Pedagogika porównawcza- zajmuje się edukacją w różnych krajach. Jej celem jest zbieranie, klasyfikowanie, szeregowanie i analiza danych dotyczących systemów edukacji w różnych krajach świata.
1.Pedagogika porównawcza- jej początek to okres oświecenia. Pierwszym twórcą PP, który swą działalność zaczął we Francji jest MARC-ANTONINE JULIEN DE PARI- zaproponował on aby rządy różnych krajów świata, wypełniały standardowy kwestionariusz dot. Oświaty. Następnie miały one być zestawiane ze sobą i opublikowane w celu możliwości porównań w innych krajach.
* na początku XIX w coraz częściej zaczęto tworzyć te zestawienia.
* w 1925r. zostało powołane w Genewie Międzynarodowe Biuro Edukacji, zaczęto systematycznie zbierać dane z oświaty i tworzyć zestawienia tych danych w protokoły, dot oświaty i edukacji.
* współcześnie takich instytucji jest dużo, np. OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju), UNESCO, UNICEF, bazy internetowe.
2.Cele pedagogiki porównawczej
1.OPIS- polegający na charakteryzowaniu systemów edukacji, procesów rezultatów kształcenia. Polega on na zbieraniu,klasyfikowaniu i szeregowaniu danych dotyczących edukacji w innych krajach
2.WSPOMAGANIE rozwoju instytucji i dzaiłań edukacyjnych- dostarczanie inspiracji do zmiany systemów edukacyjnych w danym kraju.
3.ANALIZA powiązań istniejących zarówno wewnątrz systemu edukacji i pomiędzy edukacją a społeczeństwem.
4.INWESTYCJE edukacyjne. Edukacje a rynek pracy, rozwój gospodarczy, czyli powiązania edukacji z różnymi systemami gospospodarki, polityki, struktury społecznej.
5.PRZEPROWADZENIE uogólnień teoretycznych-czyli szerokie podsumowanie, co zrobić aby ulepszyć edukacje w naszym kraju.
3.Fazy badań porównawczych:
I DESKRYPCJA- opis zjawisk poddanych analizie.
II INTERPRETACJA- wyjaśnienie opisywanych zjawisk.
III JUKSTAPOZYCJA- zestawianie informacji o tym samym zjawisku z różnych układów rzeczywistości.
4.Problemy w badaniach porównawczych
1.koszty i trudności w gromadzeniu danych z różnych źródeł.
2.częsty brak porównywalności gromadzonych danych
3.niepewność odnośnie ważności i wiarygodności danych selekcjonowanych przez narodowe władze, które rzadko troszczą się o ewentualne użycie takich danych w porównaniach międzynarodowych.
4.problemy związane z konstruowaniem skali porównawczych zg. z którymi można dokonać międzynarodowych porównań (w jaki sposób porównywać)
5.etnocentryczne uprzedzenia dotyczące badanego tematu czy kraju, związane ze stereotypami
POLSKA EDUKACJA
1.Tło społeczno-kulturowe.
Czyli coś o naszym położeniu geograficznym, nie był omawiane na zajęciach.
2.Struktura szkolnictwa.
W Polsce system szkolnictwa składa się z:
*edukacji podstawowej, trwającej 6 lat
*edukacji średniej I stopnia, trwającej 3 lata (gimnazjum)
*edukacji średniej II stopnia trwającej 2,3,4 lata (szk. zawodowa, licea, technika)
* szkolnictwo wyższe - studia licencjackie 3 lata +magisterskie 2lata
Obowiązek w Polsce obejmuje 9 lat kształcenia do gimnazjum..
3.Socjalizacyjna funkcja edukacji.
W polskich szkołach występuje niedostateczna efektywność kształcenia. Np. w 2002r. na 530.000.dzieci ok. 102.000. (1/5)uzyskała wyniki, które można uznać za analfabetyzm funkcjonalny, półanalfabetyzm, czyli nie rozumieją co czytają, wyniki te dot. 12-latków.
OECD- przeprowadza badania 15- laków co 3 lata
4. Edukacja strukturalna, nierówności społeczne.
4 Poziomy zróżnicowania w Polskim systemie edukacyjnym:
1. pomiędzy szkołami na tym samym poziomie,
2. zróżnicowanie między różnymi rodzajami szkól a poziomem kształcenia,
3. zróżnicowanie miasto-wieś,
4. zróżnicowanie między regionami kraju.
