muzyka - program 2004

Wsstt´

´p

Szanowni Paƒstwo!

Oddajemy w Paƒstwa r´ce program nauczania muzyki przeznaczony dla

II etapu edukacyjnego, czyli klas IV–VI szko∏y podstawowej. Stanowi on
propozycj´ autorskiego spojrzenia na nauczanie muzyki i z pewnoÊcià oka-
˝e si´ niezwykle przydatny w planowaniu pracy dydaktycznej.

Program obejmuje realizacj´ takich elementów jak wiedza o muzyce,

Êpiewanie i muzykowanie. Zak∏ada tak˝e zapoznanie uczniów z arcydzie∏a-
mi  literatury  muzycznej  oraz  nauk´  Êwiadomego  i refleksyjnego  s∏uchania
muzyki.  Ponadto  obok  niezb´dnych  treÊci  nauczania  zawiera  elementy
zaspokajajàce  ciekawoÊç  Êwiata  i pomagajàce  osiàgnàç  cele  wychowawcze.
Jego  realizacja  spowoduje,  ˝e  uczniowie  dostrzegaç  b´dà  wartoÊç  wspó∏-
dzia∏ania z rówieÊnikami, rodzinà i Êrodowiskiem, nauczà si´ otwartoÊci i to-
lerancji oraz wykszta∏cà w sobie w∏aÊciwe postawy moralne. Wa˝ne miejsce
w opublikowanym programie zajmuje zagadnienie muzyki ludowej, ukazane
w aspekcie bogactwa i wartoÊci rodzimej kultury muzycznej. Pi´kno polskiej
muzyki  eksponowane  jest  równie˝  przy  podawaniu  wiedzy  o polskich  taƒ-
cach narodowych.

Na nauczanie muzyki w klasach IV–VI Ministerstwo Edukacji Narodo-

wej i Sportu przydziela 60 godzin na ca∏y etap edukacyjny. Limit ten mo˝e
byç dodatkowo zwi´kszony decyzjà dyrektora szko∏y. Liczba i rozk∏ad
godzin na poszczególne klasy sà zatem inne w ka˝dej szkole.

Niniejsza publikacja zosta∏a przygotowana w taki sposób, aby na jej pod-

stawie mogli Paƒstwo tworzyç w∏asne plany pracy dydaktycznej. W zale˝no-
Êci  od  siatki  godzin,  poziomu  klasy  oraz  wynikajàcego  z doÊwiadczenia
pedagogicznego sposobu pracy ka˝dy nauczyciel mo˝e przystosowaç treÊci
zawarte w programie do potrzeb i mo˝liwoÊci uczniów. To autorskie podej-
Êcie u∏atwi Paƒstwu zainteresowanie uczniów przedmiotem i pozwoli prze-
kazaç im odpowiednià wiedz´ oraz rozwinàç ich zdolnoÊci. Udogodnieniem
w realizacji  programu  jest  mo˝liwoÊç  omawiania  zagadnieƒ  w wybranej
kolejnoÊci.  Propozycje  szerokiego  repertuaru  w nim  zamieszczonego  po-
zwalajà  na  przeprowadzanie  zaj´ç  dodatkowych,  na  przyk∏ad  zaj´ç  chóru
lub zespo∏u instrumentalnego.

II.. C

elle

e e

accyyjjn

Nadrz´dnym  celem  nauczania  muzyki  w szkole  jest  przygotowanie  uczniów  do
Êwiadomego i aktywnego uczestnictwa w kulturze muzycznej. Istotne znaczenie ma
rozbudzenie  i  wykszta∏cenie  wra˝liwoÊci  oraz  umiej´tnoÊci  obcowania  z muzykà.
Funkcjà przedmiotu „muzyka” jest tak˝e wyzwalanie zdolnoÊci twórczych, rozwijanie
pewnych  dyspozycji,  uzdolnieƒ  i zainteresowaƒ  oraz  wskazywanie  okreÊlonych
poglàdów, zachowaƒ i postaw.

Proces przygotowania uczniów do aktywnego odbioru muzyki opiera si´ mi´dzy

innymi na zapoznawaniu ich z arcydzie∏ami literatury muzycznej. Jest on jednak
równie˝ ÊciÊle zintegrowany z formami ekspresyjnymi, które umo˝liwiajà poznawa-
nie j´zyka muzycznego, Êrodków wyrazu, myÊli muzycznej utworu, a tak˝e zasad jego
budowy. Do form tych nale˝à mi´dzy innymi takie dzia∏ania uczniów, jak Êpiew
i muzykowanie na instrumentach.

elle

e k

ksszztta

a∏∏cce

niia

1. Rozwijanie twórczego myÊlenia i dzia∏ania.

2. Wprowadzenie w zagadnienia teorii muzyki.

3. Kszta∏cenie podstawowych umiej´tnoÊci muzycznych, takich jak Êpiewanie, gra

na instrumentach, s∏uchanie muzyki i jej tworzenie oraz wykorzystywanie
w praktyce zdobytej wiedzy muzycznej.

4. Zaznajamianie uczniów z dorobkiem kultury muzycznej.

5. Kszta∏cenie umiej´tnoÊci aktywnego i Êwiadomego s∏uchania muzyki.

6. Rozwijanie zdolnoÊci i zainteresowaƒ muzycznych uczniów przez ró˝ne formy

aktywnoÊci: Êpiew, gr´ na instrumentach (dzwonki chromatyczne i inne
instrumenty perkusyjne, flet prosty), elementy taƒca.

7. Kszta∏towanie aktywnoÊci spo∏ecznej przez udzia∏ w uroczystoÊciach szkolnych

i pozaszkolnych, konkursach oraz festiwalach muzycznych.

8. Zach´canie do aktywnego kolekcjonowania dzie∏ muzycznych, uczestnictwa

w koncertach i spektaklach muzycznych.

9. Kszta∏towanie umiej´tnoÊci wykorzystywania poznanego repertuaru muzycznego

w ˝yciu pozaszkolnym (Êwi´ta, uroczystoÊci rodzinne, wycieczki, obozy).

10. Rozbudzanie w uczniach ciekawoÊci i pragnienia poznawania zagadnieƒ

muzycznych oraz potrzeby artystycznej ekspresji i kontaktów z dzie∏ami
muzycznymi.

11. Poznawanie muzyki i obyczajów w∏asnego regionu, gromadzenie przez uczniów

starych pieÊni ludowych oraz wiadomoÊci muzycznych.

12. Rozwijanie dyspozycji percepcyjnych uczniów, mi´dzy innymi przez s∏uchanie

wartoÊciowych utworów muzycznych, kszta∏cenie nawyku uczestniczenia
w koncertach, spektaklach lub widowiskach muzycznych, a tak˝e przez
samodzielne muzykowanie.

13. Osiàganie przez uczniów dobrych i wymiernych post´pów w nauce.

elle

e w

wyycch

niia

1. Wp∏ywanie przez muzyk´ na obyczaje i kultur´ uczniów, ich postaw´ wobec

Êrodowiska, a tak˝e na atmosfer´ klasy i szko∏y.

