background image

__________________________________________________________________________________________ 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
 
Małgorzata Kuc 

 

 
 
 
 
 
 
 

Integrowanie  podopiecznego  ze  środowiskiem  lokalnym 
346[04].Z2.03 

 

 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 

Wydawca

 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy  
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Recenzenci: 
mgr Ewa Goliszek 
dr Andrzej Niesporek 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Tomasz Sułkowski 
 
 
 
Konsultacja: 
dr Dorota Koprowska 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  346[04].Z2.03 
„Integrowanie  podopiecznego  ze  środowiskiem  lokalnym”,  zawartego  w  modułowym 
programie nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej. 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

SPIS TREŚCI 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Materiał nauczania 

10 

5.1. Cechy zbiorowości lokalnej 

10 

5.1.1.Ćwiczenia 

10 

5.2. Formy integracji społecznej 

12 

5.2.1.Ćwiczenia 

12 

5.3. Zaburzenia przystosowania społecznego 

14 

5.3.1.Ćwiczenia 

14 

5.4. Proces socjalizacji 

16 

5.4.1.Ćwiczenia 

16 

5.5. Struktura i funkcje grupy 

18 

5.5.1. Ćwiczenia 

18 

5.6. Grupy pierwotne, wtórne i celowe 

20 

5.6.1. Ćwiczenia 

20 

5.7. Grupa rówieśnicza  

22 

5.7.1. Ćwiczenia 

22 

5.8. Mechanizmy oddziaływania grupy 

24 

5.8.1. Ćwiczenia 

24 

5.9. Metody  pracy  socjalnej:  praca  z  indywidualnym  przypadkiem, 

organizacja środowiska lokalnego 

 

26 

5.9.1. Ćwiczenia 

26 

5.10. Zasady pracy grupowej, grupy zadaniowe 

28 

5.10.1. Ćwiczenia 

28 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

31 

7.  Literatura 

40 

 
 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1.  WPROWADZENIE 
 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla  nauczyciela,  który  będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie opiekun w domu pomocy społecznej. 

W poradniku zamieszczono: 

− 

wymagania  wstępne,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  powinien  posiadać,  aby  bez 
problemów mógł korzystać z poradnika,  

− 

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń nabędzie podczas pracy z poradnikiem, 

− 

przykładowe scenariusze zajęć, 

− 

ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami 
nauczania–uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

− 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego, 

− 

literaturę. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod nauczania,  np.  burzy  mózgów,  metody 
projektu, przewodniego tekstu. 
 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

 

 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

 
 
 
 

 

346[04].Z2.01 

Organizowanie różnych  

form spędzania czasu 

wolnego 

346[04].Z2 

Aktywizacja osób starszych 

 

 

346[04].Z2.02 

Stosowanie terapii 

zajęciowej w procesie 

aktywizacji podopiecznego 

346[04].Z2.03 

Integrowanie 

podopiecznego ze 

środowiskiem lokalnym 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 
 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

rozpoznawać potrzeby i problemy osób niepełnosprawnych, mieszkańców domu pomocy 
społecznej, 

 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

 

stosować umiejętności komunikacji interpersonalnej,  

 

wspierać osoby niepełnosprawne w korzystaniu z kompleksowej rehabilitacji, 

 

korzystać z różnych metod pracy z podopiecznymi, 

 

współpracować w grupie. 

 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

określić cechy zbiorowości lokalnej i jej wpływ na socjalizację jednostki, 

 

wyjaśnić pojęcie przystosowania społecznego, 

 

określić  wpływ  czynników  środowiskowych  na  powstanie  zaburzeń  przystosowania 
społecznego, 

 

wyjaśnić znaczenie i celowość integracji podopiecznego ze  środowiskiem lokalnym, 

 

określić formy integracji podopiecznego ze środowiskiem, 

 

wskazać możliwości współdziałania opiekuna ze środowiskiem lokalnym, 

 

scharakteryzować  formalne  i  nieformalne  systemy  pomocy  funkcjonujące  w  ramach 
pomocy społecznej, 

 

nawiązać  współpracę  z  instytucjami  w  środowisku  lokalnym  działającym  na  rzecz 
integracji, 

 

zorganizować grupę wsparcia dla osoby niepełnosprawnej, 

 

zidentyfikować mechanizmy oddziaływania grupy na osobę niepełnosprawną, 

 

zaprojektować pracę z różnymi grupami podopiecznych, 

 

zastosować obowiązujące zasady organizacji pracy grupowej, 

 

zastosować efektywne metody pracy z grupą, 

 

przygotować podopiecznego do racjonalnego wykorzystania czasu wolnego, 

 

zastosować różne formy terapii zajęciowej w pracy grupowej i indywidualnej, 

 

zaprojektować różne formy wypoczynku  podopiecznego, 

 

wykazać znaczenie wychowawczego podejścia do pracy  z podopiecznymi. 

 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 
 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca 

…………………………………………………. 

Modułowy program nauczania: Opiekun w domu pomocy społecznej346[02] 
Moduł:  

Aktywizacja osób starszych 346[04].Z2 

Jednostka modułowa:  

Integracja podopiecznego ze środowiskiem lokalnym 

 

  346[04].Z2.03 

Temat:   Rodzaje metod pracy socjalnej. Praca z indywidualnym przypadkiem. 

