Choroby wewnętrzne koni

Wykład 10

OCHWAT

Definicja

• ochwat kopyta to choroba wieloczynnikowa, w której dochodzi do stanu zapalnego, i w przypadkach niekorzystnych, do martwicy skórno-naskórkowego aparatu nośnego kości kopytowej

• przy ochwacie ostrym choroba dotyczy zazwyczaj obu przednich kończyn

Przyczyny

• ochwat endotoksyczny

  • choroby zakaźne (w tym przewodu pokarmowego) schorzenia poporodowe (zatrzymania łożyska) salmonelloza (przebiegająca z endotoksemią)

• ochwat żywieniowy

  • nadmierna podaż węglowodanów przy żywieniu zbożami bogatymi we fruktozę

• ochwat hormonalny

  • przy zespole Cushinga koni

• ochwat przeciążeniowy

  • kompresja naczyń krwionośnych

Patogeneza

• kość kopytowa jest otoczona przez aparat zawieszający

• utrzymywana jest przez przeciwstawnie działające ścięgna prostownika wspólnego oraz zginacza głębokiego

• warstwa wewnętrzna puszki kopytowej składa się z listewek (blaszek) rogotwórczych łącząc puszkę rogową z tworzywem

• tworzywo: warstwa listewkowa, naczyniowa, podskórna

• teoria skurczu naczyniowego

  • mediatory naczynioaktywne powodują niedokrwienie układu włośniczkowego

  • krew tętnicza prekierowywana jest do układu żylnego przez anastomozy

• teoria metaloproteinaz macierzy

  • metaloproteinazy regulują procesy tworzenia i przebudowy blaszek tzw błony podstawnej łączącej naskórek ze skórą właściwą kopyta

  • aktywacja tych enzymów przez endotoksyny doprowadza do rozdzielenia połączeń skórno-naskórkowych

  • przypomina to zdejmowanie rękawiczki (puszka kopytowa) z dłoni (tworzywo kopytowe)

• obniżenie kości kopytowej (zagłębienia w skórze powyżej koronki) powoduje zatrzymanie przepływu krwi

• dochodzi do agregacji erytrocytów

• ucisk naczyń włosowatych w blaszkach tworzywa i powstawanie obrzęków

• tworzenie zakrzepów w naczyniach żylnych

• zwiększony opór zawłośniczkowy

• wzmożenie tętna na tętnicach śródręcza

Ochwat metaboliczno-hormonalny

• Zespół Cushinga: większa oporność na insulinę

• niedobory energetyczne doprowadzają do rozluźnienia połączeń skórno-naskórkowych kopyta

Ochwat przewlekły

• w postaci łagodnej

  • przekrwienie grzbietowej ściany powoduje nasiloną produkcję rogu

  • powstają pierścienie ochwatowe

• w postaci ciężkiej

  • zerwanie aparatu zawieszającego i narastanie nowego – powstaje róg bliznowy

Objawy kliniczne – ochwat ostry

• 12-18 godzin po spożyciu zboża lub paszy treściwej lub świeżej trawy

• zwiększona częstość tętna i oddechów

• silne poty

• drżenia mięśniowe

• niekiedy biegunka

• wzrost ciepłoty wewnętrznej ciała przy zapaleniu macicy u klaczy

Ocena stopnia kulawizny w ochwacie – skala Obela

• I* - naprzemienne odbarczanie kończyn piersiowych ( dreptanie)

• II* - nasilona kulawizna – porusza się z własnej woli, można mu podnieść kończyny

• III* - porusza się tylko przy zastosowaniu przymusu, nie daje sobie podnieść kończyn

• IV* - koń nie porusza się, „stoi jak przyrośnięty”

Leczenie ochwatu ostrego

• Upust krwi (2litry na 100 kg mc) cel: wypłukanie toksyn i mediatorów, likwidacja obrzęku tkanki śródmiąższowej

• po upuście krwi można uzupełnić krążącą krew roztworem DEXTRANU

• kopyta objęte chorobą chłodzimy (mieszanina wody i kostek lodu) pierwsze 72 godziny

• Acepromazyna – 0,02-0,06 mg/kg mc

  • obniżenie ciśnienia krwi i uspokojenie zwierzęcia

• NLPZ: fenylbutazon – 2,2 mg/kg mc, fluniksyna (Finadyna) 1,1 mg/kg mc iv

• Heparyna, 100 jm/kg mc 2xDziennie, iv, sc

  • zapobieganie powstawania mikrozakrzepów

Zasady podkuwania w ochwacie