LEKI KONWENCJONALNE-postacie leku o modyfikowanej szybkości uwalniania,w których substancje pomocnicze lub uzyta technologia nie zmieniają w sposób zdecydowany szybkości rozpuszczania substancji leczniczej i jej uwalniania oraz wchłaniania.
LEKI O MODYFIKOWANYM DZIAŁANIU-zmieniają
LEKI O PRZEDŁUŻONYM UWALNIANIU:
Uwalnianie substancji następuje w wydłużonym ,w sposób zamierzony czasie.Efekt terapeutyczny po jakimś czasie,eliminacja rozciąga się w czasie.
1.Cel:przedłużenie działania leku.
2.Korzyści:
-przynajmniej dwukrotne zredukowanie częstości zażywania,w porównaniu do form konwencjonalnych
-zmniejszenie lub wyeliminowanie działań ubocznych
3.Formy o przedłużonym uwalnianiu tworzone są głównie na bazie substancji o krótkim okresie półtrwania (T1/2=2-3 godz.)-bo tylko takie trzeba często zażywać
Obecnie w lecznictwie preparaty z substancjami o T 1/2=14-18 godz.posiadają znacznie zmniejszoną dawkę i ich skuteczność musi być potwierdzona wcześniej odpowiednimi badaniami klinicznymi
Zadaniem doustnych postaci leku o przedłużonym działaniu jest zapewnienie stałego stężenia terapeutycznego substancji leczniczej w organizmie chorego przez dłuższy czas niż przy stosowaniu tabletek zwykłych
PRZEDAWKOWANIE
-jest to główne niebezpieczeństwo związane z zażywaniem tej formy preparatów
1.Uwolnienie z formy leku jednorazowo całej zawartości substancji czynnej-np.na skutek zniszczenia otoczki lub na skutek rozgryzienia tabletki
2.kumulacja substancji czynnej w organizmie na skutek błędnego zażywania leku przez pacjenta,przyzwyczajonego wcześniej do zażywania form konwencjonalnych
OTRZYMYWANIA
1.Inkorporowanie substancji czynnej w odpowiednim nośniku(matrycy)
Rodzaje
matryc
A.Substancje
hydrofilowe:
-polimery celulozy:hypromeloza
-kopolimery kwasu metakrylowego:Eudragit RL,E.RS,E.NE
-żelatyna,guma arabska,alginiany
B.Substancje nierozpuszczalne w wodzie
-lipidy,woski,kwasy tłuszczowe
-polimery;octan celulozy,PCV,poliamidy
MECHANIZM UWALNIANIA SUBSTANCJI LECZNICZEJ Z POLIMERU HYDROFILOWEGO:
trawiony przez enzymy
Rdzeń tabletki rozpuszczalny w wodzie.Po wchłonięciu i zetknięciu z wodą rdzeń się rozpuszcza.Tworzy się hydrożel(o dużej lepkości,co opóźnia uwalnianie substancji leczniczej).Substancja lecznicza się rozpuszcza.jest w formie roztworu i wchłania się do krwii i zaczyna działać.
MECHANIZM UWALNIANIA SUBSTANCJI LECZNICZEJ Z POLIMERU HYDROFOBOWEGO:
Rdzeń tabletki nierozpuszczalny w wodzie.W rdzeniu są kapilary przepuszczalne dla wody.Po połknięciu tabletki,do kapilarów wnika woda i rozpuszcza substancję leczniczą,następnie przez te kapilary uwalniana jest substancja lecznicza.Tabletka szkieletowa wydalana jest z kałem.
