„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Danuta Malak
Barbara Jakubowska
Prowadzenie gospodarki produktami Ŝywnościowymi
512[05].O1.03
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inŜ. Milena Hanna Dymna
mgr inŜ. GraŜyna Holdenmayer
Opracowanie redakcyjne:
mgr inŜ. Ewa Superczyńska
Konsultacja:
dr Justyna Bluszcz
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 512[05].01.03
Prowadzenie gospodarki produktami Ŝywnościowymi, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu kucharz małej gastronomii.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Przykładowe scenariusze zajęć
7
5. Ćwiczenia
11
5.1. Podział produktów spoŜywczych. Organizacja stanowiska pracy
11
5.1.1. Ćwiczenia
11
5.2. Rodzaje opakowań do produktów spoŜywczych. Znakowanie produktów
spoŜywczych
14
5.2.1. Ćwiczenia
14
5.3. Normy jakościowe surowców. Ocena jakości Ŝywności
18
5.3.1. Ćwiczenia
18
5.4. Układ funkcjonalny zakładów gastronomicznych. Rodzaje magazynów
21
5.4.1. Ćwiczenia
21
5.5. Warunki przechowywania środków Ŝywności. Zasady zapobiegania
zmianom zachodzącym w środkach Ŝywnościowych podczas
przechowywania
23
5.5.1. Ćwiczenia
23
5.6. Urządzenia chłodnicze. Dokumentacja magazynowa
27
5.6.1. Ćwiczenia
27
5.7. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej
oraz ochrony środowiska dotyczące realizacji zadań zawodowych
32
5.7.1. Ćwiczenia
32
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
34
7. Literatura
48
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie kucharz małej gastronomi.
W poradniku zamieszczono:
−
wymagania wstępne,
−
wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
−
przykładowe scenariusze zajęć,
−
propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,
−
wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze szczególnym
uwzględnieniem:
−
pokazu z objaśnieniem,
−
ć
wiczeń praktycznych.
−
tekstu przewodniego,
−
instruktaŜu.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel
moŜe posłuŜyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych wielokrotnego
wyboru.
W tym rozdziale podano równieŜ:
−
plan testu w formie tabelarycznej,
−
punktacje zadań,
−
propozycje norm wymagań,
−
instrukcję dla nauczyciela,
−
instrukcję dla ucznia,
−
kartę odpowiedzi,
−
zestaw zadań testowych.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie pobytu w pracowni naleŜy bezwzględnie zwrócić uwagę na przestrzeganie
regulaminów, przepisów bhp oraz instrukcji przeciwpoŜarowych, wynikających z rodzaju
wykonywanych prac. Z przepisami tymi naleŜy zapoznawać uczniów od początku trwania
nauki i naleŜy je bezwzględnie stosować.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych
512[05].O1
Podstawy zawodu
512[05].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony
ś
rodowiska
512[05].O1.02
Wykorzystanie produktów spoŜywczych jako
ź
ródła składników pokarmowych
512[05].O1.03
Prowadzenie gospodarki produktami
Ŝywnościowymi
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
korzystać z róŜnych źródeł informacji,
−
posługiwać się technologią informacyjną,
−
prowadzić proste obliczenia matematyczne,
−
przeliczać jednostki masy,
−
charakteryzować grupy produktów spoŜywczych jako źródła składników pokarmowych
i ich wykorzystanie,
−
znać zasady dotyczące przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpoŜarowej i ochrony środowiska.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
dokonać klasyfikacji produktów spoŜywczych według pochodzenia i wartości odŜywczej,
−
zinterpretować informacje umieszczone na etykietach produktów spoŜywczych,
−
zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−
posłuŜyć się normami dotyczącymi oceny jakości surowców,
−
dokonać oceny jakości surowców, półproduktów oraz innych wyrobów kulinarnych,
−
dokonać klasyfikacji opakowań stosowanych do dystrybucji Ŝywności,
−
dobrać opakowania do produktów spoŜywczych,
−
dokonać podziału Ŝywności ze względu na warunki przechowywania,
−
określić warunki przechowywania surowców, półproduktów i gotowych wyrobów,
−
scharakteryzować układ funkcjonalny zakładu gastronomicznego,
−
określić rodzaje magazynów w zakładach gastronomicznych,
−
rozróŜnić urządzenia chłodnicze,
−
dobrać urządzenia chłodnicze uŜytkowane w części magazynowej, produkcyjnej
i ekspedycyjnej zakładu gastronomicznego,
−
określić zaleŜność między jakością Ŝywności a zachowaniem łańcucha chłodniczego,
−
rozróŜnić ubytki naturalne i określić przyczyny ich powstawania,
−
zastosować zasady zapobiegania niekorzystnym zmianom zachodzącym podczas
przechowywania surowców,
−
przyjąć towar do magazynu zgodnie z fakturą i zasadami Dobrej Praktyki Higienicznej,
−
dokonać zapisów w dokumentacji magazynowej,
−
zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz
ochrony środowiska.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca
………………………….………….
Modułowy program nauczania:
Kucharz małej gastronomi 512[05]
Moduł:
Podstawy zawodu 512[05].01
Jednostka modułowa:
Prowadzenie gospodarki produktami
Ŝ
ywnościowymi 512[05].O1.03
Temat: Rodzaje opakowań do produktów spoŜywczych.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności klasyfikowania opakowań do produktów
spoŜywczych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
dokonać klasyfikacji opakowań stosowanych do dystrybucji Ŝywności,
−
dobrać opakowania do produktów spoŜywczych,
−
zastosować przepisy bezpieczeństwa pracy przy manipulacji opakowaniami w obrocie
towarowym.
Metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
praca z tekstem,
−
pogadanka.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
praca w grupach.
Czas: 3 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
literatura,
−
opakowania produktów spoŜywczych,
−
materiały piśmiennicze,
−
arkusze papieru formatu A1,
−
kolorowe kartki formatu A4,
−
pisaki kolorowe.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów lekcji.
3. Omówienie klasyfikacji opakowań i znaków manipulacyjnych stosowanych
w transporcie opakowań.
4. Realizacja tematu:
−
nauczyciel podaje treść ćwiczeń, których celem jest nabycie umiejętności klasyfikowania
opakowań i odczytywania zawartych na nich informacji:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
Ćwiczenie 1
Zgromadź metalowe, szklane, papierowe, drewniane, i plastikowe opakowania
ś
rodków Ŝywnościowych. Dokonaj przeglądu opakowań, określ ich funkcję i zakreśl
kółkiem opakowania bezpośrednie.
Wskazówki do realizacji
−
uczniowie powinni zapoznać się z materiałem nauczania i zgromadzonymi
opakowaniami, a następnie posegregować opakowania według rodzaju materiałów,
z których zostały wykonane,
−
uczniowie powinni określić spełnianą przez nie funkcję oraz zaznaczyć opakowania
bezpośrednie.
Ćwiczenie 2
Obejrzyj dokładnie opakowania trzech produktów spoŜywczych. Wypisz informacje
umieszczone na opakowaniach i zinterpretuj je.
Wskazówki do realizacji
−
uczniowie powinni wybrać trzy róŜne opakowania produktów spoŜywczych, wypisać
zawarte na nich formacje,
−
uczniowie powinni zwrócić szczególną uwagę na informacje zawarte na
opakowaniach transportowych,
−
wyniki prac uczniowie powinni zanotować na kolorowych kartkach i zaprezentować
na forum grupy.
Zakończenie zajęć
Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć, wskazując na zaangaŜowanie uczniów w ich
realizację i uzyskane efekty, a szczególnie przydatność wykonanych ćwiczeń do opanowania
nowej wiedzy i dalszej pracy w jednostce modułowej.
