- HBV, HCV, HIV, temp w jakiej giną

HBV - conajmniej 105 st. C

pozostałe - ponad 50 st. C

 

- epidemia , endemia i pandemia

- kalendarz szczepien, szczepienia , jakie sa obowiazkowe, nieobowiazkowe, ktore platne, które nie

- mierniki stanu zdrowia ( pozytywne i negatyw.)

- zapadalnosc. chorobow. , smiertelnosc itd

- łancuch epidemiolog.

- droga przenoszenia chorób

- zakażenia (zakładowe, szpitalne, endogenne, egzogenne, horyzontalne, najczestsza droga przenoszenia zakazen)

- choroby niezakaźne

- mierniki zdrowia

- WZW typu B ( jak przenoszone)

- co jest żródłem przenoszenia dla tężca ( gleba, ziemia), kto ulega jego zakażeniu

- badania epidemiolog- rodzaje

- triada epidemiolog.

- jak przerwac droge zakażenia ( przerwanie pierwszego ogniwa, lub drugiego,  lub 3go)

- mycie rąk ( 3 rodzaje : 1- socjalne- po toalecie 2. chirurgiczne- przed i po zabieg. 3. higieniczne)

Epidemia - gwałtowny wzrost występowania choroby w danym miejscu i danym czasie pod wpływem tego samego i zwykle pojedynczego czynnika sprawczego

Pandemia - wielka epidemia obejmująca cały kraj a niekiedy kilka krajów, kontynent.

Endemia - stałe występowanie choroby na danym terenie o stałej liczbie chorych uwarunkowane najczęściej

warunkami klimatycznymi, obyczajowymi, albo higienicznymi.

źródło zakażenia - człowiek lub zwierze, od którego pochodzi nawy przypadek tej samej choroby.

ognisko epidemiczne - miejsce, w którym znajduje się rezerwuar zarazka wraz z całym otoczeniem

stan epidemiczny - czas, kiedy zostaje ogłoszona epidemia.

Łańcuch epidemiologiczny - triada - źródło zakażenia, Droga zakażenia, Osoba wrażliwa (albo zwierzę wrażliwe).

Drobnoustrój (bakteria, wirus, grzyb) wywołujący chorobę zakaźną nazywa się czynnikiem etiologicznym choroby.

Zakażenie (infekcja) powstaje w wyniku wtargnięcia drobnoustroju do organizmu człowieka lub zwierzęcia poprzez

tzw. wrota zakażenia i rozmnożenia się w organizmie.

Bezpośrednie drogi zakażenia:

Droga łożyskowa

Drogi zakażenia poprzez kontakty bezpośrednie

Pośrednie drogi zakażenia:

Kontakty pośrednie poprzez :

· wodę,

· pokarmy,

· powietrze,

· przedmioty i materiały (z którymi stykał się chory),

· poprzez przenosicieli (stawonogi).

Droga pokarmowo-wodna

Droga powietrzno-kropelkowa

Droga poprzez przedmioty codziennego użytku

Drogi pośrednie poprzez przenosicieli

Przenosiciela czynnego

Przenosiciela biernego.

Rezerwuar drobnoustroju chorobotwórczego, to człowiek jako gatunek albo gatunek zwierzęcia wraz z jego naturalnym środowiskiem, gdzie drobnoustrój stale utrzymuje się, powoduje nowe, zazwyczaj utajone zakażenia.

Sytuację epidemiologiczną czyli stan zagrożenia zdrowia ludności na określonym terenie i w określonym czasie określają

tzw. współczynniki epidemiologiczne: zapadalność, chorobowość, umieralność i śmiertelność.

Z a p a d a l n o ś ć (zachorowalność), to liczba nowych zachorowań zarejestrowanych w ciągu roku przypadająca na

100 000 (lub 10 000) mieszkańców.

C h o r o b o w o ś ć , to liczba wszystkich znanych przypadków określonej choroby przewlekłej (np. gruźlica), przypadająca na 100 000 (lub 10 000) ludności w danym roku kalendarzowym.

U m i e r a l n o ś ć , to liczba zgonów z powodu określonej choroby w ciągu roku przypadająca na 100 000 (lub 10 000) ludnosci.