Cel ogólny:   Kształtowanie  umiejętności  praktycznego  zastosowania  jednej  z  metod  pracy 

socjalnej  –  metody  indywidualnego  przypadku  w  pracy  opiekuna  w  Domu 
pomocy społecznej. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

zidentyfikować problem podopiecznego,  

 

dobrać odpowiednią metodę w pracy socjalnej, 

 

zaproponować odpowiednią formę pomocy. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

wykład,  

 

analiza przypadku,  

 

dyskusja, 

 

scharakteryzować metodę indywidualnego przypadku, 

 

zastosować metodę pracy socjalnej. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

grupowa. 

 
Czas: 
4 godziny dydaktyczne 
 
Środki dydaktyczne: 

 

opis przypadku, 

 

papier, 

 

mazaki, 

 

tablica. 

 
Zadanie dla ucznia 

Na podstawie opisu przypadku, wybierz odpowiednią metodę pracy z podopiecznym. 

 
Opis przypadku: 

W Domu pomocy społecznej powstał problem, ponieważ jeden z mieszkańców nadużywa 

alkoholu. Po spożyciu alkoholu staje się agresywny i nieprzyjemny. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Przebieg zajęć: 
 
Faza wstępna 
1.  Czynności organizacyjno-porządkowe. 
2.  Podanie tematu lekcji. 
 
Faza właściwa  
1.  Nauczyciel przeprowadza mini-wykład wprowadzający na temat metod pracy socjalnej. 
2.  Nauczyciel zapoznaje uczniów z metodą pracy z indywidualnym przypadkiem. 
3.  Uczniowie zapoznają się z opisem przypadku.. 
4.  Nauczyciel dzieli uczniów na czteroosobowe grupy. 
5.  Uczniowie diagnozują problem i dobierają metodę pracy socjalnej. 
6.  Nauczyciel służy pomocą udzielając wyjaśnień jeżeli uczniowie potrzebują jej. 
7.  Uczniowie zapisują wyniki swojej pracy na arkuszu papieru. 
8.  Wybrani uczniowie prezentują wyniki pracy na forum grupy. 

 

Zakończenie zajęć 

Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują  cechy  metody  pracy  z  indywidualnym 

przypadkiem  uzasadniając  wybór  tej  metody  do  rozwiązania  problemu  podanego 
w ćwiczeniu.  

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności.  
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Scenariusz zajęć 2 
 

Osoba prowadząca 

……………………………………………….. 

Modułowy program nauczania:  Opiekun w domu pomocy społecznej346[02] 
Moduł:  

Aktywizacja osób starszych 346[04].Z2 

Jednostka modułowa:  

Integrowanie 

podopiecznego 

ze 

środowiskiem 

lokalnym346[04].Z2.03 

Temat:   Wpływ grupy rówieśniczej na jednostkę. 

Cel ogólny:  Poznanie siły oddziaływania grupy rówieśniczej na jednostkę. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

określić cechy grupy rówieśniczej, 

 

scharakteryzować grupę rówieśniczą, 

 

wymienić cechy charakterystyczne grupy rówieśniczej, 

 

wymienić typy grup rówieśniczych, 

 

określić elementy tworzące istotę stosunków społecznych w grupie rówieśniczej. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

wykład,  

 

analiza przypadku, 

 

dyskusja.  

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

grupowa. 

 
Czas: 
4 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

telewizor, 

 

odtwarzacz DVD, 

 

płyta DVD, 

 

podręcznik dla ucznia. 

 
Zadanie dla ucznia 

Określ wpływ grupy rówieśniczej na głównego bohatera filmu „Hooligans”  
 

Przebieg zajęć: 
 
Faza wstępna 
1.  Czynności organizacyjno-porządkowe. 
2.  Podanie tematu lekcji. 
3.  Zainstalowanie stanowiska projekcyjnego. 
 
Faza właściwa  
1.  Nauczyciel przeprowadza mini-wykład wprowadzający na temat grupy rówieśniczej. 
2.  Zapoznaje uczniów z charakterystyką grupy, czym się wyróżnia, jakich skupia członków, 

jakie są jej cele. 

3.  Wyjaśnia  stosunki  społeczne  panujące  w  grupie,  a  także  elementy  tworzące  strukturę 

grupy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4.  Uczniowie zapoznają się z treścią zadania do wykonania podczas zajęć. 
5.  Uczniowie oglądają film „Hooligans”. 
6.  Po obejrzeniu filmu uczniowie diagnozują grupę rówieśniczą. 
7.  W  formie  panelu  dyskusyjnego  wyrażają  swoje  spostrzeżenia  na  temat  wpływu  grupy 

rówieśniczej na głównego bohatera. 

8.  Wymieniają cechy grupy przedstawionej w filmie. 
9.  Zastanawiają się nad wpływem grupy na życie bohatera od chwili ich spotkania. 