2. Przygotowanie uczniów do umiej´tnego realizowania okreÊlonych dzia∏aƒ

muzycznych i w∏asnych pomys∏ów.

3. Kszta∏towanie umiej´tnoÊci samodzielnego podejmowania dzia∏aƒ.

4. Rozwijanie wra˝liwoÊci estetycznej i emocjonalnej.

5. Kszta∏towanie postawy otwartoÊci w wyra˝aniu w∏asnych sàdów i opinii.

6. Kszta∏towanie postawy tolerancji wobec dzia∏aƒ, zainteresowaƒ i sàdów innych

ludzi.

7. Kszta∏towanie umiej´tnoÊci rozpoznawania przez uczniów w∏asnych mo˝liwoÊci

i uzdolnieƒ muzycznych oraz przezwyci´˝ania trudnoÊci w podejmowaniu dzia∏aƒ
muzycznych.

8. Uczenie szacunku dla twórców i ich dorobku artystycznego.

9. Kszta∏towanie harmonijnego rozwoju osobowoÊci i postaw przez:

• rozbudzanie zainteresowaƒ muzycznych oraz potrzeby sta∏ego obcowania

z muzykà,

• wyzwalanie zdolnoÊci twórczych,

• umo˝liwianie uczniom ró˝norodnych prze˝yç muzycznych poprzez twórcze

formy aktywnoÊci muzycznej,

• grupowe i indywidualne wykonywanie zadaƒ oraz wspólne rozwiàzywanie

problemów.

10. Kszta∏towanie przez sztuk´ w∏aÊciwych postaw moralnych i spo∏ecznych.

11. Rozwijanie potrzeby i umiej´tnoÊci w∏àczania muzyki we w∏asne ˝ycie.

12. Ukazanie roli sztuki (muzyki) w organizacji rozrywki i wypoczynku.

IIII.. T

Trre

eÊÊccii n

ucczza

niia

Wykaz  treÊci  nauczania  stanowi  rozwini´cie  zagadnieƒ  z podstawy  programowej.
Prezentowane w nim jednostki tematyczne sà powiàzane z konkretnymi çwiczeniami
(Êpiew, zabawy muzyczne i rytmiczne) i repertuarem do s∏uchania. Stanowià one jed-
nak propozycj´. JednoczeÊnie bowiem sà skonstruowane na tyle elastycznie, by na-
uczyciel  móg∏  bez  ˝adnych  przeszkód  zastosowaç  w nich  w∏asne  pomys∏y  na  prac´
uczniów i dobrane przez siebie utwory. Pozwala to na bezproblemowe modyfikowa-
nie  treÊci  nauczania  w zale˝noÊci  od  mo˝liwoÊci  percepcyjnych  i zainteresowaƒ
uczniów, a tak˝e warunków, jakie zapewnia dana szko∏a.

èrró

ód

d∏∏a

a m

uzzyyk

kii w

w o

otta

acczza

ajjà

àccyym

m ÊÊw

wiie

ecciie

e.. H

a∏∏a

ass

• analiza êróde∏ dêwi´ku w otaczajàcym Êwiecie, zagadnienia ekologii, Dni Ziemi,

dêwi´ki o ró˝nej g∏oÊnoÊci, ich wp∏yw na samopoczucie i zdrowie cz∏owieka,
szkodliwoÊç ha∏asu

•

repertuar do Êpiewu: „Wizyta w lesie”, s∏. M. Szczypior, muz. K. Koszykowski

• proste çwiczenia rytmiczne: próby odtwarzania na instrumentach perkusyjnych dêwi´-

ków z najbli˝szego otoczenia, zabawy z wykorzystaniem dêwi´ków o ró˝nej g∏oÊnoÊci

attu

kii m

uzzyyk

kii

Muzyka klasyczna

• cechy charakterystyczne muzyki klasycznej

•

repertuar do s∏uchania: „Taniec z szablami” A. Chaczaturiana, „Stary zamek”
i „Taniec kurczàt w skorupkach” z cyklu „Obrazki z wystawy” M. Musorgskiego

• wykonywanie na instrumentach perkusyjnych prostych rytmów

Muzyka rozrywkowa

• cechy charakterystyczne muzyki rozrywkowej

•

repertuar do s∏uchania: wybrane utwory muzyki rozrywkowej, na przyk∏ad
w wykonaniu The Beatles i Czerwonych Gitar

•

repertuar do Êpiewu: „Nocny Marek”, s∏. D. Wawi∏ow, muz. Z. Sza∏ko

• recytacja rytmiczna tekstu piosenki

• konkurs piosenki z wykorzystaniem utworów muzyki rozrywkowej

Muzyka jazzowa

• charakterystyka jazzu, negro spirituals oraz work songs, improwizacja

•

repertuar do s∏uchania: utwory negro spirituals, na przyk∏ad „Nobody knows”,
„Elijah Rock”, „Hold on”

•

repertuar do Êpiewu: „Nie wie nikt”, s∏. S. Karaszewski

• uk∏adanie krótkich tekstów oraz improwizacja w stylu negro spirituals

Muzyka taneczna

• charakterystyka muzyki tanecznej, rozwój taƒca na przestrzeni dziejów oraz jego

znaczenie w kulturze

•

repertuar do s∏uchania: „Taniec hajducki” Miko∏aja z Krakowa, „Menuet A-dur”
W. A. Mozarta, „La paloma” – tango tradycyjne

• konkurs taƒca solo lub w parach

Muzyka ludowa

• charakterystyka muzyki ludowej

•

repertuar do s∏uchania: oberki w wykonaniu wybranej kapeli ludowej

•

repertuar do Êpiewu: „Sz∏a dzieweczka”, piosenka ludowa wybranego regionu

• wykonanie piosenki „Sz∏a dzieweczka” z podzia∏em na role

Muzyka filmowa

• charakterystyka muzyki filmowej, zarys rozwoju muzyki filmowej, najbardziej

znani kompozytorzy

•

repertuar do s∏uchania: utwory z „Deszczowej piosenki” oraz „Gwiezdnych wojen”

Miejsca codziennego kontaktu z muzykà

• dom, filharmonia, opera, teatr, koÊció∏, szko∏a muzyczna jako miejsca, w których mo˝na

pos∏uchaç muzyki; rola biblioteki, Internetu, radia i telewizji w poznawaniu muzyki

IIllu

ussttrra

accyyjjn

oÊÊçç ii p

prro

grra

oÊÊçç w

w m

uzzyycce

e k

klla

assyycczzn

ejj.. M

uzzyyk

a a

bsso

ollu

uttn

• charakterystyka muzyki ilustracyjnej, programowej oraz absolutnej

•

repertuar do s∏uchania: „Lot trzmiela” M. Rimskiego-Korsakowa, „Ptaki”
O. Respighiego, cz. I „Koncertu fortepianowego a-moll” R. Schumanna, cz. I
„V Symfonii” L. van Beethovena, „Cztery pory roku”, cz. I „Wiosna” A. Vivaldiego

