Wykład I 29.04.2015

Źródła problemów społecznych:
Nauka najwięcej mówiąca o problemach społeczeństw jest socjologia. To nauka bardzo dynamicznie rozwijająca się w XIX wieku. Zaczęła dostrzegać ze zżycie społeczne nie jest constans=stałe. Patrząc na to jak zmieniały się społeczeństwa opracowali

Trzy koncepcje zmian historycznych i społecznych:
1) teorie ewolucyjne zmiany społecznej. Społeczeństwa (zbieractwo-agralne-industrialne-cyfrowe). W tych koncepcjach idziemy jednym ciągiem, kolejne są coraz bardziej skomplikowane.

2) teoria cyklów społecznych często dotycząc konkretnych społeczeństw, każde społeczeństwo przechodzi przez konkretne etapy. Pierwszy związany z pojawieniem cywilizacji później uzyskanie odrębności kulturowej następnie rozkwit poprzez wchłanianie mniejszych później traci aż do rozpadu np. Majowie, Aztekowie.

3) Trzecia koncepcja często negowana z powodu nazwiska twórcy (Marks). Zmiana nie wiąże się z powszechną zgodą. Konflikt, jako podstawowy mechanizm społeczeństwa. Konflikt doprowadza do rewolucji. XX wiek: teoria zmiany społecznej mówiąca o tym ze społeczeństwo się „staje”. Społeczeństwo cos, co nieustannie ewoluuje, zmienia się. Zmiana społeczna kreowana przez swoich obywateli. (Oddolna działalność ludzi, grup) koncepcja związana z otwartością wielokierunkowością. Zmiana społeczna element stawania się społeczeństwa. Zmiana społeczna to różnica miedzy stanem systemu społecznego, grupy, organizacji w jednym momencie czasu i stanem tego samego systemu w innym momencie. Różnica ta może się pojawiać w wielu aspektach może być związana ze składem np. pojawienie się nowej partii politycznej, która narzuca pewna optykę widzenia. Zmiana może być związana tez ze struktura interesów. Zmiana może być związana też z funkcjami np. w rodzinie (opiekę przejmują instytucje takie jak np. żłobek). Coraz bardziej zwalnia się rodzinne z dbania o swoje dzieci. Kolejny aspekt zmian to granice (łączenie się państw, rodzin). Zmiana społeczna to nie pojedynczy incydent ona uruchamia lawinę.

Proces społeczny to następujące po sobie zmiany społeczne. Te zmiany mogą być ukierunkowane lub rozproszone. Jeśli przynoszą pozytywny charakter (te zmiany) proces określamy, jako rozwojowy-> postęp społeczny. Jeśli zmiana przynosi negatywne konsekwencje mówimy o procesach destrukcyjnych, dekonstrukcyjnych. Negatywne konsekwencje zmiany nie są czymś nowym.

Marks zwrócił uwagę na to, jako pierwszy. Uwagę poświęcał grupie robotników (są oni tzw. solą a niewiele zyskują na zmianach).

Ferdinand Tönnies podkreślał ze postęp dynamiczny bardzo negatywnie wpływa na więzi społeczne, powoduje ich aprofie- rozpad.

Max Weber mówił o tym ze zmiana społeczna przynosi rozrost rożnego rodzaju instytucji ostrzegał przez biurokratyzacja.

E. Durkheim mówił o normach, zmiana społeczna powoduje chaos, ludzie tracą kluczowe orientacje, co do tego, co jest ważne, co jest kluczowe, co im wolno a czego nie, zaczynają przesuwać granice, zaczynają lekceważyć normy. Stan anomii -> może się pojawić wtedy, gdy zmiana jest bardzo pozytywna jak i negatywna, dlatego ze podstawowym dawca wartości była dla Durkheima religia. Jak jest dobrze ludzie czują ze mogą więcej, pieniądz zastępuje wartości. Kiedy jest źle ludzie zaczynają wątpić. (Kiedy jest źle jakaś silą powinna o mnie dbać) wtedy odchodzą najczęściej od religii.