Przyczyny różnic w poziomach edukacji:
1pozaszkolne- rodzina/rodzice (nie czytamy i nie kupujemy dzieciom książek)
2zróżnicowanie w systemach edukacji w Polsce, duże różnice w programach tych samych typów szkół w zależności od regionów.
*wybory edukacyjne dzieci po 15 r. ż.
-licea- poziom III, IV. V- 80% uczniów w Polsce
-zawodowe- II IV V- 5 %
37% uczniów nie uzyskało I poziomy (gdzie poniżej poziomu I oznacza czytanie bez zrozumienia, V- czyta rewelacyjnie ze zrozumieniem)
*generalnie szkoły wiejskie kształcą gorzej niż szkoły miejskie.
*wczesne diagnozy psychologiczne pomagają wcześniej zacząć wyrównywanie różnic.
3.przyczyny tkwiące w szkole
*mała dostępność do przedszkoli,
*zaangażowanie zawodowe nauczycieli:
-wypalenie zawodowe
-dobór-selekcja przypadkowa, negatywna.
*kuratoria/samorządy- dublują się w swoich kompetencjach: opisują/oceniają działania fasadowe a nie realne.
* szkoła zawodowa- od lat są zaniedbanymi i nie inwestowanymi elementami w oświacie. Są traktowane jako miejsce zsyłki
* szkolnictwo specjalnie- miejsce zsyłki uczniów z którymi nie radzi sobie szkoła.
*wynagrodzenie roczne nauczycieli
I startowe, nauczyciel początkowy: 5,600 Euro,
II po 15 latach pracy: 9,000. Euro
III maksymalne zarobki: 9,300 Euro.
JAPONIA
1.Tło społeczno-kulturowe.
*Kraj leży w południowo-wschodniej Azji.
*kraj wyspiarski. 95%terytorium kraju
*jeden z najbardziej zaludnionych
*kraj wysoko zurbanizowany
*jednolity pod względem narodowościowym, 99% mieszkańców to rdzenni Japończycy
*wiara: wielobóstwo i buddyzm, w szkołach zabronione są praktyki religijne.
*Japonia to monarchia konstytucyjna, która wytworzyła specyficzna kulturę
* po II wojnie światowej, wiele przejęła z systemu edukacyjnego USA
*Gospodarka nastawiona na przemysł samochodowy, elektroniczny , zapewnia najwyższą technologię.
2.Struktura szkolnictwa.
W Japonii obowiązuje:
*6 klas obowiązkowej szkoły podstawowej
*3 lata I stopnia i 3 lata II stopnia szkoły średniej
YUKU- to szkolenie przygotowujące do egzaminów wstępnych na szkołę średnią II stopnia i szkoły wyższej.
Dzień młodego Japończyka jest wypełniony edukacją. Od rana do 18 jest w szkole, a później przebywa w YUKU do późnej nocy
*szkolnictwo wyższe.
99% to szkolnictwo państwowe
Występuję tu tzw. rejonizacja-czyli tam gdzie się mieszka tam się uczy. Cała nauka zmierza do przygotowania do egzaminu wstępnego na szkoły wyższe.
*w Japonii występuje „wyścig" egzaminacyjny po szkole średniej I stopnia. EGZAMINACYJNE PIOEKŁO- to egzaminy na uczelnie wyższe: uniwersytety, kolege (2 i 4 letnie)
*4 letnie studia dają tytuł BAKAŁARZA- naszego licencjata, bardzo mało Japończyków kontynuuje naukę , często pozostają przy tytule Bakałarza. Studia mgr trwają od 1,5 do 2 lat.
3. Socjalizacyjne funkcje edukacji
Socjalizacja w systemie Japońskim zorientowana jest na kształtowanie własnego JA w kontekście grupy społecznej, orientacji na pracę oraz poczucia własnego miejsca zajmowanego w strukturze.
*kształtowanie własnego JA w odniesieniu do grupy społecznej- INTERPERSONALIZM –charakterystyczny dla wszystkich krajów południowych. Japonia kształtuje się w odniesieniu na grupy:
-PARTYKULARYZM – wzajemne oddanie się powiązanych ze sobą jednostek.
-WZAJEMNE ZAUFANIE
-WSPÓŁZALEŻNOŚĆ –wiara wzajemne zaufanie, gotowość do wzajemnej pomocy.
