Zdrowy styl życia
Jak żyje współczesny człowiek? W pośpiechu i stresie, to na pewno. Codzienna gonitwa utrudnia dbanie o zdrowie. Zdrowy styl życia zdaje się dziś być tylko pustym pojęciem, które każdy zna, ale, nawet jeśli nie uważa go za banalne, tak właśnie je traktuje. Jak zdrowo żyć, gdy wszystko naokoło zmusza nas, by wciąż się gdzieś spieszyć? Długie godziny spędzane w pracy, ulice miast kompletnie zakorkowane w godzinach szczytu, hałas… i tak cały czas. Jesteśmy zestresowani, śpimy zbyt mało, rano doprowadzamy się do „stanu użyteczności” dzięki kawie, a zasady zdrowego odżywiania zdają się nam być kaprysem osób, które nie mają nic do roboty. Zbyt zmęczeni, by prowadzić zdrowy styl życia wpadamy w pułapkę niezdrowego odżywiania i braku ruchu, które, zamiast, jak się nam, na pierwszy rzut oka wydaje, oszczędzać nasz czas i energię, powodują, że zmęczenie się tylko powiększa.
Czy istnieje wyjście z tej patowej sytuacji? Czy można, w dzisiejszych czasach, nie zawalając pracy, szkoły, czy życia rodzinnego, prowadzić zdrowy tryb życia? Czy zdrowe odżywianie w dobie hipermarketów i mrożonej pizzy jest możliwe? Odpowiedź na tego typu pytania nie powinna brzmieć: „tak, to możliwe”, ale raczej- „to konieczne!”. Nie bez powodu, z okazji urodzin, czy imienin, życzymy sobie zdrowia. Wszyscy wiedzą, że jest ono przepustką do wszystkiego innego- sukcesów zawodowych, realizowania marzeń etc. Warto jest więc o nie dbać, jak tylko się da, codziennie, a nie tylko doraźnie, gdy coś w naszym organizmie zaczyna szwankować. Wtedy może być już za późno. Styl życia, a zdrowie, to dwie, bardzo ściśle ze sobą połączone rzeczy. Dobra dieta jest więc podstawą codziennej troski o własne ciało i, co za tym idzie, samopoczucie.
Prawidłowe odżywianie to coś, o czym współczesny człowiek najczęściej zapomina. Prawdopodobnie dlatego, że wydaje mu się ono zbyt trudne; zasady zdrowego odżywiania- skomplikowane, a zdrowa żywność- droga i niedostępna. Takie myślenie jest jednak zupełnie błędne. Zdrowe odżywianie się jest możliwe i wcale nie wymaga większego zaangażowania podczas np. robienia zakupów, czy przygotowywania posiłków, co typowa dla współczesnego człowieka dieta. Piramida zdrowego żywienia, jako swą podstawę, ma produkty zbożowe. Nie trzeba więc (czy nawet nie wolno) rezygnować z pieczywa, ryżu, kasz etc. ale wybierać tylko te pełnoziarniste. Jeśli nie wiesz, np. który chleb jest naprawdę razowy, a który jest tylko jego marną podróbką, poproś ekspedientkę z piekarni, w której codziennie kupujesz pieczywo, o pomoc. Zdrowa żywność, jak gryczane kasze, dziki ryż, otręby, płatki owsiane etc. dostępna jest zarówno w marketach, jak i osiedlowych sklepikach. Dobra dieta powinna obfitować również w warzywa i owoce. Jest to bardzo ważne, gdyż są one bogatym źródłem witamin, niezbędnych pierwiastków, wody oraz błonnika, który chroni przed cywilizacyjnymi chorobami układu pokarmowego, na które zapadamy na skutek złej diety, jak np. rak jelita grubego. Prawidłowe odżywianie zakłada spożywanie co najmniej pół kilograma warzyw dziennie. Całe szczęście, warzywa i owoce są ogólnodostępne; zarówno w postaci surowej, jak i tej, która bardziej odpowiada osobom zabieganym, czyli jako gotowe dania, jak np. surówki, sałatki, czy doprawione już i gotowe do odgrzania mrożonki. Prawidłowe odżywianie powinno opierać się na produktach bogatych w błonnik, witaminy, pełnowartościowe białko; tych o niskim indeksie glikemicznym; jeśli tłustych, to tylko tych zawierających nienasycone kwasy tłuszczowe, które są człowiekowi niezbędne. Tak więc dobra dieta składać się będzie, najprościej mówiąc, z dużej ilości warzywnych sałatek z dodatkiem chudego mięsa, przekąsek w postaci świeżych owoców i orzechów, tłustych morskich ryb, produktów zbożowych tylko z mąki razowej, lub graham etc. Zasady żywienia, do których powinniśmy się, dodatkowo, stosować, to min. ograniczenie do minimum spożycia soli (gdyż zatrzymuje w organizmie wodę i sprzyja nadciśnieniu) oraz picie 1.5- 2 litrów wody dziennie, by uzupełniać jej braki. Prawidłowe odżywianie polega również na wyeliminowaniu z diety słodyczy.