D.Riesman mówił o samotnym tłumie, ludzie żyją gromadnie, ale nie w gromadzie. Jaka musi być zmiana żebyśmy musieli doświadczyć negatywnych konsekwencji. Zmiana staje się trauma, kiedy jest szybka nagła gwałtowna, kiedy następuje w szybkim czasie, kiedy obejmuje różne dziedziny życia, kiedy zmiany są głębokie, radykalne, dotykające centralnych wartości, reguł, przekonań, kiedy odrzucają one stare wartości a niosą nowe. Zmiana jest najbardziej dotkliwa dla obszaru kultury (kultura rozumiana, jako uniwersum wartości, norm reguł, symboli i sensu). W kulturze zakodowana jest ciągłość społeczeństwa. Nie sama zmiana społeczna produkuje problemy, ale jakość jej poprowadzenia. Problemy społeczne w perspektywie czasu się zmieniają. Problemy społeczne maja kilka perspektyw. Perspektywy widzenia źródeł problemów społecznych:

1. Perspektywa funkcjonalna, która mówi o tym ze problemy społeczne powstają na skutek nieprawidłowego działania systemu społecznego. Np. dostęp do lekarza

2. perspektywa konfliktowa mówi o tym ze gruntem to powstania problemów społecznych jest przekonanie pewnej grupy ze jej interesy są pomijane i w związku z tym ta grupa podejmuje dążenia do likwidacji nierówności. Np. górnicy

3. perspektywa interakcjonistyczna mówi o tym ze problemy społeczne sa pochodną warunków życia jednostki które ja stygmatyzują lub uniemożliwiają wypełnienie społecznych oczekiwań. Np. kultura ubóstwa

4. perspektywa wymiany problemy społeczne powstają wtedy gdy pewna grupa nie posiada właściwości nagradzających przez wzory instytucjonalne, pewna grupa nie zachowuje się jak powinna np. Romowie

5. perspektywa strukturalna za źródło problemów bierze różnego rodzaju nierówności, heterogoniczności i wielkości grup.

6. Perspektywa dewiacji za źródło problemu nonkonformizm/ konformizm (?) wobec norm spowodowany wyuczeniem się pewnych zachowań dewiacyjnych lub niemożności sprostania normom bo te możliwości są zablokowane. Np. readaptacja osób po wyrokach

7. Perspektywa socjobiologiczna problemy powstają z uwagi na to ze pewne grupy maja określone cechy wmontowane w ich funkcjonowanie i powodują one ze nie realizują oczekiwań które w kierunku ich się wyznacza

Koncepcja Roberta Mertona
Wyznaczniki problemów społecznych
-O problemach można mówić, kiedy istnieje rozbieżność miedzy standardem społecznym a realnością.
-Problem jest postrzegany jak coś kłopotliwego, cos, co burzy pewną harmonie.
-problemy społeczne mogą być jawne i ukryte
-problemy społeczne są na tyle dotkliwe ze uruchamiają mechanizmy związane z ich rozwiązaniem
Źródła powstawania problemów społecznych:
*Napięcie, które nie może być rozładowane, odreagowane, bowiem społeczeństwo nie tworzy do tego odpowiednich kanałów.
*Niewłaściwa socjalizacja członków społeczeństwa, ludzie nie wiedza do czego maja dążyć, czego wymaga od nich społeczeństwo
*Kwestia relacji, które się rozluźniają są niespójne nie pozwalają na kontrole jednostki na przymuszanie jej do wykonywania rzeczy oczekiwanych od społeczeństwa. Niekorzystna dla społeczeństwa jest konkurencja
*Kwestia środowiska naturalnego, które jest niewłaściwie wykorzystywane przez człowieka.

Merton łączył powstawanie problemów społecznych z anomią.

Wykład II 13.05.2015

BIEDA, UBÓSTWO – przez lata ludziom nie udało się poradzić sobie z ubóstwem, ono nadal jest problemem każdego kraju.

Od wielu lat naukowcy zajmują się ubóstwem. Wśród podstawowych nauk które chcą rozwiązać ten problem jest aksjologia(), psychologia, wiktymologia(warunki które sprzyjają kształtowaniu się ubóstwa), ekonomia i statystyka (próbują zmierzyć ubóstwo), socjologia(analizuje to zjawisko z perspektywy grup społecznych, które nie mogą zaspokoić swoich potrzeb), medycyna(zastanawia się jak chronić życie i zdrowie człowieka skazanego na ubóstwo), pedagogika (widzi ubóstwo jako czynnik który zaburza rozwój jednostki. Szuka sposobów na minimalizowanie negatywnego wpływu ubóstwa).

Mimo takiego zainteresowania nie udało się stworzyć jednej definicji.
Cechy ubóstwa, które utrudniają stworzenie stałej definicji:
1) względność (ubóstwo jest zależne od danego czasu – to co jest ubóstwem teraz, było bogactwem kiedyś)
2) subiektywność (ludzie mają bardzo różne potrzeby i różnie postrzegają poziom ich niezaspokojenia)
3) upolitycznienie (każdy próbuje na siłę „wcisnąć” danym grupom społecznym, że są najbiedniejsze)
4) ciągle rosnący zakres potrzeb człowieka

Nie oznacza to, że nie podejmuje się prób wyznaczenia granic ubóstwa. Kolebką badań nad ubóstwem była Anglia. W 1899 Rowentree stworzył pierwszą w miarę uniwersalną definicję ubóstwa. Twierdził, że ludzie aby przeżyć, żyć w zdrowiu, potrzebują pewnych dóbr. Stworzył z nich koszyk niezbędnych potrzeb.

