ABSTRASKCJONIZM- tworzenie form nieprzedstawiających , jest formą bardzo starą ( pierwsze przedstawienia plastyczne wykonane

KONSTRUKTYWIZM-  awangardowy kierunek rosyjski, kładzie nacisk na ekspresje w konstrukcji dzieła. Inicjator- W.
Tatlin,  Kazimierz  Malewicz,  Aleksander  Rodczenek.  K.MALEWICZ-  ponieważ  konstruktywizm  staje  się  kierunkiem
literackim i sztuką użyteczną. Malewicz się od nich odcina. W 1913r. Pierwszy manifest – to czarny kwadrat na białym
tle ( teoria tzw. suprematyzmu- zwierzchnictwo, wyższość, przewaga. Miał być to suprematyzm uczucia w sztukach
plastycznych- ma mówić o uniwersalności formalnego--- wyższość formy nad znaczeniem).

SURREALIŚCI-  MAX  ERNST-  Niemiec,  urodził  się  w  Kolonii,  był  filozofem  ale  poświęcił  się  malarstwu,  jest  autorem
nowych  technik,  które  zaczęto  wykonywać  w  sztuce:  kolaż,  frotaż-  użyty  był  w  1925r.  (  działanie  przypadku-
podkładamy pod papier fakturę i ją odrysowujemy). Był założycielem grupy dadaistów w Kolonii. Od 1922r. Będzie
wiodącym przedstawicielem grupy surrealistycznej w Paryżu. Oprócz tego, że malował to był  jeszcze  rzeźbiarzem i
scenografem.  W  1954r.  Dostał  nagrodę  gran  prix  na  biennale  sztuki  w  Wenecji.  To  co  jest  najważniejsze:
podświadomość, halucynacja, ulubiony wątek to ptak ( podczas kiedy w dzieciństwie urodziła mu się siostra zdechła
jego  ukochana  papuga-  i  to  kojarzy  mu  się  z  konkretnym  przeżyciem).  RENE  MAGRITTE-  Belgijczyk,  stworzył
najbardziej realistyczne malarstwo ( motywy z jego prac pojawiają się w reklamówkach) zaprzeczenie czemuś co jest
nieprawdziwe,  estetyka  snu  (  plączą  się  zdarzenia,  nielogiczne).  Tytuły  obrazów  były  postawione  dla  wzmożenia
efektu.  Ponieważ  ma  bardzo  dobre  przygotowanie  akademickie  tworzy  wszystko  dokładnie  na  naturze  ale  też
surrealistycznie. Dzieła: Mężczyzna w meloniku, stopnie lata, drzwi do lasu. JOAN MIRO- Hiszpan, malarz, ceramik,
rzeźbiarz, jego malarstwo bardzo przypomina ideogramy dziecięce, przypomina to początki pisma, u samego malarza
wpływ  kubizmu,  fowizmu  i  ekspresjonizmu,  tworzy  pejzaże  wyobrażeniowe  i  portrety  z  wyobraźni.  Stosuje  takie
techniki jak gwasz i akwarela. Dzieła: kobieta, ważka z czerwonymi skrzydłami, turniej byków, kobieta ptak i gwiazdy,
koń  cyrkowy.  GEORGIONE  CHIRICO-  przedstawiciel  malarstwa  metafizycznego  ,  studiował  w  Grecji  i  często  te
motywy  wykorzystuje  w  swoich  dziełach.  Dzieła:  niepokojące  muzy,  wielki  metafizyk,  niepewność  poety,  spacer
filozofa,  czystość  marzenia.  POUL  DELWAUS-  dzieła:  nocny  pociąg(  zawsze  pojawia  się  akcja  w  otoczeniu
architektury), wiek żelaza.