 

Zakończenie zajęć: 

Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują  wpływ  cech  pozytywnych  i  negatywnych 

grupy rówieśniczej na głównego bohatera.  
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10 

5.  ĆWICZENIA  

 

5.1.   Cechy zbiorowości lokalnej 

 
5.1.1.   Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 
 

Na  podstawie  analizy  wyników  obserwacji  najbliższego  otoczenia  scharakteryzuj 

zbiorowość lokalną, i zapisz jej cechy. 
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizuj wynik obserwacji najbliższego otoczenia , 
2)  określić cechy wybranej zbiorowości, 
3)  zapisać cechy na kartkach papieru, 
4)  przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki, 
5)  zaprezentować pracę. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

analiza przypadku, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusz papieru, 

 

pisaki, 

 

podręcznik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Przedstaw  cechy  społeczności  lokalnej  po  obejrzeniu  odcinka  nr  4  pt.  „Pierwsza  noc” 

serialu „Alternatywy 4” (czas trwania filmu 51 minut).  
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1) 

obejrzeć film, 

2) 

określić cechy wybranej społeczności, 

3) 

cechy zbiorowości zapisać na brystolu, 

4) 

przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki, 

5) 

wziąć udział w dyskusji, zaprezentować swoje spostrzeżenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

telewizor, 

 

odtwarzacz DVD, 

 

płyta z filmem „Alternatywy 4”, odcinek 4 pt. „Pierwsza noc”, 

 

brystol,  

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12 

5.2.   Formy integracji społecznej 

 
5.2.1.   Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wyszukaj  w  Internecie  instytucje  wspomagające  integrację  społeczną.  Dokonaj  analizy, 

a następnie wybierz formy integracji społecznej odpowiednie dla mieszkańców domu pomocy 
społecznej. 
 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.  
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać instytucje wspomagające integrację, 
2)  dokonać  analizy  i  wybrać  formy  integracji  odpowiednie  dla  mieszkańca  domu  pomocy 

społecznej, 

3)  wydrukować lub wypisać na kartkach informacje, 
4)  przyczepić przygotowane kartki do tablicy, 
5)  wziąć udział w dyskusji, systematyzując informacje i wyniki pracy innych. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

komputer z dostępem do Internetu, 

 

drukarka, 

 

arkusz papieru A4, 

 

flamastry, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Dokonaj  identyfikacji  możliwej  formy  wsparcia  społecznego  dla  bohaterów  filmu 

„Przystanek Alaska”, odcinek 4. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  obejrzeć film, 
2)  zidentyfikować problemy bohaterów, 
3)  określić odpowiednią formę wsparcia społecznego dla bohaterów, 
4)  odszukać odpowiednią instytucję udzielającą wsparcie, 
5)  uzasadnić wybór wybranej formy wsparcia społecznego w dyskusji na forum grupy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

telewizor, 

 

odtwarzacz, płyta z nagranym filmem, 

 

arkusz papieru, 

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14 

5.3.   Zaburzenia przystosowania społecznego 

 
5.3.1.   Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj  osoby  niedostosowane  społecznie,  na  podstawie  obserwacji  z  twojego 

otoczenia. 
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.  
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  zdefiniować pojęcie nieprzystosowania społecznego, 
2)  określić jakimi cechami charakteryzują się osoby niedostosowane społeczne, 
3)  zdefiniować problem osób nieprzystosowanych społecznie z najbliższego otoczenia, 
4)  zaplanować, w jaki sposób można je zresocjalizować, 
5)  wyniki swojej pracy porównać z wynikami innych i wziąć udział w dyskusji. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

analiza przypadku. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier, 

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Dokonaj analizy nieprzystosowania społecznego nowych mieszkańców w domu pomocy 

społecznej na podstawie filmu dokumentalnego„Moje drugie życie”. 
 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Ćwiczenie  powinno  być  wykonywane 
w grupach 3 osobowych. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  określić problemy osób niepełnosprawnych, 
2)  dokonać analizy postępowania bohaterów filmu,  
3)  pracując w grupie, określić problem niedostosowania społecznego, 
4)  zanalizować środowisko Domu pomocy społecznej, 
5)  wnioski zapisać na kartkach i przyczepić do tablicy, 
6)  wziąć udział w dyskusji i porównać wyniki swojej grupy z innymi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

dyskusja, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

telewizor, 

 

kaseta video z filmem, 

 

magnetowid, 

 

papier, 

 

flamastry, 

 

tablica korkowa, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16 

5.4.   Proces socjalizacji 

 
5.4.1.   Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Scharakteryzuj proces socjalizacji życia w rodzinie. 

 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Nauczyciel  przygotowuje  miejsce  na 
tablicy do naklejania kartek – 3 osobne pola z przyklejonymi pytaniami: 

 

czy procesowi socjalizacji może zostać poddane niemowlę? 

 

jaką rolę w procesie socjalizacji spełnia rodzina? 

 

jakie są różnice pomiędzy procesem socjalizacji wtórnej a pierwotnej? 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zdefiniować czym jest proces socjalizacji, 
2)  wyjaśnić od jakiego momentu życia zachodzi proces socjalizacji, 
3)  przygotować się do dyskusji odpowiadając na pytania: 

 

czy procesowi socjalizacji może zostać poddane niemowlę? 

 

jaką rolę w procesie socjalizacji spełnia rodzina? 

 

jakie są różnice pomiędzy procesem socjalizacji wtórnej a pierwotnej? 

4)  wyniki pracy zapisać na małych kartkach (1 pytanie na jednej kartce), 
5)  przyczepić kartki na tablicy w wyznaczonych miejscach, 
6)  wziąć udział w dyskusji. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

burza mózgów, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusz papieru, 

 

pisaki, 

 

małe kolorowe kartki, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Scharakteryzuj  proces  socjalizacji  jakiemu  został  poddany  nowy  mieszkaniec  domu 

pomocy społecznej. 
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić charakter i specyfikę domu pomocy społecznej, 
2)  określić cechy procesu socjalizacji nowych mieszkańców, 
3)  scharakteryzować proces socjalizacji, 
4)  zaplanować pomoc opiekuna, 
5)  wyniki pracy zapisać i zaprezentować na form grupy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier A4, 

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18 

5.5.   Struktura i funkcje grupy 

 
5.5.1.   Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Określ strukturę i cechy grupy społecznej, której jesteś członkiem. 

