Monter_sieci_komunalnych_713[03]_Z3_06

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Anna Gołębiowska

Montaż i instalacja stacji gazowych

713[03].Z3.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
dr inż. Władysława Maria Francuz
mgr inż. Anna Kusina

Opracowanie redakcyjne:
inż. Anna Gołębiowska

Konsultacja:
mgr inż. Mirosław Żurek

Korekta:
mgr inż. Mirosław Żurek

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[03].Z3.06

„Montaż i instalacja stacji gazowych” zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu „Monter sieci komunalnych”.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Przepisy bhp i ochrony ppoż. przy montażu stacji gazowych

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Rodzaje stacji gazowych

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Rodzaje i montaż gazomierzy sieciowych

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Wyposażenie stacji gazowych

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Stacje redukcyjne i ich montaż

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Próba szczelności i odbiór stacji gazowych

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Eksploatacja stacji gazowych

5.7.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie Monter sieci komunalnych.

W poradniku zamieszczono:

−

Wymagania wstępne, stanowiące wykaz niezbędnych wiadomości i umiejętności, jakie
uczeń powinien mieć ukształtowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki
modułowej.

−

Cele kształcenia jednostki modułowej, czyli wiadomości i umiejętności, jakie uczeń
ukształtuje podczas pracy z poradnikiem.

−

Przykładowe scenariusze zajęć.

−

Przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania
oraz środkami dydaktycznymi.

−

Ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może

posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego
rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Montaż i instalacja stacji gazowych”, jest jednostką modułową w module „Technologia

montażu sieci gazowych” – schemat 1.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

713[03].Z1/2/3/4.03

Montaż rurociągów stalowych

Moduł 713[03].Z3

Technologia montażu sieci gazowych

713[03].Z1/2/3/4.01

Prace przygotowawczo-zakończeniowe przy

montażu sieci komunalnych

713[03].Z1/2/3/4.02

Montaż instalacji z rur stalowych

713[03].Z3.05

Montaż sieci gazowej

713[03].Z1/2/3.04

Montaż rurociągów z tworzyw sztucznych

713[03].Z3.06

Montaż i instalacja stacji gazowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną,

−

rozróżniać materiały budowlane,

−

rozróżniać sieci komunalne,

−

wykonywać roboty przygotowawczo-zakończeniowe przy montażu sieci gazowych,

−

wykonywać połączenia rur stalowych sieciowych i rur z tworzyw sztucznych,

−

dobrać sprzęt, narzędzia i materiały do wykonania prac przygotowawczo-
zakończeniowych oraz do wykonania montażu połączeń rur sieciowych i montażu
gazociągów,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,

−

przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

zastosować przepisy bhp i ochrony ppoż. przy montażu lub instalacji stacji gazowej,

−

przygotować materiały potrzebne do montażu lub instalacji stacji gazowej,

−

ocenić stan techniczny elementów stacji gazowych przygotowywanych do montażu,

−

dobrać sprzęt i narzędzia, przyrządy kontrolno-pomiarowe potrzebne do montażu
i instalacji stacji gazowych,

−

dobrać środki do transportu elementów stacji gazowych na miejsce montażu,

−

dostarczyć elementy stacji gazowych na miejsce montażu,

−

ustalić kolejność montażu elementów stacji gazowych,

−

wyznaczyć miejsce montażu poszczególnych elementów stacji gazowych,

−

zamontować urządzenia i wyposażenie stacji gazowych,

−

zainstalować kompaktowe stacje gazowe,

−

zamontować osprzęt stacji gazowych,

−

zainstalować aparaturę kontrolno-pomiarową i urządzenia zabezpieczające i sygnalizujące
w stacjach gazowych,

−

wykonać podłączenie stacji gazowych do sieci gazowej,

−

przeprowadzić próbę szczelności elementów stacji gazowych po wykonaniu montażu lub
instalacji,

−

dokonać regulacji zamontowanych urządzeń stacji gazowych,

−

zastosować wymagania zawarte w instrukcji montażu urządzeń stosowanych w stacji
gazowej,

−

usunąć usterki powstałe podczas montażu lub instalacji stacji gazowych,

−

skontrolować pracę urządzeń stacji gazowych,

−

skontrolować urządzenia pomiarowe i dokonać odczytu,

−

zlokalizować awarie eksploatowanych stacji gazowych,

−

sporządzić obmiar wykonanych robót,

−

wykorzystać budowlaną dokumentację techniczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:
Modułowy program nauczania:

Montaż i instalacja stacji gazowych

Moduł:

Technologia montażu sieci gazowych

Jednostka modułowa:

713[03].Z3.06

Temat: Gazomierze sieciowe

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozpoznawania i charakteryzowania gazomierzy

sieciowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

podać zadania jakie pełnią gazomierze w stacjach gazowych,

–

rozróżnić poszczególne rodzaje gazomierzy sieciowych,

–

omówić budowę poszczególnych gazomierzy,

–

omówić zasadę działania gazomierzy sieciowych,

–

omówić warunki montażu gazomierzy.

Metody nauczania–uczenia się:
–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda aktywizacji uczniów – JIGSAW tzw. puzzle wg Kędrackiej-Feldman.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca indywidualna,

–

praca w małych zespołach z zastosowaniem metody aktywizacji uczniów.

Środki dydaktyczne:
–

modele gazomierzy,

–

schematy i zdjęcia gazomierzy wykonane w formie foliogramów lub prezentacji
multimedialnej,

–

katalogi techniczne producentów gazomierzy.

Czas trwania:
2 godziny dydaktyczne – 90 minut.

Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie i przedstawienie celów zajęć.
2. Plan zajęć:

A. Zadania gazomierzy w stacji gazowej:
–

wstęp – nauczyciel przedstawia uczniom podstawowe informacje, jaki jest cel
i warunki montażu gazomierzy sieciowych w stacji gazowej,

–

uczniowie analizują uzyskane informacje i sporządzają krótką notatkę.

B. Rodzaje i budowa gazomierzy:
–

wstęp – nauczyciel przedstawia uczniom podstawowe informacje dotyczące
rodzajów gazomierzy sieciowych,

–

nauczyciel dokonuje podziału na trzy grupy i przydziela każdej z nich do
opracowania w oparciu o poradnik dla ucznia, właściwą literaturę oraz dokumentację
techniczną materiał na temat budowy gazomierzy: grupa I – opracowuje budowę

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

gazomierza zwężkowego; grupa II – budowę gazomierza turbinowego; grupa III –
budowę gazomierza rotorowego,

–

uczniowie w poszczególnych grupach sporządzają notatki w zeszytach na zadany
temat,

–

nauczyciel dokonuje ponownego podziału klasy na trzy grupy w taki sposób, aby
w każdej byli uczniowie z trzech poprzednich grup,

–

w poszczególnych grupach uczniowie przekazują sobie nowe treści dotyczące
gazomierzy sieciowych i uczą się wzajemnie,

–

wszyscy uczniowie samodzielnie w zeszytach opracowują krótką notatkę, a następnie
przy użyciu modeli, schematów i zdjęć omawiają gazomierze sieciowe.

C. Zasady montażu gazomierzy sieciowych:

–

wstęp – nauczyciel wyjaśnia zasady montażu gazomierzy,

–

uczniowie w małych grupach analizują warunki i sposób montażu w oparciu
o modele i schematy montażowe,

–

uczniowie określają sposób montażu poszczególnych gazomierzy sieciowych.

3. Podsumowanie zajęć:

–

uczniowie określają zadania gazomierzy w stacji redukcyjnej,

–

uczniowie charakteryzują rodzaje i budowę gazomierzy,

–

uczniowie wspólnie wykonują plakat stanowiący porównanie gazomierzy sieciowych
pod względem ich budowy i zasady działania.

Ocena poziomu osiągnięć uczniów oraz ocena ich aktywności:
–

Metoda obserwacji czynności i zachowań indywidualnych uczniów i poszczególnych
grup podczas wykonywania ćwiczenia,

–

Ocena prawidłowości i estetyki wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:
Modułowy program nauczania:

Montaż i instalacja stacji gazowych

Moduł:

Technologia montażu sieci gazowych

Jednostka modułowa:

713[03].Z3.06

Temat: Zasady montażu segmentu redukcyjnego stacji gazowej

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności określania zasad i kolejnych czynności przy montażu

elementów stacji redukcyjnej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

określić zasady montażu urządzeń oraz przewodów impulsowych, wydmuchowych
i upustowych,

–

rozróżnić prace przygotowawcze, montażowe i regulację urządzeń,

–

określić zakres prac przygotowawczych,

–

określić ogólny przebieg prac montażowych,

–

ustalić zakres regulacji zamontowanych elementów stacji gazowej,

–

zaplanować kolejność robót montażowych AKP,

–

współpracować w grupie,

–

korzystać z różnych źródeł informacji.

Metody nauczania–uczenia się:
–

pokaz z objaśnieniami,

–

metoda aktywizacji uczniów: sytuacyjna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca indywidualna,

–

praca w małych zespołach z zastosowaniem metody aktywizacji uczniów.

Środki dydaktyczne:
–

model segmentu redukcyjnego stacji gazowej z przewodami impulsowymi,
wydmuchowymi i upustowymi umieszczony na stalowej konstrukcji,

–

rysunki lub zdjęcia przedstawiające czynności montażowe stacji gazowej (film
dydaktyczny na ten temat),

–

katalogi producentów urządzeń stanowiących wyposażenie ciągu redukcyjnego.

Czas trwania:
2 godziny dydaktyczne – 90 minut.

Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie i przedstawienie celów zajęć.
2. Plan zajęć:

A. Ogólne zasady montażu urządzeń i armatury kontrolno-pomiarowej segmentu

redukcyjnego:

–

wstęp – nauczyciel przedstawia uczniom zasady montażu elementów segmentu
redukcyjnego,

–

uczniowie samodzielnie w zeszytach opracowują notatkę.

B. Prace przygotowawcze:
–

wstęp – nauczyciel nawiązuje do znanych uczniom i przydatnych wiadomości
dotyczących wyposażenia stacji gazowych zadając pytania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

uczniowie odpowiadając na pytania nauczyciela powtarzają wiadomości dotyczące
wyposażenia stacji redukcyjnych,

–

uczniowie określają wymagania dotyczące montażu AKP, posługując się modelem
segmentu stacji gazowej.

C. Przebieg prac montażowych:
–

wstęp – nauczyciel przedstawia przebieg i zakres prac przy montażu elementów i
AKP ciągu redukcyjnego,

–

uczniowie w małych grupach analizują rysunki i zdjęcia przedstawiające czynności
montażowe,

–

uczniowie sporządzają notatkę.

D. Montaż przewodów impulsowych, wydmuchowych i upustowych:
–

wstęp – nauczyciel nawiązuje do znanych i przydatnych wiadomości dotyczących
AKP zadając uczniom pytania,

–

uczniowie sporządzają notatkę.

