background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 
 
Andrzej Leszczyński 

 

 
 
 
 
 
 

Wykonywanie pomiarów i analiz dźwięku 322[17].Z1.01 

 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 
 
 
 
 
 
 
 

 
 

 
 

Wydawca 

 

Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 

dr inż. Maria Tajchert 
dr inż. Paweł Rajchert 
 

 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr Joanna Gręda 
 
 
Konsultacja: 
mgr Lidia Liro 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  322[17].Z1.01 
„Wykonywanie pomiarów i analiz dźwięku”, zawartego w modułowym programie nauczania 
dla zawodu protetyk słuchu. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

10 

5.1.  Podstawowe właściwości dźwięku 

10 

5.1.1.  Ćwiczenia 

10 

5.2.  Wybrane pomiary i analizy dźwięku 

14 

5.2.1.  Ćwiczenia 

14 

5.3.  Zagrożenie hałasem i indywidualne środki ochrony słuchu 

17 

5.3.1.  Ćwiczenia 

17 

5.4.  Komputerowy system do pomiarów i analiz dźwięku 

20 

5.4.1.  Ćwiczenia 

20 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

23 

7.  Literatura 

35 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE 

 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla  nauczyciela,  który  będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie protetyk słuchu. 

W poradniku zamieszczono: 

− 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności,  jakie uczeń powinien  mieć  już ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

− 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

− 

przykładowe scenariusze zajęć, 

− 

ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami 
nauczania-uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

− 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  np.  samokształcenia 
kierowanego, tekstu przewodniego. 
 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

*Gwiazdką  oznaczono  pytania  i ćwiczenia,  których  rozwiązanie  może sprawiać  uczniowi 

trudności. W razie wątpliwości uczeń może zwrócić się o pomoc do nauczyciela. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

 

322[17].Z1 

Badania s

łuchu 

322[17].Z1.02 

Wykonywanie badania 

s

łuchu u osoby dorosłej

 

322[17].Z1.03 

Wykonywanie badania 

s

łuchu u dziecka 

322[17].Z1.01 

Wykonywanie pomiarów

  

i analiz d

źwięku

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

stosować i przeliczać jednostki układu SI, 

 

posługiwać  się  podstawowymi  pojęciami  z  zakresu  fizyki,  takimi  jak:  masa,  siła, 
prędkość, energia, ruch falowy, 

 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

 

użytkować komputer, 

 

współpracować w grupie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.

 

CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

– 

określić wyposażenie gabinetu i pracowni audiologicznej, 

– 

posłużyć  się  przetwornikiem  elektroakustycznym  takim  jak  głośnik,  mikrofon, 
słuchawka, 

– 

zmierzyć poziom ciśnienia akustycznego, poziom dźwięku oraz poziom równoważny, 

– 

ocenić stopień zagrożenia hałasem na postawie dokonanych pomiarów, 

– 

nagrać i odtworzyć dźwięk za pomocą urządzeń analogowych i cyfrowych,  

– 

dokonać analizy dźwięku i zinterpretować wyniki, 

– 

ocenić właściwości akustyczne wnętrza, w tym kabiny audiometrycznej, 

– 

posłużyć się programem komputerowym w celu odpowiedniej edycji i obróbki dźwięku, 

– 

wyjaśnić subiektywny charakter wrażeń słuchowych, 

– 

wykazać  różnicę  i  zależności  między  cechami  fizycznymi  dźwięków  a  wywołanymi 
przez nie wrażeniami słuchowymi, 

– 

zastosować urządzenia indywidualnej ochrony słuchu przed hałasem, 

– 

wskazać powiązania między psychoakustyką i audiologią, 

– 

posłużyć  się  Polskimi  Normami,  instrukcjami  obsługi  stosowanych  przyrządów, 
dokumentacją techniczną, katalogami oraz instrukcjami programów komputerowych, 

– 

zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 
 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca    

 

 

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:   Protetyk słuchu 322[17] 
Moduł:   

 

 

 

 

 

Badania słuchu 322[17].Z1 

Jednostka modułowa: 

 

 

Wykonywanie pomiarów i analiz dźwięku 322[17].Z1.01 

Temat: Wykonywanie pomiarów i analiz dźwięku zakłócającego.

  

Cel ogólny: Pomiar poziomu hałasu wytwarzanego w pomieszczeniu i ocena zagrożenia.

  

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

posłużyć się głośnikiem i mikrofonem pomiarowym, 

 

skalibrować system pomiarowy, 

 

posłużyć się cyfrowym systemem komputerowym, 

 

zmierzyć poziom ciśnienia akustycznego, poziom dźwięku i poziom równoważny, 

 

dokonać analizy dźwięku i zinterpretować wyniki, 

 

ocenić stopień zagrożenia hałasem, 

 

posłużyć się rzutnikiem multimedialnym. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

prezentacja, 

 

ćwiczenia. 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w zespołach dwuosobowych. 

 
Czas:
  120 minut. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

komputerowy  system  pomiarowy  CLIO  z  interfejsem  SC-01  i  oprogramowaniem 
CLIOwin 7, 

 

głośnik, 

 

mikrofon pomiarowy, 

 

urządzenie  wytwarzające  duży  i  zmienny  w  czasie  poziom  dźwięku  np.  radio  lub 
odtwarzacz, 

 

rzutnik multimedialny, 

 

ekran do pokazu slajdów, 

 

drukarka, 

 

instrukcja obsługi systemu CLIO, 

 

kartki formatu A4, pisaki. 

