ALDOUS HUXLEY

„Nowy Wspaniały Świat”

(Przełożył: Bogdan Baran)

ROZDZIAŁ PIERWSZY

Przysadzisty szary budynek o zaledwie trzydziestu czterech piętrach. Nad głównym

wejściem napis:„Ośrodek Rozrodu i Warunkowania w Londynie Centralnym”,na tablicy zaś

wyryte hasło Republiki Świata:„Wspólność, Identyczność, Stabilność”.

Okna ogromnej sali na parterze wychodziły na północ. Zimny(pomimo pełni lata za

szybami, pomimo tropikalnego upału we wnętrzu sali),ostry i przenikliwy blask zaglądał w okna,

chciwie poszukując jakiegoś kształtu obleczonego w tkaninę,jakiejś bladej gęsiej skórki akademika,

lecz znajdował tylko szkło,nikiel i matowo lśniącą porcelanę laboratoryjną Chłód natrafiał na

chłód. Okrycia robocze pracowników były białe,dłonie w gumowych rękawiczkach trupiobladej

barwy. Światło- lodowate,martwe,upiorne. Tylko z żółtych rurek mikroskopów czerpało ono nieco

substancji bogatej i żywej,kładąc się na polerowanych rurkach niczym smakowite płaty masła

ułożone rzędami wzdłuż stanowisk roboczych.

- A to- powiedział dyrektor otwierając drzwi- jest dział zapładniania.

Gdy dyrektor „Rozrodu i Warunkowania”wkraczał do sali, trzystu zapładniaczy pochylało

się nad przyrządami wstrzymując dech i w pełnym zaabsorbowania skupieniu z rzadka wydając

bezwiedny gwizd lub pomruk.Grupa nowoprzybyłych studentów,bardzo młodych,różowiutkich

żółtodziobów,z pokorą dreptała nerwowo za dyrektorem. Każdy z nich trzymał kajet,w którym

desperacko bazgrał, gdy tylko wielki człowiek raczył przemówić. Z pierwszej ręki.Tobyłrzadki

przywilej. Dyrektor„Rozrodu i Warunkowania”na Londyn Centralny zawsze dbało to,by

osobiście oprowadzać swych nowych praktykantów po poszczególnych działach.

- To tak żeby dać ogólne pojęcie- wyjaśniał im.Bo aby rozumnie pracować,jakieś ogólne

pojęcier zecz jasna mieć muszą- choć możliwie najmniejsze,jeśli mają być dobrymi i szczęśliwymi

członkami społeczeństwa. Wiedza o szczegółach bowiem,jak każdy wie, przydaje cnóti

szczęśliwości, wiedza ogólna zaś to dla umysłu zło konieczne. Nie filozofowie, lecz pracowite

mrówki i zbieracze znaczków tworzą kręgosłup społeczny.

- Jutro- zwykł dodawać uśmiechając się uprzejmie,acz z odrobiną surowości-

zabierzecie się do poważnej pracy.Nie będziecie mieć czasu na rzeczy ogólne.

Póki co jednak...

Póki co obowiązywał przywilej. Z pierwszej ręki do kajetu. Chłopcy smarowali jak

szaleni.

Wysoki, raczej chudy, wyprostowany dyrektor zmierzał w głąb sali. Miał długą dolną

szczękę, zęby nieco wystające, ledwo zakryte, gdy nie mówił, przez pełne,kunsztownie wygięte

wargi. Stary,młody?Trzydzieści?Pięćdziesiąt pięć?Trudno było określić. Zresztą nie miałoto

znaczenia;w ów czas nieustającej stabilności,A.F.632, nikomu nawet nie przyszłoby do głowy

pytać o wiek.

- Wyjdę od punktu wyjścia- powiedział dyrektorRiW,a co bardziej gorliwi

studenci utrwalili jego zamiar w kajetach:Wyjśćod punktu wyjścia. -To- machnął ręką- są

inkubatory.- A otwierając odosobnione drzwi,pokazał im szeregi półek zapełnionych

ponumerowanymi probówkami.

- Tygodniowy zapasj aj.Trzymany- wyjaśnił- w temperaturze krwi. Męskie gamety- tu

otworzył inne drzwi- muszą być przechowywane w temperaturze trzydziestu pięciustopni,nie

trzydziestu siedmiu. Temperatura krwi sterylizuje. Barany zamknięte w termogenie nie poczynają

jagniąt.

Wsparty o inkubatory podawał studentom (aołówkigryzmoliłyzpośpiechem)krótkiopis

nowoczesnegoprocesuzapładniania;najpierwpowiedział,rzeczjasna,o jegochirurgicznymetapie

wstępnym:o„zabiegu,któremupoddajemysię chętniedladobraSpołeczeństwa,niemówiącjużo

gratyfikacjiw wysokościpółrocznejpensji”.Następnieomówiłzwięźle technikęutrzymywania

wyodrębnionegojajnikaprzyżyciui zapewnieniajegofunkcjonowania.Potemprzeszedłdopodania

optymalnejtemperaturys,topniazasolenia,kleistości,wspomniało naturzepłynu,w którym

przechowujesię wyodrębnionedojrzałejaja;prowadzącswychpodopiecznychdostanowisk

roboczychpokazałim,jaksię ów płynwydobywaz probówki;jaksię go kroplapokropli

wprowadzanaspecjalnieogrzaneszkiełkamikroskopowe;jaksię zawartew nimjajatestujeco do

odchyleń,przeliczai przenosidoporowategopojemnika;jak(tuzademonstrowałprzebiegtej

czynności)pojemników zostajezanurzonyw ciepłymroztworzeze swobodniepływającymi

plemnikami- tupodkreślił,że najmniejszestężeniemożewynosićstotysięcynacentymetr

sześcienny;jak,podziesięciuminutach,zbiornikzostajewyjętyz płynu,ajegozawartośćponownie

przebadana;jakw przypadku,gdyktóreśz jajpozostałoniezapłodnione,zanurzasię jeponownie,a

potemw raziepotrzebyrazjeszcze;jakzapłodnionejajawracajądoinkubatorów,gdziealfyi bety

pozostająażdozakończeniabutlacji,gdytymczasemgammy,deltyi epsilonywydobywasię po

trzydziestusześciugodzinachi poddajeprocesowiBokanowskiego.

- ProcesowiBokanowskiego- powtórzyłdyrektor,astudencipodkreśliliw swychmałych

kajetach.Jednojajo,jedenembrion,jedenosobnikdorosły-procesnormalny.

Jednakżejajozbokanowizowanebędziepączkować,mnożyćsię, dzielić.Odośmiudo

dziewięćdziesięciusześciupączków,akażdypączekrozwiniesię w doskonaleukształtowany

embrion,każdyembrionw pełnegoosobnikadorosłego.Takiż w miejscejednegoczłowiekabędzie

powstawałodziewięćdziesięciusześciu.Postęp.

- Wzasadzie- podsumowałdyrektorRiW- bokanowizacjapoleganaciąguingerencji

zatrzymującychrozwój.Stopujemynormalnyrozrosti, paradoks,nieprawdaż,jajoreaguje

pączkowaniem.

Reaguje pączkowaniem.Ołówkipracowałyzaciekle.Wskazałpalcem.Spoczywającyna

sunącejżółwimtempemtaśmiepojemnikz probówkamizniknąłw dużymmetalowympudle;

wynurzałsię następny.Maszynycichopomrukiwały.Przejścieprobówektrwaosiemminut,

poinformował.OsiemminuttwardychpromieniRoentgenajajowytrzymujez najwyższymtrudem.

Niektóreginą;spośródpozostałychtenajmniejwrażliwedzieląsię napół;większośćdajepocztery

pączki,niektóreosiem.Wszystkiewracajądoinkubatorów,gdziepączkizaczynająsię rozwijać;po

dwóchdniachoziębiasię jenaglei w tensposóbzatrzymujeichrozwój.Dwa,cztery,osiem...

pączkireagujądalszympączkowaniem,poczympoddawanesąniemalcałkowitemuzatruciu

alkoholem;w efekciepęczniejądaleji popączkowaniu- pączekz pączkapączka-mogądalej

rozwijaćsię w spokoju,jakoże dalszehamowaniew zasadzieprowadziłobyjużdoichuśmiercenia.

Wciągutegoczasupierwotnejajomogłozapoczątkowaćodośmiudodziewięćdziesięciusześciu

embrionów- niezwykłe,przyznacie,udoskonalenienatury.Identycznebliźniaki- aleniejakieśtam

dwojaczkiczy trojaczkidawnejepokiżyworodności,kiedytojajadzieliłysię akcydentalnie;

obecniemożemymiećbliźniątcałetuziny.Wobfitości.

- Wobfitości- powtórzyłdyrektori rozłożyłramiona,jakbyrozdawałtępłodność.- W

obfitości.

Jednakżektóryśze studentówzadałw swejgłupociepytanie,w czymtukorzyść.

- Mójdrogichłopcze- dyrektorgwałtownieodwróciłsię kuniemu.- Czyżtynie

dostrzegasz?Czyniedostrzegasz?Uniósłdłoń;twarzmiałauroczystywyraz:-Proces

Bokanowskiegotojedenz podstawowychczynnikówstabilnościspołecznej!

Podstawowych czynników stabilności społecznej.

Standaryzacjamężczyzni kobiet;identyczneosobniki.Całaniewielkawytwórnia

obsadzonapersonelemz jednegozbokanowizowanegojaja.

- Dziewięćdziesiątsześć identycznychosóbprzydziewięćdziesięciusześciuidentycznych

maszynach!- Głosażdrżałradosnymuniesieniem.- Terazpanujemynadsytuacją.Porazpierwszy

w dziejach.- Przytoczyłhasłoplanetarne:„Wspólność,Identyczność,Stabilność”.Naprawdę

wielkiesłowa.

- Gdybyśmyumielibokanowizowaćbezograniczeń,całyproblembyłbyrozwiązany.

Rozwiązanyprzezstandartyzowanegammy,identycznedelty,jednoliteepsilony.Miliony

jednakowychbliźniaków.Zasadaprodukcjimasowejwreszciezastosowanaw odniesieniudo

biologii.

- Niestetyjednak- dyrektorpotrząsnąłgłową- bokanowizowaćbezograniczeńniemożemy.

Granicąwydajesię dziewięćdziesiątsześć, wysokąśredniąsiedemdziesiątdwa.Najlepszą

(niestetyniedoskonałą)rzeczą,jakąmożnabyłozrobić,towytwarzaćz danegojajnikai gamet

danegosamcamożliwienajwiększegrupybliźniaków.A naweti tobyłotrudne.

- Wprzyrodziebowiemdwieściejajdojrzewaprzezlattrzydzieści.Jednakżenasinteresuje

ustabilizowaniepopulacjijużobecnie,tui teraz.Zparybliźniątraznaćwierćwiekużadenpożytek.

Oczywiście,pożytekżaden.JednakżetechnikaPodsnapaniezmiernieprzyspieszyłaproces

dojrzewania.Zapewniaonaco najmniejpięćdziesiątdojrzałychjajw ciągudwulat.Zapładniaći

bokanowizować,innymisłowy, mnożyćprzezsiedemdziesiątdwa,abędziemyotrzymywaćśrednio

prawiejedenaścietysięcybracii sióstrw stupięćdziesięciugrupachbliźniąt,wszystkiew

jednakowym,z dokładnościądodwóchlat,wieku.

- Wpewnychzaśprzypadkachmożemysprawić,że tenjajnikdanamponadpiętnaście

tysięcydorosłychosobników.

Skinąłnajasnowłosego,rumianegomłodzieńca,którywłaśnieprzechodziłw pobliżu,i

zawołał:

- PanieFoster!

Rumianymłodzienieczbliżyłsię.

- PanieFoster,czy możenampanpodaćrekordjajnika?

- Wnaszymośrodkuszesnaścietysięcydwanaście- odrzekłbezwahaniapanFoster.Mówił

bardzoszybko,miałżywe błękitneoczy i najwyraźniejznajdowałprzyjemnośćw przytaczaniucyfr.

- Szesnaścietysięcydwanaście;w stuosiemdziesięciudziewięciugrupachidentyków.Ale rzecz

jasnaw ośrodkachtropikalnych- trajkotałdalej- mieliwynikiowiele lepsze.Singapurczęsto

wytwarzałponadszesnaściei półtysiąca,Mombasazaśdoszłaostatniodosiedemnastutysięcy.No

aleonimająpewnefory.Wystarczyzobaczyć,jakmurzyńskijajnikreagujenaśluz!Towprost

zadziwiające,jeślisię przywykłodopracyz materiałemeuropejskim.Niemniej-dodałze śmiechem

(choćoczy lśniłymublaskiemwalecznościi głowę zadzierałwyzywająco)- niemniejjednak

pobijemyich,jeślinamsię uda.Pracujęteraznadwspaniałymjajnikiemdelta-minus.Zaledwie

osiemnastomiesięczny.Jużponaddwanaścietysięcysiedemsetdzieci,wybutlowanychlubw

embrionach.Iwciążjestmocny.Jeszczeichpobijemy.

- Otoduch,jakiegolubię!- wykrzyknąłdyrektorklepiącpanaFosterapoplecach.- Proszęz

namii niechpanpozwolichłopcomkorzystaćz pańskiejgłębokiejwiedzy.

PanFosteruśmiechnąłsię skromnie.

- Zprzyjemnością.

Ruszylidalej.

Wdzialebutlacjipracaprzebiegałaharmonijniei w pełnymporządku.Płatyświeżej

świńskiejotrzewnejprzygotowanedopokrojenianaczęści stosownejwielkościnadjeżdżałymałymi

windamize składunarządóww podziemiach.Wzzz,apotemklik!otwierająsię drzwiczkiwindy;

wyściełaczmusitylkosięgnąćpopłat,wsunąćgo,wygładzići zanimwyścielonabutlazdąży

odpłynąćwzdłużbezkresnejtaśmypozazasięgjegoręki,wzzz, klik!Inastępnypłatotrzewnej

wyskakujez otchłani,czekającnawsunięciego w następnąbutlę,obecniepierwsząw tejpowolnej

nieskończonejprocesjipotasmie.

ObokwyściełaczystojąmatrykulatorzyP. rocesjaposuwasię;jaja,jednopodrugim,

przenoszonesąz probówekdowiększychpojemników;wyściółkaz otrzewnejzostajezręcznie

nacięta,morulawpada,wlewasię roztwórsolny...i jużbutlasuniedalej,i jużprzychodzikolejna

etykietowanie.Dziedziczność,datazapłodnienia,przynależnośćdogrupyBokanowskiego-

wszystkietedaneprzenoszonesąz probóweknabutlę.Jużnieanonimowa,lecz opatrzona

nazwami,zidentyfikowanaprocesjasuniepowoliprzedsiebie;przedsiebieprzezotwórw ścianie;

powoliprzedsiebiedodziałuprzeznaczeniaspołecznego.

- Osiemdziesiątosiemmetrówsześciennychformularzykartoteki- oświadczyłz lubością

panFoster,gdywchodzilidopomieszczenia.

- Zawierającychwsze1kiepotrzebneinformacje- dodałdyrektor.

- Aktualizowaneco rano.

- Naichpodstawiedokonujesię obliczeń.

- Tyleatyleosobników,otakichatakichwłasnościach-stwierdziłpanFoster.

- Takimatakimrozkładzieilościowym.

- Optimumwybutlacjinadowolnymoment.

- Szybkakompensacjanieprzewidzianychubytków.

- Szybka- powtórzyłpanForest.Gdybypanowiewiedzieli,ileż nadgodzinmusiałem

wprowadzićpoostatnimtrzęsieniuziemiw Japonii!- śmiałsię dobroduszniei kiwałgłową.

- Przeznaczeniowcyśląswojeliczbyzapładniaczom.

- Którzydostarczająimembrionów,jakichtamcisobieżyczą.

- A butledocierajątutaji określasię szczegółowo ichprzeznaczenie.

- Poczymwysyłasię nadółdoskładuembrionów.

- Dokądwłaśniepójdziemy.

IotwarłszydrzwipanFosterpoprowadziłgrupęposchodachw dółdopiwnic.Żarbyłciągle

tropikalny.Zstępowaliw gęstniejącypółmrok.Dwojedrzwii korytarzdwukrotniezakręcający

chroniłypiwnicęprzedprzenikaniemświatładziennego.

- Embrionysąjakkliszafotograficzna- z łobuzerskimuśmiechemżartowałpanForest

otwierającdrugiedrzwi.- Znoszątylkoświatłoczerwone.

Rzeczywiście,dusznymrok,w któryterazweszli zaFosteremstudenci,rozświetlonybył

purpurowo,niczymciemnośćpodzamkniętymipowiekamiw letniepopołudnie.Obwisłepółki,

jednanaddrugą,pełnebutli,lśniłyniezliczonymirubinami,awśródrubinówprzesuwałysię

rozmyteczerwonewidmamężczyzni kobieto purpurowychoczachi wszelkichobjawachtocznia

natwarzach.Brzęki klekoturządzeńlekkoporuszałpowietrze.

- Możepodaimpanparęliczb,panieFoster- rzekidyrektor,zmęczonyjużmówieniem.

PanaFosteranicniemogłouradowaćbardziejniżpodanieparuliczb.

Dwieście dwadzieściametrówdługości,dwieścieszerokości,dziesięćwysokości.Wskazał

dłoniąkugórze.Jakpijącekurystudenciwznieślioczy kuodległemusklepieniu.

Trzyrzędypółek:parter,galeriapierwsza,galeriadruga.

Stalowąpajęczynęspiętrzonychjednanaddrugągaleriiwe wszystkichkierunkach

pochłaniałmrok.Oboktrzyczerwonewidmapracowiciezdejmowałysłojez ruchomychschodów.

Schodówz działuprzeznaczeniaspołecznego.

Danąbutlęmożnabyłoułożyćnajednejz piętnastupółek,każdazaśzpółekbyła

przenośnikiem,któryporuszałsię z niezauważalnąprędkościątrzydziestutrzechi jednejtrzeciej

centymetranagodzinę.Dwieście sześćdziesiątsiedemdniruchuprzyprędkościośmiumetrówna

dobę.Ogółemdwatysiącestotrzydzieścisześć metrów.Jednookrążeniepiwnicynapoziomie

parteru,jednonagaleriipierwszej,połowanadrugiej,ażwreszcierankiemdniadwieście

sześćdziesiątegosiódmegoświatłodziennew dzialewybutlacji.Takzwaneistnienieniezależne.