• Na ich podstawie wyznacza się różnice między ubóstwem a życiem w dostatku.
  1. koszyk to minimum egzystencji (zawiera w sobie niezbędne do przeżycia dobra i usługi – żywność, odzież, dach nad głową, podstawową pomoc medyczną – kiedy będziemy mieć tego mniej to możemy nie przeżyć.) – wyliczono że na 4.os rodzinę jest to 1700/mies. Według wyliczających rodzina może oszczędzić z tego 80/mies
  2. koszyk to minimum socjalne (więcej niż potrzeba aby przeżyć. Dochody które poza przeżyciem mają nam pozwolić uczestniczyć w życiu społecznym – sporadycznie pójść do kina, wyjechać na wakacje, kształcić dzieci. Kiedy ta linia zostanie przekroczona następuje DEPRYWACJA (niezaspokojenie) potrzeb społecznych człowieka. – przykładem deprywacji może być kultura ubóstwa). – wyliczono że na 4.os rodzinę jest to 3200/mies. Rodzina może zaoszczędzić 150/mies.
  *Wyznaczają one linię ubóstwa bezwzględnego.

• Drugą miarą jest linia ubóstwa relatywnego – liczy się statystycznie jakie dochody uzyskują obywatele. Za pomocą średniej wyznacza się granice ubóstwa.

• Następna jest linia ubóstwa subiektywnego – najbardziej demokratyczna – sami obywatele oceniają swoje dochody względem zaspokajania potrzeb

Badając te linie możemy zauważyć, że mamy w Polsce enklawy biedy (wschód, pomorze)

Portret człowieka ubogiego w Polsce:
- rolnicy, emeryci, renciści
- rodziny utrzymujące się ze świadczeń, bezrobotni
- nowi biedni (pracują za tak niskie wynagrodzenie, że nie wystarcza na nic)
- dzieci (1/3 polskich dzieci jest zagrożona skrajnym ubóstwem – chodzą do szkoły głodne)
- rodziny wielodzietne (nieplanowane, niestabilne)
- rodziny z osobami niepełnosprawnymi
- częściej na wsi niż w miastach
- warmińsko-mazurskie, podlaskie, pomorskie, zachodniopomorskie, świętokrzyskie

PRZYCZYNY UBÓSTWA:
1) Schiller – powołuje się do 3 hipotez
- hipoteza skażonych charakterów (to czy ktoś stanie się bogatym czy biednym zależy od charakteru. Ubóstwo to naturalny rezultat indywidualnych defektów – braku aspiracji, braku umiejętności, zdolności, możliwości. Biedny jest ten kto chce być biednym. Bycie bogatym wymaga wysiłku. Podkreśla role szkoły która jest pierwszym miejscem gdzie możemy się nauczyć pracować nad sobą – kto nie włoży wysiłku w edukacji zginie na rynku pracy.
- hipoteza ograniczonych możliwości (ubożenie społeczeństwa może być efektem działania sił które pozostają poza kontrolą jednostki. Biedni są biednymi dlatego że nie mają dostępu do szkół, miejsc pracy, bo są określonej płci, koloru skóry, przynależą do jakiejś grupy etnicznej. Efekt Mateusza – będąc bogatym wiele rzeczy przychodzi nam łatwiej a biednemu wiatr w oczy wieje)
- hipoteza wielkiego brata (wszelkie działania państwa – pomoc socjalną, program socjalny, wysokie podatki – zniechęcają do podjęcia pracy, lepiej siedzieć na zasiłku. Subkultura dobroczynności – źle zaplanowana pomoc społeczna która zamiast pomagać wyrzuca ludzi na margines

2) Gilder – łączy ubóstwo z upadkiem etosu pracy, rodziny i wiary
- upadek etosu pracy (osoby ubogie pracują miej z mniejszym zaangażowaniem niż inne klasy społeczne – powodem są rozbudowane programy socjalne. Nie opłaca im się pracować bo płaci im się za czas wolny)
- upadek rodziny (mężczyzna jako głowa rodziny. Kiedy nie opłaca mu się pracować jego pozycja w rodzinie upada, przestaje być odpowiedzialny za rodzinę co sprzyja aktywności kobiet, zwiększa ich niezależność. Przez to jest coraz więcej związków nieformalnych, samotnych matek)
- upadek wiary (wiara narzuca człowiekowi pewne ramy, obliguje go do pewnych działań. Kiedy człowiek traci wiarę nic go nie aktywizuje do spełnienia obowiązków. W protestantyzmie człowiek na zasiłku jest niegodny.)

