ŚRODOWISKO LOKALNE
ŚR. LOK.- mała ojczyzna, habitat, wspólnota, społeczność, lokalna przestrzeń życia (osiedle,wieś,obszar geogr.)
LEPALCZYK- teren przestrzennie wydzielony w którego skład wchodzą, oprócz mieszkań, wszelkie urządzenia usługowe, socjalne i kulturalne, uzależnione od potrzeb i struktury społeczno-demograficznej mieszkańców. W środowisku lokalnym rozwijają się grupy społeczności lokalnej będące podstawa tworzenia się więzi i współzależności międzyludzkich ułatwiające kształtowanie się osobowości dzieci, młodzieży i dorosłych. W środ lok ujawniają się i kształtują siły społeczne
CECHY ŚROD LOK: 1)wyraźne granice terytorialne, 2)występują grupy o char wspólnotowym, świadome swej przynależności, 3)występuje poczucie jedności i wspólne działanie w przypadku zagrożeń, 4)istnieje system kontroli społecznej, 5)funkcjonują jawne siły społeczne, 6)siec stosunków rzeczowych i osobowych nie ingeruje w sferę życia prywatnego
ROZLUŹNIENIE STOSUNKOW LOK.: 1)rozluźnienie więzi międzyludzkich, 2)większa autonomia jednostki , 3)kult indywidualizmu, 4)zanik instytucji sąsiedztwa , 5)brak zaufania i stabilności, 6)brak znaczenia kontroli społ., 7)zmniejsza się horyzont postrzegania
CELE ZADANIA SROD LOK : 1)przybliżenie humanistyczno- uniwersalnych, chrześcijańskich, narodowych, regionalnych itd. wartości, 2)optymalne zaspokajanie potrzeb wyższych społeczno-kulturalnych, 3)tworzenie sprzyjających warunków dzieciom, młodzi i dorosłym doprawiania i rozwijania aktywności intelektualnej, opiekuńczej, 4)wspieranie i wzmacnianie rodziny jako środowiska spoleczno-wych. , 5)przekształcanie i modernizacja środowiska lokalnego
F-CJE ŚRODOWISKA: 1)edukacyjno- intelektualna, 2)integracyjno regulującą, 3)pomocniczo opiekuńcza, 4)rekreacyjna
MŚW→LŚW→OŚW→MZŚW→MKŚW→GŚW
MŚW←LŚW←OŚW←MZŚW←MKŚW←GŚW
MŚW- mikrośrodowisko wych. (tzn. jedna placówka edukacyjna, komórki społeczne, placówka kulturalno oświatowa, społeczno-gospodarcza)
LŚW- lok środ. wych.(osiedle, wieś, kilka wsi, instytucje, placówki, duże grupy społeczne, cały kontekst geogr.)
OŚW - okoliczne środ. wych. (społeczno kulturalne rejony miasta, gminy, dzielnica większego miasta)
MZŚW- mezośrodowisko wych. (makroregion - wszystkie czynniki naturalne oraz cały kontekst społeczno-kulturalny)
MKŚW- makrosrodwisko wych. ( ogólnonarodowe środowisko wych. ,cala siec placówek danego państwa)
GŚW- globalne środow. ogólnoludzkie
RODZINA
UJECIE SOCJOLOGICZNE ( wg Szczepańskiego): Grupa złożona z osób które łączy stosunek małżeński i rodzicielski w szerokim społecznym i prawnym znaczeniu ( prawnym bo są rodzice, społeczny bo małżeństwo) członkowie rodzin żyją zazwyczaj pod jednym dachem tworzą jedno gospodarstwo domowe obejmujące 2 pokolenia (mała rodzina) 3 pokolenia (wielka rodzina )
