plik

bliżej przedszkola  4.127 kwiecień 2012

Jak przygotować przedszkolaka do szkoły?

pisanie jest bardzo skomplikowanym procesem,
dlatego działania przygotowujące dziecko
do opanowania tej trudnej sztuki
należy rozpocząć możliwie jak najwcześniej.

kształtowanie gotowości

do podjęcia nauki pisania

Agata Wawer

częśĆ i

początkowym okresie życia dziecka bar-

dzo ważna rola przypada rodzicom, którzy

już od pierwszych dni mogą usprawniać

rozwój ruchowy swojej pociechy. Zwykłe

codzienne zabawy ruchowe, jak np. baraszkowanie

z maluchem, rzucanie piłką czy chlapanie się w wo-

dzie, sprzyjają rozwojowi sprawności ogólnej, czyli

tzw. dużej motoryki. Z kolei zabawy manipulacyjne

– budowanie z klocków, lepienie z plasteliny, darcie

i zgniatanie gazet czy bazgranie po kartce – mają

ogromny wpływ na rozwój małej motoryki, czyli

sprawności dłoni i palców. Bardzo pomocne jest tutaj

również podejmowanie przez maluszki takich czyn-

ności samoobsługowych, jak ubieranie i rozbieranie

się, zwłaszcza wkładanie i zdejmowanie skarpetek

i rajstop, zapinanie guzików, zasuwanie zamków, sznu-

rowanie i zawiązywanie butów, przypinanie i odpina-

nie klamerek, zatrzasków itp.
Okres przedszkolny to czas intensywnego wspomagania

dziecka w rozwijaniu małej motoryki – osiągnięty bo-

wiem przez nie stopień sprawności manualnej w dużej

mierze decyduje o powodzeniu dziecka w szkole. Pierw-

szy etap pracy wychowawczo-dydaktycznej poświęcony

jest głównie wyrabianiu u maluchów gotowości do rozpo-

częcia nauki pisania, kolejny – indywidualnemu wprowadza-

niu elementarnej umiejętności pisania. Oba te etapy wzajemnie

się warunkują i stanowią integralną całość.
Zabawy i ćwiczenia ukierunkowane na rozwijanie funkcji niezbęd-

nych w procesie pisania prowadzimy już w najmłodszej grupie. W okre-

sie adaptacyjnym mogą być to np. proste zabawy paluszkowe. Ilustrowa-

bliżej przedszkola  4.127 kwiecień 2012

Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli

Akademia Edukacji działa w ramach

Centrum Edukacyjnego BliżEj PrZEDsZKolA

nie wesołych wierszyków ruchami rąk

sprawia, że mięśnie ramion, nadgarstka,

dłoni i palców wzmacniają się i uspraw-

niają. W trakcie zajęć warto sięgać za-

równo po tradycyjne rymowanki, takie

jak: Rodzinka, Idzie rak nieborak, Sroczka,

Pan Kciuk, Kosi kosi łapki, jak i wierszy-

ki współczesnych autorów; możemy

też tworzyć własne – zależy to tylko od

naszej inwencji. A oto przykłady innych

zabaw, również nadających się do wy-

korzystania w pracy z najmłodszymi:



Zaczarowane pudełko

– pudełko

z otworem na rękę, wypełnione ziarna-

mi fasoli i najprzeróżniejszymi skarbami

(plastikowe serduszko, szklana kulka,

metalowy kluczyk, żołędziowa cza-

peczka etc.), da dzieciom wiele radości

podczas poszukiwań, a chęć odnalezie-

nia skarbu zapewni małym paluszkom

doskonałą gimnastykę.



Kolorowy płotek

– do zabawy po-

trzebne będą tylko tekturowe pudełko

i klamerki do bielizny. Dzieci przypi-

nają klamerki do pudełka, jedna obok

drugiej, tworząc barwny płotek. W po-

wstałej w ten sposób zagrodzie mogą

zamieszkać zwierzątka z plasteliny lub

wykonane z różnorodnego materiału

przyrodniczego – patyczków, szyszek,

kasztanów, kamyków.