DADAIZM  I  SURREALIZM-dadaizm  z  fr.  Dada-  zabawka,  konik  na  biegunach.  Jeden  z  pierwszych  przedstawicieli
dadaizmu:  Kurt  Schwitters  który  przykleja  obok  siebie  kawałki  wyrzuconych  śmieci,  biletów,  szmat,  wycinków  i
tworzy  z  tego  kompozycje.  Wykazuje  niechęć  do  farby  do  malowania(  odcina  się)  i  łączy  swoja  postawę-  będzie
połączony z ruchem, który rozpoczął swoja działalność w Zurychu w pierwszej wojnie światowej. Ona wywiera duży
wpływ  na  artystów-  stare  plakaty.  Należący  do  niego  artyści  chcą  powrócić  do  dzieciństwa,  ośmieszyć
pompatyczność  i  powagę  wielkiej  sztuki.  Chodzi  o  ruch,  który  nazwie  się  potem  dadaistami.  Schwitters    tworzy  z
różnych skrawków śmieci styl podobny do kolażu, wszystkie swoje działania nazywa mertz, ma wizję żeby jego mertz
się  rozrastał  i  żeby  w  jego  pracowni  powstały  rzeczy  przestrzenne-  prosta  kompozycja,  stwierdził  że  akt  kreakcji
twórczej  nie  posiada  żadnego  użytku  funkcjonalnego  i  uważał  że  sztuka  jest  bezużyteczna  i  jest  celem  samym  w
sobie- zaprzeczenie wcześniejszych dzieł sztuki- akt kreacji, wolność artysty. GRUPA W  ZURYCHU- najbardziej znany
artysta  Marcel  Duchamp-  francuski  artysta,  tworzył  w  wielu  stylach.  Futurystów  inspirował  jego  obraz  „  Akt
schodzący po schodach”- pokazanie po sobie kolejnych faz ruchu. By zdobyć sławę wykorzystuje zwykłe przedmioty-
to synonim dadaizmu. On nazywa te przedmioty ready made, to gotowe przedmioty wykorzystuje jako eksponaty na
wystawach i podpisuje je swoim nazwiskiem, czasami nadaje temu tytuł- najsłynniejszy eksponat to „ Pisuar” który
nazwany  został  „  Fontanna”  –    miało  to  na  celu  ośmieszenie  pompatyczności  sztuki.  Inne  dzieła  sztuki  to  „  Koło
rowerowe” –które się obracało(„ rzeźba” która się rusza), „ Wieszak na kapelusz”, „Suszarka dla butelek” , „Monalisa
z wąsami” -Lhoog- po francusku „ma ogień między nogami”. Znany też z roto reliefów „Tarcza optyczna”. Znany był
też z hodowli kurzu na wielkiej szybie w Nowym Jorku. Man Ray- tworzył i w sztukach plastycznych i w fotografii- tu
tworzy  kierunek  tworzenia  obrazu  bez  użycia  kamery  lub  aparatu  fotograficznego-  heliografia-  luksografia.  W
dadaizmie tworzy znane dzieło „ Podarunek”- żelazko  w którym od strony płyty są gwoździe,  Metronom”. Dadaiści
opierali  się  na  swobodnej  grze  wyobraźni,  byli  autorami  nowych  technik,  które  się  rozwijają  np.  kolaż,  montaż,
fotomontaż-  wycinane  i  naklejane  zdjęcia  np.  Twórca  fotomontażu  Craul  Hausman.  Technika  asamblaż-  odmiana
montażu, która wykorzystuje  przedmioty albo ich fragmenty wyrywane z kontekstu naturalnego i tworzona z tego
dzieło  sztuki-  bardziej  technika  przestrzenna  niż  kolaż.  Wykonywali  prace  kinetyczne  np.  „Koło  od  roweru”-  to
nowość  bo  rzeźba  może  się  ruszać.  Zmiana  kontekstu  oderwanie  od  funkcji.  Dadaizm  był  nie  tylko  ruchem
artystycznym,  ale  postawą  wobec  życia-  ideologia,  która  wyrosła  z  absurdu  I  wojny  światowej.  Dadaizm
przygotowuje  grunt  przed  surrealizmem-  nadrealizmem,  a  potem  pop-artowi,  konceptualizmowi  i  happeningom.
RAMY  CZASOWE:  1915-1922  dadaizm  w  Zurichu-  przywódca  był  Tristan  Tzara-  rumuński  poeta,  który  tworzył
podstawy ideologiczne tego ruchu i w 1916 założono klub literacki „ Kabaret Vocte” wraz z nim otwarto galerię i salę
teatralną,  organizowano  tam  wystawy  artystów  awangardowych  np.  Picassa,  Kandyńskiego.  Założono  pismo  o
nazwie  Dada  –które  łączyło  kubistów,  futurystów  i  dadaistów.  Z  dadaizmu  powstaje  Nadrealizm-  uważany    za
pierwszy z kierunków XX wiecznych. Obecny jest do dzisiaj w poezji, plastyce, teatrze. Powstał pod wpływem Andre