Elle

ntta

arrn

e zza

niie

niia

a tte

orriiii m

uzzyyk

kii

• klucz wiolinowy, solmizacyjne i literowe nazwy nut, interwa∏y, pó∏ton, ca∏y ton,

gamy molowe i durowe, pentatonika, trójdêwi´k, triada, znaki chromatyczne
(krzy˝yk, bemol, kasownik), znaki przed∏u˝ajàce czas trwania nut i pauz (kropka,
∏uk muzyczny, fermata)

•

repertuar do Êpiewu: „Zaczarowany klucz”, s∏. M. Czarnecki, muz. P. Kaja; „Do,
do, c, c”, s∏. i muz. E. Korowajczyk; piosenki ludowe (na przyk∏ad „Pojedziemy na
∏ów”, „Kto chce”, „Nie p∏acz, Zosiu”, „Jakem jecha∏”); „Tratwa blues”, s∏. pol.
M. Zembaty; „Uwaga! Czerwone Êwiat∏o!”, s∏. M. Terlikowska, muz. T. Kierski;
„˚yczenie”, s∏. S. Witwicki, muz. F. Chopin

• wykonywanie na dowolnym instrumencie dêwi´ków c

–c

, nauka prawid∏owego

Êpiewania dêwi´ków c

–c

, konkurs kompozytorski z wykorzystaniem skali pi´cio-

stopniowej, wykonywanie na instrumentach triady harmonicznej gamy C-dur,
wykonywanie prostych akompaniamentów do piosenek, Êpiewanie piosenek
z zastosowaniem kropki, ∏uku muzycznego i fermaty

Ryyttm

m,, m

ettrru

m,, m

ello

diia

• charakterystyka rytmu, metrum i melodii, wartoÊci nut i pauz, rodzaje metrum

•

repertuar do s∏uchania: „Taniec” z „Carmina burana” C. Orfa

•

repertuar do Êpiewu: „Siedzi sobie zajàc”

• çwiczenia rytmiczne i wokalne: odtwarzanie oraz improwizowanie rytmu, Êpiew

z taktowaniem

Dyyn

miik

a,, tte

o,, a

arrttyyk

ulla

accjja

• charakterystyka dynamiki, tempa i artykulacji, podstawowe oznaczenia dynamiki

i tempa, typy artykulacji: legato, staccato

•

repertuar  do  s∏uchania:  „Bolero”  M.  Ravela,  „Taniec  w´gierski”  J.  Brahmsa,
„Taniec z szablami” A. Chaczaturiana, „Lot trzmiela” M. Rimskiego-Korsakowa,
„Aria  na  strunie  G”  J.  S.  Bacha,  temat  z „Koncertu  fortepianowego  e-moll”
F.  Chopina,  „Pawana  na  Êmierç  infantki”  M.  Ravela,  „Uwertura”  do  opery
„Wilhelm Tell” G. Rossiniego

•

repertuar do Êpiewu: „Don, don”, muz. C. Orf

• çwiczenia dotyczàce dynamiki, tempa i sposobów artykulacji, Êpiewanie wybranych

piosenek z zastosowaniem oznaczeƒ dynamiki, tempa i artykulacji oraz
z uwzgl´dnieniem w∏asnych propozycji dynamicznych i artykulacyjnych

dzza

ajje

e m

uzzyyk

kii

• charakterystyka muzyki jednog∏osowej, polifonii i homofonii

•

repertuar do s∏uchania: „Bogurodzica”, „Fuga c-moll” J. S. Bacha, „Walc
kwiatów” z baletu „Dziadek do orzechów” P. Czajkowskiego

•

repertuar do Êpiewu: „Kanon”, s∏. i muz. A. Ludwikiewicz; „Kuku∏eczka”, mel. wg
T. Sygietyƒskiego

• nauka Êpiewu w kanonie, wykonywanie „Kuku∏eczki” na dwa g∏osy

ollk

kllo

orr

• definicja folkloru, zró˝nicowanie kultury ludowej w Polsce i na Êwiecie, etnografia,

Oskar Kolberg i jego dzie∏o, twórczoÊç ludowa i stylizacja

•

repertuar  do  s∏uchania:  wybrane  utwory  polskiej  muzyki  ludowej,  przyk∏ady
utworów  ludowych  z ró˝nych  regionów  Êwiata  (na  przyk∏ad  Irlandii,  Hawajów,
Tybetu  i Andów),  przyk∏ady  muzyki  stylizowanej  („Czerwone  korale”  zespo∏u
Brathanki,  „Krzesany”  W.  Kilara,  wybrany  fragment  baletu  „Harnasie”
K. Szymanowskiego, „Mazurek g-moll” i „Mazurek B-dur” F. Chopina)

•

repertuar do Êpiewu: „Hej, ˝egluj˝e, ˝eglarzu”, „Za górami, za lasami”, „U matki
na zr´bie”

• nauka piosenek ze s∏uchu, zabawy z elementami taƒca (na przyk∏ad naÊladowanie

taƒca szkockiego, arabskiego czy hawajskiego)

Trra

dyyccjja

a ÊÊw

wii´

´tto

niia

• charakterystyka tradycji i zwyczajów Bo˝ego Narodzenia, cechy charakterystyczne

kol´dy i pastora∏ki, szopki bo˝onarodzeniowe, charakterystyka zwyczajów Wielkanocy

•

repertuar do s∏uchania: „Alleluja” z oratorium „Mesjasz” J. F. Haendla

•

repertuar do Êpiewu: „Cicha noc”, s∏. pol. P. Maszyƒski, muz. F. X. Gruber;
pastora∏ka „W tej kol´dzie” wg zapisu O. Kolberga; „Wigilia”, s∏. i muz. T. Szar-
waryn; „Nie mia∏y anio∏ki”, s∏. W. Chotomska, muz. T. Niewiarowska;
„Wielkanoc”, s∏. i muz. E. Korowajczyk; „Wieziemy tu kogucika”, oprac. W. Kaleta

• Êpiewanie popularnych kol´d i pastora∏ek oraz piosenek o tematyce wielkanocnej,

wykonywanie akompaniamentu do wybranych kol´d

ollssk

kiie

e tta

aƒ

ƒcce

e n

arro

• charakterystyka krakowiaka, poloneza, oberka, mazura, kujawiaka, schematy

rytmiczne tych taƒców

•

repertuar do s∏uchania: przyk∏ady taƒców w wykonaniu kapel ludowych, przyk∏ady
taƒców  stylizowanych  (krakowiak  z baletu  „Pan  Twardowski”  L.  Ró˝yckiego,
„Po˝egnanie  Ojczyzny”  M.  K.  Ogiƒskiego,  „Polonez  As-dur”,  „Polonez  A-dur”,
„Mazurek  B-dur”  i „Mazurek  g-moll”  F.  Chopina,  „Oberek”  G.  Bacewicz,
„Mazur” z opery „Straszny dwór” S. Moniuszki, „Kujawiak” H. Wieniawskiego)

