1
Autorka: Jolanta Okuniewska
EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA, SZKOŁA PODSTAWOWA I ETAP EDUKACYJNY
ODNAWIALNE I NIEODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII
SKRÓCONY OPIS LEKCJI:
Uczeń poznaje odnawialne i nieodnawialne źródła energii. W trakcie wykonywania kolejnych
zadań podczas lekcji uświadamia sobie konieczność oszczędzania energii elektrycznej
w domu i szkole.
CELE LEKCJI:
Uczeń powinien:
znać odnawialne i nieodnawialne źródła energii,
rozumieć pojęcie prąd, energia,
udzielać odpowiedzi na postawione pytania,
rozumieć konieczność oszczędzania energii elektrycznej,
potrafić odczytać instrukcję,
wykonywać proste doświadczenie,
współpracować w grupie.
PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO DLA SZKÓŁ
PODSTAWOWYCH – I ETAP EDUKACYJNY
Treści nauczania – wymagania szczegółowe na koniec klasy III szkoły podstawowej
6. Edukacja przyrodnicza. Uczeń kończący klasę III:
1) obserwuje i prowadzi proste doświadczenia przyrodnicze, analizuje je i wiąże przyczynę
ze skutkiem;
6) podejmuje działania na rzecz ochrony przyrody w swoim środowisku
7) zna wpływ przyrody nieożywionej na życie ludzi, zwierząt i roślin:
c) znaczenie wybranych skał i minerałów dla człowieka (np. węgla)
ADRESACI:
Uczniowie klasy III szkół podstawowych.
PRZEDMIOT: edukacja środowiskowa.
CZAS REALIZACJI : 125 min.
METODY/ FORMY REALIZACJI ZAJĘĆ:
Pogadanka,
Praca z tekstem,
Sfinansowano ze środków
Narodowego Funduszu
Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej
2
Objaśnienie,
Burza mózgów,
Działanie praktyczne,
Obserwacja.
FORMY PRACY:
Indywidualna jednolita i zróżnicowana, grupowa, zbiorowa.
MATERIAŁY POMOCNICZE:
laptopy – 1 na 3 lub 4 osoby,
tablica multimedialna,
rzutnik,
głośniki,
2 szarfy,
łańcuch choinkowy z żaróweczkami.
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
Część wstępna zajęć 30 min.
1. Powitanie uczniów zabawą „Iskierka”.
Iskierkę przyjaźni puszczam w krąg, niech wróci do moich rąk.
Dzieci kolejno począwszy od nauczyciela ściskają dłoń koledze/koleżance. Iskierka
wraca do nauczyciela. Nauczyciel wyjaśnia dzieciom temat zajęć nawiązując do
wędrującej Iskierki. Prąd elektryczny rozchodzi się w przewodach podobnie jak
Iskierka w zabawie. 3 min.
2. Dzieci siadają w kręgu, nauczyciel odczytuje zagadki. 10 min.
To urządzenie takie gorące
jakby nagrzane letnim słońcem
służy mamusi do prasowania
dba o wszystkie ubrania. (żelazko)
Przezroczysta bańka szklana
mądrze tak skonstruowana,
że gdy do niej prąd doleci,
zaraz jasnym światłem świeci. (żarówka)
Świszcze, gwiżdże, parą bucha
Bo gdy przyjdzie zawierucha,
Wrzątek szybko ugotuje
I herbatkę przygotujesz.
(czajnik elektryczny)
Połykam, co na swej drodze spotykam:
Pyłki, ścinki i papierki
A nawet malutkie cukierki. (odkurzacz)
Stoi na szafce, wisi na ścianie
Pilota używasz na żądanie.
Ekranem błyska i świeci,
Bajki wyświetli dla dzieci. (telewizor)
To urządzenie mądre niesłychanie
Odgrzeje szybo zimne danie. (mikrofalówka)
Krótka rozmowa nawiązująca do zagadek i do bezpiecznego korzystania z urządzeń
elektrycznych przez dzieci. 10 min.
3
- Jakie macie inne urządzenia elektryczne w domu?
- Kto obsługuje odkurzacz, żelazko, mikser... w waszym domu?
- Jakie urządzenia wolno wam obsługiwać samodzielnie?
- O czym należy pamiętać podczas obsługiwania sprzętów elektrycznych?
(Nigdy nie dotykaj urządzeń elektrycznych mokrymi rękami! Nie szarp za kabel, gdy
wyłączasz urządzenie z prądu! Urządzenia elektryczne obsługuj w obecności dorosłych i za
ich pozwoleniem!)
3. Zabawa w memory na tablicy interaktywnej – sprzęty elektryczne. 7 min.
Adres internetowy:
http://LearningApps.org/watch?v=pojerne3n
Część właściwa zajęć 55 min.
