background image

Audyt w jednostkach sektora finansów 
publicznych 

opracowanie: dr Ewa Gońda

1

dr Ewa Gońda

Audyt w jednostkach sektora finansów 

publicznych

Wykład 2
Ramy prawne i organizacja audytu wewnętrznego 

w jednostkach sektora finansów publicznych w Polsce

2

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych 
(Dz.U. nr 157, poz. 1240 ze zm.)

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 1 lutego 2010 r. 
w sprawie przeprowadzania i dokumentowania audytu 
wewnętrznego (Dz.U. nr 21, poz. 108)

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2009 r. 
w sprawie komitetu audytu (Dz.U. nr 226, poz. 1826)

Komunikat nr 4 Ministra Finansów z dnia 20 maja 2011 r.
w sprawie standardów audytu wewnętrznego w jednostkach 
sektora finansów publicznych (Dz.Urz. MF nr 5, poz. 23 )

Ramy prawne audytu wewnętrznego w jsfp

background image

Audyt w jednostkach sektora finansów 
publicznych 

opracowanie: dr Ewa Gońda

2

3

Kodeks etyki Instytutu Audytorów Wewnętrznych (IIA)

Pozosta

ł

e regulacje audytu wewnętrznego 

w jsfp

Komunikat nr 16/2006 Ministra Finansów z dnia 18 lipca 2006 r. 
w sprawie og

ł

oszenia „Kodeksu etyki audytora wewnętrznego w 

jednostkach sektora finansów publicznych” i „Karty audytu 
wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych” (Dz. 
Urz. MF nr 9, poz. 70)

Karta audytu wewnętrznego 

4

Organizacja audytu wewnętrznego w jsfp

Dwa zasadnicze poziomy organizacji audytu wewnętrznego:
 poziom centralny 
 poziom jednostek systemu finansów publicznych. 

background image

Audyt w jednostkach sektora finansów 
publicznych 

opracowanie: dr Ewa Gońda

3

5

Organizacja audytu wewnętrznego na poziomie 

centralnym

Departament Audytu Sektora Finansów Publicznych 

Minister Finansów

1) zlecanie przeprowadzenia audytu wewnętrznego, z 
wy

ł

ączeniem niektórych jednostek oraz jednostek 

samorządu terytorialnego;
2) ocena audytu wewnętrznego, z wy

ł

ączeniem niektórych 

jednostek oraz jednostek samorządu terytorialnego;
3) upowszechnianie standardów audytu wewnętrznego,
4) wydawanie wytycznych;
5) wspó

ł

praca z krajowymi i zagranicznymi organizacjami;

6) wspó

ł

praca z komitetami audytu.

Źród

ł

o: opracowanie w

ł

asne na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, DzU nr 157 poz. 1240, ze zm., art. 292.

6

Komórka audytu 
wewnętrznego 
(KAW)

audytor

Kierownik KAW

Kierownik jednostki

Komitet audytu 

(w ministerstwach)

Organizacja audytu wewnętrznego na poziomie jsfp

Źród

ł

o: opracowanie w

ł

asne na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, DzU nr 157 poz. 

1240, ze zm., art. 292.

audytor

audytor

audytor

background image

Audyt w jednostkach sektora finansów 
publicznych 

opracowanie: dr Ewa Gońda

4

7

Kierownik jednostki

Zadania kierownika jednostki w zakresie 
audytu wewnętrznego

•utworzenie i koordynacja dzia

ł

alności 

KAW
•uczestnictwo w przygotowaniu planu 
audytu
•wystawianie upoważnień do 
przeprowadzenia audytu
•podejmowanie dzia

ł

ań na podstawie 

sprawozdania z przeprowadzenia 
audytu

8

Art. 282 ustawy o fp z 2009 r.:

Kierownik jednostki, a w urzędzie administracji rządowej, 
w  którym  tworzy  się stanowisko  dyrektora  generalnego 
urzędu 