*kształcenie do samodyscypliny, w szkole przekazuje się młodym pokoleniom, że sukces życiowy można osiągnąć wyłącznie za pośrednictwem takich cech, jak: wytrzymałość, wytrwałość, a nawet krańcowy wysiłek, pracowitość, poświęcenie mistrzostwo w opanowaniu, gotowość do opóźniania gratyfikacji, duch konkurencji. W Japonii wierzą że sukces to osiągnięcie dyplomu prestiżowej uczelni. Wierzą w powiedzenie: „człowiek zanim dorośnie musi jeść cudzy ryż”
*-perfekcjonizm ról –każda rola jest ważna i godna szacunku- przekazywane w domach i w szkole-dlatego każda rola wykonywana jest perfekcyjnie: dokładność i punktualność na gong
*Japońskie matki są wzorcami, kobieta jest matką i prowadzi rodzinę, dom. Mężczyzna przez cały czas pracuje, nawet nocami, często nocuje w hotelu kapsułkowym. Obecnie kobiety kończą również studia, ale bardziej humanistyczne kierunki.
*orientacja na pracę- np. uczniowie sami sprzątają swoją szkołę, są za nią odpowiedzialni.
*kształtowanie własnego miejsca zajmowanego w strukturze społecznej, akceptacja swojej pozycji społ. i stawanie się perfekcjonistą.
*szkoła kreuje ogólne cele, a nie kreuje kreatywności, twórczości, osobowości, różnorodności.
4. Edukacyjna struktura społeczna:
selekcja stratyfikacji społecznej: są 2 momenty selekcji:
*po szkole podstawowej do szkoły średniej. NADA- prywatna szkoła średnia najlepsza, umieszcza 1 na 2 uczniów na studia wyższe.
*Egzaminacyjne piekło- kilkudniowe egzaminy wstępne do szkół wyższych.
HAMMERING – młotkowanie w szkole podstawowej, polega na tym, że wybitnych uczniów wbija się do szeregu, wszyscy maja być równi, dopiero w szkole średniej I stopnia zaczyna się wyścig. Uważają że wszyscy są równie zdolni.
*wg Japończyków wszyscy maja równe szanse dostania się do najwyższych uczelni, ale szkoły średnie II stopnia i YUKU są bardzo drogie i nie wszyscy maja równe szanse, ale nikt o tym nie mówi.
*ścisła hierarchia w uczelniach wyższych , są tu najlepsze państwowe uczelnie jak: TODAY
*firmy rekrutują absolwentów spośród najlepszych uczelni wyższych ; występuje tu zjawisko zatrudnienia na całe życie.
*społeczeństwo listów edukacyjnych uwierzytelniających.
STANY ZJEDNOCZONE
1.Tło społeczno-kulturowe
*To 4 pod względem wielkości kraj na świecie. Jest on bardzo zróżnicowany. Jest podzielony na 49 stanów + Hawaje i Alaska.
*To kraj bardzo rozwinięty gospodarczo
*Występuje tu duże zróżnicowanie etniczne, kulturowe i religijne, występuje tu dużo języków religii i wyznań
* w USA odwrotnie niż jest w Japonii występuje bardzo zróżnicowany i zdecentralizowany system, władze stanowe decydują o czasie kształcenia i typach szkół.
2.Struktura szkolnictwa
*szkoła podstawowa trwa od 4 do 8 lat, ale najczęściej 5-6.
*edukacja obowiązkowa trwa 12 lat
*są 2 stopnie edukacji (uczniowie nie kontynuujący nauki w szkole II ST traktowani są jako odsiew szkolna)
*szkolnictwo średnie trwa różnie, szkoły są prywatne i państwowe.
*system szkolnictwa wyższego- kształtuje się na zasadzie naszych szkół policealnych.
W USA znaczenie ma typ dyplomu (kwalifikacji) danej uczelni,.
3. Socjalizacyjne funkcje edukacji
Socjalizacja służy produkcji kapitału ludzkiego na potrzeby rynku pracy.
*zjawiska pozytywnej socjalizacji:
-kształtowanie pozytywnych (optymistycznych) postaw, czyli sztuka unikania frustracji, martwienia się na zapas, nauczyciele są dobrze przygotowani do swojej roli.
-kształcenie poczucia własnej wartości, zachęcanie do kształcenia się , wzmocnienia pozytywne-wzmocnieniem są nagrody słowa.
-kształcenie poczucia wolności – przekonanie, że uczniowie są niezależnymi, zdolni do podejmowania działań w cel wzięcia życia w swoje ręce, samodzielność i odpowiedzialność oraz szacunek dla prywatności.
-orientacja na przyszłość i zmianę: w psychikę młodych ludzi wdraża się przekonanie, że jutro może zdarzyć się wszystko. Po porażce można się podnieść. Liberalne myślenie- można zacząć od początku, nie ma idealnego życia, życie jako masa różności i wyborów.