UWAGI DLA PACJENTA:
1Tabletki powinny być popijane wodą o temp.pokojowej
2.Nie jest dopuszczalne popijanie tabletek alkoholem
3.Nie wolno rozgryzać ani rozkruszać
4.Nie powinny być przełamywane,mimo obecności tzw.kreski(uwagi producenta)
5.Tabletki szkieletowe na bazie polimerów nierozpuszczalnych w wodzie są wydalane z kałem w całości
PELETKI JAKO WYPEŁNIENIE KAPSUŁEK
1.Peletki z substancją leczniczą w rdzeniu
2.Peletki z substancją leczniczą w otoczce
Peletki powlekane
1.Powlekanie substancjami rozpuszczalnymi w wodzie(swobodnie rozpuszczają się w żołądku)
2.Powlekanie substancjami nierozpuszczalnymi w wodzie:szelak,poliamidy,Eudragity,octan celulozy(efekt przedłużonego działania)
O SZYBKOŚCI UWALNIANIA SUBSTANCJI LECZNICZEJ Z PELETEK DECYDUJE:
1.Rodzaj użytego polimeru
-rozpuszczalnego w wodzie
-nierozpuszczalnego w wodzie
2.Grubość otoczki
-otoczka o grubości 40 mikrometrów spowalnia uwalnianie o kilka godzin
LEK WIELOKOMPARTMENTOWY-lek zawierający peletki o różnej grubości otoczek.Im grubsza otoczka tym dłuższe uwalnianie
LEKI O OPÓŹNIONYM UWALNIANIU:
Uwalnianie substancji zachodzi szybko ale dopiero po pewnym ,określonym czasie(np. tabletki dojelitowe).Są to leki o modyfikowanej szybkości uwalniania,lecz nie są to formy o przedłużonym działaniu.
TABLETKI I KAPSUŁKI DOJELITOWE-CELE STOSOWANIA:
1.Substancja lecznicza ulega rozkładowi w kwaśnym środowisku soku żołądkowego
2.Substancja lecznicza działa drażniąco na śluzówk żołądka
3.Substancja lecznicza wchłania się lepiej w wyższym pH soku jelitowego
4.Substancja lecznicza działa miejscowo w terapii chorób jelita
OTRZYMYWANIE:
1Tabletki-powlekanie polimerami rozpuszczalnymi w środowisku zasadowym jelita:Eudragity,octanoftalan lub octanobursztynian celulozy
2.Kapsułki
a.modyfikacja żelatyny
-utwardzanie formaldehydem
-powlekanie polimerami
b.modyfikacja zawartości
MECHANIZM UWALNIANIA SUBSTANCJI LECZNICZEJ Z TABLETKI DOJELITOWEJ
Połykamy tabletkę,w żołądlu nic się nie dzieje,otoczka chroni przed działaniem kwasu.Dwunastnica-zmiana pH środowiska-otoczka się rozpuszcza-zostaje rdzeń,który ulega rozpadowi na proszek,który ulega rozpuszczeniu i wchłonieciu.Etap rozpadu i uwolnienie substancji leczniczej-dostępność farmaceutyczna
UWAGI DLA PACJENTA
1.Dojelitowych tabletek nie wolno kruszyć ani przełamywać
2.Lek powinien być popijany wodą,inne napoje mogą zaburzać pH soku żołądkowego
MLEKO NIE!-zobojętnia sok żołądkowy
3.Lek powinien być zażywany przynajmniej 0,5 godziny przed lub 2 godziny po posiłku
4.Nie należy łączyć preparatów dojelitowych z lekami zobojętniającymi sok żołądkowy
DAWKA INICJUJĄCA-szybko uwalnia,szybko rozpuszcza i szybko zaczyna działać
TABLETKI O SZYBKIM I DŁUGIM CZASIE UWALNIANIA:
1.Tabletki dwuwarstwowe(warstwa z dawką inicjującą,warstwa o przedłużonym działaniu np.Bi-Profenid,Diclac 150 duo)
2.Tabletki z substancją leczniczą w rdzeniu i otoczce(otoczka z dawką inicjującą,rdzeń o przedłużonym działaniu np.Clarinase,Disophrol)
3.Tabletki zawierające peletki(peletki o przedłużonym działaniu,dawka inicjująca w masie tabletkowej np.Betaloc Zok,dexprofen)
SYSTEMY TERAPEUTYCZNE:
1.System z membraną
2.System bez membrany
Wady systemów terapeutycznych:
-Możliwość zatkania dyszy
-Możliwe miejscowe działanie drażniące
Zalety :
-Dawka uwalnianej substancji jest stała
-Szybkość uwalniania jest niezależna od stężenia substancji leczniczej w zbiorniczku
-czas działania do 16 godzin