UJECIE PSYCHOLOGICZNE (wg Przetacznikowej): Rodzinę tworzą osoby które wiążą związki małżeństwa, pokrewieństwa lub adopcji; członkowie rodziny nie tylko zamieszkują razem ale współdziałają ze sobą zgodnie z wewnętrznym podziałem ról; rodzina ma swój świat , stanowi zarazem grupę otwarta na wpływy zewnętrzne, kształtując system wartości i norm zachowania się społecznego
UJECIE PEDAGOGICZNE (wg Kawuli): rodzina jest grupa spol. w której następuje poznanie pierwszych form etyczno-moralnych , rozróżnianie dobra i zła, klasyfikowanie osób, przedmiotów i zjawisk (uznaje on także za rodzinę związki kohabitacyjne - wolne związki - konkubinat)
CYKLE ZYCIA MAŁŻEŃSKO- RODZINNEGO:
1)narzeczeństwo,
2)małżeństwo bezdzietne,
3) małż. z dziećmi,
4) rodzina z odchodzącymi dziećmi,
5) małż. odłączone od dzieci
TYPOLOGIA RODZIN
I wg liczebności członków: 1) monogamiczna (♂+♀); 2) poliandryczna (1♂+kika♀); 3) poligamiczna (kilku ♂+ 1♀)
II wg zbiorowości spośród której wybierany jest małżonek:
1) endogamiczne (elitarna- to samo srodow.);
2) egzogamiczne (egalitarna - różne srodow)
III wg sprawującego władze:
1) matriarchalne;
2) patriarchalne;
3) egalitarne
IV wg miejsca zamieszkania:
1) matrylokalne;
2) patrylokalne;
3) neolokalne
V wg tego po kim dziedziczymy nazwisko:
1)matrylinearne;
2) patrylinearne
STRUKTURARODZINY ZE WZGLĘDU NA LICZBE JEJ CZŁONKÓW:
1) pełna (rodzic+ dzieci);
2) zrekonstruowana (rodzic + dzieci+ macocha/ojczym);
3) związki kohabitacyjne;
4) niepełna (rozbita, sieroca, panna z dzieckiem separacja)
F-CJE RODZINY (wg Tyszki):
I BIOPSYCHICZNE:
1) prokreacyjna - zaspokajanie potrzeb w kwestii posiadania potomstwa;
2) seksualna - zaspokajanie potrzeb seksualnych wspol małżonków, nie musi być związana z prokreacja;;
II EKONOMICZNA:
1) materialno-ekonomiczna - zaspokajanie potrzeb materialnych;
2) opiekuńczo- zabezpieczająca - troska nad dziećmi i osobami starszymi i chorymi ;
III SPOŁECZNO-WYZNACZAJACA:
1) klasowa- utrzymanie dziecka w klasie rodziny;
2) legalizacyjno-kontrolna - rodzice legalizują pewne zachowania(np. przyzwyczajenie do nagości) ;
IV SOCJOPSYCHOLOGICZNA:
1) socjalizacyjna - dostosowanie zachowania do norm obowiązujących w społeczeństwie;
2) kulturalna- zapoznawanie z dziedzictwem kultury, inkulturacja;
3) rekreacyjno-towarzyska - umiejętności zachowania się w towarzystwie, spędzania czasu wolnego, spontaniczne kontakty towarzyskie;
4) emocjonalno-ekspresyjna - poparcie, bezpieczeństwo, miłość, kształtowanie wspólnoty rodzinnej, emocjonalnej i intelektualnej
POTRZEBY JAKIE RODZINA POWINNA ZASPOKAJAC: bezpieczeństwa, poznania, akceptacji, kontaktu emocjonalnego, samodzielności, posiadania