 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.  
 

Sposób wykonywania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  opisać strukturę grupy, której jesteś członkiem, 
2)  zidentyfikować cechy charakterystyczne i ewentualne problemy, 
3)  zapisać wyniki pracy, 
4)  zaprezentować wyniki na forum grupy, 
5)  wziąć udział w dyskusji. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

analiza przypadku, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier, 

 

pisaki, 

 

podręcznik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Rozpoznaj  grupy  społeczne  funkcjonujące  w  domu  pomocy  społecznej.  Opisz  ich 

struktury. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zanalizować sytuacje w domu pomocy społecznej, 
2)  zidentyfikować rodzaje grup istniejących w domu pomocy społecznej, 
3)  opisać struktury tych grup, 
4)  zapisać wyniki pracy na kartce papieru, 
5)  zaprezentować wyniki na forum grupy, 
6)  wziąć udział w dyskusji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

analiza przypadku, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier, 

 

pisaki, 

 

podręcznik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20 

5.6.   Grupy pierwotne, wtórne, celowe 

 
5.6.1.   Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Określ jaką grupą społeczną jest dom pomocy społecznej. 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić cechy grupy, 
2)  określić rodzaj grupy społecznej jaka jest dom pomocy społecznej, 
3)  przeanalizować i uzasadnić swój wybór, 
4)  zaprezentować wyniki pracy na forum grupy, 
5)  zapisać odpowiedzi innych uczniów, 
6)  wziąć udział w dyskusji. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier, 

 

flamastry, 

 

poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 2 

Określ jaki rodzaj i struktura grupy może Ci pomóc w pracy z osobami starszymi.  

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.  
 

Sposób wykonywania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić cechy wybranej zbiorowości, 
2)  wyszukać potrzebne informacje, 
3)  określić potrzeby osób starszych, 
4)  przeanalizować i pogrupować informacje, 
5)  określić rodzaj i strukturę grupy społecznej, 
6)  zaprezentować pracę, 
7)  wziąć udział w dyskusji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

burza mózgów, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

informator lokalny, 

 

komputer z  dostępem do Internetu, 

 

drukarka, 

 

papier do drukarki,  

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22 

5.7.   Grupa rówieśnicza 

 
5.7.1.   Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Określ  wpływ  grupy  rówieśniczej  na  głównego  bohatera  filmu  „Hooligans”. 

Scharakteryzuj rodzaj, cechy i strukturę grupy. 
 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Do  prawidłowej  realizacji  ćwiczenia 
niezbędna jest projekcja filmu „Hooligans”, czas trwania 109 minut. 
 

Sposób wykonywania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  obejrzeć film „Hooligans”, 
2)  określić cechy grupy rówieśniczej w filmie, 
3)  opisać strukturę grupy, 
4)  określić wpływ grupy rówieśniczej na jednostkę, 
5)  wziąć udział w dyskusji. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

analiza przypadku, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

telewizor, 

 

odtwarzacz DVD, 

 

płyta DVD z filmem „Hooligans”, reż. L. Alexander, 

 

poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 2 

Podaj  przykłady,  określ  funkcję  i  rolę  grup  rówieśniczych  tworzących  się  w  domu 

pomocy społecznej.

 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.  

 
Sposób wykonywania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z informacjami o wybranym domu pomocy społecznej, 
2)  podać przykłady grup rówieśniczych w domu pomocy społecznej, 
3)  określić funkcję wybranych grup w życiu mieszkańca, zbiorowości, 
4)  przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki, 
5)  zaprezentować pracę na forum grupy, 
6)  wziąć udział w dyskusji. 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23 

 

analiza przypadku, 

 

metoda projektu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

informator o Domu pomocy społecznej, 

 

komputer z dostępem do Internetu, 

 

kartki papieru, 

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Na podstawie obserwacji  najbliższego otoczenia, określ zalety  i wady przynależności do 

grupy społecznej. 
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.  
 

Sposób wykonywania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  rozpoznać przynależność osób z najbliższego otoczenia do grup społecznych, 
2)  przeanalizować wpływ grupy na wybraną osobę, 
3)  określić wady i zalety przynależności do grupy, 
4)  przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki, 
5)  zaprezentować pracę, 
6)  zapoznać się z przypadkami opisanymi przez innych, 
7)  wziąć udział w dyskusji. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

burza mózgów, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

papier A4, 

 

pisaki. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24 

5.8.   Mechanizmy oddziaływania grupy 

 

5.8.1.   Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Dokonaj  analizy  mechanizmów  oddziaływania  grupy  i  określ  czy  w  przeszłości  lub 

obecnie ulegałeś lub ulegasz oddziaływaniu otoczenia. 
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.  
 

Sposób wykonywania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy mechanizmów oddziaływania grupy, 
2)  określić sposoby oddziaływania otoczenia, 
3)  podać przykłady ulegania wpływom otoczenia, 
4)  zaprezentować pracę, 
5)  przeanalizować wyniki na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

analiza przypadku, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

karton, 

 

flamastry, 

 

poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 2 

Na  kartonie  narysuj  piramidę  z  etapami  swojego  życia  w  wieku  dorastania  (od  14  roku 

życia). Określ do jakich typów grup należałeś/należałaś w poszczególnych etapach życia i jaki 
miały na Ciebie wpływ.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.  

