Scenariusz lekcji języka polskiego w klasie V

Blok tematyczny: OCALMY ZIEMIĘ!

Temat: Jakim człowiekiem jest osoba mówiąca w wierszu Czesława

Janczarskiego pt: „Nie mijam ?”

Cele:

• rozumienie tekstu poetyckiego na poziomie semantycznym

i krytycznotwórczym;

• określanie i charakteryzowanie osoby mówiącej (podmiotu lirycznego);

• rozumienie funkcji przenośni i ich interpretacja;

• wyszukiwanie w tekście poetyckim odpowiedzi na postawione pytania;

• gromadzenie wyrazów kojarzących się z tytułem wiersza;

• rozumienie słowa altruista;

• redagowanie kilkuzdaniowej wypowiedzi na temat własnych przeżyć;

• dokonanie samooceny.

Metody i techniki: słoneczko skojarzeniowe, praca z tekstem, ćwiczenia

redakcyjne

Formy pracy: indywidualna, w parach

Materiał literacki: wiersz Czesława Janczarskiego „”Nie mijam., A. Łuczak, A. Murdzek „Między nami” podręcznik do klasy V.

Pomoce: przygotowane w kopertach kartki z rzeczownikami pomocnymi przy analizie utworu (praca w parach); arkusz szarego papieru potrzebny przy autorefleksji; dla każdego ucznia mała karteczka, na której oceni swoją postawę; kapelusz lub pudełko, do którego będą wrzucane karteczki.

Przebieg lekcji:

1. Wprowadzenie. Sprawdzenie pracy domowej.

Analiza tytułu wiersza „Nie mijam”. Zapisanie skojarzeń.

Pomagam, zatrzymuję się, nie pozostawiam, nie mijam, nie przechodzę obok, nie jestem obojętny

2. Lektura wiersza.

Po zapoznaniu się z treścią wiersza nauczyciel sprawdza, czy skojarzenia uczniów były adekwatne do tematu. W razie potrzeby nanosi poprawki.

3. Analiza treści pierwszej strofki.

Wobec czego osoba mówiąca w wierszu nie jest obojętna? Komu pomaga? Kogo nie mija?

N ie mijam skrzywdzonego kota

nie mijam psa z kulawą nogą

motyla leżącego na szynach

ptaka z połamanym skrzydłem

odnoszę . do domu zerwany kwiat

schylam się . nad zbłąkaną mrówką

4. Próba interpretacji przenośni (praca w parach).

Spróbujmy pod postaciami zwierząt odnaleźć ludzi. Co im się mogło

przydarzyć? Co czują? Pomocne będą wyrazy dane przez nauczyciela.

(Wyrazy, które przygotował nauczyciel, to: agresja, bezpieczeństwo, zagubienie,

nieśmiałość, niebezpieczeństwo, kalectwo, wyrozumiałość, zagrożenie,

samotność, opieka, bieda, lęk, ból, krzywda).

Przykładowy zapis na tablicy:

skrzywdzonego kota - krzywda, agresja

psa z kulawą nogą -bieda, wyrozumiałość

nie mijam motyla leżącego na szynach - zagrożenie, niebezpieczeństwo

ptaka z połamanym skrzydłem -kalectwo, wyrozumiałość

odnoszę do domu zerwany kwiat - zagubienie, samotność

schylam się nad zbłąkaną mrówką - opieka, bezpieczeństwo

5. Ćw. 1, str. 92, podręcznik

Jak scharakteryzowałbyś osobę mówiącą w wierszu?( uczniowie słabi otrzymują od nauczyciela dodatkową pomoc – zbiór przymiotników, z których muszą wybrać właściwe)

Zapisanie tematu lekcji.

Osoba mówiąca w wierszu jest dobra, wrażliwa, pomocna, wyrozumiała, opiekuńcza.

Wyjaśnienie znaczenia słowa altruista.

6. Analiza treści drugiej zwrotki.

Ćw. 2, str. 92, podręcznik

Wyjaśnienie przenośni charakteryzujących postawy ludzi we współczesnym

świecie.

podstępny krok kocich łap - ludzie są podstępni, oszukują, ukrywają swoje

zamiary;

psim zębem patrzą na siebie wrogo - są zaborczy, krzywdzą, ranią, nie chcą

pomagać, nie chcą się dzielić;

7. Z podanych przez nauczyciela na kartkach rzeczowników wybierz ten, który

mówi o sytuacji, z którą się spotkałeś.

(Uczniowie redagują krótką wypowiedź).

Wybrałem rzeczownik zagubienie, ponieważ….

8. Analiza treści trzeciej zwrotki i zarazem autorefleksja.

Na tablicy nauczyciel zapisuje:

Mijam: Czasami mijam: Nie mijam:

Uczniowie na małych karteczkach anonimowo zapisują, używając zwrotów,

które są na dużym arkuszu, jak zazwyczaj postępują, gdy napotykają kogoś

potrzebującego pomocy, i jak oceniają swoje postępowanie. Karteczki wrzucają

do kapelusza lub pudełka.

Zapisanie wyników na tablicy. Próba odpowiedzi na pytanie zawarte w

ostatniej zwrotce.

9. Zadanie domowe.

1a.Uczeń zdolny: Zapoznaj się z tekstem pt: Opowieść o długich łyżkach” Spróbuj odnaleźć główną myśl utworu, wyjaśnij ją a następnie napisz, jakie widzisz podobieństwa do zagadnień omawianych dziś na lekcji?

1b.Uczeń słaby: Zapoznaj się z tekstem pt: Opowieść o długich łyżkach”, napisz krótko, jak go rozumiesz.