Wesołe klamerki

– przygotowujemy

klamerki do bielizny i wycięte z grube-

go kartonu szablony owoców, smakoły-

ków, zwierząt itp. Dzieci podają sobie

kolejne szablony, korzystając z klame-

rek jak ze szczypczyków.



Pajęcza sieć –

do tej zabawy wystar-

czą plastikowe kratki do zlewozmywa-

ka i kłębuszki wełny. Dzieci swobodnie

przeplatają wełnę przez otwory, two-

rząc pajęczą sieć.



Papierowe składanki

– przygodę

z origami rozpoczynamy od zgniata-

nia pojedynczych stron gazety w kulki

– możemy je potem wykorzystać w bi-

twie na śnieżki. Następnie zwijamy ga-

zetę w rulon, tworząc lunetę lub po

prostu patyk. Z czasem przechodzimy

do składania papierowych zwierzaków,

samolotów, statków itp.



Teatrzyk cieni

– układanie modeli

z rąk i obserwowanie na ścianie ich cieni

to znakomite ćwiczenie usprawniające

małą motorykę, a dla przedszkolaków

bardzo atrakcyjna zabawa.



Smakowite ciasteczka

– dzieci lepią

ciasteczka z masy solnej – wyrabiają

i wałkują ciasto, następnie foremkami

wyciskają z niego różne kształty. Po

wyschnięciu ciasteczek malują je far-

bami i mokre jeszcze posypują solą,

makiem, kaszą lub po prostu piaskiem.

Za każdym razem, biorąc z pojemnika

tylko szczyptę posypki, ćwiczą chwyt

trzech palców.
Niezbędną do pisania sprawność ma-

nualną doskonale kształtują różnorodne

prace plastyczno-konstrukcyjne, wymu-

szające zarówno duże ruchy ramienia

i przedramienia, jak i drobne, precy-

zyjne ruchy nadgarstka, dłoni i palców.

Tworzenie pierożków z plasteliny, kar-

tonowej budy dla pieska, gazetowych

śnieżek, malowanie paluszkami deszczo-

wych kropelek, a także wszelkiego ro-

dzaju wydzieranki i wycinanki – to tylko

niewielka część technik realizowanych

w przedszkolu. Istotne jest, aby w cią-

gu całego dnia dzieci miały swobodny

dostęp do wszelkich przyborów i mate-

riałów plastycznych i były zachęcane do

korzystania z nich w wolnym czasie.
Zależnie od pory roku wiele zabaw

z tego obszaru może być realizowanych

podczas codziennego pobytu dzieci na

powietrzu. Zimą proponujemy dzie-

ciom Kolorową zimę – czyli malowanie

na śniegu, Białe labirynty – czyli wydep-

tywanie lub rysowanie patykiem ście-

żek w śniegu, oraz oczywiście Śniegowe

rzeźby. Gdy na dworze jest ciepło, po-

lecić można rysowanie kredą na chod-

niku albo patykiem na piasku, a także

Znikające obrazki – czyli malowanie

wodą po asfalcie lub betonie. Pamiętać

należy również o grupie ćwiczeń ma-

jących na celu regulowanie napięcia

mięśniowego. Zbyt mocny nacisk dziec-

ka na narzędzie do rysowania świadczy

o wzmożonym napięciu, natomiast ni-

kłe, „drżące” i niepewne linie jego prac

– o obniżonym. W obu przypadkach

niezbędne jest wdrożenie dodatkowych

zabaw regulujących napięcie. Należy

do nich m.in. zabawa w ruchowe ilu-

strowanie wierszyków – nauczyciel

mówi tekst utworu, a dzieci, rysując

obrazki w powietrzu, wykonują ruchy

całą ręką, dłonią lub tylko jednym pal-

cem (zależnie od polecenia). Oto przy-

kłady rymowanek, które świetnie się do

tego nadają:

Okulary

Kółko, kółko i kreseczka,
tu laseczka, tam laseczka...
Czary mary, mary czary
i powstały okulary.

jeśli chcesz, aby szkolenie odbyło się

w Twojej placówce zadzwoń:

Dorota Kłusek tel. 12 631 04 10 w. 103

szkolen

dla rad

pedago

giczny

Wieloin

teligen

tna

edukac

ja dla d

ziecka

szkolenia prowadzi

Monika Zatorska

szczegóły na

www.AkademiaEdukacji.eu

intelige

ncje

wielora

kie w p

raktyce

bliżej przedszkola  4.127 kwiecień 2012

Jak przygotować przedszkolaka do szkoły?