 
Zadanie dla ucznia: 

Zmierz  różnie  definiowane  poziomy  pozwalające  ocenić  poziom  hałasu.  Dla  poznania 

jego  struktury  wewnętrznej  wykonaj  analizę  widmową  hałasu.  Na  tej  podstawie  oceń 
zagrożenie, jakie może on powodować. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Przebieg zajęć: 

Faza wstępna: 

1.  Określenie tematu zajęć, 
2.  Wyjaśnienie szczegółowych celów kształcenia, 
3.  Wyjaśnienie zasad pracy podczas ćwiczeń, 
4.  Przydział zadań do wykonania na poszczególnych stanowiskach: 

 

pomiar  poziomu  ciśnienia  akustycznego  i  pomiar  poziomu  dźwięku  wytwarzanego 
przez urządzenie zewnętrzne, 

 

pomiar poziomu równoważnego dźwięku w określonym okresie czasu, 

 

wykonanie analizy w pasmach tercjowych zadanego hałasu, 

5.  Sprawdzenie gotowości sprzętu do pracy – połączenie elementów systemu CLIO zgodnie 

ze schematem pomiarowym i włączenie komputerów, 

6.  Podłączenie rzutnika multimedialnego do komputera. 
 
Faza właściwa: 
1.  Instruktaż wstępny w formie prezentacji multimedialnej pokazującej kolejność czynności 

pomiarowych. 

2.  Ćwiczenia pod kierunkiem nauczyciela, mające na celu wykonanie pomiaru. 
 
Uczniowie  podczas  ćwiczeń  pracują  samodzielnie,  nauczyciel  udziela  instruktażu  bieżącego 
w przypadku trudności i stwierdzanych błędów. 
 
Faza końcowa:  
1.  Zaprezentowanie  przez  uczniów  wyników  zaproponowanych  pomiarów,  omówienie 

wyników  oraz  wniosków  wynikających  z  pomiarów  dotyczących  ewentualnego 
zagrożenia hałasem. 

2.  Podsumowanie  ćwiczeń  z  podaniem  wskazówek  do  dalszej  pracy  oraz  sposobów 

unikania błędów. 

3.  Zakończenie zajęć. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca    

 

 

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:   Protetyk słuchu 322[17] 
Moduł:   

 

 

 

 

 

Badania słuchu 322[17].Z1 

Jednostka modułowa: 

 

 

Wykonywanie pomiarów i analiz dźwięku 322[17].Z1.01 

Temat: Wykonanie pomiaru czasu pogłosu w pomieszczeniu. 

Cel ogólny: Dokonanie wstępnej oceny właściwości akustycznych pomieszczenia.

  

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

posłużyć się głośnikiem i mikrofonem pomiarowym, 

 

skalibrować system pomiarowy, 

 

posłużyć się cyfrowym systemem komputerowym, 

 

zmierzyć czas pogłosu pomieszczenia za pomocą systemu CLIO, 

 

zmierzyć  charakterystyki  częstotliwościowe  czasu  pogłosu  i  inne  parametry  akustyczne 
wnętrz, 

 

zinterpretować wyniki pomiarów, 

 

ocenić wstępnie właściwości akustyczne wnętrza, 

 

posłużyć się rzutnikiem multimedialnym. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane inne umiejętności ponadzawodowe:  

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

prezentacja, 

 

ćwiczenia. 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w zespołach dwuosobowych. 

 
Czas:  120 minut. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

komputerowy  system  pomiarowy  CLIO  z urządzeniem  doprowadzającym  sygnał  SC-01 
i oprogramowaniem CLIO win 7, 

 

głośnik, 

 

mikrofon pomiarowy, 

 

wzmacniacz mocy, 

 

rzutnik multimedialny, 

 

ekran do pokazu slajdów, 

 

drukarka, 

 

instrukcja obsługi systemu CLIO, 

 

kartki formatu A4, pisaki. 

 
Zadanie dla ucznia: 

Zmierzyć czas pogłosu pomieszczenia i jego charakterystykę w funkcji częstotliwości. 

Na tej podstawie ocenić wstępnie właściwości akustyczne sali. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Przebieg zajęć: 

Faza wstępna: 

1.  określenie tematu zajęć, 
2.  wyjaśnienie szczegółowych celów kształcenia, 
3.  wyjaśnienie zasad pracy podczas ćwiczeń, 
4.  przydział zadań do wykonania na poszczególnych stanowiskach, 
5.  sprawdzenie gotowości sprzętu do pracy – włączenie komputerów. 
 
Faza właściwa: 
1.  Instruktaż wstępny w formie prezentacji multimedialnej pokazującej kolejność czynności 

pomiarowych. 

2.  Ćwiczenia pod kierunkiem nauczyciela, mające na celu wykonanie pomiaru. 
 
Uczniowie  podczas  ćwiczeń  pracują  samodzielnie,  nauczyciel  udziela  instruktażu  bieżącego 
w przypadku trudności i stwierdzanych błędów. 
 
Faza końcowa:  
1.  Zaprezentowanie  przez  uczniów  wyników  pomiarów,  omówienie  wyników  oraz 

wniosków 

wynikających 

pomiarów 

czasu 

pogłosu, 

ich 

charakterystyk 

częstotliwościowych i innych parametrów akustycznych wnętrz. 

2.  Podsumowanie  ćwiczeń  z  podaniem  wskazówek  do  dalszej  pracy  oraz  sposobów 

unikania błędów. 

3.  Zakończenie zajęć. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

5. ĆWICZENIA 

 
5.1 Podstawowe właściwości dźwięku  

 
5.1.1 Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Ciśnienie  akustycznej  fali  płaskiej  wynosi  0,5  Pa.  Oblicz  poziom  ciśnienia  oraz  poziom 

natężenia tego dźwięku. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji ćwiczenia uczniowie powinni  przeczytać odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  odszukać odpowiedni wzór, 
2)  wykonać obliczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie działań na poziomach ciśnienia. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

arkusze papieru formatu A4, 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

kalkulator, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Narysuj widmo dźwięku prostego (tonu) o częstotliwości 1000 Hz i amplitudzie 1 Pa. 