E. Regulacja zamontowanych elementów segmentu redukcyjnego stacji gazowej:
–

wstęp – nauczyciel nawiązuje do znanych i przydatnych wiadomości dotyczących
zasad regulacji elementów segmentu redukcyjnego zadając uczniom pytania,

–

uczniowie odpowiadając na pytania nauczyciela powtarzają zasady regulacji
elementów segmentu redukcyjnego,

–

uczniowie określają wymagania przy regulacji i nastawie reduktora, zaworu szybko
zamykającego, zaworu wydmuchowego posługując się modelem segmentu
redukcyjnego stacji gazowej.

F. Rozwiązanie problemu w ramach pracy w grupach:
–

wstęp – nauczyciel dokonuje podziału na trzy grupy,

–

uczniowie  w  ramach  grup  mają  przygotować  rozwiązanie  problemu:  „Jestem
monterem  sieci  komunalnych.  Moim  zadaniem  jest  wykonanie  segmentu
redukcyjnego  stacji  gazowej  w  zakresie  zadanym  przez  nauczyciela.  Jaki  powinien
być przebieg prac związanych z wykonaniem tego zadania?”,

–

uczniowie  w  poszczególnych  grupach  analizują  zasady  montażu  zwracając
szczególną  uwagę  na  kolejność,  długości  montażowe,  sposób  usytuowania
przewodów  impulsowych,  wydmuchowych  i  odpowietrzających  oraz  AKP
i wspólnie opracowują algorytm procedury wykonania segmentu redukcyjnego,

–

uczniowie samodzielnie w zeszytach opracowują krótka notatkę, a następnie jeden
uczeń z każdej grupy prezentuje wszystkim, przy użyciu modelu, schematów, zdjęć
rozwiązanie problemu.

3. Podsumowanie zajęć:

–

uczniowie dyskutują i oceniają rozwiązanie problemu w poszczególnych grupach

–

uczniowie określają w formie algorytmu procedurę montażu stacji redukcyjnej gazu.

Ocena poziomu osiągnięć uczniów oraz ocena ich aktywności:

–

Metoda obserwacji czynności i zachowań indywidualnych uczniów i poszczególnych
grup podczas zajęć,

–

Ocena prawidłowości i estetyki wykonania poszczególnych zadań w czasie zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Przepisy bhp i ochrony ppoż. przy montażu stacji gazowych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ skutki nieprzestrzegania przepisów bhp związanych z montażem stacji gazowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) Zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy przy montażu

stacji gazowych,

2) obejrzeć film, zdjęcia lub ilustracje przedstawiające montaż stacji gazowych i stosowanie

przepisów bhp,

3) przeanalizować uzyskane informacje,
4) określić skutki nie przestrzegania przepisów bhp przy montażu stacji gazowych i wskazać

sposoby zapobiegania im,

5) wskazać, dlaczego konieczne jest przestrzeganie przepisów bhp przy montażu stacji

gazowych,

6) zapisać wyniki swoich spostrzeżeń w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

–

film przedstawiający montaż stacji gazowej,

–

zdjęcia lub ilustracje z miejsc budowy stacji gazowych,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Określ skutki nieprzestrzegania przepisów bhp i ochrony ppoż. związanych

z prowadzeniem prac eksploatacyjnych i naprawą urządzeń stacji gazowych.

Wskazówki do realizacji ćwiczenia:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi bhp i ppoż. przy eksploatacji stacji

redukcyjnych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2) obejrzeć film, zdjęcia lub ilustracje przedstawiające przebieg prac eksploatacyjnych

i napraw stacji gazowych,

3) przeanalizować uzyskane informacje,
4) wskazać, dlaczego konieczne jest stosowanie przepisów bhp i ppoż. przy eksploatacji

stacji gazowych,

5) zapisać wyniki swoich spostrzeżeń w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

film przedstawiający prace eksploatacyjne stacji gazowych,

–

zdjęcia lub ilustracje prac eksploatacyjnych i napraw urządzeń stacji gazowych,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Rodzaje stacji gazowych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Porównaj zakres redukcji gazu stacji redukcyjnej gazu jednostopniowej i dwustopniowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z rodzajami stacji redukcyjnych gazu i zakresem ich działania,
2)  przeanalizować rysunki i schematy przedstawiające stacje redukcyjne jedno- i dwustopniowe,
3)  porównać wyposażenia określając jednocześnie zadania jakie mogą te stacje spełniać,
4)  zapisać wyniki swoich spostrzeżeń w zeszycie,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

modele stacji redukcyjnych gazu,

–

schematy stacji redukcyjnych jedno- i dwustopniowych,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Uzasadnij, dlaczego obecnie coraz częściej stosuje się kompaktowe stacje gazowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z rodzajami stacji gazowych i ich charakterystyką,
2) przeanalizować informacje techniczne dotyczące właściwości, charakterystyki z zakresu

działania stacji gazowych, które są zawarte w katalogach technicznych, na stronach
internetowych i w literaturze,

3)  określić możliwości stosowania stacji gazowych kompaktowych w różnych warunkach ,
4)  zapisać wyniki swoich spostrzeżeń w zeszycie,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

katalogi techniczne modułowych stacji gazowych,

–

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Rodzaje i montaż gazomierzy sieciowych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

podstawie

dokumentacji

technicznej

stacji

redukcyjnej

gazu

sporządź

zapotrzebowanie materiałowe dla układu pomiarowego z gazomierzem rotorowym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zasadami montażu układu gazomierzowego z zainstalowanym

gazomierzem rotorowym,

2)  zapoznać się z dokumentacją techniczną przedstawioną przez nauczyciela,
3)  określić rodzaj i ilość materiałów potrzebnych do montażu,
4)  wykonać zestawienie materiałów, urządzeń i aparatury kontrolno-pomiarowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

projekt budowlany stacji redukcyjnej gazu,

–

instrukcja dla ucznia obejmująca zasady sporządzania zapotrzebowania materiałowego,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Wykonaj montaż i demontaż zestawu przepływomierza zwężkowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi montażu zestawu przepływomierza

zwężkowego wraz z aparaturą kontrolno-pomiarową,

2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń oraz

czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi montażu,

3) określić kolejne czynności związane z montażem gazomierza i aparatury kontrolno-