Ś m i e r t e l n o ś ć , to odsetek (%) zgonów z powodu określonej choroby wśród chorych na tę chorobę.

Dochodzenie epidemiologiczne, to postępowanie zmierzające do wykrycia źródła zakażenia (np. nosiciel) i drogi zakażenia..

zakażenia szpitalne - Jeżeli do zakażenia doszło podczas pobytu pacjenta (osoby z personelu) w szpitalu, to jest to zakażenie szpitalne. Umownie przyjęto, że zakażenia występujące po 48 godzinach od przyjęcia pacjenta do szpitala są zakażeniami szpitalnymi. Źródłem zakażenia może być pacjent lub osoba z personelu (najczęściej nosiciel).

Pozytywne mierniki zdrowia

  1. Rozwój fizyczny:

  1. Sprawność fizyczna:

  1. Wydolność fizyczna:

negatywne mierniki zdrowia: -

  1. natężenia zgonów:

- umieralność

- śmiertelność

2. natężenie chorób

- zapadalność

- chorobowość

Mierniki ryzyka - czynniki ryzyka

  1. środowisko pracy

  2. środowisko życia: papierosy, nadwaga, brak snu, alkoholizm itd.

Metody badań epidemiologicznych

  1. opisowa

  2. analityczna: prospektywna, retrospektywna

  3. eksperymentalna

Choroby niezakaźne: choroby niezakaźne, takie jak nowotwory, cukrzyca, choroby sercowo-naczyniowe, otyłość czy choroby układu mięśniowo-szkieletowego, które mogą być wywołane współdziałaniem czynników genetycznych, środowiskowych i związanych z trybem życia, w tym z paleniem, nadużywaniem alkoholu, niezdrowym sposobem odżywiania się czy brakiem ruchu.

Kalednarz szczepień - program szczepień ochronnych w którym podane są rodzaje szczepionek oraz kolejność w jakiej należy je stosować w zależnosci od wieku osoby podlegajacej szczepieniu

Szczepienie - zastosowanie szczepionki w celach zapobiegawczych (sz.ochronne) lub leczniczych. Szczepienia dzielimy ze wzgledu na stopień uodpornienia osób na : pierwotne, podstawowe i przypominające

Podział szczepionek :

1 ze względu na swoistość : -monowalne (uodparniajace przeciw jednej chorobie -poliwalentne- uodparniajace przeciw kilku chorobom np DTP

2.Według antygenu: -zywe i martwe

OBOWIAZKOWE SZCZEPIENIA przeciw :gruzlicy, WZW typB, błonnicy, ksztuśccowi, tżcowi, zak.Haemophilus, Poliomyelitis, odrze, świńce, różycce (szczepienia obowiązkowe - kalendarz szczepień (finansowane ze środków publicznych, czyli bezpłatne) inne szczepienia nie sa refundowane

ZAKAZENIA SZPITALNE z epidem. Ptk widzenia zak szpit podzielono na:

1ENDEMICZNE - stale występujące na oddziale, z rózna częstościa np gronkowiec

2.EPIDEMICZNE nagłe zwiekszenie zapadalnosci wśród chorych, w stosunku do zakażeń stwiedzonych normalnie lub też infekcje spowodowane przez drobnoustrój nie występujacy w szpitalu np.salmonella

Ze wzgledu na źródło drobnoustrojów zak szpit podzielono na

1EGZOGENNE (zewnątrzpochodne)

2ENDOGENNE (wewnątrzpochodne, z organizmu)

WZW B - czynnik etiologiczny - Wirus HBV, rezerwuar i źródło zak.-człowiek, drogi przenoszenia-krew i preparaty krwiopochodne, droga seksualna i perinatalna , ginie w temp conajmniej 105st C

Prewanie dróg zakażenia. - likwidacja zródeł zakazenia, przecięcie dróg szerzenia sie zakazenia, podnoszenie odpornosci osobników wrazliwych

zakazenie horyzontalne to akazenie przeniesione z jednej osoby na drugą ktore nie sa ze sobą spokrewnione