STROJENIE ANTENY
http://www.piwnica.net/darek/inst_sta.htm
Jak zestroić antenę w sposób prawidłowy?
Potrzebujemy do tego reflektometru (tzw. SWR) i sztucznego
obciążenia (przykłady wykonania w dziale KONSTRUKCJE).
Rozpoczynamy od zestrojenia linii przesyłowej, czyli przewodu. Do
jednego końca kabla podłączamy sztuczne obciążenie a z drugiej
reflektometr i radio. Strojenie przeprowadzamy na środku pasma.
Wstępnie docinamy kabel do długości odpowiadającej nieparzystej
ilości ćwiartek fali razy współczynnik skrócenia (0,66 dla kabli z izolacją
polistyrenową: przykład: 3 razy 2,75[ćwiartka fali: 11m : 4 = 2,75] razy
0,66=5,445m) i dodajemy 30 centymetrów na docinanie. Ucinamy po 3
cm i po każdorazowym ucięciu kontrolujemy zestrojenie. W praktyce
SWR kabla nie powinien przekraczać 1,05. W miarę możliwości
zastosujmy gruby kabel gdyż ma on zazwyczaj dużo mniejsze tłumienie
niż kable cienkie. Poza tym jest on najczęściej podwójnie ekranowany,
co wpływa korzystnie na ilość emitowanych zakłóceń.
Krótko o tym jak zestroić antenę.
Biorąc pod uwagę, że linia przesyłowa została już zestrojona możemy
wziąć się za strojenie anteny. Najlepiej wykonać to w miejscu jej
zamontowania. Reflektometr podłączamy do anteny za pomocą kabla
pomiarowego. Kabel taki powinien mieć długość równą długości polowy
fali (lub jej krotności) razy współczynnik skrócenia zastosowanego
kabla. Typowo dla kabli z izolacją polistyrenową współczynnik ten
wynosi 0,66(kable typu WL, WD, RG, RK). Z drugiej strony
reflektometru podłączamy linię zasilającą i przystępujemy do strojenia.
Dokonujemy go na interesującym nas zakresie pasma. Ustawiamy
radio na pierwszym kanale wybranego zakresu i po przejściu na
nadawanie kalibrujemy miernik ustawiając wskazówkę na ostatniej
podziałce skali (najczęściej oznaczanej SET). Przełącznik w mierniku (
w zależności od posiadanego) powinien być ustawiony w pozycji FWD,
TEST. Po skalibrowaniu przełączamy miernik w pozycję REF, SWR i
odczytujemy wskazanie. Tą samą operację powtarzamy dla ostatniego
kanału interesującego nas zakresu. Obserwując wskazania możemy
stwierdzić czy antena jest za długa czy za krótka.
Jeśli na początku pasma SWR jest większy niż na końcu, oznacza to,
że antena jest za krótka. Jeśli na początku pasma SWR jest mniejszy
niż na końcu, oznacza to, że antena jest za długa.
Odpowiednio do tego należy antenę stroić przez skracanie lub
wydłużanie anteny. Najczęściej wykonuje się to stroikiem na końcu
anteny poprzez jego wsuwanie lub wysuwanie. Celowo nie podaję
innych sposobów strojenia gdyż zależy to indywidualnie od typu anteny
i należy odwołać się do jej instrukcji.
Oprócz metody, którą tu podaje często stosuje się drugą, która jest
zdecydowanie prostsza. Wystarczy do radia jak najkrótszym odcinkiem
przewodu podłączyć reflektometr i do niego linię zasilającą wraz z
anteną. Dalej należy przystąpić do strojenia jak w poprzednim
przykładzie. Choć sposób ten nie jest na pewno tak dobry jak poprzedni
to jest często stosowany z niezłym skutkiem. Na koniec należy
wspomnieć jeszcze, że całość fali stojącej powstającej w kablu na
skutek niedostrojenia wraca do radia i jest zamieniana w stopniu
końcowym w ciepło. Tak więc, jeśli obudowa radia parzy, to
reflektometr w dłoń i do pracy przy antenie.
Ogólnie należy stwierdzić, że SWR=1,2 jest wynikiem dobrym,
SWR=2,0 dostatecznym i możliwym do przyjęcia, SWR=3,0 może już
spowodować trwałe uszkodzenie nadajnika. Należy zawsze dążyć do
uzyskania jak najlepszego SWR!!!
Defender.
http://cb-radio.pl/phpBB/index.php
Nowy Tomyśl JO82BH
Zauważyłem, że wiele osób pyta o to, jak stroić antenę, czy to w ogóle
coś daje? Otóż, nic to nie daje, gdy antena jest nowa i sprawna, ale
niekiedy trafia się nam antena przerabiana lub niekompletna i wtedy nie
wiadomo, jaką długość powinien mieć promiennik?
Strojenie anteny fabrycznej jest możliwe w warunkach amatorskich pod
warunkiem, że mamy oryginalną nieprzerabianą cewkę w dobrym
stanie, lub do takiego stanu ją doprowadzimy. Jeżeli do strojenia
użyjemy popularnego przyrządu do określania różnicy impedancji, czyli
SWR-a (Standing Wave Ratio), to potrzebujemy dachu samochodu lub
odpowiedniego kawałka blachy o wymiarach minimum 1 metr
2
,
mocowania anteny umieszczonego dokładnie w środku tego obiektu,
radia CB o mocy 4 Wat, sprawnego SWR-a, kabla pomiarowego o
długości 3,62 metra lub wielokrotności tej długości, krótkiego kabla
pomiędzy radiem a SWR-em.
