DR JERZY POGONOWSKI

WST

ĘP.

Szkic niniejszy o Pogonowskich jest tymczasowym ekstraktem z
wi

ększej monografii rodzinnej. Zadaniem jego jest przedstawić w

łównych zarysach rozwój dziejów Rodu od czasów najdawniejszych

do dzi

ś — i ma przede wszystkim znaczenie informacyjne, na który to

charakter jego zwracam uwag

ę. Gdyśmy obaj z Kazimierzem

Pogonowskim z

Łopuszki Małej zorganizowali w dniach 20 i 21 listopada

u. r. 1-szy zjazd Pogonowskich w Warszawie, za zebrane fundusze
rodzinne zarz

ądziliśmy kwerendę archiwalną z całej Polski, kompletując

w ten sposób dane ka

żdego z odgałęzień. — Dziś więc, u kresu pracy

nad niniejszym szkicem, wyra

żam serdeczne podziękowanie

Wszystkim, którzy mi w tej pracy pomogli, a których nazwiska znajduj

ę w źródłach dokumentalnych przy końcu pracy.

Lwów - Sokal, w czerwcu 1928 r.

Dr. Jerzy Pogonowskl.

Legendy o pocz

ątku Pogonowskich. Rzecz o ich herbach.

B. Paprockiego Piotr z Radzikowa z „Gniazda cnoty" daje pocz

ątek

Ogo

ńczykom, którzy byli — wedle jego „Herbów Rycerstwa" Kraków

1584 — „officiosi", lecz „ad potationem et Venerem proclivi". W
kolebce Pogonowskich, Pogonowie podlaskim (bo b

łędnie wywodził

Uruski gniazdo Pogonowskich — z Kujaw) uwa

ża się za najstarszych

Ogo

ńczyków Pogonowskich, wbrew sądowi gałęzi Pogonia

Pogonowskich, u których jest tradycja,

że Pogoń dostali Pogonowscy,

odznaczeni pod Grunwaldem. Tradycja za

ś podlaska głosi, że rycerz

Kasper lub Krzysztof Ogo

ńczyk, wielki wódz, urodzony w czasach walk

Jagie

łły z Krzyżakami, osiadł był zrazu w Dziewulach, a potem w

Pgonowie, nazwanym tak od pogoni wielkiej, któr

ą tam był wyprawił.

łamana w niej noga zrosła mu się cudownie w Dziewulach (blisko

Pogonowa podl. Dziewulscy s

ą herbu Rawicz i Dziuli), których

nazw

ę lokalnie wywodzi etymologja ludowa od słowa „dziw", jako że

„dziw si

ę stał". Niektórzy Pogonowscy twierdzą, że przodek nasz

Kasper Ogo

ńczyk był synem Ogona, brała Powały z Taczewa, po

Grunwaldzie w Pogonowie osiad

łym. Legenda go więc wiedzie od

czasów grunwaldzkich. —
Pomieszanie herbów Ogo

ńczyk i Pogoń u Pogonowskich wyjaśniam

sobie tak: D

ługosz pisze, że metryka koronna zginęła pod Warną r.

1444, wzi

ęta zapewne przez jednego z rycerzy do wykończenia.

Druga metr. kor. datuje si

ę od r. 1447. Pierwsze akty liwskie i

drohickie (te ostatnie niestety w sowieckiej Rosji, nie odpowiadaj

ącej

na odno

śne zapytania) są z roku 1445, ale w najstarszych

zachowanych liwskich i

łukowskich Pogonowskich brak. Li w

Drohiczynie wi

ęc załatwiali akty dobrej woli. Co ciekawsze, nie ma ich

w ogóle w metryce kor. ni litewskiej i najlepszem

źródłem ich

heroldyjnem jest heroldja

Król. Polskiego. Acz Niesiecki herbu ich nie wymieni

ł, wszędzie w

heraldyce maj

ą Pogonowscy Ogończyka, a tylko w anonim. herbarzu

ękopiśmiennym wileńskim i w Uruskim też Pogoń IV. (np. u

grodzie

ńskich Pogonowskich). Faktem jest, że dyplomu z Pogonią

nikt z Pogonowskih, cz

łonków Związku Rodzinnego Pogonowskich, nie

ma, jest li tylko taka tradycja u niektórych, to

żsamo z Leszczyc

Brogiem. Uwa

żam to więc za omyłkę tak metryki polskiej niegdyś, jak

i uwa

żających się za przynależnych do herbu Pogoń lub Leszczyc

Bróg Pogonowskich, omy

łkę, uświęconą długoletnią tradycją.

Przyk

ładem na to widoczna myłka parafialna co do synów śp.

ładysława z Łopuszki Małej, potomka wszak Ogończyka Tomasza,

dalej Pogo

ń Pogonowskich, krewnych ppor. Ignacego Ogończyka P.—

a nadto

śp. ppłk. Konstantego Kaźm. P., który - nic mogąc dostać swej

odmiany, Pogo

ńczyka (bo zwie się Ogończyk też Pogończyk,

Ugo

ńezyk i Powała

) prosi

ł już w heroldji Król. Polskiego o Pogoń IV,

a dosta

ł przecie od porządnie prowadzącej agendy tejże Heroldji

Ogo

ńczyka.

ślad Pogoniowskich — Pogonowskich trafiłem li w Szelidze

Żernickim.
Wedle wi

ęc Paprockicgo, Piotr z Radzikowa ocalił pewną pannę z rąk

poha

ńca, która mu za to dała pół pierścienia aż do czasu ich

ękowin — stąd jest odmiana Ogończyka z półpierścieniem, pospolita

w samym Pogonowie —i bez pier

ścienia, a w herbarzu ks.

Koja

łowicza nawet bez rąk wzniesionych. Niesiecki w „Koronie

Polskiej" 1740 t. III. s. 422 — 4 podaje ró

żne wersje, że Pogończyk

od morawskich Odrow

ążów pochodzi, to znów od króla Scytji, z

Kappadocji rzekomo i W

łoch do Polski przybyły etc. Paprocki dawał

Piotrowi z Radzikowa za dat

ę r. 1100 i żenił go z Odrowążówną,

Piekosi

ński

) zabrn

ął w swe przypuszczenia dynastyczno-runiczne,

łonny uważać Ogończyka (w kształcie, jak u ks. Kojałowicza) za

stannic

ę. W osobach Ogona i Powały oraz Niesobia widzi dynastów

Popielidów, a mianowicie „ga

łąź boczną linii seniorackiej". Dalą

pocz

ątkową są u niego lata 867—900. Istnieją też odmienne

przypuszczenia, co do Piotra z Radzikowa

) a

ż w stulecie

trzynaste. H. Ogo

ńczyk jest 168 rodzin w Polsce.

Przy Pogoni i Leszczycu Brogu w

żadnym wykazie nie przychodzą

Pogonowscy. Jedynie wymienia ich Niesiecki po Pogoni, ale
oddzielnie.

G

łosy dzieł heraldycznych o Pogonowskich.

Heraldyka rozmaicie potraktowa

ła Pogonowskich. Raz piszą o nich

herbarze nader ma

ło, raz ich nawet przemilczają, niekiedy

znów pisz

ą sporo, ale chaotycznie. — Dzieła Paprockicgo dużo

mówi

ą o Ogończykach, ale nie o Pogonowskich. Niesiecki nie

zaznacza wyra

źnie ich herbu. Wielądko i Duńczewski ich

przemilczeli, Kuropatnicki, Warszycki i Ma

łachowski oraz Stupnicki

zbywaj

ą po jednem zdaniu. Tu i ówdzie przesunie się wzmianka

o nich w dziele heraldycznem (Kronika K. Pu

łaskiego) lub

hislorycznem (W

ład. Łozińskiego, Askenazego o bohaterskim ppor.

Ignacym, o którym w tek

ście) — wymieni kilku spis szlachty (Król.

Pol. — Leszczyca, Ostrowskiego,

Żernickiego lub Borkowskiego)

czy elektorów (Pietruskiego, D. W

ąsowicza i Borkowskiego),

spisuj

ąc się w ten sposób lepiej, niż urzędowy herbarz heroldji,

która — acz tyle o Pogonowskich ma danych — nawet nic o
nich nie mówi. — Paprocki w „Herbach"

) ogólnie scharakteryzowa

— j. w. — Ogo

ńczyków i orzekł, że „Piotr z Radzikowa najpierwej

dosta

ł herbu tego". Dalej wywodzi odeń Piotra Ogona, od

którego

ż rodzinę de Kościelec i Andrzeja Powałę, od którego

Miko

łaja de Tuczów (w privilegiach z r. 1449). Niesiecki —

Bobrowicz w t. 7-ym na str. 353 {z przyp. Krasickiego 1841)
„Pogonowski" donosi „w wjw. Lubelskiem. Tomasz Pog., Stefan w
Podolskiem 1674 podpisa

ł elekcję Jana III. Króla Polskiego. Józef

Pogonowski w r, 1778 podstaro

ści Brzesko-Kujawski". Wacław

Warszycki („Imion herbowych sumaryusz" Gda

ńsk 1887/8) pisze

„Pog. z lub. podpisa

ł elekcję Jana III." Ewaryst hr. Kuropatnicki

na str. 82 (Warsz., 1789) pisze tylko „Pogonoski h. Pogo

ńczyk".

Piotr Na

łęcz Małachowski w „Zbiorze Nazwisk Szlachty polskiej" wyd.

w roku 1805 w Lublinie, pisze na str. 369 „Pogonowski z Podolskiego
podpisa

ł elekcję Króla Jana III." (mowa tu o Stefanie podolskim). Jego

ż tylko wspomina Stupnicki, „Herbarz polski i imionospis zasłużonych

w Polsce ludzi" t. I. Lwów 1855 str. 245, „Pogonowski Stefan, podpisa

elekcj

ę Jana III." — Herbarz anonimowy (rękopis Archiwum wileń-

skiego) pisze: „Pogonoski h. Pogo

ń; Pogonowscy na urzędach w

Kujawach i Podlasiu w w. XVII. i XVIII". Wsz

ędzie prawie, t. j. w

Niesieckim-Bobrowiczu, herbarzu r

ąkop. wileńskim, w Uruskim

(najnowszym), który zreszt

ą na 3 dużych stronach swego dzieła

„Rodzina" t. XIV. obszernie acz chaotycznie potraktowa

Pogonowskich, w „kalendarzyku politycznym" (z lat 1776, 1790—3 —
do diarjuszy sejmowych) — pojawia si

ę Józef Pogonowski brzesko-

kujawski, dobrze zreszt

ą znany archiwom polskim. Przychodzi on i w

spisie „Elektorów" Oswalda Zaprza

ńca z Siemuszowy Pietruskiego

(Lwów 1845) na str. 277: „Pogonowski Stefan (na Jana III. — z W.
Pod,), Tomasz P. z W. L., Józef na Stan. Aug. Z. B.), a jego
ojciec Szymon w spisie „Elektorów" D. W

ąsowicza i Borkowskiego

1910 r. (elekcj

ę króla Leszczyńskiego podpisali według tego spisu Po-

gonowscy : Stephan z W. Pod., 2 bezimiennych z W. Wo

łyńskiego,

Szymon z W. Brzesko-kuj. i 2 Woyciechów z Wojew. Podlaskiego"). —
Emilian v.