- Jednakżew ciągutegoczasu- zakończyłpanFoster- wiele dlanichczynimy.Och,

ogromniedużo.- Jegośmiechbyłtriumfującymśmiechemtego,którywie.

- Otoduch,jakiegolubię!- jeszczerazoznajmiłdyrektor.- Obejdźmytowkoło.Niechpan

mówiimwszystko,panieFoster.

PanFosterrzetelniewszystkoimmówił.

Mówiłimo rozwojuembrionaw jegołożyskuz otrzewnej.Nakłoniłichdoskosztowania

wzbogaconegosurogatukrwi,którymembrionjestkarmiony.Wyjaśnił,dlaczegomusisię go

stymulowaćplacentynąi tyroksyną.Mówiło wyciąguz corpus luteum. Pokazałstrzykawki,które

rozstawioneco dwanaściemetrów,odzerado2040, robiłyembrionowiautomatycznezastrzyki.

Mówiłoowychstopniowowzrastającychdawkachśluzu,jakiestosowanonaostatnich

dziewięćdziesięciusześciumetrachtrasy.Opisałsztucznykrwiobiegmacierzyńskiumieszczanyna

każdejbutlinastodwunastympiętrze;pokazałimzbiornikz surogatemkrwi,pompęodśrodkową,

którapowodowałastałezraszaniełożyskapłynemi przeprowadzałaów płynprzezsztucznepłucoi

filtrwydzielin.Wspomniałokłopotliwejskłonnościembrionudoanemiii o sporychdawkach

niezbędnegow tejsytuacjiwyciąguze świńskiegożołądkai z wątrobypłoduźrebięcia.

Zademonstrowałimprostyprzyrząd,zapomocąktóregopodczasostatnichdwóchspośród

każdychośmiumetrówruchuwszystkieembrionysąrównocześniepotrząsane,abyoswoić jez

ruchem.Wskazałnapoważnycharaktertakzwanego„szokupowybutlacyjnego”i wyliczył środki

podejmowanedlazmniejszenia- poprzezodpowiednitreningzabutlowanegoembriona- tego

niebezpiecznegowstrząsu.Powiedziałimo testachnapłećprzeprowadzanychw okolicy

dwusetnegometra.Wyjaśniłsystemetykietowania:„T”dlaosobnikówmęskich,kółkodlażeńskich,

zaśdlabezpłodnychznakzapytania,czarnynabiałymtle.

- Bowiemw większościprzypadków- mówiłpanFoster-płodnośćstanowirzeczjasnatylko

kłopot.Jedennatysiącdwieściepłodnyjajnikw zupełnościdlanaszychcelów wystarczy.Jednakże

chcemymiećmożliwośćszybkiegowyboru.No i rzeczjasnatrzebazawszedysponowaćwielkim

marginesembezpieczeństwa.Dlategoażtrzydziestuprocentomżeńskichembrionówpozwalamyna

normalnyrozwój.Inneprzezresztękursuco dwadzieściaczterymetryotrzymujądawkęmęskiego

hormonupłciowego.Wynik:zostająwybutlowanejakobezpłodne,co dobudowyzupełnienormalne

(„poza- musiałprzyznać- tym,że rzadko,alenaprawdęrzadko,wyrastająimbrody”),lecz

bezpłodne.Absolutniebezpłodne.Cowyprowadzanaswreszcie- kontynuowałpanFoster- z

dziedzinyniewolniczegojedynienaśladowanianaturyi wiedziekuznaczniebardziejzajmującemu

światuludzkiejwynalazczości.

Zatarłręce.Onirzeczjasnaniezadowalająsię zwykłąpracąnadrozwojemembrionów:byle

krowatournie.

- Myponadtoprzeznaczamyi warunkujemy.Naszeniemowlętawybutlowujemyw postaci

uspołecznionychistotludzkich,w postacialflubepsilonów,w postaciprzyszłychkrawcówlub...-

Chciałpowiedzieć:„przyszłychzarządcówświata”,alepowstrzymałsię i rzekł:- przyszłych

dyrektorówośrodkówrozrodu.

DyrektorRiWuśmiechempodziękowałzakomplement.

Przebywalitrzystadwudziestymetrnajedenastejpółce.Młodymechanik,beta-minus,ze

śrubokrętemi kluczemfrancuskimpracowałnadpompąsurogatukrwiprzyjednejz przesuwających

się butli.Gdymechanikdokręcałmutrę,bzyczenieelektrycznegomotorustawałosię o ułamektonu

niższe.Niższe, coraznizsze...Ostatniobrót,rzutokanalicznikobrotówi gotowe.Przeszedłdwa

krokiw dółtaśmyi rozpocząłtęsamączynnośćprzynastępnejpompie.

- Zmniejszanieliczbyobrotównaminutę- wyjaśniałpanFoster.- Surogatkrążywolniej,

przeplywazatemprzezpłucaw większychodstępachczasu,dostarczającembrionowimniejtlenu.

Nie matojakniedobórtlenu,tonajlepiejutrzymujeembrionponiżejpoziomu.- Znowuzatarłręce.

- Ale dlaczegochcepanutrzymywaćembrionponiżejpoziomu?- zapytałze szczerą

naiwnościąjakiśstudent.

- Osioł!- zawołałdyrektor,przerywającdługąchwilęmilczenia.-Czynieprzyszłoci do

głowy, że embrionepsilona,jeślima.epsilonowądziedziczność,musimiećwarunkiepsilonowe?

Najwidoczniejnieprzyszłomudogłowy. Zmieszałsię.

- Imniższakasta- powiedziałpanFoster- tymmniejtlenu.Pierwszymnaruszonym

narządemjestzawszemózg.Potemszkielet.Przysiedemdziesięciuprocentachnormalnejdawki

tlenuuzyskujemykarły.Przymniejniżsiedemdziesięciubezokiepotworki.

- Zktórychniemażadnegopożytku- podsumowałpanFoster.Gdybynatomiast(tujego

głos się roznamiętniłi zarazemnabrałkonfidencjonalnychtonów)udałosię odkryćmetodę

skracaniaokresudojrzewania,cóż bytobyłzasukces,jakiedobrodziejstwodlaSpołeczeństwa!

- Rozważmynaprzykładkonia.

Rozważyli.

Dojrzewaprzezsześć lat;słońprzezdziesięć.Natomiastczłowiekpotrzynastulatachżycia

niejestnawetdojrzałypłciowo,zakończeniedojrzewanianastępujedopierow wiekulat

dwudziestu.Stądrzeczjasnaów owoc opóźnionegorozwoju,ludzkirozum.

- Jednakżeuepsilonów- nadertrafniezauważyłpanFoster-niepotrzebanamludzkiego

rozumu.

Nie potrzebai nieuzyskujesię go.Ale mimoiż umysłepsilonaosiągadojrzałośćw wiekulat

dziesięciu,ciałoepsilonapozostajeniezdolnedopracyażdoosiemnastegorokużycia.Długiokres

zbędneji zmarnowanejniedojrzałości.Gdybymożnabyłoprzyspieszyćrozwójfizycznydorzędu

szybkościdojrzewania,powiedzmy,krowy,jakażogromnaoszczędnośćdlaSpołeczeństwa!

- Ogromna!- mamrotalisłuchacze.

EntuzjazmpanaFosterabyłzaraźliwy.

Przeszedłdokwestiidośćtechnicznych;mówiło odchyleniachw zakresiewspółpracy

gruczołówdokrewnych,co powodujeumężczyznopóźnionywzrost;uważał,że powodujeto

mutacjaembrionalna.Czymożnausunąćjejskutki?Czyzapomocąstosownejmetodymożnadany

embrionepsilonaprzekształcićdopostacinormalnejjakupsówi krów?Otoproblem.Wżadnym

raziejeszczenierozwiązany.

WMombasiePiłkingtonwytworzyłosobnikidojrzałeseksualniew wiekulatczterechi

osiągającepełnądojrzałośćw wiekulatsześciui pół.Triumfnauki.Jednakżespołecznie

bezużyteczny.Sześcioletnimężczyźnii kobietybylizbytgłupinawetdowykonywaniapracy

epsilona.A procesprzebiegałnazasadzie„wszystkoalbonic”,alboniczegoniemożnabyło

zmienić,alboulegałozmianiewszystko.Ciągleusiłowanoznaleźćoptymalnykompromismiędzy

dorosłymidwudziestolatkamiadorosłymisześciolatkami.Jakdotądbezskutecznie.PanFoster

westchnąłi pokiwałgłową.

Wędrówkaprzezpurpurowypółmrokzawiodłaichw okolicestosiedemdziesiątegometrana

półcedziewiątej.Począwszyodtegomiejscapółkadziewiątabyłaobudowana,butlezaśresztęswej

podróżyodbywaływ czymśnakształttunelu,urywającegosię miejscaminaprzestrzenidwóchlub

trzechmetrów.

- Warunkowanietermiczne- powiedziałpanFoster.

Tunelegorącewystępowałynaprzęmianz chłodnymi.Chłódzestawianozbodźcami

przykrymi,mianowiciew postacitwardychpromieniRoentgena.Do czasuwybutlowaniaembriony

nabędąlękuprzedchłodem.Przeznaczasię jedotropików,dopracyw charakterzegórników,

włókniarzysztucznegojedwabiui hutników.Późniejichumysłyzostanąukształtowanetak,by

potwierdzałyosądyciał.

- Warunkujemyichco dowytrzymałościnaupał- zakończyłpanFoster.- Nasikoledzyz

górnychpięternaucząichgo lubić.

- A to- wtrąciłdyrektorsentencjonalnie- tojestcałatajemnicaszczęściai cnoty.Lubićto,

co się musirobić.Wszelkiewarunkowaniezmierzadojednejrzeczy:dosprawienia,byludzie

polubiliswe nieuniknioneprzeznaczeniespołeczne.

Wnieobudowanejczęści tunelupielęgniarkaostrożniebadałazapomocądługiejdelikatnej

strzykawkigalaretowatązawartośćprzesuwającejsię butli.Studencii ichprzewodnicyprzezchwilę

patrzylinapielęgniarkęw milczeniu.

- Lenino- powiedziałpanFoster,gdytawyjęławreszciestrzykawkęi wyprostowałasię.

Dziewczynaodwróciłasię szybko.Widaćbyłoodrazu,że pomimotoczniai purpurowych

oczubyłaniezwykleurodziwa.

- Henryk!- jejuśmiechbłysnąłkuniemuczerwonorzędemkoralowychzębów.

- Urocza,urocza- mruknąłdyrektori dającjejdwalubtrzypieszczotliweklapsy,otrzymałw

zamianpełenszacunkuuśmiech.

- Coimaplikujesz?- zapytałpanFosterprzybierająctonbardzofachowy.

- Och,zwykłądawkętyfusui śpiączki.

- Pracownicytropikalnisąuodpornianipocząwszyodstopięćdziesiątegometra-wyjaśnił

studentompanFoster.- Embrionyzachowująjeszczeskrzela.Chronimyrybęprzedprzyszłymi

chorobamiczłowieka.- Potem,zwróciwszysię znówdoLeniny,powiedział:- Jakzwykle,za

dziesięćpiątanadachu.

- Urocza- rzekłrazjeszczedyrektori dawszyjejpożegnalnegoklapsa,oddaliłsię zaresztą

osób.

Napółcedziesiątejrzędyprzyszłychchemikówćwiczononatolerancjęołowiu,sody

kaustycznej,smołyi chloru.Pierwszyz grupydwustupięćdziesięciuembrionów,w przyszłości

inżynierówstatkówkosmicznych,przesuwałsię właśnieobokznakutysiącsetnegometranapółce

trzeciej.Specjalneurządzenienadawałozbiornikomstałyruchobrotowy.

- Toabyudoskonalićichzmysłrównowagi- wyjaśniłpanFoster.- Dokonywanienapraww

przestrzeninazewnątrzstatkujestzajęciemdośćtrudnym.Gdyznajdująsię normalnejpozycji,

spowalniamyimkrążenie,takiż niemalginąz głodutlenowego,gdyzaśsąw pozycji„dogóry

nogami”,zdwajamyprzepływsurogatu.Ucząsię więc kojarzyćtępozycjęzuczuciemkomfortu;i

rzeczywiście,sąnaprawdęszczęśliwi tylkowtedy,gdystojąnagłowach.

- A teraz- ciągnąłpanFoster- chciałbymwampokazaćpewnenaderinteresujące

warunkowanieintelektualistówalfa-plus.Mamydużąichgrupęnapółcepiątej.Galeriapierwsza-

krzyknąłdodwóchchłopców,którzyzaczęlischodzićw stronęparteru.

- Sąw okolicydziewięćsetnegometra- wyjaśnił.- Nie sposóbprzeprowadzaćskutecznego

warunkowaniaintelektualnego,dopókipłódniestraciogona.Pozwólciezamną.

Tujednakdyrektorspojrzałnazegarek.

- Zadziesięćtrzecia- powiedział.- Obawiamsię, że niemamyjużczasunaembriony

intelektualistów.Musimyzdążyćnagórędożłobkaprzedzakończeniemciszy popołudniowej.

PanFosterbyłrozczarowany.

- Tylkorzutokanadziałwybutlacji- prosił.

- No dobrze- dyrektoruśmiechnąłsię wyrozumiale.- Tylkorzutoka.

ROZDZIAŁ DRUGI

PanaFosterapozostawionow dzialewybutlacji.DyrektorRiWorazjegostudenciweszli do

najbliższejwindy,tazaśwyniosłaichnapiątepiętro.

„Żłobki.DziałyWarunkowaniaNeopawłowowskiego”,głosiłatabliczka.

Dyrektorotworzyłdrzwi.Znajdowalisię w obszernym,pustympomieszczeniu,bardzo

jasnymi słonecznym,całąbowiemścianępołudniowązajmowałojednowielkieokno.Półtuzina

pielęgniarekodzianychw regulaminowebiałespodniei żakietyze sztucznegopłótna,owłosach

aseptycznieukrytychpodbiałymiczepkami,zajętychbyłoustawianiemnapodłodzew jednym

długimrzędziewazonówz różami.Wielkiewazony,ciasnozapełnionekwiatami.Tysiącepłatków,

dojrzałych,jedwabistejgładkości,niczympoliczkiniezliczonychcherubinków,jednakże

cherubinkóww tymjasnymblaskunietylkoróżowychi aryjskich,aletakżejasnychChińczyków

czy Meksykanów,aprzytymskłonnychdoapopleksjiodzbytsilnegodęciaw trąbyniebiańskie,

bladychjakśmierć,bladychpośmiertnąmarmurowąbielą.

GdywszedłdyrektorRiW,pielęgniarkiwyprężyłysię w postawiezasadniczej

- Wyłożyćksiążki- poleciłkrótko.

Wmilczeniupielęgniarkiwykonałyrozkaz.Książkizostałysprawniewyłożonepośród

wazonówz różami- rządbajekdziecięcychzachęcającootwartychnawesoło pokolorowanych

obrazkachzwierząt,ryb,ptaków.

- Przywieźćdzieci.

Wybiegłyz pokojui powróciłypominucielubdwóch,każdapchałaprzedsobącoś w

rodzajuwysokiegowózkakelnerskiego,naktóregoczterechpółkachz drucianejsiatkisiedziały

ośmiomiesięczneniemowlęta,wszystkiejednakowe(najwyraźniejzjednejgrupyBokanowskiego)i

wszystkie(jakoże należałydokastydelt)odzianew ubrankakolorukhaki.

- Umieścićjenapodłodze.

Rozładowanowózki.

- Odwrócićjew stronękwiatówi książek.

Odwrócone,dziecinaglezamilkły,apotemzaczęłysię czołgaćnaczworakachkutym

zestawomolśniewającychbarw,kuowymtakwesołymi kolorowymkształtomnabiałych

stronicach.Gdybyłyjużblisko,słońcewychyliłosię zzaprzesłaniającejgo przezchwilęchmury.

Różerozpromieniłysię jakodnagłegowybuchuwewnętrznejnamiętności;lśniącestroniceksiążek

zdałysię nasycaćnowym,głębokimznaczeniem.Odniemowlęcychszeregówdobiegłyciche

okrzykipodniecenia,gulgotyi świergotyrozkoszy.

- Świetnie!- zatarłręcedyrektor.Jaknazamówienie.

Najszybszez niemowlątprawiejużdopełzłydocelu.Drobneręcewyciągałysię niepewnie,

dotykały,chwytały,obrywałypłatkiwspaniałychróż,mięłybarwnestroniceksiążek.Dyrektor

czekał,ażwszystkieniemowlętaoddadząsię radosnymzajęciom.Potempowiedział:

- Terazpatrzcieuważnie!- Idałznakuniesieniemręki.

Przełożonapielęgniarek,stojącaprzytablicyrozdzielczejpodrugiejstroniesali,nacisnęła

małądźwignię.

Nastąpiłgwałtownywybuch.Corazgłośnieji głośniejwyłasyrena.Dzwonyalarmowebiły

jakoszalałe.

Dzieci wzdrygnęłysię, rozwrzeszczały;buziewykrzywiłoprzerażenie.

- A teraz- krzyknąłdyrektor(bohałasbyłogłuszający)- terazwpajamylekcjępoprzez

łagodneelektrowstrząsy.

Znówdałznakrękąi przełożonanacisnęładrugądźwignię.Krzykidziecizmieniłynagleton.

Ostrym,spazmatycznymwrzaskiemdawałyobecniewyrazczemuśrozpaczliwemu,wręcz

obłąkańczemu.Drobneciałkakurczyłysię, sztywniały,nóżkidrgałyniczympociąganeprzez

niewidzialnedruty.

- Podłączmydoprąducałytenfragmentpodłogi- krzyczącobjaśniałdyrektor.-Narazie

wystarczy- dałznakpielęgniarce.

Wybuchyustały,dzwonyumilkły,wycie syrenpowolizamierało.Zesztywniałe,wijącesię

ciałkarozluźniłysię, ato,co uprzedniobyłopłaczemi wyciemobłąkanychnapozórniemowląt,

przybrałoznówpostaćnormalnychkrzykówzwykłegoprzestrachu.

- Daćimnapowrótkwiatyi książki.