Praca domowa
Wyszukaj opakowania transportowe ze wszystkimi poznanymi znakami manipulacyjnymi.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
−
uczniowie naklejają kolorowe karteczki na specjalnym arkuszu ze swoją oceną przebiegu
zajęć, organizacji zajęć, zdobytej na zajęciach wiedzy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca
……………….………….………….
Modułowy program nauczania:
Kucharz małej gastronomi 512[05]
Moduł
Podstawy zawodu 512[05].01
Jednostka modułowa:
Prowadzenie gospodarki produktami
Ŝ
ywnościowymi 512[05].O1.03
Temat: Podział produktów spoŜywczych. Organizacja stanowiska pracy.
Cel ogólny: Kształtowanie
umiejętności
klasyfikowania
produktów
spoŜywczych
i organizowania stanowiska pracy.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
wyjaśnić róŜnice między półproduktem a produktem,
−
określić kryteria podziału produktów spoŜywczych,
−
dokonać klasyfikacji produktów spoŜywczych według pochodzenia, wartości odŜywczej
i stopnia przetworzenia,
−
zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,
−
określić kierunek ruchu rąk podczas wykonywania określonej operacji technologicznej,
−
określić kierunek wykonywanych czynności w zmywalni.
Metody nauczania–uczenia się:
−
praca z tekstem,
−
pokaz z objaśnieniem,
−
pogadanka.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
praca w parach.
Czas: 3 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
schemat „Podział środków spoŜywczych”,
−
materiały i przybory piśmiennicze,
−
arkusze papieru formatu A4, A3.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów lekcji.
3. Omówienie materiału nauczania: Podział
produktów
spoŜywczych.
Organizacja
stanowiska pracy.
4. Realizacja tematu:
−
uczniowie indywidualnie zapoznają się z materiałem nauczania z poradnika dla
ucznia i z literatury uzupełniającej,
−
nauczyciel podaje treść ćwiczeń, których celem jest nabycie umiejętności
klasyfikowania produktów spoŜywczych i organizowania stanowiska pracy,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
−
nauczyciel przed wykonaniem kolejnych ćwiczeń omawia zakres zadań, zwraca
uwagę na sposoby ich realizacji oraz zwraca uwagę na moŜliwość wykorzystania
róŜnych źródeł informacji i środków dydaktycznych.
Ćwiczenie 1
Wpisz w tabelę przykłady produktów, wybierając je z podanych receptur.
Pochodzenie
Przykład
1
roślinne
2
zwierzęce
3
mieszane
Sałatka z sera i orzechów:
−
ser Ŝółty
250 g
−
orzechy włoskie 150 g
−
majonez
100 g
Chłodnik z kwaśnego mleka:
−
mleko zsiadłe
1.25 dcm³
−
buraki
300 g
−
ogórki świeŜe
250 g
−
koperek
10 g
−
szczypior
20 g
−
jaja
2 szt.
−
cukier, sól
Ćwiczenie 2
Dokonaj podziału produktów spoŜywczych ze względu na wartość odŜywczą
na podstawie dowolnie wybranych dwudziestu produktów.
Ćwiczenie 3
Zorganizuj stanowisko pracy do ręcznego rozdrobnienia ziemniaków.
Wskazówki do realizacji
−
uczniowie w parach wykonują ćwiczenia,
−
uczniowie prezentują wyniki swoich prac i dyskutują nad wyciągniętymi wnioskami,
−
uczniowie porządkują stanowisko pracy,
−
nauczyciel obserwuje pracę uczniów i w razie problemów udziela rad i wskazówek.
Zakończenie zajęć
Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć, wskazując na zaangaŜowanie uczniów w ich
realizacji i uzyskane efekty, a szczególnie przydatność wykonanych ćwiczeń do opanowania
wiedzy na temat klasyfikacji środków spoŜywczych i organizowania stanowiska pracy.
Praca domowa
Wyszukaj w swoim jadłospisie produkty: białkowe, węglowodanowe, witaminowe-mineralne
i tłuszczowe.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia na po zakończonych zajęciach:
−
wypowiedzi uczniów na temat trudności zadań.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Podział produktów spoŜywczych. Organizacja stanowiska
pracy
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wpisz w tabelę przykłady produktów, wybierając je z podanych receptur.
Pochodzenie
Przykład
1
roślinne
2
zwierzęce
3
mieszane
Sałatka z sera i orzechów:
−
ser Ŝółty
250 g
−
orzechy włoskie
150 g
−
majonez
100 g
Chłodnik z kwaśnego mleka:
−
mleko zsiadłe
1.25 dcm³
−
buraki
300 g
−
ogórki świeŜe
250 g
−
koperek
10 g
−
szczypior
20 g
−
jaja
2 szt.
−
cukier, sól
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponujemy, aby uczniowie pracowali indywidualnie. Efektem pracy
powinna być wypisana w tabeli produkty spoŜywcze, na podstawie informacji zawartych
w materiale nauczania i w tekście ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) przeczytać produkty spoŜywcze zawarte w recepturach,
3) przyporządkować podane produkty do określonej grupy pochodzenia,
4) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
praca z tekstem,
−
pogadanka,
−
ć
wiczenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
schemat „Podział środków spoŜywczych”,
−
materiały i przybory piśmiennicze,
−
arkusze papieru formatu A4, A3.
Ćwiczenie 2
Dokonaj podziału produktów spoŜywczych ze względu na wartość odŜywczą na
podstawie dowolnie wybranych dwudziestu produktów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponujemy, aby uczniowie pracowali w parach. Efektem pracy
powinien być dokonany podział produktów spoŜywczych ze względu na wartość odŜywczą.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) przeanalizować podział produktów spoŜywczych pod względem wartości odŜywczej,
3) dokonać analizy wybranych produktów spoŜywczych pod kątem wartości odŜywczej,
4) przyporządkować produkty do określonej grupy,
5) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
praca z tekstem,
−
pogadanka,
−
ć
wiczenia.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
tabele składu i wartości odŜywczej produktów spoŜywczych,
−
schemat „Podział środków spoŜywczych”,
−
materiały i przybory piśmiennicze,
−
arkusze papieru formatu A4, A2.
Ćwiczenie 3
Zorganizuj stanowisko pracy do ręcznego rozdrobnienia ziemniaków.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp podczas wykonywania czynności w pracowni
technologicznej. Proponujemy, aby uczniowie zapoznali się z materiałem nauczania
a następnie pracując w parach przygotowali surowce oraz narzędzia pracy. Efektem pracy
powinno być zorganizowane stanowisko pracy do ręcznego rozdrabniania ziemniaków.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) zdefiniować pojęcia: surowiec, półprodukt ,
3) przypomnieć
jaki
obowiązuje
kierunek
pracy
przy
wykonywaniu
czynności
produkcyjnych,
4) przygotować surowce i odpowiednie narzędzia,
5) zorganizować stanowisko pracy w taki sposób, abyś nie musiał co chwilę odrywać się od
pracy w celu poszukiwania niezbędnego sprzętu, surowców czy narzędzi,
6) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
dyskusja,
−
instruktaŜ,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
schemat „Organizacja stanowiska pracy”,
−
surowce,
−
narzędzia i sprzęt niezbędne do wykonania ćwiczenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
5.2. Rodzaje opakowań do produktów spoŜywczych. Znakowanie
produktów spoŜywczych
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zgromadź metalowe, szklane, papierowe, drewniane, i plastikowe opakowania środków
Ŝ
ywnościowych. Dokonaj przeglądu opakowań, określ ich funkcję i zakreśl kółkiem
opakowania bezpośrednie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponujemy, aby uczniowie pracowali w grupach. Efektem pracy
powinno być: zestawienie zawierające informacje dotyczące rodzaju materiału, z których
wykonano opakowania, oraz zakreślenie opakowań jednostkowych i podanie rodzaju
zawartych w nich produktów Ŝywnościowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) zgromadzić róŜnorodne opakowania,
3) posegregować opakowania według rodzaju materiałów z których zostały wykonane,
4) dla kaŜdego opakowania określić spełnianą przez niego funkcję,
5) zakreślić opakowania jednostkowe, ustalić rodzaj zapakowanych w nich produktów,
6) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
praca z tekstem,
−
pokaz z objaśnieniem.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
opakowania produktów spoŜywczych,
−
materiały piśmiennicze,
−
arkusze papieru formatu A4, A1,
−
pisaki kolorowe,
−
kolorowe kartki format A4.