 
Sposób wykonywania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  narysować piramidę z etapami życia, 
2)  zapisać do jakich grup należałeś/należałaś w poszczególnych etapach życia, 
3)  określić jaki to miało wpływ na niego, 
4)  przeanalizować otrzymane wyniki, 
5)  zaprezentować pracę, 
6)  zapoznać się z wynikami pracy innych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

analiza przypadku, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

brystol, 

 

kredki, 

 

papier, 

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26 

5.9.  Metody 

pracy 

socjalnej: 

praca 

indywidualnym 

przypadkiem, organizacja środowiska lokalnego 

 
5.9.1.   Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Na podstawie opisu przypadku, wybierz metodę pracy z podopiecznym. 

 
Opis przypadku 

W  środowisku  DPS  powstał  problem,  ponieważ  jeden  z  mieszkańców  nadużywa 

alkoholu. Po spożyciu staje się agresywny i nieuprzejmy.  
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Ćwiczenie  powinno  być  realizowane 
w podziale na grupy.  
 

Sposób wykonywania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować opis przypadku, 
2)  określić cechy zaobserwowanego problemu, 
3)  wybrać odpowiednią metodę pracy i uzasadnić wybór, 
4)  zaprezentować pracę na forum całej grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

analiza przypadku, 

 

burza mózgów, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier, 

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 2 

Opracuj sposoby integracji ze społecznością Domu pomocy społecznej mieszkańca, który 

wcześniej nadużywał alkoholu, był nielubiany. 
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 

Sposób wykonywania ćwiczenia. 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować możliwe formy pracy socjalnej, 
2)  zaproponować metodę integracji, 
3)  przeanalizować możliwe zalety i wady tej metody, 
4)  zaprezentować pracę, 
5)  wziąć udział w dyskusji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

analiza przypadku, 

 

burza mózgów, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

notatnik, 

 

materiały piśmienne, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28 

5.10.   Zasady pracy grupowej, grupy zadaniowe 

 
5.10.1.   Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Określ zadania powstania grupy i uzasadnij celowość pracy grupowej. 

 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.  
 

Sposób wykonywania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zadania grupy, 
2)  wskazać celowość (zalety, wady) pracy grupowej, 
3)  przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki, 
4)  zaprezentować pracę, 
5)  wziąć udział w dyskusji. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

kartki papieru, 

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Opisz zasady powstawania grup wśród osób niepełnosprawnych na podstawie wybranych 

przypadków: 
Zespół 1 – osoby niepełnosprawnej intelektualnie, 
Zespół 2 – osoby chorej psychicznie, 
Zespół 3 – osoby z uszkodzonym narządem wzroku. 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Ćwiczenie  powinno  być  wykonywane 
w grupach. 
 

Sposób wykonywania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  scharakteryzować  przydzielony  przypadek  osoby  niepełnosprawnej  (możliwości, 

ograniczenia), 

2)  dokonać analizy powstałych pomysłów, 
3)  przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki, 
4)  zredagować wspólną notatkę na temat zadań dla wybranej grupy niepełnosprawnych, 
5)  zaprezentować przed grupą opracowany materiał. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

burza mózgów, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusze papieru, 

 

flamastry, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3  

Zaplanuj  aktywizację  podopiecznego  (osoby  starszej)  metodą  pracy  grupowej.  Opisz  

etapy powstawania i organizacji grupy zadaniowej. 
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Ćwiczenie  powinno  być  wykonane 
w grupach. Podsumowanie ćwiczenia – dyskusja. 
 

Sposób wykonywania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  opisać etapy organizacji grupy zadaniowej, 
2)  wymienić atrybuty grupy, 
3)  opisać tendencje jakim się będzie poddawać, 
4)  przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki, 
5)  przygotować plakat, 
6)  zaprezentować wyniki. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda projektu, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier formatu A2, 

 

flamastry. 

 
Ćwiczenie 4  

Opracuj plan aktywizacji osoby starszej lubiącej śpiewać. 

 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Ćwiczenie  powinno  być  realizowane 
samodzielnie, a następnie analizowane na forum grupy. 
 

Sposób wykonywania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  opisać cechy charakterystyczne analizowanego przypadku, 
2)  zaplanować przebieg aktywizacji, zapisując kolejne kroki, 
3)  przeanalizować wyniki pracy, 
4)  uzasadnić swoje zapisy, 
5)  wziąć udział w dyskusji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

analiza przypadku, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

informator kulturalny, 

 

papier, 

 

pisaki, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

31 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 
 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Integrowanie  podopiecznego 
ze środowiskiem lokalnym”

 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

 

zadania 1, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 18, 20 są poziomu podstawowego, 

 

zadania 2, 3, 4, 16, 17, 19 są poziomu ponad podstawowego. 

 
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne z zajęć praktycznych:  

 

dopuszczająca – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczna – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dobra – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponad podstawowego, 

 

bardzo dobra – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponad podstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi1. a, 2. c, 3. b, 4. a, 5. b, 6. c, 7. a, 8. c, 9. a, 10. b, 11. b, 
12. c, 13. b, 14. a, 15. b, 16. a, 17. c, 18. a, 19. b, 20. c. 
 