•

repertuar do Êpiewu: piosenki ludowe oparte na rytmie polskich taƒców narodo-
wych – „Laboga, dziewczyny” (krakowiak), „Kole naszych okien” (polonez),
„Koza” (oberek), „Czerwone jab∏uszko” (kujawiak)

• Êpiewanie piosenek opartych na rytmie polskich taƒców narodowych, odtwarzanie

z zapisu nutowego rytmu tych taƒców

• nauka kroków wybranych taƒców narodowych

Hyym

n p

aƒ

ƒssttw

wyy

• definicja i rola hymnu paƒstwowego, geneza polskiego hymnu narodowego

•

repertuar do Êpiewu: „Mazurek Dàbrowskiego”, s∏. J. Wybicki

• Êpiewanie „Mazurka Dàbrowskiego” ze zwróceniem szczególnej uwagi na w∏aÊciwà

postaw´ i sposób wykonania

• znaczenie pieÊni szko∏y dla ˝ycia danej placówki

•

repertuar do Êpiewu: pieÊƒ szko∏y lub piosenka wybrana przez uczniów jako pieÊƒ
klasy

• nauka piosenki ze s∏uchu

uzzyyk

a ii tta

aƒ

ƒcce

e iin

nyycch

h n

arro

dó

ów

• charakterystyka walca, cza-czy, rock and rolla, czardasza oraz muzyki country
•

repertuar  do  s∏uchania:  „Nad  pi´knym  modrym  Dunajem”  J.  Straussa,  „Walc
kwiatów”  z baletu  „Dziadek  do  orzechów”  P.  Czajkowskiego,  „Walc  a-moll”
F.  Chopina,  wybrane  utwory  taneczne  w rytmie  cza-czy,  wybrane  piosenki
E.  Presleya  (na  przyk∏ad  „Love  me  tender”,  „Jailhouse  rock”),  wybrane  utwory
muzyki  country  („I’ll  make  your  bed”  D.  Parton,  „Ring  of  fire”  J.  Casha,
„PrzàÊniczka” zespo∏u Zayazd)

•

repertuar do Êpiewu: walc „Wszystkie kolory t´czy”, s∏. J. Kotlica, muz.
W. Grzechnik; cza-cza „List, listeczek”, s∏. i muz. M. Czarnecki; rock and roll „Solo
z parasolem”, s∏. M. Czarnecki, muz. P. Kaja; czardasz „Tato”, s∏. A. Hanus, muz.
P. Kaja; country „Hej, Zuzanno”, s∏. pol. J. Holm, muz. S. Foster

• Êpiewanie oraz wykonywanie akompaniamentu rytmicznego i instrumentalnego

do piosenek, nauka kroków tanecznych wybranych taƒców

orrm

myy m

uzzyycczzn

• budowa okresowa, pieÊƒ, budowa pieÊni, rondo, wariacje, opera, balet
•

repertuar do s∏uchania: „Dla Elizy” L. van Beethovena, „Ach, vous dirai-je
maman” W. A. Mocarta, „Aria z kurantem” i „Mazur” z opery „Straszny dwór”
S. Moniuszki, „Taniec ∏ab´dzi” z baletu „Jezioro ∏ab´dzie” P. Czajkowskiego

•

repertuar do Êpiewu: wybrane piosenki ilustrujàce budow´ okresowà („Taƒcowa∏y
dwa Micha∏y”), pieÊƒ („PrzàÊniczka”, s∏. J. Czeczot, muz. S. Moniuszko), wariacje
(„Trzy kurki” s∏. pol. K. H. Rostworowski)

• odtwarzanie rytmu, rytmiczna recytacja tekstów piosenek, Êpiewanie poznanych

piosenek z zachowaniem w∏aÊciwego tempa, tworzenie w∏asnych kompozycji ryt-
micznych w formie ronda, uk∏adanie oraz odtwarzanie scenek pantomimicznych

IIn

nssttrru

nttyy m

uzzyycczzn

• podzia∏ instrumentów: perkusyjne (o okreÊlonej i nieokreÊlonej wysokoÊci dêwi´-

ku), strunowe (szarpane, smyczkowe, klawiszowe), d´te (drewniane, blaszane),
j´zyczki, klawisze, miechy

•

repertuar do s∏uchania: „Ionisation” E. Var¯sego, „Bossa in re” J. Morela, „Âwiat∏o
ksi´˝yca” C. Debussy’ego, „Pizzicato – polka” J. Straussa, „Kaprys XXIV op. 1”
N. Paganiniego, „¸ab´dê” z cyklu „Karnawa∏ zwierzàt” C. Saint-Saënsa, „Kwartet

D-dur  zwany  «˚abim»”  J.  Haydna,  „Dla  Elizy”  L.  van  Beethovena,  „Go∏àb”
i „S∏owik”  z cyklu  „Katalog  ptaków”  O.  Messiaena,  „Kuku∏ka”  C.  Daquina,
„Bolero”  M.  Ravela,  „B∏´kitna  rapsodia”  G.  Gershwina,  „Koncert  D-dur  na
tràbk´”  G.  F.  Telemanna,  „Koncert  na  puzon”  K.  Serockiego,  „Sonata  F-dur
na róg i fortepian” L. van Beethovena, „Toccata i fuga d-moll” J. S. Bacha

•

repertuar do Êpiewu: „Ja jestem muzykantem” (piosenka holenderska); „Chory
b´ben”, s∏. J. Stachurski, muz. K. Koszykowski; „Czarne oczy” (piosenka popular-
na); „Ustna harmonijka”, s∏. F. Kobryƒczuk, muz. J. Abratowski; „By∏ duda”

• wykonywanie na instrumentach perkusyjnych prostych schematów rytmicznych,

zabawy ruchowe do piosenek

Prrzzyyrrzzà

àd

dyy u

u∏∏a

attw

wiia

ajjà

àcce

e m

uzzyyk

niie

• kamerton, metronom, mikrofon oraz ich rola w muzykowaniu
• odtwarzanie z pomocà kamertonu dêwi´ku a

, Êpiewanie wybranej piosenki

z towarzyszeniem metronomu

• konkurs piosenki

dzza

ajje

e g

g∏∏o

ossó

ów

• g∏os ludzki, dykcja, rodzaje g∏osów

•

repertuar do s∏uchania: „Aria Królowej Nocy” z opery „Czarodziejski flet”
i „La ci darem la mano” z opery „Don Giovanni” W. A. Mozarta, „Aria
z kurantem” z opery „Straszny dwór” S. Moniuszki