Żernicki Szeliga w dziele „Der polnishe Adel" (2 B. Hamburg

1900) pisze na str. 217: „Pogonowski. Wappen Ogo

ńczyk. Wojew. Lubl.

1674. Auch Pogoniowski geschrieben. Fuhrten um 1825 in Polen den
Ądelsbeweis". Tenże Żernicki w „D. poln. Stammwappen" (Hambg.
1904. Taf. VII. S. 57—8) opowiada znan

ą z Paprockiego Gniazda

cnoty" legend

ę a Ogończykowi daje datę 1250 (Piotr de Radzikowo). —

Borkowski w ,,Spisie nazwisk szlachty polskiej" (nak

ład Gubrynowicza i

Schmidta 1887) pisze tylko „Pogonowscy h. Ogo

ńczyk na Podolu i w

lub. 1674". „Spis szlachty król. pol." Warsz. 1851 na str. 187 wymienia
Pogonowskich h. Ogo

ńczyk ośmiu, w dodatku I. pisze, że Ogończyk

mia

ł też odmiany Pogończyk (która pewnie wywołała cały nasz

łagan z Pogonią) i Ugończyk, a w dodatku II. Warsz. 1854 wymienia

znów Pogonowskich herbu Ogo

ńczyk dziesięciu, wszystkich znanych

w „Prawem i lewem" bez imienia — z aktów grodzkich halickich
Aleksandra Pogonowskiego, a Kazimierz Pu

łaski w „Kronice

polskich rodów szlacheckich Podola, Wo

łynia i Ukrainy" t. 1 Brody,

West, 1911 s. 53 pisze: — „Nie wiemy, czy ten (tj. Piotr Antoni
Czeczel h. Jelita) czy inny Czeczel zostawi

ł z Karwowskiej 2 córki:

Ann

ę za Józefem Stawiskim i Konstancję za Antonim Pogonowskim

ok. r. 1752". Zbign. Leszczyc w „Herbach szl. pol." t. I. Pozna

ń str.

244 — 7 wymienia przy Ogo

ńczyku (t. II. tabl. LVII.) Pogonowskich z

dopiskiem „Lubl. 1674"; Ostrowski w swym spisie te

ż wymienia

Ogo

ńczyk Pogonowskich.

Najstarsz

ą datą o nich wśród pism heraldycznych ma Żernickiego „Der

poln. Klein-Adel im 16 Jahrh." (Hmbg. 1907) : „Im Distrikt

Łuków

1531 Lugi. Pogonowski" zgodnie z aktami warszaw. Archiwum
Skarbowego, w kt. wówczas przychodzi Heljasz Pogonowski.
Najwi

ęcej rozpisał się o Pogonowskich (h. Ogończyk, Pogonowskim

h. Pogo

ń IV. poświęcił tylko jedno krótkie zdanie) Sew. hr. Uruski,

przeznaczaj

ąc im sporo miejsca na 3 dużych stronach. Tam

wywiód

ł ich od w. XVI. do XIX.

). Uruski przypuszcza b

łędnie, że

gniazdem ich rodzinnem s

ą Kujawy a tylko nazwę wzięli od

podlaskiego Pogonowa. Jak si

ę rzecz przedstawia, traktuję o tem w

dalszym ci

ągu niniejszej pracy. W każdym razie ciekawe może być

wzmiankowanie przez

Żernickiego nazwiska „Pogononie" (1261 w

„Verzeichnis der in den Jahren 1260 —1400 in das Ermland
eingewanderten Stammpreussen" (str. 146 — „Pisz — 1261, erhalt
mit Pogononie, Azowirth und Szinten 40 Hufen an der Mundung der

Drewenz in die Passarge").
Ostatecznie mo

że Uruski myślał, że praprzodkowie Pogonowskich,

Ogon i Powa

ła mieszkali na Zachodzie, a jeden z ich potomków (więc

legendarny Kasper Ogo

ńczyk) osiadł w Pogonowie, którego nazwę

wiedzie tradycja lokalna od zarz

ądzonej przezeń, wielkiego wodza z

dalekich ziem Polski, pogoni. My

śl tę jednak w takim razie

wypowiedzia

ł niejasno i niefortunnie. Są następujące w Polsce

miejscowo

ści o podobnie brzmiącej nazwie: Pogoń, Pogonia alias

Pogo

ń nad Przemszą, w 1667 r. miała 6 kmieci, w r. 1827 własność

Kowacza h. W

ąż. (Część obszaru

wesz

ła w skład osady Sosnowice). Pogonia wojw. krak. obw. i

pow. olkuski par. Czelad

ź, Pogonów lub. końsk. żyrzyń. i Pogonów

podlaski (por. „Tabella Miast, Wsi i Osad Kr. Polsk." Warsz.
1827). Tylko Pogonów podlaski jest wsi

ą szlachecką, gdzie indziej

pono tam nigdy Pogonowskich nie by

ło

). W stronach podlaskich

jest wersja,

że Pogonów końskowolski-żyrzyński założył Herakljan

Pogonowski z Pogonowa podl. Potwierdzony jednak

że Herakljan

podlaski pochodzi z pocz

ątku XVII. w. a Pogonów żyrz. końsk.

wyst

ępuje na widownię dziejową równocześnie z podlaskim, jeśli

go wi

ęc jakiś Herakljan podlaski założył, to w każdym razie

najzupe

łniej nam nieznany. — Obok danych, zebranych przez

Uruskiego, kapilalnem

źródłem, kopalnią szczegółów o

Pogonowskich jest Archiwum parafji odwiecznej Pogonowa,
zbuczy

ńskiej, z którego dokonał autor nin. szkicu od r. 1598 po

dzi

ś dzień zawierzytclnionych przez obecnego proboszcza odpisów

(wbrew oczekiwaniom, drukow. a kt y grodzkie i ziemskie
Prze

ździeckiego — Stadnickiego, jak i diariusze sejmowe

ciekawych danych o Pogonowskich (pisanych Pogowskich!) nie
dostarczaj

ą. Zato Archiwa państwowe polskie, a mianowicie

Archiwum G

łówne Akt Dawnych, Archiwum Akt Dawnych i

Archiwum Skarbowe w Warszawie, Archiwum gr. i ziem. w
Krakowie i Lwowie, Archiwa Pa

ństwowe w Poznaniu, Lublinie,

Łomży i Wilnie, owszem — tak, że na ogół ze wszystkich powyżej
przytoczonych danych, jak i z parafij poszczególnych rodów od ich
emigracji z Pogonowa podl., z którego wszystkie wysz

ły, począwszy,

po dzi

ś dzień, z kwerendy wewnętrznej i zagranicznej,

dyplomatyczno-konsularnej i ze

źródeł urzędowej ewidencji

(konsystorjalnej, wojskowej etc etc.) uda

ło się złożyć pewną

łość. Odtąd zatwierdzony Związek Rodzinny ma czuwać nad

uzupe

łnieniem i kontynuacją drzewa genealogicznego

Pogonowskich. — Dzieje za

ś dotychczasowe przedstawiają się, jak

podano poni

żej. Z dawnej ewidencji metryk nie można ułożyć

pozytywnego drzewa, poniewa

ż za mało jest oznaczeń, a za wielu

przodków, wobec czego nie mo

żna na pewno ustalić ich

pozytywnej linji. Pewn

ą jest tylko ciągłość, której sprecyzowanie

utrudnia nadmiar imienników, wyró

żniających się przeto

zwyczajem za

ściankowym

) imioniskami, jako to : Jankowicz,

Szczud

ło, Szczudlik, Paralitik, Społecznik, Kołpaczek. Toteż ogół tych

imion w rysunku drzewa genealogicznego sk

łada się na

przygotowawczy trzon i podk

ład drzewa pozytywnego, które się

rozpoczyna od dat r. 1675 (testament Jana z Pogonowa, przodka
linji dzi

ś szczeblotowskiej) i 1700 r. linij Michała i burgr. Tomasza,

wreszcie w tym

że czasie linji wołyńskiej etc.

Historja Pogonowskich.

a) D z i e j e a u t o c h t o n ó w.

W tradycjach rodzinnych ró

żnych Pogonowskich znajdują się różne

imiona, jako rzekomo najstarszych przodków, a to Melchjor, Zbigniew,
Spicimir, Roch, Franciszek, Herakljan, Henryk, Jacek, Prot — ale nie
s

ą one potwierdzone danemi dokumentalnymi. Jedynie Melchjor,

Franciszek i Herakljan s

ą potwierdzeni, ale też w innych, późniejszych

epokach. Archiwum Skarbowe warsz. cytuje jako pierwszego
Pogonowskiego Heljasza z r. 1531, który p

łacił 3 grosze od łanu

średniego podatku w Ługach. Uruskiego więc Maciej, którego
synowie Bart

łomiej, Maciej, Marcin, Stanisław i Wojciech byli w r.

1585 dziedzicami Pogonowa, móg

łby być synem Heljasza. Z tych

Stanis

ław miał syna Tomasza, w 1596 dziedzica Pogonowa —

Barcikowa. Archiwum parafji zbuczy

ńskiej zaczyna się od r. 1598 i

trwa oczywi

ście do dziś, zawierając coraz to nowsze dane. Podaję

je w skróconym wypisie z ksi

ąg urodzin, zapowiedzi, zaślubin

zmar

łych i stanu dusz. R. 1598 Gnus Franciscus Pogonowski testis.

R. 1599 bpt. Martinus, f. Andreae Pog. et Annae. Bpt. Joannes, f.
Starnslai Pog. et Dorotheae. Patrini Stanislaus et Elizabeth de
Pogonow. 1590(?) bpt. Mathias f. Jacobi Pog. et Elizab. Patrini
Joannes et Dor. de Pogonow. R. 1601 bpt. Lauretius f. jacobi P. et
Hedwigis. 1602 Catharina f. Symonis et Hedw. Vincencius f. M.
Pogowski (sic — podobnie, jak i Drohojowskich skracano na

Drojowski). Patrinus Martinus Pogo

nowski (w Iwanowie), Bpt. Anna f. Andreae et Zophiae
Pogonowski. Patr. Nicolaus Pog. Bpt. Stanislaus f. Alberti Pog. et
Helenae. Patr. Klara Dorothea uxor Joannis Pog. Zophia f.
Nicolai et Barbarae. Bpt. Roslanius f. Jacobi et Cath. Bpt.
Hedwigis f. Stan. Pog. et Cath. Patr. Jacobus Pog. et Dorothea.
1603. Constancia f. Stan. P. et Cath. Patr. Barthol. P. 1604. Bpt.
Roslanius f. Jac. et Cath.
Zaczyna si

ę więc, jak widzimy, las cały osób, które potem bardzo

niepewnie tylko kontynuowa

ć można. Niewątpliwie mnóstwo

przezwisk, nie

ściśle notowanych, utrudnia sytuację, zamiast ułatwić.