Pielęgniarkiwykonały;jednakżepostawioneprzedróżamii nasamwidokwszystkichtych

wesołychobrazkówkotka,kogutkaku-ku-rykui czarnejowieczkimee-meeniemowlętakurczyły

się z przerażenia;ichwrzaskinasiliłysię.

- Obserwujcie- mówiłtriumfującodyrektor.- Obserwujcie.

Książkii głośnyhałas,kwiatyi elektrowstrząsy- jużw niemowlęcymumyśleczłonytych

parsąkojarzone,podwustuzaśpowtórzeniachtakiejlubpodobnejlekcjiulegnąnierozerwalnemu

spojeniu.Coczłowiekzłączył,przyrodaniezdolnajestrozłączyć.Wyrosnąz „instynktownym”j,ak

mówiąpsychologowie,wstrętemdoksiążeki kwiatów.OdruchytrwaleuwarunkowaneZ.

książkamii botanikądadząsobiespokójnacaleŻycie.

- Zabraćje- zwróciłsię dyrektordopielęgniarek.

Dzieci odzianew khakii ciąglejeszczerozwrzeszczanezaładowanodowózkówkelnerskich

i wywieziono;pozostałaponiemowlętachwońkwaśnegomlekai jakżeupragnionacisza.

Jedenze studentówuniósłrękę;choćrozumiew pełni,dlaczegoludziez kastyniższejnie

mogątracićspołecznegoczasunaksiążki,atakżerozumie,iż zawszepozostawałobyryzyko,że

przeczytającoś, co mogłobyw niepożądanysposóbodwarunkowaćktóryśzichodruchów,to

jednak...nowięc, nierozumiesprawyz kwiatami.Poco kłopotaćsię psychologicznym

uniemożliwianiemdeltomupodobaniadokwiatów?

DyrektorRiWcierpliwiewyjaśniał.Jeślipowodujesię uniemowlątokrzykiprzerażeniana

widokróży,todziejesię tonagrunciewyższychracjipolitykiekonomicznej.Jeszczenietakdawno

temu(przedmniejwięcejstulaty)gammy,deltyi epsilonywarunkowanonaupodobaniado

kwiatów- kwiatówmiędzyinnymi,aprzyrodyw ogóle. Chodziłooto,żebypragnęlioniprzy

każdejokazjiwyjeżdżaćnawieś, co zmuszałobyichdokorzystaniaze środkówtransportu.

- Czyniekorzystalize środkówtransportu?- zapytałstudent.

- Owszem,bardzoobficie- odparłdyrektorRiW- Ale pozatymzniczego.

Pierwiosnkii krajobrazy,stwierdził,mająpewnąwielkąwadę:sądarmowe.Miłośćprzyrody

nienapędzafabryk.Zdecydowanousunąćmiłośćprzyrody,przynajmniejwśródkastniższych;

usunąćmiłośćprzyrody,alenieskłonnośćdokorzystaniaze środkówtransportuB. yło bowiem

rzeczjasnasprawąistotną,byjeżdżononawieś, pomimoniechęcidoniej.Problempolegałna

znalezieniuracjikorzystaniaze środkówtransportuekonomiczniebardziejzasadnejniżbyle

upodobaniadopierwiosnkówi pejzaży.Znalezionowłaściwą.

- Warunkujemymasynaniechęćdoprzyrody- zakończyłdyrektor.Równocześniejednak

wykształcamyw nichupodobaniedosportównałonienatury.Dbamyprzytymo to,bysportyte

wymagałyużyciaskomplikowanychprzyrządów.Wtensposóbkorzystajązarównoze środków

transportuj,aki z artykułówprzemysłowych.Stądteelektrowstrząsy.

- Rozumiem- powiedziałstudenti zamilkłpełenpodziwu.

Przezchwilętrwałacisza;potemodchrząknąwszydyrektorzaczął:

- Wczasach,gdyPanNaszFordbyłjeszczenaziemi,żył chłopiecnazwiskiemRojben

Rabinowicz.Rojbenbyłdzieckiemrodzicówmówiącychpopolsku.- Tudyrektorprzerwał.-

Wiecie,mamnadzieję,co tojest„polski”?

- Martwyjęzyk.

- Jakfrancuskii niemiecki- dodałinnystudent,popisującsię swojąwiedzą.

- A „rodzice”?- pytałdyrektorRiW.

Zapadłoniepewnemilczenie.Kilkuchłopcówzarumieniłosię. Nie nauczylisię jeszcze

dostrzegaćznaczącej,aleczęstonadersubtelnejróżnicymiędzywiedzączystąaniezbytczystą.

Jedenz nichodważyłsię w końcuunieśćrękę.

- Ludziebylidawnej...- zawahałsię;rumieniecoblałjegotwarz.- No więc, onibyli

żyworodni.

- Dobrze- dyrektorz aprobatąkiwałgłową.

- A gdydziecizostaływybutlowane...

- Urodzone- poprawiłdyrektor.

- No, towtedyonibylirodzicami...toznaczyniedzieci,tylkotamcidrudzy-biedny

chłopiecze zmieszaniatraciłgłowę.

- Krótkomówiąc- podsumowałdyrektor- rodzicetoojcieci matka.-Nieprzyzwoitośćw

funkcjiwiedzyfaktycznejwdarłasię gwałtowniepomiędzychłopców,milczącychi patrzącychw

Ziemię.

- Matka- powtórzyłgłośno,wpajającimtęwiedzę;potem,odchylającsię w fotelu,

stwierdziłz powagą:- Sątonieprzyjemnefakty,wiem.Jednakżewiększośćfaktówhistorycznych

jestnieprzyjemna.

PowróciłdomałegoRojbena- domałegoRojbena,w któregopokojuojcieci matka(trach,

trach!)przeznieuwagęzostawilipewnegowieczoruwłączoneradio.

(Trzebawambowiempamiętać,że w owychczasachordynarnejrozrodczościżyworodnej

dzieciwychowywalirodzice,niezaśpaństwoweośrodkiwarunkowania).

Gdydzieckospało,rozgłośnialondyńskanadawałaprogram;następnegorana,kuzdumieniu

trachtrach(co odważniejsichłopcywymieniliuśmieszki)chłopca,małyRojbenpoprzebudzeniu

powtórzyłsłowo w słowo długiwykładtegoosobliwegostaregopisarza(„jednegoznielicznych,

którychdziełompozwolonoprzetrwać”)George"aBernardaShawa,którymówiłwówczas,jak

podajedobrzepotwierdzonatradycja,o swoimtalenciepisarskim.Trachtrach(perskieokoi

śmieszki)małegoRojbenanicz tegowykładurzeczjasnaniezrozumielii sądząc,że ichdziecko

oszalało,posłalipodoktora.Tennaszczęście znałangielski,rozpoznałodczytwygłaszanyprzez

Shawaw radiopoprzedniegowieczoru,uświadomiłsobiewagęwydarzeniai opisałtenprzypadekw

prasiemedycznej.

- Takodkrytozasadęnaukiprzezsen,hipnopedii.- DyrektorRiWdramatyczniezawiesił

głos.

Zasadazostałaodkryta,alemusiałoupłynąćjeszczewiele, wiele lat,nimznalazłafaktyczne

zastosowanie.

- PrzypadekmałegoRojbenamiałmiejscezaledwiedwadzieściatrzylatapotym,jakna

rynkuukazałsię pierwszymodelTdziełaPanaNaszegoForda.- (Tudyrektoruczyniłnawysokości

żołądkaznaklitery„T”,awszyscy studencinabożniezrobilitosamo).-Jednakże...

Studenciskrobaliszaleńczo.Hipnopedia, pierwsze zastosowanie A.F.214.

DIaczego nie wcześniej? Dwie przyczyny: a)...

- Tewczesneeksperymenty- mówiłdyrektorRiW- byłynafałszywejdrodze.Badacze

sądzili,że hipnopediamożestaćsię narzędziemkształceniaintelektualnego...

(Chłopczykśpinaprawymboku,wyciągniętepraweramięzwisaz krawędziłóżka.Z

otworuw ściancepudełkadobiegałagodnygłos:

„NiljestnajdłuższąrzekąAfrykii drugąco dodługościw świecie. Chociażo wiele krótszy

niżMissisipi-Missouri,Nil stoinaczele wszystkichrzekpodwzględemdługościzlewiska,które

rozciągasię naobszarzetrzydziestupięciustopniszerokościgeograficznej”.

Następnegodniaprzyśniadaniuktośpyta:

- Tomeczku,jakajestnajdłuższarzekaw Afryce?- Przeczącyruchgłową.- Ale przecież

pamiętaszcoś, co zaczynasię od:Nil jest...

- Nil-jest-najdłuższą-rzeką-Afryki-i-drugą-co-do-długości-w-świecie-..S.łowapędząjedno

zadrugim.- Chociaż-o-wiele-krótszy-niż...

- No właśnie,więc jakajestnajdłuższarzekaAfryki?

Tępespojrzenie:

- Janiewiem.

- Ależ, Tomeczku,Nil.

- Nil-jest-najdłuższą-rzeką-Afryki-i-drugą...

- Którarzekajestwięc najdłuższa,Tomeczku?

Tomeczekwybuchapłaczem.

- Janiewiem- ryczy).

Ówpłacz,objaśniałdyrektor,zniechęciłpierwszychbadaczy.Eksperymentyzarzucono.

ZaprzestanopróbuczeniadzieciprzezsendługościNilu.Jaknajsłuszniej.Nie możnanabywać

wiedzy,dopókisię człowiekniedowie,czego towszystkodotyczy.

- Należałonatomiastzacząćkształceniemora1ne- oznajmiłdyrektor,wiodącgrupęku

drzwiom.

Studencipostępowalizanim,desperackobazgrzącw marszu,atakżew czasiejazdywindą

wzwyż. - Kształceniemoralne,którenigdy,w żadnychwarunkach,niepowinnobyćrozumowe.

„Cisza,cisza”,szeptałgłośnik,gdywysiedlinaczternastympiętrze;„cisza,cisza”,

niestrudzeniepowtarzałyco chwilanakażdymkorytarzugrzmiąceusta.Studenci,anawetdyrektor,

odruchowozaczęliiść napalcach.Byli rzeczjasnaalfami,alenawetalfysąnależyciekształtowane.

„Cisza,cisza”.Powietrzeczternastegopiętrasyczałoimperatywemkategorycznym.

Popięćdziesięciujardachstąpanianapalcachdotarlidodrzwi,któredyrektorostrożnie

uchylił.Przekroczyliprógi zanurzylisię w półmroksypialniozamkniętychokiennicach.Wzdłuż

ścianystałorzędemosiemdziesiątłóżeczek.Słychaćbyłoodgłosylekkichregularnychoddechów

orazciągłemruczenie,niczymbardzocicharozmowadobiegającagdzieśz oddali.

Gdyweszli, pielęgniarkawstałai wyprężyłasię nabacznośćprzeddyrektorem.

- Jakalekcjajestdziśpopołudniu?- spytał.

- Przezpierwszeczternaścieminutmieliśmyelementarnewychowanieseksualne-

odpowiedziała.- Terazidzieelementarnaświadomośćklasowa.

Dyrektorpowolikroczyłwzdłużdługiegoszeregułóżeczek.Osiemdziesięciorochłopcówi

dziewczynek,różowiutkichi śpiącychspokojnie,leżałooddychającz cicha.Spodkażdejpoduszki

dobiegałszept.DyrektorRiWprzystanąłi pochylającsię nadłóżeczkiemnasłuchiwałuważnie.

- Mówiłapani:elementarnaświadomośćklasowa?Możeposłuchamytegoz głośnika.

Nakońcusalize ścianywystawałprzekaźnik.Dyrektorpodszedłdońi nacisnąłguzik.

„...wszystkienosząodzieżzieloną”,mówiłcichy,lecz bardzowyraźnygłos, zaczynającod

środkazdania,„zaśdziecideltynosząodzieżkhaki.Ochnie,z dziećmideltaminiechciałbymsię

bawić.A epsilonysąjeszczegorsze.Sątakgłupie,że nawetnieumiejączytaćanipisać.Ponadto

ubierająsię naczarno,atotakiwstrętnykolor.Ach,jaksię cieszę, że jestembetą”.

Chwilapauzy,potemgłos mówiłdalej:

„Dziecialfynosząodzieższarą.Pracujądużociężejniżmy,bosątakstrasznie,strasznie

mądre.Naprawdęogromniesię cieszę, że jestembetą,boniemuszętakciężkopracować.A poza

tymjesteśmyowiele lepszeniżgammyi delty.Gammysągłupie.Onewszystkienosząodzież

zieloną,dziecideltyzaśnosząodzieżkhaki.Ochnie,z dziećmideltaminiechciałbymsię bawić.A

epsilonysąjeszczegłupsze.Sątakgłupie,że...”

Dyrektornacisnąłwyłącznik.Głosumilkł.Jedyniejakwłasnesłabeechopomrukiwałnadal

spodosiemdziesięciupoduszek.

- Do chwiliprzebudzeniazostanieimtopowtórzonejeszczeze czterdzieścilubpięćdziesiąt

razy,potemznowuw czwarteki sobotę.Stodwadzieściapowtórzeńtrzyrazynatydzieńprzez

trzydzieścimiesięcy.A potemprzejdądotrudniejszejlekcji.

Różei elektrowstrząsy,kolorkhakidelti wońasafetydy- nierozerwalniespojone,zanim

jeszczedzieckonauczysię mówić.Leczwarunkowaniebezsłownejestpowierzchownei toporne,

niepotrafiwpoićbardziejzłożonychtypówzachowań.Do tychcelów potrzebasłów, lecz słów nie

angażującychrozumu.Krótkomówiąc,potrzebahipnopedii.

- Tejnajpotężniejszejsiły wszechczasóww zakresieumoralnianiai socjalizacji.

Studencizapisaliw kajetach.Zpierwszejręki.

Jeszczerazdyrektordotknąłwyłącznika.

„...takstrasznie,straszniemądre”,mówiłcichy,sugestywny,niestrudzonygłos. „Naprawdę

ogromniesię cieszę, że jestembetą,bo...”

Nie tylekroplewody,choćwodaistotniedrążynajtwardszynawetkamień;raczejkrople

roztopionegowosku,krople,któreprzywierajądotego,naco spadną,wtapiająsię w to,wgryzają,

ażw końcukamieńjestjednąwielkączerwonąkroplą.

- Aż w końcuumysłdzieckasamjesttymitreściami,któremusąsugerowane,asumatych

treścijestumysłemdziecka.Inietylkodziecka.Takżeumysłemdorosłego- nacałeżycie.

Umysłem,któryocenia,pragniei wybiera- całyzłożonyz owychtreści.Jednakżewszystkiete

treścisąnaszymitreściami!- dyrektorniemalkrzyczałw uniesieniu.- Treścipaństwowe.- Uderzył

pięściąw stół.- Wynikastąd...

Hałaszajegoplecamikazałmusię odwrócić.

-O,Fordzie!- powiedziałzmienionymtonem.- Cojazrobiłem,dziecisię zbudziły.

ROZDZIAŁ TRZECI

Nazewnątrz,w ogrodzie,dziecimiałyczaswolny.Wgorącymczerwcowymsłońcusześćset

lubsiedemsetnagichdziewcząti chłopcówuganiałoz wrzaskiempotrawnikach,grałow piłkęlub

siedziałoparamibądźtrójkamiwśródkwitnącychkrzewów.Kwitłyróże,dwasłowiki

wyśpiewywaływ gęstwinie,odlipdobiegałynieskładnepieniakukułki.Wsennympowietrzu

unosiłosię brzęczeniepszczółi helikopterów.

Dyrektori jegostudencistaliprzezchwilęprzypatrującsię grze„bąkdorąk”.Dwudziestka

dziecistałakręgiemwokółwieży ze stalichromowej.Piłkęrzucanotak,byupadłanaplatformęna

szczycie wieży, skądstaczałasię downętrza,padałanaszybkowirującekoło,pędwyrzucałjąprzez

któryśz licznychotworówwyciętychw cylindrycznejobudowie,i wtedynależałojąłapać.

- Aż dziwbierze- zadumałsię dyrektor,gdyruszylidalej- dziwbierze,iż nawetw czasach

PanaNaszegoFordawiększośćgierniewymagałażadnegosprzętupozajednączy dwiemapiłkami,

pewnąliczbąkijkówi możejeszczekawałkiemsiatki.Pomyślcietylko,co zagłupotapozwalać

ludziomnazłożonegry,którezarazemnieprzyczyniająsię w ogóle dowzrostuspożycia.Czyste

szaleństwo.Dziś zarządcyniezezwoląnażadnąnowągrę,któraniebędziewymagać

oprzyrządowaniaco najmniejtakiegojakw najbardziejzłożonychspośródjużistniejącychgier.

Przerwałnachwilę.

- Uroczaparka- powiedziałwskazującpalcem.

Namałymtrawiastymskwerkupośródwysokichzarośliwrzosuśródziemnomorskiego

dwojedzieci,chłopczykmożesiedmioletnii starszaodeńchybao rokdziewczynka,zajmowałosię

pierwszągrąmiłosną,naderpoważniei z całąuwagąnaukowcówskupionychnadrozpracowaniem

świeżego odkrycia.

- Urocza,urocza!- powtórzyłdyrektorz rozmarzeniem.

- Urocza- zgodzilisię uprzejmiechłopcy.Ichuśmiechymiaływ sobiejednakodcień

wyższości. Zbytniedawnozarzucilitakiedziecinneigraszki,bymócjeterazoglądaćbezpogardy.

Urocza?Ależ todwojegłuptaskówi tyle.Poprostudzieciaki.

- Zawszeuważam...- ciągnąłdyrektortymsamymafektowanymtonem,aleprzerwałmu

głośnypłaczdziecka.

Spośródpobliskichzarośliwyłoniłasię pielęgniarka,prowadzączarękęwyjącego

chłopczyka.Wylęknionadziewczynkadreptałazapielęgniarką.

- Cosię dzieje?- zapytałdyrektor.

Pielęgniarkawzruszyłaramionami.

- Nic takiego- odpowiedziała.- Poprostuchłopiecjestniechętnyzwykłymgrommiłosnym.

Zauważyłamtojużrazczy dwa.A dzisiajznowu.Właśniesię rozryczał...

- Jaksłowo daję- odezwałasię wylęknionadziewczynka.- Jamuniechciałamzrobić

krzywdyaniw ogóle. Jaksłowo daję.