• çwiczenia emisyjne oraz çwiczenia doskonalàce dykcj´

essp

o∏∏yy iin

nssttrru

ntta

alln

e ii w

alln

• zespo∏y instrumentalne (kapele ludowe, zespo∏y jazzowe, rockowe, kameralne,

orkiestry d´te i symfoniczne), zespo∏y wokalne

•

repertuar do s∏uchania: utwory w wykonaniu wybranych kapel ludowych, zespo∏ów
jazzowych, wybrane utwory The Rolling Stones, Maanamu i Breakoutu, „Kwartet
D-dur, zwany «˚abim»” J. Haydna, „Trio Es-dur na fortepian, skrzypce i róg”
J. Brahmsa, „Kwintet fortepianowy «Pstràg»” F. Schuberta, cz. IV „Fina∏” „IX
symfonii d-moll” L. van Beethovena

•

repertuar do Êpiewu: „Oda do radoÊci”, s∏. F. Schiller, t∏um. K. I. Ga∏czyƒski, muz.
L. van Beethoven; „Hej, soko∏y”

Hiisstto

orriia

a m

uzzyyk

kii

Elementy historii muzyki sà wprowadzane przy omawianiu zagadnieƒ wymienionych
powy˝ej. Obejmuj´ one nast´pujàce problemy:

• rozwój na przestrzeni dziejów ró˝nych rodzajów muzyki (muzyka jednog∏osowa,

polifonia, homofonia)

• zarys historii jazzu, muzyki filmowej, tanecznej, ludowej

• rozwój instrumentów na przestrzeni dziejów

• historia zwyczajów Êwiàt Bo˝ego Narodzenia i Wielkanocy, historia kol´d

• rozwój zespo∏ów kameralnych, orkiestry symfonicznej

ajjw

wyyb

biittn

niie

ejjssii k

ozzyytto

orrzzyy ii iicch

h ttw

wó

órrcczzo

oÊÊçç

Przy omawianiu zagadnieƒ muzycznych uczniowie poznajà sylwetki najwybit-
niejszych kompozytorów. Nale˝à do nich: J. S. Bach, W. A. Mozart, J. Haydn,
L. van Beethoven, P. Czajkowski, F. Liszt, F. Chopin, S. Moniuszko, K. Szymanowski,
H. Wieniawski, M. K. Ogiƒski, L. Ró˝ycki oraz G. Bacewicz. Przyk∏ady ich twórczo-
Êci podane sà przy odpowiednich zagadnieniach.

IIIIII.. M

etto

dyy o

ossiià

àg

niia

a cce

elló

ów

w e

accyyjjn

nyycch

Realizacj´ wytyczonych celów edukacyjnych oraz treÊci nauczania umo˝liwia nauczy-
cielowi dobór odpowiednich metod i form kszta∏cenia. W przypadku nauczania
muzyki do metod tych nale˝à mi´dzy innymi s∏uchanie muzyki, Êpiewanie, muzyko-
wanie na instrumentach oraz ruch przy muzyce.

S∏∏u

ucch

niie

e m

uzzyyk

kii

S∏uchanie muzyki obejmuje:

1. Ilustracje dêwi´kowe do prezentowanych zasad muzyki.

2. Przyk∏ady ró˝nych rodzajów muzyki oraz gatunków muzycznych.

3. Przyk∏ady form muzycznych poznawanych przez ucznia.

4. Utwory b´dàce przyk∏adami ró˝nych stylów i kierunków w muzyce.

5. Wybrane utwory wybitnych kompozytorów.

Âp

piie

niie

Âpiew w szkole podstawowej jest realizowany przez:

1. Âpiewanie indywidualne.

2. Âpiewanie zbiorowe w jednog∏osie.

3. Âpiewanie w kanonie.

4. Âpiewanie w dwug∏osie.

Nauka Êpiewu w klasach IV–VI obejmuje trzy metody pracy:

1. N

a p

piio

osse

k zze

e ss∏∏u

ucch

u jest mo˝liwa do zrealizowania na ka˝dym etapie pracy

w klasach IV–VI i z ka˝dym zespo∏em.
Nie wymaga ona znajomoÊci notacji muzycznej ani sprawnego pos∏ugiwania si´
nià w praktycznym dzia∏aniu.

2. N

a p

piio

osse

k w

wssp

a zza

piisse

m n

utto

wyym

m jest realizowana w wypadku, gdy

klasa zna notacj´ muzycznà i pod kierunkiem nauczyciela potrafi z tej wiedzy ko-
rzystaç. Metoda ta jest szczególnie cenna w pracy przy wprowadzaniu i utrwalaniu
konkretnych problemów muzycznych (na przyk∏ad analizy budowy okresowej),
które ilustrowane sà piosenkà.

3. N

a p

piio

osse

k zz n

utt jest mo˝liwa do zrealizowania na etapie przyswojenia przez

uczniów wiadomoÊci o notacji muzycznej i osiàgni´cia umiej´tnoÊci pos∏ugiwania
si´ nià w praktyce.

Wskazane jest, aby w ka˝dej klasie uczeƒ pozna∏ co najmniej 10 piosenek.

uzzyyk

niie

e n

a iin

nssttrru

ntta

acch

Gra na instrumentach, podobnie jak Êpiewanie, powinna byç nieod∏àcznym ele-

mentem dzia∏aƒ uczniów na zaj´ciach muzyki. Obejmuje ona:

1. Wykonywanie akompaniamentu do Êpiewanych piosenek.

2. Granie prostych tematów muzycznych.

3. Tworzenie w∏asnego akompaniamentu do poznawanego repertuaru z uwzgl´dnie-

niem podstawowych zasad harmonii.

4. Improwizowanie zabaw rytmicznych, s∏owno-muzycznych i dêwi´konaÊladow-

czych, których celem jest uatrakcyjnienie podawanych treÊci.

5. Przygotowanie repertuaru (na miar´ mo˝liwoÊci danej klasy), który uczniowie

mogà wykonaç podczas uroczystoÊci klasowych lub szkolnych (Dzieƒ Nauczyciela,
Âwi´to Niepodleg∏oÊci, Wigilia, Dzieƒ Matki).

W ka˝dej klasie uczeƒ powinien opanowaç umiej´tnoÊç wykonania co najmniej

7 utworów  na  wybranym  instrumencie  (na  przyk∏ad  na  flecie  prostym,  dzwonkach
chromatycznych  lub  dowolnym  instrumencie  klawiszowym).  Dzia∏ania  muzyczne
powinny  wynikaç  z mo˝liwoÊci  wykonawczych  poszczególnych  uczniów.  Nale˝y
uwzgl´dniaç fakt, czy dany uczeƒ ucz´szcza do szko∏y muzycznej lub ogniska, czy te˝
uczy si´ muzyki wy∏àcznie w szkole powszechnej.

ucch

h p

prrzzyy m

uzzyycce

Ruch przy muzyce obejmuje:

1. Improwizowanie zabaw ruchowych i tanecznych do poznawanych piosenek.

2. Nauk´ wybranych polskich taƒców narodowych (na przyk∏ad poloneza,

krakowiaka) oraz innych taƒców (na przyk∏ad rock and rolla).