Bretona , podkreślał znaczenie podświadomości. Breton zawdzięczaj swoje poglądy na sztukę i świat Freudowi i jego
pracy poświęconej tłumaczeniu słów i twórcy psychoanalizy. SURREALIZM- dążył do połączenia snu i  rzeczywistości
w nowy nadrealny wymiar. Zaczął swoje eksperymenty od języka , w poezji głosił docieranie do źródła sensu słów.
Charakterystyczne-  automatyczne  pisanie,  to  co  przychodziło  w  chwili  do  głowy  nieurzeczywistnione  rzeczy  z
podświadomości.  Pomagali  sobie  surrealiści  narkotykami,  żeby  wprawić  się  w  stan  halucynacji,  żeby  umysł  był
bardziej otwarty. Wprowadzali się  w delirium – za dużo alkoholu np. na wystawie puszczano histeryczny  śmiech z
domu wariatów. Pomieszanie snów i rzeczywistości . Charakterystyczne- swoboda pragnień. Rozbujany seksualizm-
motyw  szalona  miłość,  zabawa  (rysowana  postać  na  kawałkach  papieru).  Najbardziej  ważni  artyści:  Salvador  Dali,
Giorgio Chirico, Max Ernst, Rene Magritte, Joan Miro.

FUTURYZM-  (w  języku  łacińskim  futurus  -  przyszły),  kierunek  artystyczny  obejmujący  literaturę  i plastykę,
zainicjowany w 1909 manifestem F.T. Marinettiego głoszącym klęskę sztuki przeszłości i narodziny futuryzmu - sztuki
przyszłościowej. Zwolennicy futuryzmu zrywali z tradycją kulturową gloryfikując osiągnięcia techniczne cywilizacji XX
w.Cechami  formalnymi  malarstwa  futurystów  były:  silny  rytm  i dynamizm,  ruch  przedstawiany  symultanicznie
w różnych  fazach.  W rzeźbie  zerwano  z formą  zamkniętą,  łącząc  bryłę  z przenikającym  ją  powietrzem.  Głównymi
twórcami  byli  Włosi:  U.  Boccioni,  L.  Russolo,  G.  Balla,  C.  Carra,  G.  Severini,  byli  wydawcami  obu  manifestów:
futurystów  i technicznego z 1910.  I wojna  światowa  przerwała  działalność  grupy.  W  Polsce  echem  futurystów  była
działalność formistów (Formiści Polscy).

