Nowotwór

– patologiczna tkanka powstająca z prawidłowych tkanek organizmu. Jej cechą charakterystyczną są nie podlegające kontroli organizmu podziały komórek, co prowadzi do szybkiego rozrostu.
- są wywoływane przez onkogeny (czynniki rakotwórcze)

- Mechanizm powstawania nie jest dokładnie poznany. Istnieją teorie upatrujące przyczyny powstania nowotworów w infekcjach wirusowych albo w mechanizmach genetycznych (np. mutacje) czy zakłóceniach hormonalnych, a także w szkodliwym wpływie czynników chemicznych lub fizycznych.

Karcynogeneza - zmiany zachodzące w komórce organizmu, prowadzące do powstania nowotworu.

1. działanie czynników rakotwórczych

2. mutacja

3. intensywne mitozy zmienionych komórek

4. przerastanie zdrowych tkanek

5. angiogeneza - proces tworzenia nowych naczyń włosowatych.

6. migracja

7. tworzenie przerzutów nowotworowych

Rodzaje nowotworów :

- niezłośliwy (łagodny) - utworzony z tkanek zróżnicowanych i dojrzałych, o budowie mało odbiegającej od obrazu prawidłowych tkanek, jest dobrze ograniczony, często otorbiony, rośnie wolno, rozprężająco (uciskając sąsiadujące tkanki), nie daje przerzutów, a po należytym jego usunięciu nie powstaje jest całkowicie wyleczalny.

Jego szkodliwy wpływ na ustrój może być spowodowany wydzielaniem hormonu, krwawieniami, czy też zamknięciem światła naczynia, uciskiem nerwu albo umiejscowieniem w ważnym dla życia narządzie np. sercu, rdzeniu kręgowym.

- złośliwy - o budowie znacznie odbiegającej od obrazu prawidłowych tkanek. Charakteryzuje się szybkim wzrostem, atypią( zespół nieprawidłowych cech) i brakiem torebki.

Rozprzestrzenia się poprzez naciekanie pobliskich tkanek, co upośledza ich funkcję. Naciekając naczynia limfatyczne i krwionośne, przedostaje się do ich światła. W efekcie komórki są w stanie zawędrować wraz z krwią lub chłonką w odległe miejsce organizmu, gdzie dają początek nowemu guzowi - przerzut. Uniemożliwia to efektywną terapię poprzez resekcję guza pierwotnego, z racji iż ogniska wtórne powodują nawroty choroby i pogorszenie stanu chorego, co doprowadza do śmierci.

* anaplastyczny – typ nowotworu całkowicie niezróżnicowanego, o bardzo wysokiej złośliwości.

*mięsak- nowotwór złośliwy pochodzenia nie nabłonkowego, wywoływane przez wirusy, np.: HIV, substancje chemiczne, np. pochodne benzenu, urazy mechaniczne i termiczne.

* rak - nazwa grupy chorób nowotworowych będących nowotworami złośliwymi wywodzącymi się z tkanki nabłonkowej. Ogólną ich przyczyną jest uszkodzenie mechanizmów kontrolujących proliferację (rozrost) komórek na poziomie genetycznym i molekularnym i kumulacja błędów genetycznych w kolejnych pokoleniach komórek potomnych. . Zwykle rozwój raka trwa nawet przez okres 20–30 lat, a objętość zmienionych komórek nowotworowych.

*potworniak - nowotwór wywodzący się z pluripotencjalnych komórek germinalnych (wielopotencjalnych komórek zarodkowych), w którym dochodzi do ich rozrostu i różnicowania się w linie zawierające cechy wszystkich listków zarodkowych.

- półzłośliwy (miejscowy) - nowotwór o miejscowej złośliwości; charakteryzuje się co najmniej jedną z trzech cech: albo dużą masą tkankową uciskającą otoczenie, albo zdolnością naciekania i niszczenia otoczenia lub zdolnością wszczepiania.

Diagnostyka

- tomografia komputerowa - metoda diagnostyczna pozwalająca na uzyskanie obrazów tomograficznych (przekrojów) badanego obiektu.

- rezonans magnetyczny - polega na wzbudzaniu spinów jądrowych znajdujących się w zewnętrznym polu magnetycznym poprzez szybkie zmiany pola magnetycznego, a następnie rejestrację promieniowania elektromagnetycznego powstającego na skutek zjawisk relaksacji, gdzie przez relaksację rozumiemy powrót układu spinów jądrowych do stanu równowagi termodynamiczne

- pozytonowa tomografia emisyjna PET-CT - zewnętrznego źródła promieniowania rentgenowskiego lub radioaktywnego) rejestruje się promieniowanie powstające podczas anihilacji pozytonów

- mammografia - radiologiczna metoda badania piersi u kobiet. Polega na wykonaniu serii zdjęć gruczołu przy użyciu promieni rentgenowskich.

- tomografia emisyjna pojedynczych fotonów SPECT - tomografia emisyjna pojedynczych fotonów, oparte są na najnowszych metodach obrazowania mózgu i wykrywania dysfunkcji.

Leczenie

- chemioterapia - używanie syntetycznych związków chemicznych w celu zwalczania chorób wywołanych przez drobnoustroje i pasożyty, a także chorób nowotworowych. W chemioterapii zakażeń drobroustrojowych stosuje się chemioterapeutyki, do których zalicza się: syntetyczne antybiotyki oraz sulfonamidy.

- radioterapia - metoda leczenia za pomocą promieniowania jonizującego. Stosowana w onkologii do leczenia chorób nowotworowych oraz łagodzenia bólu związanego z rozsianym procesem nowotworowym, np. w przerzutach nowotworowych do kości.

- leczenie chirurgiczne – wykonywanie zabiegów, mających na celu naprawę uszkodzeń lub leczenie chorób

- immunoterapia -zbiór metod polegających na modyfikacji czynności układu odpornościowego.

- hipertermia miejscowa - stan podwyższonej temperatury ciała spowodowany czynnikami zewnętrznymi

Tomogram sześciolatki z podnamiotowym guzem złośliwym

Mięsak naczyniowy śledziony u psa Rak nerki – cała górna część nerki wypełniona masą guza

Rak płuc Przekrój przez dojrzałego potworniaka jajnika

Rak skóry Łagodny guz nowotworowy gruczołów potowych policzka

Badanie mammograficzne Rezonans magnetyczny

Aparat do radioterapii Chemioterapia