- zakon oskarża Litwę o pozorna chrystianizacje, ponieważ stawia to pod znakiem zapytania jego obecność w Europie środkowej po schrystianizowaniu Litwy

- w 1388 zawiera z Zakonem rozejm

- brat stryjeczny Witold zawiera z krzyżakami układ, po odmówieniu mu księstwa trockiego, które było jego ojcowizną, w 1390 zobowiązuje się do nadania zakonowi we władania żmudzi w zamian za pomoc w odzyskaniu ojcowizny.

- po wzajemnych najazdach konflikt rozwiązuje się dopiero w 1392 roku kiedy Witoldowi zostaje nadana jego ojcowizna

a) przyczyny:

• Władysław Jagiełło zawierając unię w Krewie zobowiązał się do odzyskania utraconych wcześniej przez Polskę ziem. Unia była sojuszem zbrojnym przeciwko Zakonowi Krzyżackiemu, z którym zarówno Królestwo Polskie jak i Wielkie Księstwo Litewskie miało problemy. Do wojny z Zakonem musiało dojść wcześniej czy później. Stosunki się pogarszały:

• Unia polko-litewska pokrzyżowała plany Zakonu, związane z chrystianizacją Litwy. Połączone unią państwa stanowiły zagrożenie dla Zakonu. Dlatego też Zakon Krzyżacki szerzył antypolską i antylitewską propagandę głosząc, że Litwa jest nadal pogańska i wzywając rycerzy Europy Zachodniej do świętej krucjaty przeciwko Litwinom,

• Krzyżacy zagarnęli ziemię dobrzyńską - książę Władysław Opolczyk oddał ją Zakonowi mimo, że nie miał do tego prawa. Krzyżacy nie chcieli jej zwrócić. 1391

• Książę litewski Witold podczas swego konfliktu z Jagiełłą przekazał Krzyżakom Żmudź. Po pogodzeniu się ze stryjecznym bratem (Jagiełłą) starał się ją odzyskać. Bezpośrednią przyczyną wojny było udzielenie pomocy powstańcom na Żmudzi, którzy powstali przeciwko Krzyżakom. 1409

b) przebieg wielkiej wojny 1409 – 1411 (mapa)

• wojnę wypowiedział wielki mistrz Zakonu – Ulryk von Jungingen. Na jesieni 1409 r. wojska krzyżackie spustoszyły pogranicze Wielkopolski i Mazowsza. Wojska polskie zdobyły Bydgoszcz. Następnie podpisano na kilka miesięcy zawieszenie broni.

• działania wojenne zostają wznowione w 1410 r. Punktem zbiórki wojsk polskich, litewskich, tatarskich i ruskich był obóz pod Czerwińskiem. Połączone wojska przekroczyły Wisłę pod Czerwińskiem, po moście zbudowanym z łodzi . i wkroczyły w granice państwa zakonnego.

• Do rozstrzygającego starcia doszło 15 lipca 1410 r. pod wsią Grunwald (Tannenberg). W bitwie pod Grunwaldem połączone wojska polsko-litewsko-tatarsko-rusko-morawskie pokonały wojska krzyżackie wspomagane przez rycerzy europejskich. W przebiegu bitwy można wyróżnić 3 fazy. I jest atak lekkiej jazdy tatarskiej, która rozpoznała umocnienia krzyżackie zwane wilczymi dołami. II faza to rzekoma pozorowana ucieczka Litwinów, ostatnia faza była rozstrzygająca, atak polskich ciężkozbrojnych rozproszył krzyżaków, co zadecydowało o zwycięstwie strony Polskiej. W bitwie poległ wielki mistrz Ulrich von Jungingen. Spod Grunwaldu Jagiełło ruszył pod Malbork. Nie udało jednak mu się go zdobyć.

c) pokój w Toruniu (1411) i jego znaczenie. ( I pokój toruński) Postanowienia:

• Żmudź powróciła do Litwy, tylko do śmierci Witolda,

• Do Polski powróciła ziemia dobrzyńska,

• Ziemia chełmińska i Pomorze Gdańskie miało pozostać przy Zakonie Krzyżackim.

Pokój toruński nie wykorzystał w pełni zwycięstwa pod Grunwaldem. Potęga Zakonu Krzyżackiego została na zawsze złamana jednak Władysław Jagiełło nie zdobył największych twierdz krzyżackich. Wielka wojna umocniła więzi między Polską a Litwą jednak zadecydowano o odrębności politycznej Wielkiego Księstwa Litewskiego i Królestwa Polskiego. Suwerenność Litwy została potwierdzona unią w Horodle w 1413 r.

W 1414 król wypowiada krzyżakom wojnę, jest to tzw. wojna głodowa, pozbawili własne terytoria zapasów, broniąc się zza murów miast. W tym samym roku zawarto rozejm.