Ubóstwo jest uniwersalne. Ma konsekwencje jednostkowe, społeczne. Np. kultura ubóstwa – tworzy się nowa klasa społeczna UNDERCLASS

Koncepcja underclass zrodziła się w latach 60’ w Ameryce(Myrdal – opisał amerykańskie murzyńskie getto w okresie zmian).
1962 – M. Harrington stwierdził że w USA w ubóstwie żyje ok 50 mln osób – specyficzne kategorie : ludzie starsi, niewykwalifikowani robotnicy, samotne kobiety, mniejszości etniczne i narodowe.
Kolejne badania wskazały że te osoby doświadczają długotrwałego bezrobocie, nie posiadają środków do życia, często są bezdomne, nie dotyczy ich ruchliwość społeczna. Toczą tą grupę różne patologie społeczne

Myrdal i Harrington zwrócili uwagę, że ta grupa sama się izoluje.

W latach 80-90’ przeniosła się do Europy za sprawą C. Murray’a, który dostrzegł pojawiającą się podobną kategorię ludzi w Anglii, Danii, Francji i również w Polsce
Anglia – M. Tacher
Francja – mniejszości etniczne
Irlandia – efekt reform
Polska - (po PGR, po przemysłowych. Obszary śląska)

Underclass się mocno rozwinęło. Dziś mamy 3 podstawowe podejścia skąd się wzięło:

- behawioralne, kulturowe, konserwatywne, moralne skażenia genetyczne (lata 70’. Zakłada że istnieją różnice we wzorach zachowań pomiędzy underclass a pozostałymi grupami społecznymi. Do underclass należą osoby uzależnione od pomocy pastwa, żyją w konkubinatach, nie podejmują pracy, podkreśla się zwłaszcza mężczyzn, oraz często popełniają podejścia. )
Murray 3 wyznaczniki : 1) nieobecność na rynku pracy młodych mężczyzn, 2) podejmowanie zachowań przestępczych, które mają być efektem wadliwej socjalizacji (związanej z nieobecnością ojca), 3) upadek nuklearnego modelu rodziny – dzieci przychodzą na świat w wolnych związkach
Założenia:
* specyficzne wzory zachowań są efektem życia w określonych warunkach środowiskowych
* warunki, w których żyją osoby dotknięte ubóstwem wymuszają odmienne style adaptacji. Budują odmienny system wartości.
* osoby nie mogą znaleźć pracy albo jej nie chcą
* w efekcie kształtują się odmienne postawy
Pozycję społeczną się dziedziczy najczęściej na skutek przekazy negatywnych norm i wartości. Socjalizacje tworzą często samotne, mocno przeciążone matki.
Obwinia się system pomocy społecznej że jego kształt pozwala na tworzenie specyficznych strategii życiowych o charakterze izolacyjnym, wykluczającym, w efekcie czego zamyka dostęp do świata społecznego. To założenie podpowiada pewnego rodzaju antidotum jak sobie z tym poradzić – zlikwidowanie pomocy społecznej. Gdyby nie można było być ubogim to ludzie by tacy nie byli.
- strukturalne (trzeba przyjąć założenie że społeczeństwo jest układem hierarchicznym, że istnieje drabina społeczna. Zawsze w społeczeństwie istnieją jakieś grupy które ponoszą koszty przemian społecznych. Są one na tyle duże że można uznać je za klasę)
Dahrendorf, Giddens – opisali powstawanie brytyjskiej underclass za czasów Margaret Tacher
Osoby wykluczone, korzystające z pomocy społecznej, obarczone koniecznością opieki nad dziećmi.
Dahrendorf – poprzemysłowe miasta, złe warunki mieszkaniowe, konkubinaty, wieloletnie korzystanie z pomocy społecznej, przestępstwa
Giddens za kluczowe uważał kwalifikacje zawodowe wskazując że ich brak zmusza ludzi do pracy w niepełnym wymiarze godzin, za małe wynagrodzenie, na czarno. Często są wypychani poza rynek pracy.
- strukturalno-kulturowe (wątki strukturalne i kulturowe się uzupełniają – bez siebie nie mogą istnieć.
W. Wilson – zmiany gospodarcze powodują załamanie popytu na niewykwalifikowana siłę roboczą, ludzie tracą pracę, próbują znaleźć ją gdzie indziej ale ze względu na niski poziom wykształcenia, anachroniczne umiejętności w bardzo niewielkim stopniu im się to udaje. W efekcie popadają w biedę która spycha ich na margines życia społecznego, a trwanie w tym odizolowania buduje gotowość do negowania obowiązujących wartości. Daje to podstawę do budowania nowych hierarchii wartości.


