Katolicki Uniwersytet Lubelski

Praca semestralna

„Zakłady aktywności zawodowej szansą podjęcia pracy dla osób niepełnosprawnych w rodzinie.”

Zakład aktywności zawodowej jednostką wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo, która jest tworzona, aby zatrudniać osoby niepełnosprawne o znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Są to osoby ze stwierdzonym autyzmem, upośledzeniem umysłowym lub chorobą psychiczną. Utworzyć zakład aktywności zawodowej może powiat, gmina, fundacja, stowarzyszenie lub inna organizacja społeczna, która ma na celu rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych. Aby utworzyć ową jednostkę organizator musi spełniać następujące kryteria: zatrudniać co najmniej siedemdziesiąt procent osób niepełnosprawnych (z naciskiem na tych, którzy są skierowani z powiatowego urzędu pracy), zaliczanych do znacznego i umiarkowanego stopnia niepełnosprawności; przystosować obiekty i pomieszczenia uczęszczane przez zakład aktywności zawodowej do przepisów bezpieczeństwa i zasad higieny pracy (ważne jest, aby pomieszczenia tj. toalety były przystosowane do osób niepełnosprawnych); uzyskać pozytywną opinię (odpowiednio umotywowaną) starosty o potrzebie utworzenia zakładu aktywności zawodowej na danym terenie.¹

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z późn. zm.) w Art. 29 oraz 68 c ust 2 wyraźnie wskazuje na wyżej wymienione kryteria, które jednostka musi spełnić, aby utworzyć zakład aktywności zawodowej.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych niepełnosprawność definiuje jako trwałą albo okresową niezdolność wypełniania poszczególnych ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, wywołującą niezdolność do pracy. Zatem, aby w myśl przytoczonej ustawy, wypełniać kryteria osoby niepełnosprawnej, posiadane ograniczenia naszego organizmu muszą uniemożliwiać nam pracę.

Osoba niepełnosprawna, nie znaczy też niezdolna do wykonywania pracy. Wiele osób niepełnosprawnych podejmuje pracę zawodową, pomimo swoich ograniczeń ruchowych i psychicznych. Chcą się spełniać tak samo jak pełnosprawni i uczestniczyć w codziennym trybie życia. Nie należy odtrącać takich ludzi. Oni też chcą czuć się potrzebni w pracy i niekiedy lepiej wykonują swoje obowiązki od swoich sprawnych współpracowników.

Osoby niepełnosprawne nie mogą pracować dłużej niż osiem godzin na dobę i czterdzieści tygodniowo. Od 31 grudnia 2011 roku osoby niepełnosprawne mogą pracować maksymalnie siedem godzin na dobę i trzydzieści pięć tygodniowo. Te osoby nie mogą być zatrudnione na nocne zmiany i nie mogą mieć przepracowanych godzin nadliczbowych. Ograniczony wymiar pracy nie ma wpływu na przysługujące wynagrodzenie. Osobie niepełnosprawnej przysługuje piętnaście minut przerwy na gimnastykę lub wypoczynek bez względu na wymiar przepracowanych godzin na dobę. Urlop takich osób jest wydłużony o dziesięć dni roboczych w roku kalendarzowym. Pierwszy urlop przysługuje im po przepracowanym roku. Osoba ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności ma prawo do dwudziestu jeden dni urlopu rehabilitacyjnego, nie częściej niż raz w roku. Gdy osoba niepełnosprawna doświadcza wypadku w pracy i traci zdolność do wykonywania pracy na swoim stanowisku, pracodawca ma obowiązek zapewnić jej nowe odpowiednie stanowisko pracy z podstawowym zapleczem socjalnym, nie później niż w okresie trzech miesięcy od daty zgłoszenia przez tę osobę gotowości przystąpienia do pracy.

W nowoczesnych przedsiębiorstwach, które zatrudniają osoby niepełnosprawne można zauważyć znaczny wzrost produktywności i redukcję kosztów, a także pozytywny wpływ integracji na ogólny rozwój i wizerunek firmy. W obecnych czasach, gdzie ludzie migrują, by podjąć pracę, dobrym sposobem dla przedsiębiorców jest zatrudnienie pracownika z orzeczeniem o niepełnosprawności, co pozwala na redukcję kosztów związanych z utrzymaniem pracownika i jego miejsca pracy. W Polsce ponad dwa i pół miliona osób w wieku produkcyjnym to ludzie niepełnosprawni. Co piąty z nich jest zatrudniony, to tylko trzykrotnie mniej niż średnia w Unii Europejskiej.