-pomiarowej,

4)  dobrać narzędzia, sprzęt, przyrządy kontrolno-pomiarowe potrzebne do montażu,
5)  przygotować potrzebne do montażu materiały,
6)  ocenić stan techniczny materiałów do montażu,
7)  wykonać  montaż  zestawu  przepływomierza  zwężkowego  wraz  z  armaturą  kontrolno-

-pomiarową,

8) wykonać demontaż zestawu przepływomierza zwężkowego wraz z armaturą kontrolno-

-pomiarową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

stanowisko do wykonania ćwiczenia powinno być wyposażone w rury gazowe,
gazomierze oraz aparaturę kontrolno-pomiarową, (najkorzystniej by ćwiczenie zostało
wykonane w warunkach rzeczywistych, tj. na miejscu montażu stacji redukcyjnej gazu),

–

instrukcja dla ucznia obejmująca przepisy bhp,

–

materiały potrzebne do montażu: zwężka, przetwornik różnicy ciśnień, przetwornik
temperatury, króćce kołnierzowe,

–

sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu: przymiar, klucze do rur,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Na podstawie przedstawionej przez nauczyciela dokumentacji technicznej wykonaj

montaż i demontaż układu pomiarowego z gazomierzem turbinowym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi montażu gazomierzy,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną oraz instrukcją zawierającą przepisy bhp na

stanowisku do ćwiczeń, oraz czynności związane z przebiegiem i warunkami
technicznymi montażu gazomierzy i aparatury kontrolno-pomiarowej,

3)  określić w kolejności czynności związane z montażem gazomierza,
4)  dobrać sprzęt, przyrządy kontrolno-pomiarowe i narzędzia potrzebne do montażu,
5)  ocenić stan techniczny gazomierza i materiałów do montażu,
6)  zastosować wymagania zawarte w instrukcji montażu urządzeń,
7)  wyznaczyć miejsca montażu poszczególnych elementów,
8)  wykonać montaż układu pomiarowego z gazomierzem turbinowym,
9)  wykonać demontaż układu pomiarowego z gazomierzem turbinowym.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

stanowisko do wykonania ćwiczenia powinno być wyposażone w rury gazowe,
gazomierze, aparaturę kontrolno-pomiarową (najkorzystniej, by ćwiczenie zostało
wykonane w warunkach rzeczywistych, tj. na miejscu montażu stacji redukcyjnej gazu),

–

dokumentacja techniczna,

–

instrukcja montażu urządzeń,

–

instrukcja dla ucznia obejmująca przepisy bhp,

–

materiały potrzebne do montażu: gazomierz turbinowy, króćce kołnierzowe,

–

sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu: przymiar, klucze do rur,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Wyposażenie stacji gazowych

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Posługując się modelem lub rysunkiem przedstaw budowę i zasadę działania filtru

przeciwpyłowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i

sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z wyposażeniem stacji gazowych i ich charakterystyką,
2) przeanalizować budowę filtru przeciwpyłowego z wkładem tulejowym posługując się

modelem, rysunkami lub zdjęciem tego urządzenia,

3)  określić zasadę działania filtru przeciwpyłowego – sposób działania wkładu filtracyjnego,
4)  zapisać wyniki swoich spostrzeżeń w zeszycie,
5)  zaprezentować wyniki swojej pracy grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

model filtr przeciwpyłowego,

–

rysunki i zdjęcia przedstawiające budowę i zasadę działania filtru,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Posługując się modelem lub rysunkiem przedstaw budowę i zasadę działania zaworu

szybko zamykającego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z rodzajami uzbrojenia stacji gazowych i ich charakterystyką,
2)  przeanalizować budowę zaworów szybko zamykających,
3)  określić zasadę działania zaworu szybko zamykającego,
4)  zapisać wyniki swoich spostrzeżeń w zeszycie,
5)  zaprezentować wyniki swojej pracy grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

–

modele zaworów szybko zamykających,

–

rysunki i zdjęcia przedstawiające budowę i zasadę działania zaworów szybko
zamykających,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Posługując się modelem i rysunkiem przedstaw budowę zaworu wydmuchowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z rodzajami zaworów wydmuchowych i ich charakterystyką,
2) przeanalizować budowę zaworu wydmuchowego posługując się modelem, rysunkiem lub

zdjęciem tego urządzenia,

3) zapisać wyniki swoich spostrzeżeń w zeszycie,
4) zaprezentować wyniki swojej pracy grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

model zaworu wydmuchowego,

–

rysunki i zdjęcia przedstawiające budowę zaworu wydmuchowego,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Porównaj zasadę działania reduktorów ciśnienia bezpośredniego i pośredniego działania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z rodzajami reduktorów ciśnienia i ich charakterystyką,
2) przeanalizować rysunki, zdjęcia i modele reduktora ciśnienia bezpośredniego i pośredniego

działania,

3)  porównać budowę reduktora ciśnienia bezpośredniego i pośredniego działania,
4)  zapisać wyniki swoich spostrzeżeń w zeszycie,
5)  zaprezentować wyniki swojej pracy grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

