2

2

2

2

2

2

2

=

+

+

=

x

µ

y

x

n

x

µ

X

x

n

x

i

i

 

(

)

(

)

0

4

=

+

=

x

µ

y

x

µ

X

µ

i

i

 

(

)

(

)



+

=

=

+

=

+

n

σ

µ

N

µ

Y

X

µ

µ

n

Y

n

µ

n

X

n

µ

y

µ

X

i

i

2

8

,

0

;

ˆ

,

5

4

ˆ

0

4

4

4

 

(

)

(

)

(

)

(

)

n

µ

y

µ

X

x

σ

x

nx

µ

X

µ

y

i

i

i

i

8

4

ˆ

ˆ

0

8

8

4

2

2

2

2

2

2

+

=

=

=

+

 

moŜna pokazać, Ŝe to jest maximum 

(

)

(

)

+

+

+

=

2

2

2

2

4

8

4

2

)

(

µ

nE

X

µ

E

X

E

µ

nE

y

µ

E

y

E

LICZ

E

i

i

i

i

 

(

)

+

=

2

2

2

4

µ

σ

n

y

E

i

 

(

)

+

=

2

2

2

µ

σ

n

X

E

i

 

(

)

2

2

2

2

2

8

,

0

4

2

,

0

8

,

0

5

4

σ

µ

n

µ

n

σ

n

µ

n

Y

n

Y

X

E

y

µ

E

i

+

=



+

+

=





+

=

 

(

)

2

2

2

2

2

8

,

0

2

,

0

8

,

0

5

4

σ

µ

n

µ

n

µ

n

σ

n

X

n

Y

X

E

X

µ

E

i

+

=

+



+

=





+

=

 

2

2

2

8

,

0

µ

n

σ

µ

E

+

=

 

(

)

(

)

=

+

+

+

+

+

+

+

+

+

=

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

4

2

,

3

8

,

0

8

4

4

8

,

0

8

,

0

2

4

)

(

µ

n

σ

σ

µ

n

µ

n

σ

n

µ

n

σ

σ

µ

n

µ

n

σ

n

LICZ

E

(

)

(

)

)

4

8

(

4

8

4

2

2

,

3

4

,

6

4

8

,

0

6

,

1

4

2

2

2

=

+

+

+

+

+

+

+

=

n

σ

n

n

n

n

n

n

µ

n

n

σ

 

4

8

8

8

)

4

8

(

ˆ

2

2

=

=

n

n

a

n

n

σ

σ

E

 

 
 
 

background image

Zadanie 4 
 
a – liczba białych 
76-a – czarne 

max

10

76

4

76

6

)

6

(













=

a

a

b

P

 

sprawdzamy i wychodzi max dla a=46 
 
Zadanie 5 
 

 

)

1

,

0

(

    

1

)

(

>

=

<

t

X

t

t

Y

P

t

Z

P

 

=

=

=

0

0

1

6

1

4

1

1

4

1

6

1

4

1

4

1

6

1

dx

e

e

dydx

e

e

x

t

t

x

x

t

t

x

y

 

5

,

0

2

3

2

2

3

3

1

3

2

1

1

1

6

1

4

1

4

1

4

1

0

1

6

1

4

1

=

+

=

+

=

+

=

+

=

=

+

t

t

t

t

t

t

t

t

t

e

t

t

x

 

6t=t+2 
5t=2 
t=0,4 czyli odpowiedź C prawidłowa 
 
Zadanie 6 
 
Przy załoŜeniu symetrii F(0)=0,5 

(

)

=

=

=

<

>

)

7

,

6

,

5

,

4

,

3

(

1

3

  

lub

  

7

0

K

P

K

K

P

 

64

7

1024

112

1024

912

1

2

1

7

10

6

10

5

10

4

10

3

10

1

10

=

=

=





+





+





+





+





=

 

 
Zadanie 7 
 

(

)

2

10

10

;

10

σ

m

N

S

 

(

)

2

25

25

;

25

σ

m

N

S

 

 
 

background image

(

)

(

)

2

25

:

11

10

10

25

10

10

;

cov

;

cov

σ

S

S

S

S

S

=

+

=

 

(

)

(

)

25

25

2

2

25

10

5

2

25

25

10

10

S

m

S

σ

σ

m

S

S

E

=

+

=

 

(

)

2

2

25

10

6

10

250

100

1

var

σ

σ

S

S

=

=

 

(

)

2

25

2

2

25

2

25

2

10

16

,

0

6

25

4

6

S

σ

S

σ

S

S

E

+

=

+

=

 

 
Zadanie 8 
 

MoŜna zauwaŜyć, Ŝe 

λˆ

 jest równa średniej z tych które co najmniej 2 są równe 

K – wynik dla 
P(K=i) – warunkowe bo 0 niezauwaŜalne 

1

1

!