FOWIZM  I  FOWIŚCI  –  fowiści  zaznaczyli  swoja  obecność  w  1905  roku  organizując  manifest  na  paryskim  salonie
jesiennym.  Artystami,  którzy  najsilniej  oddziaływali  na  fowistów  byli:  Georges  Seurat-  i  jego  nauka  o  barwie,  Poul
Cezanne-  i jego intelektualna konstrukcja dzieła, P. Gaugin i jego pierwotna źródła sztuki, Vincent  van Gogh i jego
intensywny kolor.  Ich retrospektywna wystawa odbyła się w 1901 roku i wywarła ona ogromny wpływ na fowistów.
FOWIŚCI- ( les faures) jest to przypadkowy  epitet nadany przez krytyka sztuki. Fowiści nie stworzyli formalnej grupy
ani  nie  sformułowali  żadnego  programu.  Nazwa  ta odnosiła się  tylko  do  stylu  malowania, miało  to  być  malarstwo
żywiołowe o wielkiej ekspresji . Głównym nośnikiem tego malarstwa miał być czysty, silny, kładziony dużymi plamami
kolor.  Intensywność  tego  malarstwa  miała  podkreślać  brutalnie  uproszczona  forma  .  Fowiści  wyeliminowali
tradycyjny  sposób  przedstawiania  przestrzeni  oraz  zainteresowali  się  sztuka  murzyńską  (  oparta  na  uproszczeniu  i
syntezie).  Największą  indywidualnością  fowistów  był  Henri  Matisse-    ukończył  studia  w  paryskiej  szkole  sztuk
pięknych, kiedy przystępuje do fowistów ma 35 lat i od razu zaznacza się żywiołowością barw, swobodą w deformacji
figury  ludzkiej,  dekoracyjnym  charakterem  kompozycji.  Mówi  się  o  nim,  że  był  piewcą  urody  życia.  W  latach  20
osiedlił  się  na  Pł.  Francji  gdzie  zajmuje  się  malowaniem  wnętrz  przesyconych  barwami.  Był  przyjacielem  Picassa.
Oprócz  malarstwa  sztalugowego  zajmuje  się  malarstwem  ściennym,  rzeźbą,  ceramiką,  grafika,  ilustracjami,
wycinankami,  projektuje  kostiumy,  dekoracje  teatralne  i  tapiserią.  Uważał,  że  obraz  musi  wywoływać  w  nas
zmysłowa przyjemność. Dzieła: Żółta firanka, Ikar, Radość życia, Taniec, Martwa natura z bakłażanami, Złote  rybki,
Akt różowy, Kobieta w błękicie, Smutek króla, Akt błękitny. Maurice Vlaminck- typowy anarchista, nie miał studiów
plastycznych, chwalił się tym, że nigdy nie był w Luwrze ( pogarda dla tradycji), mówił, że spali szkołę sztuk pięknych,
a  van  Gogha    kochał  bardziej  niż  swojego  ojca.  Agresywna  barwa,  płaskie  kształtowanie  obrazu.  Dzieła:  most  w
Chaton,  barki  na  Sekwanie.  Andrea  Derain-  najodważniej  zrywa  z  kolorem  lokalnym  (kolor  rzeczywisty),  kładł
dowolne  farby  prosto  z  tuby  i  twierdził,  że  tak  kładł  ta  farbę  żeby  stał  się  nabojami  dynamitu.  Dzieła:  londyńskie
pejzaże( bruk zielony, ziemia różowa, z drzewa ceglasto- czerwone) Most Westminsterski, Hyde park, suszenie żagli,
tancerka, port, 3 postacie siedzące na trawie.
Fowizm  był  pierwszym  XX-  wiecznym  kierunkiem  ,  typowo  rewolucyjnym,  wykorzystywał  to  co  wymyślili
postimpresjoniści( kolor).

EKSPRESJONIZM I EKSPRESJONIZM NIEMIECKI- ekspresjonizm- to każda sztuka o wzmożonej ekspresji, poruszająca
uczuciowo i niepokojąca. Termin ten pojawił się ok. 1882 roku. Ekspresjonizm to cecha wszystkich dzieł plastycznych,
cechuje  go:  upodobanie  do  spontaniczności  (  wyraźne  w  sztuce  ludów  prymitywnych  oraz  w  rysunkach  dzieci),
aprobuje  się  tu  postawę  intuicyjną  oparta  na  instynkcie.  Natura  jest  dla  ekspresjonistów  pretekstem  dla
indywidualnego  przeżycia,  a  sztuka  jest  środkiem  do  wyrażenia  indywidualnych  emocji  (  van  Gogh-  prekursor
ekspresjonizmu  XXw.,  T.  Lautrec,  Ensor,  E.  Munch-  był  to  norweski  malarz  uważany  za  prekursora  ekspresjonizmu
razem  ze  Stringbergiem,  St.  Przybyszewskim  i  Dogny-  ogromny  wpływ  na  ekspresjonizm  niemiecki.  Ekspresjonizm
jako  kierunek  artystyczny  w  XXw.-  ukształtował  się  na  tle  narodowym,  związany  z  historią,  z  sytuacją  młodych
artystów  i  pisarzy  niemieckich-  szczególnie  gdy  panował  nacjonalizm  w  Niemczech.  Kiedy  ten  konflikt  stał  się
.............,  sztuka  ekspresjonizmu  stała  się  maniacko-  ekspresyjna.  Innym  przejawem  była  I  wojna  światowa  i  nowa
sytuacja  w  samej  Europie.  Ekspresjonizm  jako  ruch  artystyczny  w  Niemczech  miał  ośrodek  w  Dreźnie,  Berlinie,
Monachium.