Oto dalszy ci

ąg: Zanotowano chrzty: Zofji, córki Stanisława

„Lasek" Pogonowskiego, Anny, córki Jakóba de Szarek P. i
Zofji, El

żbiety, c. Jana P. zwanego Oleksy i Agnieszki. R.

1609 Jadwigi, córki Jana P. i Agn. (rodzicami chrzestnymi byli
Pawe

ł i Kat. P.), Katarzyny, c. Pawia P. Głuszca i Kat. (r. ch.

byli Jakób i Barb. z Pogonowa). R. 1610 — chrzest Doroty, c.
Jana P. zw. Szczutek i Eugenji, Adama s. Stan. P. s.
Wojciecha — i Anny, Katarzyny, córki Jana P. zw. L i t w i n o k i
Heleny, Macieja s. Bart

ł. Koziorożca P. i Kat., Marji, c. Jakóba P.

zw. Kokoszka i Zofji ( t u stary dopisek: „Moszpanie nie
przeczytam cho

ćbyś mię zabił"), a dalej (1612) Anny cór. Mik. P.

zw. Rudy i Barb., Wojciecha s. Jana P, ze Zbuczyna i Zofji,
Zofji, c. Paw

ła P. i Anny, Elżbiety, c. Pawła P. głuchego i Kat.,

Tomasza, syn Wawrzy

ńca Paralitika P. i Zofji, Mikołaja, s. Stan.

Gabr. P. i Zofji, Herakljana, s. Bart

ł. Kokoszki P. i Kat., gdy

rodzicami chrz. bywali Jan i Jakób Wójtkowice Pogonowscy,
Jakób Spo

łecznik Pog., Andrzej, Błażyna Pog., Krzysztof i

łgorzata P., Stan. P. zwany Laszek, wiązali się t e ż z Rawicz

Czerskimi etc. etc. — widzimy wi

ęc, że z 5 wnuków

domniemanych Heljasza Pogonowskiego z czasów Zygmunta
Starego rozrós

ł się już formalny zaścianek. Szkoda tylko, że z

łych dalszych w l a t a c h 1644, 1676, 1697, 1699 itp. w
nieporz

ądku: po sobie następujących Rudych Mikołaja i Jana

Pogonowskich, Kokoszków przeró

żnych i Skudlików,

dodawany c h g

ęsto do najodmienniejszych od się imion — nic

pozytywnego u s t a l i

ć n i e można, zwłaszcza gdy, jak się to

ęsto w Pogonowie zdarza, żyją równocześnie cale stadła

imiennicze,

…………………………………………………………………………………
………..?
metrykalnych, staro

żytnych i względnie dobrze zachowanych,

ale prowadzonych nienajumiej

ętniej.

Prócz powtarzaj

ących się dotąd imion mamy dalej Jakubów:

Geszardzika, o

ż. z Zofją (1675) i bez przezwiska oraz

Lasczyka, Janów wielu bez przezwiska, ale i Jana Cesarka P.
i Jana Woycieszyka i Jana Bartoszewica Pogonowskich, Wa-
lentego Skudlika P., Andrzeja Woycieszyka Pog., Wawrzy

ńca

P. o

ż. z Zofją i Wawrzyńca P. Lesieniaka z Zofją (czy tożsamych,

- któ

ż wie).

W dalszych aktach nie uwzgl

ędnia się często przydomków, tak,

ż orjentacja pewna jest wykluczona. Przejrzmy więc tylko

imiona. Oto z ko

ńcem XVII. stulecia występują Wawrzyniec i

Zofja P. z córk

ą Ewą, Krzysztof, s. Piotra i Anny, Walenty, s.

Adama i Zuzanny (z Ma

ścibrodzkich h. wł.), Zofja c. Michała i

Zofji, Wies

ław, s. Piotra i Anny, Elżbieta, c. Adama P. Szczudło

i Zuzanny, Andrzej, s. Wawrzy

ńca Cepczyka i Zof j i , Wojciech,

syn Heljasza i Anny, Jadwiga, c. Jana i Marjanny, Marjanna, c.
Wawrzy

ńca i Zofji, Benedykt P. i Anna, Elżb. P. za Wojc.

Pomian Izdebskim, Jadw. P. za Danielem Izdebskim, Maciej
Woycieszyk, m

ąż H. Rząr(z)ewskiej, a prócz nich Adam Szczudło,

Adam Szczudlik i Tomasz Woycieszyk Pogonowscy.
We wieku XVIII. stan te

ż częstokroć nielepszy: Jest Jan

Woycieszyk P. i Jan Kanty P. (stanowczo inni —wida

ć z imion

żon Konstancji i Anny P.), Krzysztof, oż. z Olszewską, i Krzysztof
Ko

łpaczek, Wacław Kołpaczek, mąż Anny P., Piotr P., mąż M.

Wysoki

ńskiej, Leonard, Hieronim i Kazimierz Pogonowscy,

Sudzik (niewiadomo, Krzysztof, czy ojciec jego Walenty),
Wojciech, s. Szymona i Marjanny, Pawe

ł, syn Szymona P. zw.

Jankowicz i Marjanny z Dziewulskich (czy

ż ci Szymonowie są

żsami?), bezlik Michałów, Maciejów i innych, z których tylko z

żem prawdopodobieństwem ustalić można jako dzieci np.

Macieja i Justyny z Borkowskich: Marjann

ę, Ignacego (1773),

Jakóba, Rozalj

ę, Grzegorza (1781), Józefa, Salo-meę i

Franciszka, jako dzieci Jana i Katarzyny Zuzann

ę, Wojciecha i

łgorzatę, Tomasza zaś i Małgorzaty z Radomyskich —

Stanis

ława Józefa i Wojciecha, Adama jako dzieci Wawrzyńca,

s. Franciszka — i Apolonji: Zuzann

ę i Wojciecha (1755 — legi-

tymowanego w Galicji Zachodniej w 1804 r.) — te dane zgodne

…Pogonowski przy parafji zbuczy

ńskiej. Dalej pewne są dzieci

Tomasza i Franciszki: Franciszek, Jakób, Wojciech, Adam, Ma

ł-

gorzata, Marjanna, oraz Wojciecha i Ewy : Jan, Marcin, Antoni,
Łucja, Katarzyna — poczem Wojciecha i Jadwigi z Krasuskich:
Marjanna, Krystyna, Tomasz, Agata, Wit Modest, Antoni —
Kazimierza i Marjanny ze Zdanowskich : Bart

łomiej, Agata, Te-

resa, Jan, Ewa — Miko

łaja i Katarzyny: Jadwiga, Kajetan,

Macieina, Krystyna, wreszcie Piotra i Teresy P. Woycicszyk syn
Micha

ł, ojciec Macieja, leg. w Gal. Zach. w r. 1803 (zgodnie z

Uruskim).
Kobiety: Rozalje, Reginy itd. wychodzi

ły albo też za Pogonowskich,

albo za Borkowskich, Izdebskich, Dziewulskich, Wysoki

ńskich,

Iwanowskich,

Łukowskich, Okno Oknińskich, Orzełowskich,

Tchorzewskich, Wielgorskich i Chojeckich, jak i m

ężczyźni sobie

ąd brali żony — toż w okolicy są Borki, Choje, Dziewule, Iwanów,

Ługi, Wielgor. Jedna tylko Pogonowska wyszła była za chłopa,
Jó

źwiaka (laboriosus) i jedna miała dziecko nieprawe. Wysoki

poziom etyczny Pogonowa podnosz

ą i sąsiedzi ic h dzisiejsi i ks.

kan. Ol

ędzki, proboszcz zbuczyński. Śmiertelność Pogonowskich

rozmaita: dzieci s

łabsze umierają prędko, ale mnóstwo się

wychowuje dobrze — zdarza si

ę, nierzadko wiek późny, lat 90 i

ęcej — najczęściej po sześćdziesiątce. Nieścisłość notat

urz

ędowych tłómaczą ciągłemi wędrówkami duszących się z

braku miejsca w Pogonowie Pogonowskich. Wracaj

ąc do wnuków

i prawnuków naszego Heljasza z r. 1531, Miko

łaj (1722), syn

Piotra a ojciec Macieja (1743—1803) naby

ł części Pogonowa. Na

pocz

ątku XIX. w. najmajętniejszy ta m był Tomasz syn

Stanis

ława, mąż Ludwiki. Jan, syn Franciszka a wnuk Tomasza,

sprzeda

ł swą część Pogonowa w r. 1785 Tomaszowi, synowi

Stanis

ława — stąd tenże płacił największe w Pogonowie

podatki.
Piotr wreszcie, dziedzic cz

ęści Pogonowa, przekazał je synowi

Micha

łowi, a ten swemu, Maciejowi (leg. w G. Z- 1803

Quaterniones). — Dzi

ś w Pogonowie jest tak : cały Pogonów

ma 810 morgów, a mianowicie: Aleksander P. ma ich 42, Jan
29, W

ładysław 14, Józef 27, Wacław 34, Teofil 18, Antoni 19,

ładysław (2-gi) 18, Piotr 24, Stanisław 12, Marja 12, Paweł 20,

Józef (2-gi) 17, Franciszek 16. — Reszta jest w r

ękach:

Zda………………………..?

Wysoki

ńskich, Wiórów, Izdebskich, Rawicz Karwowskich,

Borkowskich h. Nowina, h. w

ł. Mościbrodzkich, Chromińskich,

Krasuskich h. Nieczuja — którzy po staremu

żyją w Pogonowie,

przyj

ęci tam drogą małżeństw. - Pogonowscy podlascy więc

zbli

żali się od czasów Eljasza do typu drobnej szlachty, jak

Radwan G

łuchowscy, ich krewni; często byli „cmetonibus

carentes" i orali sami (por. dane Archiwum Skarbowego). Bywali
i „besz wolow". Ci z nich, którzy wybili si

ę w świecie, byli albo

łaścicielami większych dóbr, albo burgrabiami (t j. zastępcami

starostów w sprawach wojsk. i s

ądów grodzkich) albo we

wojsku si

ęgnęli po godność pułkownika (J. K. M.) lub jenerała

(ros. jen. Adolf Pogonowski).

b) D z i e j e e m i g r a n t ó w.

Z Pogonowa Podlaskiego (dawniej gm. Zbuczyn, dzi

ś Królowa

Niwa) wyw

ędrowały — oprócz jednostek poszczególnych —

nast

ępujące gałęzie Pogonowskich: Łukowska (która częściowo

powróci

ła) t. j. l i n j a Tomasza burgrabiego i Michała z Pogonowa,

(dzi

ś Łopuszańska), Jana z Pogonowa (dziś poznańska,

kro

śniewicka i szczeblotowska), dalej Stanisława (Pogonia) i tzw.

Leszczyc Brogów oraz wo

łyńska. Przechodzimy do ich omówienia;

naprzód: linja p o z n a

ń s k o - s z c z e b l o t o w s k o - k

r o

ś n i e w i c k a. Z Świderskich Pogonowska z Pogonowa miała

synów Wojciecha i Miko

łaja, ożenionego z Małgorzatą z

Karwowskich. Z ma

łżeństwa, tego

) by

ło trzech synów, a t o :

Tomasz, Krzysztof i Jan z Pogonowa, ten ostatni osiad

ły w

Wielkopolsce (1675), ojciec trzech synów równie

ż, mianowicie

Łukasza, protoplasty linji poznańskiej, płk. Andrzeja,
szczeblotowskiei i Wojciecha, kro

śniewickiej.

