Aleksander Puszkin „Eugeniusz Oniegin” – to poemat dygresyjny – łączy partie liryczne i dyskursywne z epicką narracją, występują w nim dygresje.

Dygresja – przejście z płaszczyzny narracji epickiej na płaszczyznę, na której dochodzi do głosu „ja” liryczne narratora.

Funkcje dygresji:

• Pogłębianie psychologizmu bohaterów

• Upoetycznianie (sposób zastosowania środków stylistycznych)

• Ocena bohaterów

• Tworzenie nastroju

• Narzucanie osądu czytelnikowi

• Rozliczenie Puszkina z młodością.

Elementy epiki:

• Narrator – wszechobecny, wszechwiedzący, wszechmogący; zwraca się bezpośrednio do czytelnika oraz do bohaterów; przedstawia siebie jako przyjaciela Eugeniusza Oniegina; integruje w treść/fabułę, decyduje o czym czytelnik się dowiaduje a o czym nie.

• Fabuła (splot zdarzeń)

• Bohaterowie: pierwszoplanowi (Tatiana, Oniegin, Leński), drugoplanowi (Niania, Olga)

• Dialogi (bez ingerencji autora)

• Tło społeczne – obyczajowe

• Tytuł wskazujący, że opowiadanie będzie o jednym bohaterze

• Opowiadania, opisy (miejsc, ludzi, życia na wsi)

• Sen proroczy –Tatiany – przewiduje śmierć Leńskiego, ukazuje Oniegina jako pana, dominującego nad innymi „zwierzętami”, taki opis pokazuje, że Tatiana widziała go w taki a nie inny sposób, ponieważ była zakochana.

• Monolog:

• Niewypowiedziany (myśli bohaterów) – np. kiedy jedzie do stryja

• Właściwy

• Bezpośredni – bohater wypowiada swoje myśli w obecności 2 osoby, jednak bez żadnych reakcji (np. rozmowa z Tatianą, która milczała)

S truktura triadyczna – utwór dzieli się na 3 części, a każda z tych części na 3 rozdziały.

1. Chandra (o Onieginie)

2. Poeta (o Leńskim) przedstawienie postaci

3. Panna (o Tatianie)

4. Wieś

5. Imieniny najbardziej dramatyczna część utworu

6. Pojedynek

7. M oskwa

8. Wędrówka opuszczenie wsi, wędrówka Tatiany i Oniegina

9. Wielki świat

Pieśni te są ze sobą połączone.

Elementy liryczne:

• Dygresja –przerywa fabułę

• Tematy dygresji: starość, miłość, subiektywna rzeczywistość, odsłanianie tajników pracy pisarza, zapowiedź programowa (odejście od liryki, przejście do pisania romansów oraz powieści)

Strofa onieginowska:

• 14 wersów

• czterostopowy jamb, akcent pada na drugą sylabę,

• Rymy: ab ab cc dd ef ef gg.

Jest to zjawisko niezwykłe, ponieważ występuje tylko w literaturze rosyjskiej i tylko w tym utworze.

Przekładu na język polski ze strofą onieginowską dokonał tylko Julian Tuwim.

Opowiadanie unaoczniające – użycie obok panującej w narracji kategorii gramatycznej czasu przeszłego, form czasu teraźniejszego (np. sen Tatiany).