4. Ułożenie puzzli na tablicy interaktywnej. 5 min.
http://www.jigsawplanet.com/?rc=play&pid=24d36fae70d3
5. Rozmowa kierowana na temat ułożonego obrazka i sposobów produkcji energii
elektrycznej. 10 min.
- Czy widzieliście takie wiatraki?
- Do czego służą?
- W jaki inny sposób człowiek może produkować energię elektryczną?
Prawie cała energia na Ziemi pochodzi od Słońca. Słońce ogrzewa planetę i umożliwia
rozwój życia – roślin, zwierząt. Dawno temu ludzie nauczyli się wykorzystywać energię do
własnych celów. Najpierw korzystali z ognia do ogrzewania jaskini, jako źródła światła i do
przygotowywania jedzenia. Siłę wiatru wykorzystywali do mielenia zboża w wiatrakach,
potem do elektrowni wiatrowych. Wodę wykorzystywano w młynach wodnych, obecnie
w elektrowniach wodnych. Słońce zaczęto wykorzystywać do gromadzenia energii słonecznej
w bateriach słonecznych, a potem do ogrzewania domostw i wody. Taka energia jest energią
odnawialną – źródła jej powstawania się nie wyczerpią. Człowiek powinien inwestować
w rozwój energetyki odnawialnej.
4
Odgadnięcie zagadki.
Pracuje głęboko,
pod czarnym sufitem.
Ludzie palą skarby,
przez niego zdobyte.
(
http://zagadkidladzieci.net/
)
Dzieci wypowiadają się na temat pracy górnika. Ustalają, że skarb wydobywany przez
górnika to węgiel. Nauczyciel pokazuje dzieciom bryłkę węgla, dzieci oglądają go pod lupą,
dotykają, podają określenia – twardy, czarny, brudny, błyszczący. Przypominają, że te
wyrazy to przymiotniki. Podają pomysły na wykorzystanie węgla - ogrzewanie mieszkań,
produkcja lekarstw, w przemyśle chemicznym. 10 min.
Przerwa śródlekcyjna. Zabawa – Wąż. Dzieci tworzą dwa węże. Ostatnie dziecko mocuje
szarfę - wkłada ją za pasek spodni. Dziecko pierwsze usiłuje ten „ogonek” zabrać. 10 min.
Po zabawie nauczyciel rozmawia z dziećmi na temat zmęczenia, zużytkowania energii, którą
ich organizm wytworzył z pokarmu.
Nauczyciel prowadzi rozmowę kierowaną, której wnioskiem jest ustalenie, że węgiel może
się kiedyś skończyć i jest nieodnawialnym źródłem energii. Podobnie może się stać z ropą
naftową, która służy do produkcji paliwa oraz z gazem ziemnym używanym w gospodarstwie
domowym i przemyśle.
Uczniowie ponownie podkreślają, że należy wykorzystywać źródła energii odnawialnej, bo
one się nie kończą.
Obejrzenie filmu na kanale youtube na temat konieczności oszczędzania energii i sposobów
na oszczędności (
http://www.youtube.com/watch?v=1-g73ty9v04
). 5 min.
Wykorzystanie narzędzi technologii informacyjno-komunikacyjnej (TIK)
Zapisanie pomysłów na oszczędzanie energii elektrycznej na plakacie. 15 min.
Wykorzystanie bezpłatnej aplikacji do tworzenia plakatów w internecie:
www.postermywall.com
.
1. Wybieraj rower lub autobus.
2. W domu uszczelnij okna.
3. Obniż temp. o 1 stopień C.
4. Kup energooszczędne żarówki.
5. Wyłączaj z prądu ładowarki.
6. Kupuj urządzenia energooszczędne.
5
Uczniowie pracują w grupach 3 osobowych, wybierają tło plakatu, uzgadniają pomysły
oszczędzania energii, zapisują na plakacie.
Przykładowy efekt pracy:
Gotową pracę/plakat uczniowie zapisują jako zdjęcie w formacie JPG. Zdjęcia zostaną
zamieszczone na stronie klasy lub blogu.
Część końcowa zajęć 15 min.
Uczniowie wypowiadają się na temat zajęć, ich odczuć i wrażeń. Mówią, co ich zaskoczyło,
co było dla nich nowe, a o czym wiedzieli wcześniej.
Na choinkowym łańcuchu dokręcają żaróweczki ci uczniowie, którym zajęcia bardzo się
podobały.
Zadanie pracy domowej: uczniowie mają przygotować materiały do wykonania wiatraczka
(materiały: kolorowy papier, nożyczki, pinezka, listewka 30 cm). Mogą przynieść swoje
wiatraczki na kolejne zajęcia przyrodnicze – pretekst do rozmowy o wietrze i jego mocy.