Łukasz miał z Ludwiki Wolskiej syna Tomasza; księgi parafjalne w
Lwówku, pow. nowotomyskim, dawniej bukowskim, podaj

ą:

Tomasz o

ż. l-o v. z Heleną, 2-o v. z Apolonją (1774). Jako

pierwszy syn jego z r. 1751 zapisany jest Sebastjan Ogonowski
(prob. pewnie zapisa

ł zam. Ogończyk — Ogonowski; gałęź ta ma

w Lwówku przezwisko „Ogon, Ogoniak, Ogonek"), dalej — te

ż z

Heleny — Lucas, Antonius, Adamus Pogonowscy Oct. 1753,
Joannes Pog. Maj 1756 i Karol Marcus z Apo

lonji Kasprowicz 1776 (listopad). Ci ostatni tworz

ą dwie linje: Karol

Marek i Katarzyna maj

ą Kaspra Melchjora (stycz. 1808), Daniela

Marcina (stycz. 1811) i Katarzyn

ę (1819), przyczem Daniel Marcin

ma Piotra (1843), Marj

ę i Stanisława (6. 5. 1852), od którego

pochodz

ą prof. Antoni (20. 4. 1884), oż. z Michaliną Rogalewską,

z któr

ą ma Marjana Antoniego (VII. kl. gimn. 1910), Leona

Stanis

ława (VI. kl. g. 1912), Wacława (IV- kl. g. 1914), Helenę (III.

kl. g.), Janin

ę (II. kl. gimn. 1916) i Barbarę (1922), dalej brat jego Jan

26. 12. 85) i siostra Klara (27. 7. 1895). Drug

ą linję. tworzy

Jan, brat Karola Marka, o

żeniony z Kat. Januszewską; ich

dzieci: Eleonora 1796, Szymon Tomasz 29 oct., Antonja 31. V.
1790. — Pracowici i wytrwali, byli

średnio zamożnymi

obywatelami. Z Hcroldsamt'em styczno

ści nie mieli, a że i austr.

Heraldische Gesellschaft ma

ło miała danych o Pogonowskich (li

z czasów Gal. Zach., por. Uruskiego), najlepszem

źródłem

heroldyjnem Pogonowskich jest Heroldja Królestwa Polskiego. —
Linj

ę; szczeblotowską otwiera płk. J . K . M. Andrzej (testament z r.

1739), k t . mia

ł syna Szymona (o nim cytuje Heroldja akt z 1766

r.), o

ż. z Katarzyną szl. Mchowską, siostrą Franciszki

Ward

ęskiej. Syn zaś jego Józef Aleksander, pisarz gr. brzeski

wielokrotnie wspominany, wiceregent grodzki 1756, burgr. 1757,
s

ędzia kapturowy 1764, podstarości i sędzia gr. brz. 1768, wójt

przedecki 1771, o

ż. był z Marjanną Oksza Kłobukowską; dziedzic

Naczachowa w pow. przedeckim w 1766 r. Syn jego Konstanty
Ka

źmierz ur. 1805 w Gołaszewie w obw. kuj., leg. w 1838 r. w

Król., 1821 r. do 3 p. s t r z . konn. i w 1830 ppor. Pó

źniej ppłk., oż.

z Emilj

ą Konstancją Michaliną hr. Godziemba Dąmbską, dziedzic

Szczeblotowa na Kujawach. Genealogja jego

żony: ojciec

źmierz hr. Dąmbski, syn Damiana i Teofili z Abdank

Malczewskich, matka Anna Oksza K

łobuchowska. Damian

ąmbski był synem gen. woj. kor., star. inowr. Jana Nep., oż. z

Marj

ą z Jasińskich h. Sas, wnuka — przez Kaźmierzostwa hr.

ąmbskich — marsz. nadw. Wojciecha i Adelajdy Cecylji z ks.

Radziwi

łłów h. Trąby, kanclerzanki wkiej lit. - Ślub Konst. Kaźm.

Pogonowskiego z Emilj

ą hr. Dąmbską odbył się za indultem

19/26 kwietnia 20 VI. 1846 r. Ze zwi

ązku lego pochodzą: ur. 5.

V. 1849 w Dobrem Wac

ław, zmarły w Szczebl. 25. VI. 1920, ur.

8. X- 1852, …………………………………………?
25. VI. 1855 w Szczebl., zm. tam

że 21. XII. 1914; ur. 19. IV.

1880 w Szczebl. Marja Adamina, w

ł. Szczeblolowa, chrzcz. w

Byczynie, jak i poprzedni — oraz Kazimierz Eugenjusz
Pogonowski, ur. 29. I I I . 1858 w Szczebl. i tam

że zm. 18. VI.

1900, o

ż. z Marją Jaxa Kwiatkowską, z którego to małżeństwa

pochodzi Emilja Zofja 2 im. za Józefem h. T

ępa Podkowa Jani-

szewskim, synem Ryszarda i Barbary z Rayskich. (Dziad jego
Stanis

ław, pradziad Onufry oż. z Józefą Zdziarską; emigrant z

czasów rabacji). Z tego znów zwi

ązku pochodzą po 12 ty-

godniach

życia zmarła Marja i żyjąca (od 16. XII. 1921) Zofja

Halina 2 im. (w Szczeblotowie). —

Śp. Konst. Kaźm. Pog. miał

siostr

ę rodzoną za Krzeczunowiczem h. wł., a przyrodnią za

Jastrz

ębiec Czernickim.

Wojciech Pogonowski z Kujaw, brat p

łk. Andrzeja i Łukasza, miał

syna Ryszarda, o

ż. z Zaborowską. Osiedli w Krośniewicy w wjw.

warsz. Ze zwi

ązku tego pochodzą synowie śp. Piotr i zaginiony

w m

łodym wieku Paweł oraz Ryszard, dzierżawca Ostrówek pod

Kro

śniewicą. Był ożeniony dwakroć, drugi raz z v. Pradels de

Palmart z Goliszewa, z któr

ą miał Ryszarda oż. z Heleną

Moreck

ą i Marję za Luczyńskim w Modlinie. Z

Ryszardowstwa Pogonowskich osiad

łych w Łodzi pochodzą śp.

Adam,

śp. kpt. Stefan, chluba i obrońca Polski w r. 1920,

Marja, Stanis

ław (ma 4 kroć krzyż waleczności), Janina ur. 8. II.

1902 i Anna. —

Śp. Stefan Pogonowski, b. oficer 1 Korp.

Wsch. gen. Dowbór Mu

śnickiego, b. ofic. 4 Dyw. Strz. gen. L.

Żeligowskiego, kt.

) wysoce Go ceni

ł i domagał się dlań po Jego

heroicznym zgonie pomnika; kaw. ord. „Virtuti M i l i t a r i " ; dowodzi

za czasów rosyjskich kozakami, za

ś potem polską konnicą od

lipca 1919 r. 3 komp. 28 p. Strz. Kan., a od grudnia 1919 r. I
baonem 28 p. Strz. Kan. Pogromca bolszewików p. Paszkami i
Soko

łowszczyzną, nad Żyzmą, pod Grodnem, Indurami i

Kamionk

ą. Główny bohater radzymiński, pod Radzyminem, obok

ks. Ign. Skorupki poleg

ły. Mjr. Perkowicz ocenił fachowo zasługę

bojow

ą śp. Stefana, którego jen. Weygand nazwał, opuszczając

Polsk

ę, jednym z największych bohaterów. B. minister prof. dr. K.

Kumaniecki w swej „Odbudowie pa

ństwowości polskiej" (s. 346,

Warsz. 24 r.): „Nale

ży wspomnieć

tylko bohaterów tej miary, jak ks. I. Skorupk

ę, rnjra Waltera, wreszcie

kpt. Pogonowskiego, znajduj

ącego dnia 15 sierpnia śmierć

zaszczytn

ą jako dowódca baonu 28

pp. pod Aleksandrowem". Kornel

Makuszy

ński, opiewając w podniosłym wierszu herosów r. 1920 (w

warsz. „Rzeczypospolitej" pisze,

że „przed tron ich wiedzie boski jasny

rycerz Pogonowski"). Istniej

ą o śp. Stefanie ulotki z fotografją i

życiorysem. Nadto red. Walter z Lodzi pisze o Nim pracę, w której
uwzgl

ędnia 12 Jego listów. Mjr. Perkowicz pisał o Nim w „Bellonie".

Mnóstwo dzienników pisa

ło o Nim, zamieszczając też Jego

podobizn

ę. Autor niniejszej pracy poświęcił Mu sporo miejsca,

opisuj

ąc zgon Jego i swego brata śp. dra Adama w pracy pi.

„Obrona Warszawy" (r. 1921, Lwów).

Łodzianie postawili śp.

Stefanowi na cmentarzu pomnik, zw

ąc Go tam „największym rycerzem

Polski'. — Pierwszy zjazd Pogonowskich w Warszawie uczci

ł pamięć

obu naszych ostatnich Bohaterów msz

ą żałobną, którą celebrował

ks. W

ładysław Pogonowski.

L i n ja M i c h a

ł a z Pogonowa i T o m a s z a , burgrabiego

Ł u k o w s k i e go.

Linje te zbieg

ły się bardzo oryginalnie. Oto Tomasz, brgr. łuk. z r.

1700 mia

ł synów Kazimierza (1740), Franciszka (1728) i Macieja

(1746). Heroldja wymienia jako synów jego Kazimierza Szymona i
Jakóba, którego to Szymona nietylko Uruski, niekiedy
nienaj

ściślejszy w swych zapodaniach, ale i akty parafji zbuczyńskiej

wyra

źnie wywodzą od Józefa Kazimierza, syna Michała z Pogonowa i

Rozalji. Nie mog

ąc tego rozstrzygnąć, podaję obie wersje, tak, że

Szymon jest: albo bratem stryjecznym Tomasza i ks. Stanis

ława,

synów Stanis

ława i E??emji brała Józefa Kazimierza a wnuków

Micha

ła, albo — co mi się zdaje mniej prawdopodobnem — jest

wnukiem Tomasza

). Zostawiaj

ąc więc na razie potomstwo

Kazimierza, syna brgr. Tomasza, na potem, przedstawiam naprzód
pozosta

łe tegoż Tomasza potomstwo. Więc Franciszek oż. z Anną

(1728) mia

ł Tomasza ur. 1733 r., oż. z Ant. Wielgorską, ojca

Onufrego Marcina 2 im. ur. 1798, od którego znów syna Tomasza
pochodz

ą Józef, oż. z Albiną Sobiczewską, ojciec Alfreda,

Czes

ława i Marjanny i Władysław oż,. z Marjanną Zarębą Celińską,

rodzice Edwarda i Sabiny (Józef i W

ładysław żyją dziś w

Pogonowie). Drugi syn brgr. Tomasza, Maciej o

ż. z Justyną miał

Jakuba ur. 1775, o

żenionego z Anną Lubicz Chromińską i Franciszka

(1776)

ż. z Fraciszką. Jakub miał Jana (ur. 1827), Józefa (1821),

Tekl

ę (za Wysokińskim) oraz Stanisława oż. z Pawłowską i

Franciszka (1823), Franciszkowie za

ś Joachima (1772—91) i Piotra

(ur. 1766)

ż. z Marjanną Wielgorską. Jan 1827 oż. z Aleksandrą

Bibiann

ą miał ks. Michała i Piotra Pawła oraz Julję. Ks. Michał ur.

