Przedmiot badań historii wychowania sprowadzić można do dwóch głównych problemów:
1. sposoby i formy organizacji wychowania dzieci i młodzieży w warunkach naturalnych i w specjalnych instytucjach na przestrzeni dziejów.
2. geneza i etapy rozwoju myśli pedagogicznej.
Zatem historia wychowania jest nauką o metodach, formach i organizacji wychowania, ustrojach szkolnych i systemach oświatowych oraz nauką o genezie i rozwoju myśli pedagogicznej na przestrzeni dziejów.

Do podstawowych metod badawczych historii wychowania należy zaliczyć analizę źródeł, a więc tych wszystkich dokumentów, opisów i rzeczy, które w sposób bezpośredni lub pośredni dotyczą wychowania w badanym okresie. Ważną rolę odgrywają też badania etnograficzne i socjologiczne współczesnych ludów prymitywnych, by przez analogię orzekać o wychowaniu w okresie wspólnoty pierwotnej.

Do ważnych problemów metodologicznych historii wychowania należy określenie zakresu chronologicznego jej przedmiotu badań oraz wyjaśnienie genezy jako samodzielnej dyscypliny naukowej i przedmiotu nauczania w zakładach kształcenia nauczycieli.

społecznego wymaga tzw. Perspektywy historycznej.
Historia wychowania jako samodzielna dyscyplina naukowa zaczęła wyodrębniać się dopiero w połowie XIX wieku.(w tym czasie zaczęto też postulować wprowadzenie historii wychowania jako przedmiotu nauczania w zakładach kształcenia nauczycieli). W ciągu kilkudziesięciu lat przeszła ona ogromną ewolucję.

Zadaniem historii wychowania jest badanie, jak w poszczególnych stadiach rozwoju różne społeczeństwa organizowały u siebie wychowanie i dlaczego takie właśnie, a nie inne stosowały systemy pedagogiczne.