- Oczywiście.że niechciałaś,kochanie- pocieszałają.pielęgniarka.- Dlatego-mówiładalej

dodyrektora- prowadzęgo dozastępcykierownikaporadnipsychologicznej.Żebystwierdził,czy

wszystkojestw porządku.

- Słusznie- powiedziałdyrektor.- Proszęgo tamzabrać.Tyzostań,dziewczynko- dodał,

gdypielęgniarkaodchodziłaze swymciąglerozryczanympodopiecznym.- Jaksię nazywasz?

- PollyTrocka.

- Ibardzopięknie- rzekłdyrektor.- No tubiegaj,spróbujsobieznaleźćjakiegośinnego

chłopczykadozabawy.

Dzieckoskoczyłomiędzykrzewyi znikło.

- Wspaniałestworzonko!- zawołałdyrektorspoglądajączanią.Potem,odwracającsię do

studentów,mówił:

- To,co terazwampowiem,możebrzmiećniewiarygodnie.Jednakżejeśliniejestsię

obznajomionymz historią,większośćfaktówz przeszłościbrzminiewiarygodnie.

Wyłożyłimwięc tęzdumiewającąprawdę.PrzezbardzodługiokresprzednarodzinamiPana

NaszegoForda,anawetprzezszeregpokoleńpóźniej,dziecięcegryerotyczneuważanoza

nienormalne(rykśmiechu);nietylkonawetzanienormalne- wręczzaniemoralne(niemożebyć);

dlategosurowojetępiono.

Natwarzachsłuchaczypojawiłsię wyrazniedowierzania.Nie pozwalanosię bawićbiednym

dzieciakom?Nie mogliuwierzyć.

- Nawetmłodzieży- mówiłdyrektorRiWnawetmłodzieżytakiejjakwy...

- Niemożliwe!

- Próczodrobinyukrytegoautoerotyzmui homoseksualizmuniepozwalanonanic.

- Nanic?

- Zwykleażdodwudziestegorokużycia.

- Dwudziestego?- zawtórowalistudencichóremgłosów pełnychnajwyższejniewiary.

- Dwudziestego- potwierdziłdyrektor.- Uprzedzałem,że uznacietozaniewiarygodne.

- A co byłopotem?- pytali.- Jakieskutki?

- Skutkibyłystraszne.- Głęboki,dźwięcznyglos wdarłsię w rozmowę.

Rozejrzelisię wokoło.Naskrajugrupkistałktośobcy-mężczyznaśredniegowzrostu,

czarnowłosy,ohaczykowatymnosie,pełnychczerwonychwargach,oczachciemnychi nadzwyczaj

przenikliwych.

- Straszne- powtórzył.

DyrektorRiW,którywcześniejprzysiadłbyłnajednejze stalowych,wyłożonychgumą

ławeczekporęcznierozsianychpoogrodzie,nawidokprzybyszazerwałsię narównenogii skoczył

naprzódz rozpostartymiramionamii wylewnymuśmiechem.

- Panzarządca.Cóżzaradosnaniespodzianka!

Chłopcy,co takstoicie?Tojestpanzarządca,JegoFordowskaWysokośćMustafaMond.

WczterechtysiącachpomieszczeńOśrodkaczterytysiąceelektrycznychzegarów

równocześniewybiłoczwartą.Zgłośnikówodezwałysię bezcielesnegłosy:

„Pierwszadziennazmianawolna.Drugazmianaprzejmuje.Pierwszadziennazmiana...”

Wwindzie,w drodzenagórędoprzebieralniHenrykFosteri wicedyrektordziału

przeznaczeniaostentacyjnieodwracalisię plecamidoBernardaMarksaz biurapsychologicznego:

odwracalisię odjegoniesmacznejreputacji.

Lekkiszumi stukoturządzeńnadalwirowałw purpurowympowietrzuskładuembrionów.

Zmianypersoneluprzychodziłyi odchodziły,jednapurpurowa,zniszczonatoczniemtwarz

ustępowałamiejscainnej,majestatycznie,uparciepełzłyprzenośnikiz ładunkiemprzyszłych

mężczyzni kobiet.

LeninaCrowneraźnoruszyłakudrzwiom.

JegoFordowskaWysokośćMustafaMond!Witającymgo studentomoczy wyłaziłyz orbit.

MustafaMond!ZarządcanaEuropęZachodnią!Jedenz dziesięciuzarządcówświata.Jedenz

dziesięciu...,atuonsiadasobienaławceobokdyrektoraRiW,chybazostanie,tak,zostanie,

przemówidonich...z pierwszejręki.ZrękiFordasamego.

Dwojeopalonychnabrązdzieciwyłoniłosię z zarośli,patrzyłonanichprzezchwilę

wielkimi,zdziwionymioczyma,potempowróciłodoswoichzabawpośródlistowia.

- Pamiętaciewszyscy - rzekłzarządcaswymsilnym,głębokimgłosem- pamiętaciewszyscy,

jaksądzę,owąpiękną,natchnionąsentencjęPanaNaszegoForda:Historiatobujda.Historia-

powtórzyłdobitnie- tobujda.

Machnąłdłonią;wyglądałototak,jakgdybyjakąśniewidzialnąmiotełkąz piórzmiótł

resztkękurzu,aów kurztobyłaHarappa,tobyłochaldejskieUr;jakgdybyzmiótłpajęczynę,ata

pajęczynatobyłyTeby,Babilon,Knossosi Mykeny.Szur,szur- i niemaOdyseusza,Hioba,

Gautamyi Jezusa.Szur- i znikająresztkistarożytnegokurzuzwanegoAteny,Rzym,Jerozolimai

PaństwoŚrodka.Szur- i jużopróżnionemiejscepoItalii.Szur,katedry,szur,szurKról Lear i Myśli

Pascala.Szur,pasja;szur,requiem;szur,symfonia;szur...

- Henryk,idzieszwieczoremnaczuciofilm?zapytałwicedyrektordziałuprzeznaczenia.-

Słyszałem,że tennowyw „Alhambrze”jestznakomity.Jesttamscenamiłosnananiedźwiedziej

skórze,podobnowspaniała.Odtworzylikażdywłoseksierści.Niezwykłeefektydotykowe.

- Dlategowłaśnienieuczysię washistorii- rzekłzarządca.-Terazjednaknadeszłachwila...

DyrektorRiWspojrzałnańz niepokojem.Istniałyosobliwepogłoskio ukrytychw sejfie

pracownizarządcystarychzakazanychksiążkach.Biblia,poezja- Fordjedenwie co.

MustafaMondkątemokadostrzegłtozaniepokojonespojrzeniei kącikijegoczerwonych

wargwygięły się ironicznie.

- Wporządku,dyrektorze- powiedziałz odcieniemlekkiegoszyderstwaw głosie - niebędę

ichpsuł.

Dyrektorzmieszałsię.

Ktoczujesię wzgardzony,chętniesamprzybierapogardliwywyraztwarzy.Uśmieszek

BernardaMarksabyłpogardliwy.Każdywłoseksierści,teżcoś!

- Będęmusiałsię wybrać- powiedziałHenrykFoster.

MustafaMondpochyliłsię doprzodui dlapodkreśleniaswychsłów potrząsałprzed

studentamidłoniąz wyprostowanympalcemwskazującym.

- Spróbujciesobieuświadomić,co toznaczyłomiećżyworodnąmatkę.

Znównieprzyzwoitość.Terazjednakżadnemuze studentównawetdogłowy nieprzyszłosię

uśmiechnąć.

- Spróbujciesobiewyobrazić,co znaczyło„żyćnałonierodziny”.

Spróbowali.Jednakżenajwidoczniejbezżadnegoskutku.

- A czy wiecie, co tobył„domrodzinny”?

Potrząsaligłowami;niewiedzą.

ZeswejpurpurowejpiwnicyLeninaCrownepofrunęłaprzezsiedemnaściepięterw górę,po

wyjściuz windyskręciław prawo,przeszładługimkorytarzemi otwarłszydrzwiz napisem

„Przebieralniażeńska”,zanurzyłasię w oszałamiającychaosramion,piersii bielizny.Strumienie

gorącejwodywpadałydosetkiwanienlubz nichwyciekały.Dudniąci syczącosiemdziesiąt

aparatówpróżniowychdomasażuwibracyjnegougniatałoi oblepiałojędrnei opaloneciała

osiemdziesięciudoskonałychegzemplarzysamiczych.Każdaz kobietmówiłamożliwienajgłośniej.

Szafagrającamuzykąsyntetycznąsączyłasolo superkornetu.

- CześćFanny- powiedziałaLeninadomłodejkobiety,któramiałatużobokswójwieszaki

szafkę.

Fannypracowaław dzialebutlacjii jejnazwiskotakżebrzmiało„Crowne”.Jednakże

dwumiliardowapopulacjaglobumiałatylkodziesięćtysięcynazwisk,zbieżnośćniebyławięc zbyt

zadziwiająca.

Leninarozsunęłazamekbłyskawiczny- w dółwzdłużżakietu,dalejoburączdwazamkiprzy

spodniachi dalejw dół,abyzdjąćbieliznę.Jeszczew butachi pończochachskierowałasię ku

łazienkom.

Dom,domrodzinny- kilkamałychpokoigęstozaludnionychprzezmężczyznę,kobietę

rodzącąco pewienczasorazprzeztabunchłopcówi dziewczątw różnymwieku.Brakpowietrza,

brakmiejsca;niedośćwyjałowionewięzienie;mrok,choroby,smród.

(Opowieśćzarządcybyłatakwyrazista,że jedenzchłopców,bardziejwrażliwyod

pozostałych,słuchającpobladłi zbierałomusię nawymioty).

Leninawyszłaz łazienki,wytarłasię ręcznikiemdosucha,ujęławtopionąw ścianędługą

giętkąrurkę,przystawiłasobiejejwylotdopiersiniczymw zamiarzepopełnieniasamobójstwai

nacisnęłaspust.Podmuchgorącegopowietrzaowionąłjąobłokiemnajdelikatniejszegopudru.Nad

umywalkąznajdowałosię w zbiornikachosiemróżnychodmianperfumorazwodakolońska.Lenina

otworzyłatrzeciz lewejkurek,skropiłasię szypremi dzierżącw dłonibutyi pończochyposzła

sprawdzić,czy wolnyjestktóryśz aparatówdomasażu.

A ów domrodzinnybyłpsychicznierównienieczystyjakfizycznie.Waspekcie

psychicznymbyłatokróliczanora,kupagnojurozparzonatarciemsię o siebieciasnoupchanego

Życia,cuchnącanamiętnościami.Cóżzadławiącabliskość,jakieniebezpieczne,obłąkane,

nieprzyzwoitestosunkimiędzyczłonkamirodziny!Wjaknienormalnysposóbmatkazajmowałasię

swoimidziećmi(swoimidziećmi)...niczymkotkakociętami;jednakżekotkaumiejącamówić,

kotka,którapotrafipowtarzaćbezprzerwy:„mojedziecko,mojedziecko”.„Mójniemowlaczek,

och,och,przypiersi,maleńkiełapki,głodniutkie,cóż zaniewysłowionaomdlewającarozkosz!Śpi

wreszciemojedzieciątko,mójniemowlaczekśpiz kropelkąbiałegomleczkaw kącikuust.Mój

niemowlaczekśpi...”

- Tak- rzekłMustafaMondkiwającgłową- dreszczczłowiekaprzechodzi.

- Zkimspędzaszdzisiajwieczór?- spytałaLenina,wracającpomasażupodobnadoperły

rozświetlonejodwewnątrz,lśniącaróżowawo.

- Znikim.

Leninauniosłaze zdziwieniembrwi.

- Ostatniocoś kiepskosię czuję- wyjaśniłaFanny.- DoktorWellsradziłmizażyćsubstytut

ciążowy.

- Ależ kochanie,maszdopierodziewiętnaścielat.Pierwszysubstytutciążowyobowiązuje

dopierow dwudziestympierwszymrokużycia.

- Wiem,mojadroga.Ale dlaniektórychlepiejjestzaczynaćwcześniej.DoktorWatts

powiedziałmi,że brunetkioszerokiejmiednicy,takjakja,powinnybraćpierwszysubstytut

ciążowyw wiekusiedemnastułat.A więc jamamdwalataopóźnienia,anieprzyspieszenia.

Otworzyładrzwiczkiswejszafkii wskazałanastojącynagórnejpółcerządpudełeki

flakonikówz etykietkami.

- Syropz corpus luteum - czytałanagłos Lenina.Ovarin,gwarantowanieświeży;termin

ważności1sierpniaA.F.632. Wyciągz gruczołówmlecznych;stosowaćtrzyrazydziennieprzed

posiłkami,popićodrobinąwody.Placentyna;stosowaćdożylnie5centymetrówsześciennychrazna

trzydni...Uff! - Leninawstrząsnęłasię. - Nie znoszęzastrzyków,aty?

- Jateż.Ale skoropomagają...- Pannybyładziewczynąnadzwyczajrozsądną.

PanNaszFord- alboPanNaszFreud,boz jakiejśniezgłębionejprzyczynynazywałtak

siebie,ilekroćmówiłosprawachpsychologicznych- awięc PanNaszFreudbyłpierwszym,który

ujawniłprzeraźliwezagrożeniaspowodowaneżyciemrodzinnym.Światpełenbyłojców- astąd

pełenmarności;pełenbyłmatek- astądpełenwszelkiegorodzajuzboczeń,odsadyzmupoczystość

płciową;pełenbyłbraci,sióstr,wujków,ciotek- pełenszaleństwai samobójstw.

- A jednaki dziś,pośróddzikusówz Samoa,naniektórychwyspachw okolicachNowej

Gwinei...

Żarsłonecznykładłsię jakgorącepiastrymiodunanagichciałachdziecipląsających

swobodniewśródkwiatkówhibiskusa.Domrodzinnybyłw każdejz dwudziestuchato dachachz

palmowychliści. NawyspachTrobriandzkichpoczęciebyłodziełemduchówprzodków;niktnigdy

niesłyszało ojcu.

- Skrajnościspotykająsię - rzekłzarządca.- Wgruncierzeczytakajużichnatura.

- DoktorWellsuważa,że substytuttrzymiesięcznejciążyzałatwiłbyobecnieproblem

mojegozdrowianajakieśtrzylubczterylata.

- Cóż,możei marację- stwierdziłaLenina.- Ale, Fanny,czy tychceszprzeztopowiedzieć,

że przeznajbliższetrzymiesiąceniebędziesz...

- Ależ skąd,mojadroga.Najwyżejprzeztydzieńlubdwa.Wieczorembędęw klubiegraćw

brydżamuzycznego.A tyzapewnewychodzisz?

Leninapotwierdziłaskinieniemgłowy.

- Zkim?

- ZHenrykiemFosterem.

- Znowu?- miła,okrągławaniczymksiężyctwarzFannyprzybrałanietaktowniewyraz

bolesnego,pełnegodezaprobatyzdziwienia.- Czychceszpowiedzieć,że zawszewychodziszz

HenrykiemFosterem?

Matkii ojcowie,braciai siostry.A oprócztegomężowie,żony,kochankowie.Prócztego

monogamiai miłość.

- Choćwy zapewnieniewiecie, co tojest- rzekłMustafaMond.

Potrząsnęligłowami.

Rodzina,monogamia,miłość.Wszędziewyłączność,wszędziezawężaniepolapenetracji,

rygorystycznekanalizowaniepopędui energii.

- A przecieżkażdynależydokażdego- zakończyłprzywołująchipnopedyczneprzysłowie.

Studenciz zapałemprzytaknęlistwierdzeniu,które,powtórzoneimw mrokusześćdziesiąt

dwatysiącerazy,zostałoprzeznichuznanenietylkozapoprostuprawdziwe,lecz zaaksjomat,

oczywistyi w najwyższymstopniupozawszelkądyskusją.

- Ależ - protestowałaLenina- mamHenrykadopierojakieśczterymiesiące.

- Dopieroczterymiesiące.Dobresobie.A co gorsza- ciągnęłaFanny,oskarżycielsko

wznoszącpalec- w ciągutegookresupróczHenrykaniebyłonikogo.Mamrację?

Leninazaczerwieniłasię pouszy,jednakżewzrok,atakżetonjejgłosupozostał

wyzywający.

- Owszem,nikogowięcejniebyło- mówiław ryczzzaciekłością.- Izupełnieniepojmuję,

dlaczegomiałbybyć.

- Och,onazupełnieniepojmuje,dlaczegomiałbybyć-powtórzyłaFannyjakbydo

niewidzialnegosłuchaczazalewymramieniemLeniny.Potem,naglezmieniającton,mówiładalej:-

Mówięserio,naprawdępowinnaśbyćostrożna.Tostrasznieźle wygląda,kiedysię takchodziciągle

z tymsamym.Koloczterdziestki,no,trzydziestupięciu,jeszczebyuszło.Ale w twoimwieku,

Lenino!Nie, taknaprawdęniemożna!A wiesz przecież,jakbardzodyrektorpotępiawszystko,co

zbytintensywnei długotrwałe.Czterymiesiącez HenrykiemFosterem,bezżadnegoinnego

mężczyzny...no,ależbyłbywściekły,gdybysię dowiedział...

- Przedstawciesobierurkęz wodąpodciśnieniem.- Przedstawilisobie.- Nakłuwamją-

powiedziałzarządca.- Ależ wytrysk!

Nakłułdwadzieściarazy.Dwadzieściamałychfornann.

- Mojedziecko.Mojedzieciątko...!

- Mamusiu!- szaleństwojestzaraźliwe.

- Mojekochanie,mojejedyne,najdroższe,najcenniejsze...

Matka,monogamia,miłość.Fontannastrzelawysokow górę,szalony,pienisty,dziki

strumień.Wypieranaciecz matylkojednoujście.Mojekochanie,mojedzieciątko.Nic dziwnego,że

ci biedniprenowożytniludziebyliobłąkani,źli i żałośni.Ichświatniepozwalałimnabeztroskę,nie

pozwalałimnazdrowiepsychiczne,cnoty,szczęśliwość. A tematkii kochanki,tezakazy,na

którychrespektowanieniebyliprzecieżuwarunkowanit,epokusyi tewyrzutysumieniaw

samotności,tewszystkiechorobyi nieustającecierpieniew odosobnieniu,taniepewnośći nędza-

sprawiały,że targałynimisilneuczucia.A silnieodczuwając(i tonadodatekw samotności,w

beznadziejnejizolacjikażdejjednostki),jakżemoglizapewnićsobiestabilność?

