http://bunt.com.pl/buntmlodychduchem/1675/Cmentarze-na-Zmudzi--

Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień
ustawienia swojej przeglądarki.

ZAMKNIJ

Jan Skłodowski, „Cmentarze na Żmudzi. Polskie

ślady przeszłości obojga narodów”. Wydano

nakładem: Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa

Narodowego, Departament Dziedzictwa

Kulturowego, Warszawa 2013. stron 414, kreda.

Żmudź – ostatnia kraina w Europie, która

przyjęła chrześcijaństwo (w 1413 r.),

historycznie ciekawa, chlubiąca się dwoma

wiekami oporu wobec Krzyżaków, ciesząca się w Rzeczpospolitej Obojga Narodów pewną

odrębnością jako Księstwo Żmudzkie (łac. Ducatus Samogitiae). Ale też bajkowa kraina

uwodząca nas brzmieniem miejscowości: Opitołoki, Lale, Szyłele, Szweksznie, Ejragoła,

Dżunginiany, kusząca rzekami o tajemniczych imionach: Bobrunga, Dubissa, Niewiaża,

Wardawa, Wyrwita, przypominająca miejsca z kart powieści Sienkiewicza: Pacunele,

Wołmontowicze, dworek Oleńki Billewiczówny w Wodoktach czy śmierć Janusza Radziwiłła w

Kiejdanach.

Autor, Jan Skłodowski, poświęcił Żmudzi kilka lat, przemierzając jej bezdroża i

dokumentując nagrobki z polskimi inskrypcjami na cmentarzach, w kościołach i kryptach.

Badania terenowe rozpoczął w 2006 r, a zakończył w 2013 r. Złożyło się na nie około 30

wyjazdów, jak wskazują zdjęcia w różnych porach roku: na fotografiach widzimy cmentarze w

porze wiosennej, krajobrazy przed burzą, rozświetlone lampkami podczas listopadowych świąt

czy nagrobki w śnieżnej szacie.

Badacz przemierzył tysiące kilometrów, często polnymi drogami a nawet ścieżkami,

docierając do miejsc, których często nie znajdziemy w przewodnikach. W 156 miejscowościach

na 211 cmentarzach zinwentaryzował około 2 tysięcy nagrobków z polskimi inskrypcjami.

Prace były prowadzone w ramach programu inwentaryzacyjnego Ministerstwa Kultury i

Dziedzictwa Narodowego.

Dzięki mrówczej pracy inwentaryzacyjnej otrzymujemy przepiękny album.

Zinwentaryzowane nagrobki są interesujące nie tylko pod względem historycznym, ale i

artystycznym: widzimy dużej urody rzeźby nagrobne, misternie kute żelazne krzyże czy

ogrodzenia grobów, przepiękne liternictwo; także sama treść rymowanych inskrypcji

nagrobnych warta jest uwiecznienia. Autor dokumentuje także pracownie kamieniarskie,

odlewnie żeliwne, sygnatury rzeźbiarzy pomników nagrobnych. Oprócz tego mamy zdjęcia

pełnych uroku bram cmentarnych, kamiennych murków, kaplic rodowych. Wiele nagrobków ze

względu na walory historyczne i artystyczne powinno być objętych opieką konserwatorską,

zwłaszcza, że część metalowych krzyży czy ogrodzeń wciąż jest przedmiotem rabunku.

Album poprzedza krótki zarys dziejów Żmudzi; na końcu zamieszczono indeks miejscowości, w

których znajdują się cmentarze, i udokumentowane nazwiska z ujednoliconymi datami urodzin

i śmierci. Jeszcze jedną zaletą książki jest dwujęzyczność — wszystkie teksty zostały

przetłumaczone na litewski.

Cmentarze na Żmudzi -

album Jana

Skłodowskiego

Autor: Jan Sklodowski

13-03-2014

Zbrodnie nacjonalistów

ukraińskich na

Polakach 1939-1945

Od dnia 21-09-2006

LICZNIK ODWIEDZIN:

Dzisiaj:74

W tym

miesiącu:

3081

W tym roku:39042

Ogólnie:166168

Jan Skłodowski jest doktorem nauk humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego, członkiem

Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Towarzystwa Karpackiego i Związku Polskich Artystów

Fotografików.

Praca pionierska, która nie tylko może służyć jako źródło historyczne, ale też jako przewodnik

dla miłośników tajemniczej i w Polsce mało znanej krainy, która rozciąga się tuż za naszą

północno-wschodnią granicą.

(dg)

Jan Skłodowski, „Cmentarze na Żmudzi. Polskie ślady przeszłości obojga narodów”. Wydano

nakładem: Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Departament Dziedzictwa

Kulturowego, Warszawa 2013. stron 414, kreda.

Drukuj

Page 2 of 2

Cmentarze na Żmudzi - album Jana Skłodowskiego

2016-10-26

http://bunt.com.pl/buntmlodychduchem/1675/Cmentarze-na-Zmudzi---album-Jana-Sk...