23. IX. 1856 r., wy

św. na kapł. w r. 1882, zm. 5. V. 1905, był

wikarym parafji w Sucho

żebrach — od 10. V. 1887 proboszczem

w Wereszczynie do 16. X. 1890, prob. i dziek. we W

łodawie od 16.

X. 1890 do 12. VI. 1903, poczem usun

ęli go Rosjanie za jego

patrjotyczn

ą działalność, przypominającą „Pod piorunami"

Weyssenhoffa — by

ł wreszcie proboszczem w Żyrzynie od 6. XI.

1903 do 5. V. 1905. (Dane Kurji Bisk. w Lubl. z 15. XI. 27. Nr.
3473). Piort Pawe

ł (żyje), oż- 1-o r. z Bronisławą Sas Jasińską, 2-o r.

z Pomian Izdebsk

ą. Dzieci: Dr. Bolesław (lekarz, znany ginekolog

krak., por. rez. 5 baonu sanit. w Krak. Cz

łonek Komisji rewizyjnej

Zw. Rodz. Pog. O

ż. z Różą ze Szwarcenberg Czernych h. Nowina, z

k t ó r

ą ma Andrzeja (9 l.) i Janusza ( 6 l. ), ks. Władysław (ur. II.

1896; gimn. w Siedlcach, poczem seminarjum duch. w Lubl., a po
wskrzeszeniu Diecezji Podlaskiej w r. 1919 w Janowie Lub. do r.
1920, w kt. otrzyma

ł święcenia kapłańskie z rąk J. E. ks. bisk. hr.

Prze

ździeckiego. Wikarjat w Maciejowicach n. Wisłą, poczem w

Siedlcach 3 lata, a potem w Kocku, wreszcie proboszcz w Kolanie ad
Parczew). Bronis

ława, Stanisław (urzędnik P. K. P. w Siedlcach, oż. z

Marcelin

ą Seweryną h.Ślepowron Jastrzębską, z którą ma Józefa

Paw

ła (1. I. 1918), Marję Krystynę Jadwigę (29. IIl. 1920) i Halinę

Stanis

ławę (15. XI. 1921). Jan (rolnik w Plewkach), Anna Symplicja

(zakonnica u S.S. Sa-kramentek w Warszawie), Irena, Zofja, Micha

ł,

Tadeusz, Jerzy (7 l.) — przy rodzicach w Plewkach — i w Kolanie.
Józef (1821) o

ż. z Zofją Tarkowską, miał Józefa Narcyza, dra

Alfreda,

śp. Edwarda i Pelagję (Zięcinową, wdowę). Dyr. Tow.

Kredyt. w

Łodzi Józef Narcyz, oż. z Eugenją z Gadzinowskich h.

Pobóg ? (matka jej Marja z Abdank Ossowskich), ma dzieci: Leszka,

……………………………………………………………….?
….prezydentem m.

Łodzi, w k t . ma dom przy ul. Głównej. Wydał

nak

ł. wł. w r. 1919 interesującą broszurę o Kaszubach pt. „Ostatni

Mohikanie pomorscy". Pisywa

ł też w duchu „niebłagonadiożnym"

pod pseud. „M. Wrona". Po ojcu odziedziczy

ł był wraz ze swym

bratem lekarzem maj

ątek Łęcznawolę obok Pogonowa podl. Dr.

Alfred, lekarz powiatowy w Lubartowie, o

ż. z Marją z Kaizerów.

Gorliwy patrjota i spo

łecznik, jak i jego brał, pełen inicjatywy i

wspominany jako taki w „Ksi

ędze pamiątkowej Siedlczan" (1844 —

1905), Warsz. 1927, zaznaczy

ł się dnia 1 lutego 1902 swem

wyst

ąpieniem o naukę religji po polsku. Jest członkiem Komisji

rewizyjnej Zw. Rodz. Pog., w którego Wydziale zasiadaj

przedstawiciele wszystkich rodzin Pogonowskich.
Dr. Alfred P. jest te

ż znakomitym pszczelarzem. — Stryj ich

Franciszek mia

ł syna śp. Edwarda z Łukowa, Stanisław zaś,

powstaniec z r. 1830 o

ż. z Pawłowską, miał Michała, młodo

odumar

łego, który w ciężkich warunkach chowany zdał zaszczyt-

nie ci

ężki egzamin życiowy. Oż. z Antoniną Ott, ma dzieci:

Katarzyn

ę zam. Sas Łucką, matkę Heleny, Stanisława i

Romualdy, chor. Stanis

ława, b. urz. sąd. pow., dziś zawod.

chor

ążego, inwalidę wojennego Jana i Marję (wdowę) Wosiową.

Dokumenty szlacheckie tych linij maj

ą: nr. kol. 1136, Dz. Gł. 4505

z r. 1859 i nr. kol. 1150, Dz. G

ł. nr. 1540 z r. 1859 — Joachim

ś, syn Franciszków Pog. (ur. 1772) miał 2 synów, Wojciecha i

Józefa, gdy brat jego Piotr (ur. 1766) mia

ł z Marjanny Wielgorskiej

Franciszka (1824) i Ignacego. Otó

ż Joachima syn Wojciech (ur.

1815) o

żenił się z Moniką Zdanowską i miał z niej Stanisława Pawła

(ur. 1838, Proc. leg. IV), a ten znów Jana, Franciszka i
W

ładysława, Józef zaś (w r. 1812 — ż. Ewa Krasińska lub

Krasuska) Tomasza Edmunda, Kazimierza i Ksawerego. (Ten
ostatni ur. 1849, jego proc. leg. ma nr V).

Świeżo złączyły się

łaśnie linje Tomasza Edm. i Kazimierza, a to ta k: Tomasz E. (ur.

1833) mia

ł Pawła oż. z Wikt. Chromińską, a ci znowu Juljana,

Marjann

ę, Stefanję i najstarszego Piotra, ożenionego z Marjanną,

obecnie — po

śmierci Wiktorji, młodziutkiej matki Kazimierza

Łaskiego — najstarszą córką Piotra, oż. z Zofją Wysokińską,
wnuczk

ą Tekli, syna Kazimierza z 1842 r., a brata Wacława 1

Otolji (wszyscy w Pogonowie) i trzech sióstr, wydanych we wsiach
s

ąsiednich. Piotr i Zofja mają jeszcze syna….

…………………………………………………………………………………
…..?
Wracamy do rozgraniczenia Iinij brgr. Tomasza i Micha

ła z

Pogonowa, przyczem stajemy na stanowisku s

łuszności w tym

wypadku zapoda

ń Uruskiego i metryk zbuczyńskich. A więc Mi-

cha

ł, oż. z Rozalją miał synów Józefa Kazimierza (ur. 5. III. 1721)

i Stanis

ława, oż. z Eufemją. Józef Kazimierz miał syna Józefa

dalej Szymona (ur. 1756 w Pogonowie), Stanis

ław zaś

Tomasza, ur. 1753 r. i Stanis

ława, ur. 1776. Przedstawię

naprzód linj

ę Szymona: oż. był 1-o v. z Ludwiką z

Ostrowskich jako dzier

żawca więcławicki (wywędrował z

Pogonowa). Z ma

łżeństwa tego w r. 1778 tamże urodził się

syn Józef. Szymon o

żenił się potem powtórnie, z Marjanną i

mia

ł z nią syna Jana Łukasza ur. 1794, (Proc. leg. II.)

(Szymon w G. Z. 1803, w wjw. lub. 1818 leg.) Starszy syn
jego Józef (ur. 1772), pó

źniejszy kasjer w Pomorzanach,

żonaty był dwakroć, naprzód z Anną Wysokińską, potem w r.
1822 z Emilj

ą h. Junosza Połchowską, córką Ignacego, oż. r.

1790 z Zuzann

ą Hippocentaurus Zdan-Zdanowiczówną z

przydomkiem Nikitinicz-Jastrz

ębiec i miał z nią w r. 1824

Miletona W

ładysława 2 im., późniejszego radcę namiestnictwa

we Lwowie, zm. 25. I I I . 1891 r.

Śp. Mileton Władysław był

równie

ż dwakroć żonaty, a to z Eleonorą z Jastrzębiec

Drozdowskich, z któr

ą miał w r. 1856 syna Gwidona, z

Katarzyn

ą Walerją h. Gozdawa Iwaszkiewicz, późniejszą

Jerzow

ą Jabłonowską. Gwidon, z zawodu notarjusz, czynny

dzia

łacz patrjotyczny, mąż zaufania ks. Sapiehy, min.

Dunajewskiego i Ziemia

łkowskiego, założyciel Tow.

demokratycznego red. pami

ątkowej księgi kołomyjskiej,

przyjaciel Jana Lama, kt. o Nim pisa

ł, poeta i powieściopisarz,

marz

ący zawsze o Polsce i zawsze pełen inicjatywy w

łużbie dla Niej, inicjator szeregu demonstracyj patrjotycznych,

żenił się z Heleną h. Prus III. Nagody Jabłonowską (ur. 1861),

siostr

ą radcy Jerzego, późniejszego męża macochy Gwidona,

kaw. ord. Fr. Józ. I. (Pochodz

ą oni od dra Jana, — oż. z

Józef

ą Piwocką, h. Napiwon wnuczką słynnego hofr. Jana

Nep. Cholewy - Brynnickiego, — syna Jana i Barbary Ostoja
Finck, którego ojcem by

ł Jan N. K. Jabłonowski, obrz. gr.

katol., teolog, o

ż. z Salomeą Prus III. Weczfińską, dla której

zmieni

ł obrządek, by móc się jako teolog

żenić). Otóż ojcem jego

) (urodzi

ł się w r. 1781) jest Stanisław Jan

(prawdopodobnie wi

ęc stężycki, oż. Fr. Delaine, lub Kat. Jasieńczyk

Żebrowską albo płocki — ze szlach. linji mł. Tomasza), rzym. Katol.
Por. spis dokumentów przy ko

ńcu nin. pracy). — Rodzina ta

spokrewniona jest ze Zaychowskimi h. Jastrz

ębiec, Zbrożkami h.

Jasie

ńczyk z Jasienicy i Zbroszyna, Nechayami dc Felscis,

Zaprza

ńcami z Siemuszowy Pietruskimi h. Starykoń, z kt. ciotka

autora nin. pracy, Marja, po

śl. Augustowi hr. Dąbrowa Łosiowi (por.