–

model reduktorów ciśnienia gazu,

–

rysunki i zdjęcia reduktorów ciśnienia gazu,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 5

Posługując się modelem lub rysunkiem przedstaw budowę i zasadę działania urządzenia

do nawaniania gazu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z urządzeniami stacji redukcyjnej gazu i ich charakterystyką,
2)  przeanalizować budowę urządzenia do nawaniania gazu,
3)  określić zasadę działania urządzenia do nawaniania gazu,
4)  zapisać wyniki swoich spostrzeżeń w zeszycie,
5)  zaprezentować wyniki swojej pracy grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

model urządzenia do nawaniania gazu,

–

rysunki i zdjęcia urządzenia do nawaniania gazu,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Stacje redukcyjne i ich montaż

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oceń stan techniczny i jakość wskazanych elementów i materiałów do budowy stacji

gazowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zasadami sprawdzania stanu technicznego urządzeń armatury i materiałów

do budowy stacji gazowej,

2)  zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń,
3)  rozpoznać znajdujące się na stanowisku do ćwiczeń urządzenia i materiały,
4)  dokonać sprawdzenia stanu armatury, urządzeń i rur do budowy stacji gazowych,
5)  swoje spostrzeżenia zapisać w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

stanowisko do wykonania ćwiczenia powinno być wyposażone w urządzenia, armaturę,
przewody do budowy stacji gazowych – zarówno dobre, jak i wadliwe (najkorzystniej, by
ćwiczenie zostało wykonane w warunkach rzeczywistych, tj.: na miejscu budowy stacji
gazowej),

–

instrukcja dla ucznia obejmująca przepisy bhp,

–

literatura z pkt. 7.

Ćwiczenie 2

Określ środki transportu i sposoby dostarczania na miejsce montażu elementów stacji

gazowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze środkami i zasadami transportu i składowania elementów stacji

gazowych,

2) obejrzeć film, zdjęcia lub ilustracje przedstawiające zasady transportu oraz składowania

elementów do budowy stacji gazowych,

3) określić sposób transportu poszczególnych elementów w zależności od rodzaju,
4) wyniki swojej pracy zapisać w zeszycie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

film, zdjęcia, ilustracje przedstawiające zasady transportu poszczególnych elementów
w zależności od ich rodzaju,

–

literatura z pkt. 7.

Ćwiczenie 3

Na podstawie przedstawionej przez nauczyciela dokumentacji technicznej wykonaj

montaż reduktora gazu wraz z aparaturą kontrolno-pomiarową.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi montażu uzbrojenia i akp stacji redukcyjnych,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną oraz instrukcją zawierającą przepisy bhp na

stanowisku do ćwiczeń oraz czynności związane z przebiegiem i warunkami
technicznymi montażu uzbrojenia stacji gazowych,

3)  określić w kolejności czynności związane z montażem elementów stacji redukcyjnej,
4)  dobrać sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu,
5)  przygotować  potrzebne  do  montażu  urządzenia,  przewody,  uzbrojenie  i  urządzenia

sygnalizujące,

6)  wyznaczyć miejsce montażu urządzeń sygnalizacyjnych,
7)  ocenić stan techniczny materiałów i uzbrojenia,
8)  wykonać montaż reduktora ciśnienia i aparatury kontrolno-pomiarowej,
9)  dokonać regulacji ciśnienia wylotowego gazu,
10)  skontrolować urządzenia pomiarowe i dokonać odczytu,
11)  wykonać demontaż reduktora ciśnienia gazu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

stanowisko symulacyjne do wykonywania montażu uzbrojenia (najkorzystniej by
ćwiczenie zostało wykonane w warunkach rzeczywistych tj. na miejscu budowy stacji
gazowej),

–

dokumentacja techniczna,

–

instrukcja dla ucznia obejmująca przepisy bhp oraz czynności związane z przebiegiem
i warunkami technicznymi montażu stacji gazowych,

–

sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu: przymiar, klucze do rur,

–

materiały i urządzenia potrzebne do montażu: reduktor, akp, króćce kołnierzowe,
przewody impulsowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Na podstawie przedstawionej przez nauczyciela dokumentacji technicznej wykonaj

instalacje kompaktowej podziemnej stacji gazowej w gotowym wykopie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi montażu stacji gazowych,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną oraz instrukcją zawierającą przepisy bhp na

stanowisku do ćwiczeń oraz czynności związane z przebiegiem i warunkami
technicznymi montażu stacji gazowych,

3) ustalić kolejność i miejsce montażu elementów przy instalacji kompaktowej stacji

gazowej,

4)  dobrać sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu,
5)  przygotować i ocenić potrzebne do montażu elementy i materiały,
6)  wykonać montaż kompaktowej podziemnej stacji redukcyjnej w gotowym wykopie,
7)  zastosować wymagania zawarte w instrukcji montażu stacji gazowej,
8)  wykonać  podłączenie  stacji  gazowej  do  przewodów  wejściowych  i  wyjściowych  sieci

gazowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

stanowisko symulacyjne z wykonanym wykopem (najkorzystniej by ćwiczenie zostało
wykonane w warunkach rzeczywistych t.j. na miejscu budowy stacji gazowej),

–

dokumentacja techniczna,

–

instrukcja dla ucznia obejmująca przepisy bhp oraz czynności związane z przebiegiem
i warunkami technicznymi montażu stacji gazowych,

–

sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu: samochód z urządzeniem dźwigowym, klucze
do rur,