Ustawienie przyrządu:
Radio CB podłączyć do napięcia około 13,5V (12-15V), do radia
podłączyć kabel możliwie krótki (20cm) i do jego końca SWR, do
wyjścia antenowego SWR-a podłączyć kabel pomiarowy 3,62 metra lub
wielokrotność tej długości, kabel pomiarowy podłączyć do głowicy
anteny. Najlepiej użyć prostego przyrządu, aby zmniejszyć ryzyko złego
posługiwania się nim i nieprawidłowych odczytów. Prosty przyrząd ma
dwa przełączniki (Power i SWR) oraz (FWD i REF). Ustawiamy
pierwszy przełącznik w pozycję SWR a drugi w pozycję FWD,
naciskamy PTT (Push To Talk) czyli przycisk mikrofonowy, ustawiamy
pokrętłem SWR-a wskazówkę tak, aby była na końcu skali w miejscu
oznaczonym SET (kalibracja), przełączamy przełącznik z pozycji FWD
na pozycję REF i odczytujemy wartość niedopasowania, po odczycie
puszczamy przycisk PTT.
Uwaga:
czas pomiaru z naciśniętym przyciskiem PTT nie powinien
trwać dłużej niż 20 sekund, po czym należy dać 30 sekundową przerwę
na schłodzenie tranzystora mocy (to najgorszy przypadek, niektóre
radia wytrzymują dłużej, a inne nie, ale lepiej nie ryzykować), po drugie
ilość ciepła, które rozgrzewa tranzystor mocy zależy od wielkości SWR-
a, przy dużym niedopasowaniu > 3.0, Tranzystor bardzo mocno się
nagrzewa i należy szybko i sprawnie sprawdzać odczyt. Każda antena
ma pewien zakres minimum SWR, długie anteny mają ten zakres
szerszy, a krótkie znacznie węższy.
Antena idealna powinna mieć najniższy SWR na środku pasma, czyli
na kanale 20-dziestym, w miarę oddalania się od środka pasma, SWR
będzie rosnąć uzyskując największe, czyli najgorsze wyniki na
kanałach 1 i 40.
JAK STROIĆ PRZYPADKOWĄ ANTENĘ?
Mamy jakąś cewkę i promiennik, montujemy to razem, podłączamy tak
samo jak w zestawie pomiarowym.
Każdy pomiar należy skalibrować! Przy zmianie kanału bezwzględnie
wskazówka na set w mierniku SWR.
Kanał 1 SWR = 1,9
Kanał 40 SWR = 2,1
Co to oznacza? Oznacza to, że promiennik jest za długi.
Przycinamy po centymetrze i z powrotem mierzymy w takich samych
niezmiennych warunkach, nie wolno zmieniać pochyłu kąta anteny! Po
kilku lub bardzo wielu przycięciach i pomiarach uzyskujemy SWR, który
jest najniższy na 20 kanale i rośnie na krańcach.
Uwaga! Nie uciąć za dużo - wymaga cierpliwości.
Kanał 1 SWR = 2,1
Kanał 40 SWR = 1,9
To niedobrze, promiennik anteny jest za krótki!
Trzeba kupić bardzo długi i powoli go skracać tak jak opisałem
wcześniej. Dlaczego nie piszę ile antena powinna mieć SWR-a?
Dlatego że każda antena ma inny SWR minimalny, długie anteny mają
przeważnie niższy SWR minimalny a krótsze wyższy. Jest już dobrze,
gdy SWR jest mniejszy od 2,0. Gdy jest 1.5, to już jest doskonale. A
gdy mniej to nasza instalacja jest prawie idealna.
SWR należy mierzyć tylko na kanale 20, to tu jego wartość powinna
być najniższa (ogromny ideał).
Nie należy się przejmować, gdy SWR na kanale 20 jest = 1,3 a na
kanale 1 lub 40 = 2,5, to normalne zjawisko. Powyższe wyniki są
oczywiste dla anten zamocowanych prawidłowo, czyli tak jak pisałem
wcześniej a do tego w odległości 5,5 metra od anteny nie powinny
znajdować się żadne metalowe elementy na długości całej anteny i
powyżej!
Jeśli nie jesteśmy w stanie spełnić tych warunków to SWR zmierzony
nawet bardzo sprawnej i nowej anteny będzie wysoki
I nie należy jej stroić w takich warunkach - spowoduje to jej rozstrojenie
pomimo polepszenia się (zmniejszenia) wyniku SWR!
Anteny mocowane nieprawidłowo (lusterka samochodowe, owiewki,
narożniki dachu, za lub z boku kabiny, pod przykrywami itp.) będą
zawsze miały wysoki lub bardzo wysoki SWR! Nie należy ich skracać
(stroić) pomimo polepszania się SWR. Co do tranzystorów mocy w
radiach CB to psują się one też przypadkowo i nie należy za to winić od
razu złej anteny, to zwykłe zużycie, czasem wada elementu lub
przegrzanie(Ci, co gadają za dużo).
Uwaga:
miniaturowe anteny typu Midland 18-244, Super Mini, Florida,
New York itp.(szczególnie magnesówki) pracują z wysokim
niedopasowaniem(SWR),mimo tego nie należy ich regulować za
pomocą skracania czy wydłużania promiennika - doprowadzi to do
pogorszenia ich działania. Można zmieniać długość kabla lub
zastosować matcher, długość kabla i matcher zmieniają tylko SWR nie
mając wpływu na częstotliwość rezonansową anteny, ale oba
rozwiązania nie wpływają na jakość działania anteny, gdy kabel jest
krótki (mniejszy lub równy 2,7 metra).