Dzia∏ania muzyczne, takie jak Êpiew czy muzykowanie na instrumentach, powinny

stanowiç podstaw´ do wprowadzania wiadomoÊci teoretycznych. To w∏aÊnie na przy-
k∏adach z literatury muzycznej uczniowie ∏atwiej przyswojà sobie mi´dzy innymi
cechy wybranych gatunków muzycznych, budow´ utworów oraz styl danego
kompozytora.

Niezwykle wa˝ne sà lekcje prowadzone m

etto

mii i tte

ecch

niik

mii a

kttyyw

wiizzu

ujjà

àccyym

mii.

Pozwalajà one nawiàzaç nauczycielowi lepszy kontakt z uczniami i rozbudziç w nich
zainteresowanie tematem. Niniejszy program proponuje mi´dzy innymi wykorzysta-
nie m

etto

dyy b

urrzzyy m

mó

ózzg

gó

ów

w, która uczy Êmia∏oÊci myÊlenia i proponowania nowator-

skich rozwiàzaƒ. Âwietne rezultaty dajà te˝ tte

ecch

niik

kii d

drra

myy, niezwykle lubiane przez

uczniów i doskonale sprawdzajàce si´ w∏aÊnie na lekcjach muzyki. ¸àczenie w nich
elementów ró˝nych sztuk pozwala jednoczeÊnie na ukazanie miejsca muzyki w kul-
turze. Z kolei zastosowanie m

etto

dyy d

dyyssk

ussjjii p

ello

ejj, obok g∏´bszego rozumienia

przedmiotu, wykszta∏ci w uczniach kultur´ wypowiedzi i umiej´tnoÊç prowadzenia
sporów. Du˝à rol´ w aktywizowaniu klasy pe∏nià te˝ zabawy grupowe, quizy i kon-
kursy muzyczne, pozwalajàce Êledziç post´py uczniów i rozwijaç ich umiej´tnoÊci
(nie tylko z zakresu muzyki).

IIV

V.. P

Prrzze

wiid

dyyw

e o

ossiià

àg

nii´

´cciia

a u

ucczzn

niia

Przewidywane osiàgni´cia w zamieszczonym wykazie zosta∏y podzielone na wiadomo-
Êci, które uczeƒ powinien posiadaç, umiej´tnoÊci, którymi powinien si´ wykazywaç
i postawy, które winien prezentowaç. Dodatkowo wprowadzono podzia∏ na osiàgni´-
cia podstawowe i ponadpodstawowe. Te drugie pozwalajà nauczycielowi postrzegaç
ucznia jako kandydata do oceny bardzo dobrej i celujàcej. W wykazie zosta∏y
oznaczone symbolem *.

Ucczze

eƒ

ƒ p

o zza

oƒ

ƒcczze

niiu

u k

klla

assyy sszzó

ósstte

ejj w

w zza

krre

essiie

e::

WiadomoÊci:
• posiada podstawowà wiedz´ o êród∏ach ha∏asu i jego szkodliwoÊci,
• zna gatunki muzyki (klasyczna, rozrywkowa, ludowa, filmowa),
• zna miejsca zwiàzane z muzykà i kulturà muzycznà,
• posiada wiadomoÊci o kamertonie, metronomie i mikrofonie,
• posiada podstawowà wiedz´ o notacji muzycznej,
• zna oznaczenia dynamiki i tempa artykulacji,
• zna poj´cia: interwa∏, ca∏y ton, pó∏ton oraz zasady tworzenia akordów i gam,
• zna podstawowe oznaczenia chromatyczne (krzy˝yk, bemol i kasownik),
• zna polskie taƒce narodowe i ludowe,
• wie, czym jest folklor i pozna∏ jego ró˝norodnoÊç w Polsce i na Êwiecie,
• zna i odró˝nia wybrane taƒce i muzyk´ innych narodów (walca, cza-cz´, rock and

rolla, czardasza, country),

• zna grupy instrumentów,
• wymienia g∏ówne rodzaje zespo∏ów wokalnych i instrumentalnych,
• posiada podstawowà wiedz´ o mo˝liwoÊciach i rodzajach g∏osu ludzkiego,
• wie, co to jest pieÊƒ i zna twórców pieÊni artystycznej,
• zna form´ wariacyjnà i form´ ronda,
• umie wymieniç elementy poznanych dzie∏ scenicznych (baletu i opery),
• posiada podstawowà wiedz´ o najwa˝niejszych kompozytorach polskich i Êwiato-

wych, uj´tych w materiale nauczania,

• zna pieÊni obowiàzkowe (hymn paƒstwowy, hymn Unii Europejskiej, „˚yczenie”

F. Chopina oraz „PrzàÊniczk´” S. Moniuszki), a tak˝e inne, poznane w trakcie nauki.

Umiej´tnoÊci:
• potrafi odnaleêç êród∏a muzyki w otaczajàcym Êwiecie,
• *potrafi odró˝niç poznane gatunki muzyki,
• *swobodnie pos∏uguje si´ notacjà muzycznà,
• *analizuje utwory pod wzgl´dem dynamiki, tempa i artykulacji,
• *potrafi budowaç akordy i gamy,
• *potrafi stosowaç w praktyce znaki chromatyczne (krzy˝yk, bemol i kasownik),
• rozumie ró˝nic´ mi´dzy twórczoÊcià ludowà a stylizacjà,
• *rozró˝nia wyglàd oraz brzmienie poszczególnych instrumentów,
• wyró˝nia poszczególne elementy budowy okresowej utworów muzycznych,

• *analizuje budow´ okresowà prostych utworów,
• *potrafi samodzielnie utworzyç rondo rytmiczne lub melodyczne,
• *pos∏uguje si´ w praktyce poznanym nazewnictwem muzycznym,
• Êpiewa solo i w grupie,
• *podejmuje próby Êpiewu w dwug∏osie,
• rozpoznaje przyk∏ady repertuaru muzycznego wys∏uchanego na lekcjach,
• potrafi zagraç proste melodie na flecie, dzwonkach chromatycznych lub innych in-

strumentach,

• *w celu uzyskania niezb´dnych informacji, potrafi korzystaç z dost´pnych êróde∏

(czytelni, biblioteki szkolnej lub miejskiej, Internetu, zbiorów w∏asnych).

Postawy:
• *jest aktywny w dzia∏aniach indywidualnych i zbiorowych w zakresie muzykowa-

nia, taƒca, Êpiewu i ró˝nych zabaw,

• potrafi wspó∏dzia∏aç w grupie rówieÊników w ramach Êpiewu i muzykowania,
• postrzega wieloÊç stylów i gatunków muzycznych oraz ró˝norodnoÊç zaintereso-

waƒ muzycznych innych ludzi,

• *poszerza swe umiej´tnoÊci muzyczne, uczàc si´ gry na ró˝nych instrumentach,
• *s∏ucha muzyki klasycznej, uczestniczy w koncertach, staje si´ aktywnym odbiorcà

sztuki,

• *ch´tnie bierze udzia∏ w ró˝norodnych dzia∏aniach muzycznych na terenie szko∏y

i w ramach Êrodowiska lokalnego,

• jest otwarty na otaczajàcà go kultur´ muzycznà, weryfikuje jà i selekcjonuje we-

d∏ug w∏asnej wiedzy i zainteresowaƒ.