W 1905 roku w Dreźnie powstaje grupa Brucke (most)

należą do niej Ernst Ludwik Kirchner, Erich

Heckel,  Emil  Nolde.  Do  1913  roku  są  stowarzyszeniem,  które  ma  jedną  wspólną  pracownie,  uprawiają  malarstwo,
grafikę ( ulubioną techniką e. jest drzeworyt, ale tez uprawiają akwafortę i litografię), rzeźba w drewnie- odkrywają
rzeźbę  murzyńską!!!  Źródło  sztuki-filozofia  Nietzschego,  literatura  Strindberga  i  Dostojewskiego,  niemiecki  gotyk,
wpływy Muncha i Fowistów- łączy ich podobne podejście do kompozycji, zagadnień kształtowania obrazu- będzie to
głównie płaski obraz, kadry płócien będą bliskie, pełne, dające wrażenie rozsadzania ram. E. Nolde- „ W tropikalnym
słońcu”,  znany  drzeworyt  to  „Prorok”,  „Ukrzyżowania”,  „Zmartwychwstanie”.  Największa  indywidualność  całej
grupy, obrazy bardzo dramatyczne, tematy religijne i erotyczne, często zwulgaryzowane. Po I wojnie światowej jego
obrazy  znalazły  się  na  wystawie  sztuki  zdegradowanej,  zorganizowanej  przez  nazistów  e  1933-1937.  usunięto  z
muzeum jego wszystkie prace ,a w 1942 do jego pracowni wpadła bomba i zniszczyła cały jego dorobek artystyczny.
Kirchner-  „  Marcella”,  „Dziewczynka  z  japońską  parasolka”,  „Scena  uliczna”,  „Dwie  kobiety  na  ulicy”.  Portretował
bohemę  artystyczną.

II grupa ekspresjonistów niemieckich

powstała w 1910 roku w Berlinie.. nazwa- De Sturm,

wydają swoje czasopismo- burza i przy wydawnictwie otworzyli swoja galerie o tej samej nazwie, działająca do 1924r.
W środowisku Berlińskim najbardziej reprezentuje się postać Oscara Kokoschki, który tworzy psychologiczne portrety
w estetyce ekspresjonizmu ( deformacja), wzbudza on skandal swoją sztuką, Morderca, Nadzieja kobiet- do tego jest
jeszcze skandaliczny plakat. Pracował głównie w wydawnictwie i tam redagował swoje prace.

Środowisko

monachijskie( Der Blaue Reiter- błękitny jeździec)

1911r. Grupa międzynarodowa. Najsłynniejszy z tej grupy to

Wasyl  Kandyński,  Franz  Marc,  Paul  Klee.  Grupa  popierała  rozwój  wszystkich  kierunków  sztuki,  na  wystawach
pokazywali  prace  ekspresjonistów,  kubistów  ,  abstrakcjonistów-  łączyło  ich  zerwanie  z  odtwarzaniem  natury,
subiektywizm, czerpanie ze sztuki ludowej, dziecięcej, prymitywnej, szukali powiązania z muzyką i literaturą. W ich
dziełach jest dużo romantyzmu. Grupa ta kończy działalność wraz z I wojna światową. Franz Marc-  małe żółte konie,
dziewczyna w czerwieni, niebieski koń. Kandyński- liryka.