-

dyrektor 

generalny, 

zapewnia 

warunki 

niezbędne  do  niezaleŜnego,  obiektywnego  i  efektywnego 
prowadzenia  audytu  wewnętrznego,  w  tym  zapewnia 
organizacyjną odrębność komórki  audytu  wewnętrznego 
oraz  ciągłość

prowadzenia  audytu  wewnętrznego  w 

jednostce (ust. 1). 

background image

Audyt w jednostkach sektora finansów 
publicznych 

opracowanie: dr Ewa Gońda

5

9

Wymogi dotyczące osoby audytora 
wewnętrznego

obywatelstwo państwa cz

ł

onkowskiego Unii 

Europejskiej lub innego państwa, którego obywatelom 
przys

ł

uguje prawo podjęcia zatrudnienia na terytorium 

RP 

pe

ł

na zdolność do czynności prawnych oraz 

korzystanie z pe

ł

ni praw publicznych

niekaralność za umyślne przestępstwo lub umyślne 
przestępstwo skarbowe 

wyższe wykszta

ł

cenie 

kwalifikacje do przeprowadzania audytu 
wewnętrznego

10

– jeden z certyfikatów: 

Certified Internal Auditor (CIA), 
Certified Government Auditing Professional
(CGAP), 
Certified Information Systems Auditor (CISA), 
Association of Chartered Certified Accountants
(ACCA), 
Certified Fraud Examiner (CFE), 
Certification in Control Self Assessment (CCSA), 
Certified Financial Services Auditor (CFSA) 
Chartered Financial Analyst (CFA)

– z

ł

ożony w latach 2003–2006, z wynikiem pozytywnym, 

egzamin na audytora wewnętrznego przed Komisją
Egzaminacyjną powo

ł

aną przez Ministra Finansów, 

– uprawnienia bieg

ł

ego rewidenta, 

– dwuletnia praktyka w zakresie audytu wewnętrznego 
i dyplom ukończenia studiów podyplomowych 
w zakresie audytu wewnętrznego. 

Rodzaje kwalifikacji do przeprowadzania 
audytu wewnętrznego

background image

Audyt w jednostkach sektora finansów 
publicznych 

opracowanie: dr Ewa Gońda

6

11

Tworzenie planu wieloletniego,

Tworzenie planu rocznego,

Wykonywanie programu zadania audytowego,

Sporządzanie sprawozdań z wykonywania zadań audytowych,

Wykonywanie sprawozdań z realizacji planu rocznego,

Dokumentowanie  wszystkich  istotnych  czynności  realizowanych 
podczas zadania audytowego,

Monitorowanie wdroŜenia zaleceń.

Zadania audytora wewnętrznego

12

Audytor  wewnętrzny  ma  prawo  wstępu  do  pomieszczeń jednostki 
oraz  wglądu  do  wszelkich  dokumentów,  informacji  i  danych  oraz  do 
innych  materiałów  związanych  z  funkcjonowaniem  jednostki,  w  tym 
utrwalonych  na  elektronicznych  nośnikach  danych,  jak  równieŜ do 
sporządzania ich kopii, odpisów, wyciągów, zestawień lub wydruków, z 
zachowaniem przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej. 

Pracownicy jednostki są obowiązani udzielać informacji i wyjaśnień, a 
takŜe sporządzać i potwierdzać kopie, odpisy, wyciągi lub zestawienia.

background image

Audyt w jednostkach sektora finansów 
publicznych 

opracowanie: dr Ewa Gońda

7

13

planowane 

dochody 

lub wydatki

państwowe jednostki 
budżetowe 

planowane 

przychody 

lub 

koszty

•uczelnie publiczne
•samodzielne publiczne 
zak

ł

ady opieki zdrowotnej, 

które nie zosta

ł

y utworzone 

przez jednostki samorządu 
terytorialnego
•agencje wykonawcze
•państwowe fundusze 
celowe 

planowane 

dochody 

i przychody 

lub 

wydatki 

i rozchody

jednostki samorządu 
terytorialnego

<

 1

0

0

 m

ln

 z

ł

Dopuszczalność prowadzenia audytu 
wewnętrznego przez us

ł

ugodawcę

lub

Z

a

tr

u

d

n

ie

n

ie

 <

 

2

0

0

 o

s

ó

b

14

1) osoba fizyczna, 
2) osoba fizyczna prowadząca dzia

ł

alność

gospodarczą, 
3) spó

ł

ka cywilna, spó

ł

ka jawna, spó

ł

ka 

partnerska, spó

ł

ka komandytowa, spó

ł

ka 

komandytowo-akcyjna lub osoba prawna, 
która zatrudnia do prowadzenia audytu 
wewnętrznego w jednostce osoby,

pod warunkiem, że osoby te spe

ł

niają

wymagania określone dla audytora 
wewnętrznego.