V.. O

Occe

a o

ossiià

àg

nii´

´çç u

ucczzn

niia

Ocena osiàgni´ç jest w przypadku przedmiotu „muzyka” szczególnie utrudniona ze
wzgl´du na du˝e ró˝nice w uzdolnieniach uczniów. W∏aÊnie dlatego w wypadku
oceniania nauczyciel powinien braç pod uwag´ oprócz rozwoju umiej´tnoÊci
wokalnych, instrumentalnych i opanowania wiedzy muzycznej równie˝ postaw´ oraz
zaanga˝owanie ucznia.

W ocenianiu osiàgni´ç ucznia powinno si´ uwzgl´dniaç:
• aktywnoÊç i zaanga˝owanie w dzia∏aniach na lekcji, w ˝yciu szko∏y i w kontaktach

ze Êrodowiskiem,

• przygotowywanie w oparciu o dost´pne êród∏a ciekawostek, informacji i minire-

cenzji,

• rezultaty quizów, konkursów i zabaw muzycznych, podsumowujàcych poszczegól-

ne bloki tematyczne,

• osiàgni´cia w klasowych, szkolnych i mi´dzyszkolnych konkursach wokalnych

i muzycznych,

• wyniki sprawdzajàcych testów muzycznych, opracowanych samodzielnie przez

nauczyciela.

VII.. M

atte

erriia

a∏∏yy d

dyyd

kttyycczzn

W realizacji programu nauczania pomocne b´dà publikacje Wydawnictwa M. Ro˝ak:

1. „Moja muzyka”. Podr´cznik dla klas IV–VI szko∏y podstawowej.

Uk∏ad  treÊci  w podr´czniku  daje  nauczycielowi  mo˝liwoÊç  realizacji  materia∏u
w wybranej kolejnoÊci. Poza podstawowà wiedzà merytorycznà z zakresu muzyki
podr´cznik  zawiera  ró˝norodne  zabawy  oraz  çwiczenia  muzyczne  i rytmiczne.
Propozycje piosenek zamieszczonych zarówno w tekÊcie, jak i w Êpiewniku, umo˝-
liwiajà  nauczycielowi  dobór  repertuaru  zale˝nie  od  zainteresowaƒ  oraz  stopnia
umuzykalnienia uczniów.

2. „Ksià˝ka Nauczyciela” – przewodnik metodyczny, zawiera szczegó∏owy plan dy-

daktyczny, wymagania edukacyjne na poszczególne oceny, ciekawe scenariusze
lekcji, wiele ró˝norodnych çwiczeƒ i zabaw oraz nuty piosenek z cz´Êci repertuaro-
wej podr´cznika.

3. P∏yta z aran˝acjami wybranych piosenek z podr´cznika.

Pracownia muzyczna powinna byç wyposa˝ona w:
• instrument klawiszowy,
• instrumenty perkusyjne (o okreÊlonej i nieokreÊlonej wysokoÊci dêwi´ku),
• sprz´t audio i wideo,
• p∏yty kompaktowe, kasety audio i wideo,
• tablic´ z pi´ciolinià,
• plansze z instrumentami, portretami kompozytorów itp.,
• s∏ownik muzyczny, encyklopedi´ muzycznà.

VIIII.. P

Prro

ozzyyccjja

a p

plla

u p

prra

accyy d

dyyd

kttyycczzn

ejj

Prezentowana propozycja realizacji materia∏u zosta∏a przygotowana w taki sposób,
aby  mog∏a  byç  u˝yteczna  dla  ka˝dego  nauczyciela.  Mo˝e  byç  modyfikowana
w zale˝noÊci  od  przydzia∏u  godzin  w danej  szkole  oraz  poziomu  muzycznego
zaawansowania uczniów. Podany wykaz zawiera 90 tematów, czyli wi´cej, ni˝ stanowi
podstawowy przydzia∏ MENiS. Po po∏àczeniu zagadnieƒ oznaczonych symbolem *,
zgodnie  z instrukcjà  zamieszczonà  w nawiasach,  mo˝na  uzyskaç  wykaz  60
obligatoryjnych  tematów.  Wykaz  ten  mo˝na  jednak  dostosowaç  odpowiednio  do
przydzia∏u godzin i ich rozk∏adu na ca∏y II etap edukacyjny.

Zagadnienia zosta∏y podzielone w tabeli na dzia∏y tematyczne. Rozplanowanie

zagadnieƒ dotyczy pracy z uczniami, którzy rozpoczynajà nauk´ muzyki od podstaw.
JeÊli nauczanie tego przedmiotu w pierwszym etapie nauki (klasy I–III) odbywa∏o si´
w∏aÊciwym trybem, istnieje mo˝liwoÊç dodatkowej modyfikacji planu pracy. Mo˝na
na  przyk∏ad  pominàç  cz´Êç  zagadnieƒ  z bloku  drugiego  („Alfabet  dêwi´ków”)  lub
zrealizowaç  je  tylko  w formie  przypomnienia  i utrwalenia  zdobytych  wiadomoÊci.
W konsekwencji mo˝liwe jest wczeÊniejsze przejÊcie do realizacji nowych treÊci lub
poÊwi´cenie  wi´kszej  iloÊci  czasu  na  praktyczne  dzia∏ania  muzyczne,  takie  jak
Êpiewanie czy muzykowanie.

ÂÂ

iiaa

tt m

zzyy

Gatunki

muzyki:

klasyczna,

rozrywkowa

Miejsca,

których

mo˝na

pos∏uchaç

muzyki

–

miejsca

codziennego

kontaktu

muzykà

*Muzyka

ilustracyjna

(do

realizacji

przy

temacie

miejscach

codziennego

kontaktu

muzykà)

rzyrzàdy

u∏atwiajàce

muzykowanie

–

mikrofon

(do

realizacji

przy

temacie

gatunkach

muzycznych)

ieÊƒ

szko∏y

–

wybór

nauka

(do

realizacji

przy

temacie

melodii)

llaa

ssii

èród∏a

muzyki

otaczajàcym

Êwiecie

*èród∏a

muzyki

otaczajàcym

Êwiecie.

Ha∏as

(do

realizacji

klasie

IV)

ieÊƒ

szko∏y

–

Êpiewanie.

ola

pieÊni

˝yciu

szko∏y

(do

realizacji

przy

temacie

êród∏ach

muzyki)

Gatunki

muzyki:

rozrywkowa,

taneczna

Gatunki

muzyki:

jazz

Muzyka

ilustracyjna

programowa

llaa

ssii

rzyrzàdy

u∏atwiajàce

muzykowanie

–

kamerton

(do

realizacji

przy

temacie

rodzajach

g∏osów)

*Miejsca,

których

mo˝na

pos∏uchaç

muzyki

–

miejsca,

których

wykony-

wana

jest

muzyka

wokalna

(do

realizacji

przy

temacie

gatunkach

muzyki

lub

klasie

IV)

èród∏a

muzyki

otaczajàcym

Êwiecie.