Ćwiczenie 2
Obejrzyj dokładnie opakowania trzech produktów spoŜywczych. Wypisz informacje
umieszczone na opakowaniach i zinterpretuj je.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponujemy, aby uczniowie pracowali w grupach. Efektem pracy
powinny być wypisane i omówione wszystkie informacje umieszczone na wybranych
opakowaniach transportowych i jednostkowych. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na znaki
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
manipulacyjne zawarte na opakowaniach transportowych i określić ich znaczenie podczas
transportu i składowania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) wybrać opakowania trzech róŜnych produktów spoŜywczych,
3) wypisać informacje zawarte na opakowaniach,
4) zinterpretować informacje,
5) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
praca z tekstem.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
opakowania produktów spoŜywczych,
−
materiały piśmiennicze,
−
arkusze papieru formatu A1, A4,
−
pisaki kolorowe,
−
kolorowe kartki format A4.
Ćwiczenie 3
Dokonaj
oględzin
opakowania
jednostkowego
dowolnie
wybranego
produktu
spoŜywczego. Odczytaj informacje zawarte na etykiecie, zwracając uwagę na termin
przydatności do spoŜycia. Oceń przydatność produktu do spoŜycia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali indywidualnie. Efektem pracy
powinny być wypisane i omówione wszystkie informacje umieszczone na opakowaniu
jednostkowym. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na termin przydatności do spoŜycia i na tej
podstawie ocenić przydatność produktu do produkcji potraw.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) wybrać produkt spoŜywczy,
3) odczytać informacje zawarte na etykiecie,
4) wypisać datę trwałości produktu,
5) określić przydatność produktu do spoŜycia,
6) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
praca z tekstem.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
opakowania produktów spoŜywczych,
−
materiały piśmiennicze,
−
arkusze papieru formatu A4, A1,
−
pisaki kolorowe.
Ćwiczenie 4
Przeanalizuj informację Ŝywieniową na opakowaniach. Uszereguj produkty według
wzrastającej wartości energetycznej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponujemy, aby uczniowie pracowali w parach. Efektem pracy
powinny być wypisane produkty spoŜywcze według wzrastającej wartości energetycznej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) przynieść róŜnorodne produkty Ŝywnościowe,
3) przeanalizować informacje Ŝywieniową na opakowaniach produktów Ŝywnościowych,
4) odczytać wartość energetyczną produktów spoŜywczych,
5) wypisać produkty spoŜywcze według wzrastającej wartości energetycznej,
6) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
praca z tekstem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
opakowania produktów spoŜywczych,
−
materiały piśmiennicze,
−
arkusze papieru formatu A1,
−
pisaki kolorowe,
−
kolorowe kartki formatu A4.
Ćwiczenie 5
Sporządź listę 10 najczęściej spoŜywanych przez ciebie produktów spoŜywczych.
Przeanalizuj informacje zawarte na ich opakowaniach. Ustal, które z tych produktów
są źródłem białka.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali indywidualnie. Efektem pracy
powinno być zestawienie zawierające produkty będące źródłem białka.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) wybrać dziesięć najczęściej spoŜywanych przez siebie produktów spoŜywczych,
3) odczytać informacje zawarte na ich opakowaniach,
4) sporządzić wykaz produktów zawierających w swym składzie białka, zaprezentować na
forum grupy wyniki pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
praca z tekstem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
opakowania produktów spoŜywczych,
−
materiały piśmiennicze,
−
arkusze papieru formatu A1,
−
pisaki kolorowe,
−
kolorowe kartki format A4.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
5.3. Normy jakościowe surowców. Ocena jakości Ŝywności
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj przeglądu norm jakościowych dla wybranych przetworów mleczarskich
i tłuszczów roślinnych. Zapoznaj się z układem poszczególnych norm i ich treścią.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach. Nauczyciel
przedstawia normy jakościowe dla przetworów mleczarskich i tłuszczów roślinnych.
Uczniowie zapoznają się z ich układem i treścią. Efektem pracy powinno być zestawienie
zawierające informacje uzyskane z norm na temat wybranych produktów spoŜywczych ze
szczególnym zwróceniem uwagi na ocenę ich jakości.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) wybrać róŜne rodzaje tłuszczów i przetworów mleczarskich,
3) przeanalizować normy przedmiotowe określające jakość wybranych produktów,
4) wypisać informacje, które znalazł w normach na temat wybranych przetworów
mlecznych,
5) przedstawić na forum grupy swoje spostrzeŜenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
praca z tekstem,
−
sporządzenie notatki.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
katalog norm,
−
materiały piśmiennicze,
−
arkusze papieru formatu A1,
−
pisaki kolorowe,
−
kolorowe kartki formatu A4.
Ćwiczenie 2
Przeprowadź ocenę jakości masła uwzględniając barwę, smak, zapach i konsystencję.
Porównaj ją z normą przedmiotową.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach. NaleŜy udostępnić
im normy przedmiotowe dla przetworów mleczarskich, oraz próbki masła. Do wykonania
ć
wiczenia uczniowie powinni dobrać narzędzia pracy i zastawę do degustacji masła. Efektem
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
pracy powinno być porównanie przeprowadzonej oceny jakości masła z normą
przedmiotową.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) wybrać odpowiednią normę przedmiotową,
3) przygotować próbki masła,
4) przygotować narzędzia i zastawę do degustacji,
5) przeprowadzić ocenę podanych cech masła,
6) porównać je z normą przedmiotową,
7) zaprezentować wyniki prac na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
praca z tekstem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
katalog norm,
−
narzędzia, sprzęt i zastawa do degustacji,
−
materiały piśmiennicze,
−
arkusze papieru formatu A1,
−
pisaki kolorowe,
−
kolorowe kartki formatu A4.
Ćwiczenie 3
Zapoznaj się z treścią kilku przepisów kulinarnych. Ustal czy zawierają one wszystkie
niezbędne informacje, jakie powinny zawierać receptury.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach. NaleŜy udostępnić
im literaturę, w której mogą wyszukać receptury potraw. Efektem pracy powinny być
wyszukane i zatwierdzone przez nauczyciela prawidłowo skonstruowane receptury potraw.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) wybrać przepisy kulinarne,
3) wynotować dane zawarte w recepturach,
4) porównać z normą określającą jakie informacje powinna zawierać receptura,
5) zaprezentować swoją ocenę na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
−
praca z tekstem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
arkusze papieru formatu A1,
−
pisaki kolorowe,
−
kartki formatu A4.