 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed przystąpieniem  do  realizacji ćwiczenia uczniowie powinni  przeczytać odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odszukać odpowiedni rysunek, 
2)  narysować układ osi, oznaczyć skale i wrysować odpowiedni przebieg widma. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusze papieru formatu A4, 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

Ćwiczenie 3 

Oblicz okres i długość fali akustycznej tonów o częstotliwościach:  

− 

50 Hz, 

− 

800 Hz, 

− 

15 000 Hz. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji ćwiczenia  uczniowie  powinni przeczytać  odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odszukać odpowiednie wzory, 
2)  wykonać obliczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, flamastry, 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

kalkulator, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 4 * 

Oblicz  wypadkowy  poziom  natężenia  dwóch  dźwięków  o  poziomach  odpowiednio: 

75 dB i 77 dB. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem  do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odszukać odpowiedni wzór, 
2)  wykonać obliczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie działań na potęgach. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusze papieru formatu A4, flamastry, 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

kalkulator, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

Ćwiczenie 5 * 
 

Oblicz  częstotliwość  trzeciej  harmonicznej  dla  dźwięku  o  częstotliwości  podstawowej 

150 Hz oraz częstotliwość o trzy oktawy wyższą od częstotliwości podstawowej. 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem  do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odszukać odpowiedni wzór, 
2)  wykonać na tej podstawie obliczenia, 
3)  wypełnić arkusz do ćwiczeń. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusze papieru formatu A4, flamastry, 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

kalkulator, 

 

poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 6 * 

Pokaż  na  rysunku,  w  jaki  sposób  dodają  się  dwie  fale  akustyczne  o  takiej  samej 

amplitudzie  ciśnienia  będące  w  fazie.  Narysuj  powstającą  w  wyniku  falę  stojącą.  Co  się 
stanie, jeżeli fale będą w przeciwfazie (przesunięte o 180

0

)? 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem  do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odszukać odpowiedni rysunek, 
2)  oznaczyć dokładnie skale rysunku, 
3)  narysować obie fale jedną pod drugą, 
4)  zsumować wartości ciśnienia punkt po punkcje, 
5)  narysować wynikową falę stojącą poniżej.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusze papieru formatu A4, flamastry, 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

linijka z podziałką, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

Ćwiczenie 7 * 
 

Oblicz głośność dźwięku o częstotliwości 300 Hz  i poziomie ciśnienia 67 dB. Porównaj 

tę głośność z głośnością tonu o częstotliwości 6000 Hz i poziomie ciśnienia 60 dB. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem  do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odszukać odpowiednie rysunki, 
2)  odczytać wartości poziomu głośności, 
3)  odczytać wartości głośności, 
4)  zsumować wartości głośności. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie poruszania się po krzywych równego poziomu głosności. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusze papieru formatu A4, flamastry, 

 

poradnik dla ucznia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

5.2 Wybrane pomiary i analizy dźwięku 

 

5.2.1 Ćwiczenia

  

 
Ćwiczenie 1 * 

Zmierz  poziom ciśnienia akustycznego dźwięku w pomieszczeniu.

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przestudiować 

instrukcję obsługi systemu CLIO. i zaznajomić się z obsługiwaniem mikrofonu pomiarowego. 
Do  pomiaru  należy  wybrać  pomieszczenie  o  względnie  dużym  i  stałym  poziomie  zakłóceń 
(hałasu). 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  uruchomić miernik poziomu dźwięku w pomieszczeniu o stałym poziomie zakłóceń, 
2)  wybrać charakterystykę liniową miernika, 
3)  odczytać wynik w dB. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie obsługi systemu pomiarowego CLIO. 

 
Środki dydaktyczne: 

 

miernik poziomu lub system CLIO, 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 2 * 

Zmierz  poziom dźwięku w pomieszczeniu.

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przestudiować 

instrukcję obsługi systemu CLIO. i zaznajomić się z obsługiwaniem mikrofonu pomiarowego. 
Do  pomiaru  należy  wybrać  pomieszczenie  o  względnie  dużym  i  stałym  poziomie  zakłóceń 
(hałasu). 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  uruchomić miernik poziomu dźwięku w pomieszczeniu o stałym poziomie zakłóceń, 
2)  wybrać charakterystykę A miernika, 
3)  odczytać wynik w dB (A). 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie obsługi systemu pomiarowego CLIO. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

miernik poziomu lub system CLIO, 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

Ćwiczenie 3 * 

Oblicz  poziom  równoważny  dźwięku  jeżeli  w  czasie  8  godzin  przez  2  godziny  poziom 

wynosił 60 dBA, przez 4 godziny 70 dBA a przez pozostały czas 80 dB A. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem  do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania.

 

 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odszukać odpowiednie wzory, 
2)  wykonać obliczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

  papier formatu A4, flamastry, 

  arkusz do ćwiczenia, 

  kalkulator, 

  poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 4 * 

Wykonaj analizę dźwięku otoczenia w pasmach tercjowych. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przestudiować 

instrukcję obsługi systemu CLIO i zaznajomić się z obsługiwaniem mikrofonu pomiarowego. 
Do  pomiaru  należy  wybrać  pomieszczenie  o  względnie  dużym  i  stałym  poziomie  zakłóceń 
(hałasu). 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  uruchomić system CLIO w pomieszczeniu o stałym poziomie zakłóceń, 
2)  wybrać funkcję analizy w pasmach oktawowych, 
3)  wykonać analizę, 
4)  wydrukować wynik. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie obsługi systemu pomiarowego CLIO. 

 
Środki dydaktyczne: 

  komputer z zainstalowanym systemem CLIO i drukarką, 

  arkusz do ćwiczenia, 

  poradnik dla ucznia. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

Ćwiczenie 5 * 

Wykonaj analizę dźwięku otoczenia w pasmach o szerokości 1/6 oktawy. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przestudiować 

instrukcję obsługi systemu CLIO i zaznajomić się z obsługiwaniem mikrofonu pomiarowego. 
Do  pomiaru  należy  wybrać  pomieszczenie  o  względnie  dużym  i  stałym  poziomie  zakłóceń 
(hałasu). 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  uruchomić system CLIO w pomieszczeniu o stałym poziomie zakłóceń, 
2)  wybrać funkcję analizy w pasmach tercjowych, 
3)  wykonać analizę, 
4)  wydrukować wynik. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie obsługi systemu pomiarowego CLIO. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

komputer z zainstalowanym systemem CLIO i drukarką, 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 6 * 

Wykonaj wąskopasmową (FFT) analizę dźwięku otoczenia. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przestudiować 

instrukcję obsługi systemu CLIO. i zaznajomić się z obsługiwaniem mikrofonu pomiarowego. 
Do  pomiaru  należy  wybrać  pomieszczenie  o  względnie  dużym  i  stałym  poziomie  zakłóceń 
(hałasu). 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  uruchomić system CLIO w pomieszczeniu o stałym poziomie zakłóceń, 
2)  wybrać funkcję analizy FFT, 
3)  wykonać analizę, 
4)  wydrukować wynik. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie obsługi systemu pomiarowego CLIO. 