KUBIZM-Genezy  powstania  kubizmu  upatruje  się  w  kilku  zjawiskach.  Od  połowy  XIX  wieku  artyści  bardzo
intensywnie  i  nieskrępowanie  poszukiwali  nowych  środków  wyrazu,  które  pełniej  niż  dotąd  mogłyby  oddać  ich
emocje i ująć otaczający świat. Każda następna generacja twórców, opierając się na doświadczeniach poprzedników,
chciała  wnieść  do sztuki  coś  nowego,  odkrywczego. W  wystąpieniach  artystów  było  również  wiele  spontanicznego
buntu  przeciw  ustalonym  zasadom,  nieco  przekory  i  chęci  prowokacji  opinii  publicznej.  Konflikt  wyzwolonego,  nie
skrępowanego  żadnymi  regułami  artysty  z  mieszczańskim  społeczeństwach  osiągnął  wówczas  punkt  szczytowy.
Inspiracją dla kubizmu stało się późne malarstwo Paula Cezanne'a, którego wielka pośmiertna wystawa odbyła się w
Paryżu w 1907 roku. Cezanne stawiał sobie za cel analizę budowy obrazu i konstrukcji przedstawianych motywów.
Wydobywał z przedmiotów ich istotę barwę i bryłę. Doszedł do wniosku, że wszystkie kształty w naturze sprowadzić
można do trzech podstawowych brył geometrycznych walca, kuli, stożka. Duży wpływ na formy używane w kubizmie
wywarło  także  zainteresowanie  sztuką  prymitywną,  wczesnośredniowieczną  sztuką  Półwyspu  Iberyjskiego,  a
zwłaszcza rzeźbą afrykańską.
Kubizm jest to kierunek powstały we Francji ok. 1907 roku. Zainicjowany został przez P. Picassa i G. Braque’a. Kubizm
położył  podwaliny  pod  całą  nowoczesną  sztukę,  zrywając  z  tradycyjnym  naśladowaniem  rzeczywistości  i  tworząc
sztukę  koncepcyjną. Wyszedł od doświadczeń Cezanne’a,  jest ich rozwinięciem, a także wysunięciem ostatecznych
wniosków  z  poszukiwań,  jakie  Cezanne  zapoczątkował  (jak  przedstawić  bryłę  i  przestrzeń  na  dwuwymiarowej
powierzchni  płótna;  jak  określić  kolorem  ową  przestrzeń  i  bryłę  bez  uciekania  się  do  tradycyjnie  pojętego
światłocienie  i  perspektywy;  jak  ukazać  w  obrazie  proces  patrzenia  na  rzeczywistość  zamiast  nieruchomego
stanowiska i oka artysty wobec oglądającego przedmiotu). Dla ułatwienia rozważań nad kubizmem, zwykło się dzielić
jego dzieje na trzy fazy: cezannowska, zwaną także geometryczną, lub prekubistyczną, analityczną oraz syntetyczną.

I  FAZA-  PREKUBISTYCZNA-  1906-  1910-  wyszła  od  doświadczeń  Cezanna,  sprowadza  wszystko  do  kształtów
geometrycznych. Obraz będący manifestem to „Panny z Avinionu”- P.Picassa- uproszczone kształty, inspiracje sztuką
prymitywną,  murzyńską,  kolor  bardzo  ekspresyjny.  W  tym  okresie  powstają  martwe  natury  i  pejzaże.  Działa  także
George  Braquw-  płaszczyzny  zetknięte  krawędziami,  rezygnacja  z  ilustracji,  płasko  kładziony  kolor,  obiektywizacja
kształtu.