Ćwiczenie 4
Oceń jakość konserwy z zielonego groszku metodą punktową za pomocą schematu oceny
pięciopunktowej. Wyniki zapisz w karcie oceny. Odczytaj z informacji na opakowaniu jaki
jest termin przydatności przetworu do spoŜycia. Na podstawie karty oceny i informacji na
etykiecie oceń przydatność przetworu do produkcji potraw.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach. NaleŜy udostępnić
im produkt Ŝywnościowy, schemat oceny punktowej produktu, oraz kartę oceny w skali
pięciopunktowej. Do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni dobrać narzędzia pracy
i zastawę do degustacji. Efektem pracy powinna być uzyskana ocena przydatności przetworu
do produkcji potraw.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wypisać informacje zawarte na etykiecie opakowania,
2) przeczytać schemat oceny punktowej konserwy z zielonego groszku,
3) otworzyć konserwę, oddzielić zalewę od groszku,
4) przeprowadzić ocenę według określonych wyróŜników jakości,
5) wyniki oceny zapisać w karcie oceny przetworu metodą pięciopunktową, ocenić
przydatność przetworu do produkcji, zaprezentować swoją ocenę na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
praca z tekstem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
produkt Ŝywnościowy,
−
narzędzia pracy i naczynia stołowe do degustacji,
−
schemat oceny punktowej konserwy z zielonego groszku,
−
karta oceny przetworu metodą pięciopunktową,
−
arkusze papieru formatu A1,
−
pisaki kolorowe,
−
kartki kolorowe formatu A4.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
5.4. Układ funkcjonalny zakładów gastronomicznych. Rodzaje
magazynów
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaprojektuj układ pomieszczeń w stołówce szkolnej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponujemy, aby uczniowie, pracując w parach zapoznali się ze schematem
powiązań funkcjonalnych pomieszczeń w zakładzie gastronomicznym oraz przeanalizowali
zakres prowadzonej działalności w stołówce szkolnej. Efektem pracy powinien być
zaprojektowany układ pomieszczeń w stołówce szkolnej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) zapoznać się ze schematem powiązań funkcjonalnych pomieszczeń zakładu
gastronomicznego,
3) przeanalizować zakres prowadzonej działalności produkcyjnej w stołówce szkolnej,
4) dobrać rodzaje pomieszczeń do prowadzonej działalności,
5) zaprojektować układ funkcjonalny pomieszczeń w stołówce szkolnej,
6) ocenić zaprojektowany plan sytuacyjny zakładu pod kątem funkcjonalności pomieszczeń,
7) wytyczyć drogi czyste i brudne,
8) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
ć
wiczenia,
−
praca z tekstem.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
plan sytuacyjny zakładu gastronomicznego,
−
materiały i przybory piśmiennicze,
−
arkusze papieru formatu A2, A4.
Ćwiczenie 2
Na planie sytuacyjnym zakładu gastronomicznego zaznacz pomieszczenia magazynowe.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponujemy, aby uczniowie pracując w parach, zaznaczyli pomieszczenia
magazynowe , korzystając z podanych planów sytuacyjnych. W tym celu naleŜy przygotować
plany sytuacyjne i arkusze papieru formatu A2, na które uczniowie przeniosą powiększony
dział magazynowy i zaznaczą na nim poszczególne magazyny.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) zapoznać się z planem sytuacyjnym zakładu, pod kątem układu funkcjonalnego
pomieszczeń,
3) zaznaczyć pomieszczenia magazynowe,
4) wyciągnąć wnioski,
5) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
praca z tekstem,
−
ć
wiczenia.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
plan sytuacyjny zakładu gastronomicznego,
−
materiały i przybory piśmiennicze,
−
arkusze papieru formatu A4, A2.
Ćwiczenie 3
Korzystając z projektu wybranego zakładu gastronomicznego zaznacz drogi brudne oraz
czyste.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponujemy, aby uczniowie pracowali w parach. Efektem pracy powinny być
zaznaczone drogi czyste i brudne na planie sytuacyjnym wybranego zakładu
gastronomicznego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) zapoznać się z planem sytuacyjnym zakładu pod kątem układu funkcjonalnego
pomieszczeń,
3) zaznaczyć drogi czyste oraz brudne,
4) wyciągnąć wnioski,
5) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
praca z tekstem,
−
ć
wiczenia.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
plan sytuacyjny zakładu gastronomicznego,
−
materiały i przybory piśmiennicze,
−
arkusze papieru formatu A4, A2.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
5.5. Warunki przechowywania środków Ŝywności. Zasady
zapobiegania
zmianom
zachodzącym
w
środkach
Ŝywnościowych podczas przechowywania
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Połącz w pary surowiec i proces który moŜe w nim zachodzić w czasie przechowywania.
Określ czy są to procesy korzystne czy niekorzystne.
1. ziemniaki
a. dojrzewanie
2. jabłka, marchew
b. autoliza
3. sery, banany
c. transpiracja
4. mąka
d. oddychanie (utlenianie)
5. mięso
e. kiełkowanie
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
realizacji. Proponujemy, aby uczniowie pracowali w parach. Głównym celem ćwiczenia jest
nabycie umiejętności zapobiegania niekorzystnym zmianom zachodzącym podczas
przechowywania Ŝywności. Uczniowie powinni dokładnie przeanalizować procesy
przebiegające w produktach Ŝywnościowych w czasie ich magazynowania.
Efektem pracy powinno być zestawienie zgodnie z poleceniem i zaprezentowanie go na
forum grupy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) określić procesy, które zachodzą w przechowywanych produktach Ŝywnościowych,
3) przyporządkować procesy surowcom, w których mogą one zachodzić w czasie
przechowywania,
4) określić czy są to procesy korzystne czy niekorzystne dla przechowywanych surowców
5) wyniki zaprezentować na forum grupy,
6) uzasadnić swój wybór.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
praca z tekstem.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
arkusze papieru formatu A4, A2,
−
materiały piśmiennicze.
Ćwiczenie 2
Opracuj instrukcje dotyczące warunków przechowywania: kaszy jęczmiennej,
ziemniaków i smalcu w zakładzie gastronomicznym.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
realizacji. Proponujemy, aby uczniowie pracowali w grupach. Nauczyciel udostępnia
literaturę zawierającą informacje o warunkach przechowywania produktów spoŜywczych.
Efektem pracy powinny być instrukcje przechowywania wybranych surowców w magazynach.
Wyniki kaŜdy zespół powinien przedstawić na forum grupy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) odszukać w materiale lub literaturze warunki przechowywania poszczególnych grup
produktów spoŜywczych,
3) napisać instrukcję w formie tabeli,
4) zaprezentować wyniki próby na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
metoda przewodniego tekstu,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
wzór instrukcji,
−
arkusze papieru A2,
−
materiały i przybory piśmiennicze.
Ćwiczenie 3
Opracuj listę działań mających na celu zapobieganie niekorzystnym zmianom podczas
przechowywania poszczególnych grup produktów spoŜywczych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
realizacji. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach.
Efektem pracy powinno być opracowanie działań zapobiegających niekorzystnym zmianom
podczas przechowywania produktów spoŜywczych. Wyniki kaŜdy zespół powinien
przedstawić na forum grupy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) odszukać w materiale lub literaturze warunki przechowywania poszczególnych grup
produktów spoŜywczych,
3) opracować listę działań,
4) zaprezentować wyniki próby na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
ć
wiczenia praktyczne,
−
praca z tekstem.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
arkusze papieru formatu A2, A4,
−
materiały i przybory piśmiennicze.
Ćwiczenie 4
Zaznacz znakiem „x” w odpowiednim miejscu w niŜej podanej tabeli przyczyny
powstawania ubytków: naturalnych i nadzwyczajnych.