Podmioty uprawnione do przeprowadzenia audytu 
wewnętrznego w charakterze us

ł

ugodawcy

background image

Audyt w jednostkach sektora finansów 
publicznych 

opracowanie: dr Ewa Gońda

8

15

Jednostki sfp korzystające z usług audytora 
usługodawcy w latach 2010-2011 (badana 
próba)

Źródło: MF, DASFP, 2012, Prowadzenie audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych przez 
usługodawcę
, Warszawa, s. 11. 

16

Status prawny usługodawców w latach 2010-
2011 (badana próba)

Źródło: MF, DASFP, 2012, Prowadzenie audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych przez 
usługodawcę
, Warszawa, s. 12. 

background image

Audyt w jednostkach sektora finansów 
publicznych 

opracowanie: dr Ewa Gońda

9

17

Średnia liczba jsfp obsługiwanych przez 
usługodawcę w latach 2010-2011 (badana 
próba)

Źródło: MF, DASFP, 2012, 
Prowadzenie audytu wewnętrznego 
w jednostkach sektora finansów 
publicznych przez usługodawcę

Warszawa, s. 14. 

18

Kwalifikacje zawodowe usługodawców 
w latach 2010-2011 (badana próba)

Źródło: MF, DASFP, 2012, Prowadzenie audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych przez 
usługodawcę
, Warszawa, s. 15. 

background image

Audyt w jednostkach sektora finansów 
publicznych 

opracowanie: dr Ewa Gońda

10

19

Komórka audytu 
wewnętrznego 
(KAW)

audytor

Kierownik KAW

Kierownik jednostki

Komitet audytu 

(w ministerstwach)

Organizacja audytu wewnętrznego na poziomie jsfp

Źród

ł

o: opracowanie w

ł

asne na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, DzU nr 157 poz. 

1240, ze zm., art. 292.

audytor

audytor

audytor

20

Zadania komitetu audytu

Cel: doradztwo na rzecz ministra kierującego dzia

ł

em w zakresie 

zapewnienia funkcjonowania adekwatnej, skutecznej i efektywnej 

kontroli zarządczej oraz skutecznego audytu wewnętrznego  

Komitet audytu

● sygnalizowanie istotnych ryzyk,
● sygnalizowanie istotnych s

ł

abości kontroli zarządczej oraz 

proponowanie jej usprawnień,
● wyznaczanie priorytetów do rocznych i strategicznych planów 
audytu wewnętrznego,
● przegląd istotnych wyników audytu wewnętrznego oraz 
monitorowanie ich wdrożenia,
● przegląd sprawozdań z wykonania planu audytu wewnętrznego oraz 
z oceny kontroli zarządczej,
● monitorowanie efektywności pracy audytu wewnętrznego – w tym 
przeglądanie wyników wewnętrznych i zewnętrznych ocen pracy 
audytu wewnętrznego,
● wyrażenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy oraz zmianę
warunków p

ł

acy i pracy kierowników komórek audytu wewnętrznego.

Źród

ł

o: opracowanie w

ł

asne na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, DzU nr 157 poz. 1240, ze zm., art. 289.

background image

Audyt w jednostkach sektora finansów 
publicznych 

opracowanie: dr Ewa Gońda

11

21

W skład komitetu audytu wchodzi nie mniej niŜ 3 członków, 
w tym:

wskazana przez ministra osoba w randze sekretarza lub 
podsekretarza stanu jako przewodniczący komitetu,

co najmniej 2 osoby, niebędące pracownikami ministerstwa 
lub jednostek w dziale, zwane dalej "członkami niezaleŜnymi".