Genealogje J. S. D. Borkowskiego; przez ciotecznego za

ś brała

Heleny Pog. Jana Artemowskiego z rodzin

ą szefa gabinetu M. S. Z.,

radcy Marjana h. Rawicz Szumlakowskiego). — Z ma

łżeństwa Gwidona

i Heleny pochodz

ą: dr. med. Marja, śp. kpt. dr. praw Adam, Irena,

dr. Jerzy i

śp. Tadeusz (ur. i zm. 1900 r.) Dr. Marja Zofia Oktawja 3

im. ur. 10. 7. 1885 jest lekark

ą, Iw. B. asystentka U.J.K. (dermato-

logji). Odznaczona orderem austrj.
Dr. Adam, ur. 4. VI. 1887, kandydat adwokacki i literat. Kapitan
rezerwy W. P., przydzielony w r. 1920 do Min. Spr. Wojsk., jako
referent. prawny, poszed

ł jako ochotnik na front i pod Ostojami na

Podlasiu (p. Siedlce), niejako w obronie Pononowa, zgina

ł na

posterunku 9 sierpnia 1920 r., zdawszy

świetnie — wedle świadectw

swych kolegów, a zw

ł. kpt. Mantla z Przemyśla - praktyczny, bojowy

egzamin oficerski, kochany przez,

żołnierzy jako dobry dowódca i

łomienny mówca, uświadamiający ich narodowo. - Zwłoki Jego

przewieziono do Lwowa na cmentarz jego obro

ńców. Śp. Adam był

ozdobiony Orl

ętami, Gwiazdą, Przemyśla etc. Prof. uniw. lw. dr.

Stanis

ław Junosza Łempicki uczcił Jego pamięć pięknym

nekrologiem. Za

życia Jego pisał o Nim ks. Panaś w swej broszurze „Z

ężkich dni Przemyśla", gdy śp. Adam bronił r. 1818/9 Przemyśla i

Lwowa.
Irena Marja 2 im. P. ur. 18. VI. 1889. Uko

ńczyła Wydział filozoficzny

U.J.K. we Lwowie, czynna podagogicznie (II. seminarjum

żeńskie we

Lwowie) i naukowo (szereg prac przyrodniczych w j

ęzyku

niemieckim).
Jerzy (ur. 30. I. 1897), dr. fiiozofji i egz. absolwent praw, .slawista i
heraldyk, lektor Uniw. Kome

ńskiego w Bratysławie, autor prac

naukowych i literat.

Życiorys jego i prace druk. w Lesława

Jaworskiego pracy o gimn. St. Staszica. Kapr. W. P. w r. 1920.
Prezes Zw. Rodz. Pog. O

ż. 18. VI. 1919 z art. mal. Wadą z

Żygulskich (h. Rawicz ?), córką inż. Franciszka i Wandy Ostoja
S

ądeckiej, obyw. ziemskiej, wł. Winnik, córki Franciszka,

patriotycznego dzia

łacza i więźnia stanu. Śp. inż. F. Ż. pochodził od

konfederata barskiego Stanis

ława, dziada jego ojca Jana. (Rodzina ta

spokrewniona z rodzin

ą b. prezesa Koła polskiego Leo de

Lowenmuth, Odrow

ąż Sypniewskimi etc.) Wanda P. wystawiała swe

prace we Lwowie, Wiedniu i Zagrzebiu. Jest kierowniczk

ą szkoły

rysunku i malarstwa dla dzieci i m

łodzieży, wyróżnionej korzystnie

przez b. Ministerstwo kultury i sztuki. Nadto rze

źbiarka i poetka.

Dzieci: Iwo Cyprjan 2 im. (ur. 3. IX. 1 9 2 1 ) , obecnie ucze

ń szkół

powsz. i Krzysztof Stefan Adam 3 im. (ur. 25. XII. 1927 r.).
Józef, rzekomy brat Szymona, oficer napoleo

ński, pochowany na

cmentarzu Montparnasse w Pary

żu, miał syna Jana i wnuka Jana;

ten ostatni z Katarzyn

ą z Wieniawa Długoszówną miał Teresę (w

metryce b

łędnie zanotowaną jako Ogonowska — por. Sebastjana z

linji pozna

ńskiej!), Józefa Stanisława (ojca dyrektorki Joanny,

odznaczonej orderem Odrodzenia Polski, prof. Mat. fiz.i przyr. w
gimn.

św. Anny w Krakowie, oż. z Agn. J. z Cepuchowicz-

Nemeryckich), Wincentego, Julj

ę i ks. Ign. Czesława, rektora

Zak

ładu Głuchoniemych we Lwowie (ur. 18. VIII. 1847, zm. 10.

X.1912).
Przechodzimy do dwu synów Stanis

ława i Eufemji Pogonowskich z

Pogonowa: ks. Stanis

ława (ur. 1776, wyśw. na kapł. 1802, zm. 1. XII.

1857. 1812 — wikary w Michowie. 1814 proboszcz w
Chodywa

ńcach i wicedziekan Tyszowiecki. 1836 — lecz może już w

1816 — kanonik honor. kat. lubel. i proboszcz w Nabro

żu) i

Tomasza, o

ż.. z Ludwiką z Pomian Izdebskich. Mieli oni dzieci:

Mateusza (t 1782), Franciszk

ę, Magdalenę, Katarzynę (zm. 1789),

łgorzatę, Petronelę i Jakóba Onufrego, ur. 1788 r. Acz. Tomasz

P. — jak

świadczy Komisja województwa Podlaskiego z lat 1816 i

1817 — by

ł w Pogonowie najzamożniejszy, bo płacił największe podatki

(co i Archiwum podskarbi

ńskie stwierdza) — mając siedmioro dzieci,

wszystkich w Pogonowie nie utrzyma

ł. Toteż syn jego Jakób,

podtrzymu…………………………………………………………………….
.?
……Galicji, o

ż. się z jenerałówną Anną Begg de Albensberg. W

Oleszycach (ad Lubaczów) w r. 1823 ur. si

ę im Jan, a potem

Marja, która wysz

ła za Łodzia Michalskiego, ojca em. radcy

kolei w Krak. in

ż. Jana, oż. z Marją z Lipińskich (jest 10 gałęzi

tej szlachty), Marji i dra Jerzego, dyr. Banku Krajowego w Warsz.,
o

ż. ze Stanisławą z Emiliewiczów, b. ministra skarbu w gabinecie

dra Ponikowskiego. — Jan Pogonowski — o wielkiej energji i
zmy

śle organizacyjnym, ukończył szk. śr. w Przemyślu a uniw. we

Lwowie. R. 1847 w magistracie w Jaros

ławiu, potem

justycjarjuszem w Jordanowie, po 2 latach przeniesiony do S

ądu w

Rzeszowie, przydzielony do prokuratorji pa

ństwa. W r. 1859

notarjusz w Rzeszowie (a

ż do .śmierci 31. XII. 1897 r.) Wł. dóbr

Łopuszka Mała i Janów w Małop. Zach., wicemarszałek Rady
pow., cz

łonek Rady miej., dyr. Kasy oszcz., dwukrotny burmistrz m.

Rzeszowa i pose

ł na Sejm krajowy. W „Głosie Rzeszowskim"

zamieszcza

ł swe artykuły. Eksportacja zwłok jego do kość. paraf,

pantalowickiego odby

ła się 3, I. 1898, pogrzeb zaś 4. I. — bardzo

uroczysty. Nekrolog obszerny i wspania

ły w tygodniku „Głos

Rzeszowski" z d. 4. I. 1898 r. N r . 1, R. II. — O

ż. był z Emilją h.

Ogo

ńczyk Paprocką, jedną z czworga dzieci Franciszki z Lubicz

Łapińskich (matka jej Józefa hr. Ankwiczówna, córka marsz.
Tad. i Kat. Ma

łachowskich, krewna Ewy Ankwicz Skarbkównej,

ukochanej Mickiewicza, bywaj

ącej często w Rzeszowie u swych

krewnych

) P.). Z ma

łżeństwa Jana Pog. z Emilją były dzieci:

Ignacy Marceli (ur. 25. XI. 1855 r.), W

ładysław i Stanisław oraz

Helena (za rejentem Miko

łajem Abdank Machowskim w Rzeszowie

— syn Adam na Chodorówce) i Jadwiga (za Stanis

ławem

Jasie

ńczyk Jabłońskim —córka jej Stanisława Leliwa Żurowska). Ign.

Marceli o

ż. się 1898 r. z Marją Stanisławą h. Gozdawa Szumańską,

potem 2-o r. Strzy

żowską córką Leona i Walerji z Czekańskich h.

Czeki ? By

ł właścicielem Obertasowa w pow. zaleszczyckim.

Synowie ich obaj, Robert (1899) i W

ładysław (1900—2), umarli

wkrótce po urodzeniu, córka Janina Kazimiera za drem Stefanem
D

żułyńskiem (1922) ma dwie córki, Helenę (1924) i Stefanję

(1926). Oficer Stanis

ław, brat Ign. Marcelego, porzuciwszy ułańską

łużbę austr., osiadł w Ameryce i słuch o nim zaginał.

ładysław, radca sądowy w Przeworsku, oż. z Marją h. Lubicz z

Łopacina Łopacką (ród zaświadczony od 1411 r.) miał z nią troje
dzieci. Marja P. jest córk

ą Ludwika Ł. i Ant. z Sobolewskich, córki

Marjanny z Drohojowskich z Tapina za Stanis

ławem S. (Ojciec

Ludwik

Ł. Jan ożeniony był z Agn. br. Gostkowską). Dziećmi

ładysławowstwa Pog. są: Kazimierz ur. 1892, właściciel Łopuszki

łej (gimnazjum, w Chyrowie, studja fachowe rolnicze we Wrocławiu

świetnemi wynikami współpracownik wielu pism fachowych gosp.

roln., b. inspektor buraczany, by

ł ułanem austrj. W W. P. ppr. rez.

6 p. strz. konn. w

Żółkwi. Jeden z głównych inicjatorów zjazdu i

zwi

ązku Pogonowskich), Hanna (od 14. IV. 1923 Antoniowa h. Laryssa

Łastowiecka, właścicielka Janowa, ma dzieci: Zygmunta i Barbarę) i
mr. praw Jan Ludwik (gimn. w B

ąkowicach, Rzeszowie i

Jaros

ławiu). W r. 1920 ochotnik 5 pap. w Jarosławiu (5 mies.) W r.

1922/3 w wy

ższej szkole dla Handlu zagr. we Lw. — Od 1923—

27 prawa w U. J. K. Z kolei jednor. ochotnik w I Baterji Szk. Pchor.
Art. we W

łodz. Wołyń. Bankowiec. Linja ta ma piękne koligacje.

Przechodzimy do potomstwa Kazimierza, syna brgr. Tomasza: Jakób

ur. 1716 ma Tadeusza, ur. 1771

ż. z Anną Zabicką, a ten z niej

Jana Józefa ur. 1808 Pr. leg. VII i Ant Stan. ur. 1806, o

ż. z Ter.