Przyczyny powstawania
ubytków
Ubytki naturalne
Ubytki nadzwyczajne
warunki przechowywania
czynności Ŝyciowe
zachodzące w surowcach
niewłaściwe opakowanie
rozkurz podczas rozwaŜania
nieodpowiednie warunki
składowania
zbyt długie przechowywanie
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
realizacji. Proponuje się, aby uczniowie pracowali indywidualnie.
Efektem pracy powinno być rozróŜnianie ubytków powstających w czasie
magazynowania produktów spoŜywczych i zestawienie ich w powyŜszej tabeli. Wyniki kaŜdy
zespół powinien przedstawić na forum grupy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) określić przyczyny powstawania ubytków magazynowych w tabeli,
3) przyporządkować podane przyczyny do ubytków naturalnych bądź nadzwyczajnych,
4) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
ć
wiczenia praktyczne,
−
praca z tekstem.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
arkusze papieru formatu A4 i A2,
−
materiały piśmiennicze.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
Ćwiczenie 5
Oblicz wielkość ubytków naturalnych dla ziemniaków przechowywanych w odpowiednich
warunkach magazynowania po 5 miesiącach.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponuję, aby uczniowie pracując indywidualnie, odszukali w materiale lub
w normach, wysokość ubytków naturalnych dla ziemniaków. Następnie obliczyli procentową
wielkość ubytków dla ziemniaków, a wyniki pracy zaprezentowali na forum grupy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) odszukać w materiale lub w normach wysokość ubytków dla poszczególnych grup
ś
rodków Ŝywnościowych,
3) obliczyć procentową wielkość ubytków naturalnych dla ziemniaków podczas ich
przechowywania,
4) zaprezentować wyniki obliczenia na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
praca z tekstem,
−
pogadanka,
−
ć
wiczenia.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
normy określające „dopuszczalną wielkość ubytków naturalnych róŜnych środków
Ŝ
ywnościowych”,
−
kalkulator,
−
materiały i przybory piśmiennicze,
−
arkusze papieru formatu A4, A2.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
5.6. Urządzenia chłodnicze. Dokumentacja magazynowa
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj wybrane urządzenia chłodnicze i zaznacz na planie sytuacyjnym ich
rozmieszczenie
w
części
magazynowej,
produkcyjnej
i
ekspedycyjnej
zakładu
gastronomicznego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponujemy, aby uczniowie pracując w parach odszukali w róŜnych źródłach
informacje na temat urządzeń chłodniczych, wybrali jedno z nich i dokonali jego
charakterystyki. Następnie umieścili dane urządzenie na planie sytuacyjnym zakładu
w odpowiedniej jego części i efekt swojej pracy zaprezentowali na forum grupy. Mogą
wykorzystać do tego komputer z przyłączem do Internetu. Przed i w trakcie wykonywania
ć
wiczenia
nauczyciel
powinien
przypominać
zasady
bhp
uŜytkowania
sprzętu
elektronicznego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) odszukać w literaturze i w materiale informacji na temat wybranego urządzenia
chłodniczego oraz przygotować jego opis,
3) zapoznać się z planem sytuacyjnym restauracji,
4) rozmieścić urządzenia na planie sytuacyjnym restauracji,
5) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
praca z tekstem,
−
praca z komputerem,
−
sporządzanie notatek,
−
dyskusja dydaktyczna,
−
ć
wiczenia.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
plan sytuacyjny,
−
materiały i przybory piśmiennicze,
−
arkusze formatu A4, A3.
Ćwiczenie 2
Opracuj łańcuch chłodniczy dla produktu spoŜywczego – lodów, aby zostały zachowane
ich cechy jakościowe.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponujemy, aby uczniowie pracowali w parach. Efektem powinien być
opracowany łańcuch chłodniczy dla lodów, uwzględniając wszystkie jego ogniwa.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) wymienić ogniwa łańcucha chłodniczego dla produktów spoŜywczych,
3) opracować łańcuch chłodniczy dla lodów,
4) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
praca z tekstem,
−
metoda tekstu przewodniego,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
schemat łańcucha chłodniczego,
−
materiały i przybory piśmiennicze,
−
arkusze formatu A4, A3.
Ćwiczenie 3
Na podstawie „Karty dostawy towaru” sporządź listę parametrów podlegających kontroli.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponujemy, aby uczniowie pracując w parach zapoznali się z materiałem im
przedstawionym i sporządzili listę parametrów podlegających kontroli podczas dostawy
towaru. NaleŜy skopiować „Kartę dostawy towaru” i wyposaŜyć nią stanowisko pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) zapoznać się z „Kartą dostawy towaru”,
3) opracować listę parametrów podlegających kontroli podczas dostawy towaru,
4) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
praca z tekstem,
−
ć
wiczenia,
−
pogadanka.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
„Karta dostawy towaru”,
−
materiały i przybory piśmiennicze,
−
arkusze papieru formatu A4, A3.
Ćwiczenie 4
Na podstawie zapotrzebowania na artykuły Ŝywnościowe wypełnij „Zlecenie wydania
z magazynu artykułów Ŝywnościowych”.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponujemy, aby uczniowie pracowali w parach. Efektem pracy
powinno być wypełnione „Zlecenie wydania z magazynu artykułów Ŝywnościowych” na
podstawie zapotrzebowania na artykuły Ŝywnościowe. NaleŜy skopiować kartę – „Zlecenie
wydania z magazynu artykułów Ŝywnościowych” oraz przygotować zapotrzebowania na
artykuły Ŝywnościowe i wyposaŜyć nimi stanowisko pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) przeczytać listę zapotrzebowania na artykuły Ŝywnościowe,
3) wypełnić zlecenie wydania z magazynu artykułów spoŜywczych,
4) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
praca z materiałem drukowanym,
−
dyskusja dydaktyczna,
−
ć
wiczenia.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
„Zlecenie wydania z magazynu środków Ŝywnościowych”,
−
lista – zapotrzebowanie na artykuły Ŝywnościowe,
−
materiały i przybory piśmiennicze.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
ZAŁ. 1
KARTA DOSTAWY TOWARU
Data przyjęcia towaru:
Towar:
Godzina przyjęcia towaru
Nr
zamówienia:
Dokument
dostawy:
Parametry podlegające kontroli
Zgodne:
Niezgodne:
Uwagi:
Zgodność z zamówieniem (rodzaj, ilość)
Ocena warunków transportu:
1. czystość środka transportu
2. higiena osobista dostawcy
3. temperatura przewozu towaru:
– surówki 0 do +4C,
– mięso –1 do +4C,
– ryby świeŜe 0 do +4C
– mroŜonki ≤ –18C,
– chłodzone wraŜliwe +8°C
Stan opakowań zbiorczych
jednostkowych, obecność szkodników
Termin przydatności do spoŜycia (data
minimalnej trwałości)
Ś
wiadectwo kontroli jakości towaru
Ocena sensoryczna (wygląd, barwa,
konsystencja, zapach)
Decyzja o dostawie towaru:
przyjęto/ nie przyjęto*
Przyjmujący dostawę:
…………………………………………
(imię i nazwisko, podpis)
Dostawca: (kierowca):
……………………………………………………..
(imię i nazwisko, podpis)
*niepotrzebne skreślić
Zlecenia ogólne
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
Pieczęć zakładu
Sprawdził:
data: …………………………….
podpis: ………………………….