Zdrowie jest ważne i dlatego trzeba o nie dbać rozsądnie. Nie można przesadzać zarówno z jedzeniem jak i z używkami. Niektóre z nich są dozwolone w ograniczonej ilości natomiast inne wręcz zakazane. Używki to głównie papierosy, alkohol, czasem nadmiar kawy oraz narkotyki. Im młodsze pokolenie tym więcej wpływu na zdrowie one mają. Niestety w obecnych czasach trudno jest przeciwdziałać takiemu zjawisku ponieważ wiele młodych osób sięga po nie. Używki mają wpływ i na zdrowie i na psychikę. Jeśli są stosowane bardzo długo wtedy zmiany są trwałe. Zaspokajają jedynie pragnienia emocjonalne które nie można dostać w inny sposób. Odurzają, powodują zapomnienie i wiele innych konsekwencji. Organizm nafaszerowany używkami czasami musi być latami odtruwany. Dlatego warto mieć w tym zakresie wiedzę aby nie poddać się ich wpływom.
Alkohol
Po wypiciu dostaje się do krwi i bardzo szybko wchłania się do wszystkich komórek ciała. W krótkim czasie powoduje przyspieszenie akcji serca i podwyższenie ciśnienia tętniczego. Regularne i nadmierne spożywanie tej używki niszczy komórki nerwowe, zaburzając tym samym pracę mózgu. To wywołuje zaburzenia pamięci, osłabienie koncentracji, trudności w podejmowaniu racjonalnych decyzji, a także spowolnienie procesu przyswajania nowych informacji. Nasze zmysły zostają „otępione”, a równowaga i refleks ulegają silnemu osłabieniu. Wątroba, która odpowiada między innymi za odtruwanie organizmu zostaje zatruta. Regularne picie alkoholu prowadzi do zaburzeń w obrębie układu pokarmowego. Osłabiony zostaje proces wchłaniania witamin oraz metabolizm podstawowych substancji odżywczych, czego efektem jest obniżenie odporności organizmu na wirusy i bakterie.
Kofeina
Spożywanie kofeiny w umiarkowanych dawkach wpływa pozytywnie na efektywność naszego funkcjonowania. Pobudza wiele ośrodków nerwowych (ruchowy, czuciowy i wegetatywny), mobilizując je tym samym do działania. Zmniejsza uczucie zmęczenia oraz podnosi naszą aktywność zarówno psychiczną, jak i fizyczną. Przyspiesza przemianę materii, a także wzmaga wydzielanie soku żołądkowego. Musimy jednak pamiętać, że kofeina pobudza nas w sposób sztuczny, a jej nieumiarkowane spożywanie powoduje lekkie uzależnienie. Zaprzestanie nadmiernego i regularnego picia kawy, często powoduje szereg niepożądanych objawów takich jak: bóle głowy, rozdrażnienie, problemy ze snem oraz odwodnienie. Umiarkowane spożywanie tej używki nie przynosi jednak poważnych następstw.