łodziejską, z kt. to małżeństwa pochodzi Józef Tad., ur. 1832. Pr.

leg. VIII. — Jak wi

ęc z całości dziejów tych widać, znaczna część

emigrantów jednak wróci

ła do Pogonowa, acz przeważnie ci, którzy

ń wyszli zrobili lepszy interes.

Przechodzimy do Pogonia

) Pogonowskich: Kazimierz o

ż. z Marją z

Boguckich h. Krzywda ma syna Jana, kt. w r. 1782 cz

ęści Sawina

sprzeda

ł (leg. w Gal. Zach. 1804 r.) Ożeniony był z Teklą i miał

synów a) ppor. Ignacego, bohaterskiego m

ęczennika, o k t . pisali

J. U. Niemcewicz i Sz. Askenazy) (w „

Łukasińskim") i b)

Stanis

ława, kt. zaczął używać h. Pogonia. Poprzedni są

skonstatowanymi Ogo

ńczykami. Stanisław ur. 1780 r. (zm. 1820)

na Podlasiu o

ż. był z Magdaleną, syn zaś jego Ignacy ur. 1808 zm.

1865 o

ż. z Franciszką z Jastrzębiec Jurkowskich; zmuszony był

ukrywa

ć się i niszczyć swą koresp.

ze wzgl. politycznych, bo go mieszano cz

ęsto z ppor. Ignacym. Dzieci

jego i Franciszki: W

ładysław (ur. 1836 i wnet zmarły), Henryka zam.

łaszczewska ur. 1838 zm. 1920, Stanisław zm. 1850 r.,

Marja zm. 1850, Aleksander ur. 1844, zm. 1923.,

ż. z Leontyną z

Frankiewiczów ur. 1846, zm. 1927. XII. Cz

łowiek to wielkich zasług dla

kraju, o kt. poni

żej. Ich dzieci: Piotr, ur. 1879 zm. 1883, dyr.

Syndykatu Roln. w Grodzisku Mazow. Ignacy ur. 1881,

ż. z Władysławą

h. Staryko

ń Majewską, Leontyna ur. 1884 zam. Janowa Sas

Winnicka, mafka Jana Wojciecha u 1909 r.— i Piotr P. ur. i zm. 1886
r. Aleks. Józ. Tymateusz P. ur. 24. II. 1844 w Kielcach kolegowa

ł w

szk. przem. górn. tam

że z Adolfem Dygasińskim i Jędrz.

Swi

ętochowskim — żył w napięciu myśli politycznej przedstyczniowej.

W r. 1863 z ca

łym personalem techn. fabryki metalurg. w Poniku

wyrusza z Le

śniowa do powstania. Służy W partji Langiewicza. W

bitwie p. Pieskow

ą Skałą wydany zdradziecko przez chłopów dostaje

ę do niewoli. Spędza ją w Kielcach i cytadeli warsz., wskutek zaj-

ścia z dowódcą Czengierym skazany na śmierć, ułaskawiony dla lat
m

łodych (I. 18) za instancją księcia krwi zesłany na Sybir do Wiatki,

po 5 latach u

łaskawiony, odrzuca ze wzgardą intratne propozycje

rosyjskie, zaco mu .si

ę znów płaci prześladowaniem. Opiekuje się,

nim wuj Jan Jurkowski, cz

łonek rządu nar. z r. 1863 i wraca go

matce -

ż wdowie. Aleks. J. T. wstępuje do kolei warsz.

wied. a w r. 1910 (po jej skupie przez Rosjan) idzie na emerytur

ę.

W wolnej Polsce zostaje ppor. jako weteran. Tak pracowa

ł On i

cierpia

ł dla idei najczystszej a Związkowi rodzinnemu może i winien

zawsze

świecić przykładem.

Bolesne s

ą leż dzieje linji wołyńskiej, pełne wstrząsów tragicznych i w

r. 1863 i w czasach ostatnich. — Pochodzi ta linja prawdopodobnie
od zamo

żnego Aleksandra, znanego z akt. gr. hal. (lw.) i Łozińskiego.

Do niej te

ż. należy wójt krzemieniecki Łukasz, syn Marcina i Zofji z

Krasnopolskich z aktów kanclerskich Arch. G

ł. A. D. warsz. z r. 1774.

Protoplast

ą, pozytywnym jest Jan (1704), ojciec Aleksandra na

Lubitowie i Woli Lubitowskiej, dalej Micha

ła i EIjasza. Syn

Aleksandra Jan mia

ł Pawła i Kazimierza, Paweł Leona (kt. r. 1830

naby

ł od ks. Czetwertyńskiego Berezównę), a Kazimierz Józefa,

ten
…………………………………………………………………………………?
……a ten Andrzeja, o

ż. z Anną, kt. część Lubitowa w Kowelskiem

dosta

ł od Jana 1748 r. a od Bożeńca Jełowickiego Swiszczów w

Dubie

ńskiem. Ze stadła A. z A. pochodzą Maciej Mich. i

Wawrzyniec, kt. w r. 1803 dziel

ą Lubitów. Wawrz. ma 3 synów: rcę

tyt. Jana, Anastazego i Micha

ła, Maciej Michał 2 im. zaś trzech: tyt.

ę Antoniego, koll. registr. Andrzeja, ojca Józefa, (powstańca z 63

r., któremu skonfiskowano maj

ątek — był naczelnikiem oddz. kolej. w

Równem, dzier

żawił wszystkie trafiki w Warszawie — oż. był z córką

Adama, hr. Colonna Walewsk

ą, zmarł w r. 1925, a córka ich

Adamska - Babska

żyje) i Franciszka, ojca Bazylego i Antoniego.

Lekarz dr. Miko

łaj syn tyt. rcy Antoniego, poważany wielce w

Równem i maj

ący tam liczne nieruchomości, był przyczyną powstania

tam

że ul. Pogonowskiego, dziś przemianowanej bez sensu na

Krucz

ą, miał dzieci: śp. Michała, kt. syn Kazimierz osiadł na Kaukazie,

śp. Antoniego, którego syn umarł licząc l. 15, Jana, oż. z Rosjanką
(ich syn Sergjusz ma l. 12) i jenera

łową Wiktorję Bylke, żyjącą dziś jako

wdowa z córkami w Konstancinie p. Warszaw

ą— syna jej — mjra W. P.

— zam

ęczyli bolszewicy już po wojnie. Wszyscy mieli dowody

szlachectwa — nie uzna

ła tylko Heroldja dowodów Ignacego, syna

Macieja, Andrzeja, s. Jana i Stanis

ława, s. Leona — a to dla braku

metryk. — Cz

ęść tej rodziny się zrusyfikowała, podobnie, jak i część

linji podolskiej, z kt. pochodzi

ł śp. ros. jen. Adolf Pogonowski, znany

w Pogonowie i szukaj

ący z Pogonowskimi kontaktu. — O Leszcz.

Brogach i

Łomżyńskich patrz niżej.

Pogonowsc y w s

łużbie orężnej dla Kraju.

W „Rocznikach Wojsk. Król. Pol. za lata od 1817—29" na rok 1818
na str, 78 jest: w 8 pp. linjowej ppor. Pog. Ignacy (ostatni z ppor. w
kolejno

ści starszeństwa). Na str. 189: tenże przeniesiony do 2 p.

strz. piesz. W Pozn. na r. 1819 tens. na str. 99 w 2 p. strz. W 1820
na str. 104 wychodzi ze s

łużby. Zamęczony przez Rosjan romantyk,

jak go okre

śla cytowany przez Askenazego Niemcewicz. W aktach

Komisji Rz

ąd. Wojny w wol. 2010 (k. 49). Wykaz stanu służby I.

P. pp. strz. p. W Roczniku na r. 1826 na str. 43 w Sztabie G

ł.

(cz

ęść jen.

……………………………………………………………………………..?
rocznikach do r. 1829 w

łącznie w tejs. .szarży i tejsamej insty-

tucji, li w r. 1829 zostaje odzn. krzy

żem Orderu św. Anny 3 klasy.

To znany z Uruskiego Piotr, s. Franciszka i J. Dembi

ńskich h.

Nieczuja l u b Rawicz, j a k i ojciec walcz

ący we Francji i Hiszpanji.

Co do Piotra, to mamy w A. K. Rz. W. l. 1815—31 w wol. 1996
(k. 223) Wyk. st. s

ł. Piotra P. por. Szt. Kwat. Też w

rodowodzie Szt. Kw. Gen. Nr. 2 poz. 75 wyk. st. s

ł. tegoż

Piotra, w wol. 743 jego dymisj

ę z d. 15. XII. 1832, wreszcie w

spisie Polaków, pochowanych w Pary

żu i okolicy (w posiadaniu

Ambasady polskiej) „Piotr P. (1800—47) kpt. in

żynierji — grób

zbiorowy -— avenue des polonais, dywizja 17 rz

ąd I na cmenł.

Montmartre paryskim (tam

że Rudolf

) P. (1806—63) por., grób

zbior., av. St. Charles, tam

że, dyw. 13, rząd I). W Hiszpanji brak

śladów Pogonowskich (por. pismo p. Tarnowskiego z Poselstwa
Pol. w Madrycie do dra Jerzego Pog. Nr. 775 K. 28). — Ojciec
Piotra P., Franciszek, komend. pl. Terespola, szef szw. p. 2
jazdy; do p. 4 jazdy 15.9.1808; maj. p. 2 huz. 9. 8. 1809.
Przychodzi on w Wojsku Pol. Bron. Gembarzewskiego w wyci

ągu z

listy imiennej oficerów ks. Warsz. 1809—14. Tam

że Tomasz P.

(pewno m

ąż Izdebskiej, przodek Pog. z Łopuszki M.) kap. p. 2

huz. uwoln. 27. IV. 1810
i jaki

ś P. por. p. 13 jazdy; uwol. 16. 1. 1810. — P. Ant por. p. 20

piech. 4. IX. jest w li

ście oficerów pułków litewskich 1812 r. w A. K.

Rz. W. wol. 267 (k. 107) Wyk. st. s

ł. Kpt. Ant. P. (zwoln. z woj.

Ks. Warsz.). To wi

ęc kontynuatorzy prac Pog. Józefa z

Montparnasse, koledzy Stanis

ława, Józefa i Aleks. J. Tym. — a

poprzednicy Stefana, Adama i Leona.

Pogonowscy dzisiejsi pozostali.

Poza wymienionymi

żyją jeszcze w Pogonowie: Synowie Jana i

Bron. z Rudzi

ńskich a wnukowie Stan. Pawła (z 1838 r.) sołtys

Stanis

ław, oż. z Wiktorją z Korab Chojeckich (mają Tadeusza 4

l., Zygm. 3 I. i roczn

ą Irenę) i Marjan (I. 22). — Nadto: Bronisław

(w Tw. Jastrz.),

śp. Walerja P. (I. 76), Józef P. (I. 56) oż. z Stef.

z Tchorzewskich (synowie Franciszek l. 24 i Zygm. I. 16),
Franciszek P. o

ż. z Marjanną z Lubicz Ługowskich, stryj sołt.

Stan., ojciec Stanis

ława (l. 23). Dalej, syn Michała Jan, mąż

Wiktorji z Radzikowskich, rodzice Wac

ława (l. 24), Anieli (I.