Plan testu  
 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1  Zidentyfikować zbiorowości lokalne 

Dobrać dziedziny nauki nad badaniem populacji 
ludzkiej 

PP 

3  Analizować grupy cech w zbiorowości lokalnej 

PP 

Dobrać dziedziny nauki wykorzystywane 
w integracji społecznej 

PP 

Zanalizować wzorce cech dla osób 
niedostosowanych społecznie 

6  Zanalizować cechy wpływające na grupę 

7  Zanalizować wzorce nabyte w rodzinie 

8  Zidentyfikować grupę rówieśniczą 

9  Zidentyfikować grupę mechanizmu kontroli 

10 

Zanalizować zachowania człowieka w mechanizmie 
oddziaływania grupy 

11 

Zanalizować źródło pomocy grupy dla jednostki 
w pracy grupowej 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

32 

12 

Scharakteryzować pracę z indywidualnym 
przypadkiem 

13  Zanalizować cele dla pracy grupowej 

14 

Dobrać metodę pracy socjalnej przy rozwiązywaniu 
problemu lokalnego 

15  Zidentyfikować cechy grupy zadaniowej 

16  Dobrać metody pracy do problemu podopiecznego 

PP 

17 

Zanalizować wzorce wpływające na zachowanie 
w procesie socjalizacji 

PP 

18  Zidentyfikować grupę pierwotną 

19 

Zanalizować wzorce w mechanizmie socjalizacji 
jednostki 

PP 

20 

Dobrać grupy rówieśnicze do nieformalnej 
przynależności podopiecznego 

 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem,  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test zawiera 20 pytań. Do każdego pytania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. Tylko 

jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

Powodzenia! 

 
Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

33 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH  

 
1.  Zbiorowością lokalną nazywamy 

a) 

rodzina. 

b)  osoba. 
c) 

społeczeństwo. 

d)  wszystkie wymienione powyżej. 

 

2.  Badaniem populacji ludzkiej zajmuje się 

a) 

etnografia. 

b)  oceanografia. 
c) 

demografia. 

d)  ekonomia. 
 

3.  Grupa krwi, rasy, wzrost są zespołem cech 

a) 

geograficznych. 

b)  biologicznych. 
c) 

ekonomicznych. 

d)  kulturowych. 

 

4.  Integracja społeczna to termin używany w 

a) 

socjologii. 

b)  etymologii. 
c) 

demografii. 

d)  etnografii. 
 

5.  Osoby niedostosowane społecznie charakteryzują się 

a) 

biernością. 

b)  pobudliwością. 
c) 

spokojem. 

d)  wycofaniem. 

 

6.  Cechy: mała liczebność, bezpośredni kontakt są charakterystyczne dla 

a) 

grupy celowej. 

b)  wtórnej. 
c) 

pierwotnej. 

d)  żadnej z tych grup. 

 

7.  Rodzina jest rodzajem grupy 

a) 

pierwotnej. 

b)  wtórnej. 
c) 

celowej. 

d)  żadnej z nich. 

 

8.  Grupa rówieśnicza to osoby 

a) 

tej samej płci. 

b)  o tych samych zainteresowaniach. 
c) 

w tym samym wieku. 

d)  w tej samej lokalizacji mieszkania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

34 

9.  Mechanizm kontroli społecznej jedną z grup mechanizmów 

a)  socjalizacyjnych. 
b)  resocjalizacyjnych. 
c)  uspołeczniających. 
d)  demograficznych. 

 

10.  Identyfikacja  z  drugim  człowiekiem  i  naśladowanie  go  są  charakterystyczne  dla 

mechanizmu 
a)  kontroli społecznej. 
b)  wpływu osób znaczących. 
c)  wzmacniania wewnętrznego. 
d)  żadnego z wymienionych. 

 

11.  Grupa jest głównym źródłem pomocy dla jednostki w metodzie 

a)  praca z indywidualnym przypadkiem. 
b)  pracy grupowej. 
c)  organizacji środowiska lokalnego. 
d)  żadnej z metod. 

 

12.  Praca z indywidualnym przypadkiem to 

a)  praca z grupą rówieśników. 
b)  z rodziną. 
c)  z jednostką. 
d)  społecznością lokalną. 

 

13.  Tworzenie grupy, stabilizacja jej norm, realizacja jej celów są charakterystyczne dla 

a)  pracy z indywidualnym przypadkiem. 
b)  pracy grupowej. 
c)  pracy ze środowiskiem lokalnym. 
d)  żadnej z wymienionych metod. 

 

14.  Jaką metodę pracy socjalnej zastosujesz przy rozwiązywaniu problemu lokalnego 

a)  organizacja środowiska lokalnego. 
b)  praca z indywidualnym przypadkiem. 
c)  metodą pracy grupowej. 
d)  metodą pracy twórczej. 

 

15.  Grupą zadaniową jest 

a)  społeczność o wspólnych zainteresowaniach. 
b)  grupa ludzi do wyznaczania zadania. 
c)  społeczność lokalna. 
d)  sekta. 

 

16.  Pani Basia cierpi na chorobę psychiczną ciężką odmianę schizofrenii, ale obecny stan jej 

zdrowia  pozwala  jej  na  życie  w  środowisku  Domu  pomocy  społecznej.  Nie  jest 
akceptowana  przez  środowisko  lokalne.  Najodpowiedniejszą  metodą  pracy  socjalnej 
byłaby 
a)  praca z indywidualnym przypadkiem. 
b)  metoda pracy grupowej. 
c)  organizacja życia lokalnego. 
d)  żadna z wymienionych metod. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

35 

17. Ela  jest  osobą  upośledzoną  umysłową.  Jej  jedynym  problemem  jest  chęć  posiadania 

wszystkiego co jej się podoba (w związku z tym liczne kradzieże w swoim środowisku). 
Proces socjalizacji, w którym  został popełniony błąd to 
a)  w żadnym wynika to z jej cech charakteru. 
b)  wtórnym. 
c)  pierwotnym. 

d)  w żadnym wynika to z charakteru środowiska. 
 