STYLE WYCHOWAWCZE:
1) autokratyczny - zdecydowane przewodnictwo rodziców;
2) liberalny-bezstresowe wychowanie;
3) demokratyczne;
4) niekonsekwentny- wszystkie naraz
PRZEMIANY RODZIN WSPÓŁCZESNYCH
1) zmiana rodzin patriarchalnych na matriarchalne;
2) zmniejszeni ilości dzieci;
3) możliwość regulacji urodzin;
4) podział obowiązków na wszystkich;
5) rozwój placówek opiek-wychow.;
6) spadek więzi między rodzinnych;
7) ograniczone stosunki z sąsiadami;
8) spędzanie wolnego czasu;
9) wynalazki techniczne;
10) kult dobrego wizerunku
RODZINA FUNKCJONALNA- spełnia wszystkie funkcje i zaspokaja potrzeby dziecka
RODZINA DYSFUNKCJONALNA -nie spelnia swoich f-cji, jest źródłem przykrości, podłożem napiec i frustracji (CAŁKOWICIE- utrata więzi, totalny chaos; CZESCIOWA - alkoholiz, narkomania, długotrwała choroba jednego z członków, ubóstwo , bezrobocie)
CZAS WOLNY
1) CZASY PIERWOTNE- nie znano pojęć czas wolny i czas pracy
2) W SPOŁECZEŃSTWACH PREINDUSTRIALNYCH - czas wolny tylko dla wyższych sfer
3) XXw - czas wolny stal się naturalnym przywilejem
4) OBECNIE- czas wolny przywraca sens pracy, pokazuje w jaki sposób można wykorzystać efekty swojej pracy, pojawia się pytanie w jaki sposób zagospodarować nadmiar czasu
KAMIŃSKI- CZAS WOLNY- to ta część budżetu czasu, która nie jest zajęta przez prace zarobkowa normalna i dodatkowa ani przez systematyczne kształcenie się, ani przez zaspokajanie potrzeb elementarnych, fizjologicznych, ani przez stale obowiązki domowe.
WROCZYŃSKI- czas wolny dzieci i młodzieży to istotna kwestia społeczna - wiąże się ze środowiskiem wychowawczym
ZAWADZKA- czas wolny wypełnia kształtowanie siebie, rozrywka, zaspokajanie potrzeb intelektualnych i emocjonalnych; odpoczynek - zespół wszystkich zajec podejmowanych w czasie wolnym
CECHY KONSTYTUTYWNE CZASU WOLNEGO- nieobowiązkowość, dobrowolność, świadomość
WG HAVIGURSTA- psychologiczno- subiektywna (czas kontemplacji, stan duszy, styl postępowania)
DOMAZEDIEUR- czas wolny to 24h minus obowiązki (czynności dobrowolnie wybrane, czas którym dysponujemy w którym jednostka manifestuje swoje zdolności twórcze; jest wyborem , który pozostawia jednostce uczucie przyjemności; czas konsumpcji, nieprodukcyjny, bezcenny)
F-CJE CZASU WOLNEGO Z PUNKTU PED. SPOŁ.
1)odpoczynek-odreagowanie zmęczenia, odnowieni sil psychicznych i fizycznych; 2) zabawa/rozrywka- wypoczynek czynny, realizuje się w działaniu, nasyca wyobraźnie, uwalnia od stresu; 3) praca nad sobą- twórczość, rozwijanie swojej osobowości, rozwijanie potrzeb kulturalnych, rozwijanie zainteresowań
BOHDAN JUNG- f-cje czasu wolnego: 1) względem jednostki; 2) wzg. społeczeństwa; 3) wzg. instytucji; 4) wzg. Gospodarki