18), Stanis

ławy (l. 16) i Heleny (I. 11), Franciszka z Pog.

Orze

łowska, Władysław, maż Aleks. z Chromińskich, ojciec

Stanis

ławy (I. 7) i Edwarda (I. 5.) oraz Anieli (za Józ. Izdebskim

w W

ąsach), Felicjanna Dominikowa (l. 76) z synami Teofilem (l.

47), o

ż. z Aleks. z Zalewskich (I. 38), ojcem Stanisława (l. 15),

Anny (I. 6) i Reginy (l. 4) i Antonim (I. 32) o

ż. z Wikt. z Orzeł. (l.

21) W Tchórzewie: Po Franciszku P. — z Baltazara, przez
syna jego W

ład. oż. z Zofją Radzikowską i syna ich Jakóba oż.

z Hel. Izdebsk

ą Baltazar i Władysław, — z Władysława ż. z

Ann

ą Iwanowską h. Łodzia Józef, oż. z Marjanną Izd., Karolina

za Borkowskim i Zofja za

Ślepowron Mieścickim, z Ksawerego z

Wysoki

ńską (Łuków)- Józef z Wysokińską, ojciec Bolesławy i

Hieronima, — a z Micha

ła ż. z Florentyną Czerską Wacław, oż. z

Aniel

ą Krasuską (rodzice Bolesława, Franciszka, Reginy i

Haliny), Boles

ław Ź. z. Hel. Wysok. (rodzice Stanisławy, Heleny,

Celiny, Anny), Czes

ław kaw., Aleks. na knlonji pog. ż. z Teklą z

Bork. po Grodzickim (Stanis

ława l. 8, Filomena I. 6, Hel. I. 4,

Hal. 1 r.), Andrzej w Raczynach (z trojgiem dzieci) i Tekla za
Rozwadowskim. Nadto w Kurowie p. Trzebieszów wnuki
Macieja P. i dzieci Macieja P. Anna, Stanis

ław i Jan P., w

Tworkach Jastrz

ębich brat Pawła z Pog., Bronisław ma syna i

dwie córki, w Jastrz

ębich Plutach Stanisław po Jakóbie z

Pog. ma 3 ch

łopców i dwoje dziewcząt, dziewulski zaś P.

Micha

ł miał Antoniego, oż. 1-o r. z Wilczyńską, 2-o r. z

Izdebsk

ą, (a z Wilczyńskiej, Wacław) i Wojciecha (w urzędzie

poczt. w Grodnie, ojca 2 dzieci: Wandy i Mieczys

ława). Prócz

tego w Go

łowierzchach jest 4—5 sierot po Bezrękim Florjanie P.

(?) Dok

ładniejszych danych nie mogłem zebrać. Nadto są w

Siedlcach jeszcze Jan, Stanis

ław i Władysława P. z Pog.

Syn P. h. Ogo

ńczyk przybyłego z Nowogrodu łomż. (na

Kurpiach) Franciszek, o

ż. z Elżbietą z Zaleskich, brat Aleksan-

dra ur. 1849 r. ma dzieci: Dyr. in

ż. Mieczysława, (ur. 30. X.

1880 w Gostyninie woj. warsz. Szk.

śr. w Łowiczu do 1898).

…………………………………………………………………….?
………..w Kijowie, poczem uczy

ł mat. i fiz. w Warsz. w żeńskich szk.,

potem w szk. handl. Staszica w Sosnowcu. W 1917 dyr. gimn. w
M

ławie — dziś w Łomży), kpt. Bolesława Franciszka (ur. 5. XlI. 1893

Łowiczu, oż. z Anną Sobieszczańską; ich dzieci: Stanisław — 19. !!.

1920 i Ewa - 14. I.1923, Kpt P. jest kierownikiem ref. Deptu Intendent.
M. S. Wojsk. Po uko

ńczeniu warsz. szk. r. zdał maturę 1914. Studja

wojsk.; kurs Konstant. Szk. Wojsk, w Kijowie 1915 jako chor., kurs ofic.
gosp. D. O. G. Warsz. 1921 i dwul. kurs na Wydz. Int. Wy

ższ. Szk.

Woj. Warsz. 1922—4), in

ż. Zdzisława (urzędnika Dyr. Monopolu

tytoniowego), in

ż. Franciszka Jana (nr. 7. X. 1891 w Łowiczu; szk. r.

warsz. i politechn. kij. Kierownik Wydz. Zapalników Pa

ństw. Fabryki

Amunicji w Skar

żysku. Uczestnik P. K. O. 7. IX. 1919 oż. się z Wandą

Hel. Jasie

ńczyk Krajewską, ur. w Wilnie 1897 r. z ojca Karola i

Weroniki z Majewskich h.

Łabędź. Ich syn Andrzej Wiesław Jerzy 3 im.

ur. 16, VI. 1924 w Warsz.), Irminy (Kodziowej), Bo

żysławy (Tuzińskiej) i

żbiety (Leszczyńskiej —h. Abdank).

Nad ma

łem jeziorkiem pogonowskiem leżało Pogonowo (w

lubartowskiem), nazwane t ak od w

łaścicieli, używających herbu

Leszczyc - Bróg. Ostatnim w

łaścicielem tego Pogonowa był

Tadeusz, o

ż. z Karoliną z Prus I Czarneckich, b. warsz. urz. M. Sk.

Mia

ł. 2 synów i 2 córki: śp. Władysława, urzędnika kol. i dyr. f i r m

„Prowodnik" i „Trougolnik" w Odessie, Jana, o

ż. z Marją, córkę jen.

Art. ros. Feliksa Roszkowskiego i Zahorskiej, seniora i honor. prezesa
Zw. Rodz. Pog., Janin

ę, urz. kol. i Natalję za Kaźmierzem Strogulą, ref.

M. Kom.

L i t e r a t u r a i

źródła.

Prócz nagromadzonych

źródeł, za które w pierwszym rzędzie

winni

śmy wdzięczność ks. kan. A. E. Rawicz Olędzkiemu, wymienić

nale

ży komplet danych o Pogonowskich z Heroldji Król. Pol. (dziś. w

Arch. Akt Dawn. warsz.) w zbiorach; L. Dz. 846/27, 985/27, 945/27,
1040/27, 44/28, 65/28, 62/28, i 102/28, Archiwum Skarbowego w
posy

łkach z 28. XI. 27 i 10. XII. 27 (wszystkie kwity podatkowe

Pogonowskich podl. od 1531 do ………………?, kwerend

ę Arch.

lubel.: ……………………………………………………..? 57/28., Archiw.
Wile

ń. L. 1916/27 i l. 2042/27, Archiw. łomż. 309/27 i 341/27,

Archiw. pozn. l. 889/27, l. 984/27, l.1058/9/27 i 385/28,
Archiw. ziem. krak. 60/27 i 277/27 Arch. ziem. lw. l. 300/27 i
310/27 (o Pogonowskich i Jab

łonowskich), Archiw. Gł. Akf D.

warsz. Nr. 581/27 (dwakro

ć - i pisma uzup. z 9. IV. 28, z 26. III. 28

i z 12. V. 28.) O Jab

łonowskich mam urzędowe dane od r. 1781

do dzi

ś z parafij pieniackiej t. I. p. 117, żurawickiej z 27. XII. 27,

żankowickiej 30. X. 1808, 17. II. 1828, Nr. 133. 16. 1. 28,

Lubaczowskiej, skola

ńskiej, lwowskich (1852. 4. XI, Ss. Corp. Chr. t

V p. 111, Nr. 75 t. VII p. 53 Assumpt B. V. Mariae 21. II. 1880
dalej Leop. Eccl. Metrop. Nr. 75 t. X p. 342 O. e. b., Nr. 490 t.
XI. p. 101 etc. etc., nadto ekstrakty tabularne dra Jana (ze
starej, archiwalnej) i Ludwika i Zofji Jab

łonowskich (z nowej).

Mnóstwo danych o nich jest w Archiwum wojewódzkiem (tabula i
szematyzmy od najdawniejszych czasów) podobnie te

ż o Janie

Nep. Cholewie;, kt. wszystkie dokumenty i olbrzymia
korespondencja jest w komplecie w Archiwum Jab

łonowskich i

Pogonowskich. To, jak i wszystkie cytowane w tek

ście do-

kumenty ka

żdej linji Pog., są w komplecie w oryginale lub w

uwierzytelnionych odpisach a nawet cz

ęsto w dubletach we

wspomnianem „Arch. J. i P.”, stanowi

ącem własność linji aut. nin.

pracy. S

ą to więc dane parafij: zbuczyńskiej, pantalowickiej,

oleszyckiej, olkuskiej, tyczy

ńskiej, więcławickiej, pomorzańskiej,

lwowskich, kujawskich, kro

śniewickiej, Pol. Czerw. Krzyża (z ewid.

poleg

łych), Związku Ziemian, magistratów : Równego i Pomorzan,

poselstwa w Madrycie, Ambasady w Pary

żu, Instytutu heral-

dycznego, wreszcie fachowców, jak jen. dra M. Kukiela ; niestety,
prof. W

ł. Semkowicz (z Krakowa) ani dr. Czołowski (ze Lwowa)

DRUKOWANE PRACE POGONOWSKICH:

JAN POGONOWSKI. Artyku

ły ekonomiczne.

KAZIMIERZ POGONOWSKI. Artyku

ły rolniczo-gospodarcze.

JÓZEF POGONOWSKI. „Ostatni Mohikanie pomorscy",

Łódź,

1919.
GWIDO POGONOWSKI. „Sercem a g

łową", powieść. W

„Ksi

ędze Pamiątkowej" kołomyjskiej. 1891. „Prasokół" (wiersze do

muzyki M. Signia). Reduta Akademicka.1875. — Spartanka. -
Widzenie.
ADAM POGONOWSKI. „Nastroje". Lwów, Zienkowicz - Ch

ęciński,

1912. Nadto wiersze i nowele w dziennikach. — O n i m pisali W.
Bunikiewicz i St.

Łempicki.

Dr. MARJA ZOFJA O. POGONOWSKA. Artyku

ły fachowe i

nekrologi w pismach lekarskich.
IRENA POGONOWSKA. Uber die Farbveranderung des
Feuersalamanders. — Htstologie d. Darmtraktus der
Knochenfische. Przyczynek do znajomo

ści bud. hist. u ryb. 1911-

12.
Dr. JERZY POGONOWSKI (od r. 1921). „Z boju chwili", nowele.—
„Stargany laur", powie

ść, — „Bój o Lwów w r. 1920". — Poezje i

nowele oraz recenzje itd., rozsypane po pismach. — Wydania
arcydzie

ł literackich i podręczników dla młodzieży. — Prace

slawistyczne: O iliry

źmie – M. Begoviću — T. G. Masaryku. — Studja

literackie (Blizi

ński — Krechowiecki).

Wespó

ł z żoną WANDĄ POGONOWSKA : „Błyski godzin",

„Kaprysy". B. Po

łoniecki, Lwów, 1922. — Artykuły itd. po

pismach.