Ekologia.

Dni

Ziemi

ieÊƒ

szko∏y.

Dyskusja

temat

roli

hymnów

˝yciu

cz∏owieka

(temat

nadobowiàzkowy)

Gatunki

muzyki:

muzyka

filmowa.

odsumowane

wiadomoÊci

ró˝nych

gatunkach

muzyki

Miejsca,

których

mo˝na

pos∏uchaç

muzyki

(miejsca,

tórych

wykonywana

jest

muzyka

instrumentalna

wokalno-instrumentalna)

rzyrzàdy

u∏atwiajàce

muzykowanie

–

metronom

(do

realizacji

przy

temacie

zespo∏ach

instrumentalnych)

llaa

ssii

II::

Muzyka

absolutna

ttyy

rroo

Blok

tematyczny

llff

tt d

êêww

ii´´

óó

*Klucz

wiolinowy

(do

realizacji

przy

temacie

metrum,

rytmie

wartoÊciach

rytmicznych

nut

pauz)

*Utrwalenie

wiadomoÊci

metrum,

rytmie

melodii,

wykorzystanie

wiedzy

dzia∏aniu

(do

realizacji

przy

temacie

gatunkach

muzyki)

worzenie

w∏asnych

kompozycji

dynamicznych

(do

realizacji

przy

temacie

ielkanocy)

llaa

ssii

llaa

ssii

Blok

tematyczny

llaa

ssii

ttyy

rroo

Znaki

przed∏u˝ajàce

dêwi´k

(kropka,

∏uk

muzyczny)

*Oznaczenia

chromatyczne

(do

realizacji

przy

temacie

pó∏tonie

ca∏ym

tonie)

rójdêwi´k.

riada

harmoniczna

Literowe

solmizacyjne

nazwy

nut

ó∏ton

ca∏y

ton.

Budowa

gam

Gama

molowa

Melodia

Interwa∏y

ermata

Metrum.

ytm.

artoÊci

rytmiczne

nut

pauz

Oznaczenia

dynamiczne.

Józef

Haydn

*Oznaczenia

artykulacji

(do

realizacji

przy

temacie

zwyczajach

bo˝onarodzeniowych)

Cechy

muzyki

–

dynamika

tempo.

Oznaczenia

tempa

Gama

durowa

odzaje

muzyki:

monodia,

homofonia

rójdêwi´k

(temat

realizowany

przy

okazji

Dnia

Matki)

Skale.

entatonika

ercja.

rójdêwi´k.

Akord

odzaje

muzyki:

polifonia

(do

realizacji

przy

temacie

monodii

homofonii)

ƒƒ

ccee

llss

iiee

zzyy

ttaa

ƒƒ

ccee

iinn

yycc

rroo

óó

*Czardasz.

ranciszek

Liszt

(temat

nadobowiàzkowy)

*Muzyka

country

(temat

nadobowiàzkowy)

*Cza-cza.

Uk∏ad

taneczny

(temat

nadobowiàzkowy)

alc

(do

realizacji

przy

lekcji

powtórzeniowej)

ock

and

roll.

Elvis

resley

(temat

nadobowiàzkowy)

olonez.

Micha∏

Kleofas

Ogiƒski

Mazur.

Znak

repetycji

Krakowiak.

Ludomir

ó˝ycki

Oberek.

Gra˝yna

Bacewicz

ujawiak.

odsumowanie

wiadomoÊci

polskich

taƒcach

narodowych.

Henryk

ieniawski

llkk

lloo

Zwyczaje

wielkanocne

Zwyczaje

wielkanocne

ielkanoc

Kol´dy

instrumentalne

(„Lulaj˝e,

Jezuniu”)

Kol´dy

instrumentalne.

Muzykowanie

fletach

lub

dzwonkach

chromatycznych

*Kol´dy

instrumentalne

wykonaniu

zespo∏owym

(do

realizacji

przy

temacie

zwyczajach

bo˝onarodzeniowych)

*Kol´dy

popularne

(do

realizacji

przy

temacie

zwyczajach

bo˝onarodzeniowych)

Kol´da

pastora∏ka

Najs∏ynniejsza

kol´da

–

„Cicha

noc”

Zwyczaje

bo˝onarodzeniowe.

Historia

kol´d

Zwyczaje

bo˝onarodzeniowe

Zwyczaje

bo˝onarodzeniowe

wórczoÊç

ludowa

stylizacja

–

wyjaÊnienie

poj´ç.

Karol

Szymanowski

(do

realizacji

przy

temacie

folklorze)

wórczoÊç

ludowa

stylizacja

(przyk∏ady

literatury

muzycznej)

olklor

Êwiata

olklor.

Muzyczna

mapa

olski.

Mój

region

Oskar

Kolberg

jego

dzie∏o

Elementy

twórczoÊci

ludowej

stylizacji

utworach

ryderyka

Chopina

ieÊƒ

Balet.

iotr

Czajkowski

Konkursy

quizy

muzyczne

podsumowujàce

nauk´

klasie

*Orkiestra

symfoniczna.

Ludwik

van

Beethoven

(do

realizacji

przy

temacie

zespo∏ach

instrumentalnych)

*Nietypowe

sposoby

wydobywania

g∏osu

(temat

nieobowiàzkowy)

*Utwór

instrumentalny

–

„Sto

lat”

(do

realizacji

przy

temacie

trójdêwi´ku

triadzie

harmonicznej)

Zespo∏y

instrumentalne

*J´zyczki,

klawisze,

miechy.

Jan

Sebastian

Bach

(do

realizacji

przy

temacie

rodzajach

muzyki)

Instrumenty

perkusyjne.

Mój

samodzielnie

wykonany

instrument

Instrumenty

strunowe.

Ogólna

charakterystyka

podzia∏

instrumentów

llaa

ssii

ttyy

rroo

zzaa

jjee

zzyy

ii..

rrmm

yy m

zzyy

cczz

ccjj

ttóó

rrzz

iioo

IInn

sstt

rruu

ttyy

zzyy

cczz

llaa

ssii

Instrumenty

strunowe

–

klawiszowe

odzaje

g∏osów

ludzkich

*Zespo∏y

wokalne

(do

realizacji

przy

temacie

rodzajach

g∏osów)

ariacje.

olfgang

Amadeusz

Mozart

Opera.

Stanis∏aw

Moniuszko

Konkursy

quizy

muzyczne

podsumowujàce

nauk´

klasie

llaa

ssii

*Klasowa

orkiestra.

ykorzystanie

w∏asnego

instrumentarium

(do

realizacji

przy

temacie

instrumentach

perkusyjnych)

iosenka

turystyczna.

Akompaniament

rytmiczno-

-melodyczny

(temat

nadobowiàzkowy)

ondo

Budowa

okresowa

Konkursy

quizy

muzyczne

podsumowujàce

nauk´

klasie

Blok

tematyczny