H. RADLIŃSKA: jaki ma być nasz udział w budowaniu nowego lepszego świata?
RELACJE „MY Z” WG RADLIŃSKIEJ: 1)”My z” najbliżsi, rodzice, rodzeństwo, dzieci ; 2) „My z” ludzie współżyjący i współczujący; 3) „My z” gromada, organizacje, stowarzyszenia;
„My” to każdy z nas z osobna i ogol we wspólnym działaniu
PEDAGOGIKA SPOŁ- zajmuje się przeobrażeniem srodow. dla dobra, którym jesteśmy, ma na celu wywołanie określonych zmian, które będą kształtowały osobowość jednostki
J. PIETER- podział środowisk: człowiek>> srod. rodzinne >> środ miejscowe>>środ okoliczne>>kultura społeczna i globalna
wg KAWULI- rodzina >> społeczność lokalna >> społ. okoliczna >> globalna
POZYTYWNE PRZEKSZTAŁCANIE ŚROD WYCH:
1) RODZINA- zależy od jej członków, im większa kultura pedagogiczna i wiedza społeczna tym wyższa jakość środowiska wychowawczego; istotna jest chęć rodzica, a edukowanie go jest obowiązkiem oświaty
2) OŚWIATA I EDUKACJA- w dużym stopniu od niej zależy jakość środowiska wychowawczego; OŚWIATA- jest nie tylko przygotowaniem do twórczego uczestnictwa w życiu zbiorowym i do korzystania z osiągnięć cywilizacji, ale także do tworzenia interakcji między jednostkami, a grupami społecznymi; EDUKACJA ŚROD- odwołuje się do przeobrażania środowiska, przygotowanie członków lokalnej społeczności do aktywnego udziału w procesie zachodzących i zaskakujących nas przemian
TEZA HABERNASA- proces modernizacji (wytworzenie dóbr, podział dóbr, refleksja)
Modernizacja poszczególnych działów edukacji powinna stać się celem nauk społecznych
MODERNIZACJA- zastępowanie starych rzeczy nowymi, starych sposobów myślenia, działania, innymi.
MODERNIZACJA SPOŁECZEŃSTWA:
SPOŁECZEŃSTWO PRZEDINDUSTRIALNE >> SPOŁ. NA POŁY UPRZEMYSŁOWIONE >> SPOŁ. PRZEMYSŁOWE (NOWOCZESNE) >> SPOŁ POPRZEMYSŁOWE (PONOWOCZESNE) >> SPOŁ INFORMATYCZNE (POSTNOWOCZESNE)
ZAGROŻENIA STRUKTURALNE I FUNKCJONALNE W SKALI MIKRO, MAKRO I MEZOSPOŁECZEŃSTW:
Zagrożenia strukturalne wiąże się z rodziną. Zagr. funkcjon. a wiec wszystko co dzieje się w rodzinie to skala mikro. marko - całe społeczeństwo
MARGINALIZACJA I WYKLUCZENIE
2 POWODY MARGINALIZACJI sprawiające że zjawisko to nabiera powagi:
1) zasięg i liczebność grup społ dotkniętych marginalizacją ciągle wzrasta; 2) stopień upośledzenia ludzi mierzymy dystansem między elitami, kapitałem oraz sytuacją socjalną, dystans ten nabrał już groteskowych rozmiarów
UBÓSTWO
PAUPERYZACJA - UBOŻENIE
Sfera ubóstwa w Polsce, obejmowała dotychczas 2 grupy: 1) ludzie z marginesu społ. (UBÓSTWO ZAWINIONE): alkoholicy,narkomani, rodziny upośledzone, wielodzietne, rozbite; 2) ubóstwo niezawinione : emeryci, renciści, rodziny niepełne, rolnicy
Obecnie doszła jeszcze jedna grupa 3) BEZROBOTNI
UBÓSTWO ABSOLUTNE oznacza sytuacje w której jednostka nie może zaspokoić swoich minimalnych potrzeb biologicznych
ZAGROŻENIE BIEDA WYWOŁUJE WŚRÓD SPOŁ POLSKIEGO 4 TYPY POSTAW:
1)stan bezradności wobec zagrożenia biedą - charakterystyczny dla ludzi którzy maja niski dochód, żyją na kredyt, nie maja odpowiednich kwalifikacji;
2) postawa na przetrwanie biedy, nieaktywna;
3) brak poczucia zagrożenia biedą przy świadomości obniżenia swojej pozycji materialnej;
4) postawa „nie boje się biedy jestem spokojny o swój byt materialny” - optymizm
BEZDOMNOŚĆ
(z przymusu, tymczasowa i z wyboru)
Sytuacja bezdomności zagraża bezpieczeństwu, wynikają z niej patologie, demoralizacja, itp.
Społeczeństwo jest bardziej nastawione na pogardę i obrzydzenie wobec bezdomnych niż na pomoc. Powodem bezdomności jest nie tylko brak mieszkania. Inne aspekty to brak pomocy, złe więzi rodzinne i wiele innych.
Prekursorem działalności był Albert - Towarzystwo Pomocy im. brata Alberta