Pokoik laleczki

Łóżko, kołdra, poduszeczka,
pod kołderką śpi laleczka.
Szafa, krzesło i stoliczek
to laleczki pokoiczek.
Szczotka, ścierka i śmietniczka
do sprzątnięcia pokoiczka.

Kózka

Prostokącik, cztery nóżki,
szyja, główka i dwa różki,
oko, ogon... – teraz wiecie,
że to kózka ma być przecież!

W sali dydaktycznej warto umieścić tac-

ki z piaskiem lub makiem do rysowania

palcem lub niezatemperowanym koń-

cem ołówka, zgromadzić wstążeczki czy

grubą włóczkę do zwijania w kłębuszki.

Polecane są również wszelkie zabawy

z wodą – przelewanie, chwytanie, two-

rzenie małych i dużych fal, wyławia-

nie skarbów, otrzepywanie rąk, a także

zabawa Strumyczek czy kropelka?, czyli

wyciskanie wody z gąbek z różną siłą

i w różny sposób (np. dwoma palcami,

całą dłonią, o brzeg miski, między dwie-

ma dłońmi – zawsze przemiennie, raz

prawą, raz lewą ręką). W trakcie zajęć

zwracamy uwagę na to, by dziecko wy-

konywało ruchy w kierunku zgodnym

z kierunkiem pisania. Wyrabiamy w ten

sposób prawidłowy schemat ruchowy –

od lewej do prawej, z góry na dół, a przy

kreśleniu kół – w kierunku przeciwnym

do ruchu wskazówek zegara. Stałym

elementem każdego przedszkolnego

dnia powinny być zabawy kształtujące

koordynację wzrokowo-ruchową, orien-

tację w przestrzeni i schemacie ciała oraz

zabawy rozwijające pamięć ruchową.



Zaprowadź pieska do ogródka

–

każde dziecko otrzymuje kartkę z labi-

ryntem, w którym musi odnaleźć właś-

ciwą drogę. Robi to, najpierw wodząc

palcem po kartce, a następnie rysując

prawidłowy szlak ołówkiem.



Znajdź dyrygenta

– dzieci stoją na

obwodzie koła, zwrócone twarzami do

środka. Jedno z nich na chwilę się od-

wraca, a z grona pozostałych nauczy-

ciel wyznacza dyrygenta. Jego zada-

niem będzie wykonać określony szereg

ruchów ustalonych przez nauczyciela

(mogą to być ruchy całych ramion,

dłoni i nadgarstków lub tylko samych

palców), zadaniem innych dzieci zaś

– uważna obserwacja i naśladowanie

tych ruchów. Dziecko, które w momen-

cie wyboru dyrygenta było odwrócone

plecami, ma za zadanie wskazać, kto

dyryguje całą grupą.



Labirynt liczbowy

– na kartce rysuje-

my kółka z cyframi od 1 do 10. Zabawa

polega na łączeniu ponumerowanych

kółek liniami, w kolejności wyznaczo-

nej przez numery. Czyli od kółka z cy-

frą 1 należy poprowadzić linię do kółka

2, stamtąd do 3 itd. Trudność polega na

tym, że nie wolno przecinać narysowa-

nych już linii – trzeba dobrze obmyślić

trasę!