- Oczywiścieniemusiszgorzucać.Bierzsobietylkokogośodczasudoczasui tyle.On

chybamainnedziewczyny,prawda?

Leninapotwierdziła.

- Pewnie,że ma.HenrykFostertoabsolutnydżentelmen,zawszeumiesię znaleźć.A poza

tymtrzebapomyślećo dyrektorze.Wiesz,jakmuzależy...

- Poklepywałmniedziśpopośladku- przyznałakiwającgłowąLenina.

- No widzisz!- triumfowałaFanny.- Terazwidać,oco jemuchodzi.Prawdziwieeleganckie

maniery.

- Stabilność- mówiłzarządca- stabilność.Nie macywilizacjibezstabilności.Nie ma

stabilnościspołecznejbezstabilnościindywidualnej.- Jegogłos grzmiałniczymtrąby.Słuchającgo

chłopcyczuli,że się rozrastają,że coś ichrozgrzewaodwewnątrz.

Maszynapracuje,pracujei musipracować- ciągle.Śmierć,jeślisię zatrzyma.Miliardkłębił

się naskorupieZiemi.Kołazaczęłysię obracać.Postupięćdziesięciulatachbyłyjużdwamiliardy.

Wszystkiekołastop.Postupięćdziesięciutygodniachjestjużznowutylkomiliard;tysiąctysięcy

tysięcymężczyzni kobietzmarłoz głodu.

Kołamusząobracaćsię nieustannie,aleniemożesię todziaćbezdozoru.Musząistnieć

ludziedonadzorowaniaichruchu,ludzietakzrównoważenijakkołanaosiach,ludziezdrowi,

posłuszni,trwalezadowoleni.

Zawodząc:Mojedziecko,mojamamusiu,mojejedyne,jedynekochanie;jęcząc:Mojawina,

mójstraszliwyBoże;krzyczącz bólu,mamroczącw gorączce,opłakującstarośći nędzę- jakże

mogąnadzorowaćruchkół?A skoroniemogąnadzorowaćruchukół...

Niełatwopogrzebaćlubspalićciałatysiącatysięcytysięcymężczyzni kobiet.

- A w ogóle - glos Fannybrzmiałprzymiłnie- miećpróczHenrykajeszczejednegoczy

dwóchmężczyznniejestanikłopotliwe,aniniemiłe.Iw związkuztympowinnaśpostępowaćnieco

bardziejwielogamicznie...

- Stabilność- mówiłz naciskiemzarządca- stabilność.Potrzebapierwszai ostateczna.

Stabilność.Zniejtowszystko.

Gestemrękiwskazałogrody,wielkiebudynkiOśrodkaWarunkowanian,agiedzieciigrające

wśródzaroślii biegającepotrawnikach.

Leninapotrząsnęłagłową.

- Ostatnio- stwierdziłaz zadumąw głosie jakośniemiałamochotynawielogamiczność.

Czasemtakbywa.A tytegonieodczuwałaś,co, Fanny?

Fannykiwnęłagłowąz sympatiąi zrozumieniem.

- No tak,aletrzebasię przemóc- powiedziałasentencjonalnie.- Trzebapostępowaćgodnie.

Wkońcuprzecieżkażdynależydokażdego.

- Tak,każdynależydokażdego- powtórzyłapowoliLeninai westchnąwszyumilkłana

chwilę;potemujęładłońFannyi ścisnęłająlekko.- Maszzupełnąrację,Fanny.Jakzwykle.

Spróbujęsię przemóc.

Popędzahamowanywylewa,apowódźtouczucia,powódźtonamiętność,powódźtonawet

szaleństwo:zależytoodsiły strumienia,wysokościi wytrzymałościzapory.Strumieńnie

napotykającyprzeszkodyspływagładkow dółwytkniętymkanałemażpospokojnydobrobyt.

(Embrionjestgłodny;dzieńpodniupompasurogatukrwiniestrudzeniewykonujeswe osiemset

obrotównaminutę).Wybutlowaneniemowlępłacze;natychmiastzjawiasię pielęgniarkaz butelką

wydzielinyzewnętrznej.Wtenprzedziałczasumiędzypragnieniemazaspokojeniemwkradasię

uczucie.Trzebatenprzedziałskracać,burzyćwszystkietestare,niepotrzebnebariery.

- Szczęściarze!- zawołałzarządca.- Nie wiedziećile kosztowałocierpień,bywaszeżycie

uczynićuczuciowołatwym;byzabezpieczyćwas,naile tomożliwe,przedwszelkimw ogóle

uczuciem.

- Fordgoprowadzi- mruknąłdyrektorRiW.- Wszystkow porządkunatymnaszymświecie.

- LeninaCrowne?- zapinajączamekspodniHenrykFosterpowtórzyłpytaniewicedyrektora

przeznaczenia.- Och,towspaniaładziewczyna.Cudowniesprężysta.Dziwi mnie,że jejniemiałeś.

- Doprawdyniewiem,czemutakwyszło - powiedziałwicedyrektorprzeznaczenia.- Muszę

się tymzająć.Przypierwszejokazji.

Zeswego miejscapodrugiejstronieprzebieralniBernardMarksusłyszał,co tamcimówią,i

pobladł.

- Takprawdęmówiąc- rzekłaLenina- zaczynamniejużtroszeczkęnudzićtocodzienne

bycietylkoz Henrykiem.- Naciągnęłalewąpończochę.- ZnaszBernardaMarksa?- zapytała

tonem,któregoabsolutnaobojętnośćbyłanajwyraźniejwymuszona.

Fannypatrzyłaze zdumieniem.

- Chybaniechceszpowiedzieć,że...?

- Czemunie?Bernardjestalfą-plus.A pozatymzaprosiłmnienazwiedzanierezerwatu

dzikich.Zawszechciałamzobaczyćjakiśrezerwatdzikich.

- Ależ... jakonsię prowadzi!

- Comnieobchodzi,jakonsię prowadzi?

- Mówią,że nielubigolfaz przeszkodami.

- Mówią,mówią...- zakpiłaLenina.

- A pozatymspędzawiększośćczasusam.głosie Fannybrzmiałagroza.

- No więc kiedybędzieze mną,niebędziesam.A w ogóle, dlaczegowszyscy się naniego

uwzięli?Jatamuważam,że jesturoczy.- Uśmiechnęłasię dosiebie;jakiabsurdalnienieśmiały!

Takprzestraszony,jakbyonabyłazarządcąświata,aonjakąśprzypisanądomiejscaprzytaśmie

gamma-minus.

- Niechkażdypomyślio swoimżyciu- poleciłMustafaMond.-Czyktóryśzwasnapotkał

kiedyśnieprzebytąprzeszkodę?

Odpowiedziąbyłoprzeczącemilczenie.

- Czyktóryśz wasbyłzmuszonyprzetrwaćjakiśdługiokresmiędzyuświadomieniemsobie

pragnieniaajegozaspokojeniem?

- Ee...- zacząłjedenz chłopcówi zamilkł.

- No, mów- rzekłdyrektorRiW.- Nie każczekaćjegoFordowskiejWysokości.

- Kiedyśmusiałemczekaćprawieczterytygodnie,zanimdziewczyna,którąchciałemmieć,

pozwoliła.

- Iw efekcieczułeśsilnenapięcia?

- Straszne!

- Straszne,otóżto- powiedziałzarządca.- Nasiprzodkowiebylitakgłupii krótkowzroczni,

że kiedypojawilisię pierwsireformatorzy,oferującuwolnienieichodtychstrasznychnapięć,w

ogóle niechcielimiećz nimidoczynienia.

- Mówiąoniejjako kawałkumięsa- zgrzytałzębamiBernard.- Tenbywziął,tamtenby

wziął.jakbaraninę.Degradacjadopostacibaraniny.Powiedziała,że się zastanowi,że damiw tym

tygodniuodpowiedź.Och,Fordzie,Fordzie,Fordzie.- Chętniebyposzedłi tłukłkażdegoz nichpo

gębie.Mocno,razzarazem.

- Tak,naprawdęradzęci jejspróbować- mówiłHenrykFoster.

- A naprzykładektogeneza.Pfitzeri Kawagucziopracowalicałątechnikę.Ale czy rządyw

ogóle się tyminteresowały?Nie. Istniałotakzwanechrześcijaństwo.Zmuszanokobietydo

żyworództwa.

- Onjestbrzydki!- stwierdziłaFanny.

- Mnietamsię podoba.

- No i takimały- skrzywiłasię Fanny;maływzrostbyłczymśnaprawdęokropnym,

zazwyczajcechowałkastyniższe.

- Sądzę,że jestbardzomiły- odparłaLenina.- Chciałobysię go pieścić.Rozumiesz.Jak

kotka.

Fannybyławstrząśnięta.

- Mówią,że kiedyonbyłjeszczew butli,ktośsię pomylił,myślał,że onjestgammą,i dodał

alkoholudojegosurogatukrwi.Dlategojesttakikarłowaty.

- Cozabzdury!- Leninabyłaoburzona.

- Nauczanieprzezsenbyłow Angliizabronione.Istniałtakzwanyliberalizm.Parlament,o

ile wiecie, co tobyło,uchwaliłzakaztakiegonauczania.Sąnatodowody.Przetrwałymowyo

wolnościjednostki.Wolnośćjestnieefektywnai przykra.Wolnośćtookrągłykołekw kwadratowej

dziurze.

- Ależ, mójstary,zapewniamcię, będzieszmileprzyjęty.-HenrykFosterklepał

wicedyrektoraprzeznaczeniapoplecach.- Przecieżw końcukażdynależydokażdego.

Stopowtórzeńprzeztrzynocetygodniowow ciąguczterechlat,pomyślałBernardMarks,

fachowiecodhipnopedii.Sześćdziesiątdwatysiąceczterystapowtórzeńprzeradzasię w jedną

prawdę.Idioci!

- Albosystemkastowy.Ciągleproponowany,ciągleodrzucany.Istniałatakzwana

demokracja.Takjakbyludziebylirówninietylkopodwzględemfizykochemicznym.

- No więc, powiemtylkotyle,że mamzamiarprzyjąćjegozaproszenie.

Bernardnienawidziłich,nienawidził.Ale byłoichdwóch,bylirośli,bylisilni.

- WojnadziewięcioletniawybuchłaA.F.141.

- Choćbynawetbyłoprawdą,że mudodanoalkoholudosurogatukrwi.

- Fosgen,chloropikryna,etyljodoacetowy,dwufenycjanoarsynat,rójchlorometyl

chloroformowy,siarczekdwuchloroetylowy.Nie mówiąco kwasiehydrocjanowym.

- Wco jednakniewierzę- zakończyłaLenina.

- Rykczternastutysięcysamolotówsunącychzwartymszykiem.Ale naKurfüstendammi w

ÓsmejDzielnicyParyżaeksplozjebombwirusowychbrzmiąniegłośniejniźlistrzelaniez

papierowychtoreb.

- Bo chcęzobaczyćrezerwatdzikich.

- CH3C6H2(NO2)3 +Hg(CNO)2 =no,czemu?Ogromnejdziurzew ziemi,rumowisku,

strzępomciała,galaretowatejmasie,stopie,nadalobutej,którafruniew powietrzui ląduje,pac,na

środkugrządkipelargonii- czerwonych;cóż zawspaniałewidowiskoowego łata!

- Lenina,jesteśbeznadziejna.Koniecz nami,mamcię dość.

- Szczególniepomysłowabyłarosyjskametodazatruwaniazbiornikówwodnych.

Odwróconedosiebieplecami,Fannyi Leninaprzebierałysię w milczeniu.

- Wojnadziewięcioletnia,wielkikrachgospodarczy.Trzebabyłowybieraćmiędzy

podjęciemtruduzarządzaniaświatemadestrukcją.Międzystabilizacjąa...

- FannyCrowneteżjestmiła- powiedziałwicedyrektorprzeznaczenia.

Wszkółcezakończyłasię lekcjaelementarnejświadomościklasowej,głosy dostosowywały

właśnieprzyszłypopytdoprzyszłejpodażyprzemysłowej.„Ubóstwiamlatać- szeptały- ubóstwiam

latać,uwielbiamnoweubranka,uwielbiam...”

- Liberalizm,rzeczjasna,zmarłz owrzodzenia,jednakżetakczy owakniemożnabyło

działaćprzemocą.

- WżadnymrazienietaksprężystajakLenina.O,w żadnymrazie.

„Astareubrankasąbrzydkie- ciągnąłniestrudzonyszept.-Zawszewyrzucamystare

ubranka.Lepszynowywzórniżłataniedziur,lepszynowywzórniżłataniedziur,lepszynowy...”

- Rządzenietosprawastołka,niekołka.Rządzisię przypomocymózgui pośladków,nie

pięści.Naprzykład:wystąpiłspadekkonsumpcjidóbr.

- No, jestemgotowa- powiedziałaLenina,lecz Fannymilczałanadal,odwróconaplecami.-

Och,pogódźmysię, Fanny,kochanie.

- Każdymężczyzna,kobietai dzieckoobowiązanibyliskonsumowaćrocznietyleatyle.W

interesieprzemysłu.Jedynymskutkiem...

„Lepszynowywzórniżłataniedziur.Dużołat,nędznyświat;dużołat...”

- Któregośdnia- powiedziaładobitnieFannyposępnąnutąw głosie - będzieszmiećkłopoty.

- Świadomyopórnawielkąskalę.Wszystkotylkoniekonsumpcja.Powrótdonatury.

„Ubóstwiamlatać,ubóstwiamlatać”.

- Powrótdokultury.Tak,dokultury.Nie konsumujesię wiele, gdysię siedzii czytaksiążki.

- Dobrzewyglądam?- spytałaLenina.Jejżakietwykonanybyłze sztucznegojedwabiuw

kolorzezielenibutelkoweji lamowanyzielonymfuterkiemwiskozowymnamankietachi kołnierzu.

- PrzyGoldersGreenkarabinmaszynowyskosiłośmiusetgwardzistów.

„Lepszynowywzórniżłataniedziur,lepszynowywzórniżłataniedziur”.

Zielonesztruksoweszortyi białepończoszkiz wełnywiskozowej,wywiniętepodkolanem.

- Potembyłaowasłynnamasakraw BritishMuseum.Dwatysiącemiłośnikówkultury

zagazowanychsiarczkiemdwuchloroetylu.

Zielono-białadżokejkaocieniałaczoło Leniny;jejbucikibyłyjasnozielonei starannie

wyczyszczone.

- Aż w końcu- mówiłMustafaMond- zarządcyuświadomilisobie,że przemocnicniedaje.

Wolniejsze,lecz nieskończeniebardziejpewnesąmetodyektogenezy,warunkowania

neopawlowowskiegoi hipnopedii.

Jejtalięzaśopinałwysadzanysrebremzielonypasmyśliwskize sztucznegosafianu,

wypchany(jakoże Leninaniebyłabezpłodna)zapasemśrodkówantykoncepcyjnych.

- WreszciewykorzystanoodkryciaPfitznerai Kawagucziego.Aktywnakampaniaprzeciw

żyworództwu...

- Doskonale!- wykrzyknęłaz entuzjazmemFauny.Nigdynieumiaładługoopieraćsię

urokowiLeniny.- Icóż zaniezwykleuroczypasmaltuzjański!

- Wrazze zwalczaniemPrzeszłości;tozaśprzezzamykaniemuzeów,wysadzaniew

powietrzezabytków(naszczęście większośćz nichuległajużzniszczeniupodczaswojny

dziewięcioletniej),wycofywaniewszelkichksiążekwydanychprzedA.F.150.

- Muszęsobiezałatwićtakisam- powiedziałaFanny.

- Istniałynaprzykładtakzwanepiramidy.

- Mójstaryczarnolakierowanybandolecik.

- IczłowieknazwiskiemSzekspir.Oczywiścienigdyo nimniesłyszeliście.

- Topoprostuwstyd,tenmójbandolet.

- Takiesąkorzyściprawdziwienaukowejedukacji.

- „Dużołat,nędznyświat;dużolat,nędzny...”

- WprowadzeniepierwszegoT-modelu,dziełaPanaNaszegoForda...

- Mamgojużprawietrzymiesiące.

- ... uznanozapocząteknowejery.

- „Lepszynowywzór,niżłataniedziur,lepszynowy...”

- Istniało,jakjużmówiłem,takzwanechrześcijaństwo.

- „Lepszynowywzór,niżłataniedziur”.

- Etykai filozofiapodkonsumpcji...

„Uwielbiamnoweubranka,uwielbiamnoweubranka,uwielbiam...”

- Naderistotnaw warunkachniedoprodukcji,jednakżew wiekumaszyni wiązaniaazotuz

pierwiastkami- prawdziwazbrodniaprzeciwspołeczeństwu.

- HenrykFostermigodał.

- Górneczęści wszystkichkrzyżyobcinano,takbypowstałkształtlitery„T”.Istniałtak

zwanyBóg.

- Toimitacjasafianu.

- TerazmamyRepublikęŚwiata.IobchodyDniaForda,śpiewywspólnotowei posługi

solidarnościowe.

- O,Fordzie,jakjaichnienawidzę!- myślałBernardMarks.

- Istniałytakzwaneniebiosa;mimotojednakpitoogromneilości alkoholu.

- Jakmięso,poprostujakmięso.

- Istniałatakzwanaduszai takzwananieśmiertelność.

- SpytajHenryka,gdziegozdobył.

- Niemniejzażywalimorfinęi kokainę.

- A co gorszaonasamatraktujesiebiejakmięso.

- RokuFordowskiego178 subsydiowanodwatysiącefarmakologówi biochemików.

- Coontakiskwaszony?- powiedziałwicedyrektorprzeznaczeniawskazującnaBernarda

Marksa.

- Wsześć latpóźniejruszyłaprodukcjarynkowa.Lekdoskonały.

- Podrażnimysię z nim.

- Odziałaniuwywołującymstaneuforyczny,narkotyczny,wizjogenny.

- Oj,Marks,jakiskwaszony.- Drgnął,klepniętyw plecyi podniósłwzrok.Totenbrutal

HenrykFoster.- Przydałabyci się chybaodrobinasomy.

- Wszystkiezaletychrześcijaństwai alkoholu,żadnejz ichwad.

„O,Fordzie,chętniebymgozabił”,alejedyne,co powiedział,to:„Nie,dziękuję”,i odsunął

podawanąmufiolkętabletek.