Papierosy
W tym przypadku nie ma taryfy ulgowej, gdyż wszyscy wiemy, że ich palenie sieje spustoszenie w naszym organizmie: może powodować raka, choroby serca, szkodzi osobom przebywającym w otoczeniu palaczy, mówiąc krótko - zabija. Walka z tym zgubnym nałogiem owocuje zmniejszeniem ryzyka chorób układu krążenia, oddechowego i innych. Widoczna jest poprawa wyglądu włosów, skóry, paznokci i zębów. Następuje regulacja dobowego trybu życia dzięki poprawie jakości snu, poprawa smaku i węchu dzięki regeneracji komórek nerwowych. Zwiększa się wydolność organizmu (nasze płuca pracują o 30 % efektywniej!), następuje wzrost naturalnej odporności organizmu. Dlaczego więc jeszcze palisz?
Napoje energetyzujące
W napojach energetyzujących znajduje się wiele pobudzających związków takich jak: kofeina (duże ilości!), tauryna i wiele witamin z grupy B (niejednokrotnie wypicie jednej puszki energizera pokrywa 500% zapotrzebowania organizmu na wybrane witaminy z tej grupy!). Mimo, że witaminy z grupy B poprawiają sprawność układu nerwowego, ułatwiając tym samym koncentrację i pamięć, to jednak spożywanie ich nadmiernych ilości może powodować hiperwitaminozę, która jest równie groźna jak niedobór witamin. Poza tym witaminy powinny być przyswajane wraz z pożywieniem, gdyż tylko wtedy budują naturalną odporność organizmu. Tauryna, podobnie jak kofeina pobudza do działania, dodatkowo przyspiesza regenerację mięśni po wysiłku, zapobiegając procesom utleniania. Jej działanie jest jednak chwilowe i uczucie zmęczenia wraca stosunkowo szybko.
Zdrowy styl życia zakłada również odpowiedni poziom aktywności fizycznej. Gdy nie mamy czasu na siłownię czy też nie mamy ochoty iść na basen, to nie problem! Nie jedźmy windą, ale szybkim krokiem wejdźmy po schodach; zamiast jechać do pracy samochodem, czy autobusem, idźmy na spacer, albo jedźmy rowerem; nie tylko rozruszamy się, poprawimy krążenie, spalimy kalorie i podkręcimy metabolizm, ale także unikniemy stresu, który towarzyszy staniu w korkach. Zdrowy tryb życia może być niesamowicie przyjemny! Dobra dieta, w połączeniu z odpowiednia dawką ruchu, to recepta na zdrowie i urodę na całe życie. Warto jest budować zdrowe nawyki żywieniowe od najmłodszych lat; wpajajmy więc swoim dzieciom, rodzeństwu, czy siostrzeńcom zasady zdrowego odżywiania, a nie będą musieli przechodzić tego, co każdy dorosły, który, w końcu, zdaje sobie sprawę, że się zaniedbał i próbuje przewrócić swoje życie do góry nogami, by zacząć zdrowo żyć. Oczywiście, praktyczne zasady, jak już było wspomniane, nie są aż tak trudne do zastosowania, ale kwestia emocjonalna może już rodzić pewne problemy. Najważniejsze, by przejść na zdrowy styl życia, to przekonać się, na własnej skórze, że, po pierwsze, zdrowa żywność może być naprawdę smaczna, po drugie- prawidłowe odżywianie nie jest skomplikowane, a po trzecie- aktywność fizyczna to czysta przyjemność. Zdrowy styl życia to nie tylko komponowanie posiłków zgodnie z zasadami, które prezentuje piramida zdrowego żywienia, ale również odpowiedni poziom aktywności fizycznej. Jest to bardzo ważne, gdyż wysiłek fizyczny spala nadprogramowe kalorie, ma pozytywny wpływ na układ krwionośny, a co za tym idzie, w tym też na stan skóry.
Dobra dieta i odpowiednia dawka ruchu gwarantują atrakcyjny wygląd oraz poprawne funkcjonowanie całego organizmu. Właśnie tak prosta jest odpowiedź na pytanie, jak zdrowo żyć.
Angelika Grzyb