–

materiały i aparatura kontrolno-pomiarowa potrzebne do montażu – w tym kompaktowa
stacja redukcyjna, króćce kołnierzowe, kształtki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Próba szczelności i odbiór stacji gazowej

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj próbę szczelności wykonanej stacji gazowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi przeprowadzenia próby szczelności stacji

gazowej,

2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń oraz

czynności związane z przebiegiem próby szczelności i warunkami technicznymi,

3)  dobrać sprzęt do wykonania próby szczelności,
4)  określić przebieg próby szczelności stacji gazowej,
5)  wykonać próbę szczelności stacji gazowej,
6)  określić wyniki próby.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

stanowisko symulacyjne z zamontowaną stacją gazową (najkorzystniej, by ćwiczenie
zostało wykonane w warunkach rzeczywistych, tj.: na miejscu budowy stacji gazowej),

–

sprzęt do wykonania próby szczelności,

–

instrukcja dla ucznia obejmująca przepisy bhp oraz czynności związane z przebiegiem
próby szczelności i warunkami technicznymi.

Ćwiczenie 2

Dokonać obmiaru robót stacji gazowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zasadami obmiaru robót przy budowie stacji gazowej,
2) zapoznać się z instrukcją zawierającą zasady obmiaru robót przy budowie stacji gazowej

oraz przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń,

3)  przygotować sprzęt do wykonania pomiarów,
4)  dokonać niezbędnych pomiarów i obliczeń,
5)  zapisać wyniki swojej pracy w zeszycie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Eksploatacja stacji gazowych

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ typowe działania związane z oględzinami urządzeń stacji gazowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z zasadami przeglądów i oceniania stanu technicznego stacji gazowych,
2)  opisać czynności i odczyty jakie należy wykonać podczas eksploatacji stacji gazowych,
3)  porównać  odczyty  wielkości  parametrów  z  wielkościami  określonymi  w  instrukcji

eksploatacji,

4) zapisać wyniki swojej pracy w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

modele, zdjęcia, rysunki przedstawiające elementy stacji gazowych,

–

instrukcja eksploatacji urządzeń gazowych,

–

odczyty wielkości parametrów pracy stacji gazowej,

–

literatura rozdział 7.

Ćwiczenie 2

Określ, w jaki sposób kontroluje się prawidłowość działania reduktora.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z metodami kontroli pracy urządzeń stacji gazowych,
2)  obejrzeć film lub zdjęcia z kontroli pracy urządzeń stacji gazowych ,
3)  opisać  czynności  jakie  należy  wykonać  podczas  sprawdzania  prawidłowości  pracy

reduktora,

4) zapisać wyniki swojej pracy w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

modele i rysunki reduktorów gazu,

–

instrukcja montażu urządzeń stosowanych w stacji gazowej,

–

literatura rozdział 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Wykonaj wymianę układu filtru przeciwpyłowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz przedstawić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi montażu i demontażu urządzeń gazowych,
2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń oraz

wymaganiami zawartymi w instrukcji montażu urządzeń stosowanych w stacji gazowej,

3)  ustalić kolejność demontażu i montażu wkładu filtra,
4)  dobrać sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu,
5)  przygotować potrzebne materiały i ocenić ich stan techniczny,
6)  wykonać wymianę wkładu,
7)  skontrolować spadek ciśnienia odczytany na manometrze różnicowym.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

stanowisko symulacyjne (najkorzystniej, by ćwiczenie zostało wykonane w warunkach
rzeczywistych tj.: w stacji gazowej),

–

instrukcja dla ucznia obejmująca przepisy bhp oraz wymagania związane z przebiegiem
i warunkami montażu urządzeń stacji gazowych,

–

sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu: przymiar, klucze do rur,

–

materiały potrzebne do montażu: filtr przeciwpyłowy, króćce kołnierzowe, wkład filtra.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „montaż i instalacja stacji
gazowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

z poziomu podstawowego są zadania: 1,2,3,4,5,7,9,12,13,15,16,17,18,19,20,

–

z poziomu ponadpodstawowego są zadania: 6,8,10,11,14.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu

ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. c, 4. d, 5. d, 6. c, 7. b, 8. b, 9. b, 10. a, 11.
a, 12. c, 13. d, 14. d, 15. a, 16. b, 17. c, 18. b, 19. b, 20. d.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zastosować przepisy bhp przy pracach
montażowych

Zidentyfikować rodzaje robót przy
stacjach gazowych

Zidentyfikować reduktory gazu

Rozróżnić rodzaje gazomierzy

Zidentyfikować rodzaj elementu stacji
gazowej

Dobrać rodzaj elementu stacji gazowej

Zidentyfikować rodzaj urządzenia stacji
redukcyjnej

Rozróżniać urządzenia telemetryczne

Zidentyfikować rodzaje rur

Dobrać rodzaj zaworu do urządzenia stacji
gazowej

Określić długość montażową

Zidentyfikować rodzaj stacji gazowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić warunki montażu urządzeń

Obliczyć spadek ciśnienia

Określić warunki techniczne
przeprowadzania próby szczelności

Rozróżnić rodzaje manometrów

Określić zasady obmiaru urządzeń stacji
gazowej

Określić warunki techniczne eksploatacji
stacji gazowej

Zidentyfikować rodzaje stacji gazowej

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom „instrukcję dla ucznia”.
5.  Upewnij się, czy wszyscy uczniowie ją zrozumieli. Wyjaśnij ewentualne wątpliwości.
6.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test zawiera 20 zadań. Do każdego dołączone są 4  możliwości odpowiedzi. Tylko jedna

z nich jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki błędną odpowiedź należy zakreślić kółkiem
a następnie ponownie zaznaczyć odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Gdy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, odłóż jego rozwiązanie na

później i wróć do tego zadania, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Materiały dla ucznia

–

instrukcja do testu,

–

zestaw pytań testowych

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Przy opuszczaniu rur stalowych izolowanych należy posługiwać się:

a)  szerokimi pasami.
b)  łańcuchami.
c)  hakami.
d)  linami stalowymi.