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
ZAŁ. 2
Zlecenie wydania z magazynu artykułów Ŝywnościowych
Ilość artykułów
Wartość artykułów wydanych
Cena
jednostkowa
Wartość
Nazwa
artykułu
Jednostka
miary
Zapotrzebowanych
Wydanych
zł
gr
zł
gr
1
2
3
4
5
6
Razem zł
Sporządził
Zlecił
Wydał
Pobrał
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
5.7. Przepisy
bezpieczeństwa
i
higieny
pracy,
ochrony
przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska dotyczące
realizacji zadań zawodowych
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
W zakładzie pojawiły się szkodniki. Zaznacz krzyŜykiem miejsce w poniŜszej tabeli,
informujące jakie zabiegi naleŜy wykonać aby je zlikwidować.
Rodzaj zabiegu
Drobnoustroje
Myszy i szczury
Prusaki i karakony
Dezynfekcja
Dezynsekcja
Deratyzacja
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
realizacji. Proponuje się, aby uczniowie pracowali indywidualnie. Uczeń powinien zwrócić
szczególną uwagę na szkodniki, które mogą pojawiać się w zakładach gastronomicznych oraz
metody ich niszczenia. Głównym celem ćwiczenia jest nabycie umiejętności zastosowania
przepisów higieny pracy w zakładzie gastronomicznym. Wyniki kaŜdy powinien przedstawić
na forum grupy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) ustalić jakie zabiegi, naleŜy wykonać gdy w zakładzie pojawią się szkodniki Ŝywności,
3) dostosować rodzaj zabiegu do rodzaju szkodników,
4) wyniki zaprezentować na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
praca z tekstem.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
materiały piśmiennicze,
−
kartki formatu A4.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
Ćwiczenie 2
Uzupełnij podaną tabelę, zaznacz krzyŜykiem w odpowiedniej kolumnie prawidłową
odpowiedź. Pracownik zatrudniony w zakładzie gastronomicznym powinien mieć:
Wymagania
TAK
NIE
paznokcie lakierowane
aktualną ksiąŜeczkę zdrowia
czepek
pierścionki na palcach
brudne ręce
łapki ochronne
paznokcie krótko obcięte
biały płócienny fartuch
fartuchy gumowe
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
realizacji. Proponujemy, aby uczniowie pracowali indywidualnie. Głównym celem ćwiczenia
jest nabycie umiejętności zastosowania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
obowiązujących w zakładzie gastronomicznym. Wyniki kaŜdy powinien przedstawić na
forum grupy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury uzupełniającej,
2) zapoznać się z przepisami higieniczno-sanitarnymi obowiązującymi pracowników
w zakładach gastronomicznych,
3) wypełnić tabelę zgodnie z poleceniem,
4) wyniki zaprezentować na forum grupy,
5) uzasadnić swój wybór.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pogadanka,
−
praca z tekstem,
−
ć
wiczenie praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
materiały i przybory piśmiennicze,
−
kartki formatu A2, A3 i A4.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Prowadzenie gospodarki
produktami Ŝywnościowymi”
Test składa się z 24 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania nr 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24 są z
poziomu podstawowego,
−
zadania nr 4, 11, 13 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów. Suma punktów moŜliwych do uzyskania wynosi 24.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
−
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań,
−
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań,
−
dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej, 1 z poziomu ponadpodstawowego,
−
bardzo dobry – za rozwiązanie 23 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. b, 5. a, 6. c, 7. a, 8. a, 9. a, 10. a, 11. c,
12. a, 13. d, 14. b, 15. a, 16. d, 17. a, 18. d, 19. c, 20. a, 21. b, 22. b, 23. c, 24. a.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Dobrać opakowania do produktów spoŜywczych.
B
P
c
2
Dokonać klasyfikacji opakowań stosowanych do
dystrybucji Ŝywności
C
P
b
3
Dobrać opakowania do produktów spoŜywczych.
C
P
a
4
Zinterpretować informacje umieszczone na
etykietach produktów spoŜywczych
C
PP
b
5
Zinterpretować informacje umieszczone na
etykietach produktów spoŜywczych
C
P
a
6
PosłuŜyć się normami dotyczącymi oceny jakości
surowców
C
P
c
7
PosłuŜyć się normami dotyczącymi oceny jakości
surowców
C
P
a
8
Dokonać oceny jakości surowców
B
P
a
9
Dokonać oceny jakości surowców
C
P
a
10 RozróŜnić ubytki naturalne
C
P
a
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
11 Zastosować zasady zapobiegania niekorzystnym
zmianom zachodzącym podczas przechowywania
surowców
C
PP
c
12 Określić warunki przechowywania surowców.
C
P
a
13 Określić warunki przechowywania gotowych
wyrobów
C
PP
d
14 Zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny
pracy
C
P
b
15 Zastosować zasady zapobiegania niekorzystnym
zmianom zachodzącym podczas przechowywania
surowców
C
P
a
16 Zastosować zasady zapobiegania niekorzystnym
zmianom zachodzącym podczas przechowywania
surowców
C
P
d
17 Zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny
pracy
C
P
a
18 Dokonać klasyfikacji produktów spoŜywczych
według pochodzenia
B
P
d
19 Dokonać klasyfikacji produktów spoŜywczych
według pochodzenia
B
P
c
20 Zorganizować stanowisko pracy zgodnie
z wymaganiami ergonomii
C
P
a
21 Scharakteryzować układ funkcjonalny
C
P
b
22 RozróŜnić urządzenia chłodnicze
B
P
b
23 Zastosować przepisy bezpieczeństwa pracy
C
P
c
24 Zinterpretować informacje umieszczone na
etykietach produktów spoŜywczych
C
P
a
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliŜającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 24 zadania dotyczące prowadzenia gospodarki produktami Ŝywnościowymi.
Wszystkie
zadania są wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: w zadaniach wielokrotnego
wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku pomyłki naleŜy błędną
odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Do transportu produktów Ŝywnościowych uŜyjesz opakowań
a)
jednostkowych.
b)
zbiorczych.
c)
transportowych.
d)
estetycznych.
2. Opakowania bezpośrednie to:
a)
puszki, skrzynki, kartony.
b)
puszki, słoiki, torebki.
c)
puszki, kontenery, kartony.
d)
skrzynki, kontenery, kartony.
3. Dobierz opakowania do przewoŜenia świeŜych grzybów i jagód.
a)
łubianki.
b)
butelki.
c)
torebki z tworzyw sztucznych.
d)
torebki papierowe.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
4. Na opakowaniu mąki kukurydzianej jest data produkcji 1 maj 2007 rok oraz informacja,
Ŝ
e termin przydatności do spoŜycia wynosi 6 miesięcy. Do kiedy moŜemy stosować mąkę
w produkcji wyrobów kulinarnych?
a) Do 1 grudnia 2007roku.
b) Do 31 października 2007 roku.
c) Do 30 czerwca 2007 roku.
d) Do 31 sierpnia 2007 roku.
5. W informacji na opakowaniu środka Ŝywnościowego podany jest wykaz składników
a) w kolejności ich malejącej zawartości w produkcie.
b) w kolejności ich wzrastające zawartości w produkcie.
c) według dowolnych zasad.
d) według zasad ustalonych przez producentów.
6. Na etykiecie widnieje napis PN–93/A–86034. Liczba 93 oznacza rok
a) produkcji potrawy.
b) wygaśnięcia normy.
c) ustanowienia normy.
d) ustanowienia ZN.
7. Na podstawie karty oceny jakości dostawy towaru oceniamy
a) przydatność surowców do produkcji.
b) warunki przechowywania.
c) sposób dystrybucji
d) sposób pakowania.