-orientacja na działanie: (JON DJUŁEJ) . pragmatyzm-odrzuca skomplikowaną myśl o życiu., należy zacząć od rozwiązywania podstawowych rzeczy; uczenie się przez działanie.
-kształcenie silnych indywidualności kształtuje liberałów . niech zwycięży najlepszy, rywalizacja o sukces.
- kształcenie tolerancyjnych postaw.
-przygotowanie do adaptacji w społeczeństwie- szkoła uczy przystosować się do nowej edukacji.
-postawa w sferze komunikowania, jasne, klarowne, proste wypowiedzi.
-wychowanie do samokontroli- nie jest dobre rozmawianie o swoich słabych stronach, należy się uśmiechać.
*2 elementy socjalizacji/ wychowania dobrych obywateli.
-Kształtowanie szacunku dla rządu i instytucji rządowych, cnota, prawo.
-przekonanie amerykanów że Stany są tzw „latarnią morską na wzburzonym oceanie świata”.
4. Edukacyjna struktura społeczna:
Amerykańska edukacja wiąże się z wizją liberalną- każdy ma równe prawa.
*różnice w równym starcie:
-status ekonomiczny jednostki/ rodziców ma wpływ na równy/ dobry start.
-zróżnicowanie w systemach szkolnictwa
-dobre studia to drogie studia.
-zróżnicowanie dzielnicowe
-rasa i etniczność
-Biali Anglosascy Protestanci- stanowią elitę w najlepszych uczelniach.
-zdecydowanie więcej „białych” i azjatów kończy studia wyższe.
-działania afirmatywne w Stanach Zjednoczonych polegają na tym, iż rezerwuje się tzw. kwoty czyli liczbę dostępnych miejsc w edukacji wyższej dla danej grupy etnicznej- odpowiadającą proporcjonalnemu udziałowi reprezentantów tej mniejszości w populacji (30 % populacji, 30% miejsc na uczelni zarezerwowanych)
CHINY
1.Tło społeczno-kulturowe
Chińska Republika Ludowa, to 3 największy kraj świata, graniczy z wieloma państwami. 80% terenu jest wyżynny. W Chinach znajduje się 3000 wysp (Tajwan, Hongkong)
*ponad 1miliard 300 milionów ludności co stanowi ponad 20% populacji świata.
*ponad 95% ludności zamieszkuje wschodnią część kraju, która stanowi 30% powierzchni
*to państwo wielonarodowościowe, występuje tu 55 oficjalnych mniejszości
*sporo ludzi prowadzi koczowniczy tryb życia
*tylko 30% Chińczyków żyje w miastach (urbanizacja)
*Chiny od 1949r. są państwem komunistycznym
*gospodarka rozwija się tu w dużym tempie dzięki inwestycjom firm zachodnich.
*są tu niskie koszty pracy i brak związków zawodowych, co wiąże się z pracą za „grosze", brakiem ubezpieczeń itp.
*państwo komunistyczne, z centralnie planowaną gospodarką, a z drugiej strony giełda papierów wartościowych.
2.Struktura szkolnictwa
system szkolnictwa to : 6+3+3.
W szkolnictwie podstawowym występuje ogromne zróżnicowanie pomiędzy miastem a wsią
W szkolnictwie średnim (3lata)
Szkolnictwo wyższe, bardzo dobre uniwersytety.
3. Socjalizacyjne funkcje edukacji
po II wojnie światowej funkcja socjalizacyjna była związana z moralną indoktrynacją, zmierzająca do uprawomocnienia ideologii marksistowskiej. Celem było przygotowanie posłusznych jednostek na potrzeby komunistycznego państwa, promowanie idei walki klas.
*kulturalna rewolucja (MAOCETUNGA)- jego idee to walka klas, która miała polegać na podziale na 2 klasy, wyzyskiwaczy i wyzyskiwanych
*po zmianie ustroju, była już możliwość awansu: społecznego i moralnego. Obecnie wierzy w to mało osób. Zapisują się do różnych partii, ponieważ tylko tak można awansować społecznie.
*tradycyjnym ideałem jest: DEYU- socjalizacyjny system edukacji, oznacza moralną edukację i polityczną ideologie w zakresie prawa, kształcenie zdrowotne
*poziom edukacji podstawowej DEYU obejmuje kształtowanie w wartościach społecznych, międzyludzkich oraz ideologicznych.
*oprócz programu kształcenia, chińscy uczniowie mają dodatkowe bloki dotyczące Marksizmu oraz zorientowany na moralność kult ideologii moralności.