Niepełnosprawny pracownik to bardzo dobry pracownik. Ci ludzie są zazwyczaj bardziej lojalni, sumienni i zmotywowani do pracy z innymi osobami. Ich ambicje i zaangażowanie często rekompensują ich ograniczenia, które wynikają z niepełnosprawności. Ich wykształcenie, talenty i posiadane umiejętności często dominują wśród pełnosprawnych współpracowników. Zatrudnianie osób niepełnosprawnych to nie tylko korzyść dla funkcjonowania przedsiębiorstwa, to też dobry wizerunek pracodawcy w oczach pracowników i kontrahentów. Zatrudnianie osób niepełnosprawnych to nie lada wysiłek, z którego każdy korzysta.

Powyższa tabela przedstawia wskaźniki rynku pracy osób niepełnosprawnych na tle ogółu ludności Polski. Jak można zauważyć od roku 2010 stopa bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych znacznie wzrosła.

W oczach wielu pracodawców osoba niepełnosprawna oznacza jedynie czysty zysk, nie zwracają oni uwagi w jaki sposób takie osoby się wykazują, jak prężnie podnoszą status firmy, w której są zatrudnieni. Nie należy być obojętnym na ludzką krzywdę, ponieważ nie wiemy co może nas spotkać w życiu i czy my nie będziemy poszukiwać pracy jako osoby niepełnosprawne.

Orzeczenie o niepełnosprawności nie zdeklasyfikuje pracy jaką te osoby mogą wykonywać. W polskich warunkach ta praca niekiedy jest uwłaczająca np.przez 8 godzin robi oni kulki z modeliny bo zdaniem niektórych pracodawców nie nadają się do niczego więcej. Takie myślenie jest błędne i odrażające, nie należy ponizać osób niepełnosprawnych tylko pomagać, z czasem podwyższać poprzeczkę, ma to pomóc w kompensacji wyrównaniu braków w środowisku, rodzinie itp.

W tej roli i przykładem dla innych środowisk przedsiębiorczych jest Santiago Café prowadzone przez osoby niepełnosprawne ale również pełnosprawne. Pomaga to w integracji i zacieraniu stereotypów jakie panują, taka współpraca z pewnością jest trudna ale owocna. To miejsce powstało z miłości do ludzi, w związku z tym ludzie kochają swoja prace, oddają się jej dobrowolnie i z ogromnym poświęceniem pozwala to na zdrową i pełną relacje w społeczeństwie.

Wykonywana praca przez osoby niepełnosprawne nie różni się niczym od pracy osoby pełnosprawnej, wystarczą jedynie chęci aby dostosować prace do osoby. Nie można degradować i przesuwać na boczny plan jako zło, jeśli osoba ma tylko jeden palec to nie może wykonywać żadnej pracy nawet jeśli bardzo chce? Odpowiedź jest prosta, zależy jej na „normalności” rozumianej jako pełne funkcjonowanie z poczuciem „jestem potrzebny”, dlatego właśnie taka osoba może tym jednym palcem przez 8 godz. naciskać przycisk w maszynie. Owocna praca w zintegrowanym zakładzie jest więcej warta niż renta i zamknięcie w domu.

Osoby niepełnosprawne często mają problem z podjęciem pracy pomimo swoich chęci i zaangażowania. Ten problem to brak odpowiednio przygotowanych miejsc pracy. Cały świat jest odwrócony na ludzi niepełnosprawnych i nie radzi sobie z wyciągnięciem do nich pomocnej dłoni, która w większości przypadków rozwiązała by problem z sytuacją osób niepełnosprawnych na rynku.

Warto tworzyć zakłady aktywności zawodowych dla osób niepełnosprawnych. Otwieramy się wtedy duchowo na nich i staramy zrozumieć w jakiej sytuacji się znajdują i w jak wielki sposób ich to dotyka. Nie jest to łatwe, gdyż ciężko nam jest zrozumieć drugiego człowieka a co dopiero osobę niepełnosprawną, która często krępuje się przy zdrowych ludziach i nie jest jej łatwo funkcjonować.

Bibliografia:

1. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z późn. zm.)

2. Główny urząd statystyczny – wiadomości statystyczne, luty 2014.

Netografia:

1. Zakłady aktywności zawodowej. http://www.niepelnosprawni.gov.pl/zatrudnienie-osob-niepelnospraw-/zaklady-aktywnosci-zawodowej/

1^http://www.niepelnosprawni.gov.pl/zatrudnienie-osob-niepelnospraw-/zaklady-aktywnosci-zawodowej/. Dostęp w Internecie 27.05.2015