 

Środki dydaktyczne: 

  komputer z zainstalowanym systemem CLIO i drukarką, 

  arkusz do ćwiczenia, 

  poradnik dla ucznia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

5.3. Zagrożenie hałasem i indywidualne środki ochrony słuchu 

 
5.3.1 Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Dopuszczalny  równoważny  poziom  dźwięku  dla  8  godzin  pracy  wynosi  85  dB  (A). 

Oblicz jaki może być równoważny poziom dźwięku (A) dla 4 godzin pracy.

 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem  do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania.

 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  odszukać odpowiedni wzór, 
2)  wykonać obliczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

  arkusze papieru formatu A4, 

  arkusz do ćwiczenia, 

  poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Zademonstruj zalecany sposób zakładania wkładek przeciwhałasowych.

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem  do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania.

 

 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odszukać odpowiedni rysunek, 
2)  przeprowadzić demonstrację. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

  wkładki douszne kształtowane przez użytkownika, 

  poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Poziom ekspozycji na hałas dla 8 godzin pracy wynosi 75 dB (A), ale poziom szczytowy 

mierzony przy charakterystyce C przekroczył dwukrotnie 135 dB (C). Co należy zrobić? 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem  do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odszukać odpowiednie zalecenia, 
2)  porównać wyniki pomiarów z dopuszczalnymi poziomami, 
3)  zdecydować o ewentualnym zastosowaniu środka ochrony słuchu. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

  poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 4 

Poziom  ekspozycji  na  hałas  dla  8  godzin  pracy  wynosi  80  dB  (A),  ale  jego  poziom 

maksymalny osiągnął 117 dB  (A). Co należy zrobić? 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem  do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  odszukać odpowiednie zalecenia, 
2)  porównać wyniki pomiarów z dopuszczalnymi poziomami, 
3)  zdecydować o ewentualnym zastosowaniu środka ochrony słuchu. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

  poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 5 * 

Poziom  ekspozycji  na  hałas  dla  8  godzin  pracy  wynosi  85  dB  (A),  szczytowy  poziom 

dźwięku  135  dB  (C),  a  maksymalny  osiągnął  115  dB  (A).  Podejmij  decyzję  co  do 
zastosowania środka ochrony przeciwhałasowej. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem  do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  odszukać odpowiednie zalecenia, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

2)  porównać wyniki pomiarów z dopuszczalnymi poziomami, 
3)  zdecydować o ewentualnym zastosowaniu środka ochrony słuchu. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

  poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

5.4. Komputerowy system do pomiarów i analiz dźwięku 

 

5.4.1 Ćwiczenia 

 
 
 

Ćwiczenie 1 * 

Uruchom system CLIO. Wykonaj kalibrację i walidację systemu.

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przestudiować 

instrukcję obsługi systemu CLIO i zaznajomić się z oprogramowaniem CLIOWin 7. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  połączyć interfejs SC-01 z kartą CLIO i komputerem, 
2)  włączyć komputer,  
3)  uruchomić program CLIOwin 7, 
4)  przeprowadzić kalibrację systemu, 
5)  przeprowadzić walidację kalibracji. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie obsługi systemu pomiarowego CLIO. 

 

Środki dydaktyczne: 

  zainstalowany w komputerze system CLIO z oprogramowaniem CLIOwin 7, 

  interfejs SC-01, 

  kable łączące, 

  podręcznik obsługi systemu CLIO, 

  poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 * 
 

Zademonstuj  działanie  modułu  generatora  systemu  CLIO.  Zademonstruj  możliwości 

wykorzystania różnych sygnałów pobudzających.

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przestudiować 

instrukcję obsługi systemu CLIO i zaznajomić się z obsługiwaniem  mikrofonu pomiarowego 
i głośnika. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  połączyć interfejs SC-01 z kartą CLIO i komputerem, 
2)  połączyć kablami mikrofon i głośnik z interfejsem SC-01, 
3)  włączyć komputer,  
4)  uruchomić program CLIOwin 7, 
5)  uruchomić moduł generatora, 
6)  zademonstrować możliwości generatora w sposób wizualny przy jednoczesnym odsłuchu. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie obsługi systemu pomiarowego CLIO. 

 

Środki dydaktyczne: 

  zainstalowany w komputerze system CLIO z oprogramowaniem CLIOwin 7, 

  mikrofon pomiarowy typu MIC-01, 

  głośnik, 

  zestaw kabli łączących, 

  podręcznik obsługi systemu CLIO (Pomiary elektryczne i akustyczne), 

  poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 * 
 

Zademonstruj  działanie  modułu  multimetru  systemu  CLIO.  Zademonstruj  wykonanie 

pomiaru poziomu ciśnienia akustycznego i poziomu dźwięku.

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przestudiować 

instrukcję obsługi systemu CLIO i zaznajomić się z obsługiwaniem mikrofonu pomiarowego i 
głośnika. 
 

Uczeń powinien: 

1)  połączyć interfejs SC-01 z kartą CLIO i komputerem, 
2)  połączyć kablami mikrofon i głośnik z interfejsem SC-01, 
3)  włączyć komputer,  
4)  uruchomić program CLIOwin 7, 
5)  uruchomić moduł multimetru, 
6)  zademonstrować możliwości multimetru w zakresie pomiaru napięcia, poziomu ciśnienia 
 

i poziomu dźwięku przy różnych charakterystykach. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie obsługi systemu pomiarowego CLIO. 