- Uwalniamysię odrzeczywistości,kiedytylkozechcemy,i takożwracamy,bezbólugłowy

i bezpotrzebymitologii.

- No weź - nalegałHenrykFoster.- Bierz.

- Stabilnośćzostaław faktycznysposóbzapewniona.

- Jedensześciennycentymetri znikaponurysentyment-powiedziałwicedyrektor

przeznaczenia,cytująchipnopedycznąsentencję.

- Pozostawałojużtylkousunąćstarość.

- A niechcię, ty...!- krzyknąłBernardMarks.

- O,ho,ho!

Hormonygruczołowe,transfuzjamłodejkrwi,sole magnezu...

- Ipamiętaj,lepszamiksturaniżawantura.- Wyszlize śmiechemzprzebieralni.

- Usuniętowszelkieobjawystarości.A wrazz nimi,rzeczjasna...

- Nie zapomnijzapytaćgoo tenpasmaltuzjański- powiedziałaFanny.

- Wrazz nimiwszystko,co charakterystycznedlastarczegoumysłu.Psychikapozostawała

niezmiennaprzezcałądługośćżycia.

- ... odbyćprzedzmierzchemdwierundygolfaz przeszkodami.Muszępędzić.

- Praca,zabawa...posześćdziesiątcenaszesiły i gustapozostajątakiejakw wiekulat

siedemnastu.Wdawnychzłychczasachstarzyludzieusuwalisię z życia,szli naemeryturę,

poświęcalisię religii,spędzaliczasnamyśleniu...namyśleniu!

- Idioci,wieprze!- mówiłdosiebieBernardMarks,idąckorytarzemdowindy.

- Dziś, otopostęp,starzyludziepracują,starzyludziekopulują,starzyludzieniemajączasu,

niemajęchwiliwytchnieniaodprzyjemności,okazjidotego,byusiąśći zacząćrozmyślać;gdyby

zaśprzeznieszczęśliwyprzypadekpojawiłasię takaszczelinaczasuw spoistejsubstancjiich

rozrywek,zawszepozostajesoma,rozkosznasoma,półgramanapopołudnie,gramnaweekend,

dwagramynapodróżnaprzewspaniałyWschód,trzynamrocznąwiecznośćnaksiężycu;wracając

znajdąsię jużpodrugiejstronieszczeliny,bezpieczni,natwardymgrunciecodziennejpracyi

rozrywek,biegającz jednegoczuciofilmunadrugi,odjednejsprężystejdziewczynydoinnej,od

zawodówelektromagnetycznegogolfado...

- Idźżestąd,dziewczynkokrzyknąłniecogniewniedyrektorRiW.- Chłopczyku,odejdź

stąd!Nie widzicie,że JegoFordowskaWysokośćjestzajęta?Bawciesię gdzieindziejw waszągrę

miłosną.

- Biednedzieciaczki!- powiedziałzarządca.

Powoli,majestatycznie,z cichymposzumemmaszyneriisunęłynaprzódprzenośniki,

trzydzieścitrzycentymetrynagodzinę.Wczerwonympółmrokulśniłyniezliczonerubiny.

ROZDZIAŁ CZWARTY

§1

Windabyłapełnamężczyznz przebieralnialfi wchodzącąLeninępowitałowiele

życzliwychuśmiechówi skinięćgłową.Byłabardzolubianai z prawiekażdymspośródtych

mężczyznzdarzyłojejsię spędzićnoc.

Sąprzemili,myślałaodpowiadającnapowitania.Uroczychłopcy!Choć,prawdęmówiąc,

wolałaby,żebyuszyJerzegoEdzelaniebyłytakieduże(możenatrzystadwudziestymÓsmym

metrzedanomuokropelkęzadużoparatyroidu?)A. patrzącnaBenitaHooveraniemogłasię

pozbyćmyśli,że gdyzdejmieubranie,widać,iż jestnaprawdęzbytowłosiony.

Odwracająctwarzze wzrokiemniecoposmutniałymodwspomnieńczarnejgęstwiny

owłosieniaBenita,dojrzaław kąciemałeszczupłeciałoi melancholijnątwarzBernardaMarksa.

- Bernard!- podeszładoniego- właśniecię szukałam.-Jejglos zadźwięczałczystowśród

poszumuwindy.Inniobejrzelisię zaciekawieni.- Chciałamz tobąpomówićonaszychplanachco

donowegoMeksyku.- Kątemokadostrzegławgapionegow niąze zdumieniemBenitaHoovera.

Rozdrażniłojątojegospoglądanie.„Zdziwiony,że jegonieproszęo następnespotkanie!”,

powiedziaław myślidosiebie.Potemgłośnoi tonemcieplejszymniżzwyklemówiładalej:

- Byłobywspanialewyjechaćz tobąw lipcunajakiśtydzień.-(No cóż, publiczniedaje

wyrazswejniewiernościwobecHenryka.Fannypowinnabyćzadowolona,choćbytobyłtylko

Bernard).- Toznaczy- Leninaposłałamuznaczącyuśmiech,najbardziejczarowny,jakitylko

mogłaprzywołać- jeślinadalmniechcesz.

BladątwarzBernardaokryłgwałtownyrumieniec.„Coulicha?”zdumiałasię Lenina,

poruszonajednakżetymosobliwymhołdemdlaswejwładzy.

- Czyniebyłobylepiejporozmawiaćo tymgdzieindziej?- jąkałsię, straszliwie

zakłopotany.

„Czymówięcoś niestosownego?- pomyślałaLenina.- Nie mógłbysię bardziejstropić,

gdybympowiedziałajakiśnieprzyzwoityżart,naprzykładzapytałago, ktobyłjegomatką,czy coś

w tymrodzaju”.

- Bo wobectychludzitutaj...- jąkałzmieszanyprzezściśniętegardło.

Leninaroześmiałasię szczerzei wcaleniezłośliwie.

- Ależ jesteśzabawny!- zawołała,uznawszygo w myślizanaprawdęzabawnego.-

Uprzedziszmnienaprzynajmniejtydzieńwcześniej,dobrze?-mówiładalejinnymjużtonem.-

Sądzę,że polecimychybaBłękitnąPacyficzną?Czyonastartujez wieży naCharing-T?A możez

Hampstead?

NimBernardzdążyłodpowiedzieć,windazatrzymałasię.

- Dach!- zabrzmiałpiskliwygłos.

Windziarzbyłniskim,małpimstworkiemubranymw czarnątunikopółkretynaepsilona-

minus.

- Dach!

Rozwarłdrzwi.UderzyływeńgorącepromieniepopołudniowegoSłońca;zamrugałoczami.

„Ooo,dach!”,powtórzyłzachwycony.Wyglądałjaknagleradośnieprzebudzonyz mrocznego,

unicestwiającegoodrętwienia.„Dach!”

Uśmiechałsię kutwarzompasażerówpełenpsiego,pełnegonadzieiuwielbienia.

Rozmawiająci śmiejącsię wyszli z windynarozświetlonyteren.Windziarzspoglądałzanimi.

- Dach?- powtórzyłznowu,tymrazempytająco.

Zadźwięczałdzwoneki głośnikusufituwindyzacząłwydawaćpoleceniatonembardzo

łagodnym,alebardzowładczym.

„Zjeżdżajw dół- mówił- zjeżdżajw dół.Piętroosiemnaste.Zjeżdżajw dół,zjeżdżajw dół.

Piętroosiemnaste.Zjeżdżajw dół,zjeżdżaj...”

Windziarzzatrzasnąłdrzwi,nacisnąłguziki natychmiastzapadłnapowrótw szemrzący

półmrokszybu,półmrokjegozwykłegootępienia.

Nadachubyłogorącoi słonecznie.Powietrzeletniegopopołudniapełnebyłobrzęczenia

helikopterów,niższyzaśw toniepomrukniewidocznychrakietsunącychpojasnymniebiena

wysokościpięciuczy sześciumilpieściłuchow delikatnympowietrzu.BernardMarksodetchnął

głęboko.Spojrzałw niebo,ogarnąłwzrokiembłękitnyhoryzont,aw końcuzatopiłspojrzeniew

twarzyLeniny.

- Czyżniecudownie!- głos drżałmunieco.Uśmiechnęłasię doniegozwyrazem

całkowitegozrozumienia.

- Doskonałewarunkinagolfaz przeszkodami- odpowiedziałaz uniesieniem.-Ale teraz,

Bernardzie,muszęjużpędzić.Henryksię złości, gdykażęmuczekać.Dajminiedługoznaćo

terminiewyjazdu.

Iskinąwszydłoniąnapożegnanie,pobiegłaprzezpłaskidachkuhangarom.Bernardstał

patrzącnaoddalającesię migotaniebiałychpończoszek,nażywy, energicznyruchopalonychkolan,

raz,dwa,raz,dwa,namniejżywy ruchfałdtychjejopiętychsztruksowychszortówpodżakietem

barwyzielenibutelkowej.TwarzBernardaprzybraławyrazcierpienia.

- Naprawdęmiładziewczyna- zabrzmiałzajegoplecamimocnyi pogodnyglos.

Bernarddrgnąłi obejrzałsię. Pochylonanadnimpyzata,rumianatwarzBenitaHoovera

uśmiechałasię doń- uśmiechałasię z jawnąserdecznością.Benitobyłniepoprawniedobroduszny.

Ludziemówilionim,że idzieprzezżycie nawetniedotykającsomy.Złośći złe nastroje,odktórych

inniludziemusielisię dopierouwalniać,doniegow ogóle niemiałydostępu.DlaBenita

rzeczywistośćbyłazawszesłoneczna.

- A przytymsprężysta.Itojak!- Potemzaś,innymjużtonem:- Ale zdajesię, że coś ci

doskwiera.Przydałabyci się chybaodrobinasomy.- Benitosięgnąłdoprawejkieszenispodnii

wyjąłfiolkę.- jedensześciennycentymetri znikaponury...hej,co się dzieje?

Bernardodwróciłsię naglei uciekł.

Benitospoglądałzanim.

„Cosię stałotemufacetowi?”- zadumałsię i kiwającgłowąuznał,że plotkaoalkoholu

dodanymdosurogatukrwitegochłopcamusibyćprawdziwa.

„Uszkodzonymózgzapewne”.

Schowałfiolkęsomy,wyjąłgumędożucianasyconąhormonamipłciowymii wypchawszy

sobieniąpoliczki,przeżuwającruszyłpowolikuhangarom.

HenrykFosterwytoczyłswąmaszynęz hangarui gdyLeninanadeszła,czekałjużnanią

siedzącw kabiniepilota.

- Czteryminutyspóźnienia- tyletylkopowiedział,gdywdrapałasię dośrodkai usiadła

obokniego.Włączyłsilniki uruchomiłśmigłahelikoptera.Maszynawystrzeliłapionowow górę.

GdyHenrykdodałgazu,pomrukśmigłaprzeszedłz buczeniaszerszeniaw buczenieosy, z

brzęczeniaosy w bzyczeniekomara;szybkościomierzwskazywał,że wznosząsię zprędkością

dwóchkilometrównaminutę.WdolepodnimiLondynmalał.Wciąguparusekundogromne

budowleo wielkichblatachdachówstałysię zaledwiekępąkwadratowychgrzybówwyrastających

z zieleniparkówi ogrodów.Pośrodkunich,nacienkiejnóżce,wyższai smuklejszawieżana

Charing-Tzwracałasię kuniebudyskiemlśniącegocementu.

Jakrozmytewe mgletorsybaśniowychatletówogromnemięsistechmurytkwiłyna

błękitnymniebienadichgłowami.Zjednejz nichwynurzyłsię naglemałypurpurowyowadi

opadałz brzęczeniem.

- O,CzerwonaRakieta- powiedziałHenryk- leci z Nowego Jorku.- Spojrzałnazegareki

dodałpotrząsającgłową:- Siedemminutspóźnienia.Tepołączeniaatlantyckiesąwprost

skandalicznieniepunktualne.

Zdjąłstopęz pedaługazu.Pomrukśmigłanadichgłowamiopadłopółtorejoktawy,z

powrotempoprzezbuczenietrzmiela,chrabąszcza,jelonka.Pędmaszynykugórzeosłabł;w chwilę

późniejzawiślinieruchomow powietrzu.Henrykpchnąłdźwignię;rozległsię szczęk.Najpierw

powoli,potemszybcieji szybciejprzednieśmigłozaczęłosię obracać,ażjegokształtrozpłynąłsię

w kolistąsmugę.Corazsilniejgwizdałnastatecznikachwiatrwzbudzonyruchempoziomym,

Henrykwpatrywałsię w obrotomierz;gdystrzałkadotarładokreski„tysiącdwieście”wyłączył

śmigła.Maszynanabyławystarczającowiele pędupoziomego,bydalejposuwaćsię jużsamąsiłą

bezwładu.

Leninaspojrzałaprzezoknow podłodzepodjejstopami.Lecielinadsześciokilometrowym

pasemparków,oddzielającymLondynCentralnyodpierwszegopierścieniaprzedmieść.Roślinność

o skróconymokresieżyciawyglądaładziwacznie.Szeregiwież dogry„bąkdorąk”lśniłypośród

drzew.ObokShepherd’sBushdwatysiąceparmieszanychzłożonychz bet-minusgrałow „tenisa

napowierzchnisferyriemannowskiej”.Rzędykortówdogryw tenisaprzesuwanegorozciągałysię

poobustronachgłównejdrogiz NottingHilldoWillesden.Naboiskuw Ealingodbywałysię

pokazygimnastycznew wykonaniudeltorazśpiewywspólnotowe.

- Jakiżwstrętnyjestkolorkhaki- zauważyłaLenina,dającwyrazhipnopedycznym

poglądomswojejkasty.

Zabudowaniaczuciostudiaw Hounslowzajmowałysiedemi półhektara.Wpobliżuarmia

pracownikóww strojachkoloruczarnegoorazkhakitrudziłasię układaniemnowejszklanej

nawierzchninaWielkiejDrodzeZachodniej.Gdyprzelatywali,właśniewylewanojedenz

ogromnychtyglisamojezdnych.Stopionykamieńwypływałnadrogęstrumieniemoślepiającej

lawy;azbestowewalcejeździłytami z powrotem;zaposuwającymsię zanimw pewnejodległości

nawilżaczempararosłabiałymikłębami.

KołoBrentfordZakładyZrzeszeniaTelewizyjnegowyglądałyjakmałemiasto.

- Terazpewniemająprzerwęzmianową- odezwałasię Lenina.

Jakmszycei mrówki,zieloneniczymliście dziewczęta-gammyi czarnipółkretyniroilisię

kołowyjśćlubstaliw kolejkachdotramwajówjednoszynowych.Bety-minusobarwiemorwy

maszerowałypośródtłumu.Dachgłównegobudynkupełenbyłruchulądującychi startujących

helikopterów.

- Ojej- zawołałaLeninataksię cieszę, ze niejestemgammą.

Wdziesięćminutpóźniejbylijużw StokePogesi moglizacząćpierwsząrundęgolfaz

przeszkodami.

§2

Zespuszczonymioczyma,ze wzrokiemumykającymnatychmiast,gdytylkonapotkałon

zaryssylwetkiczłowieka,spieszyłBernardprzezdach.Zachowywałsię jakktośścigany,jednakże

ściganyprzezwrogów,którychniechcewidzieć,bysię nieprzekonać,że sąjeszczebardziej

wrodzy,niżprzypuszczał,i byniezostaćwpędzonymw jeszczewiększepoczuciewinyi jeszcze

bardziejbeznadziejnąsamotność.

„TenokropnyBenitoHoover!”A przecieżchciałjaknajlepiej.Cozresztąw pewnymsensie

pogarszatylkosprawę.Ci,co chcądobrze,postępująw takisamsposóbjakci, co chcąźle. Nawet

Leninaprzyprawiago ocierpienie.Pomyślało owychtygodniachwahańspowodowanych

nieśmiałością,kiedytopatrzył,tęskniłi rozpaczałsądząc,że nigdynieodważysię jejpoprosić.Czy

podejmieryzykoponiżeniapoprzezpełnąpogardyodmowę?Ale jeślionapowie„tak”,jakażto

będzieradość.Cóż,powiedziała„tak”,aonnadalbyłnieszczęśliwy,. boonadzisiejszepopołudnie

uznałazadoskonałedogryw golfaz przeszkodami,bopobiegłanaspotkaniez Henrykiem

Fosterem,bouznałajego,Bernarda,zazabawnegoz tegotylkopowodu,że niechciałrozmawiać

publicznieoichnajbardziejintymnychsprawach.Jednymsłowem,nieszczęśliwy,bozachowałasię

tak,jakkażdazdrowai obyczajnaangielskadziewczynapowinnasię zachować,niezaśw jakiś

inny,nienormalny,osobliwysposób.

Otworzyłdrzwiswego hangarui wezwałsnującychsię w pobliżudwóchposługaczy,delty-

minus,bywytoczylijegomaszynęnaśrodekdachu.Hangarybykobsługiwaneprzezjednągrupę

Bokanowskiego,i mężczyźnibylitobliźniacyjednakowomali,czarnii brzydcy.Bernardwydawał

poleceniaostrym,aroganckim,anawetobraźliwymtonemkogoś,ktonieczujesię zbytpewien

swojejwyższości. Kontaktz członkamikastniższychzawszebyłdlaBernardadoświadczeniemw

najwyższymstopniuprzygnębiającym.Zjakichśpowodówbowiem(możerzeczywiściez powodu

tejhistoriiz alkoholemw surogaciekrwi- niesposóbprzecieżcałkowicieuniknąćnieszczęśliwych

wypadków)Bernardmiałwyglądniewielelepszyniżprzeciętnygamma.Był o siedemcentymetrów

niższyodtypowegoalfy,ciałozaśmiałwątłe.Kontaktz przedstawicielamikastniższych

przypominałzawszeBernardowiotymbolesnymfakciebrakówjegocielesności.„Wolałbymbyć

inny”,jegoprzygnębiającasamoświadomośćbyładlańbezlitosna.Ilekroćspostrzegałsię, że jego

wzrokzamiastspoglądaćz górypatrzypoziomow twarzdelty,odczuwałupokorzenie.Czyte

stworybędągo traktowaćz respektemnależnymjegokaście?Pytanietodręczyłogonieustannie.I

niebezpowodu.Gammy,deltyi epsilonybyłybowiemdopewnegostopniawarunkowanena

kojarzeniedorodnościciałaze społecznąwyższością.Wgruncierzeczycieńprzekonania,rodemz

hipnopedii,otym,że wzrostjestwartością,obecnybyłuwszystkich.Stądśmiechkobiet,którym

robiłpropozycje,stądgłupiekawałymężczyznz jegokasty.Kpinysprawiały,że czułsię obco,

uczucieobcościzaś- że zachowywałsię w sposób,któryjeszczebardziejwzmagałuprzedzeniadoń

orazpogłębiałpogardęi niechęćspowodowanąjegodefektamifizycznymi.Toznówwzmagałow

nimpoczuciewyobcowaniai samotności.Chronicznyłękprzedlekceważeniemkazałmuunikać

ludziz jegokasty,kazałmuz całąświadomościądbaćo swojągodnośćwobeckastniższych.Jakże

mocnozazdrościłmężczyznomtakim,jakHenrykFosterczy BenitoHoover!Mężczyznom,którzy

niemusielikrzyczećnaepsilona,żebywyegzekwowaćpolecenia;mężczyznom,którychpozycja

byłaoczywista,mężczyznom,którzyw systemiekastowymczulisię jakrybyw wodzie- dotego

stopniazadomowieni,że nawetnieuświadamialisobieswejsytuacjiczy teżuprzywilejowanegoi

wygodnegomiejsca,jakiew tymsystemiezajmowali.