*młody Chińczyk uczestniczy w wielu organizacjach komunistycznych
*występuje tu nauka na podstawie ról (towarzysz LEY FENG)
*Chiny to świat reżimu totalitarnego.
Cele indoktrynacji:
*potwierdzanie i odtwarzanie istniejącego systemu
*wyposażenie w odpowiednie cechy osobowości i sposoby zachowań.
4. Edukacyjna struktura społeczna:
zróżnicowanie w dostępie do edukacji:
*status społeczno-ekonomiczny
*ogromne różnice między regionami miasto a wieś (np. wybrzeże- miejsce dynamicznego rozwoju) co jest związane z jakością edukacji.
*ponad połowa Chińczyków to analfabeci
*ogromne dysproporcje w zależności od jakości edukacji ,wiąże się to również z przynależnością partyjną.
*nie pozwala się tu na indywidualność.
Kobiety mają dużo niższy status społeczny, ponieważ uważa się tu, że nie warto inwestować w ich edukację, są „jak miska ryżu wyrzucona za drzwi.
*zróżnicowanie etniczne
*choroba dyplomy-edukacja jest mało dostępna, pod koniec 90 lat co 4 kandydat na 100 dostawał się studia.
*czarny lipiec- zdawanie wstępnych egzaminów.
EGIPT- Arabska Republika Egiptu
1.Tło społeczno-kulturowe
położony jest w Afryce północno-wschodniej na półwyspie Synaj. Na większości powierzchni występują pustynie, co determinuje rozmieszczenie ludności . 98% populacji zamieszkuje w dolinie Nilu, która stanowi 3% powierzchni kraju, to około 2,5tysiąca ludzi na 1km2
*Egipt zamieszkują Egipcjanie- pokolenie przybyszów arabskich, greckich i syryjskich. Ponad to występują tu Beduini (półwysep Synaj), Berberowie (oazy pustyni zachodniej), Nubijczycy (południe kraju)
*religia Państwa, 94% obywateli wyznaje Islam
6 % to chrześcijanie pochodzenia koptyńskiego
*urzędowy język-Arabski
*47%ludzi mieszka w miastach, charakterystyczny jest tu proces migracji ze wsi do miasta,
*słabo rozwinięta jest tu gospodarka; rolnictwo zatrudnia ok. 40% populacji,
*występuje tu wydobywanie ropy i gazy ziemnego; razem z turystyką są podstawą.
*w 1953r. wystąpiły tu ruchy fundamentalizmu islamskiego i proklamowano politykę.
2.Struktura szkolnictwa
*edukacja funkcjonuje tu w 2 równoległych strukturach : świeckim i religijnym, przez dwa odrębne ministerstwa.
w świeckim systemie występują:
-przedszkola- funkcjonują w miastach. Są często tylko dla zamożnych
-szkolnictwo podstawowe: stanowi 8 klas, występuje w dwóch etapach:1-5 podstawowy w klasach koedukacyjnych, i 6-8 przygotowawczy w klasach męskich i żeńskich; są obowiązkowe
-szkolnictwo średnie: ogólnokształcące (3lata)-prowadzi do kształcenia uniwersyteckiego, techniczne (3lata), zawodowe (2-5lat)-różne ściezki kształcenia.
*88% uczniów uczęszcza do szkół świeckich, 7% do religijnych, 4-5% do prywatnych
system,sektor religijny:
*szkoły są często przy meczetach, nie ma tu podziału na klasy, a program jest podobny do świeckiego.
*Szkoły wyższe: Uniwersytet Ameny, Al.- Ashar-religijny bardzo prestiżowy uniwersytet, wymaga się tu świadectwo recytowania Koranu.
3. Socjalizacyjne funkcje edukacji
Religia ma ogromny wpływ na konstruowanie kształtu edukacji w Egipcie.
Podejście świeckie:
*oddzielanie religii od narodowego programu kształcenia.
*wskazuje na związki pomiędzy edukacją religijną nauczaną w szkołach: Islamski Egzystencjalizm.
*dzieci nie są w stanie odróżnić religii islamskiej od eksternistycznych interpretacji. Nauczyciele nadinterprtują Koran, co nawołuje do walki i przemocy
*większość funkcjonuje w oparciu o ukryty program, co prowadzi do nadużyć w kierunku religijnej indoktrynacji i podsysania przemocy.
*wiedza nie może bazować na tekstach religijnych ponieważ jest nieprzydatna.