 

Środki dydaktyczne: 

  zainstalowany w komputerze system CLIO z oprogramowaniem CLIOwin 7, 

  mikrofon pomiarowy typu MIC-01, 

  głośnik, 

  zestaw kabli łączących, 

  podręcznik obsługi systemu CLIO (Pomiary elektryczne i akustyczne), 

  poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 4 * 
 

Zademonstruj  działanie  modułu  analizatora  systemu  CLIO.  Zademonstuj  wykonanie 

analizy  wąskopasmowej  (FFT)  oraz  analizy  w  pasmach  tercjowych  i  1/6  oktawowych  na 
przykładowych sygnałach wygenerowanych za pomocą modułu generatora.

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przestudiować 

instrukcję obsługi systemu CLIO i zaznajomić się z obsługiwaniem mikrofonu pomiarowego i 
głośnika. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

Uczeń powinien: 

1)  połączyć interfejs SC-01 z kartą CLIO i komputerem, 
2)  połączyć kablami mikrofon i głośnik z interfejsem SC-01, 
3)  włączyć komputer,  
4)  uruchomić program CLIOwin 7, 
5)  uruchomić moduł analizatora, 
6)  zademonstrować  możliwości  analizatora  w zakresie  wykonania  analizy  wąskopasmowej 

(FFT)  oraz  analizy  w  pasmach  tercjowych  i  1/6  oktawowych  na  przykładowych 
sygnałach wygenerowanych za pomocą modułu generatora. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie obsługi systemu pomiarowego CLIO. 

 

Środki dydaktyczne: 

  zainstalowany w komputerze system CLIO z oprogramowaniem CLIOwin 7, 

  mikrofon pomiarowy typu MIC-01, 

  głośnik, 

  zestaw kabli łączących, 

  podręcznik obsługi systemu CLIO (Pomiary elektryczne i akustyczne), 

  poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 5 * 

Zademonstruj  działanie  modułu  analizatora systemu  CLIO w zakresie  pomiaru  poziomu 

równoważnego L

eq

 za określony czas trwania. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przestudiować 

instrukcję  obsługi  systemu  CLIO.  Do  pomiaru  należy  wybrać  pomieszczenie  o  małym 
poziomie  zakłóceń  i  dobrać  odpowiedni  rodzaj  dźwięku  o  zmiennym  przebiegu 
wygenerowanego  przez  głośnik.  Dla  porównania  można  też  wykonać  pomiar  naturalnych 
dźwięków zakłócających. 
 

Uczeń powinien: 

1)  połączyć interfejs SC-01 z kartą CLIO i komputerem, 
2)  połączyć kablami mikrofon i głośnik z interfejsem SC-01, 
3)  włączyć komputer,  
4)  uruchomić program CLIOwin 7, 
5)  uruchomić moduł analizatora  i wybrać okno L

eq

6)  zademonstrować  możliwości  analizatora  w  zakresie  wykonania  pomiarów  poziomu 
 

równoważnego  przy  wybranej  charakterystyce  korekcji  dla  dźwięków  wygenerowanych 

 

przez głośnik i naturalnych dźwięków otoczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie obsługi systemu pomiarowego CLIO. 

 

Środki dydaktyczne: 

  zainstalowany w komputerze system CLIO z oprogramowaniem CLIOwin 7, 

  mikrofon pomiarowy typu MIC-01, 

  głośnik, 

  zestaw kabli łączących, 

  podręcznik obsługi systemu CLIO, 

  poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

 

 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej

 

„Wykonywanie  pomiarów 

i analiz dźwięku” 
 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 15, 16, 18  są z poziomu podstawowego, 

 

zadania: 11, 13, 14, 17, 19, 20  są z poziomu ponadpodstawowego. 

 
 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 
 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za nieprawidłową odpowiedź 

lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,  

 

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,  

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi1. c, 2. b, 3. c, 4. d, 5. c, 6. b, 7. b, 8. b, 9. a, 10. a, 11. d, 
12. d, 13. b, 14. c, 15. a, 16. a, 17. b, 18. c, 19. a, 20. c. 

 
 

Plan testu 
 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Scharakteryzować fizyczne cechy dźwięku 

Scharakteryzować względne miary poziomu 
ciśnienia 

Scharakteryzować względne miary poziomu 
natężenia 

Scharakteryzować względne miary częstotliwości 

Scharakteryzować fizyczne cechy dźwięku 

Scharakteryzować miary amplitudowe dźwięków 
prostych 

Scharakteryzować właściwości filtrów 
akustycznych 

Scharakteryzować metody pomiarowe  

Scharakteryzować akustyczne właściwości 
pomieszczeń 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

10  Scharakteryzować metody analizy dźwięku 

11  Scharakteryzować właściwości hałasów 

PP 

12  Scharakteryzować środki ochrony przed hałasem 

13  Scharakteryzować środki ochrony przed hałasem 

PP 

14  Scharakteryzować środki ochrony przed hałasem 

PP 

15  Scharakteryzować środki ochrony przed hałasem 

16 

Scharakteryzować właściwości systemu 
pomiarowego CLIO 

17 

Scharakteryzować właściwości systemu 
pomiarowego CLIO 

PP 

18 

Scharakteryzować metody pomiaru właściwości 
przetworników elektroakustycznych 

19 

Scharakteryzować właściwości systemu 
pomiarowego CLIO 

PP 

20 

Scharakteryzować właściwości systemu 
przetwarzania cyfrowego 

PP 

 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela

 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel zastosowania testu. 
3.  Wyjaśnij  uczniom  na  czym  polegają  zadania  testowe  oraz  jakie  są  zasady  ich 

punktowania. 

4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij warunki samodzielnej pracy uczniów podczas rozwiązywania testu. 
6.  Przed rozpoczęciem testu zapoznaj uczniów ze skierowaną do nich instrukcją. 
7.  Upewnij  się  czy  wszystko  zostało  zrozumiane  przez  uczniów,  w  razie  wątpliwości 

wyjaśnij je. 