18. Typem grupy pierwotnej jest 

a)  zabawowa grupa dziecięca. 
b)  grupa terapeutyczna. 
c)  uczniowie szkoły. 
d)  wszystkie z wymienionych powyżej. 
 

19.  Zosia  lubi  przebywać  w  towarzystwie  swojej  przyjaciółki  Bożenki.  Jest  zafascynowana 

jej  osobą,  sposobem  ubierania,  czesania,  bycia.  Mechanizm  socjalizacyjny,  którym  jest 
jej zachowanie to mechanizm 

a)  kontroli społecznej. 
b)  wpływu osób znaczących. 
c)  wzmacniania wewnętrznego. 
d)  samozachowawczy. 
 

20.  Ania przynależy do nieformalnej grupy rówieśniczej. Grupa ta to 

a)  chór szkolny. 
b)  klasa. 
c)  paczka. 
d)  kółko plastyczne. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

36 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko ............................................................................... 

 

Integrowanie podopiecznego ze środowiskiem lokalnym 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr  

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

b  

 

16 

b  

 

17 

b  

 

18 

b  

 

19 

b  

 

20 

b  

 

Razem: 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

37 

TEST 2

 

 
Test 

praktyczny 

wysoko 

symulowany 

do 

jednostki 

modułowej 

„Integrowanie podopiecznego ze środowiskiem lokalnym” 

Zadanie  praktyczne  wymaga  wykazania  się  przez  ucznia  umiejętnościami  z  poziomu 

ponadpodstawowego. 
 

Uczeń powinien być oceniany według następujących kryteriów: 

1.  Wskazanie możliwości utworzenia grupy wsparcia. 
2.  Dobranie odpowiedniej metody pracy. 
3.  Wskazanie  możliwości  zaangażowania  instytucji  znajdujących  się  w  środowisku 

lokalnym. 

4.  Uwzględnienie potrzeb, możliwości i ograniczeń uczestników grupy. 
5.  Uzasadnienie celowości zaproponowanych działań. 
 

Sposób punktowania: 

Kryteria 1–4 oceniane są w skali 3-stopniowej: 

 

0 – nie wykazuje umiejętności – nie udzielił odpowiedzi, 

 

1  –  wykazuje  umiejętność  w  ograniczonym  zakresie,  odpowiedź  jest  niepełna  lub 
częściowo poprawna, 

 

2  –  wykazuje  umiejętność  w  pełnym  zakresie  –  udzielił  pełnej  i  wyczerpującej 
odpowiedzi. 
Kryterium 5 oceniane jest od 0–3 punktów:  

 

0 za brak uzasadnienia lub uzasadnienie całkowicie błędne,  

 

1  lub  2  punkty  powinny  być  przyznane,  jeżeli  odpowiedź  jest  niepełna  lub  obarczona 
błędami, 

 

3 punkty z pełną, wyczerpującą i logiczną odpowiedź.  

 

Proponuje się następujące normy wymagań  

 

dopuszczający – uczeń uzyskał co najmniej 6 punktów, 

 

dostateczny – uczeń uzyskał co najmniej 8 punktów,  

 

dobry – uczeń uzyskał co najmniej 10 punktów,  

 

bardzo dobry – uczeń uzyskał co najmniej 12 punktów. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

38 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania. 
3.  Podaj uczniom zasady oceniania wykonania zadania. 
4.  Uczniowie wykonują zadanie praktyczne indywidualnie. 
5.  Daj uczniowi przygotowane: instrukcję dla ucznia i treść zadania praktycznego oraz kartę 

odpowiedzi. 

6.  Udzielaj odpowiedzi na pytania formalne uczniów. 
7.  Oceniaj wykonywanie zadania przez ucznia na karcie odpowiedzi, uwzględniając podane 

kryteria i sposób punktowania. 

 
Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Zapoznaj się z poleceniem zamieszczonym w zadaniu. 
3.  Przeczytaj opis sytuacji. 
4.  Zapoznaj się z poleceniami pomocniczymi zamieszczonymi w zadaniu do wykonania. 
5.  Udzielaj odpowiedzi wyłącznie na załączonej karcie odpowiedzi. 
6.  Na wykonanie zadania masz 35 minut. 
7.  Jeżeli masz pytania i wątpliwości podnieś rękę i zadaj pytanie nauczycielowi. 
8.  Pamiętaj, że Twoja praca musi być samodzielna. 
9.  Przed oddaniem karty odpowiedzi sprawdź poprawność udzielonych odpowiedzi. 
10.  Sprawdź ponownie, czy Twoja karta odpowiedzi jest prawidłowo podpisana. 
11.  Powodzenia. 

 

Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja dla ucznia, 

 

treść zadania praktycznego, 

 

karta odpowiedzi. 

 

 
Zadanie praktyczne 

Zaprojektuj  organizację  i  metody  poprowadzenia  zajęć  integracyjnych  dla  grupy 

podopiecznych w starszym wieku, nowo przyjętych do DPS. 
 

Polecenia pomocnicze: 

1.  Wskaż możliwość utworzenia grupy wsparcia. 
2.  Dobierz odpowiednią metodę pracy z grupą. 
3.  Wskaż  możliwość  zaangażowania  instytucji  znajdujących  się  w  Twoim  otoczeniu  do 

integracji. 

