Kurs AT lekcja 11

www.invest24.pl

Zapraszamy do dyskusji na forum

Lekcja 11: Podział wskaźników

Lekcja 11: Wskaźniki część I. Podział wskaźników. Średnie kroczące.

Lekcja 11: Wskaźniki część I.

Podział wskaźników. Średnie kroczące.

ZbliŜamy się do końca naszej fascynującej podróŜy przez świat analizy technicznej. Mam nadzieję, Ŝe

okazała się ona znacznie bardziej przyjazna, niŜ początkowo sądziliście. Pora zatem uporządkować wiedzę.
Powinniście zdawać sobie sprawę, Ŝe w znacznej mierze jesteście juŜ w stanie inwestować w oparciu o
wskazania AT. Dzięki temu moŜecie wprowadzić do swoich metod i strategii nieco porządku, dyscypliny i
przewidywalności.

Usystematyzujmy zatem wiedzę:

1) Poznaliście róŜne rodzaje wykresów i wiecie, kiedy, które stosować;
2) Posiedliście umiejętność rozpoznawania trendu oraz wykorzystywania jego właściwości (trend is your

friend, luki cenowe etc.);

3) Nie jest obcy wam temat formacji klasycznych – zarówno odwrócenia trendu jak i jego kontynuacji.

Ten ostatni punkt to bardziej art of investing niŜ ścisła wiedza. WaŜna tu jest intuicja a przede

wszystkim wyczucie rynku, które nabywa się wraz z doświadczeniem.
W tej serii lekcji, niejako w opozycji przedstawię narzędzia, które są efektem ścisłych modeli matematycznych.

Wskaźniki

Najpierw podzielimy je ze względu na ich funkcjonowanie, a następnie dokładniej przyjrzymy się kilku
najbardziej popularnym.

Wskaźniki - to najczęściej uŜywane narzędzia analizy technicznej, które opierają się na określonych
formułach matematycznych. Celem stosowania wskaźników jest poszukiwanie punktów zwrotnych oraz
przyszłych zmian cen.

Niektóre z nich lepiej radzą sobie w trendach, inne natomiast, gdy rynek jest w konsolidacji. Pewne

wskaźniki dobrze nadają się do wychwytywania punktów zwrotnych, a kolejne do śledzenia trendu.
Wskaźniki dzielimy na 3 podstawowe grupy:

1) Wskaźniki śledzące trend - uŜywane są w sytuacji, gdy na rynku występuje wyraźny trend

(wzrostowy bądź spadkowy). W sytuacji gdy rynek znajduje się w konsolidacji są całkowicie
nieprzydatne, a niekiedy wręcz ich uŜywanie w trendzie horyzontalnym prowadzi do generowania
strat. Do tej grupy wskaźników naleŜą m.in.:

- Średnie ruchome,

- MACD,

- Histogram MACD,

- System kierunkowy (Directional System),

- Accumulation/Distribution(wskaźnik akumulacji/dystrybucji);

2) Oscylatory - wykorzystywane w poszukiwaniach punktów zwrotnych, o których informują

poziomy wyprzedania, wykupienia rynku. Wśród oscylatorów znajdziemy przykładowo:

- Stochastic(oscylator stochastyczny),

- Momentum(wskaźnik impetu),

- Relative Strenght Index(wskaźnik siły względnej),

- Williams %R(oscylator Williama %R),

- Commodity Channel Index;

3) Wskaźniki nastroju - przydatne przy analizowaniu psychologii rynku. Wskaźniki nastroju to m.in.:

- Poziom gotówki towarzystw inwestycyjnych,

- Wigometr (od 8 lutego 2008 nie jest publikowany),

- Nowe maksimum - nowe minimum (New High - New Low Index).

Skuteczny inwestor powinien wykorzystywać efekt synergii, polegający na dopasowaniu do siebie
wskaźników z róŜnych grup.