Cechy underclass:
Dominacja teraźniejszości, brak umiejętności planowania przyszłości, rezygnacja, fatalizm, tolerancja dla patologii.

Wartości te są przekazywane z pokolenia na pokolenie

Kultura biedy O. Luis
- długotrwale ubóstwo ma podbudowę kulturową (sposób bycia, strategie radzenia sobie, psychologiczne konsekwencje trwania w ubóstwie powodują że kultura ubóstwa trwa.)
- źródła powstawania kultury ubóstwa – widać łączność strukturalno-kulturową:
*gospodarka towarowo pieniężna – praca zarobkowa, produkcja dla zysku
*stale wysoka liczba bezrobotnych
*niskie zarobki
*brak możliwości tworzenia organizacji socjalnych, politycznych, gospodarczych (marazm społeczny – i tak nie zmieni to sytuacji)
*wartości, które kładą nacisk na pomnażanie majątki, na awans społeczny, które odpowiedzialność za nierealizowanie wymagań kładą na barki osób wykluczonych

Kultura ubóstwa jest powiązana z underclass, jest jedną z podstaw jej tworzenia. Silnie utrwala underclass jej dziedziczenie.

Underclass w rozumieniu socjologicznym to kategoria społeczna która podlega marginalizacji i wykluczeniu, która doświadcza deprywacji w różnych sferach życia, skupiona w zubożałych sąsiedztwach, charakteryzujących się podobieństwem kulturowym które można określić jako kulturę ubóstwa.

Pytaniem otwartym jest to w jaki sposób tym ludziom pomóc. Czy traktować ich jako pokolenie stracone i dać im zgasnąć czy jednak ich do tego krwiobiegu społecznego przywrócić. Cecha underclass jest wielopokoleniowość więc zostawienie ich niczego nie rozwiąże, bo kolejne pokolenia tam rosną.

Instrumentem który może nam pomóc ich „wyciągnąć” jest EDUKACJA

JAK SYSTEM EDUKACJI REAGUJE NA ZMIANĘ SPOŁECZNĄ
- poziom wykształcenia społeczeństwa jest kluczowy dla jego rozwoju, kultury, polityki
- głupimi rządzi się łatwiej, nie koniecznie efektywniej
- w XIX wieku powstają pierwsze systemy edukacji publicznej – sieci szkół, działania kształcenia nauczycieli, pierwsze programy nauczania
- w Polsce nie było możliwości stworzenia jednolitego systemu edukacji przez rozbiory.
- lata 50’ 70’ XX wieku – następuje eksplozja edukacyjna – młodzi ludzie zaczynają kłaść nacisk na swój rozwój – chcą iść na studia. Zaczyna się ruch emancypacji kobiet. Rosną wydatki na edukację – zaczyna się mówić o inwestycji a nie o kosztach. Rynek okazuje się być nie przygotowany do przyjęcia tych wszystkich młodych ludzi. Część z nich musi ograniczyć swoje aspiracje edukacyjne – zaczyna brakować profesjonalistów, a jest dużo osób z wyższym wykształceniem.
- procesy frustracji młodych ludzi bez pracy powoduje reformowanie systemu edukacji. Włożono dużo pracy w upowszechnienie kształcenia zawodowego.
- refleksja naukowa – dwie koncepcje opisujące role edukacji w społeczeństwie
* edukacja stanowi środek integracji społecznej. Nawiązanie do Durkheima, który podkreślał że podstawową rolą systemu edukacji jest zespolenie społeczeństwa wokół pewnych wartości, wzorów, reguł postępowania.

* edukacja utrwala nierówności społeczne, że jest ona narzędziem reprodukcji (P. Bourdieu) jego teoria była pokłosiem badań nad karierami różnych grup społecznych. Okazało się że mówienie o równości jest mrzonką, bo sukces edukacyjny jest zależny od pozycji społecznej zajmowanej przez rodzica. Dzieci odtwarzają ścieżki edukacyjne swoich rodziców. Refleksje Bourdieu zachęciły innych do refleksji o edukacji : Bowles, Gints, którzy poszli o krok dalej. Edukacja nie tylko utrwala bariery ale jest ona mocno związana z gospodarką. To gospodarka narzuca tryb kształcenia i selekcjonuje ludzi do danych ścieżek zawodowych. Inni np. Ronald Collins który zwrócił uwagę na kredencjonalizm (ustalanie pozycji na podstawie świadectw i dyplomów). Najważniejszą teorią jest teoria Bourdieu
- wyłożył ją w dziele pt. Reprodukcja. Wprowadził kilka ważnych pojęć: przemoc symboliczna, habitus.
HABITUS – wzory kulturowe nabywane w rodzinie. Jakość habitusu może ułatwiać i utrudniać jednostce pokonywanie kolejnych barier tworzonych przez system. Im wyższa klasa tym barier mniej bo system jest na tą grupę zorientowany. Habitus zależy od kapitału kulturowego rodziców.
PRZEMOC SYMBOLICZNA – Narzucanie zasobów funkcjonowania, wskazanie barier. Szkoła jest zorientowana na habitus wyższy. Osoby z niższym habitusem muszą się dopasować – zaprzeczenie habitusu.