8.  Przestrzegaj czasu wyznaczonego na test, nie wydłużaj go. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 
 

Instrukcja dla ucznia

 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20

 

zadań.  Każde  zadanie  ma  cztery  możliwości  odpowiedzi.  Tylko  jedna 

odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Wybraną odpowiedź zaznacz na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej 

rubryce krzyżyk.  

6.  W przypadku pomyłki zakreśl błędną odpowiedź kółkiem, a następnie zakreśl odpowiedź 

prawidłową. 

7.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

Materiały dla ucznia:

 

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

 
 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Fala akustyczna rozchodzi się z prędkością 

a)  340 km/h. 
b)  1200 m/s. 
c)  340 m/s. 
d)  300 000 km/h. 

 
2.  Poziom ciśnienia przy dwukrotnym wzroście ciśnienia wzrośnie o 

a)  3 dB. 
b)  6 dB. 
c)  2 dB. 
d)  10 dB. 

 
3.  Przy  jednoczesnym  działaniu  dwóch  jednakowych  źródeł  dźwięku  poziom  natężenia  

wzrośnie w stosunku do jednego źródła o 

 

a)  10 dB. 
b)  6 dB. 
c)  3 dB. 
d)  1 dB. 

 
4.  W całym zakresie częstotliwości akustycznych mieści się 

a)  6 pasm oktawowych. 
b)  3 pasma oktawowe. 
c)  33 pasma oktawowe. 
d)  przeszło 10 pasm oktawowych. 

 

5.  Poziom progowy słyszenia wynosi 

a)  1000 hPa. 
b)  1 atm. 
c)  20 μPa. 
d)  3 dB. 

 
6.  Wartość skuteczna to 

a)  1/2  wartości maksymalnej. 

b) 

2

/

1

 wartości maksymalnej. 

c)  1/4 wartości minimalnej. 

d) 

2

/

1

 wartości średniej. 

 
7.  Najczęściej stosowane w pomiarach akustycznych filtry to 

a)  filtry FFT. 
b)  filtry tercjowe i oktawowe. 
c)  filtry antyaliasingowe. 
d)  filtry dolnoprzepustowe. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

8.  Schemat przedstawiony na rysunku poniżej przedstawia 

 

 

 

a)  układ do pomiaru mikrofonów. 
b)  układ do pomiaru głośników. 
c)  schemat połączeń systemu CLIO. 
d)  ogólny schemat działania głośnika. 

 
9.  Czas pogłosu to 

a)  czas, w ciągu którego poziom ciśnienia dźwięku spada o 60 dB. 
c)  czas, w ciągu którego poziom ciśnienia dźwięku spada o 60 dB (A). 
d)  czas, w ciągu którego poziom ciśnienia dźwięku spada o 60 dB (C). 
e)  czas, w ciągu którego poziom ciśnienia dźwięku rośnie o 60 dB. 

 
10.  Analiza częstotliwościowa dźwięku służy do 

a)  poznania jego składowych częstotliwościowych. 
b)  poznania jego składowych fazowych. 
c)  poznania jego składowych amplitudowych. 
d)  poznania jego rozkładu przestrzennego. 

 
11.  Maksymalny poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8–godzinnego lub 40–godzinnego 

czasu pracy wynosi 
a)  85 dB. 
b)  115 dB (A). 
c)  135 dB (C). 
d)  85 dB (A). 

 
12.  Najszybszym  i  najprostszym  sposobem  ochrony  narządu  słuchu  przed  skutkami 

oddziaływania hałasu jest 
a)  skrócenie czasu pracy na hałaśliwych stanowiskach. 
b)  zastosowanie odpowiedniej adaptacji akustycznej wnętrza. 
c)  wytłumienie wnętrza. 
d)  zastosowanie indywidualnego środka ochrony słuchu. 

 
13.  Ochronniki słuchu należy zastosować, jeżeli maksymalny poziom dźwięku wynosi 

a)  86 dB. 
b)  86 dB (A). 
a)  86 dB (B). 
b)  86 dB (C). 

 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

14.  Układ elektronicznej regulacji tłumienia w nausznikach przeciwhałasowych powoduje 

a)  tłumienie dźwięków o niskich poziomach. 
b)  wzmacnianie dźwięków o wysokich poziomach. 
c)  wzmacnianie dźwięków o niskich poziomach. 
d)  wzmacnianie dźwięków o wysokich poziomach. 

 
15.  Wkładki przeciwhałasowe kształtowane przez producenta są wykonane z 

a)  waty, silikonu, gumy, tworzyw sztucznych. 
b)  płótna, silikonu, gumy, tworzyw sztucznych. 
c)  waty, poliuretanu, gumy, tworzyw sztucznych. 
d)  waty, silikonu, lub tworzyw sztucznych. 

 
16.  System pomiarowy CLIO służy do 

a)  pomiarów elektrycznych i akustycznych. 
b)  pomiarów ochronników słuchu. 
c)  pomiarów akustycznych i miksowania dźwięku. 
d)  pomiarów hałasów i wkładek dousznych. 

 
17.  Rysunek poniżej przedstawia 
 

 

 
a)  wyniki analizy FFT dźwięku i przebieg czasowy zmierzony systemem CLIO. 
b)  wyniki analizy pasmowej dźwięku i przebieg czasowy zmierzony systemem CLIO. 
c)  wyniki analizy L

eq

 dźwięku i przebieg czasowy zmierzony systemem CLIO. 

d)  wyniki analizy pasmowej dźwięku i wynik analizy FFT zmierzony systemem CLIO. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

18.  Rysunek poniżej przedstawia 
 

 

 

a)  schemat pomiarowy do pomiaru wzmacniaczy za pomocą systemu CLIO. 
b)  schemat pomiarowy do pomiaru słuchawek za pomocą systemu CLIO. 
c)  schemat pomiarowy do pomiaru głośników za pomocą systemu CLIO. 
d)  schemat pomiarowy do pomiaru zwrotnic głośnikowych za pomocą systemu CLIO. 