8. Produkcja potraw i wyrobów kulinarnych w zakładzie gastronomicznym odbywa się na
podstawie
a) receptury gastronomicznej.
b) zapotrzebowania surowcowego.
c) instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy.
d) informacji Ŝywieniowej.
9. W recepturze gastronomicznej nie moŜe zabraknąć
a) ilości surowców potrzebnych do produkcji.
b) sposobu magazynowania surowców.
c) nazwy dostawcy surowców.
d) sposobu podania potrawy.
10. W czasie magazynowania surowców w nieodpowiednich warunkach powstają ubytki
a) nadzwyczajne.
b) naturalne.
c) mieszane.
d) dopuszczalne.
11. Jabłka w czasie przechowywania zmarszczyły się i skurczyły, gdyŜ zaszło zjawisko
a) oddychania.
b) dojrzewania.
c) transpiracji.
d) kiełkowania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
12. Warunki przechowywania środków Ŝywnościowych w magazynie artykułów suchych to
temperatura
a) 15–18
o
C, wilgotności 56–60%.
b) 15–18
o
C, wilgotności 90–95%.
c) 0–4
o
C, wilgotność 56–60%.
d) 0–4
o
C, wilgotność 90–95%.
13. Masło przechowujemy
a) w magazynie artykułów suchych.
b) w magazynie kiszonek.
c) w komorze chłodniczej wędlin.
d) w komorze chłodniczej nabiału.
14. Niedokładne umycie elementów robota kuchennego wpłynie na
a) konsystencję potrawy.
b) higienę produkcji.
c) sposób podania.
d) gramaturę porcji.
15. Aby zapobiec kiełkowaniu ziemniaków przechowujemy je w pomieszczeniach o
parametrach
a) temperatura 6–10
0
C, wilgotność 85–90%.
b) temperatura 6–10
0
C, wilgotność 65–70%.
c) temperatura 16–18
0
C, wilgotność 85–90%.
d) temperatura 16–18
0
C, wilgotność 65–70%.
16. Soki owocowe przechowujemy w magazynie
a) win i wódek.
b) warzyw.
c) chłodni.
d) piwa i wód.
17. Na prawidłową pracę zakładu gastronomicznego składa się higiena:
a) personelu, zakładu i produktu.
b) konsumentów, zakładu i produktu.
c) magazynierów, konsumentów, produktu.
d) konsumentów, produktu, dostawców.
18. Do tłuszczów pochodzenia zwierzęcego zalicza się:
a) planta, smalec, oliwa.
b) olej, masło, słonina.
c) masło, margaryna, oliwa.
d) masło, smalec, słonina.
19. W organizmie człowieka funkcję budulcowa spełniają
a) witaminy i węglowodany.
b) tłuszcze i węglowodany.
c) białka i składniki mineralne.
d) węglowodany i składniki mineralne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
20. Kierunek pracy przy wykonywaniu czynności technologicznych powinien być
a) od strony lewej do prawej.
b) od strony prawej do lewej.
c) z dowolnej strony.
d) według moŜliwości zakładu.
21. W zakładzie gastronomicznym przygotowalnia I słuŜy do przeprowadzania
a) obróbki wstępnej czystej.
b) obróbki wstępnej brudnej.
c) obróbki termicznej.
d) produkcji zakąsek.
22. Do przechowywania warzyw zamroŜonych słuŜą
a) chłodziarki.
b) zamraŜarki.
c) lady chłodnicze.
d) lady bufetowe.
23. Przed przystąpieniem do obsługi sprzętu zmechanizowanego musisz zapoznać się
z instrukcją
a) mycia.
b) przechowywania.
c) obsługi.
d) dezynfekcji.
24. Dane o wartości odŜywczej produktu Ŝywnościowego znajdziesz w
a) informacji Ŝywieniowej.
b) warunkach przechowywania produktu.
c) oznaczeniu partii produkcyjnej.
d) danych identyfikujących producenta.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ……..............................………………………………………………..
Prowadzenie gospodarki produktami Ŝywnościowymi
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
21
a
b
c
d
22
a
b
c
d
23
a
b
c
d
24
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Prowadzenie gospodarki
produktami Ŝywnościowymi”
Test składa się z 24 zadań wielokrotnego wyboru, z których
−
zadania nr 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 20, 22, 23, 24 są z poziomu
podstawowego,
−
zadania nr 4, 5, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów. Suma punktów moŜliwych do uzyskania wynosi 24.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
−
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań,
−
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań,
−
dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej, 1 z poziomu ponadpodstawowego,
−
bardzo dobry – za rozwiązanie 23 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. b, 4. c, 5. a, 6. b, 7. a, 8. c, 9. c, 10. b, 11. b,
12. a, 13. d, 14. c, 15. a, 16. a, 17. d, 18. d, 19. d, 20. a, 21. d, 22. d, 23. b, 24. c.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Dokonać klasyfikacji produktów spoŜywczych
według pochodzenia
B
P
c
2
Dokonać klasyfikacji produktów spoŜywczych
według pochodzenia
C
P
d
3
Zinterpretować informacje umieszczone na
etykietach produktów spoŜywczych
C
P
b
4
Zinterpretować informacje umieszczone na
etykietach produktów spoŜywczych
C
PP
c
5
Zinterpretować informacje umieszczone na
etykietach produktów spoŜywczych
C
PP
a
6
Zastosować przepisy bezpieczeństwa pracy.
C
P
b
7
Scharakteryzować układ funkcjonalny zakładu
gastronomicznego
B
P
a
8
Scharakteryzować układ funkcjonalny zakładu
gastronomicznego
B
P
c
9
Określać rodzaje magazynów w zakładach
gastronomicznych.
B
P
c
10 Zastosować przepisy higieny pracy
C
P
b
11 Zorganizować stanowisko pracy zgodnie
z zasadami ergonomii
B
P
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
12 Zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny
pracy.
C
P
a
13 RozróŜnić ubytki naturalne i określić przyczyny
ich powstawania.
C
P
d
14 Zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny
pracy.
C
P
c
15 Zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny
pracy.
C
P
a
16 PosłuŜyć się normami dotyczącymi oceny jakości
surowców.
C
P
a
17 Określić warunki przechowywania surowców,
półproduktów i gotowych wyrobów.
C
PP
d
18 Określić warunki przechowywania surowców,
półproduktów i gotowych wyrobów.
C
P
d
19 PosłuŜyć się normami dotyczącymi oceny jakości
surowców.
C
P
d
20 Określić warunki przechowywania surowców,
półproduktów i gotowych wyrobów.
C
P
a
21 Zastosować zasady zapobiegania niekorzystnym
zmianom zachodzącym podczas przechowywania
surowców.
C
P
d
22 Zastosować zasady zapobiegania niekorzystnym
zmianom zachodzącym podczas przechowywania
surowców.
C
P
d
23 Zastosować przepisy higieny pracy
C
P
b
24 RozróŜnić urządzenia chłodnicze.
C
P
c
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliŜającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
43
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 24 pytania dotyczące prowadzenia gospodarki produktami Ŝywnościowymi.
Wszystkie
pytania są wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: w pytaniach wielokrotnego
wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku pomyłki naleŜy błędną
odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Środki Ŝywnościowe ze względu na pochodzenie dzielimy na:
a) białkowe, tłuszczowe, węglowodanowe, witaminowo-mineralne.
b) surowce, półprodukty, wyroby, gotowe.
c) roślinne, zwierzęce, mieszane.
d) trwałe, nietrwałe.
2. Środki Ŝywnościowe przygotowane do obróbki cieplnej to
a) surowce.
b) produkty.
c) posiłek.
d) półprodukt.