)

(

=

=

λ

i

e

i

λ

i

K

P

  UCIĘTY POISSON 

do średniej moŜna zdefiniować X taką , Ŝe 

1

1

!

)

(

,

1

)

1

(

)

0

(

=

=

=

=

+

=

λ

k

λ

e

k

λ

k

X

P

e

λ

K

P

X

P

 dla k>=2 

i wtedy 

X

λ

=

ˆ

 

(

)

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

2

2

1

1

1

!

1

1

1

)!

1

(

1

1

1

1

!

k

k

n

λ

λ

λ

λ

λ

n

λ

k

λ

λ

k

e

e

λ

e

e

e

n

λ

λ

e

n

k

k

λ

e

e

k

λ

k

EX

 

λ

e

e

e

λ

e

λ

λ

λ

λ

=

=

1

1

 

=

=

=

=

+

=

=

=

=

=

2

2

1

2

2

!

)

1

(

1

1

1

)!

1

(

1

1

1

1

!

k

k

n

λ

λ

n

λ

k

λ

λ

k

e

e

n

λ

λ

n

e

n

k

k

λ

k

e

e

k

λ

k

EX

 

[

]

λ

λ

λ

e

λ

e

λ

e

+

=

1

1

 

(

)

2

1

1

var

λ

e

λ

e

λ

e

K

λ

λ

λ

+

=

 

( )

[

]

2

2

2

1

1

1

1

1

1

λ

λ

λ

e

e

n

λ

e

λ

e

λ

e

e

λ

e

n

ODP

λ

λ

λ

λ

λ

λ

λ

+

=

+

=

 

 
Zadanie 9 
 

(

)

(

)

(

)

+

+

+

=

+

Π

=

+

i

θ

θ

i

θ

θ

X

θ

θ

θ

L

X

θ

L

2

ln

1

ln

4

2

ln

4

ln

,

2

2

1

1

1

1

4

1

4

1

1

1

1

 

(

)

(

)

+

=

=

+

+

=

i

i

X

θ

X

θ

θ

2

ln

2

ln

4

4

ˆ

0

2

ln

4

2

ln

4

1

1

1

   to max (moŜna 

sprawdzić) 
 
 
 

background image

analogicznie: 

(

)

+

=

i

y

θ

2

ln

2

ln

5

5

ˆ

2

 

załoŜenie: 

θ

θ

θ

=

=

2

1

 

(

)

(

)

+

=

=

+

=

+

=

<

=

<

+

2

0

1

2

)

2

(

2

2

)

2

ln(

t

e

θ

θ

t

w

x

x

θ

e

X

P

t

X

P

 

+

=

=

t

e

θ

t

θ

θ

θ

e

w

θ

2

1

2

1

2

  

)

2

(ln

.

2

)

2

ln(

WYKL

PRZESUN

e

θ

f

θ

t

θ

x

=

+

 bo: 

θ

t

θ

θ

t

e

θ

e

θ

=

2

)

2

ln

(

 

=

=

<

θ

t

t

x

θ

θ

wykl

X

wykl

e

e

θ

t

X

θ

P

0

)

(

)

1

(

1

)

(

 

Γ

+

Γ

+

5ln2

 

o

przesuniet

 

)

1

,

5

(

)

2

ln(

4ln2

 

o

przesuniet

 

)

1

,

4

(

)

2

ln(

y

θ

X

θ

(

)

Γ

+

Γ

+

)

1

,

4

(

2

ln

4

2

ln

)

1

,

5

(

2

ln

5

)

2

ln(

θ

X

θ

θ

y

θ

i

i

 

)

1

,

4

(

),

1

,

5

(

   

5

4

ˆ

ˆ

2

1

Γ

Γ

>

=



>

Y

X

t

Y

X

P

t

θ

θ

P

 

(

)

<

=

<

Γ

t

χ

P

t

X

P

X

)

8

(

)

2

(

2

)

1

,

4

(

 

(

)

347

,

3

05

,

0

)

8

,

10

(

5

4

)

8

(

),

10

(

ˆ

ˆ

2

2

2

1

=

>

=

>

=

=



>

t

t

F

P

t

Y

X

P

χ

Y

χ

X

t

θ

θ

P

 

 
Zadanie 10 
 

Wiemy z zestawu 6.12.2003, Ŝe 

(

)

)

11

(

2

2

2

χ

σ

X

X

i

w

i

 

(

) (

)

05

,

0

)

11

(

ˆ

2

2

1

2

=

<

=

<

χ

a

P

σ

σ

P

 

(

)

=

>

05

,

0

)

11

(

2

χ

b

P

odpowiedź C jest prawidłowa