II  FAZA-  ANALITYCZNA-  1909-1912-  Charakterystyczną  dla  niej  stanie  się  decyzja  rozbicia  przedstawianego
przedmiotu na mnóstwo małych geometryzowanych płaszczyzn. Zabieg ten pozwala przedstawić jednocześnie różne
strony i aspekty tego samego obiektu.  Gama barwna staje się w tym czasie niezwykle wąska, opierając się w głównej
mierze  na  brązach i  szarościach.  Picasso  i  Braque  zaczynają  proponować  nowe  techniki  twórcze.  Braque  pierwszy
wprowadza motywy z użyciem trompe-l’oeil, drukowane litery, gwoździe. Jako pierwszy zaczyna się też posługiwać
szablonem do rysowania, a także grzebieniem do uzyskiwania falistych faktur. Pierwszy też stosuje w swych dziełach
imitacje  tapet,  boazerii  i  marmuru  a  do  farb  dodaje  piasku,  opiłków  żelaza  lub  drewnianych  wiórków. Decydującą
rolę  odegrały  też  papierowe  rzeźby,  które  co  prawda  nie  przetrwały  do  czasów  dzisiejszych,  ale  zainspirowały

Picassa. Picasso włączył do swych obrazów kawałków ceraty imitujący plecionkę, tworząc w ten sposób pierwszy
kolaż. Forma zdąża do abstrakcji, kolor monochromatyczny, przedmioty abstrakcyjne np. „Portugalczyk”.
Wynaleziono nowe techniki: colage ( kolaż)- realny przedmiot nabiera nowych znaczeń.

III  FAZA-  SYNTETYCZNA-  1912-1915-Kubizm  syntetyczny  był  reakcją  na  prawie  abstrakcyjne  formy  kubizmu
analitycznego.  Jednak  dopiero  teraz  naśladowanie  przedmiotu  zastąpiono  jego  syntetycznym  znakiem.  Zamiast
rozbijać  przedmioty  na  drobne  elementy,  ukazywano  je  w  sposób  jak  najbardziej  zredukowany,  bez  szczegółów,
oddając  nie  ich  wygląd,  lecz  istotę.  Sugerowano  przedmioty  uproszczonym  znakiem,  który  miał  tylko  zasadnicze
cechy  przedmiotu  rzeczywistego.  Przedmioty  i  postacie  zbudowane  były  z  dużych,  jednolitych,  wyraźnie
odznaczających  się  płaszczyzn,  wypełnionych  żywymi  barwami.  Charakterystyczne  dla  tej  fazy  są  także  kolaże.
Powstawały  one  przez  naklejanie  na  płótno  fragmentów  gazet,  tapet,  drewna  i  szkła.  Następuje  w  nich  zderzenie
dwóch  różnych  przestrzeni  i  rzeczywistości:  malarskiej  umownej,  i  przedmiotowej  -  zaczerpniętej  z  rzeczywistego
świata. Picasso montował również na płótnie trójwymiarowe konstrukcje z kartonu i drewna, tworząc w ten sposób
pierwsze  wypukłe  obrazy-rzeźby.  W  tym  momencie  kubizm  osiągnął  etap  odznaczający  się  upraszczającym,
syntetyzującym myśleniem, charakterystycznym dla sztuki XX wieku.  Przedmiot staje się symbolem, ulega scaleniu,
obraz mówi o tym co jest najważniejsze w przedmiocie.
Chociaż  nowatorskie  prace  Picassa  i  Braque'a,  nie  spotkały  się  z  aprobatą  społeczną,  to  jednak  szybko  znalazły
naśladowców  w  gronie  młodych  artystów,  żądnych  twórczego  działania  i  burzenia  starych  schematów.  W  okresie
analitycznym,  czyli  po  1909  roku,  nad  tymi  samymi  zagadnieniami  zaczęło  pracować  już  szersze  grono  artystów.
Należeli do nich Juan Gris. Robert Delaunay, następnie artyści z grupy "Section d'Or" (Złoty Podział) powstałej w 191
1 roku, w której działali m.in.:
Jean Metzinger, Albert Gleizes, Femand Leger, Francis Picabia oraz trzej bracia, Raymond Duchamp-Villon, Jacques
Villon  i  Marcel  Duchamp.  Wśród  artystów  ściśle  związanych  z  kubizmem  w  Paryżu  w  latach  1910  1914  znalazł  się
również Polak Louis Marcoussis, który w rzeczywistości nazywał się Ludwik Markus. Pochodził z Warszawy, a studia
skończył  w  krakowskiej  ASP.  Twórcy  ci,  występując  grupowo  jako  kubiści  na  oficjalnych  Salonach  Niezależnych,
przyczynili  się  do  rozpowszechnieni  kierunku.  Wśród  kubistów  z  grupy  "Sectio  d'Or"  zarysowały  się  odrębne
tendencje,  które  z  czasem  zrodziły  nowe  kierunki  artystyczne.  Część  z  nich  (na  przykład  Marcel  Duchamp),
zafascynowana współczesności i doświadczeniami filmu, równolegle do włoskich futurystów zaczęła się interesować
problemem przedstawiania ruchu na obrazie.
Wybuch I wojny światowej zakończył rozwój kubizmu. Dopiero wtedy jednakże zaczęły się ujawniać jego mniejsze lub
większe  wpływy.  Szczególnie  silnie  zainspirował  on  dwie  przeciwstaw    stawne  koncepcje  sztuki  .  Z  jednej  strony
uproszczenia  i  rozkład  przedmiotu  w  kubizmie  doprowadziły  stopniowo  do  powstania  abstrakcji  geometrycznej.  Z
drugiej zastosowanie w obrazach realnych przedmiotów zainspirowało sztukę dadaistów. Zgeometryzowanych form
kubistycznych  używali  włoscy  futuryści  dla  przedstawienia  ruchu  i  jego  dynamiki.  Kubizm  wpłynął  także  na
ekspresjonizm niemiecki, a w Rosji na tamtejszą prężną awangardę. Jeszcze większa liczba artystów wzięła z kubizmu
jedynie jego najbardziej zewnętrzną formę, dopatrując się istoty kierunku tylko w stylizacji geometrycznej. Zjawisko
to stało się szczególnie widoczne w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Kubizm zaznaczył się wyraźnie także
w  twórczości artystów polskich, takich jak  Tadeusz Makowski, Leon Chwistek, Andrzej  Pronaszko, Tytus Czyżewski,
Witkacy. W latach dwudziestych była bardzo popularna zarówno w Europie, jak i w Polsce sztuka dekoracyjna zwana
art  deco,  powstała  z  połączenia  motywów  klasycznych  i  1udowych  z  formami  kubistycznymi,  uznawanymi  za
nowoczesne.