3. Producent nie ma obowiązku umieszczać na etykiecie produktu spoŜywczego:
a) daty przydatności do spoŜycia.
b) opisu procesu produkcyjnego.
c) spisu wszystkich składników.
d) masy netto produktu.
4. Oznaczenie na opakowaniu „naleŜy spoŜyć przed”
a) to oznakowanie umieszczane na wszystkich produktach spoŜywczych.
b) oznacza to samo co „najlepiej spoŜyć przed”.
c) to oznaczenie produktów o krótkiej trwałości, takich jak sery, wędzone ryby.
d) to oznaczenie trwałych produktów spoŜywczych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
44
5. Określenie:" najlepiej spoŜyć przed: dzień, miesiąc, rok" stosuje się w odniesieniu
do produktów:
a) o trwałości nie przekraczającej 3 miesięcy.
b) o trwałości od 3 do 18 miesięcy.
c) o trwałości przekraczającej 18 miesięcy.
d) o trwałości od 3 do 6 miesięcy.
6. Znak zamieszczony obok i umieszczony na opakowaniu z cukrem oznacza Ŝe naleŜy
produkt
a) chronić przed szkodnikami.
b) chronić przed wilgocią.
c) przenosić przykryte.
d) przenosić pod parasolem
7. Dział produkcyjny zakładu gastronomicznego obejmuje
a) kuchnie właściwą.
b) zmywalnię naczyń stołowych.
c) bufet.
d) rozdzielnię kelnerską.
8. Do obróbki wstępnej surowców przeznaczona jest
a) przygotowalnia II.
b) kuchnia właściwa.
c) przygotowalnia I.
d) zmywalnia naczyń kuchennych.
9. Do magazynów Ŝywnościowych naleŜą
a) magazyn gospodarczy.
b) magazyn zasobów.
c) magazyn produktów suchych.
d) magazyn do przechowywania odpadków.
10. Zakład gastronomiczny który nie przestrzega zasad higieny produkcji naraŜa
konsumentów na
a) poparzenia.
b) zatrucia pokarmowe.
c) alergie.
d) poraŜenie prądem.
11. Przy wykonywaniu czynności produkcyjnych naleŜy zachować kierunek pracy
a) od strony prawej do lewej.
b) od lewej do prawej.
c) z góry w dół.
d) z dołu do góry.
12. Pracownik zatrudniony w zakładzie gastronomicznym powinien posiadać
a) aktualną ksiąŜeczkę zdrowia.
b) papierowy fartuch.
c) pierścionki.
d) klapki.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
45
13. Ubytki naturalne środków Ŝywności powstają na skutek
a) niewłaściwego opakowania.
b) nieodpowiednich warunków składowania.
c) zbyt długiego przechowywania.
d) czynności Ŝyciowych, zachodzących w surowcach.
14. Przestrzeganie przepisów BHP kontroluje
a) Państwowa StraŜ PoŜarna.
b) Państwowa Inspekcja Pracy.
c) Państwowa Inspekcja Sanitarna.
d) Urząd Skarbowy.
15. Próbki Ŝywieniowe naleŜy przechowywać w temperaturze
a) od 0
°
C do +4ºC przez 48 godzin.
b) od 0
°
C do +4ºC przez 24 godziny.
c) od 8
°
C do +16ºC przez 24 godziny.
d) od 8
°
C do +16
o
C przez 48 godzin.
16. Normy obowiązujące w Polsce ustala
a) Polski Komitet Normalizacyjny.
b) Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
c) Ministerstwo Zdrowia.
d) Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna.
17. Czynniki które nie wpływają na jakość przechowywanych produktów spoŜywczych to:
a) wilgotność, temperatura, czas.
b) drobnoustroje, czas, nasłonecznienie.
c) powietrze, temperatura, ciśnienie.
d) smakowitość, barwa, opady.
18. Dla warzyw i owoców optymalna temperatura składowania powinna wynosić
a) od 10°C do 14°C.
b) od 10°C do 20°C.
c) od 0°C do 4°C.
d) od 0°C do 10°C.
19. Receptura gastronomiczna nie musi zawierać
a) nazwy potrawy.
b) sposobu wykonania.
c) normatywu surowców.
d) ceny surowców.
20. Kontroli temperatury i wilgotności powietrza w magazynie produktów suchych
dokonuje się
a) raz dziennie.
b) co drugi dzień.
c) raz w tygodniu.
d) dwa razy dziennie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
46
21. Całość postępowania w zakresie przyjęcia towaru określa procedura, której nazwa brzmi
a) „Instrukcja magazynowania surowców i półproduktów”.
b) „Wymagania jakościowe dla przyjmowanych towarów”.
c) „Przyjmowanie surowców”.
d) „Instrukcja przyjęcia towaru”.
22. Temperatura w zamraŜarkach powinna wynosić
a) od –15°C do –17°C.
b) od –10°C. do –20°C.
c) od –5°C do –8°C.
d) od –18°C do –25°C.
23. Podczas próbowania potraw nie wolno
a) pobierać potraw czystą łyŜką.
b) degustować bezpośrednio nad garnkiem.
c) nałoŜyć na talerzyk.
d) pobierać czystym widelcem.
24. Witryny chłodnicze słuŜą do przechowywania
a) lodów.
b) mięsa zwierząt rzeźnych.
c) wyrobów cukierniczych i deserów.
d) warzyw i owoców.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
47
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ……..............................………………………………………………..
Prowadzenie gospodarki produktami Ŝywnościowymi
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
21
a
b
c
d
22
a
b
c
d
23
a
b
c
d
24
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
48
7. LITERATURA
1. Arens-Azêvedo U., Grimpe E. i inni: Technologia gastronomiczna. Część 1 Rea,
Warszawa 2002
2. Gawęcki J.,Hryniewiecki L.: śywienie człowieka. PWN, Warszawa 1998
3. Górecka D., Limanówka H., Superczyńska E., śylinska-Kaczmarek M.: – Technologia
gastronomiczna z obsługą konsumenta cz. 2 i 3, Format AB, Warszawa 2006
4. Hoszek W.: Urządzanie zakładów gastronomicznych i gospodarstw domowych. Format
AB, Warszawa 2005
5. Jastrzębski W.: WyposaŜenie techniczne zakładów gastronomicznych. WSiP, Warszawa 2005
6. KołoŜyn-Krajewska D., Sikora T.: Towaroznawstwo Ŝywności. WSiP, Warszawa 2004
7. Konarzewska
M.,
Zielonka
B.,
Konarzewska-Sokołowska
M.:
Technologia
gastronomiczna z towaroznawstwem. Część 1. Rea, Warszawa 2003
8. Kunachowicz H., Czarnowska-Misztal E., Turlejska H. Zasady Ŝywienia człowieka.
WSiP, Warszawa 2000
9. Mikuta B.: Technologia gastronomiczna z obsługą konsumenta. Cz. I Format AB,
Warszawa 1998
10. Praca zbiorowa: Kucharz & Gastronom, Vademecum. Rea, Warszawa 2001
11. Praca zbiorowa: Kucharz gastronom. WPL, Warszawa 1968
12. Procner A.: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem. WSiP, Warszawa 2005
13. Superczyńska E., śylińska-Karczmarek M.: Zasady Ŝywienia. Rea, Warszawa 2004
Literatura metodyczna
1. Figurski J., Symela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu
zawodowym, Wyd. ITEE, Radom 2001
2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia, WSiP S.A., Warszawa 1999
3. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Wydawnictwo Akademickie „śak”,
Warszawa 2003
4. Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych, cz. I i II,
Wyd. ITEE, Radom 1999