4.  Uwzględnij potrzeby, możliwości i ograniczenia uczestników grupy. 
5.  Uzasadnij celowość zaproponowanych działań. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

39 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko .................................................................................................. 

 
Integrowanie podopiecznego ze środowiskiem lokalnym 

 
1. Propozycja utworzenia grupy wsparcia 
............................................................................................................................................ 
............................................................................................................................................ 
............................................................................................................................................ 
2. Propozycja metody pracy z grupą 
............................................................................................................................................ 
............................................................................................................................................ 
............................................................................................................................................ 
3. Propozycja zaangażowania instytucji 
............................................................................................................................................ 
............................................................................................................................................ 
............................................................................................................................................ 
4. Potrzeby, możliwości i ograniczenia podopiecznych 
............................................................................................................................................ 
............................................................................................................................................ 
............................................................................................................................................ 
5. Uzasadnienie celowości zaproponowanych działań 
............................................................................................................................................ 
............................................................................................................................................ 
............................................................................................................................................ 
............................................................................................................................................ 
 
 

Kryterium 

Punkty 

 

 

 

 

 

Razem: 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

40 

7.  LITERATURA 
 

1.  Auleytner J.: Polityka społeczna pomiędzy ideą a działaniem, Warszawa 1994 
2.  Bachmann  W.:  Integracja  osób  niepełnosprawnych  –  możliwości  i  granice,  Szkoła 

Specjalna 1995 nr 2 

3.  Bradshaw J.: Zrozumieć rodzinę, Warszawa 1994 
4.  DeRobertis  C.,  Pascal  H.:  Postępowanie  metodyczne  w  pracy  socjalnej  z  grupami 

i społecznościami. Biblioteka Pracownika Socjalnego, Katowice 1999 

5.  Dryżałowska  G.,  Żuraw  H.:  Integracja  społeczna  osób  niepełnosprawnych, 

Warszawa 2004 

6.  Dykcik W.( red) „ Pedagogika specjalna”, Poznań 1997 
7.  Dymek-Balcerek K.: Pedagogika, Radom 1995 
8.  Garvin  C.  D.,  Seabury  B.  A.:  Działania  interpersonalne  w  pracy  socjalnej.  Biblioteka 

Pracownika Socjalnego, Katowice, 1998 

9.  Hulek A red.: Pedagogika rewalidacyjna, Warszawa 1988 
10.  Jagielski A.: Geografia ludności, Warszawa 1977 
11.  Kamiński  A.  Funkcje  pedagogiki  społecznej,  Praca  socjalna  i  kulturalna,  PWN, 

Warszawa 1982 

12.  Kiereta  K.:  Lokalna  przestrzeń  kulturowa  a  tożsamość,  Krajobrazy  Dziedzictwa 

Narodowego 2002 nr 3 

13.  Kościelska R.: Integracja społeczna niepełnosprawnych umysłowo, Gdańsk 1995 
14.  Kowalik S.: Psychospołeczne podstawy rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Warszawa 

1999 

15.  Kowalski S.: Socjologia wychowanie w zarysie, Warszawa 1976 
16.  Macierz  A,:  Z  teorii  i  badań  społecznej  integracji  dzieci  niepełnosprawnych, 

Warszawa 1999 

17.  Mikołajewicz J.: Wiedza o życiu w społeczeństwie, Poznań 1999 
18.  Mikulski  J.,  Auleytner  J.:  Polityka  społeczna  wobec  osób  niepełnosprawnych.  Drogi do 

integracji, Warszawa 1996 

19.  Pilch  T.  (red.):  Encyklopedia  Pedagogiczna  XXI  w.  Wyd.  Akademickie  ,,Żak”, 

Warszawa 2005 

20.  Pilch  T.,  Lepolczyk  I.:  Pedagogika  społeczna.  Człowiek  w  zmieniającym  się  świecie, 

Warszawa 1994 

21.  Pytka L.: Pedagogika resocjalizacyjna, Warszawa 2000 
22.  Rychliński S.: Lustracje społeczne, Warszawa 2001 
23.  Skorny Z.: Proces socjalizacji dzieci i młodzieży, Warszawa 1976 
24.  Szacha B.: Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003 
25.  Sztompka P.: Socjologia, analiza społeczna. Znak, Kraków 2003 
26.  Tarnowska E.: Życie codzienne w domach pomocy społecznej, Warszawa 1994 
27.  Tokarski J.: Słownik wyrazów obcych, Warszawa 1980 
28.  Trawińska  M.:  Socjalizacja  w  grupie  rówieśniczej  a  wychowanie  rodzinne, 

Warszawa 983 

29.  Turowski J.: Socjologia. Małe struktury społeczne. KULTN, Lublin 2001 
30.  Wall D.: Twórcze wychowanie w okresie dzieciństwa, Warszawa 1986 
31.  Wódz K.: Praca socjalna w środowisku zamieszkania. Biblioteka Pracownika Socjalnego, 

Katowice 1998 

32.  Zaborowski Z.: Rodzina jako grupa społeczno-wychowawcza, Warszawa 1980 
33.  Ziembiński Z.: Elementy socjologii, Poznań 1994 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

41 

Filmy: 

1.  Serial „Alternatywy 4”, odcinek 4 „pierwsza noc”, reż. S. Bareja 
2.  “Hooligans” reż. L. Alexander 
3.  Serial „Przystanek Alaska”, odcinek 4.