Bourdieu udowodnił że edukacja nie jest mechanizmem awansu społecznego – ona utrwala nierówności.

Józef Chałasiński (?) – zastanawiał się na ile edukacja sprzyja awansowi społecznemu. W latach 30’ badał chłopów bo reformie jędrzejowiczowskiej. W efekcie badań Chałasiński wyodrębnił dwa wzory funkcjonowania w edukacji:
wzór ucznia – grupy uprzywilejowane
wzór pastucha – wydziedziczeni –
Pokazał jak młodzi ludzie próbują sobie poradzić z sytuacją wydziedziczonego.
Wyodrębnił 3 strategie radzenia sobie:
* rezygnacja
* przełamywanie – osoba podporządkuje się systemowi ale nie poprzestaje na tym co może, szuka indywidualnych możliwości osiągnięcia sukcesu
* rewolucjoniści – negowano system i próbowano tworzyć instytucje alternatywne, sprzyjające do budowania swoich ścieżek kariery

Wykład III 3.06.2015

1. Edukacja w okresie PRLu PRL - Polska znajduje się pod wpływem ZSRR, czyli mamy socjalizm. Pod wpływem wojny młode pokolenie musiało przerwać edukację i teraz bardzo chętnie do niej wracali. 

*Edukacja podporządkowana jest gospodarce.
*Budowano szkoły siec instytucji placówek była gęsta ale jakość tych placówek nie była zadowalająca.
*System edukacyjny miał współgrać z gospodarką i został bardzo uzawodniony dlatego powstawały szkoły zawodowe. Gospodarka polski była skierowana na przemysł zwłaszcza ciężki i potrzebowali sprawnych robotników.
*Nie można było nie mieć pracy groziło za to więzienie.
*Płacili ludziom pracującym po zawodówce dużo więcej niż osobom po studiach.
*7% - wyższe 
25% - średnie 
Reszta – zawodowe
*50% dzieci uczęszczało do przedszkoli a przedszkoli było dużo
*Zachęta do posiadania dzieci bo rodzicom trzymano prace gdy matka była na urlopie
*Około 20 % było funkcjonalnymi analfabetami czytał ale nie wiedział co czyta
*10-13% dzieci studiowało.
*Władza punktowała za pochodzenie osoby aby mogły się dostać na studia a osobą z rodziny wykształconej odejmowano punkty aby wyrównać ich możliwości dostania się na studia
*System był bezpłatny
*Studia nauczycielskie –licea
*Zmiany po latach 90 po przełomie wyłania się postulat zwrócenia się szkolnictwa
*Powstawanie szkół niepublicznych podstawowych ludzie prywatni je budowali
*Pierwsze lata po przełomie to złote lata na zatrudnienie ludzie po liceach od razu szli na kierownicze stanowisko języki obce itp. Ludzie zaczęli chcieć się uczyć

2 ustawy
- O systemie szkolnictwa z 1991 r. ona wyznaczyła dalsze przemiany z dekontralizacją i decentracja z poziomu państwowego na poziom lokalny
- Ustawa z 1998 ustawa wprowadziła Gimnazjum
Ustawa ta wprowadziła również podstawę programową

*Zmiany w funkcjonowaniu gminy
*Kwestia autonomii Nauczyciela mógł decydować w jakim systemie będzie pracować jakich książek używał itp.

2. Testy na każdym poziomie edukacji

*za uczniem idą pieniądze.

3. Rozwój szkolnictwa publicznego

Ten kto miał wykształcenie i znał języki mógł mieć dobrą prace

*Lata 90 – prywatne szkolnictwo wyższe głównym celem było zarabianie a pobocznym było uczenie
*Podstawowa zmiana jaka nastąpiła po przemianach było odejście od szkolnictwa zawodowego. Wszyscy którzy czytali i pisali musieli iść do szkoły średniej uczyć się i iść na studia
*W latach 90/91 mieliśmy 400tyś studentów i 55tyś magistrów itp.
*2005/2006 2 miliony studentów 400tyś rocznie ludzi kończyło STUDIA
*Co 2 osoba skończyła studia
*Poziom scholaryzacji

Podsumowując:

1. Okres przemian –eksplozja edukacyjna

2. Nierówność edukacyjna

3. Dewaluacja wykształcenia – co 2 obywatel RP jest magistrem

4. Zjawisko ucieczki do przodu –musimy cos więcej niż tylko studiować

*Międzynarodowa ocena
PISA – jedno z największych badań edukacyjnych na świecie bada się 15 latków w zakresie szeroko rozumianego czytania matematyki i nauk przyrodniczych na ile młodzież jest przygotowana do zycia w codzienności czy potrafią korzystać ze swojej wiedzy codziennie badanie przeprowadzane jest co 3 lata
*Wyniki
W 2000 r. dramat katastrofa z matematyki

Wykład IV – 10.06.2015

HISTORIA ROZWOJU KONCEPCJI SPOŁECZŃSTWA INFORMACYJNEGO
* 1963 – Tada Umesao – jahoka shakai – społeczeństwo komunikujące się z użyciem Internetu
* Ewolucyjna teoria społeczeństwa opartego na informacji
* Tsukuta – centrum badawcze Japonii, liczne instytuty naukowo-badawcze, laboratoria, dwa uniwersytety oraz szereg firm z dziedziny wysokich technologii

CECHY
W 1973 Daniel Bell opisuje cechy społeczeństwa informacyjnego:
- dominacja sektora usług w gospodarce oraz rozwój sektora czwartego (finanse, ubezpieczenia itp.) i piątego (zdrowie, oświata, nauka)
- rosnące znaczenie specjalistów i naukowców w strukturze zawodowej
- nastawienie na sterowany rozwój techniki
- tworzenie nowych „technologii intelektualnych” jako podstaw podejmowania decyzji politycznych i społecznych

Społeczeństwo sieciowe Manuela Castellsa
„The Information Age: Economy, socjety, and culture”
Źródłem współczesnych przemian są trzy niezależne od siebie procesy:
- rewolucja informatyczna
- gospodarczy kryzys kapitalizmu oraz radzieckiego socjalizmu
- rozwój kulturowych ruchów społecznych

Na tej podstawie tworzy nowoczesny model społeczeństwa, którego materialną (Internet) i organizacyjną podstawą jest sieć.

SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE
- to społeczeństwo znajdujące się na takim etapie rozwoju techniczno-organizacyjnego, że osiągnięty poziom zaawansowania technologii informacyjno-telekomunikacyjnych warunki techniczne, ekonomiczne, edukacyjne i inne do powszechnego wykorzystania informacji w produkcji wyrobów i świadczenia usług. Społeczeństwo takie zapewnia obywatelom powszechny dostęp i umiejętność korzystania z technologii teleinformatycznych w ich działalności zawodowej i społecznej, w celu podnoszenia i aktualizacji wiedzy, korzystania ze zdobyczy kultury ochrony zdrowia oraz spędzania wolnego czasu i innych usług mających wpływ na wyższą jakość życia

HISTORIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSWA INFORMACYJNEGO W RP
- 17 sierpnia 1991 Rafał Pietrak z UW po raz pierwszy nawiązał łączność poprzez protokół IP z pracownikiem U Kopenhaskiego. Data ta została uznana za symboliczny dzień narodzin polskiego Internetu
- W 1994 roku dostęp do Internetu uzyskali pierwsi użytkownicy indywidualni za jedną dziesiątą miesięcznej pensji
- Internet dziś? To nie tylko strony WWW czy e-mail ale także nauka, rozwyka, zakupy, bankowość, mapy, rozliczenie podatkowe, i wiele innych zastosowań które ułatwiają oraz wzbogacają życie
- Cyfrowy podział – dostęp i korzystanie z sieci to nie tylko przywilej ale coraz częściej czynności i umiejętność niezbędna do pełnego funkcjonowania w społeczeństwie.
*Systematyczne różnice w korzystaniu z komputerów i Internetu pomiędzy krajami mniej i bardziej rozwiniętymi, pomiędzy ludźmi o różnym statusie społeczno-ekonomicznym, pomiędzy ludźmi na różnych etapach życia, pomiędzy mężczyznami a kobietami, a także pomiędzy różnymi obszarami i regionami.