Wskaźniki śledzące trend

Średnie Kroczące

Średnie ruchome nazywane takŜe średnimi kroczącymi, są doskonałym wskaźnikiem śledzenia trendu
odfiltrowującym jednocześnie przypadkowe zmiany cen. Ułatwiają one przeprowadzanie transakcji zgodnie
z panującym trendem, o którym świadczy nachylenie średniej ruchomej. JeŜeli średnia zwyŜkuje oznacza to,
Ŝ

e na rynku mamy do czynienia z trendem wzrostowym, gdy spada mamy rynek niedźwiedzia.

Nie będziemy przedstawiać formuł matematycznych średnich, bowiem programy do analizy technicznej
posiadają opcję wyboru większości średnich.

Pamiętajmy o naczelnej zasadzie AT. Ma być ona tak prosta, by była zrozumiała nawet dla przedszkolaka. I
tego się trzymajmy!

Analiza techniczna opisuje cały szereg średnich ruchomych, my przyjrzymy się ich najpopularniejszym
odmianom:

1) Prosta średnia krocząca SMA (Simple Moving Average) - powstaje przez uśrednianie wartości cen w
określonym przedziale czasowym, np. 10-dniowa SMA to średnia cena z ostatnich 10 dni. Przy konstrukcji
SMA posługujemy się średnią arytmetyczną i jest ona najprostszą pod względem budowy średnią. KaŜdy
odczyt ma taką samą wagę (jest traktowany w taki sam sposób, nie przypisuje mu się Ŝadnych
współczynników).

W przypadku inwestorów średnioterminowych najpopularniejszą średnią jest średnia 13 dniowa, w przypadku
graczy długoterminowych 50- 100 dniowa itp.

Day-trader (inwestor jednosesyjny) zamieni dni na godziny i zamiast średniej 13 dniowej otrzyma średnią 13
godzinową.

Co tak naprawdę daje nam zmiana przedziału czasowego?

Im przedział jest większy tym mniejsze wahania wykazuje średnia. Jest bardziej wygładzona, i oddala się ona
od wykresu cenowego w miarę zwiększania okresu średniej. Dlatego dla inwestora krótkoterminowego
bezsensowne jest korzystanie z średniej 50 dniowej, bo nie wygeneruje mu Ŝadnych sygnałów.

Aby pokazać wpływ okresu na średnią na następnej stronie wykorzystamy wykres spółki Gant i prostą średnią
ruchomą o okresach 13-, 50- oraz 100- dni.

2) Liniowo waŜona średnia krocząca WMA (Weighted Moving Average) - wykorzystujemy średnią
waŜoną, przypisując ostatnim sesją największą wagę, czyli im sesja starsza tym mniejszy jej udział w średniej.
Np. w średniej waŜonej 10-okresowej na wykresie dziennym, dzisiejsza cena będzie mnoŜona przez 10,
wczorajsza przez 9, itd.

Lekcja 11: Wskaźniki część I. Podział wskaźników. Średnie kroczące.

www.invest24.pl

Zapraszamy do dyskusji na forum

Lekcja 11: Średnie kroczące

Rys.1 Wykres spółki Gant, w tym 3 średnie proste o okresach 13- 50- oraz 100- dni. Widzimy, Ŝe im dłuŜszy okres tym dalej od
wykresu cenowego połoŜona jest średnia i tym mniej sygnałów generuje.

3) Wykładnicza średnia krocząca EMA (Exponential Moving Average) - będąca modyfikacją liniowo
waŜonej średniej, przy czym stosowane wagi nie zwiększają się liniowo, lecz maleją w sposób wykładniczy
przypisując większą wagę cenom z ostatnich odczytów. Szybciej reaguje na zmiany cen, przez co w
niektórych sytuacjach rynkowych moŜe dawać więcej mylnych sygnałów

4) Przesunięta średnia krocząca DMA (Displaced Moving Averange) - to zwykła średnia, ale przesunięta o
x notowań w prawo lub lewo. W przypadku DMA podawane są dwa okresy tzn. A×B DMA to średnia A-
dniowa przesunięta o B sesji do przodu. Przesunięcie słuŜy odfiltrowaniu fałszywych sygnałów, które
generuje zwykła prosta, jednak zdania na temat skuteczności tej metody są podzielone. Na wykresie poniŜej
prezentacja średniej 20- dniowej SMA oraz średniej SMA 20- dniowej przesuniętej o 20 sesji:

Rys. 2. Na wykresie spółki Gant. Dwie średnie, z których średnia fioletowa jest średnią szarą przesuniętą o 20 dni sesyjnych

Lekcja 11: Wskaźniki część I. Podział wskaźników. Średnie kroczące.

www.invest24.pl

Zapraszamy do dyskusji na forum

Lekcja 11: Średnie kroczące

Na wykresie poniŜej (równieŜ spółki Gant) zaprezentujemy 3 rodzaje średnich tj. SMA, WMA, EMA o
okresie 30-dniowym:

Rys. 3 Wykres spółki Gant. Na wykresie zaprezentowane zostały poszczególne rodzaje średnich kroczących. Wybór poszczególnej
ś

redniej jest kwestią indywidualną i nie ma w tym przypadku Ŝadnego złotego środka.

5) Średnia Krocząca WaŜona Wolumenem VWMA (Volume Weighted Moving Average) – pamiętacie z
poprzednich lekcji, jaką waŜną rolę odgrywa wolumen? PoniewaŜ ruch potwierdzony wysokim wolumenem
ma większą wartość prognostyczną od tego, który miał miejsce przy mniejszym wolumenie, ta średnia
uwzględnia właśnie ten aspekt. Jest to zwykła średnia, w której rolę wagi odgrywa wolumen z danego okresu.
Im większy wolumen tym większa waga danej ceny.

Jak grać w oparciu o średnie kroczące ?

Skupimy się na technice, w której średnie wykorzystywane są jako poziomy wsparcia. Pamiętajmy o trzech
podstawowych zasad gry w oparciu o średnie ruchome:

1.  Gdy średnia ruchoma wskazuje na rynek byka zajmuj tylko pozycje długie.
2.  Gdy średnia ruchoma wyraźnie wykazuje tendencję spadkową graj tylko na spadki.
3.  Wykorzystują średnią ruchomą jako sygnał do zajęcia pozycji, a nie do jej zamknięcia.
4.  Gdy rozpoznasz rynek byka zajmuj długą pozycję, gdy cena zbliŜa się do średniej kroczącej. Średnia

stanowi poziom wsparcia dla ceny.

5. Gdy rozpoznasz rynek niedźwiedzia zajmuj krótką pozycję, gdy cena zbliŜa się do średniej kroczącej.

rednia stanowi poziom wsparcia dla ceny.

Najłatwiej będzie przedstawić system na podstawie wykresu cenowego.. Wykorzystamy do tego po raz
kolejny spółkę Gant. Rysunek na nastepnej stronie:

Lekcja 11: Wskaźniki część I. Podział wskaźników. Średnie kroczące.

www.invest24.pl

Zapraszamy do dyskusji na forum

Lekcja 11: Średnie kroczące

Lekcja 11: Wskaźniki część I. Podział wskaźników. Średnie kroczące.

www.invest24.pl

Zapraszamy do dyskusji na forum

Lekcja 11: Średnie kroczące

Rys. 4 Wykres spółki Gant z naniesioną prostą średnią ruchomą o okresie 50 dniowym. Specjalnie poszerzyłem horyzont, aby
sygnały zajmowania pozycji były czytelne. Na zielono sygnał do zajęcia długiej pozycji, na bordowo natomiast sygnał do krótkiej
sprzedaŜy.

W jaki sposób dostosować okres średniej?

Najlepszym sposobem jest dostosowanie średniej do cen historycznych danej spółki, optymalizując okres w
taki sposób, aby błędnych sygnałów było jak najmniej. NIE DA SIĘ WYELIMINOWAĆ BŁĘDNYCH
SYGNAŁÓW W 100%.

Grzegorz Wach <mgreg>, Dawid Augustyn <ogest>

Opracowane na podstawie:
John J. Murphy „Analiza techniczna rynków finansowych”,
Waldemar Tarczyński „Rynki kapitałowe”,
Alexander Elder „Zawód inwestor giełdowy”.

Zalecana lektura:
Alexander Elder „Zawód inwestor giełdowy” Rdz. 4