Podaj dalej

– przygotowujemy pro-

ste, schematyczne rysunki, czyste kart-

ki i mazaki. Podzielone na małe zespoły

dzieci siadają jedno za drugim. Ostatnie

z każdej grupy dostaje kartkę z rysun-

kiem, który musi dokładnie obejrzeć

i zapamiętać. Następnie odkłada ją i od-

twarza zapamiętaną treść, rysując pal-

cem po plecach osoby siedzącej przed

nim. Każda następna osoba „przeka-

zuje” rysunek dalej, aż dojdzie on do

dziecka siedzącego na początku – jego

zadaniem jest odtworzenie rysunku na

kartce papieru.

***

Mając na celu jak najlepsze przygotowa-

nie dziecka do podjęcia nauki w klasie I,

należy bezwzględnie zadbać o ukształ-

towanie u niego pewnych nawyków,

m.in. nawyku poprawnego chwytu na-

rzędzia do pisania oraz utrzymywania

właściwej postawy podczas siedzenia

przy stole.



prAwiDłowy chwyt pisArski

Ołówek należy trzymać w trzech pal-

cach: pomiędzy kciukiem a lekko zgię-

tym palcem wskazującym, opierając go

na palcu środkowym. Palce powinny

znajdować się w odległości około 2 cm

od powierzchni papieru. Nieprawid-

łowy sposób posługiwania się narzę-

dziem do pisania powoduje szybkie

zmęczenie ręki, wskazane są więc właś-

ciwie wyprofilowane nakładki korygu-

jące chwyt. Ważne jest, aby nakładka

znajdowała się na każdej kredce, któ-

rej używa dziecko, i była używana tak

długo, aż wytworzy się i utrwali nawyk

prawidłowego chwytu. Uwaga! – jeże-

li zbyt długo będziemy akceptować

u dziecka nożycowy chwyt sztućców,

utrudnimy mu nabycie prawidłowego

chwytu pisarskiego. Już trzyletni ma-

luch jest w stanie posługiwać się widel-

cem w „dorosły” sposób – warto więc

to egzekwować.



prAwiDłowA postAwA przy stole

Przewidując, że w szkole dziecko bę-

dzie spędzało sporo czasu w ławce, już

od pierwszych dni w przedszkolu na-

leży wyrabiać w nim nawyk przyjmo-

wania prawidłowej postawy podczas

zajęć przy stolikach. Niezbędne jest

dostosowanie wysokości stołu i krzesła

do wzrostu dziecka, tak aby mogło obie

stopy swobodnie oprzeć o podłogę.

W czasie pisania powinno siedzieć pro-

sto, rozluźnione i nieco pochylone. Oba

przedramiona powinny być swobod-

nie i częściowo oparte o ławkę, a łokcie

poza nią.
Ważne jest również prawidłowe ułoże-

nie zeszytu – powinien on być ułożony

na linii środkowej ciała z lekkim pochy-

leniem lewego dolnego rogu kartki bliżej

piszącego (u dzieci leworęcznych – pra-

wego dolnego rogu). Trzeba również pa-

miętać o dobraniu właściwego miejsca

dla dzieci leworęcznych. W ławce czy

przy stoliku, najlepiej jest posadzić obok

siebie dwoje dzieci leworęcznych. Taka

organizacja gwarantuje, że podczas pi-

sania czy rysowania maluchy nie będą

sobie wzajemnie przeszkadzać. Dbałość

o właściwą postawę dziecka powinna

być wspólną troską wychowawców i ro-

dziców.



Za miesiąc:

Ćwiczenia graficzne

– od prostych do wymagających

coraz większej sprawności

manualnej i intelektualnej.

Agata Wawer – absolwentka Wydziału Pedagogiki Uniwersytetu

Warszawskiego. Założycielka i współwłaścicielka sieci Przedszkoli

Zielona Ciuchcia. Obecnie prowadzi sieć Przedszkoli Ciuchcia Puch

Puch na warszawskich Bielanach, Targówku i Wawrze.
Twórczyni Zielonego Domu – pierwszych w Polsce zajęć adaptacyj-

nych dla najmłodszych dzieci, obecnie działających pod nazwą Mini-

Ciuchcia. We wrześniu 2011 r. z jej inicjatywy powstała Niepubliczna

Szkoła Podstawowa im. Juliusza Verne’a.