Niechętnie,jakmusię wydało,i opieszaledwóchposługaczybliźniakówwytoczyłojego

maszynęnadach.

- Szybciej!- zawołałpoirytowanyBernard.jedenz nichłypnąłnaniego.Czyżbyodcień

jakiegośzwierzęcegoszyderstwaw tychtępychszarychoczach?

- Szybciej!- krzyknąłjeszczedonośnieji jegogłos nieprzyjemniezachrypiał.

Wdrapałsię namaszynęi w minutępóźniejszybowałnapołudnie,kurzece.

WsześćdziesięciopiętrowymbudynkuprzyFleetStreetmieściłysię rozmaitebiura

propagandyorazInstytutInżynieriiEmocyjnej.Wsutereniei naniższychpiętrachmiałyswe

redakcjei biuratrzywielkiegazetylondyńskie- „CogodzinnaDepesza”,dziennikkastywyższej,

bladozielona„GazetaGammowska”orazdrukowanenapapierzekolorukhakii złożonetylkoz

wyrazówjednosylabowych„ZwierciadłoDelty”.Wyżejmieściłysię biurapropagandy:

telewizyjnej,czuciofilmoweji propagandypoprzezsyntetycznyśpiewi muzykę- wszystkiego

dwadzieściadwapiętra.Nadnimiznajdowałysię laboratoriabadawczeorazdźwiękoszczelne

pokoje,w którychwykonywaliswąfinezyjnąpracęrealizatorzyścieżkidźwiękoweji kompozytorzy

muzykisyntetycznej.GórneosiemnaściepięterzajmowałInstytutInżynieriiEmocyjnej.

BernardwylądowałnadachuDomuPropagandyi wysiadł.

- ZadzwońnadółdopanaHelmholtzaWatsona- poleciłportierowi,gammie-plus- i

powiedzmu,że panBernardMarksczekananiegonadachu.

Usiadłi zapaliłpapierosa.

HelmholtzWatsonwłaśniepisał,gdydotarładoniegowiadomość.

- Przekaż,że zarazbędę- powiedziałi odwiesiłsłuchawkę.Potemzwróciłsię doswej

sekretarkitymsamymoficjalnymi bezosobowymtonem:- Pójdęterazzałatwićswojesprawy- i nie

zwracającuwaginajejpromiennyuśmiechwstałi ruszyłżwawododrzwi.

Był tomężczyznamocnozbudowany,barczysty,o szerokiejpiersi,zwalisty,ajednakszybki

w ruchach,sprawnyi zwinny.Krągłasilnakolumnaszyi utrzymywałapięknągłowę. Włosymiał

ciemne,kędzierzawe,rysysilniezaznaczone.Był przystojnyw sposóbprzekonywającyi podniosły,

w każdymcalualfa-plus,jakniestrudzeniepowtarzałajegosekretarka.Zzawodubyłwykładowcąw

InstytucieInżynieriiEmocyjnej(WydziałLiteracki),zaśw czasiewolnymodzajęćdydaktycznych

wykonywałpraceinżynieraemocyjnego.Pisywałregularniedo,CodziennejDepeszy",pisał

scenariuszeczuciowei miałnajlepszyzmysłdochwytliwychhasełi hipnopedycznychrymów.

- Zdolny- brzmiałaopiniajegoprzełożonych.- Możenawet- tukiwaligłowami,znacząco

zniżającgłos - niecozbytzdolny.

Tak,niecozbytzdolny;mielirację.PrzerostumysłuwywołałuHelmholtzaWatsonaefekty

bardzopodobnedotych,któreuBernardaMarksabyływynikiemdefektufizycznego.Zbytdrobne

kościi zbytmałatężyznawyobcowałyBernardaspośródjegokolegów,zaśpoczucietejobcości,

stanowiącew świetlepanującychprzekonańprzerostumysłu,stałosię ze swejstronyprzyczyną

postępującejseparacji.Tym,co wywoływałouHelmholtzanaderniewygodnąsamoświadomość,

byłyowe zdolności.Obumężczyznłączyłoprzekonanieowłasnymniepowtarzalnym

indywidualizmie.Jednakżeo ile fizycznieniedorozwiniętegoBernardaprzezcałeżycie dręczyła

świadomośćbyciaodmieńcem,otyleHelmholtzWatsondopieroniedawnouświadomiłsobieswą

przewagęumysłową,anatejpodstawieuświadomiłsobietakżeswąodmiennośćodotaczającychgo

ludzi.Tenchampiongryw tenisaprzesuwanego,tenniestrudzonykochanek(mówiono,że w ciągu

czterechlatmiałsześćsetczterdzieścidziewcząt),tenpowszechniepodziwianydziałaczi

najwspanialszylew salonowyuświadomiłsobienagle,że sport,kobiety,działalnośćspołeczna

zeszły uniegonadrugiplan.Taknaprawdętozajmowałogocoś innego.Ale co?Tobyłwłaśnie

problem,któryBernardmiałz nimprzedyskutować- araczejrazjeszczeposłuchaćmonologu

swego przyjaciela,jakoże toHelmholtzzawszemówił.

Trzyuroczedziewczynyz BiuraPropagandyPoprzezSyntetycznyŚpiewzastąpiłymu

drogę,gdywychodziłz windy.

- O,Helmholtz,kochany,pojedźz naminapiknikdoExmoor.- Spog1ądalynaniego

błagalnymwzrokiem.

- Nie, nie- potrząsałgłowąprzepychającsię pomiędzynimi.

- Nie zapraszamyżadnegoinnegomężczyzny.

Ale Helmholtzpozostałniewzruszonynawetwobectakponętnejperspektywy.

- Nie - powtórzył.- Jestemzajęty.

Izdecydowanymkrokiemruszyłdalej.Dziewczętadreptałyzanim.Dopierogdywsiadłdo

maszynyBernardai zatrzasnąłdrzwi,dałymuspokój.Nie bezpełnychzawoduwymówek.

- Ach,tekobiety!- powiedział,gdypojazdwznosiłsię w górę.- Tekobiety!- Pokiwał

głową,zmarszczyłbrwi.

- Okropne.- Bernardobłudnieprzyznałmurację,myślącprzytymw duchu,że chciałby

miećtyledziewczątco Helmholtzi totakmałymwysiłkiem.Ogarnęłago naglesilnapotrzeba

pochwaleniasię:

- ZabieramLeninęCrownedoNowego Meksyku- powiedziałtonemnajbardziejobojętnym,

najakipotrafiłsię zdobyć.

- Aha- rzekłHelmholtzzupełnieniezainteresowany.

- Wciąguostatnichdwutygodnizrezygnowałemz wszelkiejdziałalnościspołeczneji ze

wszystkichmoichdziewcząt.Nie maszpojęcia,jakasię z tegozrobiłaaferaw Instytucie.Niemniej

sądzę,że wartobyło.Efekty...- zawahałsię nachwilę.- No więc, efektysądziwne,bardzodziwne.

Fizyczneniezaspokojeniemożespowodowaćrozrostaktywnościumysłowej.Procesjest,jak

się zdaje,odwracalny.Rozrostaktywnościumysłowejmoże,ze względunawłasnyinteres,

wytworzyćdobrowolnąślepotęi głuchotęrozmyślnejsamotności,sztucznąimpotencjęascety.

Resztękrótkiegolotuodbyliw milczeniu.Kiedyprzybylinamiejscei wyciągnęlisię

wygodnienasprężystychkanapachw pokojuBernarda,Helmholtzzacząłmówićdalej.

- Czymiałeśkiedyśuczucie- zapytał,staranniedobierającsłowa- jakgdybycoś tkwiłow

twoimwnętrzu,czekająctylko,ażpozwolisztemuczemuśsię wydobyć?Cośjaknadmiarmocy,

któregoniewykorzystujesz..,no,wiesz, jakwoda,któraspadaswobodniew dół,zamiastporuszać

turbiny?- spojrzałpytająconaBernarda.

- Chodzici oprzeżycieemocjonalne,któremożnabyodczuwaćw pewnychodmiennych

warunkach?

Helmholtzpotrząsnąłgłową.

- Niezupełnie.Myślęo dziwnymUczuciu,jakieczasamimiewam,uczuciu,że mamcoś

ważnegodopowiedzeniai że mamdośćsił nato...tyletylko,że niewiem,co tojest,i niemogętej

siły użyć.Gdybyistniałjakiśinnysposóbpisania...albocoś innego,oczymbymożnapisać...-

Zamilkłnachwilę,potemmówiłdalej:- Bo widzisz,dobrzemiidziewymyślaniezdać,rozumiesz,

słów, któreczłowiekaażpodrywają,jakwtedygdysiadasznapinezce,wydająsię takienowei

ekscytujące,nawetgdydotyczączegoś hipnopedycznieoczywistego.Ale toniewystarcza.Nie

wystarcza,że zdaniasądobre,dobrepowinnobyćteżto,co się z nimirobi.

- Ależ, Helmholtz,typrzecieżrobiszdobrerzeczy.

- Ach,tylkow pewnychgranicach- Helmholtzwzruszyłramionami.-A tegranicesątakie

wąskie.Nie matamwystarczającejistotności,taktojakośwygląda.Czuję,że mógłbymrobićcoś

znacznieistotniejszego.Tak,i bardziejgorącego,bardziejnamiętnego.Ale co?Cobardziej

ważnegojestdopowiedzenia?Ijakżemożnanamiętnieodnieśćsię dorzeczy,októrychmamza

zadaniepisać?SłowamogąbyćjakpromienieRoentgena;jeśliużywaćichwłaściwie,przenikną

wszystko.Czytaszi słowacię przeszywają.Tojestjednaz rzeczy,którychstaramsię nauczyć

moichstudentów:jakpisać,bysłowadziałałyprzeszywająco.Ale cóż ulichadobregow tym,że

przeszywacię artykułośpiewachwspólnotowychlubo najnowszychudoskonaleniachorganów

węchowych?A pozatym,czy możnauczynićsłowo naprawdęprzeszywającym- wiesz, jak

najtrwardszepromienieRoentgena- kiedypiszeszo takichrzeczach?Czymożnapowiedziećcoś o

niczym?Do tegosię towszystkosprowadza.Próbujęciąglei...

- Ćśś...- syknąłnagleBernardi uniósłostrzegawczopalec;nasłuchiwali.- Zdajesię, że ktoś

jestzadrzwiami- szepnąłBernard.

Helmholtzwstał,przeszedłnapalcachprzezpokóji nagłymszarpnięciemotworzyłszeroko

drzwi.Oczywiścienikogotamniebyło.

- Przepraszam- powiedziałBernard;czułsię nieznośniegłupioi takożwyglądał.-Trochę

jestemchybaznerwicowany.Kiedyludziesąwobecciebiepodejrzliwi,samstajeszsię podejrzliwy

wobecnich.

Przetarłdłoniąoczy i westchnął;w jegogłosie pojawiłysię tonyskargi.Usprawiedliwiałsię.

- Gdybyśtywiedział,ile musiałemznieśćostatnio- powiedziałniemalpłaczliwie,aprzypływżalu

nadsobąbyłjaknagleuwolnioneźródło.- Gdybyśtywiedział!

HelmholtzWatsonsłuchałz pewnądozązażenowania.„BiednyBernard”,myślałw duchu.

Równocześniejednakczułwstydzaprzyjaciela.Wolałby,żebyBernardokazywałniecowięcej

godności.

ROZDZIAŁ PIĄTY

§1

Oósmejzaczęłosię ściemniać.Głośnikinawieży w StokePogessuperdonośnie

obwieszczałyzamykanieboisk.Leninai Henrykprzerwaligręi ruszylizpowrotemw stronęklubu.

ZpastwisknależącychdoTrustuWydzielinWewnętrznychi Zewnętrznychdobiegałryktysięcy

krów,któreswoimigruczołamii swoimmlekiemzapewniałysurowiecwielkimzakładomw

FarhhamRoyal.

Nieprzerwanebzyczeniehelikopterówwypełniałopółmrok.Codwiei półminutydzwoneki

gwizdkiogłaszałyodjazdjednegozlekkichpociągówjednoszynowych,któreodwoziłydostolicy

amatorówgolfaz kastniższych,grającychnaspecjalniewydzielonymterenie.

Leninai Henrykwsiedlidoswego pojazdui wystartowali.Nawysokościośmiusetstóp

Henrykzwolniłobrotyśmigłai naminutęlubdwiezawiślinadpogrążającymsię w mroku

krajobrazemL. askołoBurnhamBeechesnakształtwielkiegojezioramrokusięgałjasnegoskraju

zachodniejczęści nieboskłonu.Purpurowenaliniihoryzontupromieniechodzącegosłońcabladły,

poprzezpomarańczpobarwężółtąi wysokow górzebladą,wodnozielonkawą.Napółnocy,za

lasem,wyrastałyponaddrzewazakładyTrustuWydzielin,z każdegooknadwudziestopiętrowej

budowlibłyskającsilnymświatłemelektrycznym.Wdolepodhelikopteremrozciągałysię

zabudowaniaKlubuGolfowegoogromnebarakidlakastniższychi, podrugiejstroniemuru,

mniejszedomyzastrzeżonedlaalfi bet.Przejścianaperonyprzystankujednoszynówkibyłyczarne

odmrowiącychsię ludziz kastniższych.Spodszklanegosklepieniawypadłoświetlonyskład

kolejki.Śledzącjejkursnapołudniowywschódprzezciemnypłaskowyż,ichoczy natrafiłyna

majestatycznebudowlekrematoriumw Slough.Dlabezpieczeństwalecącychnocąsamolotówjego

czterywysokiekominyoświetlonebyłyreflektoramii zaopatrzonew czerwonesygnały

ostrzegawcze.Stanowiłypunktorientacyjny.

- Dlaczegotekominysąotoczonetymijakbybalkonikami?- spytałaLenina.

- Odzyskiwaniefosforu- odparłlakonicznieHenryk.- Podrodzew górękominagazy

poddawanesączteremróżnymprocesom.DawniejP2O5 ulatniałsię podczaskremacji.Teraz

odzyskujesię gow dziewięćdziesięciuośmiuprocentach.Ponadpółtorakilonakażdezwłoki.Daje

tow samejtylkoAngliiczterystatonfosforurocznie.- Henrykmówiłpełenradosnejdurny,ciesząc

się całymsercemz tegoosiągnięcia,jakgdybyonobyłojegodziełem.- Przyjemniepomyśleć,że

jestsię społecznieużytecznymnawetpośmierci.Użyźniamyglebę.

TymczasemLeninaodwróciławzroki patrzyłaterazpionowow dółnastację

jednoszynówki.

- Tak,przyjemnie- przyznała.- Ale tojednakdziwne,że alfyi betynieużyźniajągleby

bardziejniżtetutajwstrętnemałegammy,deltyi epsilony.

- Wszyscysąrównipodwzględemfizykochemicznym-powiedziałHenryksentencjonalnie.

- A pozatymnawetepsilonysąniezastąpione.

„Nawetepsilony...”;Leninaprzypomniałasobienagiemoment.gdyjakodziewczynkaw

wiekuszkolnymobudziłasię w środkunocyi porazpierwszydoświadczyłaświadomieowego

szeptu,którynawiedzałwszystkiejejsny.Znowuujrzałapromieńksiężyca,rządmałychbiałych

łóżeczek;razjeszczeusłyszałałagodnygłos, którymówił(słowatrwaływ niejpodziśdzień,nie

zapomniane,niedozapomnieniapotylucałonocnychrepetycjach):„Nawetepsilonysąużyteczne.

Nie moglibyśmysię obejśćbezepsilonów.Każdypracujenakażdego.Każdyjestnamniezbędny...”

Leninawspomniałaswójwstrząslękui zdziwienia,swe rozważaniaprzezpółbezsennejgodziny,aż

dochwiligdytenieustannepowtórzeniaukoiłyjejumysł,wygładziłyi ukradkiemzacząłsię

wślizgiwaćsen.

- Sądzę,że epsilonomnieprzeszkadza,że sąepsilonami-powiedziałanagłos.

- Oczywiście,że nie.No bojak?Nie wiedzą,jaktojestbyćczymśinnym.Nambyto

przeszkadzało,rzeczjasna.No alemyjesteśmyinaczejwarunkowani.Pozatymmamyinne

dziedziczenie.

- Cieszęsię, że niejestemepsilonem- powiedziałaz przekonaniemLenina.

- A gdybyśbyłaepsilonem- stwierdziłHenryk- twojeuwarunkowaniekazałobyci być

równiezadowolonąz tego,że niejesteśbetączy alfą.- Włączyłprzednieśmigłoi skierował

maszynękuLondynowi.Zanimi,nazachodzie,czerwieńi pomarańczprawiejużznikły;zenit

zakryłaciemnachmura.Gdyprzelatywalinadkrematoriump, ojazdwyskoczyłw góręnasłupie

gorącegopowietrzaz kominów,poczymrówniegwałtownieopadłprzeszedłszyw strefęchłodu.

- Ale wspaniałahuśtawka!- roześmiałasię radośnieLenina.