Kubizm był jednym z najważniejszych kierunków artystycznych I połowy XX wieku. Rewolucjonizując ma-

larstwo będące początkiem jego nowej ery, stworzył podwaliny całej sztuki nowoczesnej.


KONCEPTUALIZM  (sztuka  pojęciowa)-  kierunek  w  sztuce  zapoczątkowany  w  2  poł.  lat  sześćdziesiątych  XX  w.  w
Stanach  Zjednoczonych,  rozwinięty  na  przełomie  lat  sześćdziesiątych  i  siedemdziesiątych;  istotną  cechą
konceptualizmu  jest  rezygnacja  z  wykonywania  przedmiotów  sztuki  w  tradycyjnym  znaczeniu  (  obrazów,  rzeźb,
rysunków) i ograniczenie twórczości jedynie do pomysłu (stąd konceptualizm często jest zaskakującym połączeniem
jakichś wyobrażeń, stworzeniem sytuacji wywołującej niespodziewane wrażenia i przeżycia u odbiorcy. Tworzywem
sztuki konceptualizmu jest czysta koncepcja, przekazywana przez artystę w formie komunikatu słownego, wykresu,
notatki , fotografii. Dzieło sztuki jako środek przekazu myślowego twórcy ulega wyeliminowaniu, gdyż zaciemnia ono
sens tego przekazu, stanowiąc przedmiot estetycznej kontemplacji odbiorcy.( Roman Opałka, Józef Kasuth- „krzesło”
pokazanie wszelkich zniszczeń krzesła składa się z przedziwnego krzesła-obiekt- drugim obiektem był tekst co to jest
krzesło trzecim obiektem było zdjęcie tego krzesła ;  Christo- pokazuje ważne budynki ; Smitshon- spirala  ; Walter de
Maria – ustawił na polu metalowe drągi i przyciągnął tym błyskawice podczas burzy )