Zwolennicy religijnego systemu:
*zakładają priorytetowa role religii w kształceni
kształcenie z charyzmę narodowym,
*kształcenie w religii potrzebna ze względu Islamu.
*Islam uważa, że cała wiedza jest zawarta w Koranie,
*świeckie kształcenie deprawuje Egipcjan.
*na religię poświęca się zbyt mało czasu
*zarzuty zaświadczenia.
Celem szkoły jest promowanie własnych wzorów postaw, oraz właściwej interpretacji wartości religijnej. Szkoła ma służyć zwalczaniu islamskiego eksternizmu oraz tendencji destabilizujących państwo.
Nauczyciel- jest bardzo cenionym zawodem, mino niskiej opłacalności, od czasu faraona utrzymuje on wysoki status- uważany za proroka, dobrego którym się nie dyskutuje. Występuje tu przekaz w jedną stronę, który się odtwarza.
4. Edukacyjna struktura społeczna:
nierówności spowodowane są przez:
*status społeczno-ekonomiczny –jest tu dużo nędzy i biedy, dzieci maja ograniczony dostęp do edukacji, muszą pracować. Chłopcy mają szanse nauki w wojsku.
*wewnętrzne migracje ze wsi do miasta
*zróżnicowana struktura edukacji (prywatne szkoły)
*ponad 50%ludności jest analfabetami
*Mniejszości (etniczność)- np. Beduini jako koczowniczy naród nie maja możliwości nauki, Berberianie i Nubijczycy dyskryminowani z powodu odmienności językowej i kuturowej.
IRAN- Islamska Republika Iranu
1.Tło społeczno-kulturowe
Iran leży nad zatoką perską w południowo-zachodniej części Azji. To górzysto - wyżynny teren. To kraj wielonarodowościowy i wielojęzyczny. Ma 65 ml mieszkańców, spośród których 45% stanowią Persowie, później Kurdowie, Gitanie, Mozandorianie, Surdowie; Baludżowie- stanowią islamską grupę językową; Azejberdżani, Turzanii Arabowie- Turecką grupę.
Większość ludności zamieszkuje górzystą część Iranu. Gospodarka Iranu opiera się na wydobywaniu ropy i gazu ziemnego, które są podstawowym źródłem dochodów.
Islamska Republika prezydencka-najwyższym autorytetem jest przywódca duchowo-polityczny, którym może zostać tylko wysoko postawiony teolog Islamski.
Rada Strażników Rewolucji Islamskiej- czuwa nad prawem religijnym;
Panująca w 1979r. dynastia (Pachlowiti) prowadziła proamerykańską politykę. Z powodu niezadowolenia z rządów i orientacji proamerykańśkiej wybuchła rewolucja, która wprowadziła ustrój TEOKRACJę.
Fundamentalizm religijny, - tworzy i sprzedaje technologie atomową.
Występuje tu ogromna cenzura pod kontem religijnym.
2.Struktura szkolnictwa
*szkolnictwo podstawowe: 1-5 lat jest bezpłatne i obowiązkowe, edukacja jest prowadzona w języku perskim. Dominuje tu edukacja religijna oparta na Koranie. Po 5 klasie jest egzamin, jeśli się go nie zda, można dalej korzystać tylko z przyuczenia i kształcenia zawodowego.
*szkoła średnia- 3 lata ogólnokształcące I etap:(klasy 6-8) naucza się tu tylko teoretycznych i praktycznych przedmiotów i przygotowuje się do kolejnego etapu nauki.
*II etap szkoły średniej: 3 lata klasy (9-11)- szkoły ogólne, techniczne (zawodowe). Występuje tu KONKUR – egzamin otwierający drogę po szkole ogólnej na uniwersytety
*szkolnictwo wyższe- Uniwersytety. Kolegia Technologiczne oraz prywatne.
-2-3 lata- KARDANI coś na styl naszego licencjata
-4lata- Studia KASZENAS
3. Socjalizacyjne funkcje edukacji
W porewolucyjnym Iranie szkoły stanowią środek islamizacji i polityzacji młodego pokolenia. Edukacja jest wykorzystywana jako czynnik indoktrynacji religijnej i politycznej.
-Islam jest odpowiedzią na to co było wcześniej istotnym elementem socjalizacji w Iranie- czyli wartości zachodu. Celowe oddzielenie myślenia o modernizacji od westernizacji.
-tożsamość typu BRZYTWA –odcinanie się od wartości wschodu przez fundamentalistów.
-wychowywanie dobrych obywateli
-edukacje zorientowana na podporządkowywanie się zasadom Islamu i religi.