 
19.  Rysunek poniżej przedstawia 
 

 

 

a)  wyniki analizy FFT dźwięku i przebieg czasowy wykonane systemem CLIO. 
b)  wyniki analizy oktawowej dźwięku i przebieg czasowy wykonane systemem CLIO. 
c)  wyniki analizy FFT dźwięku i analizy tercjowej wykonane systemem CLIO. 
d)  wyniki analizy tercjowej dźwięku i przebieg czasowy wykonane systemem CLIO. 

 
20.  Podstawowe parametry systemu cyfrowego decydujące o paśmie przenoszenia i dynamice 

badanego dźwięku to 
a)  częstotliwość próbkowania i pasmo częstotliwości. 
b)  zniekształcenia i pasmo częstotliwości. 
c)  częstotliwość próbkowania i rozdzielczość bitowa. 
d)  rozdzielczość bitowa i pasmo częstotliwości. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko............................................................................................................................. 

 
Wykonywanie pomiarów i analiz dźwięku 

 
 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem:   

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

Zadanie typu próba pracy 

 
Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania: 
1.  sprawdzić  stopień  opanowania  jednej  z  umiejętności  praktycznych,  jakie  uczniowie 

powinni zdobyć w wyniku realizacji tej jednostki modułowej, 

2.  przygotować  uczniów  do  zdawania  części  praktycznej  egzaminu  zewnętrznego, 

potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie protetyk słuchu. 

 
W związku z powyższym zadanie praktyczne musi być przygotowane w takiej formie, z jaką 
uczniowie spotkają się na egzaminie. Oznacza to konieczność opracowania zadania w sposób 
umożliwiający  kryterialne  ocenianie  wykonywanych  przez  ucznia  czynności  w  czterech 
obszarach:  planowania,  organizowania,  wykonywania  i  prezentowania.  Próbę  pracy 
przeprowadza  wybrany  uczeń.  Pozostali  wspólnie  z  nauczycielem  obserwują  jego  pracę.  Po 
pracy nauczyciel szczegółowo omawia wykonane zadanie. 
 
Ocenianie: 
dopuszczający   

7–8 pkt. 

dostateczny  

 

9–10 pkt. 

dobry   

 

 

11–12 pkt. 

bardzo dobry 

 

od 13 pkt. 

 
Wyposażenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy: 
 
Wyposażenie na stanowisku 

Ilość 

Zestaw komputerowy z drukarką i oprogramowaniem Windows XP 

System CLIO z interfejsem SC-01 

1 kpl. 

Oprogramowanie CLIOWin 7  

1 szt. 

Zestaw kabli połączeniowych 

1 kpl. 

Mikrofon CLIO MIC-01 

1 szt. 

Głośnik 

1 szt. 

Wzmacniacz mocy 

1 szt. 

 
Informacja dla ucznia 
 
1.  Sprawdź, czy otrzymałeś kompletny arkusz do wykonania zadania. Ewentualne braki lub 

usterki zgłoś nauczycielowi. 

2.  Na arkuszu PLAN DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia  
 

i numer stanowiska. 

3.  Zapoznaj się z treścią zadania praktycznego, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem 

pracy i jego wyposażeniem. Na te czynności masz 20 minut. 

4.  Czas  rozpoczęcia  i  zakończenia  zadania  nauczyciel  zapisze  w  widocznym  dla  ciebie 

miejscu, łącznie wynosi on 180 minut. 

 
Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który nie 
może udzielać Ci żadnych wskazówek.  
                                                                                                                            Powodzenia!
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

Zadanie 

 

Wykonaj  pomiary  poziomu  dźwięku,  poziomu  równoważnego  i  analizę 

częstotliwościową  dźwięku  o  zadanym  charakterze.  Na  tej  podstawie  określ  zagrożenie 
hałasem i zaleć odpowiednie środki indywidualnej ochrony.  
 
Instrukcja wykonania zadania 
 
Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie: 
1.  Przeanalizuj dokładnie treść zadania. 
2.  Zapisz w formularzu PLAN DZIAŁANIA: 

a)  założenia do projektu wynikające z treści zadania, 
b)  czynności związane z wykonywaniem zadania, w kolejności ich wykonywania, 
c)  wykaz niezbędnych narzędzi i sprzętu. 

3.  Przystąp do zorganizowania stanowiska pracy: 

a)  przygotuj komputer, i urządzenia peryferyjne, 
b)  połącz kablami elementy systemu CLIO wg schematu pomiarowego. 

4.  Uruchom system  CLIO za pomocą oprogramowania CLIOWin  i przeprowadź kalibrację 

systemu.  

5.  Wybierz odpowiednie okno pomiarowe i wykonaj poszczególne pomiary. 
6.  Wydrukuj wyniki. 
7.  Na podstawie otrzymanych wyników przeanalizuj zagrożenie hałasem. 
8.  Zdecyduj  o  ewentualnym  zastosowaniu  środków  indywidualnych  środków  ochrony 

słuchu. 

9.  Zgłoś przez podniesienie ręki gotowość do prezentacji. 
10.  Podczas prezentacji: 

a)  omów sposób wykonania zadania, 
b)  uzasadnij decyzję o ewentualnym użyciu indywidualnych środków ochrony słuchu, 
c)  oceń efekty wykonanej pracy. 

 
Do opracowania projektu realizacji prac, wykorzystaj: 
1.  Instrukcję obsługi systemu CLIO (www.audiomatica.com). 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

Zawód: protetyk słuchu 
Symbol cyfrowy zawodu: 322[17] 
Jednostka modułowa 322[17].Z1.03 Wykonywanie pomiarów i analiz dźwięku 
Symbol zadania….. 
 
PESEL                                           Data urodzenia                                 Numer stanowiska 
                      ││                             
                                                       

dzień   miesiąc        rok 

 
 

PROJEKT REALIZACJI PRAC 

 
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………............................................ 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

Zadanie praktyczne 
 
Wykonaj 

pomiary 

poziomu 

dźwięku, 

poziomu 

równoważnego 

analizę 

częstotliwościową  dźwięku  o  zadanym  charakterze.  Na  tej  podstawie  określ  zagrożenie 
hałasem i zaleć odpowiednie środki indywidualnej ochrony.
 