Jednakżeglos Henrykaprzezmomentbrzmiałwręczmelancholijnie:

- Czywiesz, czymbyłatahuśtawka?- zapytał.- Tojakiśczłowiekznikaostateczniei na

dobre.Przemieniasię w strumieńgorącegogazu.Ciekawe,ktotobył- mężczyznaczy kobieta,alfa

czy epsilon...- Westchnął.Potemzakończyłstanowczymtonem:- Takczy owakjednegomożemy

byćpewni:kimkolwiekbył,byłzażyciaszczęśliwy. Każdyjestobecnieszczęśliwy.

- Tak,każdyjestobecnieszczęśliwy - zawtórowałaLenina.Przezdwanaścielatsłyszeli te

słowapowtarzanestopięćdziesiątrazyw ciągunocy.

Wylądowaliw Westminsternadachuczterdziestopiętrowegodomu,w którymmieszkał

Henryk,zeszli wprostdosalijadalnej.Tamwśródgłośneji wesołejkompaniizjedliwyśmienity

posiłek.Do kawypodanosomę.Leninawzięładwiepółgramowetabletki,Henrykzaśtrzy.

Dwadzieściapodziewiątejszli ulicądonowootwartegoKabaretuOpactwaWestminsteru.Wieczór

byłprawiebezchmurnyi bezksiężycowy,niebopełnegwiazd;jednakżez tegotakprzygnębiającego

faktuaniLenina,aniHenrykniezdawalisobieszczęśliwie sprawy.Elektrycznenapisyświetlne

skutecznieprzesłaniałymrokkosmicznejotchłani.„KalwinStopesi jegoszesnastuseksofonistów”.

NafasadzienowegoOpactwalśniływabiącoogromnelitery.„Londyńskieorgany

najsubtelniejszychwonii barw.Najnowszamuzykasyntetyczna”.

Weszlidownętrza.Powietrzewydawałosię tamgorące.i niecoduszneodzapachuambryi

drzewasandałowego.Nasklepieniusaliorganybarwwydobywałyobrazpodzwrotnikowego

zachodusłońca.Szesnastuseksofonistówgrałostaryszlagier:„Niemanaświecie drugiejtakiej

butlijaktadrogamojabutlamała”.Czterystapattańczyłofive-stepanalśniącymparkiecie.

WkrótceLeninai Henrykstalisię parączterystapierwszą.Seksofonyzawodziłyjakmuzykalnekoty

w blaskuksiężyca,jęczałyaltamii tenoramijakumierające.Pośródbogactwaharmoniichórich

drżącychgłosów wznosiłsię kuszczytowaniu,corazgłośniejszyi głośniejszy-ażwreszcie

machnięciemrękidyrygentwydobyłostatniądrgającąnutęeterycznejmuzykii zgasiłszesnaście

dmuchającychistot.Rozległsię grzmotw a-moll.Potem,w zupełnejciszy, w zupełnymmroku

zacząłsię stopniowypowrót,diminuendozsuwającesię ćwierćtonamiw dół,w dółkucicho

szepczącymakordomdominanty,któraposuwałasię powoli(gdyrytmynapięćczwartychciągle

pulsowałykudołowi),napełniającsekundymrokugęstniejącymnapięciemoczekiwania.Aż

wreszcieoczekiwaniezostałospełnione.Nagływschódsłońcai równoczesnywybuchpieśni

Szesnastki:

Omojabutlo,ciebiezawszepragnąłem

Omojabutlo,skądsię tutajwziąłem?

Niebojestw tobiebłękitne,

Pogodazawszewspaniała;

Bo

Nie manaświecie drugiejtakiejbutli

Jaktadrogamojabutlamała.

Fivestepującz czteremasetkamiparpoOpactwieWestminsteru,Leninai Henryktańczyli

jednakw innymświecie - upalnym,przepyszniebarwionym,nieskończenieprzyjaznymświecie

podróżysomatycznej.Jakżewszyscy bylimiii,piękni,wspanialezabawni!„Omojabutlo,ciebie

zawszepragnąłem...”JednakżeLeninai Henrykmieliprzecieżto,czego pragnęli...Byli otow tym

wnętrzu- bezpieczniwe wnętrzuze wspaniałąpogodąi wieczniebłękitnymniebem.Gdyzaś

wyczerpanaSzesnastkaodłożyłaseksofonyi aparatdomuzykisyntetycznejzacząłnadawać

najnowszegobluesamaltuzjańskiego,bylijakdwabliźniaczeembrionykołyszącesię łagodniena

fałachzabutlowanegooceanusurogatukrwi.

„Dobranoc,drodzyprzyjaciele.Dobranoc,drodzyprzyjaciele”.Głośnikiokrywałyto

poleceniepełnąłagodnościśpiewnąuprzejmością.„Dobranoc,drodzyprzyjaciele...”

Posłusznie,wrazz innymi,Leninai Henrykopuścilibudynek.Przygnębiającegwiazdy

przewędrowałyjużnieconieboskłonu.Chociażochronnyekrannapisówświetlnychbardzozmalał,

tojednakdwojemłodychnadalzachowywałoswąszczęśliwąnieświadomośćnocy.

Połkniętanapółgodzinyprzedzamknięciemkabaretudrugadawkasomyodgrodziła

nieprzeniknionymmuremichumysłyodrzeczywistegowszechświata.Zamroczeniprzeszliulicą,

zamroczeniwsiedlidowindy,jadącdopokojuHenrykanadwudziestymósmympiętrze.A jednak

pomimoswego stanu,pomimodrugiejdawkisomyLeninaniezapomniaławziąćobowiązkowych

środkówantykoncepcyjnych.Lataintensywnejhipnopediiorazmaltuzjańskiegotreningutrzyrazy

natydzieńoddwunastegodosiedemnastegorokużyciasprawiły,że zażywanietychśrodkówbyło

niemalrównieautomatycznejakmrugnięcieokiem.

- Aha,właśnie- przypomniałasobiewracającz łazienki-FannyCrowneprosiłamnie,

żebymzapytała,gdzieznalazłeśtenpięknypasmyśliwskiz zielonejimitacjisafianu,którymikiedy

dałeś.

§2

CodrugiczwartekprzypadałanaBernardakolejodbywaniaposługisolidarnościowej.Po

wczesnejkolacjiw Aphroditaeum(doktóregoniedawnowybranoHelmholtzawedługReguły

Drugiej)pożegnałprzyjacielai wsiadłszyw taksówkęzarządziłlotdowspólnotowejśpiewamiw

Fordson.Maszynauniosłasię wzwyż nakilkasetmetrów,potemskierowałasię nawschódi podczas

wykonywaniazakrętuprzedoczymaBernardawyrosłaimponującopięknaśpiewalnia.Jej

trzystudwudziestometrowśecianyzbiałejimitacjimarmurukaratyjskiego,oświetlonereflektorami,

lśniłyśnieżnąbieląnadLudgateHill;nakażdymz czterechrogówjejplatformydolądowania

helikopterówjaśniałpośródmrokuwieczoruogromnypurpurowykształtT,z dwudziestuczterech

zaśogromnychzłotychtrąbrozbrzmiewałauroczystamuzykasyntetyczna.

- Do licha,spóźniłemsię - pomyślałBernard,rzuciwszyokiemnaBig Henry’ego,zegar

śpiewami.Istotnie,gdyBernardpłaciłzakurs,Big Henryzacząłwybijaćgodzinę:„Ford”,śpiewał

potężnybasze wszystkichzłotychtrąb.„Ford,Ford,Ford...”Dziewięć razy.Bernardpobiegłdo

windy.

WielkaaulaprzeznaczonadoobchodówDniaFordai innychśpiewówwspólnotowych

znajdowałasię naparterzebudowli.Powyżej,w liczbiestunakażdympiętrze,rozmieszczonych

byłosiedemtysięcysalprzeznaczonychdlagrupsolidarnościowychnaichodbywającesię co dwa

tygodnieposługi.Bernardzjechałnapiętrotrzydziestetrzecie;popędziłkorytarzem,przezmoment

stalniezdecydowanyprzedpokojem3210,ażwreszcie,zebrawszysię naodwagę,otwarłdrzwii

wszedł.

Dziękici, Fordzie!Nie byłostatni.Trzyspośróddwunastuustawionychwokółokrągłego

stołukrzesełbyłyjeszczeniezajęte.Wśliznąłsię nanajbliższez nichw miaręniepostrzeżeniei oto

jużgotówbyłmarszczyćbrwinawidokwchodzącychspóźnialskich.

- Wco grałeśdziśpopołudniu?- zwróciłasię dońsiedzącapojegolewejręcedziewczyna.-

Zprzeszkodamiczy elektromagnetyczny?

Bernardspojrzałnanią(OFordzie!toMorganaRotszyld);z rumieńcemwstyduwyznał,że

niegrałw nic.Morganapatrzyłazdumiona.Zapadłachwilanieprzyjemnejciszy.

PotemMorganaostentacyjnieodwróciłasię odBernardai zajęłamężczyznąposwejlewej

ręce,bardziejzainteresowanymsportami.

- Niezły początekposługisolidarnościowej- pomyślałz rozżaleniemBernardi uznał,że

zapewneznowunieudamusię pojednanieze wspólnotą.Gdybyżmiałdośćczasunarozejrzeniesię

i niemusiałsiadaćnanajbliższymkrześle!MógłusiąśćmiędzyFifiBradlaughi JoannąDiesel. A on

usadziłsię naoślepobokMorgany.Morgany!OFordzie!Tejejczarnebrwi- araczejtajejbrew-

bobrwizrastałysię nadnosem.OFordzie!A poprawejmiałKlaręDeterding.No tak,brwiKlary

się niezrastały.Ale onasamabyłanaprawdęzbytsprężysta.GdytymczasemFifii Joannabyły

zupełniew porządku.Pulchne,jasnowłose,niezbytwysokie...No tak,i teraztengburTom

Kawagucziusiadłmiędzynimi.

JakoostatniaprzybyłaSarodżiniEngels.

- Spóźniłaśsię - rzekłprzewodniczącygrupy.- Proszętegowięcejnierobić.

Sarodżiniprzeprosiłai wsunęłasię namiejscemiędzyJimemBokanowskimaHerbertem

Bakuninem.Terazgrupabyław komplecie,krągsolidarnościowypełeni bezprzerw.Mężczyzna,

kobieta,mężczyzna- konsekwentnyukładpierścieniawokółstołu.Dwunastkagotowastaćsię

jednością,czekającnazbliżeniesię, złączenie,stopnieniedwunastuoddzielnychistnieńw jedno

wspólneistnienie.

Przewodniczącywstał,uczyniłznakTi włączyłmuzykęsyntetyczną,uwalniającdelikatne,

niestrudzonebiciebębnówi chórinstrumentów- ledwowiatrówi superstrun- któreprzenikliwie

powtarzałykrótką,wpadającąw uchomelodięPierwszego hymnu solidarnościowego. Razzarazem

- jużnieuchochwytałopulsującyrytm,lecz przepona;zawodzeniei rytmicznedźwiękitej

powtarzającejsię melodiiporuszałyjużnieumysł,lecz tęskniącedowspółodczuwaniatrzewia.

PrzewodniczącyrazjeszczeuczyniłznakTi usiadł.Posługarozpoczęłasię. Poświęcane

tabletkisomyleżałynaśrodkustołu.Pucharsomyw mrożonymkoktajlupoziomkowympodawano

sobiez rąkdorąki spełnianodwunastokrotniew, ypowiadającformułę:„pijęzaroztopieniemego

ja”.PotemprzyakompaniamencieorkiestrysyntetycznejodśpiewanoPierwszy hymn

solidarnościowy.

Fordzie,nastuzin;jedniąnas

Jakkroplewtopw SpołecznyNurt;

Ispraw,żebyśmygnaliwraz

Nie wolniejniżTwójlśniącyford

Dwanaścietęsknychstrof.A potempucharporazdrugiokrążastół.„PijęzaBytWyższy”,

brzmiałaterazformuła.Piliwszyscy. Muzykaniestrudzeniegrała.Biły bębny.Płaczi brzęk

instrumentówroztapiałtrzewia.ŚpiewanoDrugi hymn solidarnościowy.

Przyjdź,Bycie Wyższy,DruhuMas,

Znicestwijtuzinw jednoja

Chcemytennaszzakończyćczas,

Bo ponimwyższe życie trwa.

Ponowniedwanaściestrof.Wciągutegoczasusomazaczęładziałać.Oczyrozbłysły,

policzkizapłonęły,nakażdątwarzszczęśliwym,przyjaznymuśmiechemprzebiłosię wewnętrzne

światłożyczliwości kuwszelkiejistocie.NawetBernardniecosię roztopił.GdyMorganaRotszyld

skierowaładońpromiennyuśmiech,toi onpostarałsię ze swejstronyouśmiechmożliwie

najbardziejpromienny.Ale tabrew,taczarnadwoistość-w-jedności...byłaniestetynaswoim

miejscu;niemógłjejniezauważać,niemógł,choćusilniepróbował.Roztopienienieposunęłosię

należyciedaleko.MożegdybysiedziałmiędzyFifiaJoanną...Poraztrzecikrążyłpucharwokół

stołu.„PijęzaJegoPrzyjście”,powiedziałaMorganaRotszyld,naktórąprzypadłakolejrozpoczęcia

rytuałupucharu.Mówiłagłosemdonośnym,rozradowanym.Upiłałyki podałapucharBernardowi.

„PijęzaJegoPrzyjście”,powtórzyłBernardze szczerymwysiłkiemnabraniapewnościJego

Przyjścia;tabrewjednakciąglego prześladowała,Przyjściezaśbyło,jakdlaniego,strasznie

odległe.Wypiłi przekazałpucharKlarzeDetering.„Znowusię nieuda”,pomyślał.„Wiem,że się

nieuda”.Niemniejstarałsię ze wszystkichsił promieniowaćżyczliwością.

Pucharodbyłpełneokrążenie.Uniesieniemdłoniprzewodniczącydałznak;chór

zaintonowałTrzeci hymn solidarnościowy.

OtonadchodziWyższyByt!

Znajdźmyw radościnaszejskon!

Rozpłyńmysię wśróddźwiękówcytr!

Bo tobąjestemja,tymną.

Wrazz upływemwersówgłosy drżałycorazwiększympodnieceniem.PrzeczuciePrzyjścia

elektryzowałopowietrze.Przewodniczącywyłączyłmuzykęi gdyumilkłaostatnianutaostatniej

strofy,zapadłaciszazupełna- ciszanapiętegooczekiwania,drżącazelektryzowanymżyciem.

Przewodniczącywyciągnąłrękę;i otonagleponadichgłowamirozległsię Głos,głęboki,mocny

Głos,bardziejmelodyjnyniżjakikolwiekgłos ludzki,bardziejnamiętny,bardziejwibrujący

miłością,tęsknotąi współodczuwaniem,cudowny,tajemniczy,nieziemskiGłos.„OFordzie,

Fordzie,Fordzie”,wyrzekłpowoli,zniżającstopniowotonDoznanieciepłapojawiłosię w splocie

słonecznymkażdegosłuchaczai rozpłynęłosię ażdonajdalszychzakątkówciała;łzy napłynęłydo

oczu;sercai trzewiasłuchającychzdawałysię poruszaćwewnątrzichciał,jakgdybyżyły

samodzielnymżyciem.„Fordzie!”- i rozpływalisię, „Fordzie!”- i rozpuszczalisię, rozpuszczali.I

nagleinnyton,wstrząsający.„Słuchajcie!”, grzmiałGłos.„Słuchajcie!”Słuchali.Momentprzerwy,

apotemGłosopadłdoszeptu,aleszeptuw dziwnysposóbbardziejprzenikliwegoniż

najgłośniejszykrzyk.„KrokiWyższegoBytu”,powiedział,apotempowtórzył:„KrokiWyższego

Bytu”.Szeptbyłledwosłyszalny.„KrokiWyższegoBytusłychaćnaschodach”.Iznówzapadła

cisza;napięcieoczekiwania,nachwilęosłabłe,wzmogłosię znowu,corazwiększei większe,ażpo

granicewytrzymałości.KrokiWyższegoBytu- och,tak,słyszeli je,słyszeli, jakcichozstępująpo

schodach,sącorazbliżeji bliżejw tymzstępowaniuz niewidzialnychschodów.KrokiWyższego

Bytu.Inaglegranicewytrzymałościzostałyprzekroczone.Zewzrokiemwbitymw jedenpunkt,z

rozchylonymiustamiMorganaRotszyldzerwałasię z krzesła.

- Słyszę go - zawołała.- Słyszę go.

- Nadchodzi- krzyknęłaSarodżiniEngels.

- Tak,nadchodzi,słyszę go.- FifiBradlaughi TomKawaguczirównocześniepowstalize

swoichmiejsc.

- Och,och,och!- poświadczyłanieartykułowanymdi źwiękamiJoanna.

- Nadchodzi!- wołałJimBokanowski.

Przewodniczącypochyliłsię doprzodui dotknięciemdłonirozpętałszaleństwocymbałówi

trąb,i rozgorączkowanetam-tamy.

Och,nadchodzi!darłasię KlaraDetering.- Auu!zabrzmiałoto,jakbyktośjejpodciął

gardło.

Czując,że czasjuż,bydaćcoś z siebie,Bernardtakżepoderwałsię i zawołał:

- Słyszę go;nadchodzi.

Ale toniebyłaprawda.Niczego niesłyszałi niktjegozdaniemnienadchodził.Nikt-

pomimomuzyki,pomimorosnącegopodniecenia.Niemniejmachałrękamii krzyczałwrazz

najaktywniejszymi;kiedyzaśinnizaczęliprzebieraćnogamii maszerowaćw miejscu,onrównież

zacząłprzebieraćnogamii maszerowaćw miejscu.

Ruszylikorowodemtancerzy,każdyz rękaminabiodrachosobypoprzedzającej,razza

razemokrążalisalękrzyczącunisono,wybijającrytmnogami,klaszczącw taktmuzyki,klaszcząc

dłońmiw pośladkitowarzyszy;dwanaścieparrąkklaskałoniczymjednapara;dwanaściepar

pośladkówoddawałosłabeechoniczymjednapara.Tuzinw jednoja,tuzinw jednoja.„Słyszęgo,

słyszę, jaknadchodzi”.Muzykanabrałatempa;szybciejuderzałystopy,corazszybciejklaskałydo