-po 1979r. przeredagowano podręczniki aby je dopasować do Koranu
-celem wzmacniania i uprawomocniania istniejącego porządku społecznego i politycznego za pośrednictwem naśladownictwa szacunku i posłuszeństwa wobec autorytetów religijnych lub politycznych.
4. Edukacyjna struktura społeczna
zróżnicowanie pomiędzy poziomem i jakością kształcenia występuje ze względu na:
-podział miasto/wieś, w miastach szkoły pracują na 3 zmiany, na wsi szkoły są przepełnione a czasami nie ma do nich dostępu.
-sektor szkół prywatnych jest na wyższym poziomie,
-wiele dzieci w ogóle nie podejmuje nauki ze względu na pracę
-przestępczość i narkomania mają wpływ na edukacje i naukę
-etniczność- Persowie mają zakorzenioną wyższość wobec innych, co tłumaczy język perski jako jedyny urzędowy, dostępność do edukacji szczególnie szkół wyższych
-kobiety ze względu na tradycje mają ograniczony dostęp do edukacji.
IZRAEL-
1.Tło społeczno-kulturowe
stanowi południowo- zachodnią część Azji nad Morzem Śródziemnym. To kraj wyżynno- górzysty, pustynny i półpustynny. To małe państwo z ok. 6 mln ludności. Występują tam emigranci z ZSRR (10%), Żydzi (82%), a reszta ludności to Palestyńczycy (18%)
-języki urzędowe- Arabski, Izraelski.
-religia- Judaizm
-to bardzo młode państwo, powstało w 1948r. i powstało w sposób sztuczny
-występuje podział Żydów ze względu na ich pochodzenie:
Żydzi ASZKENAZYJSCY- wywodzą się z Europy Zachodniej i wschodniej
Żydzi SEFARDYJSCY- z rejonu morza Śródziemnego Afryki
-gospodarka jest tu świetnie rozwinięta w różnych dziedzinach, również rolnictwo pomimo złych gleb;
KIBUCE- gosp. Kolektywna. MOSZAWY- gosp. Spółdzielcza.
-świetnie rozwinięty przemysł przetwórczy; 1 miejsce na świecie w szlifowaniu diamentów.
2.Struktura szkolnictwa
Nauka w Izraelu jest obowiązkowa i bezpłatna dla dzieci w wieku 5-15 lat (szczebel podstawowy). Dla młodzieży w wieku 16-17 lat nauka jest nieobowiązkowa, lecz nadal bezpłatna. Młodzież w wieku 14-18 lat, która nie chce się uczyć w normalnym trybie, ma obowiązek uczęszczać do specjalnych klas. Nauka w szkole podstawowej trwa 8 lat, a w średniej 6 lat, z czego 4 są obowiązkowe. Studia wyższe są płatne, istnieje system stypendiów.
*szkolnictwo podstawowe. Są tu szkoły prywatne i państwowe. Jest 6 i 8 letni system. W latach 90 tych zlikwidowano 8 latki na rzecz 6 klas.
*szkoły średnie. 4 lata liceum ogólnokształcące, szkoły zawodowe i techniczne. Po 8 latach podstawówki, można wybrać szkołę zawodową i techniczną 2do 4 letnie, jeśli 6 lat podst. Jest 3 lata gimnazjum i 3 lata szkoła średnia. Szkoły ogólnokształcące są najbardziej prestiżowe, nadają tytuł BAGRUD- czyli nasze matury i pozwalają na dostanie się na studia wyższe.
*szkolnictwo wyższe
W Izraelu funkcjonują cztery typy szkół wyższych: uniwersytety, college regionalne i akademickie, college zawodowe i uniwersytety zagraniczne. Łącznie to ok. 90 instytucji akademickich (sporo, jak na tak niewielki kraj). Zupełnie nieistotna jest struktura własnościowa tych szkół. Wszystkie korzystają z jednolitego systemu dofinansowania, no i oczywiście z systemu odpłatnego kształcenia. Wygrywają najlepsze – po pierwsze dlatego, że mają największą liczbę studentów, po drugie dlatego, że te najlepsze zasługują na bogaty sponsoring od licznej diaspory żydowskiej żyjącej za granicą. W efekcie, pastwo Izrael przeznacza na naukę i szkolnictwo wyższe około 8% PKB, podczas gdy w Polsce to zaledwie 0,8 % ( w USA, Japoni – ok. 5%).
Są 2 ścieżki ukończenia tych szkół: A: związana z obroną pracy mgr. B: nie wymaga zdania pracy..
