Akt własności ziemi

W dniu 26 października 1971r. (Dz. U. nr 27 poz. 250 ze zm.) Sejm uchwalił ustawę, która uregulowała własności gospodarstw rolnych. Przed wprowadzeniem ustwy w życie właściciele nieruchomości nie mogli się wylegitymować dokumentem potwierdzającym własność mogli powołać się tylko na tzw. chłopskie umowy.

Ustawa weszła w życie 4 listopada 1971r., a wraz z nią nieruchomości wchodzące w skład gospodarstw rolnych i znajdujące się w swoistym posiadaniu rolników stały się własnością rolników.

Nieruchomości rolne znajdujące się w dniu wejścia w życie ustawy w samoistnym posiadaniu rolników stawały się ich własnością jeżeli:

- oni sami lub ich poprzednicy objęli te nieruchomość w posiadanie na podstawie zawartej bez prawem przewidzianej umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy o przeniesienie własności,

- byli samoistnymi posiadaczami nieruchomości od lat pięciu do dnia wejścia w życie ustawy,

- posiadali nieruchomość co najmniej dziesięć lat w wypadku, gdy uzyskali nieruchomość w złej wierze.

Powyższych przepisów nie stosowano w przypadku nieruchomości stanowiących własność Państwa, obywateli państw obcych oraz związków wyznaniowych.

Nabycie własności następowało nieodpłatnie jeżeli:

- rolnik spłacił cenę nieruchomości,

- objęcie nieruchomości w posiadanie nastąpiło na podstawie umowy zmiany lub darowizny,

- umowy bez prawem przewidzianej formy o zniesienie współwłasności,

- umowy bez prawem przewidzianej formy działu spadku, a roszczenie współwłaścicieli lub spadkobierców z tytułu spłat lub dopłat zostały zaspokojone.

Na podstawie ustawy nabycie nieruchomości przez samoistnego posiadacza stwierdza właściwy do spraw rolnych organ prezydium powiatowej rady narodowej. Orzeka on również o przekazaniu nieruchomości na własność dotychczasowego posiadacza zależnego w drodze wydania aktu własności ziemi, zwanego decyzją. W tej decyzji ustala się: obszar nieruchomości, wysokość, sposób i termin spłat albo orzeka się o zwolnieniu obowiązku spłat należnych.

W sprawach spornych rozpoznanie przeprowadzała powiatowa komisja do spraw uwłaszczenia. Od decyzji tych dwóch organów odwoływano sie do wojewódzkiej komisji do spraw uwłaszczenia, której decyzja była ostateczna. Ostateczna decyzja o nabyciu nieruchomości stanowiła podstawę do nowego stanu własności w księdze wieczystej oraz ewidencji gruntów. Wpis ten miał charakter deklaratoryjny.

Ustawa traci moc na podstawie ustawy z 26 marca 1982r. Rozpoznanie spraw o stwierdzenie nabycia nieruchomości oraz o odroczenie terminu zapłaty z tytułu nabycia nieruchomości przekazuje sie sadom. Sąd w postępowaniu nieprocesowym stwierdza nabycie własności przez posiadacza samoistnego.