2. Do robót gazoniebezpiecznych nie zalicza się:

a)  podłączenia nowo wybudowanych stacji gazowych.
b)  montażu przewodów i urządzeń nowych stacji gazowych.
c)  wyłączanie i włączanie po kapitalnych remontach.
d)  usuwanie skutków awarii stacji gazowych.

3. Urządzenia do obniżania i utrzymywania ciśnienia gazu na stałym poziomie wchodzą

w skład:
a)  stacji pomiarowych.
b)  stacji rozdzielczych.
c)  stacji redukcyjnych.
d)  punktów pomiarowych.

4. Jakich gazomierzy nie stosuje się w stacjach gazowych:

a)  zwężkowych.
b)  turbinowych.
c)  rotorowych.
d)  miechowych.

5. Jakie urządzenie przedstawia rysunek:

a)  podgrzewacz gazu.
b)  gazomierz.
c)  odwadniacz gazu.
d)  filtr przeciwpyłowy.

6. Zawór szybko zamykający ma za zadanie:

a)  mierzyć ciśnienie wylotowe.
b)  zamykać dopływ gazu.
c)  zabezpieczać przed nadmiernym spadkiem ciśnienia.
d)  wypuszczać nadmierną ilość gazu.

7. Jakie urządzenie przedstawia rysunek:

a)  reduktor ciśnienia.
b)  zawór wydmuchowy.
c)  zawór szybko zamykający.
d)  gazomierz.

8. W nadajnik wysokiej częstotliwości może być wyposażony:

a)  reduktor bezpośredniego działania.
b)  gazomierz turbinowy.
c)  filtr przeciwpyłowy.
d)  podgrzewacz gazu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Rurociągi stacji gazowych powinny być wykonane z rur:

a)  polietylenowych HDPE.
b)  stalowych czarnych bez szwu.
c)  miedzianych.
d)  żeliwnych.

10. Przed reduktorem instalowany jest zawór:

a)  szybko zamykający.
b)  odcinający.
c)  wydmuchowy.
d)  bezpieczeństwa.

11. Odcinek prosty przed miejscem włączenia rurek impulsowych powinien wynosić:

a)  co najmniej 10 DN.
b)  co najmniej 4 DN.
c)  co najmniej 8 DN.
d)  co najmniej 1 DN.

12. Jaką stację gazową przedstawia rysunek:

a)  kompaktową w obudowie wentylowanej.
b)  kompaktową szafkową.
c)  kompaktową w obudowie ciśnieniowej.
d)  na wolnym powietrzu.

13. Przy odbiorze jakich urządzeń należy przeprowadzić oględziny plomb legalizacyjnych:

a)  reduktorów.
b)  urządzeń do nawaniania gazu.
c)  filtrów przeciwpyłowych.
d)  gazomierzy.

14. Dopuszczalny spadek ciśnienia podczas próby szczelności wynosi:

≤

∆

≤

∆

p 10

≤

∆

≤

∆

15. Czas badania szczelności stacji gazowej powinien wynosić:

a)  24 godziny.
b)  1 godzinę.
c)  8 godzin.
d)  2 godziny.

16. Manometr różnicowy służy do pomiaru:

a)  wartości ciśnienia przed filtrem.
b)  spadku ciśnienia na filtrze.
c)  wartości ciśnienia za filtrem.
d)  strumienia przepływającego gazu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.............................................................................................................................

Montaż i instalacja stacji gazowych

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie praktyczne „próba pracy”

Jesteście pracownikami firmy instalacyjnej wykonującej stację gazową II stopnia na

obrzeżu osiedla. Waszym zadaniem jest wykonanie segmentu redukcyjnego zgodnie
z dokumentacją techniczną i zaleceniami producentów urządzeń stanowiących wyposażenie
ciągu redukcyjnego.

Zespół w składzie:

21. ........................................
22. ........................................
23. ........................................
24. ........................................

Czas wykonania: 8 godzin lekcyjnych

Zakres zadania:
1) Zaplanować czynności związane z wykonaniem zadania:

a)  zapoznać się z dokumentacją techniczną przewidzianą do zadania praktycznego.
b)  sporządzić plan działania związany z montażem segmentu redukcyjnego.
c)  sporządzić wykaz niezbędnych materiałów montażowych i armatury.
d)  sporządzić wykaz potrzebnego sprzętu, narzędzi oraz środków ochrony osobistej.
e)  wykonać  niezbędne szkice, obliczenia i rysunki  związane z wyznaczeniem długości

montażowych.

2) Zorganizować stanowisko pracy:

a) zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały do montażu
b) zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy narzędzia i sprzęt zgodnie z zasadami

bhp.

c)  sprawdzić stan techniczny sprzętu.
d)  sprawdzić jakość urządzeń do montażu.
e)  dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3) Wykonać montaż segmentu redukcyjnego stacji gazowej II stopnia zgodnie z warunkami

technicznymi i zasadami bhp:
a)  zamontować rury na konstrukcji stalowej wykonanej z kątowników.
b)  na konstrukcji stalowej zamocować filtr przeciwpyłowy i połączyć z przewodami.
c)  zamocować  reduktor  ciśnienia  z  wbudowanym  zaworem  szybko  zamykającym

i kształtką przejściową i połączyć z przewodami.

d) zamontować wydmuchowy zawór bezpieczeństwa.
e) wyznaczyć wg dokumentacji miejsca do montażu aparatury wskazująco –

rejestrującej i zamontować ją wg dokumentacji.

f) wykonać próbę szczelności.
g) wykonać regulację elementów segmentu redukcyjnego.

4) Uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt oraz wykonać obmiar

wykonanych robót.

5) Zaprezentować efekt wykonanego zadania uzasadniając sposób jego wykonania oraz

oceniając jakość wykonania.

Wyposażenie stanowiska roboczego
–

stanowisko symulacyjne do montażu stacji redukcyjnej gazu lub stanowisko robocze
w rzeczywistych warunkach montażu stacji gazowej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

dokumentacja techniczna segmentu redukcyjnego stacji gazowej przewidzianego do
wykonania w ramach zadania praktycznego,

–

materiały potrzebne do montażu – króćce stalowe kołnierzowe gotowe do montażu, filtr
przeciwpyłowy, reduktor ciśnienia gazu z wbudowanym zaworem szybko zamykającym,
wydmuchowy zawór bezpieczeństwa typu cieczowego, aparatura wskazująco -
rejestrująca,

–

sprzęt potrzebny do montażu np. klucze, klucze do rur, wkrętaki, piłki ręczne do
przecinania, pilniki, poziomica, przymiar,

–

sprzęt do wykonania próby szczelności.

Kryteria oceny i schemat punktowania
Proponuje się następująca punktację za wykonanie poszczególnych części zadania praktycznego:
1) W sumie 15 pkt:

a)  – 3 pkt.
b)  – 3 pkt.
c)  – 3 pkt.
d)  – 3 pkt.
e)  – 3 pkt.

2) W sumie 10 pkt:

a)  – 2 pkt.
b)  – 2 pkt.
c)  – 2 pkt.
d)  – 2 pkt.
e)  – 2 pkt.

3) W sumie 60 pkt:

a)  – 5 pkt.
b)  – 5 pkt.
c)  – 10 pkt.
d)  – 10 pkt.
e)  – 10 pkt.
f)  – 10 pkt.
g)  – 10 pkt.
h)  – 5 pkt.

4)   – 5 pkt.
5)   – 10 pkt.

W sumie 100 punktów.

Aby  zaliczyć  zadanie  praktyczne  z  wynikiem  pozytywnym  jego  wykonanie  powinno  być
ocenione  powyżej  75  pkt  (zgodnie  z  wymogami  CKE  stosowanymi w odniesieniu do części
praktycznej egzaminów zawodowych)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1.  Bąkowski K.: Gazyfikacja. WNT, Warszawa 1996.
2.  Cieślowski S., Krygier K.: Instalacje sanitarne. Technologia. WSiP, Warszawa 1998.
3.  Czajkowski M., Dzierżawski T.: Gazownictwo i Ciepłownictwo. WSiP, Warszawa 1992.
4.  Dzierżawski T.: Gazownictwo i Ciepłownictwo. WSiP, Warszawa 1996.
5.  Furtak  L.,  Rabiej  ST.,  Wild  J.:  Warunki  techniczne  wykonania  i  odbioru  rurociągów

z tworzyw sztucznych. Polska Korporacja Techniki Sanitarnej, Grzewczej, Gazowej
i Klimatyzacji, Warszawa 1994.

6. Karpiński M.: Instalacja gazu. WSiP, Warszawa 2000.
7. Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru Robót Budowlano–Montażowych. Tom II.

Instalacje Sanitarne i Przemysłowe. Arkady, 1988.

8. Zajda R., Gebhardt Z.: Instalacje gazowe oraz lokalne sieci gazów płynnych. Warszawa

1995.

Czasopisma:
1.  Gaz, Woda i Technika Sanitarna,
2.  Polski Instalator,
3.  Rynek instalacyjny
4.  Instalacje sanitarne

Obowiązujące normy:
PGNiG-ZN-G-3150

„Gazociągi – rury polietylenowe – wymagania i badania”.

PN-EN 10208-1:2000

„Rury stalowe przewodowe dla mediów palnych – o klasie
wymagań A”.

ZN-G-3001:2001

„Gazociągi – Oznakowanie trasy gazociągu – Wymagania ogólne”.

ZN-G-3002:2001

„Taśmy ostrzegawcze i lokalizacyjne”.

PN-82/M-74001

„Armatura przemysłowa. Wymagania i badania”.

BN-72/8976-57

„Odwadniacze średniego ciśnienia dla gazociągów”.

BN-72/8976-58

„Odwadniacze wysokiego ciśnienia”.

PN-92/M-34503

„Gazociągi i instalacje gazownicze. Próby rurociągów”.

PN-91/M-34501

„Gazociągi i instalacje gazownicze. Skrzyżowania gazociągów
z przeszkodami terenowymi. Wymagania”.

PGNiG-ZN-94/G-1003

„Pomiary paliw gazowych. Stacje pomiarowe. Wymagania”.

PN-93/M-53950/01

„Pomiar strumienia masy i strumienia objętości za pomocą zwężek
pomiarowych”.

PN-92/M-54832/03

„Gazomierze turbinowe. Wymagania i badania”.

PN-94/M-54832/04

„Gazomierze rotorowe. Wymagania i badania”.

Katalogi techniczne producentów i dystrybutorów materiałów rurowych do budowy
gazociągów i stacji gazowych oraz informacje techniczne zawarte na stronach
internetowych tych firm.