I Stopień- 3 lata licencjat (BAKAŁARZ)
II-2 lata mgr.
3. Socjalizacyjne funkcje edukacji
-związana z wpajaniem szacunku do historii narodu i osadzenia jej położenia w tradycji i religii.
-edukacja obywatelska- istotny element- celem jej jest sankcjonowanie w umysłach młodych Izraelczyków suwerenności i odrębności młodego państwa.
-podstawą socjalizacji jest edukacja wspierana przez 2 inne agendy: religia i armia
-każdy obywatel musi odbyć służbę wojskową, kobiety również
-dzieci są uświadamiane/utażsamiane z militarną naturą społeczeństwa
-służba wojskowa nie jest jednorazowa, co jakiś czas są wzywani na różne szkolenia.
-wojsko na co dzień jest obecne w szkołach i na ulicach,
-organizowane jest dużo ceremoni i uroczystości, które podkreślają pewne wydarzenia „dla dobra kraju” jest dużo świąt narodowych.
-edukacja jest nastawiona na socjalizację militarną i media to potwierdzają
-występuje zróżnicowanie społeczne pomiędzy Żydami, Palestyńczykami a także pomiędzy grupami Żydowskimi pod względem religii i płci: są 4 główne grupy:
1. żydzi ORTODOKSYJNI to ok. 10% społ. Są zorientowani na przeszłość, odizolowani od pozostałych ludności , stanowią specyficzne państwo w państwie, posiadają własny system edukacji, ważne jest to co powie RABIN. Wszystko jest oparte na kształceniu religijnym
2.społeczności narodowo- religijne- gdzie istotne jest wychowanie religijne, ale w mniejszym stopniu niż u ortodoksów. Jest tu nastawienie na wartości narodowe i religijne w programie nauczania przeważają elementy religijne i obywatelskie.
3.społeczności świeckie- ok. 50% ludności. Nie są tak mocno nastawione proreligijnie.
4.obywatele Palestyńscy- funkcjonują dla nich odrębne szkoły, są kształceni w języku arabskim, szkoła pełni rolę asymilacji i integracji Palestyńczyków w kulturę i społeczeństwo Żydowskie. Edukacja jest postrzegana jako element kontroli obywateli.
4. Edukacyjna struktura społeczna
-system szkolnictwa jest podzielony. Ważny jest mechanizm ŚCIEŻKOWANIA- czyli podziału uczniów na grupy.
-nierówność etniczna: 90% żydów kończy szkołę w 12 r.ż. ,60% arabów
-Żydzi wybierają w większym stopniu ścieżki zawodowe
-BAGRUT specjalny egzamin-nasza matura.
FINLANDIA
To kraj dobrobytu, nie ma dużych dysproporcji między najbiedniejszymi a najbogatszymi, 5mln miszkańców - Finowie.
Kraj po wojnie był bardzo biedny, ale pracowitością i uporem doprowadził do tego, ze jest teraz potęgą.
występuję tu dobre funkcjonowanie edukacji dzięki:
*wysoka infrastruktura oświatowa
*dobre wynagrodzenie nauczycieli
*poziom szkół jest bardzo podobny na terenie całego kraju (ok. 5 % różnic)
*W Finlandii nie ma zróżniocowania między regionami kraju, wszyscy mają takie same szanse na edukację, równy start;
*wysoko wykwalifikowani nauczyciele
*relacje nauczyciel-uczeń; czyli stosunek liczby uczniów przypadających na nauczyciela.
*wysoki autorytet nauczycieli w społeczeństwie, prestiż, status, co sprawia, że liczba chętnych przekracza liczbę miejsc, występuje tu selekcja pozytywna, nauczyciel ma pierwsze miejsce wśród zawodów.
Szkoła nie ma prawa „pozbyć” się ucznia,
*szkoły są oceniane przez odrębne niezależne instytucje.
*Standard tego co powienien umieć uczeń narzuca Ministerstwo, a nauczyciel wybiera metodę nauczania i planuje jak osiągnąć cel;
*Finowie są ludem czytelników. Odsetek w czytaniu jest największy na świecie. Najwięcej czasu Finowie poświęcają na czytanie. uczniowie wykazują poziom czytelnictwa. Wszyscy zachęcają do czytania.
*szkoła organizuje spotkania z autorami i redaktorami, konkursy itp.
*są bardzo dobrze wyposażone biblioteki, ok. 21 książek na 1 osobę
*jest tu duży nacisk na wyrównywanie szans edukacyjnych
*innowacyjność szkół, decentralizacja systemu szkolnego.