Jay Friedman, There Oughta Be A Law, Jan 1, 1997
tłum. Łukasz Michalski
105. Trzeba zastosować prawo
There Oughta Be A Law
Jay Friedman, styczeń 1997
artykuł napisany dla ITA Journal
Spędziwszy 34 lata w orkiestrze stwierdzam, że jestem bardzo niezadowolony z powodu
bylejakości zespołowego muzykowania w naszym kraju (mam na myśli muzykalność, jeszcze nigdy
nie poprzybijano tak wielu nut). Obserwuję totalną abdykację dyrygentów z funkcji strażnika
muzycznej odpowiedzialności, zaś u orkiestr brak chęci do przejęcia tych obowiązków. Mam
nadzieję, że na tym negatywnym tle zdołam przekazać kilka użytecznych informacji
i przekonujących opinii, a także, jak mniemam, nieco inspiracji oraz kilka żartów. A więc, bez
dalszych korowodów, naprzód!
TRZEBA ZASTOSOWAĆ PRAWO wobec ludzi grających głośno, kiedy inni (być może
nieliczni) próbują grać cicho. To jak kopanie bezradnego szczeniaka – w tym wypadku delikatnej
frazy. Trzeba być osobą bardzo solidną, by stać się znakomitym muzykiem zespołowym i pokonać
pokusę bycia słyszalnym ponad innymi – a to bardzo rzadka zaleta.
TRZEBA ZASTOSOWAĆ PRAWO wobec dyrygentów angażowanych dlatego, że są „tak
bystrzy”. Jeśli miałoby to być miarodajnym kryterium, to weźmy kogoś z najlepszym wynikiem
maturalnym (w oryginale „najlepszym wynikiem testu SAT”- przyp. tłum.) i zróbmy go dyrektorem
artystycznym. Sam fakt, że potrafisz zapamiętać milion nut, nie oznacza jeszcze, że potrafisz
tworzyć muzykę. Dajcie idiotę, ale z sercem!
TRZEBA ZASTOSOWAĆ PRAWO wobec fagocistów, którzy zawsze grają ostro: im niżej
schodzą, tym ostrzej; uniemożliwiając wszystkim wokół zestrojenie akordów. Za to zawsze grają
głośno!
TRZEBA ZASTOSOWAĆ PRAWO wobec fanów grupy dętej blaszanej Chicago Symphony,
którzy chcieliby brzmieć, jak ta grupa, ale nigdy nie słyszeli koncertu; za to łażą w kółko, grając
wszystko głośno i rozwlekle.
TRZEBA ZASTOSOWAĆ PRAWO wobec ludzi, którzy nienawidzą blachy Chicago
Symphony Orchestra, choć nigdy nie słyszeli koncertu- za to mówią, że gramy wszystko głośno
i rozwlekle. (Następnym razem powiem Wam czym naprawdę jest, według mnie, brzmienie CSO).
TRZEBA ZASTOSOWAĆ PRAWO wobec nauczycieli, którzy zalecają wtykać język w każdy
łuk legato, dla wyrównania nut. Mówią: „może i wychodzą twarde, ale przynajmniej wszystkie
równe”. Dlaczego w tym kraju, czy nawet na świecie, właściwie nikt nie naucza czystego legato? Jeśli
jest nauczane, to na pewno nie jest używane. Czy nikt nigdy nie słuchał wspaniałych wykonawców
ballad? Słyszałeś takie powiedzenie, że „ręka jest szybsza, niż oko”? Cóż, chciałbym to zmienić na
„ręka jest szybsza, niż powietrze”. Ręka trzymająca suwak u niemal wszystkich z nas jest tak szybka
i niezależna, że powietrze nie może za nią nadążyć, więc zamiast łuki „przedmuchiwać”, to się
wokół nich „czaimy”. Zarządzaj swym prawym ramieniem i spraw, aby służyło muzykalności
Twego umysłu (mam nadzieję, że uzyskasz gładki i najpiękniejszy łuk, jaki możesz sobie wyobrazić).
Nigdy nie obawiaj się łuków legato i nigdy nie obawiaj się ataku- to kompletnie różne sprawy i nigdy
nie występują razem.
TRZEBA ZASTOSOWAĆ PRAWO wobec dyrygentów, którzy każą sekcji blaszanej każdą
długą nutę grać forte-piano. Tak naprawdę mówią wówczas: „Jestem zbyt leniwy i/lub zbyt głupi,
aby zrównoważyć całe brzmienie, więc w ten sposób będę miał to z głowy”. „A tak, przy okazji,
jestem również głuchy i dlatego nie zauważam, że każda fraza zaczyna się wielkim, brzydkim
akcentem”.
OK, starczy tego biadolenia. Porozmawiajmy o sprawach pozytywnych, bo moim celem jest
przekształcenie poprzednich negatywów w pozytywy właśnie. Oto kilka ważnych informacji, które
powinien sobie przyswoić każdy puzonista, czy barytonista.