 
Czas wykonania zadania wynosi 180 minut. 

O

b

sza

 

st

and

ard

 

 

CZYNNOŚCI OCENIANE I KRYTERIA WYKONANIA 

Liczba pkt 

0-1 

Czynność 1: sporządzenie wykazu niezbędnych urządzeń 
i narzędzi 

 

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli uczeń zapisał co 
najmniej: 

Zestaw komputerowy z oprogramowaniem i drukarką 

System CLIO z interfejsem SC-01 

Oprogramowanie CLIOWin 7, 

oraz co najmniej 3 spośród następujących elementów: zestaw 
kabli połączeniowych, mikrofon CLIO, głośnik, wzmacniacz 
mocy  

 

Czynność 2: zapisanie kolejnych czynności związanych 
z zorganizowaniem stanowiska pracy. 

 

 

P

L

ANO

W

AN

IE

 

 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeśli uczeń uwzględnił 
w wykazie następujące czynności: 

Przygotowanie komputera i urządzeń peryferyjnych 

Połączenie kablami elementów systemu CLIO i urządzeń 
zewnętrznych zgodnie ze schematem pomiarowym.  

 

 

 

Czynność 3: Uruchomienie systemu CLIO i przeprowadzenie 
kalibracji systemu. 

 

  Kryterium wykonania: 1 pkt – jeśli uczeń przewidział 

uruchomienie systemu i kalibrację. 

 

 

Suma punktów w obszarze I. Planowanie 

 

 

Czynność 4: zgromadzenie niezbędnych urządzeń i sprzętu do 
wykonania pomiarów i analiz dźwięku 

 

 

II

 O

R

GAN

IZ

O

W

AN

IE

 

 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeśli uczeń zapisał co najmniej:  

Zestaw komputerowy z oprogramowaniem i drukarką 

System CLIO z interfejsem SC-01 

Oprogramowanie CLIOWin 7 

Oraz co najmniej 3 spośród następujących elementów: 
zestaw kabli połączeniowych, mikrofon CLIO, głośnik, 
wzmacniacz mocy  

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34 

Czynność 5: sprawdzenie gotowości sprzętu do pracy. 

 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeśli uczeń przygotował 
komputer do pracy, uruchomił system CLIO i 
przeprowadził kalibrację systemu  

 

Suma punktów w obszarze II. Organizowanie 

 

 

Czynność 6: Wykonanie pomiaru poziomu dźwięku 

 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeśli uczeń wybrał odpowiednia 
aplikację systemu, wybrał odpowiednie okno pomiarowe 
i wykonał pomiar. 

 

Czynność 7: Wykonanie pomiaru poziomu równoważnego. 

 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeśli uczeń wybrał odpowiednia 
aplikację systemu, wybrał odpowiednie okno pomiarowe 
i wykonał pomiar. 

 

Czynność 8: Wykonanie analizy częstotliwościowej dźwięku  

 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeśli uczeń wybrał odpowiednia 
aplikację systemu, wybrał odpowiednie okno pomiarowe 
i wykonał pomiar. 

 

Czynność 9: Analiza przeprowadzonych pomiarów 
i wyciągnięcie wniosków. 

 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeśli uczeń przeprowadził 
poprawną analizę i wyciągnął właściwe wnioski.  

 

Czynność 10: Ocena zagrożenia hałasem na podstawie 
wykonanych pomiarów. 

 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeśli słuchacz poprawie ocenił 
zagrożenia hałasem 

 

Czynność 11: Zalecenia ewentualnych środków ochrony 
przed hałasem. 

 

 

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

II

W

YKONY

W

AN

IE

 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeśli uczeń poprawnie zalecił 
zastosowanie indywidualnych środków ochrony przed 
hałasem. 

 

Czynność 12: uzasadnienie sposobu wykonania zadania. 

 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeśli uczeń uzasadnił wybór 
odpowiedniej metody pomiarowej i aplikacji w systemie 
CLIO.  

 

Czynność 13: ocena efektów wykonanej pracy 

 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeśli słuchacz ocenił efekty 
swojej pracy, wskazał trafność dokonanego wyboru metody, 
oceny zagrożenia i zaleceń zastosowania środka ochrony.  

 

 

IV

 P

R

E

ZE

N

T

O

W

AN

IE

 

Suma punktów w obszarze IV. Prezentowanie 

 

 

Razem: 

 

Czynność wykonana – 1 pkt., niewykonana – 0 pkt. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35 

7. LITERATURA

 

 

1.  Everest F.A.: Podręcznik akustyki, Wyd. Sonia Draga, Katowice, 2004 
2.  Kotarbińska.E.:  Zasady  użytkowania  ochronników  słuchu  na  hałaśliwych  stanowiskach 

pracy, CIOP, Warszawa 2001 

3.  Latkowski J.B.: Poradnik dla protetyków słuchu, Geers, 2002 
4.  Malecki I.: Teoria fal i układów akustycznych, PWN 1964 
5.  Żyszkowski Z.: Podstawy Elektroakustyki, WNT 1984 
6.  Żyszkowski Z.: Miernictwo Elektroakustyczne , WNT , 1987 
7.  CLIO Electrical  &  Acoustical Tests User’s manual - podręcznik obsługi systemu CLIO, 

Audiomatica 

8.  PN-EN  352-1:2005  –  Ochronniki  słuchu.  Wymagania  ogólne.  Część  1:  Nauszniki 

przeciwhałasowe  

9.  PN-EN  352-2:2005  –  Ochronniki  słuchu.  Wymagania  ogólne.  Część  2:  Wkładki 

przeciwhałasowe 

10.  www.audiomatica.com 
11.  www.cliowin.com/download.htm 
12.  www.adobe.com/products/audition/ 
 
Literatura metodyczna 
1.  Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.  Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000