POZIOM I UWARUNKOWANIA WYKORZYSTANIA NOWYCH TECHNOLOGII
- w 2003 roku zaledwie 14% osób w wieku 16 i więcej lat korzystało zarówno z telefonów komórkowych, komputerów i Internetu. Obecnie komórkę posiada ponad 85%, z sieci korzysta 60% a 55% korzysta ze wszystkich tych technologii. W pierwszej połowie 2011 toku w dwóch trzecich gospodarstw domowych był komputer.
- W pierwszej połowie 2011 korzystało z Internetu ok 60% Polaków w wieku 16 i więcej lat. Tempo przyrostu nowych użytkowników Inter wynosi ok 9pkt% ….
- …..
- nowe technologie są częściej obecne w większych miejscowościach i gospodarstw o wyższych dochodach, Większe zróżnicowanie występuje pod względem dostępności Internetu.
- W największych miastach dostęp posiada 73% a na wsi jedynie 52%
- rośnie jednak grupa osób, które z racji czynników dobrowolnych lub przymusowych rezygnują z używania Internetu i/lub komputera. Aż 23% osób które posiadają komputer w domu, zupełnie z nich nie korzysta. Co więcej, osób takich jest coraz więcej – w 2007 roku nie korzystało …
- wśród osób w wieku 16 i więcej lat internautami jest 62% mężczyzn i 58% kobiet
- z Internetu korzysta zdecydowana większość młodych (93% 16-24 lat) i bardzo niewiele …

Korzyści cyfryzacji
- korzystanie z nowych technologii sprzyja utrzymaniu pracy, znajdowaniu zatrudnienia i aktywizacji zawodowej
- uzyskanie awansu zawodowego
- mobilność zawodowa „w górę”
- wzrost dochodów
- szersze sieci społeczne
- udział w życiu społeczno-kulturowym

POLSKA
najbardziej skomputeryzowane i zinternetyzowane kraje dogonimy dopiero za 9/10 lat…

WYKLUCZENIA CYFROWE
- Wykluczenie cyfrowe to odnosi się do różnic jakie pojawiają się pomiędzy tymi którzy mają regularny …
- jedno z najważniejszych współczesnych zagrożeń
- grupy zagrożone
*osoby starsze i słabiej wykształcone
* mieszkające w mniejszych miejscowościach i o niższych ….
*….
- ….

Najmniejszy dostęp do Internetu:
- Świętokrzyskie
- Lubelskie
- Łódzkie
- Warmińsko-mazurskie

Przeciwdziałanie wykluczeniu dzieci i młodzieży
- zdecydowana większość dzieci rozpoczynających szkołę ma w domu komputer. Zaledwie 7 % dzieci niema komputera a ok 15% dostępu do Internetu
- zaledwie ok 40% dzieci uczęszczających do szkół podstawowych mieszka w gospodarstwach domowych w których jest więcej niż jeden komputer
- program „laptop dla ucznia”

GLOBALIZACJA
- 1967 – „globalna wioska” – Herberta Marshalla McLuhana
- 1985 „ globalizacja” – Ronald Robertson
„ zespół procesów, które czynią świat jednym”
* nowoczesne technologie (Internet)
* zależności polityczne (strategie itp.)
* organizacje (ONZ, UNESCO)
* tworzenie się nowych kategorii społecznych
- Martin Albrow – procesy, w wyniku których narody zostają połączone w jedno światowe społeczeństwo globalne
- Anthony Giddens – to intensyfikacja ogólnoświatowych połączeń, które wiążą oddalone od siebie miejsca w taki sposób iż lokalne zdarzenia są kształtowane na postawie wydarzeń w innych, bywa bardzo odległych miejscach i odwrotnie.

• Zygmunt Baumann
  - proces niekontrolowany i żywiołowy sugerujący ze nasze działania ma skutki o zasięgu globalnym ale jednocześnie podważa przekonanie o tym że posiadamy środki do planowania i realizowania celów w perspektywie ogolnoswiatowej/globalnej

Wymiary globalizacji:
- ekonomiczny (gospodarka zyskuje na globalizacji)
- polityczny
- strukturalny
- kulturowy (wypieranie różnorodności na rzecz jednorodności)

Pozytywne skutki globalizacji
- swobodny przepływ idei, towarów, usług i kapitału
- swobodny przepływ informacji i łatwy dostęp do niej
- międzynarodowy podział pracy
- transfer nowoczesnych technologii i rozprzestrzenianie się innowacji
- wzrost konkurencyjności a w konsekwencji wzrost efektywności i lepsze zaspokajanie potrzeb finalnych odbiorców wszelkich dóbr
- obniżka cen dóbr konsumpcyjnych
- rozwój kapitału ludzkiego

Negatywne skutki globalizacji
- powstawanie i pogłębianie się globalnych dysproporcji , powstawanie obszarów wykluczenia
- osłabienie pozycji państw narodowych jako ważnych aktorów międzynarodowych
- wzrost skali rozprzestrzeniania się kryzysów (USA kichnie a Europa ma katar)
- „macdonaldyzacja społeczeństwa”, standaryzacja kultur
-konsumpcjonizm
- globalizacja patologii (terroryzm, przestępczość zorganizowana, handel bronią, narkomania, pranie brudnych pieniędzy)
- powstawanie i rozwój ruchów antyglobalistycznych

17/06 egzamin!!!